14942/15 jp/mo/gt 1 DG G 2B

Transkrypt

1 Rada Unii Europejskiej Bruksela, 3 grudnia 2015 r. (OR. en) Międzyinstytucjonalny numer referencyjny: 2013/0045 (CNS) 14942/15 FISC 181 ECOFIN 947 NOTA Od: Do: Prezydencja Rada Nr poprz. dok.: 14415/15 FISC 168 ECOFIN 912 Nr dok. Kom.: Dotyczy: 6442/13 FISC 28 ECOFIN COM(2013) 71 final Wniosek dotyczący dyrektywy Rady w sprawie wdrożenia wzmocnionej współpracy w dziedzinie podatku od transakcji finansowych Stan prac I. WPROWADZENIE 1. W dniu 28 września 2011 r. Komisja przedłożyła wniosek dotyczący dyrektywy Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od transakcji finansowych (PTF) i zmieniającej dyrektywę 2008/7/WE. Cele wniosku były następujące: zapewnienie sprawiedliwego udziału sektora finansowego w kosztach kryzysu finansowego, unikanie rozdrobnienia jednolitego rynku i tworzenie odpowiednich czynników zniechęcających do zawierania transakcji, które nie zwiększają wydajności rynków finansowych. Podczas posiedzeń Rady w dniach 22 czerwca i 10 lipca 2012 r. oraz na posiedzeniu Rady Europejskiej w dniach czerwca 2012 r. potwierdzono, że utrzymują się zasadnicze różnice w opiniach w odniesieniu do potrzeby ustanowienia wspólnego systemu PTF na poziomie UE oraz że przedmiotowy wniosek nie zyska w przewidywalnej przyszłości jednomyślnego poparcia w Radzie /15 jp/mo/gt 1

2 2. Na podstawie wniosku jedenastu państw członkowskich (Austrii, Belgii, Estonii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Niemiec, Portugalii, Słowacji, Słowenii i Włoch dalej zwanych uczestniczącymi państwami członkowskimi ) i zgodnie z upoważnieniem udzielonym przez Radę w dniu 22 stycznia 2013 r. w następstwie zgody Parlamentu Europejskiego wydanej w dniu 12 grudnia 2012 r. Komisja w dniu 14 lutego 2013 r. przedłożyła wniosek dotyczący dyrektywy Rady w sprawie wdrożenia wzmocnionej współpracy w dziedzinie podatku od transakcji finansowych (dalej zwany wnioskiem Komisji ). Wniosek Komisji zasadniczo odzwierciedlał zakres zastosowania i cele pierwotnego wniosku w sprawie PTF przedłożonego przez Komisję w 2011 r. II. STAN PRAC 3. W następstwie prac przygotowawczych w ramach Grupy Roboczej do Spraw Podatkowych stan prac nad tym dossier był omawiany na posiedzeniu Rady Ecofin w dniu 6 maja 2014 r., kiedy to ministrowie dziesięciu uczestniczących państw członkowskich wydali wspólne oświadczenie. 1 Następnie kwestia ta była dyskutowana na posiedzeniu Rady Ecofin w dniu 7 listopada 2014 r. 2 ; prezydencja przedstawiła również stosowne sprawozdanie Radzie Ecofin obradującej w dniu 9 grudnia 2014 r. 3 Od tego czasu, przez cały rok 2015, grupa robocza omawiała części składowe ( zasadnicze elementy ) PTF oraz sposób złożenia tych zasadniczych elementów w możliwe modele PTF. 4. W oparciu o prace poprzednich prezydencji prezydencja luksemburska umożliwiła dalszą analizę tego dossier przez wszystkie państwa członkowskie Zob. dok. 9399/14 FISC 79 ECOFIN 445 oraz dok. 9576/14 PV/CONS 22 ECOFIN460. Zob. dok /14 FISC 181 ECOFIN Zob. dok /14 FISC 222 ECOFIN 1159 oraz dok /14 FISC 230 ECOFIN 1188 CO EUR-PREP 50, pkt /15 jp/mo/gt 2

3 5. Podczas prezydencji luksemburskiej odbyły się dwa posiedzenia Grupy Roboczej do Spraw Podatkowych, na których omówiono różne kwestie, w szczególności: (i) niektóre zasadnicze elementy PTF, mianowicie: - stosowanie zasady miejsca emisji i zasady siedziby oraz zakres PTF; - zdarzenie podatkowe w przypadku papierów wartościowych: transakcje brutto lub netto (art. 2 ust. 2 wniosku Komisji); - opodatkowanie łańcucha transakcji (art. 10 ust. 1 i 2 wniosku Komisji); - możliwość zwolnienia z PTF działalności animatora rynku; - transakcje związane z umowami dotyczącymi instrumentów pochodnych, które mają podlegać PTF; - metody obliczania podstawy opodatkowania w odniesieniu do umów dotyczących instrumentów pochodnych (art. 7 wniosku Komisji); (ii) różne możliwości uniknięcia potencjalnych negatywnych skutków PTF dla: systemów emerytalnych (programów emerytalnych, funduszy emerytalnych i innych produktów służących do podobnego celu), oraz tej części gospodarki, która obejmuje produkcję, dystrybucję i konsumpcję dóbr oraz usługi niefinansowe (czyli gospodarkę realną ). 6. Stan prac, jeśli chodzi o te dyskusje i kilka kluczowych nierozstrzygniętych kwestii, podsumowano w dok /15, który został przeanalizowany przez Komitet Stałych Przedstawicieli w dniu 2 grudnia 2015 r. W wyniku tego posiedzenia, a także na podstawie uwag otrzymanych od niektórych delegacji, prezydencja nieznacznie zaktualizowała notę do Rady Ecofin, którą zamieszcza aktualnie w niniejszym dokumencie /15 jp/mo/gt 3

4 III. KLUCZOWE NIEROZSTRZYGNIĘTE KWESTIE a) Zastosowanie zasady miejsca emisji i zasady siedziby oraz zakres PTF 7. Kwestia czy i jak zasady miejsca emisji i zasady siedziby mogłyby być połączone, by określić zakres przyszłego PTF, była już przedmiotem szerokiej wymiany poglądów na forum Rady Na posiedzeniu w dniu 25 listopada 2015 r. Grupa Robocza do Spraw Podatkowych zastanawiała się nad tym, czy w przypadku transakcji na instrumentach pochodnych zakres PTF w ramach wzmocnionej współpracy mógłby być zgodny z wnioskiem Komisji, a w przypadku transakcji na akcjach można by go ograniczyć do akcji emitowanych wyłącznie w uczestniczących państwach członkowskich. Omawiano również możliwość podejmowania przez uczestniczące państwa członkowskie w odniesieniu do transakcji na akcjach dalej idących działań w ramach przepisów krajowych. Kilka państw członkowskich podkreśliło jednak, że struktura przyszłego PTF nie powinna odbiegać od kluczowych celów leżących u podstaw tego wniosku ustawodawczego, w szczególności nie powinna powodować rozdrobnienia jednolitego rynku. 9. Niektóre nieuczestniczące państwa członkowskie zauważyły, że w tej kwestii, jak i w odniesieniu do wielu innych elementów przyszłego PTF, przyszłe porozumienie nie powinno być sprzeczne z interesami nieuczestniczących państw członkowskich. b) Zdarzenie podatkowe w przypadku papierów wartościowych: transakcje brutto lub netto (art. 2 ust. 2 wniosku Komisji) 10. Jeśli chodzi o sposób zdefiniowania zdarzenia podatkowego w przypadku transakcji na papierach wartościowych, tak by określić podstawę opodatkowania, przedyskutowano dwie podstawowe możliwości: (i) (ii) czy zobowiązanie z tytułu PTF powinno być obliczane po kompensowaniu i rozliczeniu (z uwzględnieniem faktycznej zmiany w zakresie własności na koniec dnia handlowego); lub czy takie zobowiązanie powinno być raczej obliczane dla kwoty brutto, tzn. PTF powinien mieć zastosowanie do każdego zlecenia handlowego (zleconej transakcji), bez żadnych obniżek wynikających z końcowego obliczenia pozycji netto do rozliczenia. 4 Zob. dok /14 FISC 181 ECOFIN 1001, pkt /15 jp/mo/gt 4

5 11. We wniosku ustawodawczym Komisji przyjęto drugą możliwość i przewidziano, że oba zdarzenia zakup i sprzedaż instrumentu finansowego przed kompensowaniem lub rozliczeniem powodowałyby skutki z tytułu PTF. Wydaje się, że jest to preferowane rozwiązanie w odniesieniu do struktury przyszłego PTF. c) Opodatkowanie łańcucha transakcji (art. 10 ust. 1 i 2 oraz art. 3 ust. 1 i 2 wniosku Komisji) 12. W jedną transakcję finansową może być zaangażowanych kilku pośredników finansowych między dwoma ostatecznymi kontrahentami, tzn. że mogą występować przypadki, gdy jedna operacja zakupu/sprzedaży uruchomiona spoza sektora finansowego może widnieć jako dwie, trzy, a nawet cztery operacje po każdej stronie danej transakcji. 13. Zgodnie z art. 3 ust. 1 wniosku Komisji dyrektywa obowiązuje w odniesieniu do wszystkich transakcji finansowych, co oznacza, że wszystkie transakcje realizowane przez wszystkich pośredników byłyby objęte zakresem PTF. Komisja proponuje jednak także, by zwolnieniem objąć stosunki pośrednictwa, tak by pośrednicy uczestniczący w łańcuchu transakcji byli opodatkowani w zakresie, w jakim dana transakcja jest realizowana na ich własny rachunek i dla ich własnego zysku (transakcje z użyciem środków własnych). 14. Aby jeszcze bardziej ograniczyć potencjalny efekt kaskadowy podatku, (podczas dyskusji na forum Grupy Roboczej do Spraw Podatkowych) zaproponowano, by uczestnicy rozliczający kiedy występują w charakterze podmiotów ułatwiających transakcje na pewnych warunkach również mogli być wyłączeni z zakresu PTF (np. poprzez wprowadzenie zmiany w art. 3 ust. 2 wniosku Komisji). Dalsze techniczne prace są prawdopodobnie niezbędne w kwestii potencjalnego ograniczenia efektów kaskadowych. d) Możliwe zwolnienie działalności animatora rynku z podatku PTF 15. W swoim wniosku Komisja nie przewidziała zwolnienia dla działalności animatora rynku. Jednak od początku negocjacji w Radzie konieczność ujęcia takiego zwolnienia w przyszłym PTF była podnoszona przez kilka państw członkowskich i szeroko omawiana. Na posiedzeniu w dniu 25 listopada 2015 r. Grupa Robocza do Spraw Podatkowych skoncentrowała się w szczególności na definicji rodzajów działalności animatora rynku, które potencjalnie mogłyby zostać objęte zwolnieniem /15 jp/mo/gt 5

6 16. Do celów nadzoru finansowego istnieją różne definicje animatora rynku lub działalności tego rodzaju, które są sformułowane specjalnie do celów tych aktów prawnych, przykładowo: art. 4 ust. 1 pkt 7 dyrektywy 2014/65/UE (MiFID), art. 2 lit. k) rozporządzenia nr 236/2012 (rozporządzenie w sprawie krótkiej sprzedaży). Ponadto nadal prowadzone są negocjacje 5 dotyczące rozporządzenia w sprawie środków strukturalnych zwiększających odporność instytucji kredytowych UE, które ma zawierać definicję działalności animatora rynku. 17. Gdyby takie zwolnienie zostało uwzględnione w ostatecznym kompromisowym tekście w sprawie PTF, należałoby opracować odpowiednią definicję operacyjną, która nie utrudniałaby sprawnego administrowania PTF i jego poboru. W tym kontekście należałoby znaleźć rozwiązania techniczne w odniesieniu do wielu kwestii, np. określenia obiektywnych kryteriów niezbędnych do wyróżnienia rodzajów działalności animatora rynku, które zasługują na takie zwolnienie, oraz zakresu takiego zwolnienia. Przykładowo można by rozważyć, czy jest to technicznie wykonalne, by przewidzieć, że takie szczególne zwolnienie, opracowane wyłącznie do celów PTF, może być zawężone, na przykład, do niepłynnych rynków. W związku z powyższym podniesiono też kwestię, czy definicje istniejące do celów regulacyjnych w obszarze usług finansowych mogłyby pasować do szczególnych cech przyszłego PTF, z uwzględnieniem różnych celów podatku i obszarów regulacyjnych. Podkreślono także, że wszelkie zwolnienia z przyszłego PTF powinny być sformułowane w taki sposób, by zminimalizować ryzyko rozdrobnienia rynku czy unikania opodatkowania i nie tworzyć potencjalnych luk prawnych. 5 Zob. art. 5 pkt 15 podejścia ogólnego Rady przedstawionego w dok /15 EF 121 ECOFIN 528 CODEC COR /15 jp/mo/gt 6

7 e) Zakres transakcji związanych z umowami dotyczącymi instrumentów pochodnych, które mają być objęte PTF 18. W trakcie negocjacji dotyczących tego dossier ustawodawczego omówiono różne możliwości opodatkowania transakcji na instrumentach pochodnych, począwszy od zawężenia zakresu (tylko niektóre instrumenty pochodne, np. tylko te, dla których instrumentami bazowymi są akcje podlegające PTF) po możliwie najszerszy zakres (który ewentualnie mógłby zakładać niższe stawki podatkowe), w pełni uwzględniając przy tym wpływ na gospodarkę realną i ryzyko przenoszenia działalności sektora finansowego. Niektóre nieuczestniczące państwa członkowskie stwierdziły, że stosowanie zasady miejsca emisji lub zasady siedziby do opodatkowania akcji i instrumentów pochodnych powinno zapewnić jednolite rozwiązanie, jeśli chodzi o zakres transakcji na instrumentach pochodnych podlegających przyszłemu PTF, zwłaszcza w odniesieniu do sposobu, w jaki przyszły PTF uzgodniony w ramach wzmocnionej współpracy nie powinien wpływać na rynki w nieuczestniczących państwach członkowskich. 19. Dyskusje na szczeblu grupy roboczej dotyczyły również tego, czy opodatkowanie rynków instrumentów pochodnych mogłoby mieć wpływ na koszty pożyczek dla sektora finansów publicznych. W tym kontekście dyskutowano o ty, czy oprócz możliwego zwolnienia dla transakcji repo i transakcji z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu oraz dla zarządzających długiem publicznym i ich kontrahentów, nie należałoby też przewidzieć zwolnienia dla transakcji na instrumentach pochodnych bezpośrednio i całkowicie powiązanych z długiem publicznym. f) Metody obliczania podstawy opodatkowania w odniesieniu do umów dotyczących instrumentów pochodnych (art. 7 wniosku Komisji) 20. Zgodnie z wnioskiem Komisji kwotą opodatkowania (podstawą opodatkowania) dla transakcji finansowych związanych z umowami dotyczącymi instrumentów pochodnych byłaby wartość nominalna, o której mowa w danej umowie dotyczącej instrumentów pochodnych, w momencie dokonywania transakcji finansowej objętej PTF. 21. Dyskusje na szczeblu grupy roboczej pokazały, że nadal konieczne są dalsze prace w tej kwestii oraz że można by rozważyć następujące zasady dotyczące rozwiązania technicznego: (i) w odniesieniu do instrumentów pochodnych typu opcja: podstawa opodatkowania mogłaby opierać na premii opcyjnej; (ii) w odniesieniu do produktów innych niż instrumenty pochodne typu opcja: z terminem zapadalności: jako odpowiednią podstawę podatkową można rozważyć wartość nominalną / wartość rynkową (o ile dostępna) dostosowaną do okresu; bez terminu zapadalności: jako odpowiednią podstawę podatkową można rozważyć wartość nominalną / wartość rynkową (o ile dostępna) /15 jp/mo/gt 7

8 Aby uniknąć zakłóceń, w niektórych przypadkach niezbędne mogą być korekty stawek podatkowych lub definicji podstawy opodatkowania. IV. DALSZE DZIAŁANIA 22. Oprócz zagadnień wspomnianych powyżej, trzeba będzie kontynuować prace nad licznymi innymi nierozstrzygniętymi kwestiami, które stanowią zasadnicze elementy struktury przyszłego PTF. Prace będą musiały obejmować wszystkie pozostałe aspekty przygotowanego przez Komisję wniosku w sprawie PTF; w szczególności trzeba się będzie zastanowić, czy ostateczny kompromis powinien zawierać przepisy szczególne lub zwolnienia, tak by rozwiać obawy niektórych państw członkowskich dotyczące potencjalnego wpływu przyszłego PTF na gospodarkę realną i systemy emerytalne (programy emerytalne, fundusze emerytalne i inne produkty służące podobnym celom). 23. W związku z tym na posiedzeniu w dniu 2 grudnia 2015 r. Komitet Stałych Przedstawicieli zwrócił się do Rady Ecofin, by na jednym z najbliższych posiedzeń: a) przyjęła do wiadomości dotychczas poczynione postępy; oraz b) przeprowadziła wymianę poglądów na temat stanu prac nad tym dossier /15 jp/mo/gt 8