Administrowanie systemem operacyjnym Novell 312[01].Z4.03

Transkrypt

1 MINISTERSTWO EDUKACJI i NAUKI Andrzej Zając Administrowanie systemem operacyjnym Novell 312[01].Z4.03 Poradnik dla nauczyciela Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy Radom 2005

2 Recenzenci: mgr inż. Elżbieta Majka mgr inż. Grzegorz Smigielski Opracowanie redakcyjne: mgr inż. Katarzyna Maćkowska Konsultacja: dr inż. Bożena Zając Korekta: mgr inż. Tomasz Sułkowski Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej Administrowanie systemem operacyjnym Novell 312[01].Z4.03 zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu technik informatyk. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy, Radom

3 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstępne 4 3. Cele kształcenia 5 4. Przykładowe scenariusze zajęć 6 5. Ćwiczenia Struktura fizyczna i logiczna sieci (model OSI, protokoły, topologie sieciowe) Ćwiczenia Charakterystyka sieci Novell NetWare Ćwiczenia System plików sieci Novell NetWare Ćwiczenia Obiekty w sieci Novell NetWare Ćwiczenia System zabezpieczeń sieci Ćwiczenia Programy pomocnicze stacji roboczej Ćwiczenia Programy pomocnicze serwera Ćwiczenia Drukowanie Ćwiczenia Skrypty logowania Ćwiczenia Instalacja systemu Novell NetWare Ćwiczenia Ewaluacja osiągnięć ucznia Literatura 35 2

4 1. WPROWADZENIE Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik informatyk. W poradniku zamieszczono: wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane, aby bez problemów mógł korzystać z poradnika, cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem, przykładowe scenariusze zajęć, ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-uczenia oraz środkami dydaktycznymi, ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego. Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. ćwiczeń laboratoryjnych, samokształcenia kierowanego, metody projektów. Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 3

5 2. WYMAGANIA WSTĘPNE Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: korzystać z różnych źródeł informacji ze szczególnym uwzględnieniem dokumentacji systemu oraz zasobów Internetu, poszukiwać informacji w różnych źródłach, selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje, oceniać własne możliwości sprostania wymaganiom stanowiska pracy i wybranego zawodu, posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu dokumentacji technicznej, a także 4

6 3. CELE KSZTAŁCENIA W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć: wyjaśnić charakterystykę techniczną i cechy systemu Novell NetWare, określić strukturę katalogów systemu Novell NetWare, zaplanować i zastosować system zabezpieczeń sieci, wykorzystać stacje robocze do wykonywania określonych zadań, zastosować wybrane programy sieciowe, zastosować programy do drukowania w sieci Novell NetWare, zaplanować skrypty zgłoszeniowe, wykorzystać programy do tworzenia kont użytkowników, wykorzystać programy do zarządzania obiektami w środowisku NDS, zaplanować procedury archiwizacji systemu, zainstalować oprogramowanie klienta sieci NetWare, zainstalować system Novell NetWare, wstępnie skonfigurować serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, zastosować się do wymagań ergonomii, zastosować przepisy 5

7 4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ Scenariusz zajęć 1 Temat: Struktura fizyczna i logiczna sieci komputerowej. Cele: Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: zidentyfikować podstawowe elementy sieci komputerowej, rozpoznać topologie sieciowe, wskazać zalety i wady topologii sieciowych, scharakteryzować zasady adresowania komputerów w sieciach komputerowych, poszukać specjalistycznych informacji w ogólnodostępnych źródłach informacji. Metody nauczania uczenia się: wykład, dyskusja w grupie. Formy organizacyjne pracy uczniów: praca indywidualna, praca w małych zespołach (2-3 osobowych). prezentacje demonstrujące topologie sieciowe oraz podstawowe elementy sieci, karty katalogowe urządzeń sieciowych, literatura zgodnie z punktem 6 poradnika dla nauczyciela. Czas trwania: 3 godziny lekcyjne 3 x 45 min. Przebieg zajęć: 1. Wprowadzenie do zajęć. 2. Uświadomienie celów lekcji. 3. Plan lekcji. A. Sieć komputerowa. Wstęp - należy podać typowe zastosowania sieci komputerowej, podać przykłady sieci komputerowych, do których uczniowie mają dostęp. Uczniowie otrzymują karty katalogowe różnych urządzeń sieciowych. Uczniowie pracując indywidualnie wypisują przy nazwie każdego urządzenia najważniejsze zalety wskazujące na przydatność zastosowania danego urządzenia w sieci komputerowej. Pracując w grupie uczniowie sporządzają wspólne listy najważniejszych cech do każdego urządzenia. B. Topologie sieciowe. Wstęp - należy krótko scharakteryzować uczniom najczęściej wykorzystywane topologie sieciowe. Uczniowie pracując w małych grupach wypisują przy danej topologii sieciowej jej najważniejsze cechy. 6

8 C. Adresowanie komputerów. Wstęp - nauczyciel krótko charakteryzuje zasady adresowania komputerów w typowej sieci komputerowej. Uczniowie pracując w małych grupach określają adresy sieciowe przykładowej sieci komputerowej. Korzystając z literatury wypisują zasady adresowania w sieci lokalnej oraz Internecie. 4. Podsumowanie lekcji. Uczniowie wskazują korzyści z zastosowania wybranych urządzeń sieciowych. Wymieniają podstawowe i najczęściej stosowane elementy sieciowe. Wskazują cechy topologii sieciowych. Wskazują zasady adresowania komputerów w sieci lokalnej. 5. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności. 7

9 Scenariusz zajęć 2 Temat: Instalowanie oprogramowania Novell NetWare na serwerze sieci. Cele: Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: dobrać podzespoły serwera, zainstalować oprogramowanie Novell NetWare na serwerze, skonfigurować wstępnie serwer. Metody nauczania uczenia się: wykład, ćwiczenie laboratoryjne. Formy organizacyjne pracy uczniów: praca w małych zespołach (2-3 osobowych). prezentacje demonstrujące komponenty, z których zbudowany jest serwer, komputery przygotowane do zainstalowania oprogramowania, instrukcja instalacji oprogramowania, literatura zgodnie z punktem 6 poradnika dla nauczyciela. Czas trwania: 4 godziny lekcyjne 4 x 45 min. Przebieg zajęć: 1. Wprowadzenie do zajęć. 2. Uświadomienie celów lekcji. 3. Plan lekcji. A. Budowa serwera. Wstęp należy podać elementy, z których zbudowany jest serwer. Uczniowie pracując indywidualnie wypisują przy nazwie każdego elementu najważniejsze cechy, na które powinno się zwrócić uwagę przy wyborze ich jako elementów składowych serwera. B. Instalacja. Wstęp należy krótko scharakteryzować uczniom algorytm instalacji serwera. Przygotowanie komputera do instalacji (sekwencja bootująca w BIOS). Formatowanie partycji DOS. Instalacja Novell NetWare. Tworzenie woluminu SYS:. Ustawienie nazwy drzewa NDS. Ustawienie nazwy serwera oraz adresu IP. Uczniowie pracując w małych grupach instalują system sieciowy Novell NetWare. C. Wstępna konfiguracja. Wstęp nauczyciel krótko charakteryzuje podstawowe czynności niezbędne do wykonania po zainstalowaniu systemu. Uczniowie pracując w małych grupach wykonują niezbędne czynności. 8

10 4. Podsumowanie lekcji. uczniowie dobierają komponenty serwera do wydajnej pracy w określonej sieci, wymieniają podstawowe komponenty wykorzystywane do budowy serwera, prezentują algorytm instalacji oprogramowania serwera, wymieniają czynności niezbędne do wykonania po instalacji serwera. 5. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności. 9

11 5. ĆWICZENIA 5.1. Struktura fizyczna i logiczna sieci (model OSI, protokoły, topologie sieciowe) Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Opisz zasady pracy w sieci opartej o topologię magistrali liniowej. Narysuj schemat sieci opartej o topologię magistrali liniowej. struktury fizycznej i logicznej sieci. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: wyszukanie informacji dotyczących topologii sieciowych, sporządzenie schematu sieci opartej o topologię magistrali liniowej. pokaz, ćwiczenie. literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 2 Opisz zasady pracy w sieci opartej o topologię gwiazdy. Narysuj schemat sieci opartej o topologię gwiazdy. struktury fizycznej i logicznej sieci. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: wyszukanie informacji dotyczących topologii sieciowych, sporządzenie schematu sieci opartej o topologię gwiazdy. powinien pracować jeden uczeń. Wykonywane ćwiczenie powinno również kształtować umiejętności organizacji pracy, nawyki poszanowania urządzeń oraz stosowania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. pokaz, ćwiczenie. Literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 10

12 Ćwiczenie 3 Przygotuj kabel sieciowy do podłączenia komputera do sieci komputerowej oraz do połączenia dwóch komputerów ze sobą (kabel typu crossover). struktury fizycznej i logicznej sieci. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: wyszukanie informacji dotyczących budowy kabli sieciowych, zapoznanie się ze schematem połączenia, montaż kabla oraz testowanie poprawności montażu. Zalecane metody nauczania-uczenia się: pokaz, ćwiczenie. Literatura zgodna z punktem 7 poradnika, zaciskarka do wtyczek RJ-45, wtyczki RJ-45, tester kabli sieciowych. 11

13 5.2. Charakterystyka sieci Novell NetWare Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Określ elementy sieci, które są najczęściej wykorzystywane przy projektowaniu sieci opartych o system Novell NetWare. Narysuj przykładowy schemat połączeń składników sieci. charakterystyki sieci Novell NetWare. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: wyszukanie informacji dotyczących budowy sieci komputerowych, wybranie najczęściej wykorzystywanych elementów sieci, narysowanie schematu przykładowej sieci. Zalecane metody nauczania-uczenia się: pokaz, ćwiczenie. Literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 2 Określ jakie niezbędne komponenty powinien zawierać serwer sieciowy. charakterystyki sieci Novell NetWare. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: wyszukanie informacji dotyczących budowy serwera, zanotowanie elementów kluczowych, które powinny znajdować się na wyposażeniu serwera. pokaz, ćwiczenie. literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 12

14 5.3. System plików sieci Novell NetWare Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Określ w systemie plików lokalizację najważniejszych elementów systemu Novell NetWare. systemu plików sieci Novell NetWare. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: wyszukanie informacji dotyczących budowy systemu plików, wyszukanie informacji dotyczących lokalizacji najważniejszych elementów, zapisanie lokalizacji najważniejszych plików systemowych. pokaz, ćwiczenie. literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 13

15 5.4. Obiekty w sieci Novell NetWare Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Określ kontekst administratora w systemie Novell NetWare. obiektów sieci Novell NetWare. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: zalogowanie się do systemu jako administrator, wyszukanie informacji dotyczących struktury NDS, wyszukanie użytkownika o identyfikatorze admin, określenie kontekstu tego użytkownika. literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza z zainstalowanym klientem sieci NetWare. Ćwiczenie 2 Załóż obiekt typu użytkownik korzystając z NetWare Administratora. obiektów sieci Novell NetWare. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: zalogowanie się do systemu jako administrator, wyszukanie informacji dotyczących obiektów systemu Novell NetWare, uruchomienie programu NetWare Administrator, założenie obiektu User podając niezbędne dane. Zalecane metody nauczania-uczenia się: Literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza z zainstalowanym klientem sieci NetWare. 14

16 Ćwiczenie 3 Załóż obiekt typu jednostka organizacja korzystając z NetWare Administratora. obiektów sieci Novell NetWare. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: zalogowanie się do systemu jako administrator, wyszukanie informacji dotyczących obiektów systemu Novell NetWare, uruchomienie NetWare Administratora, założenie obiektu Organization Unit podając niezbędne dane. literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza z zainstalowanym klientem sieci NetWare. 15

17 5.5. System zabezpieczeń sieci Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Określ w jaki sposób można zwiększyć bezpieczeństwo danych znajdujących się na serwerze. systemu plików sieci Novell NetWare. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: wyszukanie informacji dotyczących bezpieczeństwa danych znajdujących się na serwerze, zidentyfikowanie najbardziej efektywnych sposobów zwiększających bezpieczeństwo danych. pokaz, ćwiczenie. literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 2 Dla obiektu typu użytkownik wskazanego przez nauczyciela ustaw minimalną długość hasła na 10 znaków oraz czas zmiany hasła na 30 dni. systemu zabezpieczeń sieci. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: zalogowanie się do systemu jako administrator, uruchomienie NetWare Administratora, wyszukanie obiektu użytkownika, uaktywnienie okna parametrów Details, dokonanie koniecznych modyfikacji, sprawdzenie poprawności wykonanych modyfikacji. literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza z zainstalowanym klientem sieci NetWare. 16

18 Ćwiczenie 3 Dla obiektu typu użytkownik wskazanego przez nauczyciela wprowadź restrykcje czasu logowania. Zezwól użytkownikowi logować się w poniedziałki i wtorki w godzinach systemu zabezpieczeń sieci. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: zalogowanie się do systemu jako administrator, uruchomienie NetWare Administratora, wyszukanie obiektu użytkownika, uaktywnienie okna parametrów Details, dokonanie koniecznych modyfikacji czasu logowania, sprawdzenie poprawności wykonanych modyfikacji. Zalecane metody nauczania-uczenia się: Literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza z zainstalowanym klientem sieci NetWare. Ćwiczenie 4 Dla wskazanego przez nauczyciela katalogu wprowadź prawa tylko do odczytu dla wybranego użytkownika. systemu zabezpieczeń sieci. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: zalogowanie się do systemu jako administrator, uruchomienie NEAT, wyszukanie wskazanego katalogu, nadanie odpowiednich uprawnień, sprawdzenie poprawności wykonanych modyfikacji. literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza z zainstalowanym klientem sieci NetWare. Ćwiczenie 5 Dla wskazanego przez nauczyciela katalogu wprowadź pełne prawa dostępu dla wybranego użytkownika. 17

19 systemu zabezpieczeń sieci. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: zalogowanie się do systemu jako administrator, uruchomienie NEAT, wyszukanie wskazanego katalogu, nadanie odpowiednich uprawnień, sprawdzenie poprawności wykonanych modyfikacji. literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza z zainstalowanym klientem sieci NetWare. 18

20 5.6. Programy pomocnicze stacji roboczej Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Korzystając z NEAT-a załóż 3 obiekty typu użytkownik, obiekt typu grupa oraz przydziel użytkowników do założonej grupy. programów pomocniczych stacji roboczej. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: zalogowanie się do systemu jako administrator, uruchomienie NEAT-a, założenie wskazanych obiektów, przydzielenie użytkowników do wskazanej grupy, sprawdzenie poprawności wykonanych modyfikacji. literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza z zainstalowanym klientem sieci NetWare. Ćwiczenie 2 Korzystając z NEAT-a załóż obiekt typu Organization Unit, oraz 2 obiekty typu User przydzielone do jednostki organizacyjnej. Określ konteksty pracy użytkowników. programów pomocniczych stacji roboczej. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: zalogowanie się do systemu jako administrator, uruchomienie NEAT-a, założenie wskazanych obiektów, określenie kontekstów pracy użytkowników, sprawdzenie poprawności wykonanych modyfikacji. literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza z zainstalowanym klientem sieci NetWare. 19

21 Ćwiczenie 3 Korzystając z NetWare Administratora ustaw wybrane prawa dostępu do wskazanych katalogów: tylko do odczytu, pełne prawa, prawa do kasowania elementów w katalogu. programów pomocniczych stacji roboczej. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: zalogowanie się do systemu jako administrator, uruchomienie NetWare Administratora, ustawienie praw do wskazanych katalogów, sprawdzenie poprawności wykonanych modyfikacji. literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza z zainstalowanym klientem sieci NetWare. 20

22 5.7. Programy pomocnicze serwera Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Zaloguj się zdalnie do serwera z zainstalowanym oprogramowaniem Novell NetWare. programów pomocniczych serwera. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: zalogowanie się do systemu jako administrator, uruchomienie NetWare Remote Manager, zalogowanie się do serwera, sprawdzenie dostępności informacji o serwerze. Literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza z zainstalowanym klientem sieci NetWare. Ćwiczenie 2 Sprawdź, korzystając z połączenia zdalnego, poprawność pracy serwera. programów pomocniczych serwera. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: zalogowanie się do systemu jako administrator, uruchomienie NetWare Remote Manager, zalogowanie się do serwera, zapoznanie się z komunikatami Health Monitor-a. pokaz, ćwiczenie laboratoryjne. literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza z zainstalowanym klientem sieci NetWare. 21

23 Ćwiczenie 3 Sprawdź na konsoli serwera poprawność pracy oraz stopień wykorzystania serwera. Przerwij połączenie wybranego użytkownika. programów pomocniczych serwera. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: uruchomienie na konsoli serwera program Monitor, zapoznanie się z komunikatami programu, odszukanie listy użytkowników zalogowanych do serwera, przerwanie połączenia wybranego użytkownika. pokaz, ćwiczenie laboratoryjne. Literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza z zainstalowanym klientem sieci NetWare. Ćwiczenie 4 Zakończ pracę serwera sieciowego. programów pomocniczych serwera. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: uruchomienie na konsoli serwera polecenia, które spowoduje wyłączenie serwera, zaobserwowanie ostrzeżeń serwera o zalogowanych użytkownikach. literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza z zainstalowanym klientem sieci NetWare. 22

24 5.8. Drukowanie Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Dołącz wskazaną drukarkę do sieci Novell NetWare. drukowania. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: uruchomienie NEAT, przeprowadzenie procedury dodania drukarki do sieci. literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza z zainstalowanym klientem sieci NetWare. Ćwiczenie 2 Dołącz wskazaną drukarkę sieciową do stacji roboczej. drukowania. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: uruchomienie stacji roboczej, dodanie drukarki sieciowej do stacji roboczej. literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza z zainstalowanym klientem sieci NetWare. 23

25 5.9. Skrypty logowania Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Napisz skrypt logowania, którego zadaniem jest wyświetlenie dzisiejszej daty i bieżącej godziny. skryptów logowania. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: wyszukanie informacji dotyczących tworzenia skryptów logowania, przygotowanie skryptu logowania, wprowadzenie go dla wybranego użytkownika, sprawdzenie poprawności działania. Uwaga! skrypty logowania w systemie Novell NetWare muszą być pisane wersalikami. literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza z zainstalowanym klientem sieci NetWare. Ćwiczenie 2 Napisz skrypt logowania, który wyświetli informacje o naszej stacji roboczej. skryptów logowania. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: wyszukanie informacji dotyczących tworzenia skryptów logowania, przygotowanie skryptu logowania, wprowadzenie go dla wybranego użytkownika, sprawdzenie poprawności działania. Uwaga! skrypty logowania w systemie Novell NetWare muszą być pisane wersalikami. literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza z zainstalowanym klientem sieci NetWare. 24

26 Ćwiczenie 3 Wprowadź przykładowy skrypt logowania. REM Przyklad MAP DISPLAY OFF MAP F:=SYS:PUBLIC MAP ROOT G:=SYS:USERS\%LOGIN_NAME WRITE "Witamy %FULL_NAME\n" WRITE "Dzisiaj jest %DAY. %MONTH_NAME. %YEAR\n" WRITE "Naciśnij dowolny przycisk" PAUSE CLS WRITE "Masz przypisane nastepujące mapowania: \n" MAP DISPLAY ON MAP WRITE "Naciśnij dowolny przycisk" PAUSE CLS DRIVE G: skryptów logowania. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: wyszukanie informacji dotyczących tworzenia skryptów logowania, wprowadzenie go dla wybranego użytkownika, sprawdzenie poprawności działania. Uwaga! skrypty logowania w systemie Novell NetWare muszą być pisane wersalikami. literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza z zainstalowanym klientem sieci NetWare. 25

27 5.10. Instalacja systemu Novell NetWare Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Zainstaluj na wyznaczonym komputerze system operacyjny Novell NetWare. skryptów logowania. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: wyszukanie informacji dotyczących instalacji systemu, zainstalowanie na wskazanym komputerze, sprawdzenie poprawności działania. literatura zgodna z punktem 7 poradnika, komputer przygotowany do zainstalowania serwera, zestaw płyt instalacyjnych systemu Novell NetWare. Ćwiczenie 2 Zainstaluj na wyznaczonym komputerze klienta sieci NetWare. skryptów logowania. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z algorytmem: wyszukanie informacji dotyczących instalacji systemu, zainstalowanie klienta na wskazanym komputerze, dołączenie do wskazanego serwera z zainstalowanym systemem Novell NetWare, sprawdzenie poprawności działania. literatura zgodna z punktem 7 poradnika, serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare, stacja robocza przygotowana do zainstalowania klienta sieci NetWare, zestaw płyt instalacyjnych systemu Novell NetWare. 26

28 6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego Test dwustopniowy do jednostki modułowej Administrowanie systemem operacyjnym Novell Test składa się z 18 zadań wielokrotnego wyboru, z których: zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14 są z poziomu podstawowego, zadania 15, 16, 17, 18 są z poziomu ponadpodstawowego. Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów. Proponuje się następujące normy wymagań uczeń otrzyma następujące oceny szkolne: dopuszczający za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, dostateczny za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego, dobry za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, bardzo dobry za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego. Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. d, 4. c, 5. a, 6. d, 7. a, 8. c, 9. d, 10. c, 11. b, 12. a, 13. a, 14. d, 15. b, 16. c, 17. c, 18. b. Plan testu Nr zad. Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia) Kategoria celu Poziom Wymagań 1 Wskazać podstawowe cechy serwera z zainstalowanym systemem Novell NetWare A P C 2 Wskazać podstawowe cechy komunikacji serwera ze stacjami roboczymi A P B 3 Wskazać podstawowe moduły usług drukowania NDPS A P D 4 Scharakteryzować zasady tworzenia skryptów logowania B P C 5 Scharakteryzować zasady tworzenia skryptów logowania B P A 6 Scharakteryzować prawa dostępu użytkownika B P D 7 Wskazać cechy kontekstu A P A Poprawna odpowiedź 27

29 8 Wskazać cechy obiektów NDS A P C 9 Wskazać cechy obiektów NDS A P D 10 Scharakteryzować zasady pracy bazy NDS B P C 11 Wskazać podstawowe cechy topologii sieciowych A P B 12 Scharakteryzować system plików NDS B P A 13 Wskazać mechanizmy zwiększające bezpieczeństwo serwera A P A 14 Wskazać mechanizmy zwiększające bezpieczeństwo serwera A P D 15 Scharakteryzować usługi tworzenia kopii bezpieczeństwa B PP B 16 Wskazać cechy macierzy dysków (RAID 1) A PP C 17 Scharakteryzować mechanizmy pracy systemu plików B PP C 18 Scharakteryzować prawa dostępu użytkownika B PP B Przebieg testowania Instrukcja dla nauczyciela 1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej jednotygodniowym. 2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 5. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test. Instrukcja dla ucznia 1. Przeczytaj uważnie instrukcję. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 4. Test zawiera 18 pytań. Do każdego pytania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi tylko jedna jest prawidłowa. 5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi stawiając w odpowiedniej rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut. Powodzenia! 28

30 Materiały dla ucznia: instrukcja, zestaw zadań testowych, karta odpowiedzi. ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 1. Komputer przygotowany do zainstalowania oprogramowania Novell NetWare w wersji minimum 6.0 powinien dysponować pamięcią RAM o wielkości przynajmniej: a) 8 MB, b) 32MB, c) 256 MB, d) Pamięć RAM nie jest mu potrzebna. 2. Serwer z zainstalowanym systemem Novell NetWare w wersji 6.x do komunikacji ze stacjami roboczymi może używać protokołu: a) FTP, b) TCP/IP, c) ICMP, d) DNS. 3. Usługi drukowania NDPS wymagają uruchomienia na serwerze programu: a) iprinter, b) printserver, c) monitor, d) broker. 4. Polecenie SET TIME OFF w skrypcie logowania: a) ustawia zegar na godz. 0:00, b) wyłącza zegar, c) wyłącza synchronizację czasu stacji roboczej z serwerem, d) wyłącza pokazywanie czasu przez skrypt. 5. Polecenie DRIVE F: w skrypcie logowania: a) powoduje zmianę bieżącego dysku na napęd F:, b) odłącza dysk oznaczony F:, c) sprawdza istnienie w systemie napędu F:, d) oznacza dodanie napędu oznaczonego F: do systemu. 6. Nadanie uprawnień Supervisor oznacza przyznanie praw do pliku: a) tylko odczytu, b) tylko zapisu, c) tylko zapisu i odczytu, d) wszystkich praw dostępu. 29

31 7. Kontekst opisuje: a) położenie obiektu w drzewie NDS, b) ścieżkę dostępu do pliku, c) elementy udostępnione dla użytkownika, d) wszystkie elementy NDS-u. 8. Obiekty klasy Leaf (liść) może zawierać: a) inny obiekt klasy Leaf (liść), b) obiekt typu kontener, c) nie mogą zawierać innych obiektów, d) dowolne obiekty znajdujące się w NDS-ie. 9. Obiekt klasy Root (korzeń) występuje: a) na każdym serwerze znajdującym się w NDS-ie, b) wielokrotnie na serwerze z zainstalowanym systemem Novell NetWare, c) nie występuje na serwerze z zainstalowanym systemem Novell NetWare, d) na szczycie Drzewa NDS. 10. Baza NDS (Novell Directory Services): a) znajduje się na każdym serwerze w sieci, b) jest przypisana do każdego serwera, c) obsługuje całą sieć a nie jeden serwer, d) może znajdować się wielokrotnie na serwerze. 11. Użycie topologii gwiazdy przy połączeniu komputerów w sieci oznacza: a) bezpośrednie podłączenie komputerów do serwera, b) że stacje robocze i serwer są połączone z centralnym urządzeniem (Switch-em), c) obsługuje całą sieć a nie jeden serwer, d) może znajdować się wielokrotnie na serwerze. 12. Jaki największy wolumen można założyć wykorzystując system plików NSS: a) 8 TB, b) 256 GB, c) 512 GB, d) 4 TB. 13. Do jakich zadań używany jest UPS : a) podtrzymywania napięcia zasilania serwera, b) wspomagania zasilania, c) wzmacniania ochrony sieci komputerowej, d) gwarantuje 24-godzinną pracę serwera. 14. Ile maksymalnie znaków może posiadać hasło administratora: a) 16, b) 32, c) 64, d)

32 15. Program Administracja kopiami SMS służy do: a) rozsyłania wiadomości tekstowych, b) tworzenia kopii bezpieczeństwa, c) kontroli bezpieczeństwa, d) filtrowania danych. 16. Macierz RAID 1 składająca się z dwóch dysków o pojemnościach 8 GB i 10 GB charakteryzuje się: a) pojemnością 18 GB, b) brakiem możliwości pracy po awarii jednego z dysków, c) pojemnością 8 GB, z której mogą korzystać użytkownicy, d) zwiększeniem szybkości zapisu danych. 17. Katalog DELETED.SAV znajdujący się na woluminie SYS zawiera: a) pliki odzyskane, b) skasowane pliki i katalogi, c) skasowane pliki, d) pliki przygotowane do skasowania. 18. Nadanie uprawnień File scan oznacza przyznanie praw do pliku: a) skanowania, b) prawo do wyświetlania zawartości katalogu, c) przeglądania zawartości pliku, d) prawo do usuwania plików. 31

33 KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko... Administrowanie systemem operacyjnym Novell Zakreśl poprawną odpowiedź Nr Odpowiedź zadania 1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d Razem: Punkty 32

34 Zadanie typu próba pracy Instrukcja dla nauczyciela W badaniu osiągnięć ucznia w jednostce modułowej Administrowanie systemem operacyjnym Novell NetWare przewiduje się zastosowanie zadania typu próba pracy, gdyż pozwoli nam ono określić poziom ukształtowanych przez ucznia umiejętności w tej jednostce. Zadanie zostało tak skonstruowane, aby można było zbadać wyszczególniony poniżej układ umiejętności. Zadaniem nauczyciela jest stworzenie uczniowi warunków, umożliwiających w określonym czasie wykonanie zadania. Uczeń powinien mieć udostępnione stanowisko komputerowe składające się z serwera oraz stacji roboczej podłączonych do siebie, z zainstalowanym niezbędnym oprogramowaniem. Przewiduje się na wykonanie poniższego zadania dwie godziny lekcyjne 90 minut. Instrukcja dla ucznia Przygotuj na serwerze jednostkę organizacyjną będącą odpowiednikiem wirtualnej firmy. Firma ma posiadać działy: sekretariat, księgowość, kadry, sprzedaż i magazyn. Wykonaj poniższe czynności: załóż grupy robocze zgodne z nazwami działów, do każdego działu dodaj 3 użytkowników, przydziel każdemu z nich własny folder roboczy na serwerze, ustaw właściwe prawa dostępu do folderów roboczych, załóż na serwerze foldery zgodne z nazwą działu, przydziel pełne prawa do odpowiednich folderów użytkownikom danej grupy roboczej, dla użytkowników działu sprzedaż ogranicz czas logowania do serwera (godz. od 8.00 do 16:00), dla użytkowników działu kadry ustaw hasła minimum 10-znakowe, zmieniane co 20 dni, określ kontekst pracy użytkowników poszczególnych grup, określ efektywne prawa dostępu do katalogów serwera, zgodnych z nazwami działów. Umiejętności podlegające ocenie Lp. Czynność wykonana przez ucznia Punkty Waga* Wynik 1 Założenie grup roboczych 0,5 2 Założenie wzorca użytkownika 0,5 3 Ustawienie odpowiednich parametrów 0,5 wzorcowego ( template ) użytkownika 4 Założenie użytkowników według wzorca 0,5 5 Przydzielenie folderu roboczego dla 0,5 użytkownika 6 Ustawienie właściwych praw dostępu 0,5 7 Założenie folderów na serwerze 0,5 8 Ograniczenie czasu logowania 0,5 9 Zwiększenie bezpieczeństwa haseł 0,5 10 Określenie efektywnych praw dostępu 0,5 33

35 Klucz oceniania: 20 pkt. czynność wykonana bezbłędnie z pełnym umotywowaniem dokonanych wyborów, 18 pkt. czynność wykonana bezbłędnie, drobne nieprawidłowości w umotywowaniu dokonywanych działań, 14 pkt. w wykonaniu czynności wystąpiły drobne nieistotne dla całego procesu błędy, 10 pkt. w wykonaniu czynności wystąpiło kilka błędów, które w wyniku przeprowadzonej korekty naprawiono, 7 pkt. najważniejsze elementy danej czynności zostały wykonane, wykonanie jednak całej czynności wymagało dokonania wielu poprawek, 0 pkt. czynność wykonana błędnie. Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne: Ocena Minimalna liczba uzyskanych punktów dopuszczający 60 dostateczny 72 dobry 85 bardzo dobry 95 34

36 7. LITERATURA 1. Gaskin J.: NetWare 6. Poradnik administratora i użytkownika, Mikom Lindberg K., Harris J.: Novell NetWare 6. Księga administratora, Helion Albera J.: Novell NetWare 6. Ćwiczenia praktyczne. Użytkownik, Helion