Wniosek DECYZJA RADY. upoważniająca do podjęcia wzmocnionej współpracy w dziedzinie podatku od transakcji finansowych

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia r. COM(2012) 631 final 2012/0298 (APP) Wniosek DECYZJA RADY upoważniająca do podjęcia wzmocnionej współpracy w dziedzinie podatku od transakcji finansowych PL PL

2 UZASADNIENIE 1. WPROWADZENIE Dnia 28 września 2011 r. Komisja przyjęła wniosek 1 dotyczący dyrektywy Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od transakcji finansowych (PTF) i zmieniającej dyrektywę 2008/7/WE 2. Podstawę prawną proponowanej dyrektywy Rady stanowił art. 113 TFUE, ponieważ Komisja zaproponowała przepisy dotyczące harmonizacji ustawodawstw odnoszących się do podatków od transakcji finansowych, w zakresie niezbędnym do zapewnienia właściwego funkcjonowania wewnętrznego rynku transakcji na instrumentach finansowych oraz uniknięcia zakłóceń konkurencji. Wspomniana podstawa prawna zaleca, aby Rada stanowiła jednomyślnie i zgodnie ze specjalną procedurą ustawodawczą i po konsultacji z Parlamentem Europejskim oraz Komitetem Ekonomiczno-Społecznym. Wniosek miał na celu: harmonizację ustawodawstw dotyczących podatku pośredniego od transakcji finansowych w zakresie niezbędnym do zapewnienia właściwego funkcjonowania wewnętrznego rynku transakcji na instrumentach finansowych oraz uniknięcia zakłóceń konkurencji pomiędzy instrumentami finansowymi, podmiotami oraz rynkami w Unii Europejskiej; a równocześnie zapewnienie właściwego i znacznego udziału instytucji finansowych w ponoszeniu kosztów ostatniego kryzysu i zapewnienie równego statusu tego sektora w porównaniu z innymi sektorami z podatkowego punktu widzenia 3 ; oraz stworzenie odpowiednich środków zniechęcających do zawierania transakcji, które nie zwiększają efektywności rynków finansowych, i tym samym uzupełnienie środków regulacyjnych mających na celu uniknięcie przyszłych kryzysów. Podczas gdy w niektórych państwach członkowskich jeszcze przed nastaniem kryzysu finansowego i gospodarczego istniały podatki tylko od niektórych transakcji finansowych, szereg innych państw podjęło decyzję lub poinformowało o swoim zamiarze wprowadzenia takiego podatku, rozszerzenia zakresu istniejącego już w nich PTF lub podniesienia stawek podatku, aby zapewnić właściwy i znaczny udział instytucji finansowych w ponoszeniu kosztów ostatniego kryzysu oraz dokonać konsolidacji budżetów publicznych. W tym kontekście sprawne funkcjonowanie rynku wewnętrznego (zasadniczo w odniesieniu do usług finansowych) wymagało działania mającego na celu uniknięcie zakłóceń konkurencji o charakterze transgranicznym oraz między produktami i podmiotami. Takie COM (2011) 594. Dyrektywa Rady 2008/7/WE z dnia 12 lutego 2008 r. dotycząca podatków pośrednich od gromadzenia kapitału. Instytucje finansowe bezpośrednio lub pośrednio skorzystały w dużej mierze z działań ratunkowych i gwarancyjnych, które były (pre-)finansowane z kieszeni podatników europejskich w latach Wspomniane działania oraz słabnąca działalność gospodarcza, której powodem była szerząca się niepewność w odniesieniu do stabilności ogólnego systemu gospodarczego i finansowego, spowodowały pogorszenie się bilansu finansów sektora publicznego w Europie. Ponadto większość usług finansowych i ubezpieczeniowych jest zwolniona z podatku VAT. PL 2 PL

3 pozytywne skutki, jak również kwestie neutralności podatkowej wymagały szeroko zakrojonej harmonizacji, zwłaszcza aby uwzględnić również bardzo mobilne produkty, takie jak instrumenty pochodne, przemieszczające się podmioty oraz rynki. W związku z tym w 2011 r. Komisja przedstawiła wspomniany wyżej wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie wspólnego systemu PTF. We wniosku przedstawiono podstawowe cechy przedmiotowego wspólnego systemu PTF w wielu obszarach w UE, który ma służyć realizacji wspomnianych celów. System ten powstał, aby zminimalizować ryzyko przenoszenia produkcji. Parlament Europejski wydał pozytywną opinię dnia 23 maja 2012 r. 4, a Komitet Ekonomiczno-Społeczny dnia 29 marca 2012 r. 5. Ponadto Komitet Regionów także przyjął pozytywną opinię dnia 15 lutego 2012 r. 6. Wniosek i jego warianty były przedmiotem obszernej dyskusji podczas posiedzeń Rady, która rozpoczęła się podczas polskiej prezydencji 7 w UE i była kontynuowana w trybie przyspieszonym podczas duńskiej prezydencji w UE, jednak nie uzyskały wymaganego jednomyślnego poparcia ze względu na podstawowe i niemożliwe do przezwyciężenia różnice wśród krajów członkowskich. Podczas posiedzeń Rady w dniach 22 czerwca i 10 lipca 2012 r. potwierdzono, że utrzymują się podstawowe różnice w opiniach w odniesieniu do potrzeby ustanowienia wspólnego systemu PTF na poziomie UE oraz że zasada zharmonizowanego podatku od transakcji finansowych nie zyska w najbliższej przyszłości jednomyślnego poparcia w Radzie. Z powyższego wynika, że Unia jako całość nie będzie mogła zrealizować w rozsądnym terminie celów wspólnego systemu PTF omawianego w Radzie na początkowy wniosek Komisji. W tych okolicznościach jedenaście państw członkowskich (Belgia, Niemcy, Estonia, Grecja, Hiszpania, Francja, Włochy, Austria, Portugalia, Słowenia i Słowacja) zwróciło się do Komisji z oficjalnymi wnioskami w pismach otrzymanych między dniem 28 września i 23 października 2012 r., informując, że pragną ustanowić między sobą wzmocnioną współpracę w dziedzinie PTF oraz że Komisja powinna w tym celu przedstawić wniosek Radzie. Państwa te stwierdziły, że zakres i cele należy określić w oparciu o wniosek Komisji z września 2011 r. dotyczący dyrektywy Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od transakcji finansowych. Odniosły się również w szczególności do potrzeby unikania działań związanych z uchylaniem się od płacenia podatków, zakłóceń oraz przenoszeniem do innych jurysdykcji. Niniejszy wniosek dotyczący decyzji Rady upoważniającej do podjęcia wzmocnionej współpracy w dziedzinie PTF jest reakcją Komisji na wspomniane wnioski o nawiązanie wzmocnionej współpracy P7_TA-(2012)0217. ECO/321 CESE 818/2012 (Dz. U. C 181 z , s. 55). CDR 332/2011 (Dz. U. C 113 z , s. 7). PTF był pierwszym punktem porządku obrad Rady do Spraw Gospodarczych i Finansowych dnia 8 listopada 2011 r., a następnie podczas trzech kolejnych posiedzeniach w marcu, czerwcu i lipcu 2012 r. Od grudnia 2011 r. do czerwca 2012 r. odbyło się siedem posiedzeń Grupy Roboczej Rady do Spraw Podatkowych (opodatkowanie pośrednie). PL 3 PL

4 2. PODSTAWA PRAWNA WZMOCNIONEJ WSPÓŁPRACY Wzmocnioną współpracę reguluje art. 20 Traktatu o Unii Europejskiej (Traktat UE) oraz art Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Niniejszy wniosek Komisji dotyczący decyzji Rady upoważniającej do podjęcia wzmocnionej współpracy w dziedzinie PTF opiera się na art. 329 ust. 1 TFUE. 3. ŚRODKI PRZEWIDZIANE W CELU REALIZACJI WZMOCNIONEJ WSPÓŁPRACY Niniejszy wniosek dotyczy decyzji Rady upoważniającej do ustanowienia wzmocnionej współpracy w dziedzinie PTF. W odpowiednim czasie przedstawiony zostanie wniosek dotyczący szczególnych środków wdrażających przedmiotową wzmocnioną współpracę tj. dotyczący merytorycznie dyrektywy w sprawie wspólnego systemu PTF. Pod względem zakresu i celów wniosek będzie opierał się w znacznej części na pierwotnym wniosku Komisji. 4. OCENA WARUNKÓW PRAWNYCH WZMOCNIONEJ WSPÓŁPRACY 4.1. Dziedzina ujęta w Traktacie Zgodnie z art. 329 ust. 1 TFUE wzmocnioną współpracę można ustanowić w jednej z dziedzin, o których jest mowa w Traktatach. To wymaganie zostało spełnione. Po pierwsze, wspólny system PTF przewidziany we wniosku Komisji oraz omawiany w Radzie został ujęty w Traktatach jako przykład zharmonizowanego pośredniego opodatkowania w rozumieniu art. 113 TFUE. Zgodnie z tym artykułem Rada może wydać przepisy, które są niezbędne, podobnie jak zaproponowany i omówiony wspólny system, aby zapewnić właściwe funkcjonowanie rynku wewnętrznego oraz uniknąć zakłóceń konkurencji. Po drugie, wspólny systemu PTF, taki jak rozpatrywany system, ma wystarczający zasięg, aby uznać, że odpowiada dziedzinie ujętej w Traktatach, w odniesieniu do której można ustanowić wzmocnioną współpracę. Takie zasadnicze ramy prawne umożliwiłyby zharmonizowanie struktury opodatkowania i określenie minimalnych stawek. Pozwoliłyby również przyznać prawa podatkowe tak, jak ma to miejsce w stosunkach między państwami członkowskimi, aby uniknąć w szczególności podwójnego opodatkowania lub podwójnego braku opodatkowania, zharmonizować wymagalność podatku oraz wskazać osoby zalegające z płatnością podatku. Na koniec pozwoliłyby uwzględnić różne elementy mające na celu zapewnienie skutecznego ściągania podatków we wszystkich państwach członkowskich. Artykuł 20 ust. 1 Traktatu UE stanowi, że wzmocnioną współpracę można ustanowić tylko w ramach kompetencji niewyłącznych Unii. Kompetencje udzielone na mocy art. 113 TFUE odnoszą się do ustanowienia i właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego, w związku z czym stanowią kompetencje dzielone, tj. kompetencje niewyłączne (art. 3 i art. 4 ust. 2 TFUE). PL 4 PL

5 4.2. Decyzja upoważniająca jako ostateczność i udział co najmniej dziewięciu państw członkowskich Artykuł 20 ust. 2 Traktatu UE stanowi, że decyzję upoważniającą do podjęcia wzmocnionej współpracy Rada przyjmuje w ostateczności, jeżeli ustali, że cele takiej współpracy nie mogą zostać osiągnięte w rozsądnym terminie przez Unię jako całość, oraz pod warunkiem, że uczestniczy w niej co najmniej dziewięć państw członkowskich. Już podczas pierwszego odnośnego posiedzenia Rady do Spraw Gospodarczych i Finansowych z dnia 8 listopada 2011 r. niektóre państwa członkowskie zgłosiły, że są przeciwne wprowadzeniu jakiegokolwiek wspólnego systemu podatku od transakcji finansowych na poziomie Unii Europejskiej, chyba że podobny PTF zostanie wprowadzony na poziomie globalnym. Na tym etapie jedno państwo członkowskie wniosło o głosowanie nad wnioskiem w sprawie zakończenia wszelkich dyskusji na temat zharmonizowanego PTF na poziomie europejskim. Podczas siedmiu posiedzeń Grupy Roboczej Rady do Spraw Podatkowych opodatkowanie pośrednie (PTF), najpierw podczas prezydencji polskiej, a potem duńskiej, na których także przedstawiono, oceniono i omówiono liczne cechy alternatywnego rozwiązania PTF opartego na wniosku Komisji, potwierdzono, że nie jest możliwe uzyskanie jednomyślnego poparcia dla wspólnego systemu PTF, czy to zgodnego z wnioskiem Komisji czy jakiegokolwiek jego wariantu, na poziomie wszystkich państw członkowskich. Na posiedzeniu Rady w dniu 22 czerwca 2012 r. państwa członkowskie, które wyraziły swój sprzeciw wobec wspólnego systemu PTF już na wcześniejszych etapach, podtrzymały swoje stanowisko. W tych okolicznościach kilka innych państw członkowskich wyraziło zamiar zwrócenia się o upoważnienie do ustanowienia wzmocnionej współpracy zgodnie z art. 20 Traktatu UE i art. 329 TFUE. Niektórzy z przeciwników wspólnego systemu PTF (dowolnego rodzaju) stwierdzili, że nie będą sprzeciwiać się procedurze wzmocnionej współpracy w tej kwestii, jeżeli spełnione zostaną wszystkie konieczne wymagania. Mając na uwadze przedstawione opinie prezydencja (duńska) stwierdziła na tym samym posiedzeniu, że poparcie dla PTF zaproponowanego przez Komisję nie było jednomyślne. Prezydencja zauważyła także, że znaczna liczba delegacji poparła propozycję rozważenia wzmocnionej współpracy. Ze swojej strony, na posiedzeniu z dnia 28 czerwca 2012 r. Rada Europejska stwierdziła, że: [J]ak odnotowano na posiedzeniu Rady w dniu 22 czerwca 2012 r., nie zostanie przyjęty w rozsądnym terminie wniosek w sprawie podatku od transakcji finansowych. W związku z tym kilka państw członkowskich zgłosi wniosek o wzmocnioną współpracę w tym obszarze, z myślą o jego przyjęciu do grudnia 2012 roku. Na posiedzeniu Rady w dniu 10 lipca 2012 r. prezydencja (w tym czasie cypryjska) odniosła się do dyskusji prowadzonych podczas posiedzenia Rady w dniu 22 czerwca 2012 r. i wspomnianych wyżej wniosków Rady Europejskiej. Zwróciła uwagę na brak jednomyślnego poparcia dla wniosku w sprawie PTF podczas prezydencji duńskiej. Stwierdziła, że utrzymują się istotne różnice w odniesieniu do potrzeby utworzenia wspólnego systemu PTF na poziomie UE i że zasada zharmonizowanego podatku od transakcji finansowych nie zostanie jednomyślnie poparta w najbliższej przyszłości. Na koniec zauważyła, że znaczna liczba państw członkowskich popiera propozycję wzmocnionej współpracy, co pozwoliłoby ograniczonej liczbie państw członkowskich rozstrzygnąć tę kwestię najpierw między sobą. PL 5 PL

6 Z powyższego wynika, że Unia jako całość nie może osiągnąć w rozsądnym terminie celów wspólnego systemu PTF w formie zaproponowanej przez Komisję i omówionej w Radzie. W związku z tym ostatecznością dla osiągnięcia postępu w tej sprawie w ramach Traktatu jest proces wzmocnionej współpracy zgodnie z art. 20 Traktatu UE i art. 329 TFUE. W tych okolicznościach jedenaście państw członkowskich (Belgia, Niemcy, Estonia, Grecja, Hiszpania, Francja, Włochy, Austria, Portugalia, Słowenia i Słowacja) zwróciło się do Komisji z oficjalnymi wnioskami, informując, że pragną podjąć między sobą wzmocnioną współpracę w dziedzinie ustanowienia wspólnego systemu PTF oraz że Komisja powinna w tym celu przedstawić wniosek Radzie Realizacja celów Unii, ochrona jej interesów i wzmacnianie procesu jej integracji Ustanowienie rynku wewnętrznego jest jednym z podstawowych celów Unii zgodnie z art. 3 ust. 3 Traktatu UE. Osiągnięcie tego celu zostałoby wsparte dzięki wspólnemu systemowi PTF, ponieważ rynki kapitałowe mają obecnie w znacznej mierze wymiar międzynarodowy i znaczące różnice w opodatkowaniu w tym obszarze prowadziłyby do istotnych zakłóceń konkurencji oraz stałyby na drodze ustanowienia prawdziwego rynku wewnętrznego w odniesieniu do objętych tym systemem produktów. Zharmonizowanie prawodawstwa dotyczącego różnych form pośredniego opodatkowania zgodnie z art. 113 TFUE służy ustanowieniu i funkcjonowaniu rynku wewnętrznego oraz uniknięciu zakłóceń konkurencji. Współistnienie różnych krajowych form PTF, mających obecnie zastosowanie lub takich, które mogą być zastosowane w przewidywalnej przyszłości w części państw członkowskich, oznacza rozdrobnienie rynku. To w efekcie przekłada się na zakłócenia konkurencji na skutek arbitrażu podatkowego, zakłócenia w obrocie, zarówno między produktami jak i obszarami geograficznymi; zachętę dla podmiotów do unikania opodatkowania dzięki transakcjom o małej wartości gospodarczej oraz ponoszonym przez nie dodatkowym kosztom wynikającym z problemów nieodłącznie związanych z taką sytuacja. Taki scenariusz jest dostrzegalny już obecnie i będzie rozwijał się dalej, jeżeli nie zostaną podjęte żadne działania harmonizujące. Jest on sprzeczny z unijnym celem ustanowienia prawidłowo funkcjonującego rynku wewnętrznego, pomijając już sam fakt jego negatywnego wpływu na dochody podatkowe. Ma to szczególne znaczenie w sektorze finansowym, gdzie podstawy opodatkowania są z natury bardzo zmienne i decyzje zależą często od wysokości kosztów transakcji (które uwzględniają podatki) oraz sytuacji, w których ryzyko przenoszenia produkcji spowodowanego kosztami jest bardzo wysokie. Pierwotny wniosek Komisji oparty na art. 113 TFUE miał na celu odniesienie się do powyższych kwestii. Ze względu na swoją naturę wspomniany cel ustanowienia prawdziwego rynku wewnętrznego i poprawienia jego funkcjonowania jest równie istotny w zakresie wymaganej wzmocnionej współpracy, tj. wśród mniejszej liczby państw członkowskich. Na początku wzmocnionej współpracy bezpośrednie korzyści dla rynku wewnętrznego pojawiłyby się, siłą rzeczy, jedynie w geograficznym zasięgu takiej współpracy, biorąc pod uwagę, że nie wszystkie państwa członkowskie biorą w niej udział. Ponieważ taka współpraca musi jednak pozostać otwarta dla wszystkich państw członkowskich w dowolnym czasie (art. 20 ust. 1 akapit drugi Traktatu UE zdanie drugie), jej zasięg geograficzny będzie odpowiednio rozszerzał się, jeżeli i gdy inne państwo członkowskie do niej dołączy. PL 6 PL

7 Ponadto korzyści dla rynku wewnętrznego, pod względem zmniejszenia kosztów wynikających ze złożoności, wystąpią również w przypadku instytucji państw członkowskich początkowo nieuczestniczących we współpracy. Ich transakcje finansowe objęte wzmocnioną współpracą podlegać będą jednemu wspólnemu systemowi, a nie nadmiernej liczbie różnych krajowych zasad. Ogólnie rzecz biorąc, wzmocniona współpraca przyczyniłaby się do wsparcia realizacji celów Unii, ochrony jej interesów i wzmocnienia procesu integracji Zgodność z Traktatami i prawem Unii Zgodnie z art. 326 akapit 1 TFUE wzmocniona współpraca musi być podejmowana w poszanowaniu Traktatów i prawa Unii. Tak więc przy ustanawianiu wspólnego zharmonizowanego systemu PTF wzmocniona współpraca musi być zgodna z istniejącym dorobkiem prawnym w tej dziedzinie. Obecnie istnieje tylko jeden akt prawny Unii dotyczący opodatkowania transakcji finansowych, mianowicie dyrektywa Rady 2008/7/WE 8. W szczególności w art. 5 ust. 2 przedmiotowej dyrektywy wyklucza się jakikolwiek podatek pośredni w odniesieniu do emisji niektórych papierów wartościowych (transakcje na rynku pierwotnym tych papierów wartościowych). Z drugiej strony niezależnie od tego wyłączenia, w art. 6 ust. 1 lit. a) przedmiotowej dyrektywy daje się państwom członkowskim UE możliwość opodatkowania przeniesienia papierów wartościowych (transakcje na rynku wtórnym). Następuje on po stwierdzeniu, że o ile można naliczać podatek od przeniesienia papierów wartościowych, nie można go naliczać od emisji i nabycia przez pierwszego posiadacza instrumentów finansowych objętych art. 5 ust. 2 dyrektywy 2008/7/WE 9. Każda ewentualna dyrektywa Rady w sprawie realizacji wzmocnionej współpracy w obszarze PTF będzie musiała uwzględniać przepisy dyrektywy Rady 2008/7/WE, aby uniknąć potencjalnego konfliktu pomiędzy tymi dwoma dyrektywami Brak naruszeń rynku wewnętrznego lub spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej; brak przeszkody lub dyskryminacji w handlu; brak zakłóceń konkurencji Wzmocniona współpraca nie może naruszać rynku wewnętrznego ani spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej Artykuł 326 akapit 2 TFUE wymaga, aby wzmocniona współpraca nie naruszała rynku wewnętrznego ani spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej. Wzmocniona współpraca w obecnym kontekście nie jest sprzeczna z wymaganiem, aby taka współpraca nie naruszała rynku wewnętrznego. Harmonizacja PTF na terytorium grupy państw członkowskich (jurysdykcja PTF) przyczyniłaby się do lepszego funkcjonowania rynku wewnętrznego, mimo że te korzyści nie powstaną natychmiast i w pełni w skali wszystkich 27 państw członkowskich 10. Ryzyko rozdrobnienia rynku wewnętrznego i zakłócenia konkurencji będzie przede wszystkim ograniczone, lub będzie można go uniknąć Dyrektywa Rady 2008/7/WE dotycząca podatków pośrednich od gromadzenia kapitału, Dz.U. L 46 z , s. 11. Zob. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 1 października 2009 r., Sprawa C-569/07, pkt 32 35, powołując się na wyrok w sprawie C-415/02 (Dz.U. C 282 z , s. 6). Zob. sekcja 4.3. powyżej. PL 7 PL

8 w zakresie jurysdykcji PTF objętej wzmocnioną współpracą. W porównaniu z sytuacją, w której brak jest takiej współpracy, funkcjonowanie rynku wewnętrznego na poziomie 27 państw członkowskich nie zostałoby naruszone, a uległoby poprawie. Ponadto także podmioty finansowe spoza właściwości PTF skorzystają z uproszczenia nierozerwalnie związanego ze zharmonizowanym systemem stosowanym przez wszystkie uczestniczące państwa członkowskie, w przeciwieństwie do scenariusza zakładającego różne niezharmonizowane systemy PTF. Z podobnych powodów spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna nie zostałaby naruszona przez wzmocnioną współpracę, do której się dąży. Nic nie wskazuje, że przewidziana wzmocniona współpraca, w świetle przyjęcia przepisów dotyczących PTF, doprowadziłaby do istotnych różnic w rozwoju gospodarczym lub społecznym między uczestniczącymi i nieuczestniczącymi w niej państwami członkowskimi. Nie wpłynęłaby również, w szczególności, na rozwój gospodarczy lub społeczny regionów Unii Europejskiej biedniejszych gospodarczo lub bardziej odległych geograficznie. W tym kontekście można zauważyć, że państwa członkowskie wnoszące o wzmocnioną współpracę różnią się od siebie, tak co do wyników gospodarczych, jak i położenia geograficznego w granicach Unii Wzmocniona współpraca nie może stanowić przeszkody ani dyskryminacji w handlu pomiędzy państwami członkowskimi, ani prowadzić do zakłócenia konkurencji między nimi W art. 326 akapit 2 TFUE wymaga się, by wzmocniona współpraca nie stanowiła przeszkody ani dyskryminacji w handlu pomiędzy państwami członkowskimi, ani nie prowadziła do zakłócenia konkurencji między nimi. Komisja uważa, że to wymaganie jest spełnione z następujących powodów. Warunki każdego zharmonizowanego systemu PTF działającego w ramach wzmocnionej współpracy miałyby zastosowanie do wszystkich instytucji i przedmiotowych transakcji finansowych według obiektywnych kryteriów i w szczególności wspomnianych łączników geograficznych. Ponadto samo współistnienie systemu prawnego zharmonizowanego PTF, mającego zastosowanie w uczestniczących państwach członkowskich z jednej strony, i krajowych systemów prawnych nieuczestniczących państw członkowskich z drugiej strony nie może być w związku z tym uznawane za przeszkodę, dyskryminację lub zakłócenie konkurencji. W sytuacji braku wzmocnionej współpracy współistniałaby jeszcze większa liczba systemów prawnych. Z tej perspektywy wzmocniona współpraca, do której się dąży, raczej zmniejsza potencjał wystąpienia zakłóceń konkurencji, w szczególności w przypadkach, gdy dotyczy to zakłóceń spowodowanych nieopodatkowaniem lub podwójnym opodatkowaniem Przestrzeganie praw, kompetencji i obowiązków państw członkowskich nieuczestniczących we wzmocnionej współpracy W art. 327 TFUE wymaga się, aby wzmocniona współpraca nie naruszała kompetencji, praw i obowiązków państw członkowskich, które w niej nie uczestniczą. Wzmocniona współpraca w obszarze wspólnego systemu PTF byłaby zgodna także z tym wymaganiem. PL 8 PL

9 W szczególności taki system nie wpływałby w żaden sposób na możliwość utrzymywania lub wprowadzania PTF przez kraje w niej nieuczestniczące na podstawie niezharmonizowanych przepisów krajowych, jedynie pod warunkiem, że są one zgodne ze zobowiązaniami przewidzianymi w prawie Unii, które mają zastosowanie tak czy inaczej. Ponadto wspólny system PTF dałby uczestniczącym państwom członkowskim prawo do nakładania podatku tylko na podstawie właściwych łączników. 5. Wnioski ogólne Na podstawie powyższych uwag Komisja stwierdza, że wszystkie określone Traktatami warunki prawne dotyczące wzmocnionej współpracy zostały spełnione, pod warunkiem że akt wprowadzający obecną wzmocnioną współpracę jest w pełni zgodny ze stosownym przepisem dyrektywy Rady 2008/7/WE. Komisja uważa także, że zatwierdzenie wzmocnionej współpracy jest stosowne i ma miejsce we właściwym czasie. Niedawny globalny kryzys gospodarczy i finansowy miał poważny wpływ na gospodarki i finanse publiczne w UE. Sektor finansowy miał znaczący udział w spowodowaniu kryzysu gospodarczego, natomiast koszty tego kryzysu ponieśli ogólnie obywatele Europy i rządy. Sektor finansowy przez ostatnie dwie dekady wykazywał wysoką rentowność, która częściowo mogła być wynikiem (jawnej lub ukrytej) siatki bezpieczeństwa zapewnionej przez rządy, połączonej z regulacją w zakresie bankowości i zwolnieniem z VAT. W tej sytuacji niektóre państwa członkowskie zaczęły wdrażać dodatkowe formy opodatkowania sektora finansowego, natomiast inne państwa członkowskie już posiadały specjalne systemy podatkowe w odniesieniu do transakcji finansowych. Obecna sytuacja prowadzi do następujących niepożądanych skutków: - rozdrobnienia sposobów traktowania opodatkowania na rynku wewnętrznym usług finansowych biorąc pod uwagę coraz większą liczbę wprowadzanych nieskoordynowanych krajowych środków podatkowych z wynikającymi z tego ewentualnymi zakłóceniami konkurencji między instrumentami, podmiotami i rynkami finansowymi w Unii Europejskiej oraz podwójnym opodatkowaniem lub podwójnym nieopodatkowaniem; - braku właściwego i znacznego udziału instytucji finansowych w ponoszeniu kosztów ostatniego kryzysu i braku zapewnienia równego statusu tego sektora w porównaniu z innymi sektorami z podatkowego punktu widzenia; - braku przyczyniania się polityki opodatkowania do zapewnienia środków zniechęcających do zawierania transakcji, które nie zwiększają efektywności rynków finansowych lub uzupełniania środków regulacyjnych mających na celu uniknięcie przyszłych kryzysów, ale mogących jedynie skierować opłaty z niefinansowych sektorów gospodarki do instytucji finansowych i w ten sposób uruchomić nadmierne inwestowanie w działalności, które nie poprawiają dobrobytu. Wdrożenie wspólnego systemu podatku od transakcji finansowych w wystarczającej liczbie państw członkowskich wiązałoby się z osiągnięciem natychmiastowych konkretnych korzyści we wszystkich trzech kwestiach wymienionych powyżej w odniesieniu do transakcji PL 9 PL

10 finansowych objętych wzmocnioną współpracą. W związku z tymi kwestiami poprawiłaby się pozycja uczestniczących państw członkowskich w odniesieniu do ryzyka przeniesienia produkcji, dochodów podatkowych i efektywności rynków finansowych i unikania podwójnego opodatkowania lub nieopodatkowania. Nie wpłynęłoby to na prawodawstwo i politykę innych państw członkowskich w tej dziedzinie, natomiast podmioty z tych innych państw członkowskich mogłyby odnieść korzyść z ograniczonego rozdrobnienia rynku wewnętrznego (zob. powyżej). Dzięki systemowi wzorującemu się na pierwotnym wniosku Komisji byłoby możliwe zajęcie się działaniami związanymi z uchylaniem się od płacenia podatków, zakłóceniami i przeniesieniami do innych jurysdykcji. PL 10 PL

11 2012/0298 (APP) Wniosek DECYZJA RADY upoważniająca do podjęcia wzmocnionej współpracy w dziedzinie podatku od transakcji finansowych RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 329 ust. 1, uwzględniając wnioski złożone przez Belgię, Niemcy, Estonię, Grecję, Hiszpanię, Francję, Włochy, Austrię, Portugalię, Słowenię i Słowację, uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej, uwzględniając zgodę Parlamentu Europejskiego 11, a także mając na uwadze, co następuje: (1) Zgodnie z art. 3 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (Traktat UE) Unia ustanawia rynek wewnętrzny. (2) Zgodnie z art. 113 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) Rada uchwala przepisy dotyczące harmonizacji ustawodawstw odnoszących się do podatków obrotowych, akcyzy i innych podatków pośrednich w zakresie, w jakim harmonizacja ta jest niezbędna do zapewnienia ustanowienia i funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz uniknięcia zakłóceń konkurencji. (3) W 2011 r. Komisja zauważyła, że debata dotycząca dodatkowego opodatkowania sektora finansowego była prowadzona na wszystkich poziomach. Debata ta wynika z chęci zapewnienia, by sektor finansowy przyczynił się uczciwie i znacząco do pokrywania kosztów kryzysu oraz był opodatkowany na przyszłość w porównaniu z innymi sektorami w sprawiedliwy sposób; by zniechęcił do podejmowania nadmiernie ryzykownych działań przez instytucje finansowe; by uzupełnić środki regulacyjne mające na celu uniknięcie przyszłych kryzysów oraz wygenerować dodatkowe dochody dla budżetów ogólnych lub specjalnych celów politycznych. (4) W tym kontekście Komisja przyjęła wniosek dotyczący dyrektywy Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od transakcji finansowych i zmieniającej dyrektywę 11 Dz.U. C [ ] z [ ], s. [ ]. PL 11 PL

12 2008/7/WE 12. Głównym celem tego wniosku było zapewnienie właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego i uniknięcie zakłóceń konkurencji. (5) Na posiedzeniu Rady z dnia 22 czerwca 2012 r. potwierdzono, że nie ma jednomyślnego poparcia dla wspólnego systemu podatku od transakcji finansowych (PTF) w formie proponowanej przez Komisję. W dniu 29 czerwca 2012 r. Rada Europejska ze swojej strony stwierdziła, że zaproponowana dyrektywa nie zostałaby przyjęta przez Radę w rozsądnym terminie. Na posiedzeniu Rady z dnia 10 lipca 2012 r. odniesiono się do utrzymujących się i istotnych różnic w opinii na temat potrzeby ustanowienia wspólnego systemu PTF na poziomie Unii i potwierdzono, że zasada zharmonizowanego opodatkowania transakcji finansowych nie otrzyma jednomyślnego poparcia w ramach Rady w najbliższej przyszłości. (6) W tych okolicznościach 11 państw członkowskich, a mianowicie Belgia, Niemcy, Estonia, Grecja, Hiszpania, Francja, Włochy, Austria, Portugalia, Słowenia i Słowacja zwróciło się do Komisji z wnioskami w pismach otrzymanych pomiędzy dniem 28 września i 23 października 2012 r., informując, że pragną ustanowić między sobą wzmocnioną współpracę w dziedzinie PTF. Wymienione państwa członkowskie wnioskowały, aby zakres i cele wzmocnionej współpracy oprzeć na wniosku dotyczącym dyrektywy przedstawionym przez Komisję w dniu 28 września 2011 r. Ponadto odniosły się w szczególności do potrzeby unikania działań związanych z uchylaniem się od płacenia podatków, zakłóceń i przeniesień do innych jurysdykcji. (7) Wzmocniona współpraca powinna zapewnić niezbędne ramy prawne w celu ustanowienia wspólnego systemu PTF w uczestniczących państwach członkowskich i harmonizację podstawowych cech podatku. W miarę możliwości należy unikać zachęt do arbitrażu podatkowego i zaburzeń alokacji pomiędzy rynkami finansowymi a także możliwości podwójnego opodatkowania lub braku opodatkowania, jak również działań związanych z uchylaniem się od płacenia podatków. (8) Warunki określone w art. 20 Traktatu UE oraz art. 326 i 329 TFUE zostały spełnione. (9) Na posiedzeniu Rady w dniu 29 czerwca 2012 r. odnotowano, a w dniu 10 lipca 2012 r. potwierdzono, że Unia jako całość nie będzie mogła zrealizować w rozsądnym terminie celu, jakim jest przyjęcie wspólnego systemu podatku od transakcji finansowych. W konsekwencji warunek określony w art. 20 ust. 2 Traktatu UE stanowiący, że wzmocniona współpraca może być ustanowiona wyłącznie jako ostateczność, został spełniony. (10) Przedstawiona dziedzina, w obrębie której zostanie podjęta wzmocniona współpraca, tj. ustanowiony wspólny system PTF w Unii, jest dziedziną objętą art. 113 TFUE, a tym samym również Traktatami. (11) Wzmocniona współpraca w dziedzinie ustanowienia wspólnego systemu PTF ma na celu zapewnienie właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego. Przy skali tej współpracy unika się współistnienia krajowych systemów, a zatem nadmiernego rozdrobnienia rynku, jak i związanych z tym problemów w postaci zakłóceń konkurencji, zakłóceń w obrocie zarówno między produktami, podmiotami jak i obszarami geograficznymi i zachęty dla podmiotów do unikania opodatkowania dzięki transakcjom o małej wartości gospodarczej. Takie kwestie są szczególnie istotne w 12 COM (2011) 594 final z 28 września 2011 r. PL 12 PL

13 rozpatrywanej dziedzinie, ponieważ odznacza się ona wysoką zmiennością podstaw opodatkowania. W ten sposób pozwala ona wspierać realizację celów Unii, chronić jej interesy i wzmacniać proces jej integracji zgodnie z art. 20 ust. 1 Traktatu UE. (12) Ustanowienie wspólnego zharmonizowanego systemu PTF nie znajduje się na liście dziedzin objętych wyłącznymi kompetencjami Unii, określonych w art. 3 ust. 1 TFUE. Ponieważ ustanowienie takiego systemu służy funkcjonowaniu rynku wewnętrznego zgodnie z art. 113 TFUE, wchodzi to w zakres wspólnych kompetencji Unii w rozumieniu art. 4 TFUE a tym samym w zakres niewyłącznych kompetencji Unii. (13) Wzmocniona współpraca w danej dziedzinie jest podejmowana w poszanowaniu Traktatów i prawa Unii w myśl art. 326 akapit 1. Zgodnie z art. 326 akapit 2 TFUE współpraca ta nie będzie naruszać rynku wewnętrznego ani spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, nie może ona stanowić przeszkody ani dyskryminacji w handlu między państwami członkowskimi ani prowadzić do zakłócenia konkurencji między nimi. (14) Wzmocniona współpraca w danej dziedzinie nie narusza kompetencji, praw i obowiązków państw członkowskich, które w niej nie uczestniczą zgodnie z art. 327 TFUE. Taki system nie wpływa na możliwość zachowania lub wprowadzenia PTF na podstawie niezharmonizowanych przepisów krajowych w przypadku państw członkowskich, które nie uczestniczą we współpracy. Wspólny system PTF nadaje uczestniczącym państwom członkowskim prawo do nałożenia podatku jedynie na podstawie odpowiednich łączników. (15) Pod warunkiem spełnienia ewentualnych warunków uczestnictwa określonych w niniejszej decyzji wzmocniona współpraca w dziedzinie, o której mowa powyżej, pozostaje cały czas otwarta dla wszystkich państw członkowskich gotowych, zgodnie z art. 328 TFUE, przestrzegać aktów już przyjętych w ramach tej współpracy, PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ: Artykuł 1 Niniejszym upoważnia się Belgię, Niemcy, Estonię, Grecję, Hiszpanię, Francję, Włochy, Austrię, Portugalię, Słowenię i Słowację do podjęcia między sobą wzmocnionej współpracy w dziedzinie ustanowienia wspólnego systemu podatku od transakcji finansowych przy zastosowaniu odpowiednich postanowień Traktatów. Artykuł 2 Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem jej przyjęcia. Sporządzono w Brukseli dnia [ ] r. W imieniu Rady Przewodniczący PL 13 PL