Spis treści. Wykaz autorów... XXXV Bibliografia i wykaz skrótów... XXXVII Recenzja...

Transkrypt

1 Wykaz autorów... XXXV Bibliografia i wykaz skrótów... XXXVII Recenzja... XLIII Część I. Instrukcje w zakresie realizacji obowiązków z obszaru rachunkowości i pokrewnych Rozdział I. Polityka rachunkowości (Artur Hołda, Anna Staszel) Postanowienia ogólne Definicja polityki rachunkowości Ciągłość stosowania zasad rachunkowości oraz konsekwencje ich zmian Uproszczenia w rachunkowości Elementy polityki rachunkowości Opis stosowanych zasad rachunkowości w informacjach dodatkowych oraz we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego Sporządzanie dokumentacji w języku polskim Dodatkowe wytyczne dotyczące dokumentacji zasad rachunkowości zawarte w rozporządzeniach uszczegóławiających zasady rachunkowości poszczególnych jednostek Banki Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe Fundusze emerytalne Fundusze inwestycyjne Zakładowy plan kont Zasady ogólne Pięć typów sprawozdań finansowych Przykłady planu kont V

2 VI 2.4. Przykładowy plan kont dla jednostki sporządzającej sprawozdanie finansowe zgodnie z załącznikiem nr 1 do RachunkU Objaśnienia do wykazu kont Konta zespołu 0 Aktywa trwałe Konta zespołu 1 Inwestycje krótkoterminowe, krótkoterminowe aktywa finansowe Konta zespołu 2 Rozrachunki, roszczenia, rozliczenia Konta zespołu 3 Materiały i towary Konta zespołu 4 Koszty w podziale według rodzaju Konta zespołu 5 Koszty w podziale według typu działalności Konta zespołu 6 Produkty, rozliczenia międzyokresowe Konta zespołu 7 Przychody i koszty związane z osiągnięciem przychodów Konta zespołu 8 Kapitał własny, rezerwy, wynik finansowy Specyfika małych przedsiębiorców Jednostki zaliczane do małych przedsiębiorców Plan kont dla jednostki małej Przykładowy plan kont dla jednostki sporządzającej sprawozdanie finansowe zgodnie z załącznikiem nr 5 do RachunkU Objaśnienia do wykazu kont Konta zespołu 0 Aktywa trwałe Konta zespołu 1 Inwestycje krótkoterminowe, krótkoterminowe aktywa finansowe Konta zespołu 2 Rozrachunki, roszczenia, rozliczenia Konta zespołu 3 Materiały i towary Konta zespołu 4 Koszty w podziale według rodzaju Konta zespołu 5 Koszty w podziale według typu działalności Konta zespołu 6 Produkty, rozliczenia międzyokresowe Konta zespołu 7 Przychody i koszty związane z osiągnięciem przychodów Konta zespołu 8 Kapitał własny, rezerwy, wynik finansowy Wzór sprawozdania finansowego małego przedsiębiorcy Bilans jednostki małej Rachunek zysków i strat jednostki małej wariant kalkulacyjny Rachunek zysków i strat jednostki małej wariant porównawczy Specyfika mikroprzedsiębiorców Jednostki zaliczane do mikroprzedsiębiorców Plan kont dla jednostki mikro Objaśnienia do wykazu kont Zespół kont 0 Aktywa trwałe Zespół kont 1 Inwestycje krótkoterminowe, krótkoterminowe aktywa finansowe... 54

3 Konta zespołu 2 Rozrachunki, roszczenia, rozliczenia Konta zespołu 3 Materiały i towary Konta zespołu 4 Koszty w podziale według rodzaju Konta zespołu 5 Koszty w podziale według typu działalności Konta zespołu 6 Produkty, rozliczenia międzyokresowe Konta zespołu 7 Przychody i koszty związane z osiągnięciem przychodów Konta zespołu 8 Kapitał własny, rezerwy, wynik finansowy Wzór sprawozdania finansowego mikroprzedsiębiorcy Bilans jednostki mikro Rachunek zysków i strat, wersja I Rachunek zysków i strat, wersja II Prowadzenie ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera, przechowywanie zbiorów danych, w tym polityki rachunkowości Ochrona danych księgowych Przechowywanie i udostępnianie dokumentów księgowych Odpowiedzialność za przestrzegane przepisów ustawy o rachunkowości Objaśnienia do wzorów Polityka (zasady) rachunkowości jednostek standardowych Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Polityka (zasady) rachunkowości małych jednostek Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Polityka (zasady) rachunkowości mikroprzedsiębiorcy Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Wzory polityki (zasad) rachunkowości Polityka (zasady) rachunkowości jednostek standardowych Zarządzenie prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia polityki rachunkowości Zasady (polityka) rachunkowości VII

4 9.2. Polityka (zasady) rachunkowości jednostek małych Zarządzenie prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia polityki rachunkowości Zasady (polityka) rachunkowości Polityka (zasady) rachunkowości mikroprzedsiębiorcy Zarządzenie prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia polityki rachunkowości Zasady polityki rachunkowości Sprawozdanie z płatności jako element sprawozdawczości jednostki Zakres informacyjny sprawozdania z płatności i odpowiedzialność za jego sporządzenie Rozdział II. Zmiana zasad (polityki) rachunkowości, korekty błędów lat ubiegłych, zdarzenia po dniu bilansowym (Anna Staszel) Zmiana zasad (polityki) rachunkowości Hierarchia zasad rachunkowości stosowanych w Polsce Ciągłość stosowania zasad rachunkowości Ujęcie zmian zasad (polityki) rachunkowości Zastosowanie podejścia retrospektywnego Błędy lat ubiegłych Korygowanie błędów Zdarzenia po dacie bilansowej Istota zdarzeń po dacie bilansowej Ujęcie w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym zdarzeń po dniu bilansowym Dane porównawcze wykazywane w sprawozdaniu Charakter danych porównawczych Retrospektywne przekształcenie danych porównawczych w przypadku braku ich porównywalności Weryfikacja wartości szacunkowych na dzień bilansowy Rozdział III. Rachunkowość organizacji non profit (Artur Hołda) Komentarz wprowadzający Zakładowy plan kont Przykładowy plan kont dla ONP sporządzającej sprawozdanie finansowe zgodnie z załącznikiem nr 6 do ustawy o rachunkowości Objaśnienia do wykazu kont Konta zespołu 0 Aktywa trwałe Konta zespołu 1 Inwestycje krótkoterminowe, krótkoterminowe aktywa finansowe Konta zespołu 2 Rozrachunki, roszczenia i rozliczenia Konta zespołu 3 Materiały i towary Konta zespołu 4 Koszty ogólnego zarządu w podziale według rodzaju VIII

5 Konta zespołu 5 Koszty działalności gospodarczej Konta zespołu 6 Produkty rozliczenia międzyokresowe Konta zespołu 7 Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem Konta zespołu 8 Kapitał własny, rezerwy i wynik finansowy Wzór sprawozdania finansowego ONP Bilans ONP Rachunek zysków i strat ONP Rachunkowość ONP przykłady ujęć ewidencyjnych Ewidencja aktywów trwałych Zapasy Rezerwy, czynne i bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, rozliczenia międzyokresowe przychodów Przychody i koszty Statut ONP Przeksięgowanie wyniku finansowego Opodatkowanie działalności ONP Uproszczona ewidencja Zestawienie przychodów i kosztów Zestawienie przepływów finansowych Wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Karta przychodów pracownika Objaśnienia do wzorów Polityka (zasady) rachunkowości ONP Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Opis zasad prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Wzory Polityka (zasady) rachunkowości ONP Zarządzenie prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia polityki rachunkowości Zasady (polityka) rachunkowości Zasady prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów 188 IX

6 Rozdział IV. Instrukcja inwentaryzacyjna (Artur Hołda) Inwentaryzacja definicja Jednostki dokonujące inwentaryzacji Wymóg posiadania instrukcji inwentaryzacyjnej Osoby odpowiedzialne w procesie inwentaryzacji Komisja inwentaryzacyjna i zespoły spisowe Outsourcing procesu inwentaryzacji Obecność osób odpowiedzialnych podczas spisu z natury Obecność biegłego rewidenta podczas inwentaryzacji Decyzja kierownika jednostki X Archiwizacja dokumentacji inwentaryzacyjnej Wyjaśnienia do wzorów Instrukcja inwentaryzacyjna Akty prawne ( 1) Cel inwentaryzacji ( 2) Techniki inwentaryzacyjne ( 3) Formy i metody inwentaryzacyjne ( 4 i 5) Terminy ( 6) Etapy inwentaryzacji ( 7 i 8) Spis z natury ( 9) Termin sporządzania spisu z natury rzeczowych aktywów obrotowych regulacje szczególne Inwentaryzacja ciągła Jednostki miary Metoda spisu uproszczonego Czynności przygotowawcze do spisu z natury Przeprowadzenie spisu z natury zasady ogólne Zakończenie spisu z natury Uzgadnianie sald ( 10) Weryfikacja stanów księgowych i uproszczenia ( 11 i 12) Różnice inwentaryzacyjne ( 13) Wycena spisu z natury Wyjaśnienie różnic inwentaryzacyjnych Różnice pozorne i nadwyżki Niedobory zawinione i niezawinione Ewidencja różnic inwentaryzacyjnych Wycena niedoborów Ocena gospodarczej przydatności zapasów i ich rozliczenie

7 Opis procedury związanej z przechowywaniem dokumentów ( 14) Inwentaryzacja wspomagana informatycznie zasady Zarządzenie przeprowadzenia inwentaryzacji Harmonogram przeprowadzenia inwentaryzacji Plan sytuacyjny (mapa terenu jednostki) Wyznaczenie pól spisowych Ewidencja arkuszy spisu z natury Polecenie przeprowadzenia spisu z natury Oświadczenie wstępne osoby odpowiedzialnej materialnie Oświadczenie końcowe osoby odpowiedzialnej materialnie Arkusz spisu z natury Sprawozdanie opisowe z przebiegu spisu z natury Sprawozdanie zespołu spisowego Protokół wyceny zapasów niepełnowartościowych Protokół inwentaryzacji kasy Zbiorcze zestawienie weryfikacji aktywów i pasywów Protokół na zakończenie inwentaryzacji Wzory Decyzja prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia instrukcji inwentaryzacyjnej Instrukcja inwentaryzacyjna Zarządzenie wewnętrzne kierownika jednostki w sprawie inwentaryzacji rocznej (okresowo-rozliczeniowej) Harmonogram inwentaryzacji rocznej Ewidencja arkuszy spisu z natury Polecenie przeprowadzenia spisu z natury Oświadczenie wstępne Oświadczenie końcowe Arkusz spisu z natury Sprawozdanie opisowe z przebiegu spisu z natury Sprawozdanie zespołu spisowego dotyczące przygotowania i przebiegu spisu z natury Protokół wyceny zapasów niepełnowartościowych Protokół inwentaryzacji kasy Zbiorczy protokół weryfikacji aktywów i pasywów Protokół komisji inwentaryzacyjnej sporządzony na zakończenie inwentaryzacji XI

8 Rozdział V. Instrukcja kasowa (Artur Hołda) Aktywa pieniężne Instrukcja kasowa Wyjaśnienia do wzorów Akty prawne będące podstawą sporządzenia instrukcji kasowej ( 1) Miejsce funkcjonowania kasy ( 2) Sposób transportu gotówki ( 3) Szczególne wymagania wobec kasjera ( 4) Struktura i terminarz wpływu, rozchodu i utrzymania stanów gotówkowych ( 5) Wymagania odnośnie do formy i treści dowodów kasowych ( 6) Procedura wypłaty gotówki w kasie ( 7) Raport kasowy ( 8) Inwentaryzacja kasy: niedobory i nadwyżki ( 9) Obowiązki wynikające z PrzeciwPPienU ( 10) Zmiany w SwobDziałGospU obniżony limit dla dokonywanych transakcji gotówkowych Wzory Decyzja prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia instrukcji kasowej Instrukcja kasowa Rozdział VI. Instrukcja gospodarki magazynowej (Artur Hołda) Cel tworzenia instrukcji gospodarki magazynowej Decyzja kierownika jednostki o wprowadzeniu instrukcji magazynowej Wyjaśnienia do wzorów Akty prawne, na mocy których sporządzono instrukcję magazynową ( 1) Pojęcie magazynu i jego istota ( 2) Obowiązki magazyniera ( 3) Procedura wydawania z magazynu i przyjmowania do niego ( 4) Dokumentacja obrotu magazynowego ( 5) Mechanizmy i techniki kontroli obrotu magazynowego ( 6) Postanowienia końcowe instrukcji magazynowej ( 7) Wzory Decyzja prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia instrukcji magazynowej Instrukcja magazynowa Rozdział VII. Instrukcje obiegu dokumentów (Artur Hołda, Wojciech Nowak) Tworzenie/dostosowywanie instrukcji obiegu dokumentów Ład korporacyjny XII

9 1.2. Struktura organizacyjna jednostki Rada nadzorcza i zarząd Dział audytu wewnętrznego Sekretariat Radca prawny Główny księgowy Dział księgowości Dział rozliczeń kosztów Dział inwestycyjny Dział płac Metody prezentacji instrukcji obiegu dokumentów Definicja dokumentów księgowych oraz podstawowe zasady ich sporządzania Dokumenty księgowe definicja Zawartość dowodów księgowych Druki ewidencjonowane Kontrola dokumentów Poprawianie błędów stwierdzonych podczas kontroli Dekretacja dokumentów księgowych Przechowywanie dokumentów księgowych Funkcje instrukcji obiegu dokumentów Dokumenty kasowe Kasa przyjmie (KP) Kasa wypłaci (KW) Raport kasowy (RK) Obieg dokumentu KP Obieg dokumentu KW Obieg dokumentu RK Wzory Obieg dokumentu KP Obieg dokumentów KW Obieg dokumentów RK Dokumenty magazynowe Przyjęcie zewnętrzne (PZ) Wydanie na zewnątrz (WZ) Rozchód wewnętrzny (RW) Obieg dokumentu PZ Obieg dokumentu WZ Obieg dokumentu RW Wzory Obieg dokumentu PZ XIII

10 10.2. Obieg dokumentu WZ Obieg dokumentu RW Środki trwałe Przyjęcie środka trwałego (OT) Likwidacja środka trwałego (LT) Zmiana miejsca użytkowania środka trwałego (MT) Obieg dokumentu OT Obieg dokumentu LT Obieg dokumentu MT Wzory Obieg dokumentu OT Obieg dokumentu LT Obieg dokumentu MT Faktura VAT zakupu materiałów do produkcji Komentarz Obieg faktury VAT zakupu Wzór Obieg faktur zakupu Wniosek o zaliczkę (zakup materiałów i usług) Komentarz Obieg wniosku o zaliczkę Wzór Obieg wniosku o zaliczkę Polecenie wyjazdu służbowego Komentarz Obieg polecenia wyjazdu służbowego/rozliczenia kosztów podróży Wzór Obieg polecenia wyjazdu służbowego Rozdział VIII. Klasyfikacja środków trwałych (Artur Hołda, Anna Staszel) Informacje wstępne Podstawowa jednostka ewidencyjna Klasyfikacja zgodnie z KŚT zasady szczegółowe Informacje wstępne Grupa 0 użytki gruntowe Grupa 1 budynki i lokale oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego Grupa 2 obiekty inżynierii lądowej i wodnej Grupa 3 kotły i maszyny energetyczne Grupa 4 maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania Grupa 5 maszyny, urządzenia i aparaty specjalistyczne XIV

11 3.8. Grupa 6 urządzenia techniczne Grupa 7 środki transportu Grupa 8 narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie gdzie indziej niesklasyfikowane Grupa 9 inwentarz żywy Zmiany w KŚT w 2018 r. w stosunku do poprzednio obowiązujących przepisów Problemy związane ze zmianą numeru inwentarzowego środka trwałego Problem określenia obiektu inwentarzowego z punktu widzenia rachunkowości Problem określenia obiektu inwentarzowego z punktu widzenia prawa podatkowego Informacje wstępne Przykłady określenia pojedynczego obiektu inwentarzowego Obiekty typu: laptop, desktop (komputer stacjonarny), notebook, stacja dokująca, monitor, terminal komputerowy zaliczane do rodzaju 487 zespoły komputerowe Części składowe budynków Obiekty pomocnicze obsługujące dany budynek (chodniki, place, dojazdy) Urządzenie stanowiące pojedynczy obiekt inwentarzowy Objaśnienia do wzorów Zarządzenie w sprawie wprowadzenia instrukcji ewidencji środków trwałych w zakresie stosowania KŚT Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Wzory Zarządzenie prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia instrukcji ewidencji środków trwałych (zgodnie z KŚTR obowiązującym od r.) Instrukcja ewidencji środków trwałych zgodnie z rozporządzeniem w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych Rozdział IX. Jednolity Plik Kontrolny (Magdalena Pikuła) Wprowadzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego do polskiego systemu prawnego Terminy wejścia w życie obowiązków związanych z JPK Wyjaśnienia dotyczące określenia statusu przedsiębiorcy Lata brane pod uwagę do określenia statusu przedsiębiorcy na potrzeby JPK Okres dwóch lat dla celów spełnienia kryteriów przedsiębiorcy Warunki niezbędne do zaklasyfikowania przedsiębiorcy do danej kategorii XV

12 3.4. Obliczanie średniorocznego zatrudnienia Kurs do obliczenia obrotu netto i sumy aktywów bilansu Przedsiębiorca działający krócej niż rok Przedsiębiorca działający w grupie kapitałowej (w rozumieniu ustawy o rachunkowości) Jednolity Plik Kontrolny a podatkowa grupa kapitałowa w rozumieniu art. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Jednolity Plik Kontrolny w podmiotach niebędących przedsiębiorcami Przedłużenie terminu na złożenie JPK_VAT dla podmiotów publicznych Jednolity Plik Kontrolny informacja o prowadzonej ewidencji zakupu i sprzedaży Obowiązek przekazywania comiesięcznie bez wezwania organu podatkowego JPK_VAT Wyszczególnienie podmiotów, których nie dotyczy obowiązek przekazywania JPK_VAT Struktura JPK_VAT Sposób przesyłania JPK_VAT Odpowiedzialność związana z JPK_VAT Jednolity Plik Kontrolny przekazywany na żądanie organu podatkowego Struktury jednolitego pliku kontrolnego Sposób przesyłania plików JPK przekazywanych na żądanie organu podatkowego Termin przekazania plików JPK na żądanie organu podatkowego Odpowiedzialność związana z JPK przekazywanym na żądanie organu podatkowego JPK a podmioty zagraniczne zarejestrowane na potrzeby podatku od towarów i usług w Polsce Rozdział X. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych ujęcie księgowe i podatkowe, regulamin (Iwona Czauderna, Marek Rotkiewicz, Tadeusz Waślicki) Zasady tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych i dokonywania odpisów Tworzenie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych Świadczenia urlopowe Odpisy na ZFŚS Środki Funduszu Odpisy i wpłaty na ZFŚS a skutki podatkowe Koszty podatkowe przedsiębiorcy Przychody przedsiębiorcy Dochody pracownika zwolnione od podatku dochodowego Skutki podatkowe pożyczki z ZFŚS XVI

13 2. Wyjaśnienia do wzorów Regulamin ZFŚS Obowiązek utworzenia ZFŚS ( 1) Ustalenie regulaminu ZFŚS ( 2) Utworzenie ZFŚS ( 3) Odpis na ZFŚS ( 4) Zwiększenie środków ZFŚS ( 5) Zarządzanie środkami ZFŚS ( 6) Osoby uprawnione do korzystania ze świadczeń ZFŚS ( 7) Przeznaczenie środków ZFŚS ( 8) Przyznawanie świadczeń ( 9) Pomoc na cele mieszkaniowe ( 10 i 11) Regulamin wyboru przedstawiciela załogi Umowa pożyczki na cele mieszkaniowe Spłata pożyczki ( 2) Liczba egzemplarzy umowy pożyczki ( 9) Instrukcja obliczenia liczby planowanego przeciętnego zatrudnienia Wzory Wzór regulaminu ZFŚS Wzór regulaminu wyboru przedstawiciela załogi Informacja o wyborze przedstawiciela załogi załącznik do regulaminu wyboru przedstawiciela załogi Wzór umowy pożyczki na cele mieszkaniowe Wzór instrukcji obliczenia liczby planowanego przeciętnego wynagrodzenia Rozdział XI. Instrukcja księgowania podatkowego (Jacek Pukaluk) Zasady prowadzenia ewidencji podatkowej Zakres zdarzeń podlegających księgowaniu (ewidencjonowaniu) Ewidencja (rejestry) VAT Przychody w prawie bilansowym a podatkowym Koszty w prawie bilansowym a podatkowym Różnice kursowe Wymogi dotyczące ewidencji VAT i związki z kontami księgowymi Dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania Podatek należny Podatek naliczony (obniżający kwotę podatku należnego) Kwoty określone w art. 90 ustawy o VAT Prewspółczynnik XVII

14 VAT niepodlegający odliczeniu Usługi o miejscu świadczenia poza Polską Terminy i ważne daty Podatek od towarów i usług Podatek dochodowy od osób prawnych Koszty uzyskania przychodów a zasada współmierności Dziesięć pozycji, na które warto zwrócić szczególną uwagę Uzgodnienie pomiędzy wartością przychodów (podatku dochodowego od osób prawnych) a wysokością obrotów (VAT) Przychody przyszłych okresów rozpoznanie przychodu do celów podatku dochodowego od osób prawnych Wydatki na usługi gastronomiczne oraz noclegowe Wydatki na reprezentację Odsetki od pożyczek i kredytów odmienności w prawie bilansowym i podatkowym Rozliczenia międzyokresowe bierne jako koszty uzyskania przychodów Rezerwy Podatek u źródła Amortyzacja (umorzenie) okres dokonywania odpisów, stawki Amortyzacja (umorzenie) a koszty uzyskania przychodu Kolejność zapisów księgowań i dokumentów źródłowych Okres przechowywania ewidencji Wyjaśnienia do wzoru Podmioty prowadzące ewidencję podatkową Księgowość do celów podatkowych Procedury Terminy Zasady kwalifikowania dokumentów Okres Przechowywanie Wzór instrukcji księgowania podatkowego Rozdział XII. Instrukcja przechowywania dowodów podatkowych i płacowych (Jacek Pukaluk) Obowiązujący minimalny okres przechowywania dokumentów Zawieszenie biegu terminu przedawnienia Warunki przechowywania dokumentów Upadłość lub likwidacja podatnika (płatnika) Skutki zniszczenia dokumentacji lub jej utraty XVIII

15 2. Wyjaśnienia do wzoru instrukcji przechowywania dowodów podatkowych i płacowych Osoby odpowiedzialne za przechowywanie dokumentacji księgowej Cel przechowywania dokumentacji Procedury Wzory Instrukcja przechowywania dokumentacji księgowo-podatkowej Część II. Instrukcje związane z opodatkowaniem podatkiem dochodowym Rozdział I. Instrukcja podatkowego rozliczania działalności inwestycyjnej i remontowej (Jacek Pukaluk) Wstęp Wydatki inwestycyjne Środki trwałe i wartości niematerialne i prawne Korekta po przekroczeniu kryterium czasowego Kwalifikowanie wydatków według kryterium wartościowego Zasady ustalania wartości początkowej Ewidencja i dokumenty środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Leasing środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Wydatki remontowe Środki trwałe Kryterium wartości wydatku Wartości niematerialne i prawne Odpisy amortyzacyjne Rozpoczęcie i zakończenie amortyzacji Rozpoczęcie amortyzacji Zakończenie amortyzacji Zasady obliczania odpisów amortyzacyjnych Odpisy amortyzacyjne wyłączone z kosztów podatkowych Sprzedaż lub likwidacja środka trwałego bądź wartości niematerialnej i prawnej Obowiązek przechowywania ewidencji i dokumentów Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Osoby odpowiedzialne ( 1) Cel ( 2) Procedury ( 3) Terminy ( 4) XIX

16 2.5. Dokumenty ( 5) Przechowywanie ( 6) Wzór instrukcji podatkowego rozliczania działalności inwestycyjnej i remontowej Rozdział II. Instrukcja dokonywania odpisów amortyzacyjnych w ramach odpisu jednorazowego w przypadku środka trwałego nabytego dzięki dotacji (pomoc de minimis) (Marek Piotrowski, Artur Hołda) Jednorazowy odpis amortyzacyjny Warunki podmiotowe korzystania z amortyzacji jednorazowej Przedmiot amortyzacji jednorazowej Limit roczny jednorazowych odpisów amortyzacyjnych Dotacja na nabycie środka trwałego w świetle regulacji ustaw o podatkach dochodowych Odpis amortyzacyjny a koszty uzyskania przychodów Ustalenie limitu odpisu amortyzacyjnego zaliczanego w ciężar kosztów uzyskania w przypadku środka trwałego nabytego dzięki dotacji Kiedy można dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego Zaświadczenie o otrzymanej pomocy de minimis Konsekwencje jednorazowych odpisów amortyzacyjnych w prawie bilansowym Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Wzór instrukcji jednorazowych odpisów amortyzacyjnych środków trwałych nabytych dzięki otrzymanej dotacji Rozdział III. Instrukcja księgowania podatkowego samochody służbowe wykorzystywane na cele prywatne pracowników (Jacek Pukaluk) Kiedy wartość świadczenia nie stanowi przychodu po stronie pracownika Jak obliczyć wartość świadczenia Udostępnienie samochodów pracownikom a VAT Obowiązki w zakresie deklaracji i dokumentacji Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Osoby odpowiedzialne za prowadzenie ewidencji podatkowej ( 2) Cel prowadzenia ewidencji podatkowej ( 3) Procedury ( 4) Deklaracje, terminy ( 5) Wzór instrukcji księgowania podatkowego samochody służbowe wykorzystywane na cele prywatne Rozdział IV. Instrukcja księgowania podatkowego komputery, telefony komórkowe (Jacek Pukaluk) Zasady korzystania z narzędzi pracy telefonów, komputerów XX

17 1.2. Kiedy wartość świadczenia nie stanowi przychodu po stronie pracownika Jak obliczyć wartość świadczenia Koszty uzyskania przychodów Przekazanie usług nieodpłatnie a VAT Wykorzystywanie własnych (prywatnych) urządzeń na cele służbowe Pracownicy pracujący w systemie home office Dostęp do internetu w domu Obowiązki w zakresie deklaracji i dokumentacji Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Zakres odpowiedzialności za prowadzenie ewidencji podatkowej/listy płac ( 2) Cel ewidencji ( 3) Procedury Deklaracje, terminy ( 5) Wzór instrukcji księgowania podatkowego korzystania z urządzeń Rozdział V. Instrukcja księgowania podatkowego korzystanie z rzeczy będących własnością innych podmiotów (najem, dzierżawa, leasing) (Jacek Pukaluk) Umowy cywilnoprawne a zobowiązania podatkowe Moment powstania kosztu (podatku dochodowego od osób prawnych) Leasing Leasing operacyjny Leasing finansowy Leasing gruntu (lub prawa wieczystego użytkowania gruntu) Czynsz ustalony na poziomie odbiegającym od rynkowego Podatek u źródła Urządzenie przemysłowe, handlowe lub naukowe definicja Płatność za użytkowanie lub prawo do użytkowania VAT Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Odpowiedzialność za ewidencjonowanie transakcji ( 1) Cel ewidencji Procedury ( 5) Deklaracje, terminy ( 2) Wzór instrukcji postępowania podatkowego w związku z usługami najmu, dzierżawy, leasingu i podobnymi Rozdział VI. Instrukcja księgowania podatkowego wartości niematerialne i prawne (Jacek Pukaluk) Wartości niematerialne i prawne w prawie bilansowym i podatkowym Jaki okres amortyzacji i jakie stawki należy stosować? XXI

18 1.3. Obliczanie i potrącanie podatku u źródła Obowiązki w zakresie deklaracji i dokumentacji Od czego zależy stawka podatku u źródła? Oprogramowanie komputerowe na co zwrócić uwagę Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Osoby odpowiedzialne za prowadzenie ewidencji podatkowej ( 2) Cel prowadzenia księgowości do celów podatkowych, współpraca ( 3) Procedury ( 4) Deklaracje, terminy ( 5) Wzór instrukcji księgowania podatkowego wartości niematerialnych i prawnych Rozdział VII. Instrukcja księgowania podatkowego działalność finansowa (Jacek Pukaluk) Transakcje finansowe a zobowiązania podatkowe Koszty: kapitalizacja odsetek, finansowanie wydatków inwestycyjnych (podatek dochodowy od osób prawnych) Niedostateczna kapitalizacja Ceny transferowe Podatek u źródła Podatek od czynności cywilnoprawnych Cash-pooling Działalność finansowa a VAT Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Odpowiedzialność za ewidencjonowanie transakcji ( 1) Cel ewidencji Procedury Deklaracje, terminy ( 2) Wzór instrukcji postępowania podatkowego w związku z operacjami finansowymi Rozdział VIII. Instrukcja rozliczania w ciężar podatkowych kosztów uzyskania przychodów transakcji rozliczanych gotówkowo w obszarze CIT i PIT (Marek Piotrowski) Komentarz wprowadzający Ogólne zasady zaliczania wydatków w ciężar podatkowych kosztów uzyskania przychodów Obowiązujące w 2017 r. regulacje ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Nowe wyłączenie KUP właściwe dla płatności gotówkowych Kompensata wzajemnych wierzytelności (potrącenie) XXII

19 2. Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Wdrożenie instrukcji warunki podmiotowe Ustalenie wartości transakcji Akty prawne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji rozliczania w ciężar podatkowych kosztów uzyskania przychodów transakcji rozliczanych gotówkowo w obszarze CIT i PIT Rozdział IX. Działalność prowadzona poza granicami (podatek dochodowy zagraniczne spółki kontrolowane) (Jacek Pukaluk) Pojęcie zagraniczna spółka kontrolowana Zakres stosowania przepisów o zagranicznej spółce kontrolowanej Rzeczywista działalność gospodarcza Rejestr spółek zagranicznych, ewidencja Obliczenie podatku Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Odpowiedzialność za ewidencjonowanie transakcji Cel ewidencji i procedur Procedury Deklaracje, terminy Wzór instrukcji postępowania podatkowego w związku z ryzykiem dotyczącym zagranicznych spółek kontrolowanych Rozdział X. Instrukcja dopuszczalności stosowania obniżonej stawki CIT w wysokości 15% (Marek Piotrowski) Komentarz wprowadzający Podatnicy podlegający opodatkowaniu według zasad ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Preferencja podatkowa w postaci 15% stawki CIT Mały podatnik jako kwalifikacja uprawniająca do stosowania preferencji podatkowej Podatnik rozpoczynający działalność w roku podatkowym Wyłączenie dla podatników przekształconych przed r Rok podatkowy a stawka podatku w wysokości 15% Podatkowe grupy kapitałowe wyłączone z obniżonej stawki podatku Wyjaśnienie do wzoru instrukcji Stosowanie instrukcji Podmioty stosujące instrukcję Akty prawne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji dopuszczalności stosowania stawki podatku w wysokości 15% XXIII

20 Rozdział XI. Obowiązki płatników w podatku dochodowym od osób fizycznych (Iwona Czauderna) Wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę Ustalenie przychodów Koszty uzyskania przychodów Podwyższone koszty pracownicze Obliczanie zaliczki na podatek dochodowy Oświadczenie pracownika o rozliczeniu z małżonkiem lub dzieckiem Wniosek o potrącanie wyższych zaliczek na podatek Obliczenie zaliczki po złożeniu oświadczenia przez pracownika w PIT Wpłata zaliczki na podatek dochodowy Umowy zlecenia i o dzieło Wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia Wynagrodzenie z tytułu umowy o dzieło Małe umowy zlecenia lub umowy o dzieło Umowa zlecenie i umowa o dzieło z pracownikiem Deklaracje i roczne obliczenie podatku Obowiązek sporządzenia deklaracji: PIT-4R i PIT XXIV Roczne obliczenie podatku Wynagrodzenie z tytułu umowy z osobą zagraniczną Zryczałtowany podatek od przychodów Stosowanie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania Certyfikat rezydencji Wpłata zaliczki na podatek dochodowy i sporządzenie deklaracji PIT-8AR Obowiązek sporządzenia imiennej informacji IFT-1/IFT-1R Odpowiedzialność za niepobranie zaliczki na podatek i niewpłacenie jej Zaległości podatkowe z tytułu zaliczek Odpowiedzialność płatnika Odpowiedzialność karna skarbowa Wzory Instrukcja obliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wynagrodzeń wypłacanych ze stosunku pracy i umowy zlecenia Instrukcja obliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wynagrodzeń wypłacanych z umowy o dzieło

21 Rozdział XII. Instrukcja księgowania podatkowego opłacanych przez płatnika składek ZUS (Marek Piotrowski) Ogólne zasady zaliczania wydatków w ciężar podatkowych KUP Składki na ubezpieczenie a wyłączenie z KUP Składki na ubezpieczenie społeczne Składki na ubezpieczenie zdrowotne Składki na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych Składki na Fundusz Emerytur Pomostowych Zasady zaliczania składek na ubezpieczenie społeczne, FP i FGŚP do KUP poszczególne tytuły ubezpieczeń Składki z tytułu umów o pracę Składki z tytułu umów cywilnoprawnych Zaległe składki Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Podstawa wdrożenia wzoru Ustalenie pracowniczych tytułów ubezpieczeń Pozostałe tytułu ubezpieczenia Wzór instrukcji księgowania podatkowego opłacanych przez płatnika składek ZUS Rozdział XIII. Instrukcja księgowania podatkowego abonamenty medyczne, ubezpieczenia dla pracowników, rekreacja (Jacek Pukaluk) Kiedy wartość świadczenia nie stanowi przychodu po stronie pracownika Jak obliczyć wartość świadczenia? Świadczenia dla pracowników a VAT Obowiązki w zakresie deklaracji i dokumentacji Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Osoby odpowiedzialne za prowadzenie ewidencji podatkowej/listy płac ( 2) Cel prowadzenia ewidencji ( 3) Procedury ( 4) Deklaracje, terminy ( 5) Wzór instrukcji księgowania podatkowego świadczeń przekazywanych pracownikom XXV

22 Część III. Instrukcje w zakresie opodatkowania podatkiem dochodowym od towarów i usług Rozdział I. Działalność o charakterze mieszanym (prewspółczynnik) (Jacek Pukaluk) Prawo do odliczenia podatku naliczonego Zakres stosowania prewspółczynnika Sposoby kalkulacji prewspółczynnika Okres stanowiący podstawę do obliczenia proporcji Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Odpowiedzialność za ewidencjonowanie transakcji Cel ewidencji Procedury Deklaracje, terminy Wzór instrukcji postępowania podatkowego w związku z działalnością mieszaną (obejmującą działalność gospodarczą i czynności wychodzące poza jej zakres) Rozdział II. Instrukcja księgowania podatkowego bonusów premii pieniężnych (Jacek Pukaluk) Przyczyny wątpliwości co do ujmowania bonusów dla celów VAT Bonus jako rabat Dokumentowanie bonusu Wystawianie faktur korygujących Skutki udzielenia bonusu w zakresie podatku dochodowego Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Odpowiedzialność za ewidencjonowanie bonusów (premii pieniężnych) ( 1) Cel ewidencji Procedury ( 5) Deklaracje, terminy ( 2) Wzór instrukcji prowadzenia ewidencji VAT w związku z przekazywanymi bonusami Rozdział III. Ulga na złe długi w VAT (Iwona Czauderna) Uwagi ogólne Pojęcie ulgi na złe długi Korzyści dla wierzyciela wynikające z ulgi na złe długi Zasady korzystania z ulgi na złe długi przez wierzyciela Korekta VAT należnego XXVI

23 6. Skutki dla dłużnika niezapłacenia należności w terminie 150 dni od daty płatności Skutki podatkowe niezapłacenia należności wynikającej z faktury u dłużnika Obowiązki dłużnika w przypadku niezapłacenia należności Sankcja w uldze na złe długi a dodatkowe zobowiązanie Instrukcja skorzystania z ulgi na złe długi Wyjaśnienia do wzoru VAT-ZD zawiadomienie o skorygowaniu podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego Wzór VAT-ZD (1) Podmiot składający VAT-ZD Termin złożenia VAT-ZD Miejsce składania VAT-ZD Dane zawarte w zawiadomieniu Rozdział IV. Instrukcja sprzedaż towarów elektronicznych (Jacek Pukaluk) Komentarz wprowadzający Sprzedaż towarów elektronicznych zasady opodatkowania VAT Odwrotne obciążenie Warunki Faktura i data powstania obowiązku podatkowego Podatek naliczony Deklaracje Odpowiedzialność solidarna nabywcy Wyjaśnienia do wzoru instrukcji księgowania podatkowego Wzór instrukcji księgowania podatkowego Rozdział V. Instrukcja opodatkowania usług budowlanych w ramach procedury odwrotnego obciążenia (Jacek Pukaluk ) Komentarz wprowadzający Odwrotne obciążenie przy świadczeniu usług budowlanych Przedmiot usług objętych procedurą Warunki podmiotowe Pojęcie podwykonawcy Dokumentowanie fakturą Informacja podsumowująca Usługi budowlane na przełomie lat przepisy przejściowe Wyjaśnienie do wzoru instrukcji Stosowanie instrukcji Podmioty zobowiązane do stosowania instrukcji Akty normatywne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji stosowania procedury opodatkowania usług budowlanych w ramach procedury odwrotnego obciążenia XXVII

24 Rozdział VI. Instrukcja sprzedaż zagraniczna (Jacek Pukaluk) Komentarz wprowadzający Sprzedaż zagraniczna stawki podatkowe Transakcje Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów Nietransakcyjna wewnątrzwspólnotowa dostawa towaru Eksport towarów Transakcje łańcuchowe Świadczenie usług Szczególne regulacje Wyjaśnienia do wzoru instrukcji księgowania podatkowego Wzór instrukcji księgowania podatkowego Rozdział VII. Instrukcja usługi elektroniczne (Jacek Pukaluk) Komentarz wprowadzający Usługi zasady opodatkowania Pojęcie usług elektronicznych Usługi świadczone ponad granicami Mechanizm rozliczania podatku Wyjaśnienia do wzoru Wzór instrukcji księgowania podatkowego Rozdział VIII. Instrukcja zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w stanie prawnym obowiązującym od r. (Marek Piotrowski) Komentarz wprowadzający Prawo do zwrotu nadwyżki podatku naliczonego jako przejaw zasady neutralności podatku Deklaracja i wniosek o zwrot Terminy zwrotu Podstawowy, czyli 60-dniowy termin zwrotu Termin 25-dniowy Termin 180-dniowy Przedłużenie terminu zwrotu Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Stosowanie instrukcji Podatnicy stosujący instrukcję Akty prawne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w stanie prawnym obowiązującym od r XXVIII

25 Rozdział IX. Instrukcja rozliczania VAT w okresach kwartalnych w stanie prawnym obowiązującym od r. (Marek Piotrowski) Komentarz wprowadzający Zasady ogólne ustalania okresów rozliczeniowych Mali podatnicy w rozumieniu ustawy o VAT Wyłączenia prawa do kwartalnego rozliczania VAT Informacje podsumowujące Zmiany w stosunku do poprzedniego stanu prawnego Utrata prawa i rezygnacja z kwartalnych rozliczeń Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Stosowanie instrukcji Podatnicy zobowiązani do stosowania instrukcji Akty normatywne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji rozliczania VAT w okresach kwartalnych w stanie prawnym obowiązującym od r Rozdział X. Instrukcja rozpoznania obowiązku przekazywania deklaracji VAT oraz informacji podsumowujących w formie elektronicznej (Marek Piotrowski) Komentarz wprowadzający Zasada przesyłania deklaracji rozliczeniowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej Podatnicy uprawnieni do składania deklaracji w formie papierowej Informacje podsumowujące unijne Krajowe informacje podsumowujące Sankcja za niezłożenie deklaracji (informacji) w wymaganej formie Wyjaśnienie do wzoru instrukcji Stosowanie instrukcji Podmioty zobowiązane do stosowania instrukcji Akty normatywne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji rozpoznania obowiązku przekazywania deklaracji VAT oraz informacji podsumowujących w formie elektronicznej Rozdział XI. Instrukcja sprzedaż towarów używanych (Jacek Pukaluk) Komentarz wprowadzający Sprzedaż towarów używanych zasady opodatkowania VAT Schemat marży Warunki Podstawa opodatkowania i podatek Podatek naliczony Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów i eksport Faktury i ewidencje Deklaracje XXIX

26 2. Wyjaśnienia do wzoru instrukcji księgowania podatkowego Wzór instrukcji księgowania podatkowego Część IV. Instrukcje w zakresie procedur szczególnych oraz instrukcje płacowe i wspomagające proces gospodarczy Rozdział I. Instrukcja w sprawie składania wniosku o pisemną interpretację indywidualną prawa podatkowego (Iwona Czauderna ) Komentarz wprowadzający Zasady wystąpienia z wnioskiem o pisemną interpretację indywidualną Warunki złożenia wniosku Forma i treść wniosku Opłata za wniosek Obowiązki organu podatkowego Organ wydający interpretację Data złożenia wniosku Procedura wydania interpretacji indywidualnej Forma interpretacyjna Skarga na interpretację Wniesienie skargi na interpretację Orzeczenie sądu Przykładowe pouczenie wnioskodawcy o możliwości złożenia skargi na interpretację XXX Publikacja interpretacji Zmiana stanowiska przez organ podatkowy Zmiana lub uchylenie interpretacji z urzędu Skutki zastosowania się do interpretacji Skutki prawne zasada nieszkodzenia Konieczność zapłaty podatku Zakres zwolnienia od zapłaty podatku Interpretacja indywidualna a klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania Wyjaśnienia do wzoru wniosku ORD-IN(8) Formularz wniosku Rodzaj sprawy Organ, do którego kierowany jest wniosek Cel złożenia wniosku Wnioskodawca Właściwy organ podatkowy Pełnomocnik Przedmiot wniosku Opłata

27 2.10. Stan faktyczny Własne stanowisko w sprawie Informacja o załącznikach Oświadczenie Data Podpis Powiadomienie o wydaniu interpretacji Rozdział II. Dokumentacja związana z podróżami służbowymi (Marek Rotkiewicz) Komentarz wprowadzający Cechy niezbędne, aby uznać świadczoną pracę za podróż służbową Ograniczenia w możliwości zlecenia wyjazdu Zakres dokumentacji związanej z podróżą służbową Termin rozliczenia kosztów delegacji Dokumenty potwierdzające wydatki Podstawowe dokumenty potwierdzające wydatek Dodatkowe informacje, jakie pracodawca musi pozyskać od pracownika w celu pełnego rozliczenia delegacji Wypłata należności pracownikowi Wyjaśnienia do wzorów Polecenie wyjazdu w podróż służbową Oznaczenie pracownika Cel wyjazdu Miejscowość rozpoczęcia i zakończenia podróży Czas podróży Potwierdzenie pobytu służbowego Środki lokomocji Zaliczka Rozliczenie podroży służbowej Delegacje krajowe Diety w delegacjach krajowych Koszty przejazdów Noclegi Przejazdy lokalne Delegacje zagraniczne Diety w delegacjach zagranicznych Koszty przejazdów Noclegi XXXI

28 Przejazdy lokalne Przewóz bagażu i koszty leczenia Inne wydatki Wydatek na pranie odzieży Opłata wizowa Oświadczenie pracownika o okolicznościach mających wpływ na świadczenia związane z podróżą służbową Wzory dokumentów Polecenie wyjazdu w podróż służbową Rozliczenie podroży służbowej Rachunek kosztów podroży na terenie kraju Rozliczenie kosztów zagranicznej podróży służbowej Oświadczenie pracownika o okolicznościach mających wpływ na świadczenia związane z podróżą służbową Rozdział III. Stawka minimalna w umowach zleceniach (Marek Rotkiewicz) Zakres zmian w zakresie stawki minimalnej Umowa zlecenia i umowa o dzieło Wyszczególnienie zleceniobiorców i zleceniodawców, do których ma zastosowanie stawka minimalna Zlecający będący przedsiębiorcą lub jednostką organizacyjną Osoba fizyczna niewykonująca działalności gospodarczej Zleceniobiorca przedsiębiorcą Wysokość wynagrodzenia Roszczenie o wypłatę w minimalnej wysokości Zakaz zrzeczenia się prawa do wynagrodzenia Wypłata w pieniądzu Minimalna częstotliwość wypłat Potwierdzanie liczby godzin wykonywania usług Okres objęty ewidencją Przechowywanie dokumentów Wyłączenia Miejsce, czas i prowizja Konkretne usługi Przykładowy wzór umowy Rozdział IV. Odsetki w obrocie profesjonalnym i nieprofesjonalnym (Artur Hołda, Anna Staszel) Wstęp Odsetki kapitałowe i odsetki za opóźnienie zgodnie z KC Odsetki kapitałowe Odsetki za opóźnienie XXXII