METODY HYDROMORFOLOGICZNEJ WALORYZACJI RZEK STOSOWANE DOTYCHCZAS W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ

Transkrypt

1 WdraŜanie Ramowej Dyrektywy Wodnej Ocena stanu ekologicznego wód w Polsce ECOSTATUS Łódź grudzień 2005 METODY HYDROMORFOLOGICZNEJ WALORYZACJI RZEK STOSOWANE DOTYCHCZAS W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Piotr Ilnicki, Krzysztof Górecki Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu Katedra Ochrony i Kształtowania Środowiska

2 Zainicjowanie badan ekomorfologii rzek europejskich Wymogi RDW w zakresie hydromorfologicznej oceny cieków wodnych Kolejny etap sporządzania metod oceny struktury (morfologii) rzek dostosowanej do wymogów RDW Opracowanie polskiej metody monitoringu hydromorfologicznego rzek według wymagań RDW

3 MONITORING STANU EKOLOGICZNEGO RZEK FITOPLANKTON, MAKROFITY (skład gatunkowy, liczebność) BEZKRĘGOWCE BENTOSOWE ICHTIOFAUNA HYDROMORFOLOGIA WŁAŚCIWOŚCI FIZYKO-CHEMICZNE WODY ZANIECZYSZCZENIA PRIORYTETOWE

4 Zainicjowanie badań ekomorfologii rzek rzek europejskich Austria, Belgia, Holandia, Niemcy, Szwajcaria, Wielka Brytania Opracowano metodyk oceniających 53 parametry rzek Parametry waloryzowano przy pomocy oceny punktowej Oceniano Stopień naturalności i wydzielano kategorii Metody terenowe (głównie), Metody oparte o interpretację zdjęć lotniczych

5 WYTYCZNE PROWADZENIA OCENY HYDROMORFOLOGII RZEK 1985 LÖFL Nadrenia Westfalia D 1991 LWA Nadrenia Westfalia D 1992 National Rivers Authority UK 1995 Austria norma ÖNORM M Polska AR Poznań 1996 Polska metoda indeksowa SGGW 1996 SEQ-MP F 1997 River Habitat Survey UK 1998 LUA Nadrenia Westfalia D 2000 LAWA (małe i średnie rzeki) D 2001 LAWA Niemcy - vor Ort oraz róŝne metody krajowe D 2002 LAWA metoda przeglądowa 2003 River Habitat Survey UK 2003 CEN guidance standard 2004 CEN norma EN Common Standards Monitoring Guidance UK

6 WYMOGI RDW W ZAKRESIE HYDROMORFOLOGII RZEK Uwarunkowania wstępne Ekoregion (określony w RDW) Typ i kategorie wód powierzchniowych (ustalone w Raporcie z 2005 r.) Części wód (w 2005 r. wydzielone w Raporcie odcinki rzek) Hipsometria (zróŝnicowanie regionalne) Wielkość zlewni, (< < 10000< km2) Warunki geologiczne zlewni Rodzaj monitoringu (diagnostyczny, operacyjny, badawczy)

7 WYMOGI RDW Z ZAKRESIE HYDROMORFOLOGII RZEK Obligatoryjne elementy ReŜim hydrologiczny ilość i dynamika przepływu wód, powiązanie z wodami podziemnymi Ciągłość ekologiczna rzeki Warunki morfologiczne zmienność głębokości i szerokości koryta, rodzaj podłoŝa struktura strefy nadbrzeŝnej

8 OPRACOWANIE POLSKIEJ METODY MONITORINGU HYDROMORFOLOGICZNGO RZEK DOTYCHCZASOWE DZIAŁANIA 1. Projekt bliźniaczy Phare PL 2002/IB/EN/01 Utworzenie grupy roboczej (AR Poznań i Wrocław, IMGW Kraków i Wrocław, SGGW) Hydromorfologiczna ocena rzek w Bawarii i Niemczech

9 2. Opracowanie koncepcji polskiej metody wdraŝania monitoringu oceny hydromorfologii rzek przygotowanie koncepcji przez grupę roboczą w grudniu 2004 roku akceptacja koncepcji przez Komitet Techniczny Ministerstwa Środowiska w styczniu 2005 roku utworzone w ramach projektu bliźniaczego grupy robocze powinny opracować metody oceny stanu ekologicznego (hydromorfologii( hydromorfologii) - konferencja podsumowująca projekt bliźniaczy, Dębe, lipiec 2005 przygotowanie i uzgodnienie warunków zamówienia Inspekcja Ochrony Środowiska, Departament Monitoringu, październik 2005 brak środków finansowych w GIOŚ

10 NIEZBĘDNE DALSZE DZIAŁANIA 1. Zawarcie umowy miedzy GIOŚ i grupami roboczymi wykonującymi poszczególne metody monitorowania stanu ekologicznego rzek. (Postulowany termin: połowa 2005 roku) 2. Opracowanie metody hydromorfologicznej oceny rzek dla potrzeb monitoringu złoŝoną z następujących zadań: Przegląd metodyk stosowanych w innych krajach europejskich, wytycznych CIS, norm, publikacji naukowych i nawiązanie kontaktów z grupami z Anglii i Niemiec opracowującymi obecnie metodyki dostosowane do wymogów RDW opracowanie metodyki roboczej dla cieków o zlewniach ponad 1000 km2, uwzględniającej wymogi RDW oraz GIS, przeprowadzenie badań terenowych na obiektach testowych, opracowanie zweryfikowanej metodyki. Uwaga: Metodyka winna być skoordynowana z pracami pozostałych grup roboczych opracowujących metody oceny stanu biologicznego rzek

11 NIEZBĘDNE DALSZE DZIAŁANIA 3. Opracowanie instrukcji prowadzenia monitoringu hydromorfologicznego rzek, 4. Przygotowanie rozporządzenia Ministra Środowiska o wdroŝeniu monitoringu hydromorfologicznego rzek ( wg RDW grudzień 2006) 5. Przeprowadzenie szkoleń pracowników prowadzących monitoring hydromorfologiczny rzek 6. Wykonanie pierwszego monitoringu hydromorfologicznego rzek grudzień 2008

12 Dziękuje bardzo za uwagę