Agro Nawigator. Analizy Sektorowe. Rosną koszty pracy w sektorze spożywczym. Surowce rolne: Otoczenie rolnictwa: Departament Analiz Ekonomicznych

Transkrypt

1 Analizy Sektorowe Kwiecień 19 Rosną koszty pracy w sektorze spożywczym Surowce rolne: Zboża: Ceny zbóż są w trendzie spadkowym wobec oczekiwań na lepsze zbiory na świecie. Pojawiają się obawy dot. stanu upraw zbóż w UE, w tym w Polsce, związane z deficytem opadów. Przezimowanie zbóż w Polsce było dobre, lepsze niż przed rokiem. Ceny rzepaku wzrastają z uwagi na obawy o produkcję unijną i drożejącą ropę. Departament Analiz Ekonomicznych Zespół Analiz Sektorowych analizy.sektorowe@pkobp.pl Mariusz Dziwulski tel Mleko: Możliwe jest utrzymanie wzrostu cen mleka w 1h19 z uwagi na spadek produkcji w UE i Oceanii. W 2h19 oczekuje się odbicia produkcji o 2%. Wzrasta silnie eksport serów z UE wskutek wejścia w życie umowy o wolnym handlu z Japonią. Maleje eksport masła, wpływając negatywnie na ceny. Mięso: Eksport mięsa wieprzowego z UE w 19 zwiększyć się może o 9% wskutek rosnącego zapotrzebowania Chin. W możliwe jest utrzymanie wysokiego poziomu sprzedaży z UE. Ceny trzody chlewnej w Polsce w kwietniu 19 wzrosły prawdopodobnie o ok. 27% r/r. Na początku 19 przyspieszył eksport drobiu z UE, szczególnie do RPA. Owoce i warzywa: Wzrost importu koncentratu soku jabłkowego przez USA z UE na początku 19. Utrzymują się niskie ceny jabłek. Mimo wysokiego eksportu poziom zapasów jest wciąż wysoki. Indeks cen żywności FAO (2- = ) pkt. sty- sty-11 sty-12 sty-13 sty-1 sty-15 sty-1 sty-17 sty-1 sty-19 żywność ogółem mięso mleko zboża Kursy walut Otoczenie rolnictwa: Przeciętny wzrost wynagrodzeń w branży spożywczej w 1 wyniósł 7,1% wobec,% w 17 i średnio,2% w latach Szybko rosnący poziom wynagrodzeń niekorzystnie wpływa przede wszystkim na producentów pieczywa, którzy charakteryzują się najwyższym udziałem kosztów wynagrodzeń w kosztach ogółem wśród firm produkujących artykuły spożywcze. Ceny netto wybranych produktów rolnych w marcu 19 Cena III.19 pszenica (zł/t) 2,9-1,1 2, kukurydza (zł/t) 73,7,7 19,2 rzepak (zł/t) 1 39, -1,3 5,7 drób () 3, 3,5 7,5 trzoda chlewna (),7 7,5-3,5 mleko (zł/hl) 137,2 -,2 2,7 jabłka (),7-1,3-1,5 źródło: GUS, MRiRW, IERiGŻ-PIB, PKO Bank Polski m/m Zmiana % r/r sty- sty-11 sty-12 sty-13 sty-1 sty-15 sty-1 sty-17 sty-1 sty-19 USD/PLN EUR/PLN Cena ropy vs światowy indeks cen nawozów USD/bbl sty- sty-11 sty-12 sty-13 sty-1 sty-15 sty-1 sty-17 sty-1 sty-19 cena ropy Brent (L) indeks cen nawozów na świecie (=) (P) pkt Źródło: FAO, NBP, Bank Światowy, PKO Bank Polski 1

2 Zboża i uprawy polowe Ceny zbóż w trendzie spadkowym Zboża Indeks cen pszenicy IGC (International Grains Council) w tygodniu kwietnia 19 osiągnął poziom najniższy od lipca 1 tj. 17 pkt. Ceny pszenicy były niższe o 5,1% w relacji rocznej, po notowanych wyraźnych, kilkunastoprocentowych zwyżkach w 2h1 i 1q19. W kierunku spadków cen oddziałują dobre oczekiwania zbiorów tego zboża na świecie, szczególnie poza Europą. IGC pod koniec kwietnia 19 skorygował w górę swoją pierwszą tegoroczną (marcową) prognozę zbiorów zbóż na świecie o,1% do 217 mln t (+2,2% r/r), w tym pszenicy o,% do 72 mln t (+3,3% r/r). Na początku maja 19 pierwsze prognozy dotyczące zbiorów zbóż na świecie w 19 przedstawi USDA. Nasilają się natomiast obawy o stan upraw zbóż w UE. Według raportu KE, MARS Bulletin z połowy kwietnia 19, znaczny deficyt opadów występuje przede wszystkim w Hiszpanii a także północnych Włoszech oraz w krajach Europy Środkowo-Wschodniej m.in. na Węgrzech, Bułgarii i Rumunii oraz w południowej części Ukrainy. Czynniki te nie mają dotychczas istotnego odzwierciedlenia w prognozach zbiorów na nadchodzący sezon. Jak wskazuje KE (za Short Term Outlook, kwiecień 19), unijne zbiory pszenicy (łącznie z durum) mogą wzrosnąć o 7,3% r/r. Zwiększa się również ryzyko wystąpienia niedostatecznego poziomu bilansu wodnego na gruntach rolniczych w Polsce, co mogłoby zagrozić krajowym zbiorom zbóż w 19. Pierwszy tegoroczny komunikat nt. zagrożenia suszą rolniczą w kraju według IUNG ukaże się w połowie maja 19. Według GUS przezimowanie zbóż w kraju było na ogół dobre, a uprawy ozime przezimowały lepiej niż w roku poprzednim. Powierzchnia upraw zbóż ozimych oszacowana została na,3 mln ha tj. o ponad 1% więcej niż przed rokiem. Ożywienie na rynku rzepaku Z notowań MATIF (Euronext) wynika, że ceny rzepaku w kontrakcie sierpniowym (19) na przestrzeni kwietnia 19 wzrosły o 3,2%, po notowanych silnych spadkach w 1q19, do poziomu najwyższego od stycznia 19. Negatywne oczekiwania zbiorów dla rzepaku wynikające ze spadku powierzchni upraw (-,% r/r), ale też narastających obaw o plony, oddziałują na wzrosty cen. Prognozy KE wskazują, że zbiory rzepaku w UE w 19 ukształtują się tylko na nieznacznie niższym poziomie niż przed rokiem, jednak najniższym od 12. Ceny rzepaku wspiera również drożejąca ropa, mimo spadkowej presji ze strony spadających cen soi. Ceny ropy Brent od początku 19 do końca kwietnia 19 zwiększyły się o ponad 35%. Indeks cen soi wg IGC, 2 kwietnia 19 osiągnął natomiast poziom 13 pkt. tj. niższy niż po spadkach odnotowanych po wprowadzeniu ceł przez Chiny na soję z USA w 1 i jednocześnie najniższy od grudnia. Coraz lepsze prognozy zbiorów soi w Ameryce Płd. w sez. 1/19 są jednym z głównych czynników, przy słabym popycie w Chinach, oddziałującym na spadki cen. 9 7 zł/t Ceny zakupu zbóż w Polsce indeks cen zbóż IGC (P) kukurydza paszowa (L) Zmiany cen i skupu pszenicy w Polsce Ceny kontraktów terminowych na pszenicę i rzepak Euronext-MATIF kontrakt najbliższy Produkcja, zużycie i zapasy zbóż na świecie prognoza na sez. 19/ (mln t) 17/1 1/19 19/ zmiana r/r Produkcja ,3 Konsumpcja ,7 Zapasy końcowe , Źródło: MRiRW, GUS, Datastream, IGC, PKO Bank Polski pkt. pszenica konsumpcyjna (L) żyto paszowe (L) EUR/t wolumen skupu - odwrócona skala (P) cena skupu (L) EUR/t rzepak (L) pszenica (P)

3 Mleko Wzrost ceny mleka w 1h19 Mleko Średnia cena skupu mleka surowego w Polsce w 1q19 wyniosła 13,9 zł/hl, co oznacza wzrost o 1,2% r/r wobec spadku o 7,% r/r w q1. Presja na wzrosty cen mleka będzie się utrzymywała również w 2q19, w kolejnych miesiącach może jednak osłabnąć z uwagi na zmiany w podaży surowca głównie na rynku unijnym. Według kwietniowych prognoz KE (Short-term outlook), unijna produkcja mleka w 19 zwiększy się o,7% r/r, niemniej wzrosty będą obserwowane głównie w 2h19 (+2% r/r), po spadku o ok.,5% w 1h19. Duże znaczenie dla kształtowania się cen mleka będzie miał poziom produkcji w Oceanii, warunkowany czynnikami pogodowymi. Produkcja mleka w Nowej Zelandii w marcu 19 w wyniku pogorszenia się warunków pogodowych (susze) w tym kraju obniżyła się o,% r/r, po spowolnieniu w lutym 19 (+,% r/r) i dynamicznych wzrostach w poprzednich miesiącach (za DCANZ). Mimo tego, skumulowana wielkość nowozelandzkiej produkcji od lipca 1 do marca 19 była o 3,1% większa w relacji rocznej. Obawy o spadki produkcji miały odzwierciedlenie w notowanych w marcu i kwietniu 19 wzrostach cen produktów mleczarskich na giełdzie GDT. Indeks cen GDT w drugiej, kwietniowej sesji osiągnął poziom 2 pkt. (+2,% r/r) i był najwyższy od lipca 17. Wsparciem dla cen jest kontynuacja silnych spadków produkcji mleka w Australii oraz spowalniający wzrost dostaw mleka w USA. Wzrasta eksport serów Wejście w życie umowy handlowej między UE i Japonią 1 lutego 19 spowodowało przyspieszenie unijnego eksportu serów do Japonii. Według danych Eurostatu, łącznie w pierwszych dwóch miesiącach 19 unijna sprzedaż do tego kraju wzrosła o % r/r (vs +12% r/r w 1), co wpłynęło na ogólny wzrost eksportu tego produktu o 7% r/r. Umowa spowodowała zniesienie japońskich ceł na wiele rodzajów serów, np. gouda i cheddar (które wynosiły poprzednio 29,%). W kolejnych miesiącach możliwa jest kontynuacja wzrostu sprzedaży do Japonii, jak też wzrostu całego eksportu serów. Słabnie jednocześnie unijny eksport masła. Dane KE wskazują, że w styczniu i lutym 19 zmniejszył się łącznie o 22% r/r, głównie w wyniku spadku sprzedaży do Maroka i Arabii Saudyjskiej. Wzrasta co prawda eksport masła do USA (+2% r/r), jednak wzrost ten jest kwestią odbudowy sprzedaży po znaczącym spadku w 1. Większa podaż masła z Nowej Zelandii na rynkach światowych, obniża popyt na ten produkt w UE. M.in. z tego powodu ceny masła obniżają się, podczas gdy pozostałe produkty notują wzrosty w relacji rocznej. Według MRiRW przeciętna cena masła w blokach w pierwszych 3 tyg. kwietnia 19 zmalała o,5% r/r (por. wykres) Dynamika zmian cen i skupu mleka w Polsce -2 sty-1 lip-1 sty-15 lip-15 sty-1 lip-1 sty-17 lip-17 sty-1 lip-1 sty-19 dynamika skupu mleka - skumul. dla 12 mies. (P) - odwrócona oś cena skupu mleka (L) Ceny sprzedaży przetworów mleczarskich w Polsce Ceny mleka na najważniejszych rynkach Zmiany produkcji mleka główni eksporterzy* zł/ kg masło ekstra w blokach (L) ser edamski (L) pkt odtłuszczone mleko w proszku (OMP) (L) Global Dairy Trade Index (P) sty-13 lip-13 sty-1 lip-1 sty-15 lip-15 sty-1 lip-1 sty-17 lip-17 sty-1 lip-1 sty-19 USA Nowa Zelandia UE-2 2 EUR/ kg UE Australia USA Nowa Zelandia RAZEM -2 - sty-1 maj-1 wrz-1 sty-17 maj-17 wrz-17 sty-1 maj-1 wrz-1 sty-19 3 *UE-2, Australia, Nowa Zelandia, USA Źródło: GUS, MRiRW, KE, CLAL, FAO, PKO Bank Polski

4 Mięso Wzrost eksportu wieprzowiny z UE w 19 Mięso Komisja Europejska (KE) w krótkoterminowych prognozach z połowy kwietnia 19 szacuje, że eksport wieprzowiny z UE w 19 wzrośnie o 9% r/r do 2,92 mln t, głównie wskutek wzrostu zapotrzebowania w Chinach. Biorąc pod uwagę tempo unijnego eksportu na początku 19 (+5,% r/r w okresie styczeń-luty), kolejne miesiące mogą przynieść przyspieszenie sprzedaży. Prognozy USDA, z kwietnia 19 są bardziej optymistyczne dla unijnego eksportu wieprzowiny i wskazują na 11% wzrost. Oczekiwania co do chińskiej produkcji wieprzowiny w 19 są dość zróżnicowane. USDA przewiduje (prognozy kwietniowe), że zmniejszy się ona o,3% r/r, co jest jednym z bardziej optymistycznych scenariuszy. Problemy z ASF w Chinach prawdopodobnie nie pozwolą na odbudowanie pogłowia świń w tym kraju w krótkim okresie, co stanowić będzie istotne wsparcie dla cen wieprzowiny w UE w najbliższych kilkunastu miesiącach. Wysoki popyt zagraniczny na wieprzowinę z UE utrzymać się może również w według KE, unijny eksport wzrośnie o 5% r/r do rekordowych 3,1 mln t przy tylko,5% wzroście produkcji. Na podstawie cen tygodniowych MRiRW oraz zmian na niemieckiej giełdzie VEZG szacujemy, że przeciętna cena zakupu trzody w Polsce w kwietniu 19 wyniesie ok. 5,72, co oznacza 27% wzrost m/m i 25% r/r. Będzie to jednocześnie rekordowy poziom cen dla kwietnia, biorąc pod uwagę notowania MWiRW. Dalsza dynamika wzrostów uzależniona będzie w dużej mierze od poziomu cen wieprzowiny w Chinach, warunkowanego dalszym rozwojem ASF w tym kraju. Dane chińskiego ministerstwa rolnictwa wskazują, że ceny wieprzowiny w tym kraju po intensywnych wzrostach w marcu 19, w kwietniu 19 ustabilizowały się, co może sugerować wolniejszy wzrost cen trzody w maju 19 na rynku unijnym, w tym również w Polsce, niemniej dynamika rocznego wzrostu może przekroczyć 3%. Notowania wieprzowiny na niemieckiej giełdzie VEZG w trzech pierwszych tygodniach kwietnia 19 utrzymywały się na poziomie 1,73 EUR/kg. Silna sprzedaż drobiu do Afryki Według danych Eurostatu eksport drobiu z Polski w styczniu i lutym 19 wzrósł o ponad % r/r, głównie wskutek wzrostu eksportu na rynki afrykańskie łącznie o 35%, głównie do RPA (2,- krotny) i Ghany (+% r/r). Wynika on z rosnącego popytu oraz ze zniesieniu restrykcji nałożonych na UE przez RPA wskutek ptasiej grypy pod koniec 1, na czym korzysta głównie Polska, przy braku dostaw holenderskich. Polska na początku 19 stała się drugim dostawcą drobiu do RPA, za Brazylią, która odpowiada za ponad % wysyłek drobiu do tego kraju. Mimo wzrostu, eksport na rynek południowoafrykański jest wciąż zdecydowanie niższy niż przed wprowadzeniem zakazu w 1. Zagrożeniem w dalszej perspektywie jest możliwość wprowadzenia ceł na drób z UE przez RPA. Prawdopodobny jest dalszy wzrost eksportu drobiu ogółem wskutek zwiększenia zapotrzebowania na rynku chińskim.,, 5, 5,,, 3,,, 3,7 3,3 2,9 2, Ceny zakupu trzody chlewnej i bydła wg wagi żywej Tygodniowe ceny skupu drobiu w Polsce trzoda chlewna (L) Ceny jaj i kurcząt brojlerów w UE Produkcja, spożycie i handel mięsem wieprzowym w UE (mln t) /1 /19 Produkcja 23,7 2,1 2,1 2,3,,5 Import,,,,, 15, Eksport 2, 2,7 2,9 3,1 9, 5, Spożycie 21,1 21,5 21,2 21,2-1,1 -,1 Źródło: GUS, MRiRW, KE, Eurostat, PKO Bank Polski bydło (P) EUR/ kg kurczęta (L) indory (P) kurczeta brojlery (L) jaja (P) EUR/ kg 7,,9,,3, 5,7 5, 7,,, 5, 5,,

5 sty-1 kwi-1 lip-1 paź-1 sty-15 kwi-15 lip-15 paź-15 sty-1 kwi-1 lip-1 paź-1 sty-17 kwi-17 lip-17 paź-17 sty-1 kwi-1 lip-1 paź-1 sty-19 Owoce i warzywa Większy import soku jabłkowego w USA Owoce i warzywa Na początku 19 import koncentratu soku jabłkowego przez Stany Zjednoczone z UE znacząco przyspieszył. Z danych USDA wynika, że od września 1 do lutego 19 wzrósł 5,-krotnie do 239 tys. t, z czego tylko w styczniu i w lutym 19 łączny wzrost był ponad 12-krotny. Zmiany te są rezultatem zmian w produkcji w UE a także w Chinach. Zbiory jabłek w UE były w sez. 1/19 rekordowo wysokie, po znaczącym spadku produkcji w sez. 17/1. Natomiast istotny, bo 3% spadek zbiorów nastąpił w Chinach skutkując wzrostem cen, co przy dodatkowych cłach eksportowych (wojna celna) znacząco zmniejszyło zainteresowanie rynku amerykańskiego koncentratem z tego kraju. Import z Państwa Środka w okresie wrzesień 1-luty 19 zmalał o 39%, a w styczniu i lutym 19 aż o 91% r/r. Z danych Eurostatu wynika, że za 57% wzrostu unijnego eksportu koncentratu jabłkowego do USA odpowiadała Polska zwiększając sprzedaż do USA 7,3-krotnie w okresie wrzesień 1-luty 19. Wzrostom sprzyja wysoka podaż soków (według GUS w 1q19 produkcja soków z owoców i warzyw w przedsiębiorstwach dużych w Polsce wzrosła o 5% r/r), a także konkurencyjność cenowa. Wysoka dynamika eksportu, która utrzyma się prawdopodobnie do końca sez. 1/19 wpływać będzie na zmniejszenie zapasów koncentratu jabłkowego w Polsce i tym samym oddziaływać w kierunku wzrostów cen. Ceny jabłek w Polsce wciąż niskie Według IERiGŻ-PIB przeciętna cena skupu jabłek deserowych w ostatnim tyg. kwietnia wynosiła,75. Ceny od początku roku wzrosły tylko o 2,7%. Sezonowy wzrost ograniczany jest wysoką podażą jabłek, mimo znacznego tempa eksportu. Rekordowe zapasy jabłek ograniczają możliwości istotnych podwyżek w kolejnych tygodniach. Czynnikiem negatywnym jest zmniejszenie możliwości większej sprzedaży jabłek na Białoruś. Poziom cen w kolejnych miesiącach warunkowany będzie także wysokością krajowych oraz unijnych zbiorów jabłek. Według ocen GUS, do końca kwietnia nie zaobserwowano przemarznięć pąków i kwiatów na drzewach i krzewach owocowych, co sprzyjać może poprawie oczekiwań wysokich zbiorów w 19. Niemniej poziom tegorocznych zbiorów owoców uzależniony będzie od dalszych warunków produkcyjnych determinowanych wystąpieniem majowych przymrozków czy też suszy rolniczej. Miesięczne ceny skupu owoców i warzyw do konsumpcji bezpośredniej w kraju 3, 2, 2, 1, 1,,, sty-13 lip-13 sty-1 lip-1 sty-15 lip-15 sty-1 lip-1 sty-17 lip-17 sty-1 lip-1 sty-19 1,,9,7,,3, cebula marchew Ceny skupu jabłek do przetwórstwa i ceny soku jabłkowego w eksporcie z Polski 1,3 EUR/kg 2, 1, 1, 1, 1, 1,,, jabłka do przetwórstwa (L) Ceny mrożonych owoców w eksporcie z Polski EUR/kg Zmiany w imporcie koncentratu soku jabłkowego w USA 1,5 1,5 1,5 1,25 1,5,5,5 zagęszczony sok jabłkowy (P), sty-13 lip-13 sty-1 lip-1 sty-15 lip-15 sty-1 lip-1 sty-17 lip-17 sty-1 lip-1 sty-19 truskawki wiśnie tys. t, r/r Import z Chin Import z UE-2 Źródło: ZEO IERiGŻ-PIB, MRiRW, Eurostat, PKO Bank Polski 5

6 Udział (%) wynagrodzeń w kosztach ogółem (1) Otoczenie rolnictwa Sektor spożywczy pod ciężarem wzrostu kosztów pracy Otoczenie rolnictwa Według danych GUS przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze przetwórstwa przemysłowego w 1 wzrosło o blisko 7,5%. Dane PONT Info, dla przedsiębiorstw zatrudniających >9 osób wskazują, że przeciętny wzrost wynagrodzeń w branży spożywczej w 1 wyniósł 7,1% r/r wobec,% w 17 i średnio,2% w latach Blisko 5% przedsiębiorstw z branży spożywczej w kwietniu 19 zgłaszało, że barierą w prowadzeniu działalności gospodarczej są wysokie koszty zatrudnienia. Jest to mniej niż średnio w przetwórstwie przemysłowym (o,2 pp). O wiele większą barierą dla firm spożywczych jest niedobór pracowników, którą sygnalizuje 1,3% firm z branży spożywczej (vs,% w kwietniu 1 i 19% w kwietniu 17) wobec 35,7% w przetwórstwie przemysłowym. Wzrost wynagrodzeń w poszczególnych segmentach branży spożywczej ma zróżnicowane natężenie. Najwyższy poziom wzrostu notuje się w sektorze produkcji dań gotowych (PKD.5), gdzie według danych PONT koszt wynagrodzeń w latach wzrósł o % (+75% w przeliczeniu na pracownika), produkcji lodów (PKD.52) ze wzrostem o 7% (+7% na pracownika) oraz produkcji pieczywa, świeżych wyrobów ciastkarskich i ciastek (PKD.71) ze wzrostem o ok. % (+% na pracownika) wobec wzrostu o 3% (+32%) średnio w przetwórstwie spożywczym (por. wykres). Dane PONT Info wskazują, że producenci pieczywa oraz wyrobów ciastkarskich charakteryzują się największym udziałem (1% wg danych dla 1) kosztów wynagrodzeń w kosztach ogółem wśród firm produkujących artykuły spożywcze. Przy relatywnie słabo skonsolidowanej branży przetwórstwa spożywczego, przeniesienie kosztów pracy na finalnych odbiorców jest, w krótkim okresie, trudne. Dynamiczne zmiany kosztów pracy przekładają się na zmiany wyniku finansowego, co szczególnie widoczne jest w przypadku producentów pieczywa (por. wykres). Ważne jest jednak, że branża utrzymuje wysoki poziom rentowności sprzedaży, wyższy niż w sektorze spożywczym ogółem. Wśród grup przedsiębiorstw o najniższym udziale kosztów pracy w kosztach ogółem w 1 znajdują się: produkcja olejów (PKD.) 3,1%, produkcja pasz i karmy dla zwierząt (.9),% oraz przetwórstwo mięsa czerwonego (.11) 5,% Wzrost wynagrodzeń w branży spożywczej vs udział wynagrodzeń w kosztach produkcja pieczywa (.71) 3 7 Wzrost wynagrodzeń w latach 13-1 (%) Zmiany wyniku finansowego vs koszty wynagrodzeń producentów pieczywa i wyrobów ciastkarskich (PKD.71) przemysł spożywczy () produkcja cukru (.1) przetwórstwo mleka (.5) prod. kakao. I wyr cukierniczych (.2) przetwórstwo owoców i warzyw (.3) przemiał zbóż (.) przetwórstwo ryb (.2) przetwórstwo mięsa (.1) Wynik finansowy netto (L) Koszty wynagrodzeń (P) - odwrócona oś Zmiany kosztów wynagrodzeń w wybranych branżach przetwórstwa spożywczego (=) Przetwórstwo spożywcze ogółem Przetwórstwo mięsa Przetwórstwo owoców i warzyw Wytwarzanie wyrobów mleczarskich Przemiał zbóż i produkcja wyr. skrobiowych Produkcja wyrobów piekarskich i mącznych

7 Departament Analiz Ekonomicznych PKO Bank Polski SA ul. Puławska 15, Warszawa t: (22) 521 f: (22) DAE@pkobp.pl Główny Ekonomista, Dyrektor Departamentu Piotr Bujak piotr.bujak@pkobp.pl (22) 521 Zespół Analiz Sektorowych analizy.sektorowe@pkobp.pl (22) dr Agnieszka Grabowiecka-Łaszek agnieszka.grabowiecka-laszek@pkobp.pl (22) dr Mariusz Dziwulski mariusz.dziwulski@pkobp.pl (22) Piotr Krzysztofik piotr.krzysztofik@pkobp.pl (22) Katarzyna Piętka-Kosińska katarzyna.pietka-kosinska@pkobp.pl (22) Filip Romanowski filip.romanowski@pkobp.pl (22) Anna Senderowicz anna.senderowicz@pkobp.pl (22) dr Wanda Urbańska wanda.urbanska@pkobp.pl (22) Zespół Analiz Makroekonomicznych analizy.makro@pkobp.pl (22) Marta Petka-Zagajewska marta.petka-zagajewska@pkobp.pl (22) dr Marcin Czaplicki, CFA marcin.czaplicki@pkobp.pl (22) Urszula Kryńska urszula.krynska@pkobp.pl (22) dr Michał Rot michal.rot@pkobp.pl (22) Zespół Analiz Nieruchomości Marcin Morawiecki marcin.morawiecki@pkobp.pl (22) Informacje i zastrzeżenia: Niniejszy materiał ( Materiał ) ma charakter wyłącznie informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy - Kodeks cywilny, ani rekomendacji do zawarcia transakcji kupna, sprzedaży lub innego rodzaju przeniesienia któregokolwiek instrumentu finansowego. Bank dołożył wszelkich racjonalnych i niezbędnych starań, aby informacje zamieszczone w Materiale były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Informacje zawarte w Materiale nie mogą być traktowane jako propozycja nabycia którychkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego lub podatkowego ani jako forma świadczenia pomocy prawnej. Prognozy oraz dane zawarte w Materiale nie stanowią zapewnienia uzyskania określonych wyników jakichkolwiek transakcji finansowych ani przyszłych cen którychkolwiek instrumentów finansowych. Materiał nie stanowi badania inwestycyjnego ani publikacji handlowej w rozumieniu Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 17/55 z dnia 25 kwietnia 1 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 1/5/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy. Bank i jego spółki (podmioty) zależne oraz pracownicy tych podmiotów mogą być zainteresowani zawarciem lub być stroną transakcji finansowych, w tym zawartych na instrumentach finansowych, których wynik jest uzależniony od czynników (danych i informacji) wymienionych w Materiałach. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, ul. Puławska 15, Warszawa, wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego numer KRS 23, NIP: , REGON: 12923; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 2 zł. 7