Czy windykacja na własną rękę jest opłacalna?

Transkrypt

1 Czy windykacja na własną rękę jest opłacalna? Autor: Paweł Marszałek Już prawie co czwarta polska firma nie otrzymuje na czas zapłaty za sprzedane towary i usługi alarmuje w raporcie Krajowy Rejestr długów 1. Indeks Należności Polskich Przedsiębiorstw (skala pkt, gdzie 100 oznacza wynik najlepszy), który obrazuje przepływy należności pomiędzy firmami odnotowuje spadek od trzech kwartałów. Ponadto w I kwartale 2012 roku osiągnął on poziom 84,2 pkt, co jest najgorszym wynikiem od dwóch lat. Dla porównania w I kwartale ubiegłego roku wskaźnik ten wynosił 85,8 pkt. Sytuacja obserwowana na rynku polskim nie jest chwilowym zaburzeniem, lecz mamy do czynienia z niepokojącym trendem, który trwa już od prawie roku. W takiej sytuacji polscy przedsiębiorcy coraz częściej dochodzą swoich roszczeń za pomocą windykacji, jednak wciąż pozostaje pytanie czy wykonywać ją we własnym zakresie czy w ramach umowy z firmą? Dane wtórne wskazują na wzrost popularności outsourcingu windykacyjnego, ale czy na pewno jest to korzystne dla właścicieli małych i średnich przedsiębiorstw?

2 Niemoralność płatnicza w Europie Jeśli chodzi o zjawisko nieregulowania płatności na czas, dobrym odniesieniem jest Najdłużej na zapłatę w całej Europie czeka się w Hiszpanii, Portugalii oraz w Polsce. Największą moralną płatnością odznaczają się obywatele Niemiec, Szwajcarii oraz Holandii. porównanie Polski z resztą Europy. W naszym kraju aż 40 % faktur nie jest płacona w terminie, a średnia dla starego kontynentu to 25 %. Najdłużej na zapłatę w całej Europie czeka się w Hiszpanii, Portugalii oraz w Polsce. Największą moralną płatnością odznaczają się obywatele Niemiec, Szwajcarii oraz Holandii. Warto wskazać, iż niecałe 30% faktur w Szwajcarii jest płaconych z opóźnieniem do 30 dni, a dłuższe przeterminowanie stanowi w tym kraju niemalże zjawisko marginalne. Polska wraz z Hiszpanią i Portugalią zajmują niechlubne 3 ostatnie miejsca, co oznacza, że w naszym kraju, jak i w krajach Europy Południowej na wpłatę należności trzeba czekać powyżej 4 miesięcy. Biorąc pod uwagę Unię Europejską zjawisko opóźnienia płatności jest powszechne w dużej skali, ponieważ aż milion firm w całej wspólnocie skarży się na tego typu działnia, a małe firmy tracą ok. 600 mln Euro rocznie w związku z niesumiennymi kontrahentami. 1 Rynek windykacji w Polsce jest stosunkowo Aż milion firm w całej wspólnocie skarży się na zjawisko opóźnienia płatności, a małe firmy tracą ok. 600 mln Euro rocznie w związku z niesumiennymi kontrahentami. młody, ponieważ rozwijać zaczął się na początku transformacji systemowej. Ówczesnymi zobowiązaniami były głównie długi wielkich przedsiębiorstw państwowych. Handel wierzytelnościami był wówczas popularny, ponieważ za ich pomocą można było regulować zobowiązania podatkowe. Od 1995 roku, kiedy to nastąpiła zmiana legislacyjna, takiej możliwości już nie było i wówczas mieliśmy do czynienia z silnym wzrostem popularności wierzytelności komercyjnych, który apogeum osiągnął w połowie lat dziewięćdziesiątych. Niemal od początku na rynku polskim obecne były firmy windykacyjne z kapitałem zagranicznym, które miały już doświadczenie nabyte w Europie Zachodniej, dzięki którym do Polski napływał know-how cenny dla rodzimych firm rozpoczynających działalność w opisywanej branży. Najbardziej popularnym kryterium w przypadku podziału rynku windykacyjnego w Polsce są wierzytelności konsumenckie oraz gospodarcze. Pierwsze z nich dotyczą wierzytelności, które osoby fizyczne mają wobec przedsiębiorstw (model B2C). Należy tutaj wyróżnić zaległości względem instytucji finansowych (banki, firmy ubezpieczeniowe), wobec usługodawców (dostawcy telefonii komórkowej czy telewizji kablowej) oraz względem spółdzielni mieszkaniowych. Wierzytelności gospodarcze pojawiają się wówczas gdy przedsiębiorstwo nie reguluje płatności względem innego przedsiębiorstwa (model B2B) z tytułu towarów lub usług.

3 Należy zauważyć, iż długi powstałe w sektorze B2B nie mają charakteru masowego, jednak ich wartość jest znacznie wyższa od tych występujących w sektorze B2C. Polski rynek usług windykacyjnych W związku z nasilającym się problemem nieterminowych płatności polski rynek usług Wartość rynku usług windykacyjnych w Polsce w latach wzrosła o 100%. windykacyjnych rośnie w siłę. Z danych pozyskanych przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową wynika, że wartość tego sektora w latach wzrosła o 100%. Z prognoz wynika, iż coraz więcej wierzytelności będzie obsługiwanych przez firmy windykacyjne i do 2014 roku wartość tego rynku wzrośnie o ponad 23% w porównaniu do roku Z analizy danych liczbowych wynika, iż coraz więcej przedsiębiorstw będzie rezygnowało z windykacji własnej na rzecz umowy z firmą windykacyjną. 1 Wykres 1. Wartość polskiego rynku windykacji w latach wraz z prognozą na lata (w mld PLN) 21,50 22,80 21,40 22,20 18,00 12,70 14,30 9,00 8, Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową. Jak widać z poniższego wykresu w roku 2009 wartość wierzytelności między przedsiębiorcami sięgała 16% w całej strukturze długów. Tylko długi wynikające z kredytów konsumenckich stanowiły większą kwotę w ogólnym zestawieniu. 30% windykowanych należności (4,4 mld PLN) stanowiło zadłużenie wobec innych podmiotów gospodarczych niż banki. Dane te pokazują, iż coraz częściej właściciele firm decydują się na zakup usług od firm windykacyjnych. 1

4 Wykres 2. Struktura segmentowa rynku zarządzania wierzytelnościami w Polsce w 2009 roku 14% 5% Kredyty konsumenckie B2B 15% 50% Kredyty korporacyjne W roku % windykowanych należności (4,4 mld PLN) stanowiło zadłużenie wobec innych podmiotów gospodarczych niż banki. 16% Sektor niebankowy Kredyty hipoteczne Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową. Windykacja we własnym zakresie czy w ramach umowy z firmą windykacyjną? Piotr Krupa, prezes największej firmy windykacyjnej w Polsce Kruk S.A. potwierdza, że zauważalny jest wzrost popularności outsourcingu usług windykacyjnych. Spowodowane jest to głównie faktem, iż większość przedsiębiorstw nie posiada rozbudowanego zaplecza windykacyjnego, przez co w sektorze MŚP istnieją trudności z odzyskaniem należnych długów. W przypadku większych podmiotów koszty związane z utrzymaniem odpowiednio wyspecjalizowanej komórki przewyższają dochody z uzyskanych środków. To z pewnością można uznać za zalety omawianego outsourcingu, ale czy są one jedynymi?

5 Proces windykacyjny jest rozłożony w czasie i składa się na niego szereg różnych działań prowadzonych za pomocą odpowiednio dobranych narzędzi windykacyjnych. Składa się on z czterech etapów: monitoring należności, windykację przedsądową (polubowną), windykację sądową i egzekucyjną, windykację po bezskutecznej egzekucji komorniczej Dzięki outsourcingowi usług windykacyjnych firma może skupić się na podstawowym rodzaju działalności a poza tym zachować dobrą reputację na rynku. Należy zauważyć, iż do obsługi niezapłaconych należności w firmie należy stworzyć osobną komórkę zajmującą się tylko tego rodzaju kwestiami. Zaletą outsourcingu usług windykacyjnych jest fakt, iż przedsiębiorstwo może skupić się na podstawowym rodzaju działalności. Dodatkowo firmy zajmujące się odzyskiwaniem niezapłaconych pieniędzy mają większą skuteczność, a zleceniodawca poprzez odpowiednie zapisy w umowie może na bieżąco śledzić postępy prac i kontrolować działania usługodawcy. Kolejną korzyścią jaką daje outsourcing procesów windykacyjnych jest zachowanie dobrej reputacji na rynku. Potencjalni partnerzy handlowi nie będą kojarzyć przedsiębiorstwa z działalnością mającą na celu odzyskanie długów, a z pierwotną działalnością, co zwiększa szanse na nawiązanie współpracy w przyszłości. Warto jednak zauważyć, że w porównaniu z Europą Zachodnią windykacja zewnętrzna wciąż nie jest tak bardzo popularna w Polsce, ponieważ przedsiębiorcy nie mają świadomości korzyści związanych z tego typu usługami. Na to warto zwrócić uwagę przy zawieraniu umowy z firmą windykacyjną Warto również wspomnieć, na co przedsiębiorcy zainteresowani usługami windykacyjnymi powinni zwrócić uwagę. Po pierwsze, w umowie należy bardzo precyzyjnie określić jej przedmiot, tj. czy umowa ma charakter ramowy, czy też dotyczy jednorazowej usługi, wskazać rodzaj oraz cechy windykowanych wierzytelności oraz

6 jakie konkretne czynności firma windykacyjna ma dokonać na rzecz przedsiębiorcy (w szczególności czy windykacja obejmuje tylko czynności przedsądowe, czy również sądowe). Po drugie, należy ustalić zasady naliczania wynagrodzenia, w tym wysokość należnej firmie windykacyjnej prowizji, co należy rozumieć przez skuteczną windykację, co ma często pierwszorzędne znaczenie przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia oraz zasady ponoszenia dodatkowych kosztów związanych z procesem windykacyjnym. Po trzecie, należy wskazać, na jaki okres umowa zostaje zawarta na czas określony, nieokreślony, czy wreszcie do czasu spełnienia przez dłużników wszystkich ciążących na nich świadczeń na rzecz przedsiębiorcy. Po czwarte, w umowie bezwzględnie trzeba określić tryb rozwiązania umowy o świadczenie usług oraz wprowadzenia ewentualnych zmian do umowy 1. Patrząc na popularność windykacji w bardziej rozwiniętych krajach warto sobie uświadomić, iż popularność zjawiska windykacji zewnętrznej będzie w najbliższych latach charakteryzowała się tendencją wzrostową. Szczególnie dla małych i średnich firm outsourcing tego typu działań pozwoli na skuteczne i efektywne prowadzenie własnego interesu. Dodatkowo mając na uwadze rozwój polskiego rynku windykacji należy spodziewać się coraz to silniejszej walki konkurencyjnej mającej przełożenie na spadek wysokości prowizji, a co za tym idzie na koszty usług outsourcingu, które nie powinny być wyższe niż koszt utrzymania działu windykacji w firmie. Posłużmy się przykładem firmy kierującej rocznie do kompleksowej windykacji ok. 200 spraw na ogólną kwotę ok. 5 mln PLN, na windykację wyda ona ok. 100 tys. PLN, czyli 2% kwoty zleconej do windykacji. Trzeba tutaj podkreślić, że windykacja w zależności od charakteru sprawy dotyczy wszystkich etapów z postępowaniem sądowym włącznie, a więc w wymienionej kwocie zawarty jest koszt obsługi prawnej. Warto podkreślić, iż zazwyczaj firmy oferujące usługi windykacyjne nie pobierają żadnych kosztów stałych, a jedynie prowizję z kwoty, którą uda się odzyskać. W takim wypadku koszt utrzymywania działu windykacyjnego we własnym przedsiębiorstwie jest bezcelowe. Ponadto skuteczność profesjonalistów w odzyskiwaniu długów nie starszych niż 30 dni jest w wielu przypadkach bliska 100%.

7 Odpowiadając na pytanie postawione na początku artykułu jasno należy wskazać, iż dane dotyczące popularności windykacji w Polsce nie kłamią. Oddanie procesu odzyskiwania zaległych płatności profesjonalistom nie wiąże się z dużymi kosztami, a także nie obciąża budżetu firmy kosztami stałymi. O wiele wyższa skuteczność, a także możliwość kontrolowania całego procesu powinny być korzyściami, które przekonają właścicieli małych i średnich przedsiębiorstw do podjęcia współpracy z firmą windykacyjną. O Nas ConQuest Consulting od 14 lat świadczy najwyższej jakości usługi z zakresu doradztwa biznesowego obejmujące analizy rynku, badania marketingowe, poszukiwanie partnerów handlowych, opracowywanie biznesplanów, analizy konkurencji. Posiadamy szeroką wiedzę i doświadczenie, które zdobywaliśmy w trakcie realizacji projektów dla najbardziej niszowych branż (chemiczna, biotechnologiczna, cloud computing) w Polsce i innych krajach Europy Środkowo- Wschodniej. Nasza oferta skierowana jest zarówno do największych korporacji jak i małych, lokalnych przedsiębiorców. Wspieramy naszych klientów na wszystkich płaszczyznach działania i umożliwiamy im wykorzystanie pełnego potencjału. Kreatywność i indywidualne podejście do każdego klienta będzie gwarancją sukcesu i rozwoju dla Państwa firmy. Kontakt board@conquest.pl +48 (22) Nasi klienci