RAPORT SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI W BIZNESIE. Ficomirrors Polska

Transkrypt

1 RAPORT SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI W BIZNESIE Ficomirrors Polska w latach

2 Wstęp Dla Ficomirrors Polska społeczna odpowiedzialność w biznesie oznacza odpowiedzialne i przede wszystkim zrównoważone zarządzanie w obszarach: społecznym, środowiskowym oraz miejscu pracy. Przedstawiony raport jest pierwszym raportem podsumowującym działania firmy podejmowane w obszarze społecznej odpowiedzialności w biznesie w latach Przedstawioną publikację traktujemy jako jedną z form dialogu z naszymi interesariuszami, ponieważ chcemy zwrócić uwagę wszystkich naszych Czytelników na to, jak Ficomirrors Polska postrzega społeczną odpowiedzialność w biznesie (ang.: CSR - corporate social responsibility) i jak praktycznie realizujemy założenia CSR w codziennych działaniach biznesowych. Począwszy od roku 2014 raporty w zakresie społecznej odpowiedzialności w biznesie przygotowywane i publikowane będą rokrocznie. Dzięki rozpoczęciu dialogu z grupami interesariuszy tj.: z naszymi pracownikami, klientami, dostawcami i lokalną społecznością wierzymy, że informacje nie tylko wskażą nam drogę dalszego rozwoju, ale przyczynią się do wzrostu osiąganych przez firmę wyników. Raport podzielony został na pięć części, w których przedstawiamy nasze działania w następujących obszarach: Zarządzania, czyli jak rozumiem naszą społeczną odpowiedzialność w biznesie; Ludzi, w którym przedstawimy, jak realizujemy nasze główne założenia dotyczące działań związanych z naszymi pracownikami, klientami i dostawcami; Bezpieczeństwa pracy, w którym przedstawiamy realizację naszych działań w zakresie wzrostu bezpieczeństwa w naszej firmie, będącego dla nas priorytetem; Ochrony środowiska, czyli naszą realizację konsekwentnej strategii zmniejszania wpływu firmy na środowisko naturalne; Społecznym, w którym przedstawimy działania realizowane w oparciu o społeczną odpowiedzialność w biznesie. Jako firma społecznie odpowiedzialna w biznesie chcemy się w dalszym ciągu rozwijać i wdrażać kolejne pomysły na prowadzenie biznesu w sposób zrównoważony. Dlatego wszelkie sugestie związane z raportem, prosimy przesyłać na nasz adres firmowy lub do Agnieszki Domin starszy specjalista ds. zasobów ludzkich, agnieszka.domin@ficosa.com. Raport CSR lata

3 Spis treści I. Jak zarządzamy w Ficomirrors Polska... 3 HISTORIA FIRMY... 3 OBSŁUGIWANE RYNKI... 4 PORTFOLIO PRODUKTÓW... 4 JAK ZARZĄDZAMY W FMP... 6 INTERESARIUSZE... 7 NAGRODY I WYRÓŻNIENIA PRZYZNAWANE FICOMIRRORS POLSKA II. Ludzie w FMP INTEGRACJA I WSPÓŁPRACA SATYSFAKCJA I PRACA OCENIAMY SPRAWIEDLIWIE ROZWÓJ NASZYCH PRACOWNIKÓW III. Priorytet: bezpieczeństwo PROMOCJA ZDROWIA IV. Ochrona środowiska EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE ENERGII GOSPODARKA ODPADAMI POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJAMI NIEBEZPIECZNYMI I DZIAŁANIA PROEKOLOGICZNE W SPOŁECZNYM OTOCZENIU ZAKŁADÓW PRODUKCYJNYCH V. Społeczności Lokalne WSPÓŁPRACA Z UCZELNIAMI VI. Podziękowania Raport CSR lata

4 I. Jak zarządzamy w Ficomirrors Polska HISTORIA FIRMY Zakład produkcyjny Ficomirrors Polska (FMP) powstał w 2001 roku w wyniku wykupienia części firmy Magneti Marelli przez grupę Ficosa International, będącą międzynarodową korporacją zajmującą się badaniem, rozwojem, produkcją i komercjalizacją systemów zarówno do pojazdów osobowych, jak i ciężarowych. Grupa Ficosa działa od 1949 roku, a jej główna siedziba znajduje się w Barcelonie. Obecna jest w 19 krajach w Europie, Ameryce Północnej, Ameryce Południowej i Azji w postaci centrów produkcji, centrów inżynieryjnych oraz biur handlowych. Zatrudnia łącznie ponad jedenaście tysięcy Zdj. 1 Siedziba zakładu FMP pracowników i jest oficjalnym dostawcą, a także partnerem technologicznym dla większości firm produkujących samochody na całym świecie. Grupa Ficosa dostarcza swoje produkty w takich segmentach rynku motoryzacyjnego jak: lusterka wsteczne, komunikacja dla pojazdów, anteny, systemy wspomagające ADAS, dźwignie zmiany biegów, hamulce postojowe, systemy dla płynów, systemy chwytu powietrza, części do samochodów ciężarowych. W trakcie swojej działalności Ficomirrors Polska prężnie się rozwijała i rozbudowywała, przez co trzykrotnie zmieniała swoją siedzibę. W 2005 roku, jako efekt inwestycji wartej 18 mln euro, powstała obecna siedziba zakładu, znajdująca się na terenie Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (KSSE) w Dąbrowie Górniczej. Łączna powierzchnia zakładu to m2, na których znajdują się pomieszczenia biurowe i magazynowe, warsztat form oraz cztery sekcje produkcyjne. Sercem zakładu jest sekcja montażu, do której spływają wyprodukowane komponenty z pozostałych czterech sekcji, czyli wtrysków, lakierni, rozdmuchu i zgrzewania. Sekcje te wraz z zapleczem technicznym pozwalają na kompleksowe zaspokojenie wymagań klientów FMP, a także na dywersyfikację produktów. Zakład w Polsce specjalizuje się w produkcji lusterek wstecznych dla takich marek jak: Fiat, Alfa Romeo, Lancia, Iveco, VW, Ford, BMW, Skoda ponadto zajmujemy się produkcją zbiorników do spryskiwaczy, zbiorników wyrównawczych dla Audi, GM, KIA, VW, Ford. Wyniki, jakie nasza firma uzyskuje na przestrzeni ostatnich lat, są potwierdzeniem, że działania prowadzone w zakresie zarządzania, rozwoju pracowników, czy odpowiedzialności społecznej przynoszą nam wymierne korzyści zarówno w aspekcie finansowym jaki i społecznym Sprzedaż [mln PLN] Wyk. 1 Wartość sprzedaży w latach Raport CSR lata

5 OBSŁUGIWANE RYNKI Ficomirrors Polska znajduje się w centralnej części Europy i jest umiejscowiona w centrum przemysłu ciężkiego. Dzięki rozbudowanej infrastrukturze dróg, dostępom do dwóch portów oraz stosunkowo bliskiej odległości do głównych węzłów lotniczych nasza firma jest w stanie dostarczać produkty bezpośrednio do fabryk naszych klientów. Dogodna lokalizacja naszej fabryki umożliwia nam nie tylko szybką reakcję na nagłe potrzeby naszych Klientów przy jednoczesnym obniżeniu kosztów związanych z transportem, ale przede wszystkim bliska Rys. 1 Lokalizacja fabryki w Polsce rejonizacja od fabryk naszych klientów znacznie ogranicza negatywne oddziaływanie na środowisko naturalne poprzez zmniejszenie ilości CO2 wysyłanych do atmosfery. Dodatkowym atutem lokalizacji naszej firmy jest dostęp do pracowników zarówno z zapleczem technicznym jak i ekonomicznym. W obrębie siedziby firmy znajduje się pięć uniwersytetów ekonomicznych i technicznych. PORTFOLIO PRODUKTÓW Ficomirrors Polska, jako zakład należący do grupa Ficosa, wyspecjalizował się w produkcji lusterek do samochodów, zbiorników na płyn do spryskiwaczy i zbiorników wyrównawczych płynu chłodzącego. Odbiorcami naszych produktów są klienci zarówno z Europy, jak i Azji. Fiat, Alfa Romeo, Lancia, Iveco,( Europa Południowa) VW, Ford, BMW (Europa Środkowa), Skoda (Europa Środkowo), oraz zbiorników plastikowych dla Audi, GM, VW, Ford (Europa Środkowa), KIA ( Azja Wschodnia). Główną siłą napędową naszego wzrostu jest dywersyfikacja wytwarzanych w zakładzie produktów. Dzięki zastosowaniu najnowszych technologii produkty te spełniają wszystkie standardy jakościowe oraz bezpieczeństwa przy jednoczesnym zachowaniu wymagań stylistycznych danej marki. Podstawą działalności naszej firmy, która przynosi satysfakcjonujące korzyści finansowe oraz umożliwia osiąganie zamierzonych celów biznesowych, stanowią LUSTERKA WSTECZNE. W naszym zakładzie produkujemy następujące wersje lusterek: ZEWNĘTRZNE LUSTERKA WSTECZNE Zgodnie z oczekiwaniami naszych klientów Ficosa oferuje szeroką gamę lusterek, które w zależności od typu i modelu posiadają szereg unowocześnień mających zwiększyć bezpieczeństwo i komfort jazdy. Jednym z takich mechanizmów poprawiających funkcjonalność lusterka jest opatentowany, przez Ficosa mechanizm składania lusterka. Mechanizm ten posiada funkcje Raport CSR lata

6 automatycznego powrotu do pozycji wyjściowej, jeżeli lusterko zostanie przesunięte przez mechaniczne uderzenie. W celu poprawy komfortu jazdy istnieje możliwość pozycjonowania każdego lusterka za pomocą systemu cięgieł lub elektrycznie. LUSTERKA WSTECZNE Z WMONTOWANYM MIGACZEM W celu poprawy bezpieczeństwa na drodze w niektórych typach i modelach lusterek wmontowany zostaje sygnał świetlny (blinker). Ficosa jako pionier i specjalista w tego typu rozwiązaniach posiada patent technologii LED, pozwalający na wmontowanie sygnału świetlnego do wnętrza lusterka. Kierunkowskaz w lusterku to nie tylko estetyka wykonania. To rozwiązanie posiada wiele innych zalet, z czego najważniejsza dotyczący bezpieczeństwa na drodze zgodnie z zasadą widzieć i być widzianym. Gdy kontrolka jest włączona, kierunkowskaz jest widoczny dla nadjeżdżającego pojazdu. Dzięki temu kierowca może szybciej zareagować. LUSTERKA WSTECZNE W SAMOCHODACH CIĘŻAROWYCH Ficosa jest również liderem w dziedzinie rozwoju i produkcji lusterek do samochodów dostawczych i ciężarowych. W samochodach dostawczych, ciężarówkach oraz w samochodach typu van wymagane są bardziej zaawansowane systemy lusterek wstecznych ze względu na martwy punkt i wielkość pojazdu. Jako specjaliści w tej dziedzinie, dysponujemy wszystkimi typami lusterek wstecznych, dla wszystkich modeli samochodów dostawczych i ciężarowych. Drugą ważną gamę produktów w naszej firmie stanowią zbiorniki na płyn do spryskiwaczy oraz zbiorniki wyrównawcze płynu hamulcowego. Oba te komponenty są wytwarzane za pomocą technologii rozdmuchu i zgrzewania. SYSTEM SPRYSKIWANIA SZYB I REFLEKTORÓW W celu poprawy bezpieczeństwa i komfortu jazdy został opracowany i wprowadzony specjalny system spryskiwaczy szyb i reflektorów. Poszczególnymi częściami składowymi tego systemu są zbiornik cieczy, pompy tłoczące, korek wlewu, czujnik poziomu płynu, rurki łączące, zawór i dysza. Elementy te połączone w jedną całość umożliwiają umycie szyb i reflektorów w czasie jazdy w niekorzystnych warunkach atmosferycznych, zwiększając tym samym bezpieczeństwo. ZBIORNIK WYRÓWNAWCZY PŁYNU CHŁODZĄCEGO / PŁYNU HAMULCOWEGO Zbiornik wyrównawczy jest to element stosowany w układzie chłodzenia silnika do wyrównania zmiany objętości cieczy zależnie od temperatury cieczy chłodzącej. Temperatury cieczy w zbiornikach są wysokie, dlatego muszą one być zaprojektowane i wyprodukowane z zachowaniem wysokiej jakości oraz precyzji wykonania tak, aby prawidłowo spełniały swoje funkcje. Raport CSR lata

7 JAK ZARZĄDZAMY W FMP W Ficomirrors Polska wierzmy, że podejmowane przez nas działania muszą przynosić zyski, ale nie zapominamy przy tym o społeczeństwie, pracownikach, czy środowisku. Chociaż w początkowych latach działalności firmy borykaliśmy się z dużymi stratami praktycznie we wszystkich procesach, kadra zarządzająca wraz z inwestorami nieustająco podejmowała działania mające na celu realizację założeń biznesowych firmy. Wszystkie działania podejmowane w FMP zmierzały i zmierzają do wzrostu naszej konkurencyjności, a przy realizacji tych działań kierujemy się zasadami etyki wobec wszystkich grup interesariuszy. Zasady, którymi kierujemy się na co dzień, realizując cele biznesowe, czy kontaktując się z interesariuszami stanowią nasze wartości. Ważne jest, aby wszyscy nasi pracownicy, nie tylko znali te wartości, ale również kierowali się nimi w codziennym życiu. Wierzymy, że tylko działania zgodne z naszymi wartościami wspierają firmę w budowaniu jej przewagi biznesowej. W Ficomirrors Polska przykładamy dużą wagę zarówno do osiągania celów, ale i do sposobu, w jaki to robimy, dlatego też wartości zostały włączone w system ocen rocznych. Dzięki temu każdy pracownik uzyskuje informację zwrotną na swój temat w zakresie oceny stopnia realizacji zadań/celów oraz pod kątem identyfikacji z wartościami firmy. Zastosowanie powyższego rozwiązania pozwala skutecznie łączyć rozwój pracowników z rozwojem organizacji. Przykładem potwierdzającym słuszność obranej drogi jest między innymi awans naszego zakładu w klasyfikacji międzyzakładowej grupy Ficosa. W początkach istnienia Rys.2 Wartości Ficomirrors Polska zakładu firma notowała ostatnie pozycje w rankingach w grupie, odznaczała się słabymi wynikami, dużą rotacją pracowników i co najgorsze - przynosiła straty finansowe. Obecnie masz zakład jest jednym z najlepszych w grupie Ficosa. Pozyskuje nowych klientów, w tym klientów segmentu Premium takich jak np. BMW, stawiany jest za wzór do benchmarku dla innych zakładów. % rotacji (odejścia dobrowolne) w FMP 3,88% 2,58% 2,07% 2,14% 1,77% Wyk. 2 Rotacja pracowników FMP w latach Prowadzone działania w zakresie społecznej odpowiedzialności w biznesie przyczyniły się zarówno do poprawy atmosfery w firmie jak również poprawy standardów pracy, czy warunków płacowych, dzięki czemu wzrosła motywacja pracowników do pozostania w naszej organizacji. Na wykresie obok został przedstawiony wskaźnik rotacji pracowników. W roku 2013 wskaźnik wyniósł 1,77%, podczas gdy jeszcze w roku 2008 wynosił ponad 25 %. Raport CSR lata

8 Chcąc w dalszym ciągu zwiększać dochodowość firmy w dzisiejszej globalnej gospodarce wiemy, że wartość przedsiębiorstwa ocenia się nie tylko przez pryzmat wyników, ale również przez zrównoważony rozwój, etykę i społeczną odpowiedzialność. Właśnie ten zrównoważony system zarządzania zapewnienia naszej firmie sukces. Nieustanie stawiamy sobie ambitne cele i dążymy do ich realizacji, także w obszarze społecznej odpowiedzialności biznesu. Aktualnie nasze działania skupione są na realizacji następujących zadań: zrównoważonego i odpowiedzialnego gospodarowania źródłami naturalnymi - mamy świadomość, że każda działalność produkcyjna korzysta ze źródeł naturalnych, dlatego dążymy do poprawy wskaźnika zużycia energii elektrycznej, zmniejszenia zużycia wody, zmniejszenia zużycia gazu, redukcji ilości wytwarzanych odpadów, redukcji emisji CO2 poprzez modernizację naszej lakierni; tworzenia nowych miejsc pracy; angażowania się w problemy społeczności lokalnej. INTERESARIUSZE Budując wizję i misję naszej firmy kadra zarządzająca wraz z udziałowcami od początku zakładała, że działania podejmowane przez Ficomirrors Polska muszą uwzględniać potrzeby pracowników, klientów, środowiska i instytucji zewnętrznych, gdyż tylko zrównoważony rozwój jest w stanie zagwarantować sukces firmy. Wierzymy, że prowadzenie otwartej komunikacji zarówno na szczeblu lokalnym, krajowym, czy międzynarodowym stanowi dla firmy ważny element rozwoju organizacji. Dzięki otrzymywanym informacjom FMP może na bieżąco identyfikować obszary, które są istotne z punktu widzenia wszystkich naszych interesariuszy. Prowadzenie otwartej, wielostronnej i transparentnej komunikacji nie tylko umożliwia nieustanny rozwój i osiąganie coraz lepszych wyników ekonomicznych będących podstawą istnienia każdej firmy, ale przede wszystkim pozwala nam podejmować działania mające na celu minimalizowanie negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne. Dostrzegamy problemy lokalnej społeczności, w których rozwiązywanie jako firma społecznie odpowiedzialna powinniśmy się angażować. Prowadzenie otwartej komunikacji ze wszystkimi grupami interesariuszy umożliwia podejmowanie zarówno trafnych decyzji biznesowych, jak również wspomaga proces opracowywania długoletnich planów rozwojowych całej organizacji. By wspierać kontakty z interesariuszami, staramy się dobierać kanały i dopasowywać sposób komunikacji do poszczególnych grup, aby w jak najlepszy sposób informować oraz angażować ich w nasze działania. Raport CSR lata

9 Grupa interesariuszy Kanał komunikacji Cykliczność spotkanie kadry zarządzającej z raz w miesiącu pracownikami gazetka wewnątrz zakładowa raz w miesiącu Pracownicy plakaty informacyjne na bieżąco, w zależności od potrzeb badania satysfakcji z pracy raz na dwa lata spotkania z przedstawicielami Związków Zawodowych i Rady Pracowniczej w zależności od potrzeb, minimum kilka razy w roku spotkania komisji BHP raz na kwartał tablice ścienne na bieżąco, w zależności od potrzeb korespondencja elektroniczna na bieżąco, w zależności od potrzeb Społeczność informacje umieszczane na stronie www FMP kontakt z wychowankami domu dziecka kontakt z przedstawicielami organizacji pozarządowych kontakty z instytucjami kontakt i współpraca z uczelniami na bieżąco, w zależności od potrzeb min. dwa razy do roku w zależności od potrzeb w zależności od potrzeb w zależności od potrzeb Klienci Dostawcy Udziałowcy codzienny kontakt z klientami przez portale internetowe bezpośrednie spotkania w siedzibie klienta wizyty klientów w zakładzie korespondencja elektroniczna kontakt przez portale internetowe wizyty w zakładach naszych dostawców wizyty naszych dostawców w zakładzie FMP korespondencja elektroniczna przedstawianie comiesięcznych raportów o wynikach bezpośrednie spotkania udziałowców w FMP korespondencja elektroniczna codziennie w zależności od potrzeb w zależności od potrzeb klientów na bieżąco, codziennie codziennie w zależności od potrzeb w zależności od potrzeb na bieżąco, codziennie raz w miesiącu w zależności od potrzeb na bieżąco, codziennie Instytucje raporty oraz sprawozdania w zależności od potrzeb, oraz zgodnie z obowiązującymi przypisami Raport CSR lata

10 NAGRODY I WYRÓŻNIENIA PRZYZNAWANE FICOMIRRORS POLSKA. Ficomirrors Polska Sp. z o.o. jako firma produkcyjna należąca do branży motoryzacyjnej posiada wdrożony od 2004 roku system zarządzania jakością. Przyznany nam certyfikat systemu, stanowi potwierdzenie skutecznego i ciągłego spełniania wymagań jakościowych dla producentów branży motoryzacyjnej (ISO/TS 16949:2009). Dzięki przyznanemu przez AENOR (zewnętrzną jednostkę certyfikującą) certyfikatowi wiemy, że nasza firma potrafi w elastyczny sposób dopasować się do wymagań koncernów branży motoryzacyjnej, jak również nieustannie powiększać efektywność w zarządzaniu przedsiębiorstwem, co prowadzi do wzrostu jego zyskowności. Kolejnym ważnym certyfikatem przyznawanym przez AENOR jest wdrożony i certyfikowany system ISO 14001:2004. Dzięki niemu Ficomirrors Polska przedstawia wszystkim swoim interesariuszom stanowisko w dziedzinie ochrony środowiska poprzez Politykę Zarządzania Bezpieczeństwem Pracy, Jakością i Środowiskiem. Szacunek dla przyrody i przestrzeganie wymogów ze szczególnym uwzględnieniem zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń środowiska stanowi bardzo ważny punkt odniesienia w rozwoju naszej firmy. Ficomirrors Polska chce być pracodawcą odpowiedzialnym społecznie, który w sposób świadomy zarządza firmą w taki sposób, aby w jak najmniejszym stopniu oddziaływać na naturalne środowisko. W 2009 roku został wdrożony w zakładzie korporacyjny program jakościowy "3Q3", którego głównym założeniem było wzmocnienie konkurencyjności Ficomirrors Polska na rynku dostawców sektora motoryzacyjnego. Wdrożony program opiera się na trzech głównych platformach: produkcja, projekty oraz dostawcy, a także trzech głównych wskaźnikach: reklamacje klientów (QCR), koszty braku jakości (NQC), ilość wadliwie wyprodukowanych komponentów na milion (PPM). Nasz zakład otrzymał w listopadzie 2011 ocenę A kwalifikującą nas do panelu dostawców, którzy gwarantują swoim Klientom produkt wysokiej jakości. Kolejnym docenieniem działań w FMP w obszarze jakości, tym razem ze strony klienta FORD, było uzyskanie nagrody Q1. Dzięki temu wyróżnieniu nasz zakład należy do światowej czołówki w zakresie wysokiej jakości produktów, optymalnych kosztów i terminowych dostaw przy jednoczesnej dbałości o środowisko naturalne. Ponieważ to od zaangażowania wszystkich pracowników i podejmowanych przez nich działań zależał sukces przedsięwzięcia, wyróżnienie zostało wręczone przez klienta FORD bezpośrednio pracownikom. Raport CSR lata

11 Działania podejmowane przez Ficomirrors Polska zostały docenione przez Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk (PAN) i Międzynarodową Sieć Naukową (MSN), które w 2011 roku przyznały Ficomirrors Polska Certyfikat Innowacyjności za rok 2009 zaświadczający o tym, że nasza Firma znalazła się wśród 500 najbardziej innowacyjnych firm w Polsce. Nasza Firma została oceniona pod względem innowacyjności rynkowej, procesowej, nakładów na innowacyjność, patentów i kontraktów europejskich. FMP oprócz wyróżnień i nagród przyznawanych min. za wysoką jakość produktów, dbałość o środowisko naturalne, nie pozostaje obojętna wobec problemów lokalnej społeczności. Mamy świadomość, że z roku na rok w Polsce rośnie liczba osób posiadających orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, jednak tylko ok. 15% z nich jest aktywna zawodowa. Jako Firma Wrażliwa Społecznie bardzo mocno zaangażowaliśmy się w projekt mający na celu wsparcie osób z dysfunkcjami. Nasze działania zostały docenione w dniu r. przez Fundację Aktywizacji Zawodowej Osób Niepełnosprawnych (FAZON). Podczas uroczystej Gali podsumowującej śląski regionalny etap Konkursu Lodołamacze 2011 nasza firma, jako jedyna otrzymała wyróżnienie w kategorii Otwarty Rynek Pracy. Wyróżnienie nie tylko wzmocniło nasze działania w kierunku aktywizacji osób z dysfunkcjami, ale przede wszystkim umożliwiło nam wzmocnienie działań w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu. Raport CSR lata

12 II.Ludzie w FMP W Ficomirrors Polska wiemy, że to od ludzi zależy w głównej mierze sukces naszej organizacji. To ludzie tworzą firmę i dlatego dokładamy starań, aby osoby, które z nami pracują niezależnie od szczebla zatrudnienia miały możliwość tworzenia i wdrażania własnych innowacyjnych rozwiązań służących rozwojowi siebie i organizacji. Budując strategię firmy odpowiedzialnej, dokładamy starań, aby pracowali z nami ludzie kompetentni, którzy rozumieją i osiągają wyznaczone cele biznesowe, ale dla których liczy się również sposób, w jaki to robią. Zaangażowanie i rozwój pracowników jest jednym z kluczowych elementów powodzenia każdej firmy i podstawą jej zrównoważonego, długofalowego wzrostu. Dlatego w FMP stale poszukujemy rozwiązań, które podnoszą kompetencje i umiejętności naszych pracowników. W 2011 roku wdrożyliśmy politykę szkoleń i rozwoju pracowników, która pozwala naszym pracownikom na promowanie własnej ścieżki rozwoju przy jednoczesnym uwzględnieniu potrzeb organizacji. Dzięki jasno określonym zasadom dostęp do specjalistycznych szkoleń, studiów, czy udziału w kursach językowych został ustrukturyzowany i ogólnodostępny, co gwarantuje naszej firmie wysoko wykwalifikowaną kadrę (więcej na temat naszego podejścia w zakresie rozwój naszych pracowników można się dowiedzieć, czytając ROZWÓJ NASZ PRACOWNIKÓW str. 17). Realizując programy rozwojowe dla naszych pracowników, nie zapominamy o grupie menadżerskiej, którą wspieramy w rozwijaniu kluczowych kompetencji i umiejętności z zakresu zarządzania organizacyjnego oraz zarządzania i rozwoju pracowników. Wierzymy, że dzięki programom szkoleniowym dedykowanym kadrze menadżerskiej i ich sukcesorom wyniki biznesowe, jakie osiągamy, będą coraz lepsze. Działania szkoleniowo-rozwojowe są ściśle zintegrowane z systemem ocen rocznych, któremu podlegają wszyscy pracownicy świadczący pracę dla FMP. Dzięki rozmowom oceniającym, pracownikom udzielana jest na bieżąco informacja zwrotna na temat efektywności, jakości oraz wyników ich pracy, a także prezentowanej postawy pracowniczej. Na podstawie luk kompetencyjnych i obszarów do poprawy lub dalszego rozwoju tworzony jest plan szkoleń na kolejny rok, Pracownicy osiągające ponadprzeciętne wyniki mają możliwość awansu pionowego lub poziomego, czy też zdobywanie doświadczenia w innych strukturach firmy lub całej grupy w Polsce i zagranicą. Wierzymy, że umożliwienie pracownikom pełnienia różnych ról daje im szansę rozwoju zarówno osobistego, jak i zawodowego (więcej na ten temat można się dowiedzieć czytając OCENIAMY SPRAWIEDLIWIE str. 16). Realizując cele biznesowe FMP dużą wagę przykładamy do systemu komunikacji wewnętrznej. Wierzymy, że tylko bieżąca i transparentna komunikacja na wszystkich szczeblach firmy i całej grupy, np. poprzez comiesięczne informowanie pracowników przez kadrę menadżerską FMP o planach zmierzających do realizacji naszej strategii i celów, a także o dalszych planowanych działaniach rozwojowych firmy skutkuje osiąganiem coraz lepszych wyników i efektów. Zaangażowanie wszystkich pracowników w proces komunikacji wewnętrznej pozwala na trafną ocenę podejmowanych działań. Zaś dzięki otwartej komunikacji uzyskujemy na bieżąco informacje na temat tego, co w firmie idzie dobrze, a co wymaga dalszych usprawnień (więcej na temat znaczenia komunikacji w naszej firmie można się dowiedzieć czytając SATYSFAKCJA I PRACA str. 13). W FMP człowiek jest w centrum zainteresowania. Jako pracodawca, dla którego bezpieczeństwo i higiena pracy stanowi najwyższy priorytet, angażujemy pracowników w różnego rodzaju akcje mające na celu promowanie, czy wzmocnienie zachowań bezpiecznych, ergonomicznych, czy też zdrowotnych (więcej na ten temat działań podejmowanych w zakresie PROMOCJI ZDROWIA można się dowiedzieć ze str. 24). Raport CSR lata

13 INTEGRACJA I WSPÓŁPRACA W Ficomirrors Polska wierzymy w pracę zespołową, jako główne źródło optymalnej realizacji celów biznesowych. Identyfikowanie się naszych pracowników z firmą pozwala nie tylko osiągać coraz lepsze wyniki, ale umożliwia stawianie sobie nowych wyzwań, których realizacja nie byłaby możliwa, gdyby nie wzajemna współpraca. Chcąc wzmacniać współdziałanie podejmujemy szereg działań, których głównym celem jest integracja wszystkich pracowników jak i poszczególnych zespołów. Do kalendarza corocznych wydarzeń, które na stałe wpisały się w kalendarz wydarzeń firmowych należą: zaproszenie pracowników na pączki z okazji tłustego czwartku; organizowanie konkursu fotograficznego, gdzie wygrana fotografia staję się ilustracją do kalendarzy firmowych oraz materiałów promocyjnych; organizowanie konkursu rysunkowego na kartkę świąteczną dla dzieci pracowników w wieku od 0 14 lat, gdzie wygrany rysunek staje się ilustracją do kartek świątecznych, wysyłanych później do partnerów biznesowych całej grupy Ficosa; tradycyjnie w grudniu na terenie zakładu organizowane są Mikołajki, a dzieci w wieku do 14 lat otrzymują przygotowane paczki mikołajkowe; nasz kalendarz wydarzeń integracyjnych kończy wspólne spotkanie Wigilijne, na którym są obecni wszyscy pracownicy. Na spotkaniu składamy sobie życzenia przy świątecznym poczęstunku. Spotkanie wigilijne Mikołajki Dodatkowo do kalendarza cyklicznych spotkań integracyjnych, należy również Piknik Rodzinny, który organizujemy co dwa lata. Nasi pracownicy wraz z rodzinami mają możliwość spędzenia wspólnych chwil i skorzystania z przygotowanych na ten dzień atrakcji. W tym wyjątkowym dniu dokładamy starań, aby nastąpiła integracja pracowników bez względu na pełnioną funkcję w pracy, czy obszar wykonywanych zadań. Piknik Rodzinny Działania podejmowane w zakresie integracji naszych pracowników nie tylko sprawiają, że z roku na rok zmniejsza się rotacja pracowników, wzrasta rozpoznawalność naszej firmy na rynku lokalnym, ale przede wszystkim pozwala na realizowanie założeń związanych ze społeczną odpowiedzialnością w biznesie. Raport CSR lata

14 SATYSFAKCJA I PRACA Mając na uwadze główne założenie, że sukces i konkurencyjność firmy zależy od ludzi, dokładamy starań, aby nasi pracownicy mieli możliwość wpływu na cele biznesowe realizowane przez firmę. Opinie i sugestie naszych pracowników są niezwykle cenne i ważne, gdyż na ich podstawie możemy nieustannie polepszać wszelkie procesy pracy i udoskonalać system zarządzania. Plan zwiększania konkurencyjności spółki realizujemy w oparciu o funkcjonujący w firmie system składania sugestii oraz w oparciu o regularnie przeprowadzane ankiety i badania, do których zapraszamy wszystkich pracowników. Pytamy naszych pracowników o ich opinie, zarówno w zakresie działań związanych z benchmarkingiem, poprawą warunków pracy, czy czynników, które zwiększą ich motywację do pracy. Dzięki wyrażonym opiniom i sugestiom pracowników uzyskujemy konkretne wskazówki zmierzające do ciągłego doskonalenia naszej organizacji. Pierwszym dużym projektem zrealizowanym w FMP w zakresie zbadania satysfakcji z pracy był projekt dotyczący zebrania informację na temat ważności i stopnia realizacji poszczególnych czynników i satysfakcji z pracy w FMP czyli EVP (Employment Value Proposition). Projekt był skierowany do pracowników administracji, a jego głównym celem było dokonanie benchmarkingu firmy Ficomirrors Polska na rynku pracy. Uzyskane opinie posłużyły w zidentyfikowaniu czynników, które są decydujące przy wyborze pracodawcy przez kandydatów oraz służą zatrzymaniu obecnych pracowników w spółce. Jednocześnie uzyskane informacje pozwoliły na oszacowanie tego, co jeszcze mogliśmy lub powinniśmy zaoferować naszym obecnym oraz przyszłym pracownikom, aby stać się dla nich pracodawcą z wyboru. Wnioski z ankiety EVP Otrzymane wyniki rankingu wskazały, że do najmocniejszych obszarów firmy należą: różnorodność i wielokulturowość firmy; atmosfera w pracy; przynależność do branży motoryzacyjnej; wielkość firmy; możliwość udziału w ciekawych projektach; oraz możliwość wpływania pracowników na efekty własnej pracy. Rys.3 Wyniki ankiety EVP Słabiej natomiast zostaliśmy ocenieni w obszarze: rozpoznawalność firmy na rynku; brak zmiennego wynagrodzenia; bonusy niefinansowe ; reputacja klientów Spółki / dostawców; wartości firmy. Posiadając opinie, jakie obszary wymagały udoskonalenia, przygotowano dwuletni plan działań naprawczych zmierzający do wzmocnienia wizerunku firmy, wzrostu świadomości wartości obowiązujących w firmie oraz optymalizacji polityki wynagrodzeń zwłaszcza w obszarze benefitów pozapłacowych. Raport CSR lata

15 Opinie pracowników na temat pracy w naszej firmie postanowiliśmy zweryfikować ponownie w roku 2010, zapraszając ich do udziału w pierwszym badaniu opinii pracowniczej. Tym razem projektem zostali objęci wszyscy nasi pracownicy: administracja i produkcja. Rys.4 Wyniki satysfakcji z pracy FMP w roku 2010 W projekcie wzięło udział 50% załogi, a uzyskane dane szczegółowo przeanalizowano. Przeprowadzona analiza wyników otrzymanych z badania opinii pracowniczej została zaprezentowana kadrze zarządzającej FMP, z którą następnie zostały zaproponowane i opracowane plany poprawy. Plan działań naprawczych skupił się głównie na: poprawie warunków BHP przez powołanie grup szybkiego reagowania; uproszczeniu systemu raportowania; wprowadzaniu do kalendarza szkoleń cyklicznych szkoleń z normy ISO/TS; wprowadzaniu formularza zdarzeń krytycznych, w których kierownicy zmian zobowiązali się do uzupełnienia informacji zarówno pozytywnych jak i negatywnych na temat pracy podległych pracowników; powołaniu funkcji trenerów wewnętrznych; stworzeniu strony WWW firmy w języku polskim. Kolejne badanie opinii pracowniczej zostało przeprowadzone dwa lata później w roku Po raz kolejny celem ankiety było zebranie informacji na temat oceny funkcjonowania i pracy w FMP. Przeprowadzona szczegółowo analiza wyników otrzymanych z badania opinii pracowniczej została zaprezentowana kadrze zarządzającej FMP, z którą następnie zostały zaproponowane i opracowane plany poprawy. Działania podjęte po badaniu opinii pracowniczej skupiły się głównie na: opracowaniu ścieżek kariery; Rys.5 Wyniki satysfakcji z pracy FMP w roku2012 wprowadzeniu matryc strukturalizowania szkoleń względem stanowisk. Doceniamy i szanujemy opinie naszych pracowników dlatego cieszymy się że osoby z nami pracujące potrafią docenić nasze wysiłki oraz wskazać nam obszary, które w dalszym ciągu wymagają udoskonalenia. Prowadzony dialog jest dla nas priorytetem w sposobie zarządzania i stanowi podstawę do dalszego rozwoju. Raport CSR lata

16 Jako firma społecznie odpowiedzialna mamy świadomość, że komunikacja prowadzona z interesariuszami winna być otwarta i transparentna, dlatego zapraszamy naszych pracowników do udziału również w mniejszych projektach opiniotwórczych. Umożliwiając pracownikom wyrażanie swojego zdania, uzyskujemy informację na temat konieczności podjęcia działań zmierzających do udoskonalenia naszej organizacji i dokładamy starań, aby praca w naszej firmie była przyjemnością. Przykładem takich starań była ankieta dotycząca oceny warunków pracy na hali. Po raz kolejny wyrażona w przez pracowników opinia przyczyniła się do wprowadzania działań mających na celu zminimalizowanie czynników uciążliwości pracy na hali produkcyjnej. Mamy świadomość, że nie wszystkie czynniki wpływające na komfort wykonywania pracy mogą zostać usunięte, ale podjęliśmy i w dalszym ciągu realizujemy działania usprawniające takie aspekty pracy, jak np.: Wyk.3 Wyniki ankiety oceniającej warunki pracy na hali. wprowadzenie dodatkowych przerw w okresie letnim; wyposażenie stanowisk pracy w wentylatory; zamontowanie klimatyzacji na stołówce pracowniczej; wymienienie wózków spalinowych na elektryczne; utworzenie punktów socjalnych tzw. miejsc wypoczynku; wydzielenie specjalnego pomieszczenia, w którym zlokalizowane są młyny do mielenia odpadów z tworzyw sztucznych; wprowadzenie nowego standardu odzieży pracowniczej; wyremontowanie wszystkich pomieszczeń socjalnych i higieniczno-sanitarnych; wprowadzenie szeregu działań mających na celu ograniczenie i eliminację uciążliwych warunków pracy (kurtyny powietrzne oraz ścian dźwiękochłonnych). Wszystkie powyższe działania zostały podjęte, aby poprawić warunki pracy na produkcji. Zdj. 2 Stołówka pracownicza Zdj. 3 Miejsce wypoczynku Zdj. 4 Miejsce wypoczynku Raport CSR lata

17 OCENIAMY SPRAWIEDLIWIE W Ficomirrors Polska mamy świadomość, że sprawiedliwa ocena pracy sprzyja osiąganiu założonych celów biznesowych umożliwiając tym samym realizację celów społecznych. Wnioskujemy, że tylko sprawnie działający system ocen pozwala naszym pracownikom na rozwój zawodowy i osobisty oraz sprzyja zwiększeniu ich motywacji i zadowolenia z pracy. W Ficomirrors Polska przyjęliśmy system zarządzania przez cele (ang. Management By Objectives), jako system przeprowadzania ocen pracowniczych. System jest wspólny dla całej grupy Ficosa, a kadra menadżerska i pracownicy administracji otrzymali narzędzie pozwalające na prowadzenie spójnej obustronnej komunikacji odnoście celów, wydajności pracy, prezentowanej postawy i osiąganych wyników. Proces Oceny Pracowniczej w FMP jest procesem ciągłym, opartym na aktywnym udziale pracowników i menadżerów. Cele roczne są wspólnie uzgadniane z początkiem roku kalendarzowego. Następnie w lipcu dokonywany jest przegląd śródroczny dotyczący stopnia realizacji założeń z początku. Proces oceny kończy się uzyskaniem oceny rocznej i ponownym ustaleniem celów na rok kolejny. Rys.6 Proces oceny w FMP Pracownicy produkcji pośredniej i bezopśredniej są objęci systemem oceny opartym na kryteriach efektywnościowych i behawioralnych. Cykliczność procesu ocen w FMP umożliwia każdemu pracownikowi uzyskanie informacji zwrotnej na temat jego aktualnej oceny wyników pracy oraz pomaga udzielić informacji zwrotnej, czy spełniane są standardy i oczekiwania organizacji. System ocen pracowniczych w FMP został wdrożony, aby: 1) dokonywać sprawiedliwej oceny wyników pracy każdego pracownika, 2) pomagać pracownikowi w poprawianiu wyników indywidualnych, a w konsekwencji wyników całej organizacji, wspierając przy tym jego rozwój i karierę zawodową, 3) stworzyć podstawy do zastosowania odpowiedniego systemu podwyższania wynagrodzeń za osiągnięcia, 4) stworzyć formalną podstawę (pisemna dokumentacja) do podejmowania decyzji pracowniczych zgodnie z obowiązującymi w firmie politykami i procedurami. Raport CSR lata

18 ROZWÓJ NASZYCH PRACOWNIKÓW W FMP wierzymy, że na sukces naszej firmy mają wpływ następujące czynniki: silne ukierunkowanie na promowanie polityk innowacyjności; sprawne decydowanie; działanie oparte na współpracy; nieustanny rozwój pracowników. W Ficomirrors Polska szkolenia rozumiemy, jako narzędzie służące rozwojowi pracowników, a przez nich całej organizacji, a nie jako cel sam w sobie. Kształcenie kadr wynika z bieżących i przyszłych potrzeb organizacji. Wzrost umiejętności i kompetencji każdego pracownika przyczynia się do wzrostu wydajności, efektywności i jakości całej firmy i pozwala realizować założenia strategiczne i biznesowe. Działania szkoleniowo-rozwojowe charakteryzują się: starannym dopasowaniem do zaistniałym potrzeb krótko i długoterminowych; ciągłą oceną ich jakości i efektywności; zorientowaniem biznesowym; zorientowaniem na strategię i kulturę firmy. Proces szkoleń w FMP oparty jest na analizie luk kompetencyjnych zdiagnozowanych w corocznej ocenie kompetencji pracowników administracyjnych i obejmuje szkolenia reakcyjne, prewencyjne i proaktywne. Rys.7. Szkolenia w FMP Natomiast dla pracowników pośredniej i bezpośredniej produkcji analizuje się matryce umiejętności ILUO, gdzie: I (initial) to pracownik początkujący przechodzący szkolenie, L- (learning) to pracownik nie w pełni wyszkolony, U- (utility) to pracownik w pełni wyszkolony oraz O- (overview) to pracownik, który posiadł już wiedze i umiejętności eksperckie i może uczyć innych. Tu szkolenia odbywają się na bieżąco i najczęściej poprzez pracę. Po analizie potrzeb opracowywany i przygotowywany jest plan szkoleniowy, który jest następnie realizowany w roku bieżącym. Wydatki jakie rokrocznie ponosimy na szkolenia przedstawia wyk. 4. Stanowią one ok 1% - 2% wszystkich kosztów pracowniczych każdego roku. Raport CSR lata

19 Inwestycje poniesione na szkolenia i rozwój kadr ,00 zł ,40 zł ,00 zł ,00 zł ,00 zł Wyk. 4 Inwestycje poniesione na szkolenia i rozwój kadr Należy zwrócić uwagę, że nie realizujemy szkoleń, ani budżetu szkoleniowego na siłę. To, co się dzieje w organizacji w zakresie rozwoju pracowników, jest dobrze przemyślane tj. zdiagnozowane i wynika z realnych potrzeb zarówno organizacji, jak i pracowników. Tworzony plan szkoleniowy jest rewidowany i weryfikowany z miesięczną częstotliwością. Wiele ze szkoleń realizowanych jest wewnętrznie - wykorzystujemy wiedzę ekspercką naszych pracowników, która poparta jest przygotowaniem trenerskim i chęciami dzielenia się doświadczeniem i wiedzą z pozostałymi. W ten sposób tworzymy mocne podwaliny dla organizacji uczącej się, z korzyścią dla wszystkich stron. Średnia ilość realizowanych wewnętrznie godzin szkoleniowych wynosi ponad 20% patrz wyk Godziny szkoleniowe wew. / zew Wyk.5. Szkolenia wewnętrzne vs. zewnętrzne w latach Każde szkolenie zewnętrzne i wewnętrzne podlega ocenie przez uczestników szkolenia. Na tej podstawie prowadzony jest ranking dostawców usług szkoleniowych, trenerów (zwłaszcza wewnętrznych) jak i efektywności przeprowadzonych szkoleń. Pomaga to rozwijać się naszej organizacji również w każdym z tych obszarów. Od 2010 roku funkcjonuje w FMP program dofinansowań do nauki Kwota zwrotu i studiów. Jako pracodawca wspieramy współpracowników w ich ,73 zł dalszej edukacji, partycypując ,50 zł w części zwrotu kosztów nauki za studia i kursy specjalistyczne, które ,00 zł pracownik sam sobie organizuje ,00 zł Podstawowym warunkiem ubiegania 5000 się o dofinansowanie jest 0 merytoryczna zgodność studiów / kursu z wykonywaną pracą i dalszymi planami rozwojowymi pracownika. Wyk.6 Dofinansowanie studiów i kursów w latach Prowadzone przez nasz działania umożliwiają rozwój wysoko wykwalifikowanej kadry oraz są gwarancją, że realizacja zadań i projektów jest prowadzona przez grupę specjalistów. Raport CSR lata

20 Ponieważ w Ficomirrors Polska szkolenia rozumiemy jako narzędzie służące nie tylko podnoszeniu kompetencji naszych pracowników, ale również jako narzędzie, które przynosi wymierne korzyści naszemu biznesowi, pod koniec roku 2008 wdrożyliśmy program Six Sigma/Lean Manufacturing. Realizacja tego programu odbywa się wewnętrznie poprzez udział pracowników w dwutygodniowych szkoleniach Green Belt. Celem szkolenia jest przygotowanie kandydatów do bycia liderem projektu, czy liderem zmian. Program szkolenia obejmuje wiedzę z podstawowych i zaawansowanych narzędzi rozwiązywania problemów, zbierania danych i ich analizy (testy statystyczne), jak również symulacji procesu produkcyjnego wyjaśniającego cel i efekt wdrażania narzędzi Lean Manufacturing. Potwierdzeniem naszych założeń związanych z wdrożonym programem rozwojowym były projekty Lean Six Sigma, które na koniec 2013 roku dały oszczędności w wysokości 5,415 mln PLN. Osiągnięty wynik był możliwy dzięki realizacji projektów z rożnych obszarów, w tym między innymi: z zakresu logistyki: redukcja kosztów transportu o 13%, redukcja stoku magazynowego o 30%, redukcja materiałów nierotujących tzw. obsoletów o 50%, poprawa procesu i redukcja kosztów zarządzania pojemnikami zwrotnymi, redukcja kosztów opakowań; z zakresu jakości/produkcji: poprawa wydajności wskaźnika OEE (Overall Equipment Efficiency) np. lusterko Ford Focus o 5%, redukcja czasów przezbrojeń na sekcji wtryskarek, poprawa procesów i redukcja odpadu na sekcjach lakierni, montażu, wtrysku, rozdmuchu. Należy tu podkreślić, że nowe procesy po benchmark u dyrektora korporacyjnego Ficosa International odpowiedzialnego za Ciągłe Doskonalenie zostały ocenione jako tzw. Best Practice czyli najlepsze w całej korporacji. z zakresu produkcja/środowisko: redukcja zużycia gazu o 30%, redukcja zużycia energii elektrycznej na sekcji rozdmuchu; z zakresu HR/finanse/inżynieria: obniżenie kosztów PFRON o 50%, redukcja ilości nadgodzin, redukcja czasu obsługi dokumentów (faktur) o 80%, usprawnienie procesu wykonywania i analizy testów produkcyjnych, standaryzacja i redukcja list materiałowych BOM (Bill of Material), Powyższe przykłady stanowią potwierdzenie, że umożliwiając pracownikom podnoszenie swoich kompetencji, nasz biznes uzyskuje jednocześnie wymierne korzyści w postaci realizacji celów firmy społecznie odpowiedzialnej. Raport CSR lata

21 III. Priorytet: bezpieczeństwo Od początku istnienia firmy kadra zarządzająca wraz z udziałowcami zdaje sobie sprawę, że to ludzie są jej najważniejszym kapitałem, a ich komfort pracy i bezpieczeństwo najwyższym priorytetem. Dlatego też realizując cele w zakresie społecznej odpowiedzialności podejmujemy szereg działań mających wpływ na poprawę warunków bezpieczeństwa, higieny i ergonomii pracy. Misją naszej firmy jest zbudowanie wśród pracowników kultury bezpiecznej pracy, przekładającej się na ich bezpieczne zachowania, postawy oraz działania. Aby zrealizować powyższe założenie, podejmujemy szereg działań ukierunkowanych na stałą poprawę poziomu bezpieczeństwa wszystkich osób przebywających na terenie zakładu. Dodatkowo doskonalimy system zarządzania bezpieczeństwem poprzez wprowadzanie nowych narzędzi do komunikacji, analizy oraz eliminacji zidentyfikowanych zagrożeń. Podstawowe cele w zakresie bezpieczeństwa to: zero wypadków, eliminacja ryzyka u źródła, rozwinięcie kultury bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i życia wśród pracowników. FMP jako firma należąca do firm produkcyjnych, dla których priorytetem jest bezpieczeństwo, deklaruje i obwieszcza swoje stanowisko w dziedzinie bezpieczeństwa pracy poprzez Politykę Zarządzania Bezpieczeństwem Pracy, Jakością i Środowiskiem. Zgodnie z nią bezpieczeństwo stanowi podstawową część naszej pracy. Z tego też względu zobowiązujemy się wspierać i wypełniać politykę i przepisy związane z zapewnieniem ochrony zdrowia i życia naszych pracowników. Kontynuacją działań zmierzających do informowania lokalnej społeczności i prowadzania otwartego dialogu ze wszystkimi grupami interesariuszy jest przygotowanie zakładu do wdrożenia Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem ISO / OHSAS w roku Działania zmierzające do poprawy bezpieczeństwa w pracy rozpoczęliśmy od przeprowadzenia dogłębnych analiz wypadków oraz zdarzeń potencjalnie wypadkowych. Dzięki temu uzyskaliśmy dane dotyczące między innymi: przyczyn wypadków z uwzględnieniem niebezpiecznych działań oraz niebezpiecznych uwarunkowań, rodzajów wypadków (analizując wskaźnik ciężkości wypadku) oraz informację, w których obszarach/sekcjach najczęściej dochodziło do wypadków. Rys. 8 Określenie obszaru krytycznego, gdzie odnotowano największą liczbę zdarzeń BHP zgodnie z metodologią ABC (lata ). Po przeprowadzeniu kompleksowej analizy w ramach poprawy bezpieczeństwa w zakładzie przystąpiliśmy do określania i podjęcia konkretnych działań mających na celu minimalizację ryzyka, a co za tym idzie, realizacji jednego z postawionych Rys. celów 2. Określenie BHP. sekcji, gdzie odnotowano największą liczbę zdarzeń BHP (lata ). Raport CSR lata

22 Analizy zostały przeprowadzone zgodnie z logiką PDCA i objęły wszystkie zdarzenia zarówno wypadkowe jak i potencjalnie wypadkowe odnotowane w latach Na wykresach przedstawiono przykłady przeprowadzonych analiz oraz dowody podjętych działań eliminujących zdefiniowane ryzyka. Pierwsza analiza (wyk.7) miała za zadanie wskazać obszar, gdzie odnotowaliśmy największą liczbę wypadków, a tym samym występuje w nim największa liczba zagrożeń wypadkowych. Dodatkowo zostały przeprowadzone analizy pod kątem pory dnia (w trybie 24h), w której odnotowano wypadki oraz wypadkowość w stosunku do zatrudnienia w danym obszarze (wyk.8). Wyk. 7 Analiza wypadkowości w odniesieniu do zatrudnienia w danych sekcjach (lata ). Po zdefiniowaniu krytycznej sekcji pod kątem wypadkowości oraz liczby zagrożeń, zostały przeprowadzone dalsze szczegółowe już analizy. Skupiały się one na m.in. określeniu typów urazów, umiejscowień urazów na ciele/organizmie, zdefiniowaniu przyczyn doznania urazów (z podziałem na niebezpieczne zachowania lub uwarunkowania). Wyk. 8 Analiza niebezpiecznych zachowań (UA) i Rys. 2. Określenie sekcji, gdzie odnotowano największą niebezpiecznych uwarunkowań (UC), które liczbę zdarzeń BHP (lata ). doprowadziły do wypadków, (lata ). Po wyznaczeniu obszaru krytycznego i zdefiniowaniu zagrożeń zostały zaplanowane i wdrożone działania korygujące mające za zadanie poprawę bezpieczeństwa. Poniżej przedstawiono analizę przykładowego problemu w obszarze krytycznym wraz z wskazaniem rozwiązania przyjętego jako nowy standard w BHP (rys.9). Rys. 9 Przykład analizy wypadku wraz z określeniem działań zapobiegawczych przyjętych jako standard w zakładzie. Jak Rys. 2. Określenie sekcji, gdzie odnotowano największą liczbę zdarzeń BHP (lata ). Raport CSR lata

23 Nasze działania nie kończą się tylko na wprowadzeniu nowych rozwiązań w obszar zagrożony. Po każdej implementacji nowych środków ochrony lub przeciwdziałania monitorujemy dany obszar lub miejsce przez minimum trzy miesiące, aby zweryfikować prawidłowość podjętych akcji. Sprawdzamy tym samym skuteczność naszych działań tj., czy w pełni rozwiązują problem i eliminują możliwość doznania urazu/wypadku lub nie generują nowych zagrożeń. Z szerokiego wachlarza dostępnych technik eliminacji ryzyk wybieramy te, które najskuteczniej i najszybciej usuwają problem. Jeżeli mamy pewność, że działania są prawidłowo podjęte, analizujemy pozostałe stanowiska zlokalizowane w zakładzie pod kątem wystąpienia podobnych zagrożeń. Jeżeli takowe występują, przystępujemy do ekspansji wdrożonych rozwiązań na inne obszary o podobnych ryzykach. Taka polityka pozwala dokładnie analizować problem w miejscu powstania, a usuwać go w całym zakładzie. Szereg podjętych działań w obszarze BHP ma przede wszystkim charakter prewencyjny, czyli przewidujemy, oceniamy i eliminujemy potencjalne ryzyka, które mogą wystąpić. Na wykresie nr 9 przedstawiamy, jak zadziałaliśmy na poszczególne typy zagrożeń, redukując je lub zmniejszając stopień ich szkodliwego oddziaływania. Ryzyka pierwszego stopnia posiadają najwyższy stopień szkodliwości przy ocenie, natomiast ryzyka trzeciego oraz ryzyko <dwunastego stopnia są akceptowalne. Wyniki ukazują eliminację ryzyka drugiego stopnia do zera dla obszaru krytycznego. Wyk.9 Redukcja ryzyka zawodowego (lata ). Sami pracownicy również są zaangażowani w identyfikację i zgłaszanie niebezpiecznych działań lub uwarunkowań. Wszystkie zgłoszenia rejestrowane są w elektronicznej formie, co umożliwia łatwy nadzór i szybkie wykonane analizy. Rys. 2. Określenie sekcji, gdzie odnotowano największą liczbę zdarzeń BHP (lata ). Działania podejmowane w Ficomirrors Polska, zmierzające do realizacji polityki w zakresie społecznej odpowiedzialności w biznesie, obejmują również budowanie świadomości wśród pracowników i osób odwiedzających nasz zakład w temacie bezpieczeństwa. Dbając o bezpieczeństwo osób z zewnątrz przebywających na terenie naszego zakładu utrzymujemy bezpieczne warunki w całym zakładzie. Zdj. 5 Ulotka informacyjna Wszystkie osoby wizytujące lub wykonujące prace na terenie zakładu pracy otrzymują przy wejściu ulotki informacyjne (zdj. 5) i zostają zapoznane z zasadami BHP obowiązującymi w zakładzie dzięki prezentacji multimedialnej (zdj. 6). Jako firma społecznie odpowiedzialna dokładamy starań, aby goście, czy firmy współpracujące posiadały wiedzę dotyczącą procedur postępowania w sytuacjach awaryjnych, które mogą wystąpić podczas ich wizyty. Zdj. 6 Miejsce wyświetlania prezentacji Raport CSR lata

24 Budujemy świadomość w zakresie bezpieczeństwa pracy w FMP również poprzez różnego rodzaju szkolenia (np. szkolenia wstępne, instruktaże stanowiskowe) oraz wyświetlanie dedykowanych prezentacji multimedialnych na stołówce pracowniczej. Działania zmierzające do ciągłego doskonalenia w zakresie poprawy warunków są w dalszym ciągu kontynuowane. Wprowadziliśmy zarządzanie wzrokowe danymi wypadkowymi. Informacje są umieszczane na tablicach zlokalizowanych w sekcjach produkcyjnych oraz na głównym panelu BHP rys.10 Rys. 10 Przykłady zarządzania wzrokowego danymi wypadkowymi. Zakład FMP monitoruje w skali miesiąca oraz roku wskaźniki określające poziom bezpieczeństwa na terenie zakładu. Najlepiej obrazują Rys. 2. Określenie sekcji, gdzie odnotowano poprawę sytuacji największą liczbę zdarzeń BHP (lata ). wskaźniki dotyczące częstotliwości wypadków, które ukazane są na wykresach nr 10 i 11.. Przedstawiamy rezultaty działań mających na celu osiągnięcie wskazanych celów. Wyk. 10 Wskaźnik częstotliwości wypadków dla sekcji wtrysku w latach Wyk. 11 Wskaźnik częstotliwości wypadków w FMP w latach Dzięki nieustannej analizie tych raportów możemy na bieżąco reagować na pojawianie się zagrożeń i usuwać je zanim komukolwiek zaszkodzą. Integralną częścią działań prewencyjnych są odpowiednie procedury zgłaszania Rys. 2. Określenie zagrożeń. sekcji, gdzie Rys. 2. Określenie sekcji, gdzie Wskaźnik częstotliwości wypadków odnotowano liczony największą dla całego liczbę zakładu, po odnotowano podjętych działaniach największą liczbę zmniejszył się o 84% w odniesieniu zdarzeń do roku BHP 2010, (lata ). natomiast wskaźnik dla zdarzeń obszaru BHP (lata zdefiniowanego ). jako krytyczny, zmniejszył się o 100 %. W roku 2010 odnotowaliśmy 12 wypadków, podczas gdy rok 2013 zakończył się tylko 2 wypadkami w całym zakładzie. Jako firma należąca do branży motoryzacyjnej angażujemy się w szereg działań społecznościowych mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa na drodze. Przykładem akcji, którą cyklicznie przeprowadzamy wśród naszych pracowników i lokalnej społeczności jest bezpieczeństwo na drodze. Akcja ma na celu uświadomienie pieszym oraz kierowcom, że w przypadku kolizji pieszy nie ma szans. Dlatego zachęcamy wszystkich pracowników FMP i ich rodziny/znajomych do noszenia elementów odblaskowych na swoim ubiorze, a w przypadku braku takich elementów, o noszenie ze Raport CSR lata

25 sobą np. latarki. Wszystko, aby zwiększyć widoczność na drodze, a tym samym wpłynąć na bezpieczeństwo. Kolejnym przykładem działań, powiązanych z bezpieczeństwem jest akcja mająca na celu umieszczanie w prywatnym telefonie kodu ICE. Dzięki kampanii informacyjno edukacyjnej, mającej zasięg europejski, zachęcamy wszystkich pracowników oraz ich rodziny, przyjaciół do zastosowania specjalnego oznakowania numeru osoby, z którą należy się kontaktować w nagłych wypadkach. Pomysł jest łatwy w realizacji, nic nie kosztuje, a może ocalić życie. W ostatnich trzech latach intensywnie pracowaliśmy nad poprawą bezpieczeństwa pracy. Z jednej strony budując świadomość pracowników, z drugiej wdrażając system zarządzania BHP oparty na odpowiednich normach. Ich wprowadzenie pozwoliło na usystematyzowanie odpowiednich procedur i dokładne opisanie każdej pracy potencjalnie niebezpiecznej. Braliśmy tu pod uwagę nie tylko zdrowie i życie naszych własnych pracowników, ale też dobro naszych podwykonawców, gości, firm zewnętrznych i otoczenia fabryki. Połączenie odpowiednich procedur z budowaną świadomością pracowników znacznie zwiększyło bezpieczeństwo pracy. W fabryce powstała specjalna grupa wspierająca działania specjalisty do spraw BHP w sytuacjach awaryjnych. Są to członkowie dwóch zespołów ds. sytuacji awaryjnych. Pierwszy z nich odpowiada za bezpieczeństwo podczas ewakuacji zakładu i udzielanie pierwszej pomocy poszkodowanym. Drugi zespół odpowiada za przystąpienie do akcji gaśniczej w momencie pojawienia się pożaru lub poszukiwanie osób zaginionych w zakładzie, które w chwili ewakuacji nie pojawiły się w wyznaczonym punkcie zbornym i udzieleniu im pierwszej pomocy. Każdy z członków zespołów przeszedł pakiet specjalistycznych szkoleń, które pomogły zbudować prawidłową postawę i zachowania w sytuacjach stresujących. Zakład sfinansował również zakup specjalistycznego sprzętu w tym m.in. odzież strażacką dla brygad ppoż oraz specjalistyczny sprzęt przy udzielaniu pierwszej pomocy (m.in.: defibrylator AED). Każdy członek brygady posiada emblemat na odzieży pracowniczej (rys. 11 ), który daje jasną informację dla pozostałych pracowników lub osób spoza zakładu o przynależności do danego zespołu. Rys. 11 Wzory oznaczeń odzieży członków zespołów ds. sytuacji awaryjnych PROMOCJA ZDROWIA Rys. 2. Określenie sekcji, gdzie odnotowano największą liczbę zdarzeń Ficomirrors Polska od początku swojej działalności dużą uwagę BHP przykłada (lata ). do działań ukierunkowanych na promocję zdrowia i zdrowego stylu życia. Cel ten realizujemy poprzez przeprowadzanie cyklicznych akcji takich, jak np. umożliwienie naszym pracownikom skorzystania ze szczepień ochronnych przeciw grypie, których koszt jest refundowany przez firmę. Prowadzimy jednocześnie kampanie informacyjne związane z profilaktyką zdrowia m.in. przeciw grypie i zapaleniu wątroby. W trakcie całego roku kalendarzowego angażujemy pracowników również w inne działania, które promują zdrowie. Przykładem jest obchodzenie Światowego Dnia Walki z Cukrzycą w dniu 27 czerwca. Jako pracodawca, który z powodzeniem zatrudnia pracowników posiadający aktualne orzeczenie o stopniu niepełnosprawności prowadzimy akcje informacyjne dotyczące skutków późnego wykrycia cukrzycy. Raport CSR lata

26 Każdy pracownik, który zgłosi do pracodawcy aktualne orzeczenie o stopniu niepełnosprawności może liczyć na wsparcie finansowe w zakresie świadczeń leczniczo-rehabilitacyjnych (np. karnet na basen lub seria masaży). Ficomirrors Polska jako pracodawca świadomie angażuje się w problemy współpracowników i dlatego dokładamy starań, aby ich wspierać w rehabilitacji. Również dzieci naszych pracowników posiadające dysfunkcje np. ruchowe, mogą liczyć na pomoc. Kolejną akcją prowadzoną w naszej firmie związaną z promocją zdrowia jest obchodzenie od 2010 roku Światowego Dnia bez papierosa w dniu 31 maja oraz udział w programie Miejsce pracy wolne od papierosa. Zachęcamy naszych pracowników do pozbycia się nałogu palenia, który stanowi główną i możliwą do wyeliminowania przyczynę przedwczesnych zgonów. Ficomirrors Polska poprzez różnego rodzaju kampanie informacyjne (plakaty, broszury), a także zakup specjalistycznej lektury) oferuje wsparcie i pomoc w procesie rzucenia palenia każdej zmotywowanej osobie. Akcja prowadzona jest cyklicznie i umożliwia naszym pracownikom włącznie się w nią w dowolnym momencie. Działania podejmowane przez Ficomirrors Polska w obszarze profilaktyki zdrowia i bezpieczeństwa obejmują naszych gości, klientów, partnerów biznesowych i pracowników. W roku 2012 firma zakupiła defibrylator. Mamy świadomość, że nagłe zatrzymanie krążenia może zdarzyć się u każdego człowieka. Dotyczy to osób w każdym wieku, także tych zupełnie zdrowych. AED, czyli Automatyczny Defibrylator Zewnętrzny to urządzenie, które powinno być zastosowane podczas każdej utraty funkcji życiowych poszkodowanego. Jego zadaniem jest Zdj. 7 Defibrylator w FMP dokonanie oceny pracy serca oraz w przypadku stwierdzenia niepożądanego rytmu, wskazanie przeprowadzenia defibrylacji. Wczesne podjęcie resuscytacji i prawidłowe wykonanie defibrylacji (w ciągu 2 minut) zwiększa szansę na przeżycie o 60%. Istotne jest szybkie przeprowadzenie defibrylacji, gdyż z każdą minutą jej skuteczność maleje. Dedykowani pracownicy FMP zostali przeszkoleni z zasad pomocy przedmedycznej oraz użytkowania AED, by mogli nieść pierwszą pomoc poszkodowanym. Do końca roku 2013 przeszkoliliśmy 72 osoby z obsługi AED, ponieważ mamy świadomość, że działania podjęte w pierwszych 4 minutach zwiększają szanse na uratowanie osoby. Dzięki defibrylatorowi AED i naszej pomocy możemy uratować życie. W ramach działań związanych z promocją zdrowia wspieramy również aktywne formy spędzania wolnego czasu przez naszych pracowników. Realizujemy ten cel poprzez działalność sponsoringową. Do tej pory Ficomirrors Polska włączyła się w sponsorowanie trialu i piłki nożnej. Wierzymy, że wspólne kibicowanie i zabawa to najlepszy sposób na wzmocnienie wzajemnych relacji i promocję zdrowego stylu życia. Zdj. 8 Drużyna FMP piłka nożna Zdj.9 Drużyna FMP Trial Raport CSR lata

27 IV.Ochrona środowiska Ficomirrors Polska jako firma świadoma społecznej odpowiedzialności biznesu aktywnie podejmuje działania zmierzające do ochrony środowiska. Prowadzimy dialog z interesariuszami, a także informujemy i obwieszczamy swoje stanowisko w dziedzinie ochrony środowiska poprzez Politykę Zarządzania Bezpieczeństwem Pracy, Jakością i Środowiskiem. Zgodnie z nią rozwój organizacji polega na pracy nad stałą poprawą poziomu ochrony środowiska, szacunek dla przyrody i przestrzeganie ogólnie przyjętych zasad zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń środowiska stanowią bardzo ważny punkt odniesienia w rozwoju działalności FMP. Potwierdzeniem naszej filozofii działania jest wdrożony i certyfikowany od 2008 roku system ISO 14001:2004. Posiadany certyfikat stanowi dla naszych interesariuszy potwierdzenie, że FMP jest firmą, która jest świadoma swoich wpływów na środowisko naturalne. Działalność prowadzimy zgodnie z przepisami prawa oraz dokładamy starań, aby swoje nadwyżki finansowe lokować w różnego rodzaje inwestycje mające ograniczyć nasz wpływ na środowisko naturalne. Działania, mające na celu zminimalizować skutki oddziaływania na środowisko, skupiają się na trzech głównych obszarach, do których należą: efektywnie wykorzystanie energii; racjonalna gospodarka odpadami; postępowanie z substancjami niebezpiecznymi. EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE ENERGII FMP dąży do ciągłej optymalizacji redukcji zużycia energii. Akcje te skupione są głównie w sekcji wtrysków i maszyn wtryskowych, które pochłaniają największe ilości energii w skali całego zakładu. Przykładem podejmowanych działań jest wprowadzenie standardu dotyczącego zakupu wyłącznie maszyn wtryskowych typu EKO. W roku 2012 zakład zakupił maszynę Engel typu Eko-drive, która pochłania mniejsze ilości energii przy jej uruchomieniu niż standardowa. Kolejnym działaniem wpływającym na redukcję zużycia energii była wymiana w całym zakładzie oświetlenia górnego na lampy energooszczędne (z 450 W na 150 W). Analizując dane dotyczące zużycia energii, postanowiliśmy zaangażować również w tą akcję naszych pracowników poprzez budowanie świadomości o konieczności oszczędzania energii. Każdy włącznik oświetlenia posiada etykietę z krótką informacją przypominającą o gaszeniu światła w pomieszczeniu lub na stanowisku po zakończonej pracy. W akcje pro-środowiskowe, które mają na celu ukazanie ważnego problemu dotyczącego kurczących się zasobów naturalnych, chcemy angażować wszystkich naszych interesariuszy, dlatego każda osoba / firma odwiedzająca nasz zakład zapoznawana jest z naszymi celami związanymi z ochroną środowiska. Rezultat wielu działań mających na celu redukcję energii przedstawiony jest na wykresie poniżej (wyk. 12) Raport CSR lata

28 0,34 0,33 0,32 0,31 0,3 0,29 0,28 Zużycie energii [kwh/szt*1000] W 2013 roku zostało uruchomionych wiele nowych instalacji między innymi kabina czyszczenia suchym lodem. Mimo to wskaźnik nie wzrósł do wartości z roku Wyk.12 Wskaźniki zużycia energii (wartość zmienna) w latach Jako firma czujemy się odpowiedzialni za kontrolowanie poziomu zużycia energii, które jest stale monitorowane. Używamy do tego opracowanych wskaźników odnoszących się do wartości stałych (zatrudnienie) oraz wartości zmiennych (liczba wyprodukowanych wyrobów). Poziom zużycia energii elektrycznej objęty jest w ocenie aspektów środowiskowych zakładu, biorąc pod uwagę: stosunek między początkiem i końcem roku oraz zużycie w roku podzielone przez kwotę zafakturowaną i odniesione do roku poprzedniego. Nasi pracownicy również angażują się w redukcję zużycia energii. Dzięki prowadzonym przez pracowników projektom Lean Six Sigma udało nam się w roku 2011 zredukować zużycie energii o 20% na sekcji zbiorników (zgrzewanie). Wyk. 13 Przykład prezentowania wskaźników środowiskowych. Poza aspektami dotyczącymi zużycia energii monitorujemy i ciągle doskonalimy aspekty dotyczące: zużycia gazu, zużycia wody, ilości wytworzonych odpadów w tym ze szczególną uwagą na odpady niebezpieczne dla środowiska. Wszystkie zdefiniowane aspekty monitorowane są w skali miesięcznej i omawiane na co miesięcznych przeglądach zarządu. Są również organizowane co miesięczne spotkania robocze, gdzie analizujemy problemy i określamy plan działań mających na celu ciągłą ochronę środowiska naturalnego. Jako firma społecznie odpowiedzialna pracujemy zgodnie z przepisami o ochronie środowiska i prowadzimy ciągły monitoring zmian w obowiązujących przepisach. Posiadając wdrożony system ISO jesteśmy zobowiązani do przestrzegania przepisów prawa, a jako firma prowadząca otwarty dialog z naszymi pracownikami utworzyliśmy i opracowaliśmy rejestr wymagań prawnych dotyczący działalności zakładu, który aktualizowany jest pod kątem zmian. Każda aktualizacja ma przypisane konkretne działania do podjęcia wraz z określeniem Rys.12 Rejestr wymagań prawnych. Raport CSR lata

29 czasu ich wdrożenia. Rejestr wymagań prawnych powiązany został również z aspektami środowiskowymi. Dzięki temu każdy pracownik posiada informacje o konkretnym aspekcie środowiskowym zawartym w systemie oceny corocznej dla zakładu. Każda zmiana w przepisach komunikowana jest na co miesięcznych spotkaniach z zarządem spółki, oraz raz na kwartał zostaje przesyłana wszystkim pracownikom drogą mailową jako ścieżka dostępu do zaktualizowanego rejestru. W ten sposób wszyscy pracownicy mają świadomość, co do zmian w wymaganiach. (rys. 12) GOSPODARKA ODPADAMI Ficomirrors Polska jako zakład produkcyjny podejmuje szereg działań związanych z gospodarką odpadami. Posiadamy stosowne dokumenty oraz decyzje środowiskowe na wytwarzanie odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych. Dążymy do ciągłej redukcji masy produkowanych odpadów poprzez planowanie i realizację wielu działań. Tematyka zmniejszenia ilości odpadów została ujęta w aspektach środowiskowych, które mają lub mogą mieć wpływ na środowisko. Aspekty środowiskowe podlegają comiesięcznej kontroli oraz rocznej ocenie przeprowadzanej zgodnie z obowiązującymi procedurami zakładu. W ocenie wskaźników brane są pod uwagę: Zakres (ilość [Mg]), Wartość w stosunku do wartości granicznych (odniesienie do roku poprzedniego) oraz znaczenie z podziałem na sytuacje przewidywalne oraz nieprzewidywalne (toksyczność, siła oddziaływania, skutki). Rys.13 Przykład identyfikacji oraz oceny aspektów Ocena aspektów środowiskowych ukazuje środowiskowych (fragment). grupy odpadów, które są znaczące oraz nieznaczące dla działalności zakładu. Aspekty ocenione jako znaczące podlegają ścisłej kontroli i konieczności podjęcia określonych działań minimalizujących zagrożenie. Aspekty znaczące są ujmowane w rocznych celach środowiskowych i monitorowane pod ścisłą kontrolą. Jednym z ostatnich projektów zrealizowanych w 2012 r., które w decydujący sposób zredukowały masę odpadu niebezpiecznego były działania podjęte w sekcji lakierni i dotyczyły wody procesowej z kabin lakierniczych. Działania polegające na stosowaniu środków przeciwdziałających rozwojowi grzybów i bakterii w wodzie procesowej lakierni przyczyniły się do zmniejszenia częstotliwości wymiany wody z powodu zanieczyszczeń biologicznych. Dodatkowo opracowano harmonogram monitorowania jakości wody procesowej przez pracowników. Rezultatem podjętych prac jest redukcja o 81% (w odniesieniu do roku 2010) masy wytwarzanego odpadu niebezpiecznego. Zakład wpływa pozytywnie na ochronę środowiska naturalnego poprzez inne metody funkcjonowania m.in. recykling. Wytworzone już odpady są w sposób selektywny zbierane i przekazywane firmom posiadającym odpowiednie decyzje i pozwolenia środowiskowe. Odpady, które zakład generuje w największej ilości w skali roku, tj. odpady z toczenia i wygładzania tworzyw sztucznych oraz opakowania z papieru i tektury, są przekazywane firmom zewnętrznym, które po uprzedniej obróbce ponownie je wykorzystują. Biorąc pod uwagę całościową masę wszystkich wygenerowanych przez zakład odpadów w 2012 roku, aż 79% zostało poddanych recyklingowi (czyli na 501,295 Mg odpadów 394,858 Mg trafiło do firm recyklingowych). Raport CSR lata