CENTRUM EDUKACJI ARTYSTYCZNEJ WARSZAWA

Transkrypt

1 CENTRUM EDUKACJI ARTYSTYCZNEJ WARSZAWA RAPORT Z BADAŃ WYNIKÓW NAUCZANIA PRZEDMIOTÓW: ZASADY MUZYKI I LITERATURA MUZYCZNA W SZKOŁACH MUZYCZNYCH II STOPNIA W POLSCE Warszawa 2006

2 Spis treści: 1. Wstęp.. str 3 2. Organizacja badań Frekwencja uczniów Prezentacja wyników testów 6 5. ZASADY MUZYKI: a. Narzędzie badawcze test 7 b. Wyniki testu : 1. średnie regionalne tabela różnic regionalnych średnie zadań testowych wyniki kolejnych zadań rozpiętość wynikowa zadań wyniki w typach szkół LITERATURA MUZYCZNA: a. Narzędzie badawcze test.. 22 b. Wyniki testu: 1. średnie regionalne tabela różnic regionalnych średnie zadań testowych opisy poszczególnych zadań rozpiętość wynikowa zadań wyniki w typach szkół. 38 2

3 Wstęp W roku szkolnym 2005/2006 Centrum Edukacji Artystycznej przeprowadziło badania wyników nauczania przedmiotów Literatura Muzyczna oraz Zasady Muzyki we wszystkich szkołach II stopnia /PSM II st., OSM II st./ w Polsce. Celem badań była diagnoza poziomu nauczania dwóch przedmiotów ogólnomuzycznych w poszczególnych szkołach, regionach i typach szkół. Oczekiwano przede wszystkim odpowiedzi na pytanie czy i w jakim zakresie realizowana jest podstawa programowa dla tych przedmiotów. Testy były pisemne. Test z Zasad Muzyki polegał głównie na pracy z tekstem muzycznym, test z Literatury Muzycznej na odpowiedziach po wysłuchaniu utworów /lub ich fragmentów/ prezentowanych na płycie CD. Badania w takim zakresie zostały przeprowadzone po raz pierwszy. Przestawiany Raport opracowali: Janusz Bogdan Lewandowski wizytator CEA oraz Teresa Taradejna nauczyciel PSM I i II st. w Olsztynie. Organizacja badań Przebadano testami wszystkie szkoły II stopnia w Polsce, które w roku szkolnym 2005/2006 posiadały absolwentów dwóch przedmiotów: Zasady Muzyki i Literatura Muzyczna. Z zasady byli to absolwenci klasy drugiej szkoły II stopnia. Badaniami objęto 1938 uczniów co stanowi 86,94 procent (%) całej populacji liczącej w tym roku szkolnym 2229 uczniów klasy drugiej. Termin przeprowadzenia badań (kwiecień czerwiec 2006 roku) dał możliwość sprawdzenia rzeczywistych osiągnięć uczniów z tych przedmiotów oraz stwarzał wysokie prawdopodobieństwo zrealizowania przed nauczycieli prowadzących wszystkich treści nauczania zawartych w podstawie programowej. Badania zostały przeprowadzone przez zespół powołany przez wizytatora Centrum Edukacji Artystycznej Janusza B.Lewandowskiego. W jego skład weszły następujące osoby: 1. Małgorzata Bednarek wizytator CEA 2. Krystyna Karcz wizytator CEA 3. Andrzej Kocielski nauczyciel PSM I i II st. w Zabrzu 4. Ewa Nestorowicz nauczyciel PSM I i II st. W Żyrardowie 5. Waldemar Ogrodniczak wizytator CEA 6. Małgorzata Ostrowska nauczyciel ZSM w Przemyślu 7. Ewa Skibińska nauczyciel PSM I i II st. w Zabrzu 8. Teresa Taradejna nauczyciel PSM I i II st. W Olsztynie Członkowie zespołu przeprowadzającego test przeprowadzały go w terminach uzgodnionych z wizytatorami regionalnymi i szkołami. 3

4 Wszystkie testy z Zasad Muzyki zostały sprawdzone i ocenione przez jedną osobę Julitę Pałys (nauczyciel PSM I i II st. w Olsztynie); testy z Literatury Muzycznej Teresę Taradejna. Wykluczyło to różną ocenę realizacji zadań. Frekwencja uczniów Założono przeprowadzenie badań we wszystkich szkołach II stopnia w Polsce, aktualnie posiadających absolwentów /z zasady 2 klasa/ przedmiotów Literatura Muzyczna i Zasady Muzyki. W badaniach wzięło udział 86,94 % (procent) uczniów. Poniższy wykres obrazuje w jakim procencie (%) szkół w Polsce w badaniu testowym wzięło udział 100 % uczniów, ile w przedziale od 90 do 99 %, i.t.d.. Frekwencja w szkołach powyżej 60 procent 8% poniżej 50 procent 3% powyżej 50 procent 4% 100 procent 27% powyżej 70 procent 12% powyżej 80 procent 23% powyżej 90 procent 23% 4

5 Kolejny wykres wskazuje, przy średniej frekwencji 86,94, poziom frekwencji w poszczególnych regionach. Średnią najbliższą ogólnej uzyskano w regionie warmińsko-mazurskim (86,3). Najwyższą w regionach: łódzkim i podlaskim /92,7/. Najniższą w regionie kujawsko-pomorskim /61,7/. Średnie frekwencji w regionach 100,0 90,0 80,0 89,2 84,1 79,0 92,7 81,9 87,9 82,2 92,7 85,9 84,1 88,7 91,9 86,3 87,5 73,9 70,0 60,0 61,7 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 DLS LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL POM SLK SWK WKP WMZ ZPM 5

6 Prezentacja wyników testów W głównych rozdziałach Raportu poświęconch Zasadom Muzyki oraz Literaturze Muzycznej prezentujemy kolejno: narzędzie /test/, którym posłużono się w czasie badań, średnie regionalne, tabele różnic regionalnych, średnie wszystkich zadań testowych, rozpiętość zadań oraz średnie dla różnych typów szkół. Jako załączniki do Raportu dołączone są tabele prezentujące kolejno: 1. Wyniki od najwyższego do najniższego w poszczególnych szkołach z Zasad Muzyki. /tabela nr 1/ 2. Wyniki szkół w podziale regionalnym. /tabela nr 2/ 3. Wyniki od najwyższego do najniższego w poszczególnych szkołach z Literatury Muzycznej. /tabela nr 3/ 4. Wyniki szkół w podziale regionalnym. /tabela nr 4/ Przyjęto zasadę prezentacji wyników cyfrą wyrażającą procent (%) dobrze wykonanych poszczególnych zadań testowych oraz całego testu. Cyfra ta jest wynikiem przeliczenia systemu punktowego na procentowy w skali od 0% do 100%. Wynik ten jest ustalony dla wszystkich danych prezentowanych na wykresach i tabelach. Kolumny tabel zawierają kolejno następujące dane: liczba porządkowa cyfrowy kod szkoły nazwa szkoły /miejscowość/ typ szkoły /2 - PSM II ST., 0 OSM II ST./ region Polski /skrót/ wyniki procentowe poszczególnych zadań testowych wynik uzyskany przez szkołę (cyfra, średnia arytmetyczna prosta, wskazująca poziom poprawnie zrealizowanych zadań testowych wyrażony w procentach) liczba uczniów w szkole a danej klasie liczba uczniów biorąca udział w teście wyrażona w procentach frekwencja uczniów podczas testu W dole tabel przedstawiono średnie arytmetyczne dla poszczególnych zadań oraz frekwencji. Dodatkowo w wybranych tabelach przeliczono system procentowy na: a. system punktowy (0-25) b. system ocen /z plusami/ (1-6) 6

7 Zasady Muzyki a/ Narzędzie badawcze - Test. Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 19 sierpnia 2002 roku /Dziennik Ustaw nr 138, poz. 1164/ w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa artystycznego, wskazuje cele nauczania oraz kwalifikacje absolwenta jakie powinny być realizowane i zdobywane przez uczniów szkół muzycznych II stopnia. Cele te i zdobywanie kwalifikacji realizowane jest w ramach wszystkich przedmiotów i przez cały cykl kształcenia podczas drugiego etapu edukacyjnego. Osiągnięcie niektórych z nich jest możliwe w dużej mierze poprzez realizację treści programowych zawartych w ramach przedmiotów: Zasady Muzyki i Literatura Muzyczna. Przedmiot Zasady Muzyki zgodnie z Ustawą porusza następujące treści: 1. Cechy materiału dźwiękowego i elementy notacji muzycznej. 2. Skale: 1) Systemu dur-moll 2) Modalne 3) Pozostałe 3. Metrorytmika. 4. Interwały i akordy. 5. Agogika, dynamika, artykulacja. 6. Podstawowe elementy muzyki. Test z Zasad Muzyki, przeprowadzony w tym roku szkolnym, sprawdzał osiągnięcia uczniów zgodnie ze wskazanym Rozporządzeniem. Poszczególne zadania testowe odpowiadały zapisom Ustawy co obrazuje poniższa tabela: Osiągnięcia uczniów zapisane w Podstawie Programowej /Dziennik Ustaw nr. 138/: Zadania testowe: 1. Umiejętność zdefiniowania podstawowych cech dźwięku, zasad pisowni muzycznej (pięciolinia, klucze, nazwy oktaw i inne), sposobów zapisywania nut i pauz. Zad. 3. Dopełnij pauzą /pauzami/ podany poniżej przebieg rytmiczny. Zad. 4. Zaproponuj przebieg wartości rytmicznych w podanym schemacie. Zad. 9. Nazwij występujące w utworze klucze muzyczne. (praca z partyturą) 7

8 2. Umiejętność definiowania określeń: skala, gama, tonacja, budowy skal systemu dur-moll we wszystkich odmianach, pokrewieństwa tonacji i koła kwintowego. Umiejętność definiowania i budowania skali pentatonicznej, skal starogreckich, średniowiecznych, skali całotonowej, chromatycznej, cygańskiej i góralskiej. Umiejętność budowania trójdźwięków (w tym trójdźwięków triady), czterodźwięków i pięciodźwięków oraz rozwiązywania dominanty septymowej. Zad. 5. Napisz na pięciolinii gamy: Desdur, gis-moll eolską /naturalną/. Zad. 6. Napisz triadę w tonacji f-moll /harmonicznej/. Zad. 11. Partie fl i vl napisane są w dwóch różnych skalach. Po analizie pierwszych czterech taktów utworu zapisz te skale na pięciolinii i podaj ich nazwy. (praca z partyturą) Zad. 14. Przeanalizuj trójdźwięki w ostatnich dwóch taktach utworu. Określ ich tryb i przewrót. Odpowiedzi nanieś w partyturze. (praca z partyturą) 3. Umiejętność definiowania podstawowych pojęć metrorytmicznych. Umiejętność określania podziału wartości rytmicznych (dwójkowego, trójkowego i innych). Umiejętność grupowania wartości rytmicznych w różnego rodzaje taktach. Zad. 3. Dopełnij pauzą /pauzami/ podany poniżej przebieg rytmiczny. Zad. 4. Zaproponuj przebieg wartości rytmicznych w podanym schemacie. 4. Umiejętność budowania interwałów do dwóch oktaw. Umiejętność określania interwałów w gamach. Umiejętność budowania i rozwiązywania interwałów charakterystycznych i określania ich miejsca we wszystkich odmianach gam systemu dur-moll. Umiejętność budowy trójdźwięków, czterodźwięków i pięciodźwięków. Umiejętność określania przewrotów trójdźwięków i czterodźwięków. Zad. 7. Rozwiąż poprawnie co najmniej na dwa sposoby podane współbrzmienia. Zad. 13. Przeanalizuj interwały w taktach 11-13, pomiędzy głosem vc i fl. Zapisz ich rozmiar w partyturze. (praca z partyturą) Zad. 14. Przeanalizuj trójdźwięki w ostatnich dwóch taktach utworu. Określ ich tryb i przewrót. Odpowiedzi nanieś w partyturze. (praca z partyturą) 5. Znajomość podstawowych pojęć z zakresu agogiki, dynamiki i artykulacji. Umiejętność określania i definiowania podstawowych Zad. 10. Podaj znaczenia w języku polskim dla wszystkich włoskich oznaczeń. (praca z partyturą) Zad. 12. W partii vl występują różne 8

9 ozdobników. rodzaje artykulacji. Nazwij w języku włoskim te, które występują w taktach 1-4 oraz (praca z partyturą) Zad. 15. Odszukaj w partyturze /partia fl/ wszystkie ozdobniki. Przenieś je na poniższe pięciolinie i zapisz sposoby ich wykonywania. (praca z partyturą) 6. Umiejętność definiowania podstawowych elementów muzyki w oparciu o poznany materiał. Zad. 1. Wymień elementy dzieła muzycznego. Zad. 2. Co to jest transpozycja? Podaj definicję. Zad. 8. Podaj nazwy polskie instrumentów występujących w utworze. (praca z partyturą) b/ Wyniki testu. 1. średnie regionalne Średni poziom wykonania zadań testowych z Zasad Muzyki w Polsce wynosi 71,49 %. Na poniższym wykresie pokazano średni poziom wykonania testu w poszczególnych regionach Polski. Wynik najbliższy średniej uzyskano w regionach : lubelskim i łódzkim /71,2/. Najniższy wynik uzyskano w województwie pomorskim - 66,7; najwyższy w podlaskim 77,7 %. średnie regionalne ,8 69,8 74,4 71,2 71,2 DLS LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP 73,7 73,1 69,6 77,7 70,2 OPL PDL POM SLK SWK 66,7 74,7 70,2 67,6 WKP WMZ ZPM 72,6 70,2 9

10 2. tabela różnic regionalnych Wyniki uzyskane przez szkoły w poszczególnych regionach są bardzo zróżnicowane. Średnia różnica wynosi 15,6 punktów procentowych. Zróżnicowanie w poszczególnych regionach wynosi: Region: Dolnośląskie 49,58 Kujawsko-Pomorskie 63,55 Lubelskie 65,14 Lubuskie 68,59 Łódzkie 63,48 Mazowieckie 65,28 Małopolskie 69,80 Opolskie 68,59 Podlaskie 65,61 Podkarpackie 64,38 Pomorskie 64,59 Śląskie 63,81 Świętokrzyskie 70,15 Wielkopolskie 30,71 Warmińsko-Mazurskie 67,67 Zachodnio-Pomorskie 64,48 Szkoła z wynikiem najniższym Szkoła z wynikiem najwyższym 79,61 78,54 79,43 79,25 80,82 91,51 78,22 70,58 83,13 76,22 69,94 85,06 70,15 79,16 77,56 75,78 Różnica: 30,03 14,99 14,29 10,66 17,34 26,23 8,42 1,99 17,52 11,84 5,35 21,25 0,00 48,45 9,89 11,3 10

11 3. średnie zadań testowych W tabeli nr 1, w podsumowaniu kolumn, oraz na poniższym wykresie, przedstawiono średni poziom /średnie arytmetyczne proste/ realizacji poszczególnych zadań testowych. Najwyższy wskaźnik uzyskały zadania związane ze znajomością uwarunkowań rytmicznych /96,48/ oraz znajomością gam /95,22/. Najniższy wskaźnik wykonalności obserwujemy w znajomościach skal muzycznych /56,84/ i elementów muzycznych /50,82/. średnie zadań testowych 120,00 100,00 80,00 60,00 50,82 85,71 80,47 96,48 95,22 79,78 65,50 78,79 89,77 56,84 68,37 58,99 63,32 63,13 40,00 20,00 0,00 elementy dzieła transpozycja pauzy przebieg rytmiczny gamy triada rozwiązywanie akordów nazwy instrumentów klucze muzyczne określenia włoskie skale rodzaje artykulacji interwały 39,26 trójdźwięki ozdobniki 11

12 4. wyniki kolejnych zadań Szkoły i regiony realizują poszczególne elementy podstawy programowej na różnym poziomie. Zawarta w zadaniu testowym nr 1 znajomość elementów dzieła muzycznego (na podstawie Zasad Muzyki Franciszka Wesołowskiego) przy średniej /50,82/ najniższą wartość uzyskała w regionach: pomorskim /41,7/ i kujawsko-pomorskim /42,7/. Najwyższą wartość uzyskano w regionach: świętokrzyskim /63,1/ i podlaskim 60,3/. Wynik najbliższy średniej uzyskano w regionie lubuskim /51,1/. Elementy dzieła muzycznego 70,0 63,1 60,0 50,0 55,3 54,0 51,1 51,5 49,6 51,4 48,6 60,3 48,9 50,0 51,3 48,2 53,5 40,0 42,7 41,7 30,0 20,0 10,0 0,0 DLS LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL POM SLK SWK WKP WMZ ZPM 12

13 Zadanie 2 podaj definicję transpozycji przy średniej krajowej 85,71, najsłabiej zostało zrealizowane w regionie śląskim /79,3/. Wynik najbliższy średniej uzyskano w regionie łódzkim /85,4/. Najwyższy wskaźnik osiągnięto w regionach: lubelskim /94,7/, małopolskim /92,5/ oraz podlaskim /92,1/ Transpozycja - definicja 100,0 95,0 90,0 85,0 80,0 75,0 70,0 88,0 82,3 94,7 89,7 85,4 84,1 92,5 82,8 DLS LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL 92,1 90,4 88,4 79,3 83,8 82,8 90,2 POM SLK SWK WKP WMZ ZPM Zadanie nr 3, związane ze znajomością pauz i umieszczeniu ich w przebiegu rytmicznym, zostało zrealizowane na wysokim poziomie wykonalności 80,47 %. Wynik najbliższy średnie uzyskano w regionie kujawsko-pomorskim /80,5/; najniższy w regionie dolnośląskim /.72,2; najwyższy w regionie łódzkim /87,0/. 83,8 Znajomość pauz 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 72,2 80,5 84,6 81,1 87,0 83,5 81,9 74,3 DLS LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL POM SLK 84,7 77,0 80,2 84,4 85,3 75,0 75,9 78,8 SWK WKP WMZ ZPM 13

14 Zadanie nr 4 związane z ustaleniem przebiegu rytmicznego uzyskało najwyższy wskaźnik wykonalności 96,48 %. Wynik najbliższy średniej uzyskano w regionie pomorskim /97,1/; najniższy w regionie podkarpackim / 91,8/; najwyższy w regionie świętokrzyskim /100,00/. Przebieg rytmiczny ,1 95,7 98,4 95,1 99,1 98,4 97,6 94,3 98,4 DLS LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL 91,8 97,1 97, ,6 97,3 POM SLK SWK WKP WMZ ZPM Zadanie nr 5 związane ze znajomością gam uzyskało bardzo wysoki procent wykonalności 95,22. Wynik najbliższy średniej krajowej uzyskano w regionie dolnośląskim /95,8/; najniższy w regionie wielkopolskim /90,5/; najwyższy w regionie pomorskim /99/. Znajomość gam 95,1 100,0 98,0 96,0 94,0 92,0 90,0 88,0 86,0 95,8 94,1 93,8 96,1 94,5 94,5 DLS LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL 96,7 94,1 98,1 96,2 99,0 96,2 94,1 POM SLK SWK WKP WMZ ZPM 90,5 98,7 98,6 14

15 Zadanie nr 6, związane ze znajomością triady, uzyskało wskaźnik wykonalności 79,78 %. Wynik najbliższy średniej krajowej uzyskano w regionie lubuskim /80,3/; najniższy w regionie łódzkim /68,6/; najwyższy w regionie warmińsko-mazurskim /88,3/. Znajomość triady 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 72,4 81,8 72,7 80,3 68,6 84,3 84,0 75,6 81,2 83,4 85,8 82,3 DLS LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL POM SLK 88,2 74,4 88,3 SWK WKP WMZ ZPM Zadanie nr 7 polegało na rozwiązywaniu współbrzmień. Uzyskało wynik 65,50 % wykonalności. Wynik najbliższy średniej uzyskano w regionie podkarpackim 65,5; najniższy w regionie świętokrzyskim /47,1/; najwyższy w podlaskim /73,4/. Rozwiązywanie współbrzmień 81,3 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 56,3 66,7 65,2 68,0 63,1 72,8 69,9 64,4 DLS LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL POM SLK 73,4 65,5 58,0 68,1 47,1 62,1 63,7 57,4 SWK WKP WMZ ZPM 15

16 Kolejne zadania polegały na analizie występujących zjawisk muzycznych w utworze kameralnym i były oparte w całości na analizie tekstu muzycznego. W kolejności zadanie 8, polegało na podaniu pełnych nazw /na podstawie używanych w partyturze skrótów/ występujących w utworze instrumentów. Wynik najbliższy średniej 78,79 % uzyskano w regionie podlaskim /78,7/; najniższy w regionie opolskim /69,3/, najwyższy w regionie świętokrzyskim /92,2/. Nazwy instrumentów 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 74,2 78,1 74,1 86,1 83,7 80,5 81,4 69,3 78,7 81,9 DLS LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL POM 71,7 83,4 92,2 72,2 84,9 SLK SWK WKP WMZ ZPM Zadanie 9 polegało na określeniu nazw kluczy występujących w partyturze i uzyskało bardzo wysoki wskaźnik wykonalności 89,77 %. Wynik najbliższy średniej uzyskano w regionie wielkopolskim /89,9/; najwyższy w regionie warmińsko-mazurskim /96,6/, najniższy w regionie pomorskim /72,8/. Klucze muzyczne 71,9 120,0 100,0 80,0 91,8 94,5 92,0 88,3 92,7 90,4 88,4 88,9 92,1 84,9 72,8 96,6 91,0 88,2 89,9 86,3 60,0 40,0 20,0 0,0 DLS LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL POM SLK SWK WKP WMZ ZPM 16

17 W utworze muzycznym pojawiło się kilka włoskich określeń. Zadanie testowe nr 10 polegało na ich przetłumaczeniu na język polski. Zadanie to uzyskało jeden z najniższych wskaźników procentowych 56,84. Wynik najbliższy średniej uzyskano w regionie śląskim /56,9/; najwyższy w regionie podlaskim /72,5/; najniższy w regionie świętokrzyskim /33,1/. Znajomość określeń 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 58,8 46,1 55,4 51,9 47,0 63,4 63,3 52,1 72,5 DLS LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL 64,7 45,2 56,9 33,1 52,0 41,8 POM SLK SWK WKP WMZ ZPM W Zadaniu 11 należało określić skale występujące w utworze. Zadanie to uzyskało najniższy wskaźnik wykonalności w całym teście 39,26 %. Wyniki najbliższe średniej uzyskano w regionach: śląskim /42,3/ oraz lubelskim /36,2/; najwyższy w regionie podlaskim /61,2; najniższy w regionie pomorskim /24,6/. 58,1 Znajomość skal 70,0 61,2 60,0 51,9 48,4 50,0 43,6 42,5 45,4 42,3 40,0 36,2 34,0 35,1 35,1 36,8 30,3 31,6 29,4 30,0 24,6 20,0 10,0 0,0 DLS LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL POM SLK SWK WKP WMZ ZPM 17

18 Zadanie 12 polegało na podaniu występujących w utworze rodzajów artykulacji i uzyskało 68,37 % wykonalności. Wynik najbliższy średniej uzyskano w regionie kujawsko-pomorskim /68,3/; najwyższy w regionie podlaskim /73,8/; najniższy w regionie warmińsko-mazurskim /56,4/. Rodzaje artykulacji 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 67,6 68,3 71,5 73,3 65,1 64,8 68,1 71,0 73,8 68,7 64,8 73,5 DLS LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL POM 66,2 66,8 56,4 SLK SWK WKP WMZ ZPM Zadanie 13 polegało na podaniu rozmiarów interwałów pomiędzy dźwiękami partii różnych instrumentów i uzyskało wynik wykonalności 58,99 %. Wynik najbliższy średniej uzyskano w regionie lubelskim /58,1/; najwyższy w regionie lubuskim /76,0/; najniższy w regionie dolnośląskim /46,0/. Interwały 67,4 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 46,0 60,2 58,1 76,0 58,0 59,8 58,0 DLS LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL 69,5 62,8 46,4 63,7 71,1 62,8 POM SLK SWK WKP WMZ ZPM 50,9 75,7 57,5 18

19 Zadanie 14 polegało na określeniu wybranych trójdźwięków i uzyskało 63,13 procent wykonalności. Wynik najbliższy średniej uzyskano w regionie pomorskim /61,5/; najwyższy w regionie łódzkim /71,3/; najniższy w regionach: dolnośląskim /52,3/ i lubelskim /52,9/. Trójdźwięki 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 52,3 54,7 52,9 69,4 71,3 67,7 65,6 68,1 70,0 60,7 DLS LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL POM 61,5 70,6 65,4 54,2 58,7 SLK SWK WKP WMZ ZPM Ostatnie 15 Zadanie polegało na nazwaniu i rozpisaniu wykonania występujących w utworze ozdobników. Uzyskało 63,32 % wykonalności. Wynik najbliższy średniej uzyskano w regionie małopolskim /64,2/; najwyższy w regionie śląskim /73,9/; najniższy w regionie pomorskim /49,8/. Ozdobniki 69,1 80,0 73,9 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 62,1 57,4 64,6 61,2 57,8 66,3 DLS LBL LBU ŁDZ MAZ MŁP OPL PDL POM 64,2 55,9 66,5 60,7 49,8 53,3 SLK SWK WKP WMZ ZPM 60,6 61,0 58,1 19

20 5. rozpiętość wynikowa zadań. W badaniach zaobserwowano bardzo dużą rozpiętość wyników poziomu realizacji podstawy programowej w poszczególnych zadaniach testowych. Największą rozpiętość wykazują zadania: Nr 14 - określenie trójdźwięków - 98 % Nr 11 znajomość skal - 89 % Najniższą rozpiętość obserwujemy w zadaniach: Nr 4 - przebieg rytmiczny - 32 % Nr 5 - znajomość gam - 40 % Należy zwrócić uwagę na fakt, że wszystkie przedziały wykonania poszczególnych zadań mieszczą się w średniej ogólnopolskiej 71,49 %. rozpiętość zadań elementy dzieła transpozycja pauzy przebieg rytmiczny gamy triada rozwiązywanie akordów nazwy instrumentów klucze muzyczne określenia włoskie skale rodzaje artykulacji 0 1 interwały trójdźwięki ozdobniki 20

21 6. wyniki w typach szkół Przeanalizowano wyniki testowe w poszczególnych typach szkół muzycznych II stopnia. Poniższy wykres pokazuje średnie procentowe dla PSM II st. i OSM II st. Różnica wynosi 3,4 punktów procentowych. Średnie w typach szkół 73,0 72,4 72,0 71,0 70,0 69,0 69,0 68,0 67,0 PSM II st. OSM 21

22 Literatura Muzyczna a/ Narzędzie badawcze - test Przedmiot Literatura Muzyczna zgodnie z Ustawą obliguje do nauczania w ramach przedmiotu następujących treści: 1. Utwory reprezentatywne dla: 1) Kolejnych epok 2) Czołowych kompozytorów 3) Głównych form, gatunków i stylów muzycznych. 2. Elementy muzyczne, faktury muzyczne, elementy i sposoby kształtowania formy muzycznej. 3. Instrumenty muzyczne, głosy ludzkie, rodzaje zespołów muzycznych i ich zastosowanie w praktyce wykonawczej różnych epok. 4. Cechy polskiej muzyki ludowej. Muzyka ludowa w twórczości artystycznej. 5. Funkcje muzyki. 6. Chronologia dziejów muzyki. Sprawdzenie osiągnięć uczniów w zakresie realizacji powyższych treści /poza pkt. 5 Funkcje muzyki/ ma odzwierciedlenie w teście. Ilustruje to poniższa tabela: Podstawa Programowa (Dziennik Ustaw nr 138) 1. Znajomość i rozpoznawanie wybranych utworów muzycznych, określanie ich przynależności do stylu i epoki historycznej. Zadania testowe Zad. 3. Podaj nazwy utworów i ich kompozytorów. Zad. 6. W których wiekach skomponowano utwory? 2. Umiejętność rozpoznawania i określania: 1) Elementów muzyki, faktury, środków wyrazu, sposobów kształtowania dzieła muzycznego, 2) Charakterystycznych cech podstawowych form i gatunków Zad. 4. Nazwij formę i fakturę utworu. Zad. 10. W którym wieku powstały gatunki /formy muzyczne/? 22

23 muzyki wokalnej, instrumentalnej i wokalnoinstrumentalnej, 3) Aparatu wykonawczego. 3. Znajomość i rozpoznawanie instrumentów muzycznych. Zad. 1. Wymień wszystkie instrumenty wykonujące ten utwór. Zad. 7. Z jakiego regionu Polski pochodzi ten utwór? Podaj dodatkowo skład kapeli. Zad. 8. Jak brzmi nazwa tego instrumentu? 4. Przyswojenie podstawowych wiadomości o pieśniach, tańcach, instrumentach i zespołach, zwyczajach i obrzędach w polskiej kulturze ludowej oraz stylizacjach muzyki ludowej w twórczości artystycznej. Zad. 2. Jaki to taniec? Zad. 7. Z jakiego regionu Polski pochodzi ten utwór? Podaj skład kapeli. Zad. 8. Jak brzmi nazwa tego instrumentu? Zad. 9. Z jakiego regionu Polski pochodzi ten utwór? 5. Znajomość chronologii dziejów muzyki. Umiejętność określania charakterystycznych cech stylu historycznego. Zad. 5. Z jakiej epoki historycznej pochodzi ten utwór? Podaj epokę poprzedzającą oraz następującą po niej. Zad. 6. W których wiekach skomponowano utwory? Zad. 10. W którym wieku powstały gatunki /formy/ muzyczne? 23

24 b/ Wyniki Testu. 1. średnie regionalne Średni poziom wykonania zadań testowych z Literatury Muzycznej wynosi w Polsce 57,34 %. Na poniższym wykresie pokazano średni poziom wykonania testu w poszczególnych regionach Polski. Wynik najbliższy średniej uzyskano w regionie małopolskim /57,0/; najwyższy w regionie podlaskim /69,8/; najniższy w opolskim /52,3/. L i t e r a t u r a m u z y c z n a - ś r e d n i e r e g i o n a l n e Z P M 5 9, 6 W M Z 6 1, 1 W K P 5 4, 5 S W K 5 9, 2 S L K 5 4, 5 P O M 5 9, 5 6 2, 0 P D L 6 9, 8 O P L 5 2, 3 M Ł P 5 7, 0 M A Z 5 9, 0 Ł D Z 5 5, 2 L B U 5 5, 2 L B L 5 6, 9 5 5, 6 D L S 5 5, 3 0, 0 1 0, 0 2 0, 0 3 0, 0 4 0, 0 5 0, 0 6 0, 0 7 0, 0 8 0, 0 24

25 2. tabela różnic regionalnych Wyniki uzyskane przez szkoły w poszczególnych regionach są bardzo zróżnicowane. Średnia różnica wynosi 25,5 punktów procentowych. Zróżnicowanie w poszczególnych regionach wynosi: Region: Szkoła z wynikiem Najniższym Dolnośląskie 34,83 65,05 Kujawsko-Pomorskie 46,75 63,58 Lubelskie 51,13 61,56 Lubuskie 46,67 67,39 Łódzkie 42,83 71,31 Mazowieckie 47,25 76,13 Małopolskie 45,59 64,45 Opolskie 46,92 57,76 Podlaskie 56,73 94,56 Podkarpackie 48,44 73,92 Pomorskie 47,56 68,56 Śląskie 40,24 73,81 Świętokrzyskie 59,18 59,18 Wielkopolskie 24,32 82,19 Warmińsko-Mazurskie 46,14 76,15 Zachodnio-Pomorskie 51,94 78,07 Szkoła z wynikiem najwyższym Różnica: 30,22 16,83 10,43 20,72 28,48 28,88 18,86 10,84 37,83 25,48 21,00 33,57 0,00 57,87 30,01 26,13 25

26 3. średnie zadań testowych. W tabeli nr 3, w podsumowaniu kolumn, oraz na poniższym wykresie, przedstawiono średni poziom /średnie arytmetyczne proste/ realizacji poszczególnych zadań testowych. Najwyższy wskaźnik uzyskały zadania związane ze znajomością epok historycznych /83,7/ oraz umiejętnością wysłyszenia środków wykonawczych w utworze /82,8/. Wskaźnik najniższy osiągnęły zadania związane z muzycznym folklorem: nazwania, na podstawie prezentacji brzmieniowej, instrumentu ludowego /11,1/ oraz regionu z którego przykład muzyczny pochodzi /21,5/. średnie zadań testowych 90,0 80,0 82,8 72,4 77,0 83,7 77,6 76,1 70,0 60,0 50,0 40,0 42,7 30,0 28,4 20,0 21,5 10,0 11,1 0,0 wymień instrumenty taniec utwory i kompozytorzy forma i faktura epoka historyczna wiek utworów region, skład kapeli nazwa instrumentu region wiek powstania formy 26

27 4. wyniki kolejnych zadań. Zadanie nr 1 polegało na podaniu składu wykonawczego prezentowanego utworu (fragment utworu współczesnego na flet, obój, fagot i klawesyn) Wynik najbliższy średniej /82,8/ uzyskano w regionie lubuskim /83,2/; najwyższy w regionie świętokrzyskim /88,2/; najniższą w regionie warmińsko-mazurskim /72,5/. W y m i e ń i n s t r u m e n t y Z P M 7 8, 6 W M Z 7 2, 5 W K P 7 7, 6 S W K 8 8, 2 S L K 8 5, 8 P O M 7 4, 0 8 2, 1 P D L 8 7, 0 O P L 8 1, 2 M Ł P 8 5, 5 M A Z 8 5, 7 Ł D Z 7 7, 2 L B U 8 3, 2 L B L 8 2, 2 8 6, 4 D L S 8 5, 8 0, 0 2 0, 0 4 0, 0 6 0, 0 8 0, , 0 27

28 Zadanie nr 2 polegało na rozpoznaniu tańca. (E.Piazzolla Tango). Wynik najbliższy średniej /72,44/ uzyskano w regionie zachodnio-pomorskim /73,1/; najwyższy w regionie podlaskim 93,4/; najniższy w regionie śląskim /55,9/. T a n i e c Z P M 7 3, 1 W M Z 7 4, 0 W K P 6 9, 7 S W K 8 8, 2 S L K 5 5, 9 P O M 7 3, 3 8 8, 8 P D L 9 3, 4 O P L 7 5, 6 M Ł P 7 9, 1 M A Z 6 3, 5 Ł D Z 7 8, 2 L B U 5 9, 9 L B L 7 5, 4 7 8, 5 D L S 8 0, 2 0, 0 2 0, 0 4 0, 0 6 0, 0 8 0, , 0 28

29 Zadanie nr 3 polegało na podaniu prezentowanych nazw utworów oraz ich kompozytorów. (Orlando di Lasso Matona mia cara; Ludwig van Beethoven V Symfonia /cz.iii/). Zostało zrealizowane na bardzo niskim poziomie 28,42 %, co odpowiada 7 punktom w systemie punktowym 0-25, oraz ocenie 1 + /w skali ocen 1-6/. Wynik najbliższy średniej uzyskano w regionie łódzkim /29,1/; najwyższy w regionie warmińsko-mazurskim /44,5/; najniższy w regionie lubuskim /14,1/. U t w o r y i k o m p o z y t o r z y Z P M 2 3, 1 W M Z 4 4, 5 W K P 2 9, 3 S W K 4 2, 6 S L K 1 9, 7 P O M 3 8, 0 3 9, 8 P D L 3 7, 1 O P L 4 1, 7 M Ł P 1 8, 2 M A Z 3 0, 0 Ł D Z 2 9, 1 L B U 1 4, 1 L B L 2 9, 9 3 3, 8 D L S 2 4, 2 0, 0 1 0, 0 2 0, 0 3 0, 0 4 0, 0 5 0, 0 29

30 Zadanie nr 4 polegało na określeniu formy i faktury prezentowanego utworu (J.S.Bach Fuga D z I tomu DWK fuga; polifonia). Zostało zrealizowane na wysokim poziomie wykonalności /76,96 %/. Wynik najbliższy średniej uzyskano w regionie lubuskim /76,6/; najwyższy w regionie podlaskim /86,2/; najniższy w regionie opolskim /57,0/. F o r m a i F a k t u r a Z P M 8 4, 8 W M Z 7 1, 0 W K P 6 6, 3 S W K 6 7, 6 S L K 8 4, 9 P O M 6 4, 7 8 2, 8 P D L 8 6, 2 O P L 5 7, 0 M Ł P 6 9, 3 M A Z 7 9, 9 Ł D Z 7 4, 5 L B U 7 6, 6 L B L 8 4, 5 7 4, 1 D L S 7 4, 6 0, 0 2 0, 0 4 0, 0 6 0, 0 8 0, , 0 30

31 Zadanie nr 5 zostało zrealizowane na najwyższym poziomie ze wszystkich zadań testowych /83,65 %/ i polegało na określeniu epoki historycznej z której pochodzi prezentowany utwór. (J.Haydn Symfonia klasycyzm). Dodatkowym zadaniem było podanie nazw głównych epok: poprzedzającej i następującej po niej. (barok; romantyzm) Wynik najbliższy średniej uzyskano w regionie łódzkim /83,9/; najwyższy w regionach: podlaskim /90,4/ i podkarpackim /90,1/; najniższy w regionie opolskim /67,8/. Epoka historyczna ZPM 79,9 WMZ 87,5 WKP SWK 75,3 75,0 SLK POM PDL 82,5 87,4 90,1 90,4 OPL 67,8 MŁP MAZ ŁDZ LBU LBL 84,2 89,4 83,9 88,6 87,8 76,0 DLS 82,9 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 31

32 Zadanie nr 6 zrealizowano na wysokim poziomie wykonalności 77,64 %. Polegało na podaniu wieku w którym skomponowano prezentowane utwory. (F.Chopin Mazurek /XIX w./; K.Szymanowski Słopiewnie /XX w./) Wynik najbliższy średniej uzyskano w regionie lubuskim /76,7/; najwyższy w regionie świętokrzyskim /100,00!!!!!!!!/, najniższy w regionie opolskim /64,3/. W i e k p o w s t a n i a u t w o r ó w Z P M 8 2, 1 W M Z 8 2, 0 W K P 6 9, 2 S W K 1 0 0, 0 S L K 7 5, 7 P O M 8 4, 3 8 2, 9 P D L 8 9, 9 O P L 6 4, 3 M Ł P 8 4, 9 M A Z 8 3, 5 Ł D Z 7 3, 7 L B U 7 6, 7 L B L 7 3, 0 6 9, 0 D L S 7 2, 7 0, 0 2 0, 0 4 0, 0 6 0, 0 8 0, , , 0 32

33 Zadanie nr 7 jest pierwszym z zadań dla części podstawy programowej poświęconej polskiemu folklorowi. Zadania te /nr: 7-9/ zostały zrealizowane na poziomie zdecydowanie słabym. Dlatego też, dla lepszego poznania obrazu ich realizacji zostały w załączonych tabelach przedstawione również oddzielnie. W zadaniu polegającym na podaniu regionu Polski z którego utwór pochodzi; dodatkowo należało wymienić występujące instrumenty (Polka kapela krakowska /cl, tr, vn, bębenek/), wynik najbliższy średniej ogólnopolskiej /42,72/ osiągnięto w regionie śląskim; najwyższy w regionie warmińsko-mazurskim /60,3/; najniższy w regionie pomorskim /32,5/. R e g i o n i s k ł a d k a p e l i Z P M 4 5, 1 W M Z 6 0, 3 W K P 4 5, 0 S W K 3 8, 2 S L K 4 2, 5 P O M 3 2, 5 4 6, 9 P D L 5 5, 6 O P L 3 8, 1 M Ł P 5 2, 4 M A Z 3 9, 7 Ł D Z 3 5, 7 L B U 3 8, 6 L B L 4 2, 0 4 0, 8 D L S 3 5, 9 0, 0 1 0, 0 2 0, 0 3 0, 0 4 0, 0 5 0, 0 6 0, 0 7 0, 0 33

34 Zadanie nr 8 polegające na rozpoznaniu prezentowanego instrumentu grającego solo (diabelskie skrzypce) osiągnęło najsłabszy wynik w teście 11,09 %. Wynik najbliższy średniej osiągnięto w regionie kujawsko-pomorskim /9,0/; najwyższy w regionie pomorskim /43,9/; najniższy w regionie świętokrzyskim /0,00!!!!!/. N a z w a i n s t r u m e n t u Z P M 2 4, 7 W M Z 2 5, 0 W K P 1 5, 2 S W K 0, 0 S L K 7, 9 P O M 4 3, 9 5, 0 P D L 2 7, 1 O P L 1 5, 9 M Ł P 2, 6 M A Z 5, 4 Ł D Z 1 5, 3 L B U 1 6, 7 L B L 7, 9 9, 0 D L S 2, 9 0, 0 1 0, 0 2 0, 0 3 0, 0 4 0, 0 5 0, 0 34

35 Zadanie nr 9 polegało na podaniu regionu Polski z którego utwór pochodzi (Kurpie) i zostało zrealizowane na poziomie 21,52 %. Wynik najbliższy średniej uzyskano w regionie zachodniopomorskim /19,5/; najwyższy w regionie podlaskim /47,9/; najniższy w regionie lubelskim /8,5/. Region ZPM 19,5 WMZ 33,0 WKP 22,8 SWK SLK 11,8 14,3 POM 20,4 26,1 PDL 47,9 OPL 9,2 MŁP 20,1 MAZ 31,5 ŁDZ 12,9 LBU 23,5 LBL 8,5 21,4 DLS 17,1 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 35

36 Zadanie nr 10 polegało na wypełnieniu tabeli w której należało połączyć formę /gatunek/ muzyczny z wiekiem jego powstania: Forma /gatunek muzyczny/ chorał gregoriański Msza wielogłosowa Koncert solowy Symfonia Poemat symfoniczny Wiek: VIII XII XVII XVIII XIX Wynik najbliższy średniej /76,11/ uzyskano rozpiętość regionie śląskim /76,0/; najwyższy w regionie zachodnio-pomorskim /85,2/; najniższy w regionie warmińsko-mazurskim /61,6/. Wiek powstania formy /gatunku/ ZPM 85,2 WMZ 61,6 WKP SWK SLK POM PDL OPL MŁP MAZ ŁDZ LBU LBL DLS 74,6 80,0 76,0 76,9 75,4 83,7 72,7 73,7 81,0 71,9 73,8 77,4 80,2 76,9 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 36

37 5. rozpiętość wynikowa zadań. W badaniach zaobserwowano bardzo dużą rozpiętość wyników poziomu realizacji podstawy programowej w poszczególnych szkołach i zadaniach testowych. Największą /100 %/ rozpiętość wykazują zadania: Nr 2 rozpoznaj taniec Nr 3 utwory i ich kompozytorzy Nr 8 rozpoznaj instrument /diabelskie skrzypce/ Nr 9 rozpoznaj region Najniższą rozpiętość wykazują zadania: Nr 1 podaj skład wykonawczy utworu 47 % Nr 10 podaj wiek powstania formy /gatunku/ - 58 %. Należy zwrócić uwagę na fakt, że wszystkie przedziały wykonania poszczególnych zadań mieszczą się w średniej ogólnopolskiej 57,34 % rozpiętość zadań wymień instrumenty taniec utwory i kompozytorzy forma i faktura epoka historyczna wiek utworów region, skład kapeli nazwa instrumentu region wiek powstania formy 42 37

38 6. wyniki w typach szkół. Przeanalizowano wyniki testowe w poszczególnych typach szkół muzycznych II stopnia. Poniższy wykres pokazuje średnie procentowe dla PSM II st. i OSM II st. Różnica wynosi 4,1 punkta procentowego. Ś r e d n i e w t y p a c h s z k ó ł 5 8, 4 5 9, 0 5 8, 0 5 7, 0 5 6, 0 5 4, 5 5 5, 0 5 4, 0 5 3, 0 5 2, 0 P S M I I s t. O S M 38