Wyzwania regulacji rynków finansowych

Transkrypt

1 Wyzwania regulacji rynków finansowych Unia bankowa Kontrahenci centralni Parabanki Redakcja naukowa Wojciech Rogowski Kraków Warszawa

2 Recenzja: Prof. SGH dr hab. Jan Koleśnik Redaktor prowadzący: Adam Żuczek Projekt graficzny i okładka: Michał Pacułt Skład komputerowy: Marek Matusiak Korekta: Natalia Białach Copyright by Fundacja Instytut Allerhanda, 2013 ISBN: (e-book) ISBN: (print) Wydanie 1 Dom wydawniczy Instytutu Allerhanda pl. Sikorskiego 2/7, Kraków, Polska Tel (12) Fax.+ 48 (12) oficyna@allerhand.pl www: 2

3 Spis treści Autorzy tomu... 4 Przedmowa... 5 Część I. Nowa architektura nadzoru bankowego... 7 Rozdział 1. Polityka makroostrożnościowa spojrzenie po kryzysie... 9 Rozdział 2. Instrumenty kontroli jakości kapitału i płynności według Basel III i CRD IV Rozdział 3. Unia bankowa wyzwanie europejskiego i polskiego nadzoru bankowego Rozdział 4 Instrumenty kontroli jakości kapitału i płynności według Basel III i CRD IV Rozdział 5. Konsekwencje wprowadzenia regulacji Basel III i CRD IV dla sektora bankowego Część II. Polski rynek kapitałowy wobec regulacji unijnych Rozdział 6. Polski rynek kapitałowy w świetle regulacji MiFiD II i MiFiR Rozdział 7. CCP novum na polskim rynku finansowym Rozdział 8. Kontrahenci centralni (central counterparties, CCPs) przepisy unijne a polskie regulacje Rozdział 9. Partnerzy centralni w świecie EMIR a Część III. Ochrona inwestora w unijnej i polskiej praktyce Rozdział 10. Ochrona inwestorów na rynku kapitałowym z wykorzystaniem instrumentarium ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym Rozdział 11. Nieuczciwe praktyki rynkowe instytucji finansowych w orzecznictwie sądów i Prezesa UOKiK Rozdział 12. Problemy współpracy instytucji finansowej z doradcami i nadzorem finansowym (gatekeepers) Część IV. Shadow banking - nowy obszar regulacji Rozdział 13. Shadow banking a regulacja prawna instytucji parabankowych w Polsce Rozdział 14. Niebankowe firmy pożyczkowe w Polsce rynek i regulacje Rozdział 15. Czy shadow banking rzuca cień? Część V Nowe idee w bankowości i ubezpieczeniach Rozdział 16 Akcjonariat rozproszony w bankach koncepcja udomowienia banków w Polsce Rozdział 17 Konsolidacja w sektorze ubezpieczeniowym trendy i praktyka transakcyjna Rozdział 18 Uporządkowana likwidacja banków (resolution) w Polsce Bibliografia

4 Autorzy tomu zespół autorów pod kierunkiem Wojciecha Rogowskiego, w składzie: Krzysztof Broda, Bankowy Fundusz Gwarancyjny, Warszawa Maciej Brzozowski, Narodowy Bank Polski, Warszawa Tomasz Czech, Raiffeisen Bank Polska S.A., Warszawa Jacek Fotek, BondSpot S.A., Warszawa Marcin Gozdek, Capital Strategy, Warszawa Stefan Kawalec, Capital Strategy, Warszawa Jacek Kołacz, National-Louis University, Chicago, Il. USA Monika Marcinkowska, Uniwersytet Łódzki Wojciech Rogowski, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie; Narodowy Bank Polski, Warszawa; Instytut Allerhanda, Kraków Andrzej Roter, Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce, Gdańsk Mirosława Szakun, Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce, Gdańsk Wojciech Sikorzewski, PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych, Warszawa Agnieszka Słomka-Gołębiowska, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Dawid Sobczyński, Narodowy Bank Polski, Warszawa Witold Srokosz, Uniwersytet Wrocławski Andrzej Stopczyński, Narodowy Bank Polski, Warszawa Piotr Szpunar, Narodowy Bank Polski, Warszawa Andrzej Świderski, Instytut Allerhanda, Kraków Kancelaria KKG, Kraków Warszawa Anna Tarasiuk, Kancelaria HoganLovell, Warszawa Dobiesław Tymoczko, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Narodowy Bank Polski, Warszawa. Wyrażone w książce poglądy stanowią prywatne przekonania autorów, a nie stanowiska instytucji, z którymi są związani. 4

5 Przedmowa Nieadekwatne regulacje rynków finansowych oraz działające nie dość efektywnie instytucje nadzoru są wskazywane wśród przesłanek niedawnego kryzysu finansowego, którego skutki wciąż odczuwa wiele gospodarek. Stąd, w zmianach regulacji finansowych pokłada się ogromną nadzieję, że zapobiegną one podobnym problemom w przyszłości i zapewnią harmonijny rozwój gospodarki. Jak żadna inna branża, instytucje i rynki finansowe już obecnie są intensywnie i szczegółowo regulowane, a w przyszłości będą jeszcze silniej. Następstwem kryzysu jest rozbudowa i uzupełnianie architektury systemu regulacji finansowych oraz nowelizacja niemal wszystkich dotychczas obowiązujących aktów normatywnych. Oddawana do rąk czytelników książka przybliża najnowszy stan rzeczy w zakresie przesłanek, projektów i wybranych najważniejszych regulacji rynków finansowych po kryzysie. Ze względu na szeroki obszar problemowy współczesnych regulacji finansowych o przedstawienie najnowszych zmian zwróciłem się do wybitnych specjalistów biorących udział w ich przygotowaniu, transpozycji do polskiego prawa, ekspertów analizujących konsekwencje zmian, jak też do pracowników instytucji finansowych, które będą podlegać niebawem nowemu prawu. Rozdziały książki prezentują najbardziej istotne z punktu widzenia instytucji finansowych elementy nowego środowiska regulacyjnego takie jak polityka makrostabilnościową i jej instrumenty, przyszłość regulacji nadzorczych, wyzwanie europejskiej unii bankowej, najnowsze instrumenty kontroli kapitału i płynności instytucji finansowych (regulacje Bazylea III, CRR i CRD IV), regulacja obrotu na rynku kapitałowym (MIFID/ MIFIR), nowe instrumentarium rozliczeń transakcji (CCP), restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja banków (resolution), problem nieuczciwej konkurencji w obrocie instrumentami kapitałowymi, normy rynku ubezpieczeń czy regulacja prawna instytucji parabankowych w Polsce. Proponowana publikacja jest unikalna na rynku, ze względu na spójną koncepcję koncentracji uwagi czytelnika na najbardziej aktualnych problemach i zmianach regulacji finansowych. Mocną strona książki jest szeroki przekrój problemowy, przystępny język, 5

6 aktualność i zespół autorów specjalistów. Autorzy książki to w równych proporcjach nadzorcy i regulatorzy, uczestnicy rynków oraz akademicy i eksperci. Ze względu na bardzo szeroki zakres zmian w regulacjach finansowych oraz dokonujący się intensywny rozwój instytucjonalny książka będzie cennym uzupełnieniem nielicznych publikacji dostępnych na rynku księgarskim. W imieniu Autorów i własnym dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do powstania publikacji. Szczególne podziękowania kieruje do Recenzentów oraz uczestników dyskusji w trakcie Kongresu Regulacji Rynków Finansowych FinReg z cyklu Allerhand Summits w Warszawie. dr Wojciech Rogowski Warszawa, wrzesień 2013 r. 6