Athletic Abilities Candidates for studies at the Academy of Physical Education and Sport in Gdansk, depending on your body type

Transkrypt

1 Journal of Health Sciences. 2013; 3 (8): The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683. The Author (s) 2013; This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland Open Access This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License ( which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. Conflict of interest: None declared. Received: Revised: Accepted: Athletic Abilities Candidates for studies at the Academy of Physical Education and Sport in Gdansk, depending on your body type Zdolności Lekkoatletyczne Kandydatów na Studia w Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku w zależności od typu budowy ciała Mirosław Piątek 1, Krzysztof Byzdra 1, Robert Stępniak 2, Walery Żukow 2 1 Academy of Physical Education and Sport, Gdańsk, Poland 2 Kazimierz Wielki University, Bydgoszcz, Poland 1 Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku 2 Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Keywords: athletic ability, prospective students, Academy of Physical Education and Sport, Gdańsk, type of body. Słowa kluczowe: zdolności lekkoatletyczne; kandydatów na studia; Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu; Gdańsk; typ budowy ciała. Abstract The main directions of the theory sports are among other factors affecting the results achieved athletic player. The problem has achieved a number of publications resulting synthetic research by sports centers by theory Academia of Physical Education in Poznan and Academia of Physical Education in Warsaw. One of the many problems in this field is that of the morphological conditions as a result of sports. The results confirm the work of many interdependent relationship and structural features of the somatic motor abilities. The views on this relationship and interdependence of structural features of the somatic motor abilities passed a long way of development. The purpose of this study, picking up one of the issues as a result of sports theory is to analyze differences in somatic and motor selected groups of people, and to capture the relationship between the type of construction and the sports results. Material and Methods The study included 265 candidates seeking admission to study in AWFiS in Gdansk, including 159 men and 106 women. The average age of males was 21.3 years and women 19.8 years. In order to 179

2 compare the results obtained in each of these studies, it is shown in the tables multiatlon athletics. This allowed for the graphic representation of his fitness level athletics. Comparing the results with the results of other studies conducted in 1976, 1996, (Table 2) it can be seen that the study of the direction of physical education in Gdansk is assumed youth, which, compared to its predecessors is characterized by an increasing body height and lower rate Rohrer. Conclusions Analyzing the performance of the young people, assessed on the basis of results obtained in three basic track and field events, which are, run over a distance of 100m sprint, shot put and 800m run for women and 1500m distance for men, it was found in all competitions improvement in the group adopted. Comparison of the results with the results of the tests carried out in 1996 shows f both women and men enrolled in the study represent a good level of athletic ability. In order to compare the results obtained in each of these studies, it is shown in the tables multiatlon athletics. This allowed for a graphical representation of the level of athletic performance. Profile athletic skills study groups is as interesting. Indicates an uneven level of performance in these trials. Both women and men represent by far the highest level in the shot put, normal in the running for 800m/1500m, And the lowest in the running for a distance of 100 m. The specific levels of competition in men is more balanced than in women. Streszczenie Do głównych kierunków teorii sportu należą między innymi czynniki wpływające na osiągane wyniki sportowe zawodnika. Problem ten doczekał się wielu publikacji będących wynikiem syntetycznych badań prowadzonych, przez ośrodki torii wyniku sportowego AWF w Poznaniu oraz AWF w Warszawie. Jednym z wielu problemów tego zakresu jest zagadnienie dotyczące morfologicznego uwarunkowania wyniku sportowego. Wyniki wielu prac potwierdzają związek i współzależność cech budowy somatycznej ze zdolnościami motorycznymi. Poglądy na ten temat związku i współzależności cech budowy somatycznej ze zdolnościami motorycznymi przechodziły długą drogę rozwoju. Celem niniejszego opracowania, podejmującego jedno z zagadnień torii wyniku sportowego, jest zbadanie zróżnicowania somatycznego i motorycznego wybranych grup osób oraz uchwycenie związków zachodzących między typem budowy a wynikiem sportowym. Materiał i Metoda Badaniami objęto 265 kandydatów ubiegających się o przyjęcie studia do AWFiS w Gdańsku, w tym 159 mężczyzn i 106 kobiet. Średni wiek mężczyzn wynosił 21,3 lat, kobiet 19,8 lat. W celu porównania wyników uzyskanych w poszczególnych próbach, ukazano je na podstawie lekkoatletycznych tabel wielobojowych. Pozwoliło to na graficzne przedstawienie poziomu sprawności lekkoatletycznej. Zestawiając wyniki własne z wynikami badań przeprowadzonych w 1976, 1996, (tab. 2) można zauważyć, że na studia na kierunek wychowanie fizycznym w Gdańsku przyjmowana jest młodzież, która w porównaniu do swoich poprzedników charakteryzuje się coraz większą wysokością ciała i mniejszym wskaźnikiem Rohrera. Wnioski Analizując sprawność badanej młodzieży, ocenioną na podstawie wyników uzyskanych w trzech podstawowych konkurencjach lekkoatletycznych, jakimi są; bieg sprinterski na dystansie 100m, pchniecie kulą i bieg na 800m. dla pań i dystans 1500m. dla panów, stwierdzono we wszystkich konkurencjach poprawę wyników w grupie przyjętych. Porównanie wyników z wynikami badań przeprowadzonych w 1996 roku wynika, ż zarówno kobiety, jak i mężczyźni przyjęci na studia reprezentują dobry poziom zdolność lekkoatletycznych. W celu porównania wyników uzyskanych w poszczególnych próbach, ukazano je na podstawie lekkoatletycznych tabel wielobojowych. Pozwoliło to na graficzne przedstawienie poziomu sprawności lekkoatletycznej. 180

3 Profil umiejętności lekkoatletycznej badanych grup kształtuje się interesująco. Wskazuje na nierówny poziom wyników w omawianych próbach. Zarówno kobiety, jak i mężczyźni zdecydowanie najwyższy poziom przedstawiają w pchnięciu kulą, przeciętny w biegu na 800m./1500m., a najsłabszy w biegu na dystansie 100metrów. Poziom poszczególnych konkurencji u mężczyzn jest bardziej wyrównany niż u kobiet. Introduction The main directions of the theory sports are among other factors affecting the results achieved athletic player. The problem has achieved a number of publications resulting synthetic research by sports centers by theory Academy Physical Education in Poznan and Academy Physical Education in Warsaw. One of the many problems in this field is that of the morphological conditions as a result of sports. The results confirm the work of many interdependent relationship and structural features of the somatic motor abilities [1,2,5,8,10]. The views on this relationship and interdependence of structural features of the somatic motor abilities passed a long way of development. [15-72]. Currently, we can assume that "Body is one of the determinants of athletic achievement at the highest level, and its role in different disciplines and competitions are different". [9]. It can be seen from as far as the development of sport is reflected by the morphological similarity of the body athletes practicing the same sport. [21-40]. The purpose of this study, picking up one of the issues as a result of sports theory is to analyze differences in somatic and motor selected groups of people, and to capture the relationship between the type of construction and the sports results. Material and Methods The study included 265 candidates seeking admission to study in AWFiS in Gdansk, including 159 men and 106 women. The average age of males was 21.3 years and women 19.8 years. Assuming that the study of physical education shall notify the candidates of definite interest representing a certain level of motor skills, it can be assumed that the way natural selection are substantially uniform material. The group in July 2009, during an examination, underwent some morphological measurements and athletic performance tests. Motor skills assessed on the basis of results obtained in three basic track and field events: 1. run over a distance of 100m., 2. shot put on weight; - For the ladies 4kg., - For men kg., * Run over a distance; - Women's 800m., - For the men's 1500m. Anthropomotoric measurements were performed in accordance with the recommendation described by R. Martin [9], take into account height and weight. They were complemented by Rohrer index, allowing for a formula F. Curtis [6] to specify the type of body. Also determined athletic skills distinct types of somatic. The collected material was statistically analyzed generally accepted standards [13]. Results Differentiation of somatic and results athletics trials applicants for admission to AWFiS in Gdansk summarized in Table

4 Table 1. Numerical characterization of somatic and track and field test results. Altogether Enrolled Not Enrolled Feature x min - max x min - max x min - max Height M K Mass M K Rate M Rohrer K m. M K Push M Sphere K Run 800m./1500m. M 5, 48,30 6,11,35-4,18,21 K 3,12,21 3,36,00-5,03,58 5,32,40-4,18,21 2, ,06,13-5,40,10 6,11,35-4,30,20 3,13,60 3,18,30-2,45,18 2,45,18 3,04,50 As is indicated in the numerical average body height enrolled x = cm. Men and x = 1660 cm. For women, it is larger than the total sample and a group of candidates who have adopted. Body weight in the group of patients admitted were higher values in men and less in women compared to other groups. Rohrer index, which determines slender physique, amounting to men x = 1.22, and for females x = 1.24, is lower in the group adopted together with the other series of tests. Table 2. Comparative Statements of somatic and motor skills of students AWFiS in Gdansk. Feature / Research Own data Protein Z S. Zieleniewski M K M K M K Body height Body weight Rohrer index m * * Shot put * * Big 800m/1500m 5,03,50 2,53,10 5,18,20 3,01,30 * * Z. proteins - are candidates for AWFiS in Gdansk, S. Zieleniewski - applies to candidates for WSWF in Gdansk (AWFiS) * The study does not take into account the track and field trials. 182

5 Among the physical education theorists prevailing view that the construction of the body determines the level of athletic performance. The earlier analysis of a set that young people enrolled in the studies, representing a higher level of talent s motor, with greater body height, which gives a more slender silhouette compared to other groups. This suggests that the present youth represents a particular type of body. To confirm this fact those types of physique from his practice schedule, which is the scheme of F. Curtis, defining the types of construction on the basis of the ratio Rohrer, according to the rules; ^ X leptosomatic type; ^ X athletic type; ^ X picnic type. To extract somatotypes, for both groups of men, like women, the level of ability in track and field trials. [50-72]. Comparing the results with the results of other studies conducted in 1976, 1996, (Table 2) it can be seen that the study of the direction of physical education in Gdansk is assumed youth, which, compared to its predecessors is characterized by an increasing body height and lower rate Rohrer. Conclusions Analyzing the performance of the young people, assessed on the basis of results obtained in three basic track and field events, which are, run over a distance of 100m sprint, shot put and 800m run for women and 1500m distance for men, it was found in all competitions improvement in the group adopted. Comparison of the results with the results of the tests carried out in 1996 shows f both women and men enrolled in the study represent a good level of athletic ability. In order to compare the results obtained in each of these studies, it is shown on the basis of athletic multiatlon tables [14]. This allowed for a graphical representation of the level of athletic performance. Profile athletic skills study groups is as interesting. Indicates an uneven level of performance in these trials. Both women and men represent by far the highest level in the shot put, normal in the running for 800m./1500m and the lowest in the running for a distance of 100m.The specific levels of competition in men is more balanced than in women. References 1. Cieślicka M., Napierała M. The somatic bulid of lightweight rowes. Medical and Biological Sciences, 2009, 23/3, Cieslicka M., Napierala M., Pilewska W., Iermakov S., Status of morphological and motor skills of girls participating in modern dance classes, Journal: Pedagogics, Psychology, Medical- Biological Problems of Physical Training and Sports Vol , Charkov s Drabik J Wytrzymałość i jej uwarunkowania somatyczne u dzieci i młodzieży w wieku 8-19 lat. AWF Gdańsk. 4. Drozdowski Z Antropologia sportowa. AWF Poznań. 5. Łaska Mierzejewska T Antropologia w sporcie i wychowaniu fizycznym. COS Warszawa. 6. Malinowski A Antropologia. PWN Warszawa Poznań. 7. Płatonow W.N., Adaptacja w sporcie. Resortowe Centrum Metodyczno Szkoleniowe Kultury Fizycznej i Sportu Warszawa. 183

6 8. Pilewska W., Dobór pod względem budowy somatycznej oraz poziomu zdolności motorycznych par sportowego tańca towarzyskiego reprezentujących odmienne style taneczne, Wychowanie fizyczne i sport. Tom XLVI, Suplement Nr 1, Część 1. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2002, s Raczek J Motoryczność człowieka w świetle współczesnych poglądów i badań. Wychowanie Fizyczne i Sport. 10. Raczek J Antropomotoryka. PZWL. 11. Strąk H.M Komputerowe wspomaganie dokumentowania i kontroli treningu. Sport Wyczynowy nr 11 i Ulatowski T Teoria treningu sportowego. Trening. RCSzKFiS. Warszawa. 13. Wróblewska K Wybrane metody opisu i wnioskowania statystycznego inne źródła; 14. PZLA Tabele wielobojowe. 15. Charzewski J., Lewandowska J., Łaska-Mierzejewska T., Piechaczek H., Charzewska J., Skibińska A. 1999: Antropologia. Wyd. AWF Warszawa. 16. Drozdowski Z. (1998): Antropometria w wychowaniu fizycznym. Seria: Podręczniki Nr 24.AWF w Poznaniu. 17. Łaska-Mierzejewska T. 1979: Wpływ naturalnej selekcji i oddziaływania treningu na budowę ciała zawodników gier zespołowych. Sport Wyczynowy nr 3-4, s Łaska-Mierzejewska T. 1999: Antropologia w sporcie i wychowaniu fizycznym. Centralny Ośrodek Sportu. 19. Napierała M., Cieślicka M., Dmitruk K., Budowa morfologiczna a zdolności motoryczne studentów I roku wychowania fizycznego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Annales, (red.) W. Śladkowski, Universitatis Mariae Curie Skłodowska, Sectio D, Medicina, Lublin, 2007, vol. LXII, Suppl. XVIII, nr 5, s Piechaczek H., Lewandowska J., Orlicz B. (1996): Zmiany w budowie ciała młodzieży akademickiej Politechniki Warszawskiej w okresie 35 lat. Wychowanie Fizyczne i Sport nr 3, Stankiewicz B., Stępniak R., Rozwój Fizyczny a sprawność ogólna dziewcząt w wieku la, [w]: Zbornik vedeckovyskumnych prac- vedy o sporte, Bańska Bystrzyca 2002, str Kotlarz H., (2009). Sprawność ogólna 13-letnich siatkarek z MUKS Joker Świecie. Praca magisterska, WSG, Bydgoszcz. 23. Napierała M. (2005). Ważniejsze uwarunkowania rozwoju somatycznego i motorycznego dzieci i młodzieży z województwa kujawsko pomorskiego, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz. 24. Napierała M. (2008). Środowiskowe uwarunkowania somatyczne i motoryczne a wiek rozwojowy dzieci i młodzieży (na przykładzie województwa kujawsko pomorskiego), Bydgoszcz 2008, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. 25. Pilewska W. (2002), Zróżnicowanie motoryczne oraz somatyczne tancerzy i tancerek sportowego tańca towarzyskiego, Roczniki Naukowe, t. 11, AWF Gdańsk, s Przewęda R. (2009). Changes in physical fitness of Polish youth during the last three decades, Studia Ecologiae et Bioethicae, vol:.7 number: 1, pages: Przewęda R., Dobosz J. (2003). Kondycja fizyczna polskiej młodzieży, AWF, Warszawa. 28. Sawczyn S., Pilewska W., Zasada M., 2003 /Sprawność fizyczna a efektywność procesu treningowego w tańcu sportowym /, [w]: Rocznik Naukowy, Tom XIV, AWFiS Gdańsk. 29. Seabra, A., J.A. Maia, R. Garganta, M.A. Janeira, P. Santos (1997), Is there an impact of selection, training and maturation in body build, somatotype, physical fitness and explosive strength? A study in Portuguese young soccer players, Conference: European Congress on Sports Medicine, 23/26 September, Porto, Portugal, p Szwarz H., Wpływ ruchu i rekreacji na somatyczne i psychiczne zdrowie człowieka [w]: Dabrowski K., Zdrowie psychiczne, Warszawa. 184

7 31. Eberhardt A, Jegier A., Kostka T., Szmigielska K., Zaniewicz D., Aktywność ruchowa w zdrowiu i chorobie, MedicinaSportiva, Kraków 2004 r. 32. Napierała M., Cieślicka M., Szark M., Klimczyk M., Aktywność fizyczna ludzi starszych świadomość, nawyki i praktyka, [w]: Wspomaganie rozwoju i edukacji człowieka poprzez turystykę, sport i rekreację, (red.) Muszkieta R., Napierała M., Skaliy A., Żukow W., WSG, Bydgoszcz 2009, s Cieślicka M, Stankiewicz B, Napierała M, Żukow W, Brzeziński M., Aktywność fizyczna osób starszych.[w:] (Red.) Maik W, Napierała M, Żukow W., wybrane problemy turystyki, rekreacji, fizjoterapii ochrony zdrowia człowieka. Bydgoszcz 2011 s Dix B, Cieślicka M, Napierała M., Aktywność fizyczna członków Koła Emerytów w Sępólnie Krajeńskim [in] Uwarunkowanie zdrowotne i rekreacji ludzi w różnym wieku, (red.), R. Muszkieta, M. Napierała, M. Cieślicka, W. Żukow, Ośrodek Rekreacji, Sportu i Edukacji w Poznaniu Polskie Towarzystwo Naukowe Kultury Fizycznej Bydgoszcz- Poznań 2013 s Cieślicka M., Dmitruk K., Sztokfisz K., Tafil-Klawe M., Zmiany wytrzymałości ukierunkowanej oraz jej podstawowych wskaźników w okresie przygotowawczym rocznego cyklu treningowego wioślarzy juniorów. Medical and Biological Sciences 2006, 20/4, Cieślicka M., Napierała M. The somatic bulid of lightweight rowes. Medical and Biological Sciences, 2009,23/3, Cieślicka Mirosława, Słowiński Mariusz Journal: Pedagogics, Psychology, Medical- Biological Problems of Physical Training and Sports Vol: 12 Training loads of female canoeing youth national team in sprint competitions 2012 s, Migasiewicz J., Wybrane przejawy sprawności motorycznej dziewcząt i chłopców w wieku 7-18 lat na tle ich rozwoju morfologicznego, AWF, Wrocław, Napierała M. (2005). Ważniejsze uwarunkowania rozwoju somatycznego i motorycznego dzieci i młodzieży z województwa kujawsko pomorskiego, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz. 40. Pilewska W., 2002 /Dobór pod względem budowy somatycznej oraz poziomu zdolności motorycznych par sportowego tańca towarzyskiego reprezentujących odmienne style taneczne/, [w]: Wychowanie fizyczne i sport. Kwartalnik, Tom XLVI, Suplement Nr 1, Część 1. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2002, s Pilicz S. i wsp. Studia i monografie Punktacja sprawności fizycznej młodzieży polskiej wg MTSF AWF Warszawa Przewęda R., Sprawność fizyczna polskiej młodzieży oraz związane z nią dylematy współczesnego wychowania fizycznego, [w:] Motoryczność dzieci i młodzieży, (red.) J. Raczek, AWF, Katowice, 1986, s Przewęda R., Uwarunkowania poziomu sprawności fizycznej polskiej młodzieży szkolnej, AWF, Warszawa, Sawczyn S, K. Kochanowicz, D. Kruczkowski, T. Dancewicz (1997), Cechy prognostyczne budowy somatycznej w doborze do gimnastyki sportowej, Trening, nr 3, s Sawczyn S. (2000), Właściwości rozwoju fizycznego i dojrzewania biologicznego młodocianych gimnastyków w procesie wieloletniego treningu, Roczniki Naukowe, AWF, Gdańsk, t. 9, s Szopa J., E. Mleczko, S. Żak, Podstawy antropomotoryki, PWN, Warszawa-Kraków, Stankiewicz B., Sprawność lekkoatletyczna studentów wychowania fizycznego z Bańskiej Bystrzycy i Bydgoszczy, [w]: 50. Vyrocie Organizovaneho Vyucovania Telesnej Vychovy na Vysokych Skolach, Nitra 2002; str Stankiewicz B., Roczny cykl treningowy młodzika w biegach średnich na przykładzie Rafała Wośka [w]: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2005, str Stępniak R., Stankiewicz B., Bezpośrednie przygotowanie startowe w biegu maratońskim na przykładzie Małgorzaty Sobańskiej, [w]: Zbornik vedeckovyskumnych prac- vedy o sporte, Bańska Bystrzyca 2004 str

8 50. Stankiewicz B., Stępniak R., Bezpośrednie przygotowanie startowe w biegu maratońskim na przykładzie Wiesława Perszke, [w]: Zbornik vedeckovyskumnych prac- vedy o sporte, Bańska Bystrzyca 2004, str Dmitruk K., Cieślicka M., Stankiewicz B., Charakterystyka zmian wytrzymałości ukierunkowanej oraz jej wskaźników w okresie przygotowawczym rocznego cyklu treningowego wioślarzy juniorów, [w]: Annales Universitatis Mariae Curie- Skłodowska Lublin- Polonia vol. LXII, suppl, XVIII, N.2. sectio D, Lublin 2007, str Klimczyk M., Cieślicka M., Szark M. Somatic charakteristics, strenght and sport result In year old pole vaulut jumpers. Medical and Biological Sciences, 2009,23/3, Cieślicka M., Napierała M. The somatic bulid of lightweight rowes. Medical and Biological Sciences, 2009,23/3, Stankiewicz B, Cieślicka M. Detailed analysis of a 240-second cycle ergometric test in middle-distance runners aged Medical and Biological Sciences, 2012, 26/2, Cieślicka Mirosława, Słowiński Mariusz Journal: Pedagogics, Psychology, Medical- Biological Problems of Physical Training and Sports Vol: 12 Training loads of female canoeing youth national team in sprint competitions, 2012 s, Wiech, M., Prusik, K., Kortas, J., Bielawa, L., Ossowski, Z., Prusik, K., & Zukow, W. (2013). Changes in the ranges of motion in the joints of the upper and lower extremities in elderly people under the influence of the nordic walking training. Zmiany zakresów ruchów w stawach kończyn górnych i dolnych u osób starszych pod wpływem treningu Nordic. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(5), Retrieved from Gozhenko, E., Usenko, E., Povetkina, T., & Zukow, W. (2012). Эффективность применения лечебной дозированной «Нордической ходьбы» у пациентов с ишемической болезнью сердца ассоциированной с артериальной гипертензией. The effectiveness of therapeutic use "Nordic walking" in patients with coronary heart disease. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 2(5), Retrieved from Pilewska, W., Pilewski, R., & Zukow, W. (2013). CHARACTERISTICS OF BODY COMPOSITION HIGHLY QUALIFIED DANCERS AND DANCERS LATIN AMERICAN STYLE OF DANCE SPORTS IN LIGHT OF TYPOLOGY OF SOMATIC A. WANKY AND KRETSCHMER. Charakterystyka budowy ciała wysokokwalifikowanych tancerek i tancerzy stylu latynoamery.journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(5), Retrieved fromhttp://journal.rsw.edu.pl/index.php/jhs/article/view/2013%3b%203%20%285%29%3a% Pilewska, W., Pilewski, R., & Zukow, W. (2013). Characteristics of body composition highly qualified dancers and dancers standard style of dance sports in light of typology of somatic A. Wanky and Kretschmer. Charakterystyka budowy ciała wysokokwalifikowanych tancerek i tancerzy stylu standardowego spo. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(6), Retrieved from Cieślicka, M., Brzózka, P., Pilewska, W., Ciesielska, N., Nalazek, A., & Zukow, W. (2013). EFFECT OF AEROBIC TRAINING ON THE HEALTH OF WOMEN FREQUENTING TO FITNESS CLUBS. Wpływ treningu aerobowego na zdrowie kobiet uczęszczających do klubów fitness. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(5), Retrieved fromhttp://journal.rsw.edu.pl/index.php/jhs/article/view/2013%3b%203%20%285%29%3a% Pilewska, W., & Pilewski, R. (2008). Budowa somatyczna zawodniczek i zawodników sportowego tańca/,[w]: Sport a dobrostan, red. prof. dr hab. E. Rutkowska. Wydawnictwo Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej, Lublin, rozdział XI,

9 62. Cieslicka, M., Napierala, M., Pilewska, W., & Iermakov, S. (2012). Status of morphological and motor skills of girls participating in modern dance classes.pedagogika, psihologia ta medikobiologicni problemi fizicnogo vihovanna i sportu, 10, Napierała, M., Krakowiak, K., & Pilewska, W. (2010). Stan cech morfologicznych i zdolności motorycznych 8-letnich dzieci z Zespołu Szkół w Solcu Kujawskim The state of morphological features and motor abilities of 8 years old children from Solec Kujawski School Complex. Humanistic dimension physical culture, Cieślicka, M., Napierała, M., Pilewska, W., & Iermakov, S. (2012). Stan cech morfologicznych i zdolności motorycznych dziewcząt uczestniczących w zajęciach tańca nowoczesnego. 10 ПЕДАГОГІКА, Pezala, M., & Zukow, W. (2013). Somatic Features of Women s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz. Cechy somatyczne siatkarek ze Szkoły Podstawowej nr 31 w Bydgoszczy. Journal of Health Sciences (J of H Ss), 3(6), Pezala, M., & Zukow, W. (2013). Somatic Features of Women s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz. Cechy somatyczne siatkarek ze Szkoły Podstawowej nr 31 w Bydgoszczy. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(6), Retrieved from Pezala, M., Cieślicka, M., & Zukow, W. (2013). The Efficiency of the Overall Women's Volleyball Players from Elementary School No 31 in Bydgoszcz Sprawność ogólna siatkarek ze Szkoły Podstawowej nr 31 w Bydgoszczy. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(5), Retrieved from Ligman, O., Stankiewicz, B., Dix, B., & Zukow, W. (2013). THE IMPACT OF TRAINING ON THE DEVELOPMENT OF THE SOMATIC CHARACTERISTICS OF YEARS- PADDLERS. Wpływ treningu na rozwój cech somatycznych letnich wioślarzy. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(6), Retrieved fromhttp://journal.rsw.edu.pl/index.php/jhs/article/view/2013%3b%203%20%286%29%3a% Cieślicka, M., Stankiewicz, B., Ligman, O., & Zukow, W. (2013). SOMATIC CONSTRUCTION AND THE LEVEL OF CAPACITY MOTORICYTY PADDLERS AT THE VARIOUS STAGES OF SPORTS TRAINING. Budowa somatyczna i poziom zdolności motorycznych wioślarzy na różnych etapach szkolenia sportowego. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(8), Retrieved from Dix, B., Stankiewicz, B., Ligman, O., & Zukow, W. (2013). SOMATIC CHARACTERISTICS ROWERS FROM SECONDARY SCHOOL NR 10 IN BYDGOSZCZ. Cechy somatyczne wioślarzy z Zespołu Szkół nr 10 w Bydgoszczy. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(7), Retrieved from Stankiewicz, B., Szark-Eckardt, M., Ligman, O., & Zukow, W. (2013). Effects of endurance training on the overall efficiency in the training of young rowers. Wpływ treningu wytrzymałościowego na sprawność ogólną w procesie szkolenia młodych wioślarzy.journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(7), Retrieved fromhttp://journal.rsw.edu.pl/index.php/jhs/article/view/2013%3b%203%20%287%29%3a% Cieślicka, M., Ligman, O., & Zukow, W. (2013). EFFECT OF SPORTS TRAINING FOR YEARS OVERALL EFFICIENCY ROWERS. Wpływ treningu sportowego na sprawność ogólną letnich wioślarzy. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(6), Retrieved 187

10 from Wstęp Do głównych kierunków torii sportu należą między innymi czynniki wpływające na osiągane wyniki sportowe zawodnika. Problem ten doczekał się wielu publikacji będących wynikiem syntetycznych badań prowadzonych, przez ośrodki torii wyniku sportowego AWF w Poznaniu oraz AWF w Warszawie. Jednym z wielu problemów tego zakresu jest zagadnienie dotyczące morfologicznego uwarunkowania wyniku sportowego. Wyniki wielu prac potwierdzają związek i współzależność cech budowy somatycznej ze zdolnościami motorycznymi [1,2,5,8,10]. Poglądy na ten temat związku i współzależności cech budowy somatycznej ze zdolnościami motorycznymi przechodziły długą drogę rozwoju. [15-72]. Aktualnie możemy przyjąć, że budowa ciała jest jednym z czynników warunkujących osiąganie wyników sportowych na najwyższym poziomie, a jej rola w poszczególnych dyscyplinach czy konkurencjach jest różna [9]. Można zauważyć, ż w miarę rozwoju wyniku sportowego uwidacznia się podobieństwo budowy morfologicznej ciała zawodników uprawiających tę samą dyscyplinę sportową. [21-40]. Celem niniejszego opracowania, podejmującego jedno z zagadnień torii wyniku sportowego, jest zbadanie zróżnicowania somatycznego i motorycznego wybranych grup osób oraz uchwycenie związków zachodzących między typem budowy a wynikiem sportowym. Materiał i Metoda Badaniami objęto 265 kandydatów ubiegających się o przyjęcie studia do AWFiS w Gdańsku, w tym 159 mężczyzn i 106 kobiet. Średni wiek mężczyzn wynosił 21,3 lat, kobiet 19,8 lat. Zakładając, że na studia wychowania fizycznego zgłaszają się kandydaci o sprecyzowanych zainteresowaniach reprezentujący określony poziom umiejętności motorycznych, przyjąć można że drogą naturalnej selekcji stanowią materiał zasadniczo jednolity. Wspomniana grupa w lipcu 2009 roku, w czasie egzaminu wstępnego poddana została pomiarom wybranych cech morfologicznych oraz próbom sprawności lekkoatletycznej. Zdolności motoryczne oceniono na podstawie wyników uzyskanych w trzech podstawowych konkurencjach lekkoatletycznych: biegu na dystansie 100m., pchnięciu kulą o masie; - dla pań 4kg., - dla panów 7,256kg., * biegu na dystansie; - dla pań 800m., - dla panów 1500m. Pomiary antropomotoryczne, wykonano zgodnie z zalecenie opisanym przez R. Martina [9], uwzględniały wysokość i masę ciała. Zostały one uzupełnione wskaźnikiem Rohrera, pozwalającym na podstawie formuły F. Curtisa [6] określić typ budowy ciała. Określono również umiejętności lekkoatletyczne wyodrębnionych typów somatycznych. Zebrany materiał poddano opracowaniu statystycznemu ogólnie przyjętymi normami [13 ]. Wyniki Zróżnicowanie somatyczne oraz osiągnięte wyniki prób lekkoatletycznych kandydatów ubiegających się o przyjęcie na studia AWFiS w Gdańsku zestawiono w tabeli 1. Tabela 1 Charakterystyka liczbowa cech somatycznych i wyniki prób lekkoatletycznych 188

11 Ogółem Przyjęci Nie Przyjęci Cecha x min - x min - x min - max max max Wysokość M 175,2 160,5 197,1 177,6 162,0 197,1 174,5 60,5 192,7 K 164,4 147,5-182,0 166,0 154,5 182,0 163,7 147,5 177,8 Masa M 68,7 54,0 116,0 69,5 54,5 116,0 68,5 54,0 110,0 K 56,8 45,5 77,0 56,0 45,5 77,0 57,2 43,5 69,0 Wskaźnik M 1,28 1,07 1,58 1,24 1,11 1,58 1,29 1,07 1,54 Rohrera K 1,28 1,03 1,66 1,22 1,06 1,64 1,30 1,03 1,66 100m. M 12,82 15,00 11,00 12,40 14,00 11,00 13,00 15,00 11,70 K 15,43 18,10 13,00 14,60 16,30 13,00 16,00 18,10 13,20 Pchnięcie M 8,97 6,00 13,30 9,58 7,60 13,30 8,69 6,00 11,25 Kulą K 7,49 5,40 11,50 7,60 6,30 11,50 7,41 5,40 10,25 Bieg 800m./1500m. M 5, 48,30 6,11,35 4,18,21 5,03,58 5,32,40 4,18,21 5,40,10 6,11,35 4,30,20 K 3,12,21 3,36,00-2,45,18 2, ,06,13 2,45,18 3,13,60 3,18,30 3,04,50 Jak wynika z charakterystyki liczbowej, przeciętna wysokość ciała przyjętych na studia x= 177,6 cm. Dla mężczyzn i x= 1660 cm. Dla kobiet, jest większa od ogółu badanych i grupy kandydatów zdających nie przyjętych. Masa ciała w grupie osób przyjętych stwierdzono większe wartości u mężczyzn, a mniejsze u kobiet w stosunku do pozostałych grup. Wskaźnik Rohrera, który określa smukłość budowy ciała, wynoszący dla mężczyzn x=1,22, a dla kobiet x=1,24, jest niższy w grupie przyjętych w zestawieniu z pozostałymi seriami badań. Tabela 2 Zestawienia porównawcze cech somatycznych i zdolności motorycznych studentów AWFiS w Gdańsku Cecha / Badania Dane własne 2009r. Z. Białke S. Zieleniewski M K M K M K Wysokość ciała 177,60 166,00 176,00 162,80 175,30 162,10 Masa ciała 69,50 56,00 71,80 57,80 69,10 57,50 Wskaźnik Rohrera 1,24 1,22 1,32 1,34 1,36 1, m 12,40 14,60 12,90 15,40 * * Pchnięci kulą 9,58 7,60 9,14 7,41 * * Big 800m/1500m 5,03,50 2,53,10 5,18,20 3,01,30 * * Z. Białke dotyczą zdających na AWFiS w Gdańsku, S. Zieleniewski dotyczy zdających na WSWF w Gdańsku ( AWFiS ), * Badania nie uwzględniały tych prób lekkoatletycznych. Wśród teoretyków wychowania fizycznego przeważa pogląd, że budowa ciała warunkuje poziom wyników sportowych. Z wcześniej zamieszczonej analizy materiału wynika, że młodzież przyjęta na studia, reprezentującą wyższy poziom uzdolnień motorycznych, cechuje wyższa wysokość ciała, która daje sylwetkę bardziej smukłą w porównaniu innymi badanymi grupami. Nasuwa to przypuszczenie, że omawiana młodzież reprezentuje 189

12 określony typ budowy ciała. Dla potwierdzenia tego faktu określono typy budowy ciała na podstawie praktycznego schematu, jakim jest schemat F. Curtisa, określająca typy budowy na podstawie wskaźnika Rohrera, według zasady; ^ x 1,28 typ leptosomatyczny; ^ x - 1,28 1,46 typ atletyczny; ^ x 1,47 typ pikniczny. Dla wyodrębnienia somatotypów, zarówno w przypadku grupy mężczyzn, jak kobiet, określono poziom zdolności w próbach lekkoatletycznych. [50-72]. Zestawiając wyniki własne z wynikami badań przeprowadzonych w 1976, 1996, (tab. 2) można zauważyć, że na studia na kierunek wychowanie fizycznym w Gdańsku przyjmowana jest młodzież, która w porównaniu do swoich poprzedników charakteryzuje się coraz większą wysokością ciała i mniejszym wskaźnikiem Rohrera. Wnioski Analizując sprawność badanej młodzieży, ocenioną na podstawie wyników uzyskanych w trzech podstawowych konkurencjach lekkoatletycznych, jakimi są; bieg sprinterski na dystansie 100m, pchniecie kulą i bieg na 800m. dla pań i dystans 1500m. dla panów, stwierdzono we wszystkich konkurencjach poprawę wyników w grupie przyjętych. Porównanie wyników z wynikami badań przeprowadzonych w 1996 roku wynika, ż zarówno kobiety, jak i mężczyźni przyjęci na studia reprezentują dobry poziom zdolność lekkoatletycznych. W celu porównania wyników uzyskanych w poszczególnych próbach, ukazano je na podstawie lekkoatletycznych tabel wielobojowych [14]. Pozwoliło to na graficzne przedstawienie poziomu sprawności lekkoatletycznej. Profil umiejętności lekkoatletycznej badanych grup kształtuje się interesująco. Wskazuje na nierówny poziom wyników w omawianych próbach. Zarówno kobiety, jak i mężczyźni zdecydowanie najwyższy poziom przedstawiają w pchnięciu kulą, przeciętny w biegu na 800m./1500m., a najsłabszy w biegu na dystansie 100metrów. Poziom poszczególnych konkurencji u mężczyzn jest bardziej wyrównany niż u kobiet. Bibliografia 1. Cieślicka M., Napierała M. The somatic bulid of lightweight rowes. Medical and Biological Sciences, 2009, 23/3, Cieslicka M., Napierala M., Pilewska W., Iermakov S., Status of morphological and motor skills of girls participating in modern dance classes, Journal: Pedagogics, Psychology, Medical-Biological Problems of Physical Training and Sports Vol , Charkov s Drabik J Wytrzymałość i jej uwarunkowania somatyczne u dzieci i młodzieży w wieku 8-19 lat. AWF Gdańsk. 4. Drozdowski Z Antropologia sportowa. AWF Poznań. 5. Łaska Mierzejewska T Antropologia w sporcie i wychowaniu fizycznym. COS Warszawa. 6. Malinowski A Antropologia. PWN Warszawa Poznań. 7. Płatonow W.N., Adaptacja w sporcie. Resortowe Centrum Metodyczno Szkoleniowe Kultury Fizycznej i Sportu Warszawa. 8. Pilewska W., Dobór pod względem budowy somatycznej oraz poziomu zdolności motorycznych par sportowego tańca towarzyskiego reprezentujących odmienne style taneczne, Wychowanie fizyczne i sport. Tom XLVI, Suplement Nr 1, Część 1. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2002, s Raczek J Motoryczność człowieka w świetle współczesnych poglądów i badań. Wychowanie Fizyczne i Sport. 10. Raczek J Antropomotoryka. PZWL. 11. Strąk H.M Komputerowe wspomaganie dokumentowania i kontroli treningu. Sport Wyczynowy nr 11 i Ulatowski T Teoria treningu sportowego. Trening. RCSzKFiS. Warszawa. 13. Wróblewska K Wybrane metody opisu i wnioskowania statystycznego inne źródła; 14. PZLA Tabele wielobojowe. 15. Charzewski J., Lewandowska J., Łaska-Mierzejewska T., Piechaczek H., Charzewska J., Skibińska A. 1999: Antropologia. Wyd. AWF Warszawa. 16. Drozdowski Z. (1998): Antropometria w wychowaniu fizycznym. Seria: Podręczniki Nr 24.AWF w Poznaniu. 17. Łaska-Mierzejewska T. 1979: Wpływ naturalnej selekcji i oddziaływania treningu na budowę ciała zawodników gier zespołowych. Sport Wyczynowy nr 3-4, s Łaska-Mierzejewska T. 1999: Antropologia w sporcie i wychowaniu fizycznym. Centralny Ośrodek Sportu. 19. Napierała M., Cieślicka M., Dmitruk K., Budowa morfologiczna a zdolności motoryczne studentów I roku wychowania fizycznego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Annales, (red.) W. Śladkowski, Universitatis Mariae Curie Skłodowska, Sectio D, Medicina, Lublin, 2007, vol. LXII, Suppl. XVIII, nr 5, s Piechaczek H., Lewandowska J., Orlicz B. (1996): Zmiany w budowie ciała młodzieży akademickiej Politechniki Warszawskiej w okresie 35 lat. Wychowanie Fizyczne i Sport nr 3, Stankiewicz B., Stępniak R., Rozwój Fizyczny a sprawność ogólna dziewcząt w wieku la, [w]: Zbornik vedeckovyskumnych pracvedy o sporte, Bańska Bystrzyca 2002, str Kotlarz H., (2009). Sprawność ogólna 13-letnich siatkarek z MUKS Joker Świecie. Praca magisterska, WSG, Bydgoszcz. 23. Napierała M. (2005). Ważniejsze uwarunkowania rozwoju somatycznego i motorycznego dzieci i młodzieży z województwa kujawsko pomorskiego, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz. 24. Napierała M. (2008). Środowiskowe uwarunkowania somatyczne i motoryczne a wiek rozwojowy dzieci i młodzieży (na przykładzie województwa kujawsko pomorskiego), Bydgoszcz 2008, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. 190

13 25. Pilewska W. (2002), Zróżnicowanie motoryczne oraz somatyczne tancerzy i tancerek sportowego tańca towarzyskiego, Roczniki Naukowe, t. 11, AWF Gdańsk, s Przewęda R. (2009). Changes in physical fitness of Polish youth during the last three decades, Studia Ecologiae et Bioethicae, vol:.7 number: 1, pages: Przewęda R., Dobosz J. (2003). Kondycja fizyczna polskiej młodzieży, AWF, Warszawa. 28. Sawczyn S., Pilewska W., Zasada M., 2003 /Sprawność fizyczna a efektywność procesu treningowego w tańcu sportowym /, [w]: Rocznik Naukowy, Tom XIV, AWFiS Gdańsk. 29. Seabra, A., J.A. Maia, R. Garganta, M.A. Janeira, P. Santos (1997), Is there an impact of selection, training and maturation in body build, somatotype, physical fitness and explosive strength? A study in Portuguese young soccer players, Conference: European Congress on Sports Medicine, 23/26 September, Porto, Portugal, p Szwarz H., Wpływ ruchu i rekreacji na somatyczne i psychiczne zdrowie człowieka [w]: Dabrowski K., Zdrowie psychiczne, Warszawa. 31. Eberhardt A, Jegier A., Kostka T., Szmigielska K., Zaniewicz D., Aktywność ruchowa w zdrowiu i chorobie, MedicinaSportiva, Kraków 2004 r. 32. Napierała M., Cieślicka M., Szark M., Klimczyk M., Aktywność fizyczna ludzi starszych świadomość, nawyki i praktyka, [w]: Wspomaganie rozwoju i edukacji człowieka poprzez turystykę, sport i rekreację, (red.) Muszkieta R., Napierała M., Skaliy A., Żukow W., WSG, Bydgoszcz 2009, s Cieślicka M, Stankiewicz B, Napierała M, Żukow W, Brzeziński M., Aktywność fizyczna osób starszych.[w:] (Red.) Maik W, Napierała M, Żukow W., wybrane problemy turystyki, rekreacji, fizjoterapii ochrony zdrowia człowieka. Bydgoszcz 2011 s Dix B, Cieślicka M, Napierała M., Aktywność fizyczna członków Koła Emerytów w Sępólnie Krajeńskim [in] Uwarunkowanie zdrowotne i rekreacji ludzi w różnym wieku, (red.), R. Muszkieta, M. Napierała, M. Cieślicka, W. Żukow, Ośrodek Rekreacji, Sportu i Edukacji w Poznaniu Polskie Towarzystwo Naukowe Kultury Fizycznej Bydgoszcz- Poznań 2013 s Cieślicka M., Dmitruk K., Sztokfisz K., Tafil-Klawe M., Zmiany wytrzymałości ukierunkowanej oraz jej podstawowych wskaźników w okresie przygotowawczym rocznego cyklu treningowego wioślarzy juniorów. Medical and Biological Sciences 2006, 20/4, Cieślicka M., Napierała M. The somatic bulid of lightweight rowes. Medical and Biological Sciences, 2009,23/3, Cieślicka Mirosława, Słowiński Mariusz Journal: Pedagogics, Psychology, Medical-Biological Problems of Physical Training and Sports Vol: 12 Training loads of female canoeing youth national team in sprint competitions 2012 s, Migasiewicz J., Wybrane przejawy sprawności motorycznej dziewcząt i chłopców w wieku 7-18 lat na tle ich rozwoju morfologicznego, AWF, Wrocław, Napierała M. (2005). Ważniejsze uwarunkowania rozwoju somatycznego i motorycznego dzieci i młodzieży z województwa kujawsko pomorskiego, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz. 40. Pilewska W., 2002 /Dobór pod względem budowy somatycznej oraz poziomu zdolności motorycznych par sportowego tańca towarzyskiego reprezentujących odmienne style taneczne/, [w]: Wychowanie fizyczne i sport. Kwartalnik, Tom XLVI, Suplement Nr 1, Część 1. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2002, s Pilicz S. i wsp. Studia i monografie Punktacja sprawności fizycznej młodzieży polskiej wg MTSF AWF Warszawa Przewęda R., Sprawność fizyczna polskiej młodzieży oraz związane z nią dylematy współczesnego wychowania fizycznego, [w:] Motoryczność dzieci i młodzieży, (red.) J. Raczek, AWF, Katowice, 1986, s Przewęda R., Uwarunkowania poziomu sprawności fizycznej polskiej młodzieży szkolnej, AWF, Warszawa, Sawczyn S, K. Kochanowicz, D. Kruczkowski, T. Dancewicz (1997), Cechy prognostyczne budowy somatycznej w doborze do gimnastyki sportowej, Trening, nr 3, s Sawczyn S. (2000), Właściwości rozwoju fizycznego i dojrzewania biologicznego młodocianych gimnastyków w procesie wieloletniego treningu, Roczniki Naukowe, AWF, Gdańsk, t. 9, s Szopa J., E. Mleczko, S. Żak, Podstawy antropomotoryki, PWN, Warszawa-Kraków, Stankiewicz B., Sprawność lekkoatletyczna studentów wychowania fizycznego z Bańskiej Bystrzycy i Bydgoszczy, [w]: 50. Vyrocie Organizovaneho Vyucovania Telesnej Vychovy na Vysokych Skolach, Nitra 2002; str Stankiewicz B., Roczny cykl treningowy młodzika w biegach średnich na przykładzie Rafała Wośka [w]: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2005, str Stępniak R., Stankiewicz B., Bezpośrednie przygotowanie startowe w biegu maratońskim na przykładzie Małgorzaty Sobańskiej, [w]: Zbornik vedeckovyskumnych prac- vedy o sporte, Bańska Bystrzyca 2004 str Stankiewicz B., Stępniak R., Bezpośrednie przygotowanie startowe w biegu maratońskim na przykładzie Wiesława Perszke, [w]: Zbornik vedeckovyskumnych prac- vedy o sporte, Bańska Bystrzyca 2004, str Dmitruk K., Cieślicka M., Stankiewicz B., Charakterystyka zmian wytrzymałości ukierunkowanej oraz jej wskaźników w okresie przygotowawczym rocznego cyklu treningowego wioślarzy juniorów, [w]: Annales Universitatis Mariae Curie- Skłodowska Lublin- Polonia vol. LXII, suppl, XVIII, N.2. sectio D, Lublin 2007, str Klimczyk M., Cieślicka M., Szark M. Somatic charakteristics, strenght and sport result In year old pole vaulut jumpers. Medical and Biological Sciences, 2009,23/3, Cieślicka M., Napierała M. The somatic bulid of lightweight rowes. Medical and Biological Sciences, 2009,23/3, Stankiewicz B, Cieślicka M. Detailed analysis of a 240-second cycle ergometric test in middle-distance runners aged Medical and Biological Sciences, 2012, 26/2, Cieślicka Mirosława, Słowiński Mariusz Journal: Pedagogics, Psychology, Medical-Biological Problems of Physical Training and Sports Vol: 12 Training loads of female canoeing youth national team in sprint competitions, 2012 s, Wiech, M., Prusik, K., Kortas, J., Bielawa, L., Ossowski, Z., Prusik, K., & Zukow, W. (2013). Changes in the ranges of motion in the joints of the upper and lower extremities in elderly people under the influence of the nordic walking training. Zmiany zakresów ruchów w stawach kończyn górnych i dolnych u osób starszych pod wpływem treningu Nordic. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(5), Retrieved from Gozhenko, E., Usenko, E., Povetkina, T., & Zukow, W. (2012). Эффективность применения лечебной дозированной «Нордической ходьбы» у пациентов с ишемической болезнью сердца ассоциированной с артериальной гипертензией. The effectiveness of therapeutic use "Nordic walking" in patients with coronary heart disease. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 2(5), Retrieved from Pilewska, W., Pilewski, R., & Zukow, W. (2013). CHARACTERISTICS OF BODY COMPOSITION HIGHLY QUALIFIED DANCERS AND DANCERS LATIN AMERICAN STYLE OF DANCE SPORTS IN LIGHT OF TYPOLOGY OF SOMATIC A. WANKY AND KRETSCHMER. Charakterystyka budowy ciała wysokokwalifikowanych tancerek i tancerzy stylu latynoamery.journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(5), Retrieved fromhttp://journal.rsw.edu.pl/index.php/jhs/article/view/2013%3b%203%20%285%29%3a% Pilewska, W., Pilewski, R., & Zukow, W. (2013). Characteristics of body composition highly qualified dancers and dancers standard style of dance sports in light of typology of somatic A. Wanky and Kretschmer. Charakterystyka budowy ciała wysokokwalifikowanych tancerek i tancerzy stylu standardowego spo. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(6), Retrieved from Cieślicka, M., Brzózka, P., Pilewska, W., Ciesielska, N., Nalazek, A., & Zukow, W. (2013). EFFECT OF AEROBIC TRAINING ON THE HEALTH OF WOMEN FREQUENTING TO FITNESS CLUBS. Wpływ treningu aerobowego na zdrowie kobiet uczęszczających do klubów 191

14 fitness. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(5), Retrieved fromhttp://journal.rsw.edu.pl/index.php/jhs/article/view/2013%3b%203%20%285%29%3a% Pilewska, W., & Pilewski, R. (2008). Budowa somatyczna zawodniczek i zawodników sportowego tańca/,[w]: Sport a dobrostan, red. prof. dr hab. E. Rutkowska. Wydawnictwo Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej, Lublin, rozdział XI, Cieslicka, M., Napierala, M., Pilewska, W., & Iermakov, S. (2012). Status of morphological and motor skills of girls participating in modern dance classes.pedagogika, psihologia ta mediko-biologicni problemi fizicnogo vihovanna i sportu, 10, Napierała, M., Krakowiak, K., & Pilewska, W. (2010). Stan cech morfologicznych i zdolności motorycznych 8-letnich dzieci z Zespołu Szkół w Solcu Kujawskim The state of morphological features and motor abilities of 8 years old children from Solec Kujawski School Complex. Humanistic dimension physical culture, Cieślicka, M., Napierała, M., Pilewska, W., & Iermakov, S. (2012). Stan cech morfologicznych i zdolności motorycznych dziewcząt uczestniczących w zajęciach tańca nowoczesnego. 10 ПЕДАГОГІКА, Pezala, M., & Zukow, W. (2013). Somatic Features of Women s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz. Cechy somatyczne siatkarek ze Szkoły Podstawowej nr 31 w Bydgoszczy. Journal of Health Sciences (J of H Ss), 3(6), Pezala, M., & Zukow, W. (2013). Somatic Features of Women s Volleyball Players Elementary School No. 31 in Bydgoszcz. Cechy somatyczne siatkarek ze Szkoły Podstawowej nr 31 w Bydgoszczy. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(6), Retrieved from Pezala, M., Cieślicka, M., & Zukow, W. (2013). The Efficiency of the Overall Women's Volleyball Players from Elementary School No 31 in Bydgoszcz Sprawność ogólna siatkarek ze Szkoły Podstawowej nr 31 w Bydgoszczy. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(5), Retrieved from Ligman, O., Stankiewicz, B., Dix, B., & Zukow, W. (2013). THE IMPACT OF TRAINING ON THE DEVELOPMENT OF THE SOMATIC CHARACTERISTICS OF YEARS-PADDLERS. Wpływ treningu na rozwój cech somatycznych letnich wioślarzy. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(6), Retrieved fromhttp://journal.rsw.edu.pl/index.php/jhs/article/view/2013%3b%203%20%286%29%3a% Cieślicka, M., Stankiewicz, B., Ligman, O., & Zukow, W. (2013). SOMATIC CONSTRUCTION AND THE LEVEL OF CAPACITY MOTORICYTY PADDLERS AT THE VARIOUS STAGES OF SPORTS TRAINING. Budowa somatyczna i poziom zdolności motorycznych wioślarzy na różnych etapach szkolenia sportowego. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(8), Retrieved from Dix, B., Stankiewicz, B., Ligman, O., & Zukow, W. (2013). SOMATIC CHARACTERISTICS ROWERS FROM SECONDARY SCHOOL NR 10 IN BYDGOSZCZ. Cechy somatyczne wioślarzy z Zespołu Szkół nr 10 w Bydgoszczy. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(7), Retrieved from Stankiewicz, B., Szark-Eckardt, M., Ligman, O., & Zukow, W. (2013). Effects of endurance training on the overall efficiency in the training of young rowers. Wpływ treningu wytrzymałościowego na sprawność ogólną w procesie szkolenia młodych wioślarzy.journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(7), Retrieved fromhttp://journal.rsw.edu.pl/index.php/jhs/article/view/2013%3b%203%20%287%29%3a% Cieślicka, M., Ligman, O., & Zukow, W. (2013). EFFECT OF SPORTS TRAINING FOR YEARS OVERALL EFFICIENCY ROWERS. Wpływ treningu sportowego na sprawność ogólną letnich wioślarzy. Journal Of Health Sciences (J Of H Ss), 3(6), Retrieved from 192