Osiągniecia i wyzwania w Polsce w zakresie przedwczesnego kończenia nauki

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Osiągniecia i wyzwania w Polsce w zakresie przedwczesnego kończenia nauki"

Martyna Janowska
5 lat temu
Przeglądów:

1 Osiągniecia i wyzwania w Polsce w zakresie przedwczesnego kończenia nauki Konferencja prezentująca wyniki projektu Przedwczesne kończenie nauki - monitoring i przeciwdziałanie Warszawa, 2 czerwca 2016 Stanisław Drzażdżewski, radca generalny, Ministerstwo Edukacji Narodowej

2 Porządek prezentacji 1. Osiągnięcia w zakresie ograniczania zjawiska przedwczesnego kończenia nauki w Polsce: znaczenie działań zapobiegawczych 2. Wyzwania w świetle celu wyznaczonego na rok 2020, tj. ograniczenia tego zjawiska do 4,5%: jakość powszechnej edukacji i wykształcenia 2

Osiągnięcia w zakresie ograniczania zjawiska przedwczesnego kończenia nauki w Polsce Polska nadal należy do czołówki państw w Europie w ograniczeniu zjawiska przedwczesnego kończenia nauki Odsetek

3 Osiągnięcia w zakresie ograniczania zjawiska przedwczesnego kończenia nauki w Polsce Polska nadal należy do czołówki państw w Europie w ograniczeniu zjawiska przedwczesnego kończenia nauki Odsetek osób w wieku lat z wykształceniem co najwyżej gimnazjalnym nie uczestniczących w kształceniu lub szkoleniu w okresie 4 tygodni przed badaniem w roku 2015 w trzech kategoriach wielkości tego odsetka: - 2,8% - 7,3% - 7,3% - 10,8% - 10,8% - 36,4% 3

4 Osiągnięcia w zakresie ograniczania zjawiska przedwczesnego kończenia nauki w Polsce Odsetek osób w wieku lat z wykształceniem co najwyżej gimnazjalnym nie uczestniczących w kształceniu lub szkoleniu w okresie 4 tygodni przed badaniem w latach w UE EU-28 17,0 16,4 16,0 15,7 15,3 14,9 14,7 14,2 13,9 13,4 12,7 11,9 11,2 11,0 Croatia 8,0 7,9 5,4 5,1 4,7 4,5 4,4 5,2 5,2 5,0 5,1 4,5 2,7 2,8 Slovenia 5,1 4,6 4,3 4,9 5,6 4,1 5,1 5,3 5,0 4,2 4,4 3,9 4,4 5,0 Cyprus 15,9 17,3 20,6 18,2 14,9 12,5 13,7 11,7 12,7 11,3 11,4 9,1 6,8 5,3 Poland 7,2 6,0 5,6 5,3 5,4 5,0 5,0 5,3 5,4 5,6 5,7 5,6 5,4 5,3 Lithuania 13,4 11,4 10,3 8,4 8,8 7,8 7,5 8,7 7,9 7,4 6,5 6,3 5,9 5,5 Czech Republic 5,7 6,5 6,3 6,2 5,1 5,2 5,6 5,4 4,9 4,9 5,5 5,4 5,5 6,2 Ireland 14,6 13,1 13,1 12,5 12,2 11,8 11,4 11,7 11,5 10,8 9,7 8,4 6,9 6,9 Slovakia 6,7 5,3 6,8 6,3 6,6 6,5 6,0 4,9 4,7 5,1 5,3 6,4 6,7 6,9 Sw eden 10,0 9,2 9,2 10,8 8,6 8,0 7,9 7,0 6,5 6,6 7,5 7,1 6,7 7,0 Austria 9,5 9,0 9,8 9,3 10,0 10,8 10,2 8,8 8,3 8,5 7,8 7,5 7,0 7,3 Denmark 9,0 10,4 8,8 8,7 9,1 12,9 12,5 11,3 11,0 9,6 9,1 8,0 7,8 7,8 Greece 16,2 15,6 14,5 13,3 15,1 14,3 14,4 14,2 13,5 12,9 11,3 10,1 9,0 7,9 Netherlands 15,3 14,3 14,1 13,5 12,6 11,7 11,4 10,9 10,0 9,2 8,9 9,3 8,7 8,2 Finland 9,7 10,1 10,0 10,3 9,7 9,1 9,8 9,9 10,3 9,8 8,9 9,3 9,5 9,2 France 13,4 12,7 12,3 12,5 12,7 12,8 11,8 12,4 12,7 12,3 11,8 9,7 9,0 9,3 Luxembourg 17,0 12,3 12,7 13,3 14,0 12,5 13,4 7,7 7,1 6,2 8,1 6,1 6,1 9,3 Latvia 16,5 18,8 15,9 15,4 15,6 15,6 15,5 14,3 12,9 11,6 10,6 9,8 8,5 9,9 Belgium 14,1 14,3 13,1 12,9 12,6 12,1 12,0 11,1 11,9 12,3 12,0 11,0 9,8 10,1 Germany 12,5 12,8 12,1 13,5 13,7 12,5 11,8 11,1 11,8 11,6 10,5 9,8 9,5 10,1 United Kingdom 17,6 12,1 12,1 11,5 11,2 16,6 16,9 15,7 14,8 14,9 13,4 12,3 11,8 10,8 Estonia 13,6 13,7 13,9 14,0 13,4 14,4 14,0 13,5 11,0 10,6 10,3 9,7 11,4 11,2 Hungary 12,2 12,0 12,6 12,5 12,5 11,4 11,7 11,5 10,8 11,4 11,8 11,9 11,4 11,6 Bulgaria 20,7 21,9 21,4 20,4 17,3 14,9 14,8 14,7 12,6 11,8 12,5 12,5 12,9 13,4 Portugal 45,0 41,2 39,3 38,3 38,5 36,5 34,9 30,9 28,3 23,0 20,5 18,9 17,4 13,7 Italy 24,2 23,0 23,1 22,1 20,4 19,5 19,6 19,1 18,6 17,8 17,3 16,8 15,0 14,7 Romania 23,0 22,5 22,4 19,6 17,9 17,3 15,9 16,6 19,3 18,1 17,8 17,3 18,1 19,1 Malta 53,2 49,9 42,1 33,0 32,2 30,2 27,2 25,7 23,8 22,7 21,1 20,5 20,3 19,8 Spain 30,9 31,7 32,2 31,0 30,3 30,8 31,7 30,9 28,2 26,3 24,7 23,6 21,9 20,0 4

5 Osiągnięcia w zakresie ograniczania zjawiska przedwczesnego kończenia nauki w Polsce Skuteczność polityki w zakresie ograniczenia zjawiska przedwczesnego kończenia nauki polega na tym, aby system zapobiegania temu zjawisku był możliwie najsilniejszy Miarą siły zapobiegania temu zjawisku jest: powszechność kształcenia po realizacji obowiązku szkolnego powszechność wykształcenia co najmniej na poziomie II stopnia wykształcenia średniego (upper secondary w Polsce odpowiada to wykształceniu średniemu lub zasadniczemu) 5

lat z uczestniczących w kształceniu i szkoleniu wykształceniem co

6 Osiągnięcia w zakresie ograniczania zjawiska przedwczesnego kończenia nauki w Polsce Odsetek osób w wieku lat Odsetek osób w wieku lat z uczestniczących w kształceniu i szkoleniu wykształceniem co najmniej średnim II w okresie 4 tygodni przed badaniem stopnia (upper secondary) 6

7 Osiągnięcia w zakresie ograniczania zjawiska przedwczesnego kończenia nauki w Polsce Silny system zapobiegania zjawisku przedwczesnego kończenia nauki przyczynia się do tego, że nie ma potrzeby stosowania na szerszą skalę działań reintegracyjnych Działania reintegracyjne powinny jedynie uzupełniać działania najbardziej właściwe i skuteczne, tj. działania na rzecz powszechnego dostępu do edukacji i wykształcenia co najmniej na poziomie średnim II stopnia 7

8 Osiągnięcia w zakresie ograniczania zjawiska przedwczesnego kończenia nauki w Polsce W Polsce ponad 95% młodzieży w wieku lat uczestniczy w edukacji (głównie w edukacji formalnej), dla porównania w UE 90% (dane z roku 2015) Prawie 91% osób w wieku lat ma wykształcenie co najmniej średnie II stopnia, a w UE niespełna 83% Co więcej, takie wykształcenie ma w Polsce ok. 94% osób w wieku lat, a w UE ponad 83% (świadczy to o możliwości podwyższenia i tak wysokiego wyniku) 8

9 Osiągnięcia w zakresie ograniczania zjawiska przedwczesnego kończenia nauki w Polsce Do najważniejszych czynników ograniczenia zjawiska przedwczesnego kończenia nauki w Polsce należy zdolność zaspokajania wzrostu aspiracji edukacyjnych młodzieży i rodziców przez system edukacji Symbolem zaspokajania pędu do nauki w Polsce jest szybkie upowszechnienie wykształcenia wyższego: w roku 2000 wynosiło ono 12,5% wśród osób w wieku lat (22,4% w UE), a w roku 2015 już 43,4% (38,7% w UE) Wykształceni rodzice przyczyniają się do boomu wychowania przedszkolnego: europejski wskaźnik wczesnej edukacji osiąga obecnie w Polsce 90,6% wobec 58,3% w roku 2000 (celem jest 95% w roku 2020) 9

10 Wyzwania w świetle celu wyznaczonego na rok 2020 W dokumentach strategicznych w Polsce nawiązujących do strategii Europa 2020 (m.in. w dokumencie Perspektywa uczenia się przez całe życie ) przyjęty jest cel mierzalny ograniczenie zjawiska przedwczesnego kończenia nauki do 4,5% do roku 2020 Jest to jeden z najbardziej ambitnych celów w Europie bardziej ambitny cel ma jedynie Chorwacja (4,0%) Stabilizacja tego zjawiska w Polsce na poziomie między 5% i 6% w ostatniej dekadzie wskazuje, że osiągnięcie tego celu będzie trudne 10

11 Wyzwania w świetle celu wyznaczonego na rok 2020 Mimo wyznaczenia ambitnego celu mierzalnego na rok 2020 w Polsce nie została przyjęta odrębna strategia na rzecz ograniczenia zjawiska przedwczesnego kończenia nauki Z jednej strony, jest to wyraz przekonania, że skuteczność w tym zakresie zależy od zintegrowanych działań w wielu zakresach, w tym także poza systemem edukacji (z tego względu preferowane są zintegrowane strategie rozwoju) Z drugiej strony, panuje powszechne przekonanie, że cele ilościowe dotyczące upowszechnienia edukacji w Polsce nie są już wystarczające obecnie ważne są przede wszystkim cele dotyczące jakości edukacji 11

12 Wyzwania w świetle celu wyznaczonego na rok 2020 Jakość edukacji i jej mierzenie jest zagadnieniem złożonym, jednak w krajach rozwiniętych przeważa przekonanie, że najlepsze wyobrażenie w tym zakresie dają efekty uczenia się W nowoczesnym podejściu do edukacji dostrzega i docenia się nie tylko edukację formalną, ale także to jak na efekty uczenia się wpływa zorganizowana edukacja inna niż formalna i samodzielne uczenie się Zatem ważne jest zagadnienie efektów uczenia się w całym jego zakresie, tj. uczenia się w kontekście formalnym, pozaformalnym i nieformalnym 12

13 Wyzwania w świetle celu wyznaczonego na rok 2020 Do tak szeroko określonych efektów uczenia się zalicza się poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych W związku z szybkimi zmianami jakie zachodzą w gospodarce i w życiu społecznym rośnie znaczenie umiejętności, w tym: tzw. umiejętności podstawowych (rozumienia tekstów, używania ICT, rozumowania matematycznego i w naukach przyrodniczych) nie kojarzonych jednak z poziomem wykształcenia podstawowego, ale co najmniej średniego II stopnia tzw. umiejętności przekrojowych (zdolności uczenia się przez całe życie, samodzielnego myślenia i rozwiazywania problemów, przedsiębiorczości, zdolności do aktywnego uczestnictwa w życiu obywatelskim i kulturalnym) 13

14 Wyzwania w świetle celu wyznaczonego na rok 2020 W świetle tak rozumianej jakości edukacji wyzwaniami są przede wszystkim: stosunkowo duże zróżnicowanie poziomu umiejętności podstawowych uczniów (w trakcie realizacji obowiązku szkolnego jest ono dość silnie skorelowane z ich pochodzeniem społecznym, a w trakcie dalszego kształcenia ze zróżnicowaniem na typy szkół ponadgimnazjalnych) słabsze osiągnięcia uczniów w zakresie umiejętnościach przekrojowych trudny proces przejścia absolwentów na rynek pracy, w tym ich słabe przygotowanie do zatrudnienia (dotyczy to zwłaszcza absolwentów szkół zawodowych) zobacz statystyka poniżej słabe przygotowanie młodzieży do uczenia się przez całe życie zobacz statystyka poniżej 14

Wyzwania w świetle celu wyznaczonego na rok 2020 przejście z edukacji na rynek pracy Stopa bezrobocia absolwentów w Polsce według poziomu wykształcenia w

15 Wyzwania w świetle celu wyznaczonego na rok 2020 przejście z edukacji na rynek pracy Stopa bezrobocia absolwentów w Polsce według poziomu wykształcenia w latach do III kwartału (absolwenci - osoby w wieku lat, które ukończyły szkołę w okresie ostatnich 12 miesięcy i nie kontynuują nauki) 15

16 Wyzwania w świetle celu wyznaczonego na rok 2020 przygotowanie młodzieży do uczenia się przez całe życie Uczestnictwo dorosłych w edukacji sprowadza się głównie do uczestnictwa w edukacji innej niż formalna (pozaformalnej) Uczestnictwo osób w wieku lat w edukacji w UE oddzielnie w formalnej i pozaformalnej (w %) w okresie 4 tygodni przed badaniem w okresie 12 miesięcy przed badaniem uczestnictwo w edukacji: pozaformalnej 6,7 6,8 6,7 6,7 6,4 6,6 8,0 8,1 8,1 formalnej 3,0 3,0 3,1 3,1 3,1 3,0 3,1 3,2 3,1 Żródło: Eurostat, Labour Force Survey uczestnictwo w edukacji: pozaformalnej 31,2 36,8 formalnej 6,6 6,2 Żródło: Eurostat, Adult Education Survey Młodzież w Polsce jeszcze bardziej niż dorośli odstaje w uczestnictwie w edukacji pozaformalnej od młodzieży w UE Uczestnictwo młodzieży w wieku lat w edukacji pozaformalnej w okresie 4 tygodni przed badaniem (w %) Polska 2,3 2,2 2,1 2,3 1,9 1,9 2,0 2,3 2,2 UE-28 9,1 9,4 9,3 9,4 9,1 9,3 11,7 11,9 12,1 Dania 30,1 31,9 34,0 34,5 34,4 34,0 31,9 29,5 27,9 Żródło: Eurostat, Labour Force Survey 16

17 Dziękuję za uwagę 17

Podobne dokumenty

Luka płci w emeryturach w przyszłości

Luka płci w emeryturach w przyszłości Agnieszka Chłoń-Domińczak Konferencja Polityka rodzinna a systemy emerytalne Warszawa, 11 grudnia 2017 r. Luka płci w emeryturach: zmiany w czasie Obecne różnice w