NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA FAQ WĘDROWNIK A HUFIEC

Transkrypt

1 NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA FAQ WĘDROWNIK A HUFIEC Poniższy dokument to zebrane i opracowane odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące wędrownictwa w hufcu. Celem opracowania jest wyjaśnianie wątpliwości pojawiających się niejednokrotnie w trakcie niespełna dziesięcioletniego funkcjonowania metodyki wędrowniczej. Tekst zawiera trzy części pierwsza z nich ukierunkowana jest na sprawy związane z samorozwojem wędrownika znajdą się tam zagadnienia takie jak działanie drużyny, realizowanie instrumentów metodycznych, potrzeby wędrowników. Druga cześd zorientowana jest na dylematy wędrownicze mające miejsce w hufcach w związku z działaniem namiestnictw, funkcjonowaniem drużyn we wspólnocie hufca, a także działaniem wędrowników nie zrzeszonych w drużynach wędrowniczych. Ostania trzecia częśd dotyczy relacji pomiędzy hufcem, środowiskami wędrowniczymi hufca a referatem wędrowniczym chorągwi. Chcemy, aby poniższy dokument był żywy. Zachęcamy do nadsyłania uwag, komentarzy, dodatkowych pytao. Jesteśmy otwarci na dyskusję, do których zapraszamy. Liczymy na to, że zebrana wiedza przyczyni się do wyjaśnienia wielu kłopotliwych sytuacji i zapobiegnie nieporozumieniom. Włożyliśmy wiele starao, aby możliwie najdokładniej i najrzetelniej opracowad poniższe zagadnienia. Składamy serdeczne podziękowania wszystkim, którzy przyczynili się do powstania dokumentu w niniejszym kształcie. Czuwaj! Referat Wędrowniczy Chorągwi Krakowskiej ZHP

2 Spis rzeczy Spis rzeczy... 2 Samorozwój wędrownika... 4 Kim jest wędrownik?... 4 Kto może nosid naramiennik wędrowniczy?... 4 Kto może zdobywad naramiennik wędrowniczy?... 4 Po co opiekun próby na naramiennik wędrowniczy? Kto nim może zostad?... 4 Co kryje się pod terminem środowisko wędrownicze?... 4 Kto i w jaki sposób może przyznad naramiennik wędrowniczy?... 5 Jak może realizowad próbę wędrowniczą wędrownik, który nie działa w środowisku wędrowniczym?... 5 Dlaczego instruktor będący w wieku wędrowniczym powinien działad w środowisku wędrowniczym?... 6 Kto może zostad opiekunem próby wędrowniczej?... 6 Kto może zostad opiekunem stopni wędrowniczych (HO i HR)?... 6 Co w wypadku, gdy w moim środowisku/ Hufcu nie ma osoby, która posiada HO/ HR? Lub nie jest to osoba, którą chciałby/abym mied za opiekuna?... 6 Kto może zdobywad stopieo HO?... 6 Kto może zdobywad stopieo HR?... 6 Kto decyduje o przyznaniu stopnia HO i HR?... 7 Gdzie i jak działa kapituła naramiennika i stopni wędrowniczych?... 7 Kto może zostad drużynowym wędrowniczym?... 7 Kim są Akademicy?... 8 Czym jest Krąg Akademicki?... 8 Po co tworzyd konstytucję w drużynie wędrowniczej?... 9 Jak powinna wyglądad konstytucja wędrownicza?... 9 Rozwój instruktorski wędrownika Co kryje się pod pojęciem wędrownicza służba? Czym są znaki służb? Na jakich zasadach wędrownik może działad w drużynie starszoharcerskiej? Wędrownik w hufcu Jakie wymierne korzyści przynosi istnienie środowisk wędrowniczych w hufcu? Jakiego wsparcia od hufca oczekują środowiska wędrownicze? Dlaczego warto inwestowad w szkolenie wędrowników?... 11

3 Jakie korzyści dla środowisk wędrowniczych hufca wynikają z działao namiestnictwa? Jakie są główne kierunki pracy wędrownikiem, który nie jest instruktorem? Jak pracowad ze studiującym wędrownikiem? Jakie są zadania namiestnictwa wędrowniczego? lat i co dalej? Po co tworzyd namiestnictwo wędrownicze, gdy w hufcu nie ma środowisk wędrowniczych? Po co wspierad organizację obozów wędrownych? Wędrownicza Watra dlaczego hufiec powinien motywowad wędrowników do tej inicjatywy? Wolne elektrony wędrownicze - jak hufiec może wspomóc ich dalszy rozwój? Dlaczego warto motywowad i pomagad środowiskom wędrowniczym do wyjazdów na imprezy chorągwiane, ogólnopolskie i zagraniczne? Jak hufiec może wspomóc organizację akcji zarobkowej dla środowiska wędrowniczego? Jaki cel i sens ma działanie drużyn specjalnościowych w hufcu? Wędrownik w Chorągwi Jakie są zadania referatu wędrowniczego chorągwi? Czego komenda hufca może oczekiwad od referatu? Czego referat może oczekiwad od komendy hufca? Dlaczego warto wziąd udział w szkoleniach na szczeblu chorągwianym? Jak referat wędrowniczy może pomóc w pracy środowisk wędrowniczych?... 19

4 Samorozwój wędrownika Kim jest wędrownik? Wędrownikiem jest każdy członek zwyczajny ZHP w wieku lat niezależnie od tego, czy posiada naramiennik wędrowniczy. Nie jest to zależne od tego czy wędrownik działa w środowisku wędrowniczym. Kto może nosić naramiennik wędrowniczy? Członek zwyczajny ZHP, który będąc w wieku wędrowniczym zrealizował próbę na naramiennik wędrowniczy. W szczególnych przypadkach może go nosid instruktor, który uzyskał naramiennik po ukooczeniu kursu metodycznego. Kto może zdobywać naramiennik wędrowniczy? Członek zwyczajny ZHP w wieku wędrowniczym. W wypadku, gdy instruktor jest starszy i chce działad z metodyką wędrowniczą powinien ukooczyd odpowiedni kurs metodyczny, na zakooczenie którego zostanie mu przyznany naramiennik wędrowniczy. Po co opiekun próby na naramiennik wędrowniczy? Kto nim może zostać? Po pierwsze warto zapytad, czy opiekun jest niezbędny przy Próbie Wędrowniczej? Niektórzy twierdzą, że w czasie jej realizacji wędrownik powinien się uczyd odpowiedzialności, a samodzielne realizowanie wymagao daje mu taką szansę. Szczerze jednak odradzamy takie rozwiązanie nawet próby na stopieo harcmistrza są realizowane z opiekunem. Dla osoby, która niejednokrotnie jeszcze po omacku porusza się po wędrownictwie, mentor (w osobie opiekuna) będzie wspaniałym drogowskazem. Z tego, co wcześniej napisano w tym punkcie, wynika, że instytucja opiekuna jest ważnym czynnikiem w czasie realizacji próby. Intuicja podpowiada, że ta osoba musi posiadad naramiennik. Warto również, aby był to doświadczony wędrownik (pożądany stopieo HO), który będzie potrafił wprowadzid osobę niedoświadczoną w arkana wędrowniczej pracy. (Punkt w całości za: Szara Drużyna, 2010) Co kryje się pod terminem środowisko wędrownicze? Poprzez środowisko wędrownicze powinno się rozumied: drużynę wędrowniczą,

5 krąg akademicki, inne środowisko zrzeszające harcerzy w wieku wędrowniczym może nim byd np. krąg instruktorski, zespół namiestnictwa Jednostki te skupiają wędrowników i są ukierunkowane na realizację ich potrzeb rozwojowych (poprzez realizację służby, wyczynu wędrowniczego, wędrówki). Drużyna wędrownicza (DW) jest modelowym środowiskiem wędrowniczym. Wędrownicy należący do DW mogą pełnid służbę na rzecz ZHP pełniąc funkcje instruktorskie lub specjalistyczne. Drużyna stanowi środowisko, które dba o rozwój wędrownika może dostarczad mu pola służby, jest naturalnym polem zdobywania stopni i sprawności, stymuluje do zdobywania uprawnieo paostwowych. Dba o rozwój duchowy wędrownika wyznaczając wysokie standardy. Krąg akademicki (KA) to środowisko wędrownicze działające w mieście akademickim, najczęściej przy uczelni. Skupia studiujących wędrowników z różnych środowisk harcerskich, niezależnie od pełnionych przez nich funkcji instruktorskich w środowiskach macierzystych. Krąg realizuje podobne cele jak środowiska opisane powyżej. Kto i w jaki sposób może przyznać naramiennik wędrowniczy? Drużynowy (lub inny bezpośredni przełożony) rozkazem na wniosek rady drużyny, opiekuna próby bądź Kapituły Stopni Wędrowniczych po zakooczeniu próby wędrowniczej. W trybie wyjątkowym, naramiennik może zostad przyznany uczestnikowi kursu metodycznego drużynowych wędrowniczych przez komendanta danej formy szkoleniowej. Naramiennik jest nadawany przez opiekuna próby. W przypadku, gdy nie jest to możliwe, naramiennik może zostad nadany przez bezpośredniego przełożonego posiadającego naramiennik wędrowniczy, namiestnika wędrowniczego lub każdego członka ZHP posiadającego naramiennik wędrowniczy. Jak może realizować próbę wędrowniczą wędrownik, który nie działa w środowisku wędrowniczym? W takim wypadku stosuje się poniższy algorytm działania: I. zainteresowany znajduje opiekuna próby (posiadającego naramiennik) i wspólnie z nim układa próbę,

6 II. III. IV. opiekun wnioskuje do bezpośredniego przełożonego probanta o otwarcie próby, probant realizuje próbę, po zakooczeniu realizacji próby, opiekun wnioskuje do bezpośredniego przełożonego probanta o zakooczenie próby i (w przypadku pozytywnego zakooczenia) przyznanie naramiennika wędrowniczego. Dlaczego instruktor będący w wieku wędrowniczym powinien działać w środowisku wędrowniczym? Działalnośd w środowisku wędrowniczym jest bardzo ważna dla młodych instruktorów, którzy w takiej grupie mogą znaleźd odpoczynek od pełnionej funkcji oraz rozwinąd swoje indywidualne zainteresowania. Kto może zostać opiekunem próby wędrowniczej? Członek zwyczajny ZHP posiadający naramiennik wędrowniczy. Kto może zostać opiekunem stopni wędrowniczych (HO i HR)? Członek zwyczajny ZHP posiadający odpowiadający stopieo lub wyższy (HO lub HR w przypadku prób HO, i HR w przypadku prób HR) lub instruktor nie posiadający tych stopni harcerskich, ale posiadający stopieo instruktorski minimum przewodnika dla prób HO i minimum podharcmistrza dla prób HR. Co w wypadku, gdy w moim środowisku/ Hufcu nie ma osoby, która posiada HO/ HR? Lub nie jest to osoba, którą chciałby/abym mieć za opiekuna? W takim wypadku opiekunem może zostad osoba z innego środowiska (również Hufca bądź Chorągwi), która układa z probantem plan próby a następnie wnioskuje do przełożonego o otworzenie danej próby. Kto może zdobywać stopień HO? Wędrownik, który ukooczył 16 rok życia oraz posiada naramiennik wędrowniczy. Kto może zdobywać stopień HR? Wędrownik posiadający stopieo HO.

7 Kto decyduje o przyznaniu stopnia HO i HR? Drużynowy (lub inny bezpośredni przełożony) na wniosek opiekuna próby, kapituły stopni wędrowniczych lub rady drużyny. Gdzie i jak działa kapituła naramiennika i stopni wędrowniczych? Kapituła naramiennika i stopni wędrowniczych może powstad przy drużynie, szczepie, związku drużyn i hufcu. Idealną sytuacją byłaby taka, w której każde środowisko wędrownicze posiada własną kapitułę, jednak jej istnienie nie warunkuje możliwości prowadzenia prób. Członkowie Kapituły opracowują szczegółowe zasady funkcjonowania, które zatwierdza komendant jednostki, przy której działa kapituła (drużynowy, szczepowy itd.). W jej skład wchodzą min. trzy osoby harcerze posiadający min. stopieo, którego kapituła dotyczy (HO dla prób HO i HR dla prób HR) i instruktorzy (pwd. dla prób HO, min. phm. dla prób HR). Celem istnienia kapituły jest zatwierdzanie programu prób i opiniowanie ich realizacji. Zdejmuje to częśd obowiązków z drużynowego, jednocześnie wzmacniając samorządnośd w środowisku wędrowniczym. Nie mniej ostatecznie stopieo przyznawany jest tylko przez bezpośredniego przełożonego rozkazem. Kto może zostać drużynowym wędrowniczym? Wskazane jest, aby drużynowym wędrowniczym została osoba pełnoletnia, która jest instruktorem ZHP. Model idealny zakłada, że jest to podharcmistrz z ukooczonym kursem drużynowych wędrowniczych. Drużynowy powinien byd osobą posiadającą autorytet w drużynie, będącą liderem, posiadającym cechy i umiejętności przywódcze. Dobrze, gdy jest chociaż trochę starszy od członków drużyny lekka różnica wieku pomoże mu wspierad samorozwój wędrowników. Zwyczajowo jest wybierany przez członków drużyny podczas zbiórki konstytucyjnej (walnego zebrania wszystkich członków drużyny). Szczegółowo rolę i sposób wyboru drużynowego określa konstytucja drużyny. Wybór drużynowego musi zostad zaakceptowany i ogłoszny rozkazem bezpośredniego zwierzchnika. Wtedy też drużynowy składa pisemne zobowiązanie do prowadzenia drużyny.

8 Kandydat powinien byd przygotowany do pełnienia funkcji poprzez odpowiednie kursy (drużynowych, przewodnikowski i metodyczny dla drużynowych wędrowniczych). Jeżeli ich nie posiada, jest zobowiązany do uzupełnienia niezbędnych kursów w najbliższym możliwym terminie. Jako, że środowiska wędrownicze nie potrzebują już znacznego wsparcia ze strony drużynowego, dąży się, żeby były prowadzone przez instruktorów w wieku studenckim. Zapobiega to również zanikaniu młodej i wykształconej kadry, która zmienia miejsce zamieszkania w związku z rozpoczęciem studiów. Kim są Akademicy? Akademicy to studiujący harcerze i instruktorzy należący do kręgu akademickiego. Przyjeżdżając na studia z rożnych środowisk, często o bardzo zróżnicowanych potrzebach i poziomie działania stanowią grupy bogate w doświadczenia, co stanowi o ich wysokim potencjale doskonalenia wewnątrzorganizacyjnego. Zdarza się, że do kręgu wstępują też osoby, które postanawiają złożyd Przyrzeczenie Harcerskie na początku studiów. Akademicy stanowią zaplecze kadrowe pozyskując często kadrę specjalistyczną spośród osób, które nie chcą pełnid funkcji wychowawczych, a ciągle czują się związani z harcerstwem i przydatni w ramach swoich specjalności. Często akademicy to instruktorzy, którzy po rozpoczęciu studiów w innym mieście planowali zakooczyd swoją karierę instruktorską, a trafiając do Kręgu Akademickiego nie tylko zostają w organizacji, ale też rozwijają swoje kompetencje, a po studiach często wracają do macierzystych hufców. Ważnym obszarem rozwoju akademików jest poszukiwanie swojego miejsca w społeczeostwie związane z obranym kierunkiem studiów i wybraną droga rozwoju rozwijanie kompetencji członków kręgu, jako specjalistów. Czym jest Krąg Akademicki? Krąg Akademicki to podstawowa jednostka organizacyjna ZHP zrzeszająca studiujących wędrowników i instruktorów. Krąg Akademicki, podobnie jak inne podstawowe jednostki ZHP, powoływany jest po to, aby stworzyd swoim członkom warunki wszechstronnego rozwoju.

9 Po co tworzyć konstytucję w drużynie wędrowniczej? Głównym celem tworzenia konstytucji drużyny jest rozwój samorządności i demokracji jej członków. Mając bezpośredni wpływ na powstawanie niektórych przepisów, członkowie drużyny biorą na siebie odpowiedzialnośd za przestrzeganie ich i funkcjonowanie drużyny. Ponadto, konstytucja ułatwia organizację pracy drużyny, wprowadza mechanizmy regulujące sytuacje sporne, umożliwia poznanie wewnętrznych mechanizmów osobom z zewnątrz drużyny. Jak powinna wyglądać konstytucja wędrownicza? Konstytucja drużyny to dokument określający rożne normy i prawa funkcjonujące wewnątrz drużyny, a nie wynikające z oficjalnych dokumentów ZHP jak np. Instrukcja działania drużyny. Zazwyczaj określa zasady organizacyjne (kompetencje i zasady wyboru rady drużyny, drużynowego, pozostałych funkcyjnych), członkostwo w drużynie (przyjmowanie nowych osób, obowiązki członkowskie), zwyczaje i obrzędy w drużynie, zasady zdobywania stopni (w tym funkcjonowania kapituł). Warto pamiętad, by określid tryb wprowadzania zmian w konstytucji, można również powoład funkcję strażnika konstytucji osoby stojącej na straży wewnętrznie ustalonych przepisów. Konstytucja musi byd zatwierdzona przez wszystkich członków drużyny. Musi byd też spójna z dokumentami wewnętrznymi ZHP. Ustanowienie konstytucji i przedstawienie jej komendantowi hufca jest jednym z warunków zakooczenia okresu próbnego drużyny wędrowniczej. Rozwój instruktorski wędrownika. Wędrownicy decydujący się pełnid stałą służbę w ZHP mogą wstępowad na drogę instruktorską i zdobywad stopnie instruktorskie. Jest to jednak droga jedynie dla wybranych, którzy posiadają predyspozycje i chcą pełnid funkcje wychowawcze w ZHP. Zdobywanie stopni powinno łączyd się z pełnieniem funkcji (np. przybocznego w przypadku prób pwd.). Rozwój harcerski w środowisku wędrowniczym może odbywad się równolegle do instruktorskiej drogi rozwoju. Wędrownicy są naturalnym zapleczem kadrowym ZHP. Dlatego też praca z wędrownikami powinna byd podstawą planowania rozwoju instruktorskiego każdego hufca.

10 Co kryje się pod pojęciem wędrownicza służba? Służba realizowana jest przez wędrowników na zewnątrz i do wewnątrz organizacji. Może to byd służba na rzecz społeczności lokalnej, pojedynczych osób lub grup społecznych, których potrzeby zostały dostrzeżone przez środowisko wędrownicze. Służba może też mied wymiar zaangażowania się w życie ZHP i podejmowania coraz odpowiedzialniejszych zadao. Najlepiej, gdy te dwa rodzaje służby uzupełniają się. Głównym celem podejmowania służby przez wędrowników jest ich rozwój w kierunku podejmowania odpowiedzialności za wspólnoty oraz określanie swojego miejsca w świecie sprawdzania swojej przydatności w różnych dziedzinach życia. Służba powinna stanowid dla wędrowników bodziec stymulujący rozwój. Na koniec kwestia nazewnictwa, jednakowoż bardzo istotna. Termin służba jest często niezrozumiały dla ludzi spoza ZHP. Dlatego, w takich wypadkach należy stosowad termin wolontariat jest on zrozumiały i pozytywnie identyfikowany przez każdego zainteresowanego. Czym są znaki służb? Instrumentem metodycznym ułatwiającym wędrownikom wybór i odpowiednie zaplanowanie służby są znaki służb. Zdobywa się je w niewielkich zespołach, które samodzielnie opracowują plan działania, który następnie zatwierdza rada drużyny. Po wykonaniu zadao (nie później niż po upływie roku) zespół podsumowuje wykonanie zadao i decyduje o przyznaniu (lub nie przyznaniu) znaku dla członków zespołu (wszystkich członków lub ich części). O przyznanie znaku zwraca się do drużyny. Obecnie można zdobywad dziesięd rożnych znaków: dziecku, gospodarce, kulturze, nauce, pamięci, przyjaźni, przyrodzie, turystyce, wspólnocie lokalnej i zdrowiu. Na jakich zasadach wędrownik może działać w drużynie starszoharcerskiej? Wędrownik w drużynie starszoharcerskiej może działad jedynie jako funkcyjny (drużynowy, przyboczny) i w taki sposób realizowad swój rozwój instruktorski. Jednak, aby jego rozwój w ZHP był wszechstronny, powinien działac przede wszystkim w środowisku wędrowniczy, w którym będzie mógł rozwijad się w sposób adekwatny do jego oraz wraz z rówieśnikami podejmowad działania zmierzające do określenia swojego miejsca w społeczeostwie.

11 Wędrownik w hufcu Jakie wymierne korzyści przynosi istnienie środowisk wędrowniczych w hufcu? Trudno sobie wyobrazid prężnie działający hufiec, w którym nie istnieją środowiska wędrownicze. Przede wszystkim są one optymalnym polem rozwoju i wychowania młodzieży w wieku lat sprawnie działający pion wędrowniczy najczęściej zapewnia istnienie całego ciągu metodycznego w hufcu. Wędrownicy stanowią także naturalne zaplecze obecnej i przyszłej kadry instruktorskiej hufca. Aktywni wędrownicy, którzy nie decydują się na zostanie instruktorem często wspierają rodzime środowisko już po ukooczeniu 25 roku życia jako sojusznicy lub kadra specjalistyczna. Jako, że młodzież w wieku wędrowniczym poszukuje swojego sposobu na życie, hufiec powinien stwarzad im możliwośd do rozwoju poprzez powierzanie funkcji, które są zgodne z zainteresowaniami danej osoby. Takie działanie pozwala pozyskiwad kadrę specjalistyczną, która poprzez swoje działania będzie wspierała działania macierzystego hufca. Jakiego wsparcia od hufca oczekują środowiska wędrownicze? Środowiska wędrownicze oczekują przede wszystkim aktywnego wsparcia szkoleniowometodycznego, które ułatwia i podnosi poziom pracy z drużyną. Niezwykle istotna jest również możliwośd wykazania się zdobytymi umiejętnościami na przykład podczas organizacji imprez hufcowych. Dlaczego warto inwestować w szkolenie wędrowników? Jedną z fundamentalnych zasad harcerskiego wychowania jest ciągły rozwój poprzez pracę nad sobą. Kształcony wędrownik to aktywny wędrownik. Hufiec pozyskuje wykwalifikowaną kadrę, która dzięki świeżemu spojrzeniu realizuje działania wspierające i usprawniające codzienną pracę (np. w zakresie promocji, funkcjonowania w Internecie lub budowania wizerunku w mediach lokalnych).

12 Jakie korzyści dla środowisk wędrowniczych hufca wynikają z działań namiestnictwa? Namiestnictwo jest środowiskiem, w którym drużynowy uzyskuje wsparcie metodyczno programowe, gospodarcze. Namiestnictwo dba o poziom drużyn przez możliwośd sprawowania nadzoru, prowadzenia współzawodnictwa, a także koordynowanie wspólnych działao hufcowego środowiska wędrowników. Dodatkowo wpływa na wymianę doświadczeo, a także stanowi rówieśniczą grupę odniesienia dla kadry drużyn. Bardzo ważną rolą namiestnictwa jest ciągła dbałośd o wysoki poziom działalności środowisk wędrowniczych oraz inspirowanie do tworzenia nowych. W tym celu tworzona jest kilkuletnia strategia, która ułatwia koordynowanie działao wędrowniczych na terenie hufca. Jakie są główne kierunki pracy wędrownikiem, który nie jest instruktorem? Praca z wędrownikiem, który dotychczas nie zdobył stopnia instruktorskiego powinna skupiad się na motywowaniu do świadomego wyboru jednej z trzech dróg rozwoju: zdobyciu stopnia instruktorskiego, działalności jako kadra specjalistyczna, opuszczenia ZHP po 25 roku życia. Jak pracować ze studiującym wędrownikiem? Praca ze studiującymi wędrownikami jest w dużym stopniu zależna od terenu, na którym działa hufiec. O wiele łatwiej jest hufcom znajdującym się na terenie dużych miast studenckich, które mogą prowadzid nieprzerwaną pracę ze studiującymi wędrownikami. Warto również zachęcid wędrownika do działalności w kręgu akademickim. Sytuacja komplikuje się w wypadku wyjazdu wędrownika na studia. Nie musi to jednak oznaczad kooca działalności wędrownika w macierzystym hufcu. Co może zaoferowad komenda, żeby zachęcid go do dalszej pracy: wskazad możliwośd działania w kręgu akademickim (pełna lista kręgów akademickich znajduje się na stronie wędrownik działający w kręgu akademickim zdobywa wiedzę i doświadczenie, które może wykorzystad w macierzystym środowisku, a przede wszystkim nie traci kontaktu ze środowiskiem harcerskim.

13 zaproponowad mu funkcję, która nie wymaga stałej obecności w hufcu, a jednocześnie będzie spójna z jego umiejętnościami i zainteresowaniami (na przykład namiestnik, członek hufcowego Zespołu Kadry Kształcącej, Zespołu Kadry Programowej lub innych). Praktyka pokazuje, że największą aktywnością i profesjonalizmem charakteryzują się zespoły, w których działają studenci, umożliwid organizowanie lub współorganizowania imprezy hufcowej (o ile studia uniemożliwiają pełnienie stałej funkcji), dzięki czemu wędrownik będzie brał czynny udział w życiu hufca, zorganizowad imprezy integracyjne dla studentów i wędrowników z hufca tak, aby stworzyd im możliwośd poznania się oraz wymiany doświadczeo. Powyższe przykłady pokazują, że wędrownik-student nie musi byd problemem, może stad się okazją do rozwinięcia działalności hufca. Jakie są zadania namiestnictwa wędrowniczego? Zadania namiestnictwa wędrowniczego można podzielid na trzy główne kategorie: I. Program: Zapoznanie drużynowych z treścią i pomocami programów przedstawionych przez hufiec, chorągiew i Główną Kwaterę ZHP. Przygotowanie drużynowych do zaplanowania pracy drużyny z wykorzystaniem proponowanych programów. Wymiana między środowiskami i rozwijanie ciekawych inicjatyw i pomysłów związanych z realizacją programu. II. III. Warsztat metodyczny drużynowych: Przygotowanie i organizacja warsztatów metodycznych i repertuarowych przy współpracy z ZKK, treści warsztatów powinny wynikad z potrzeb środowiska. Przygotowanie i dostarczanie materiałów metodycznych, prowadzenie doradztwa metodycznego. Stworzenie banku repertuarowego, gromadzenie informacji przydatnych w pracy drużyn. Wspieranie rozwoju instruktorów Wspieranie rozwoju osobistego. Wspieranie rozwoju instruktorskiego. Zespół stanowi organ reprezentujący drużynowych na posiedzeniach Komendy Hufca oraz w środowisku zewnętrznym. Dba o przepływ informacji (pomiędzy rożnymi agendami hufca oraz pomiędzy strukturami nadrzędnymi Komenda Hufca, chorągiew, Główna Kwatera), wzmacnia autorytet drużynowego.

14 25 lat i co dalej? Na wędrownika, który ukooczył 25 rok życia czeka kilka ścieżek do wyboru: jeżeli jest instruktorem, może dalej pozostad w Organizacji i pełnid funkcje instruktorskie, jeżeli do tej pory nie zdobył stopnia instruktorskiego, to byd może nadszedł czas, żeby zaczął je zdobywad, jeżeli nie chce zostad instruktorem, to może dalej działad w Organizacji przyjmując status członka kadry specjalistycznej, jeżeli jest instruktorem, a nie pełni żadnej funkcji instruktorskiej, to może zostad członkiem kręgu starszyzny harcerskiej zgodnie z Instrukcją Kręgu Starszyzny Harcerskiej, może opuścid Organizację będąc przykładem skuteczności misji ZHP wychowania młodego człowieka na dobrego obywatela. Wybór ten wiąże się z niezwykle ważnym zwyczajem, którym jest obrzęd opuszczenia organizacji powinien odbyd się on w wyjątkowej atmosferze, która pozostawi u bohatera uroczystości miłe wspomnienia. Warto pamiętad, aby utrzymywad stały kontakt z tą osobą jest ona potencjalnym sojusznikiem ZHP. W związku z proponowanymi zmianami w statucie, aby obniżyd wiek wędrowniczy do 21 roku życia, dylemat wyboru dalszej ścieżki nurtujący 25-latków czeka wkrótce osoby w wieku 21 lat. Po co tworzyć namiestnictwo wędrownicze, gdy w hufcu nie ma środowisk wędrowniczych? Wydawałoby się, że powołanie namiestnictwa w hufcu, w którym nie działają środowiska wędrownicze nie ma sensu. Nie musi tak byd. W takim wypadku z namiestnictwa powinien wyjśd impuls do stworzenia pierwszej drużyny wędrowniczej w każdym hufcu są harcerze w wieku wędrowniczym (działający w drużynach wielopoziomowych lub pełniących funkcje instruktorskie), którzy powinni rozwijad się w środowisku wędrowniczym. Namiestnictwo pomoże takie środowisko stworzyd i zapewnid wędrownikom możliwośd realizowania instrumentów metodycznych właściwych dla ich wieku i poziomu rozwoju.

15 Po co wspierać organizację obozów wędrownych? Obozy wędrowne są podstawową i najlepszą formą podsumowania roku harcerskiego dla wędrowników. W trakcie takiego obozu, uczestnik uczy się wytrwałości, samodzielności oraz ma niezrównaną szansę na podjęcie wyczyny w formie wędrówki. Niezwykle przydatne są również umiejętności planowania i osiągania wcześniej wyznaczonych planów. Wędrownicy nabywający takich kompetencji mogą stanowid cenne zaplecze dla przedsięwzięd hufca. Wędrownicza Watra dlaczego hufiec powinien motywować wędrowników do tej inicjatywy? Jest to najważniejsza, największa, ogólnopolski zlot wędrownicza. Konferencje odbywające się na Wędrowniczej Watrze stanowią podsumowanie metodyki oraz inicjują dyskusje na temat ewentualnych dalszych zmian dlatego niezwykle ważne jest, żeby wzięła w nich udział jak największa liczba środowisk wędrowniczych z całej Polski. Watra stanowi miejsce wymiany doświadczeo i pomysłów, oraz poprzez udział w różnorodnych zajęcia prowadzonych przez patrole, inspirację do podejmowania nowych wyzwao w trakcie pracy z drużyną. Wędrownicza Watra stanowi najlepszą alternatywę dla drużyn, które nie są w stanie same zorganizowad sobie obozu. Natomiast dla drużyn, które organizują obóz wędrowny stanowi dopełnienie pracy drużyny. Wolne elektrony wędrownicze - jak hufiec może wspomóc ich dalszy rozwój? Wolny elektron wędrowniczy to wędrownik, który z różnych powodów nie działa w żadnym środowisku wędrowniczym. Hufiec może ich zagospodarowad poprzez tworzenie lub włączenie w działalnośd zespołów hufcowych, w których wędrownik może się ciągle rozwijad. Można ich zachęcad do stworzenie własnej drużyny w ramach próby instruktorskiej. Bardzo ważne jest, żeby wędrownik miał możliwośd realizowania instrumentów metodycznych właściwych dla jego wieku i poziomu rozwoju oraz podejmowad charakterystyczne dla wędrowników formy pracy tj. wędrówkę, służbę, pracę nad sobą.

16 Dlaczego warto motywować i pomagać środowiskom wędrowniczym do wyjazdów na imprezy chorągwiane, ogólnopolskie i zagraniczne? Przede wszystkim stwarzają możliwośd wymiany doświadczeo oraz zdobycia nowych pomysłów na pracę w drużynie i hufcu. Stanowią również świetny motywator do intensywniejszej pracy dzieje się tak za sprawą sprawdzenia się w akcji oraz porównania poziomu działania drużyny na tle innych środowisk wędrowniczych, które są silnym bodźcem stymulującym rozwój środowiska. Imprezy na taką skalę stwarzają możliwośd pełnienia funkcji przy obsłudze imprezy (np. biuro rajdu, obstawa medyczna, służba porządkowa, zespół prasowy), dzięki czemu wędrownicy mogą nabyd nowe doświadczenia i umiejętności, z których częśd mogą wykorzystad poszukując pracy. Podczas tego typu wyjazdów zawierane są liczne przyjaźnie, które zawiązane w ciągu kilku dni, trwają przez całe lata. Jak hufiec może wspomóc organizację akcji zarobkowej dla środowiska wędrowniczego? Wspierając drużyny podczas współpracy z miastem, wsią, gminą, powiatem lub lokalnymi firmami poprzez podpisywanie porozumienia z ramienia hufca, a także uczestnictwo w spotkaniach jako przełożony, osoba dorosła potwierdzająca powagą stanowiska przygotowanie i możliwości młodych ludzi. Może również stwarzad możliwośd przeprowadzenia akcji zarobkowej w trakcie imprez hufcowych (na przykład prowadzenie kawiarenki wędrowniczej). Jaki cel i sens ma działanie drużyn specjalnościowych w hufcu? Specjalność harcerska jest sposobem realizacji programu harcerskiego wzbogaconego o treści charakterystyczne dla danego rodzaju aktywności. [w:] załącznik do uchwały GK ZHP nr 128/2004 z dnia 21 października 2004 r. Specjalności stanowią formę pozwalającą spajad pracę drużyny poprzez: tworzenie konkretnych celów oraz spójnej ścieżki rozwoju. Motywują do rozwijania indywidualnych zainteresowao wędrownika, co jest zgodne z założeniem, że każdy wędrownik powinien byd specjalistą w konkretnej dziedzinie.

17 Hufiec ma natomiast łatwy dostęp do specjalistów, którzy mogą poprowadzid ciekawe zajęcia na kursach, warsztatach oraz innych imprezach hufca.

18 Wędrownik w Chorągwi Jakie są zadania referatu wędrowniczego chorągwi? Zadania Referatu Wędrowniczego można podzielid na dwie główne kategorie: I. Program: odpowiada za propagowanie i wdrażanie ogólnozwiązkowych projektów programowych skierowanych do wędrowników, przygotowuje i wdraża projekty oraz imprezy programowe, co najmniej raz w roku organizuje chorągwianą imprezę programową dla wędrowników, wspiera i promuje imprezy wędrownicze. II. Praca z kadrą metodyków wędrowniczych: wspiera hufce, na zasadzie pomocniczości, w kształceniu drużynowych drużyn wędrowniczych, prowadzi lub inicjuje kształcenie namiestników wędrowniczych, koordynuje system wspierania i motywowania namiestników wędrowniczych, upowszechnia materiały metodyczne i programowe, przydatne w pracy z wędrownikami Czego komenda hufca może oczekiwać od referatu? Patrząc na powyższy punkt, można łatwo wyczytad, iż Komenda Hufca powinna oczekiwad wsparcia w ramach pracy z namiestnictwami wędrowniczymi. Instruktorzy Referatu mogą również wesprzed kształcenie na kursach poziomu hufcowego (drużynowych oraz przewodnikowskich) oraz służyd pomocą metodyczno-programową. Czego referat może oczekiwać od komendy hufca? Pierwszą i najważniejszą kwestią, na której zależy instruktorom Referatu, to mianowanie namiestnika wędrowniczego hufca. To znacząco ułatwia przepływ informacji oraz kontakt ze środowiskami wędrowniczymi hufca Niezmiernie ważna jest dla nas informacja zwrotna, dzięki której będziemy mogli na bieżąco dostosowywad nasze działania do realnych potrzeb środowisk wędrowniczych. Dlaczego warto wziąć udział w szkoleniach na szczeblu chorągwianym? Na to pytanie istnieje bardzo krótka odpowiedź - bo jest to jedyna droga umożliwiająca dalsze doskonalenie instruktora.

19 Kilka miesięcy temu, weszła w życie nowa Instrukcja Pracy z Kadrą, która jasno określa, jakie kursy powinny byd organizowane przez poszczególne jednostki ZHP. I. Hufiec kurs drużynowych, kurs przewodnikowski. II. Chorągiew kurs podharcmistrzowski, namiestników, kadry kształcącej i programowe. III. Główna Kwatera kurs harcmistrzowski. Zainteresowanych odsyłam do dokumentu pod adresem: Niewątpliwą zaletą płynącą z udziału w kursach chorągwianych, jest wysoki poziom zajęd i możliwośd zdobycia praktycznej wiedzy, która ułatwia dalszą pracę (nie tylko instruktorską, ale również poza harcerską). W pracy instruktorskiej nadchodzi moment, w którym kursy organizowane przez hufiec nie są w stanie dostarczyd takiego pola wymiany doświadczeo. Podstawą dobrego kształcenia jest poznawanie różnych możliwych modelów rozwiązywania problemów. Bardzo ważna jest również możliwośd poznania nowych instruktorów, co pozwala na wzajemną wymianie doświadczeo oraz zawiązywanie nowych przyjaźni. Jak referat wędrowniczy może pomóc w pracy środowisk wędrowniczych? W Referacie działają instruktorzy, którzy mają wieloletnie doświadczenie z zakresu metodyki wędrowniczej. Dlatego są naturalnym wsparciem metodycznym dla każdego wędrownika. Członkowie Referatu mogą również poprowadzid zajęcia dla danego środowiska wędrowniczego oczywiście po uprzednim ustaleniu terminu i wspólnym zaplanowaniu realizowanych treści.