Podstawy farmakoterapii nowotworów
|
|
- Dariusz Stankiewicz
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Podstawy farmakoterapii nowotworów Dr Artur Cieślewicz Zakład Farmakologii Klinicznej Spis treści Wprowadzenie... 2 Jak osiągnąć cel terapeutyczny?... 2 Klasyfikacja... 2 Specyficzność względem fazy cyklu... 3 Leki niezależne od fazy cyklu... 3 Leki alkilujące... 3 Antymetabolity... 3 Środki pochodzenia naturalnego... 4 Hormony... 4 Inne... 5 Drogi podawania cytostatyków... 5 Rodzaje chemioterapii... 5 Najczęstsze działania niepożądane
2 Wprowadzenie Nowotwór Nieprawidłowa tkanka, powstająca w wyniku niekontrolowanych podziałów pojedynczej zmutowanej komórki Mutacje w protoonkogenach (czynniki wzrostu, czynnik transkrypcyjne pobudzające proliferację) i antyonkogenach (np. p53, BRCA1, BRCA2): geny kodujące białka pełniące istotną rolę w cyklu komórkowym Nowotwór = każda zmiana spowodowana niekontrolowanym rozrostem komórek Nowotwór łagodny (niezłośliwy): wyraźnie odgraniczony od otaczających tkanek; nie daje przerzutów mięśniaki macicy, tłuszczaki, włókniaki, włókniakogruczolaki, wodniaki Nowotwór złośliwy: nacieka okoliczne tkanki, przedostaje się do krwi i limfy, daje przerzuty Rak: nowotwór złośliwy tkanki nabłonkowej (skóra, płuca, piersi, trzustka, wątroba ) Mięsak: tkanka mięśniowa, tłuszczowa, chrząstka Chłoniak: układ limfatyczny Białaczka: nowotwór złośliwy krwi Nowotwór może powstać z pojedynczej komórki: Cel terapeutyczny: eliminacja wszystkich komórek nowotworowych Szczególnie ważne jest jak najwcześniejsze rozpoczęcie terapii Im dłużej rozwija się nowotwór, tym trudniejsze staje się jego wyleczenie Jak osiągnąć cel terapeutyczny? Zabicie aktywnie dzielących się komórek Niestety, zdrowe komórki mają podobną wrażliwość na chemioterapeutyki co komórki nowotworowe Klasyfikacja Leki alkilujące Działania niepożądane w komórkach zdrowych dzielących się: szpik kostny, błona śluzowa żołądka i jelit, mieszki włosowe Antymetabolity Środki pochodzenia naturalnego Hormony 2
3 Inne Specyficzność względem fazy cyklu Leki niezależne od fazy cyklu Alkilujące: nitrogranulogen, chlorambucyl, cyklofsfamid, ifosfamid Antybiotyki przeciwnowotworowe Pochodne nitrozomocznika Cisplatyna, karboplatyna, oksaliplatyna, dakarbazyna Leki alkilujące Przyłączają wysoce reaktywne rodniki do grup nukleofilowych cząsteczek biologicznych Zakłócenie procesów życiowych komórki Wszystkie fazy cyklu komórkowego; najsilniej późna faza G1, faza S Toksyczność: zahamowanie czynności szpiku kostnego, toksyczne działanie na śluzówkę (wrzody przewodu pokarmowego), nudności, wymioty, bezpłodność, wypadanie włosów Pochodne iperytu azotowego: cyklofosfamid, chlormetyna, trofosfamid Etyloiminy Estry kwasu sulfonowego Pochodne nitrozomocznika Triazemy Antymetabolity Antymetabolity kwasu foliowego, zasad azotowych, analogi nukleozydów S-specyficzne; kompetycyjne hamowanie reakcji metabolicznych/wbudowanie analogu zamiast normalnego substratu 3
4 Działania niepożądane: supresja szpiku kostnego Antagoniści kwasu foliowego: metotreksat, edatreksat, trimetreksat Antagoniści pirymidyn: 5-fluorouracyl, kapecytabina, floksurydyna, tegafur Antagoniści puryn: 6-merkaptopuryna, tioguanina Analogi nukleozydów: cytarabina, kladrybina, pentostatyna Środki pochodzenia naturalnego Alkaloidy barwinka: winkrystyna, winblastyna Blokada polimeryzacji mikrotubul Taksoidy: paklitaksel, docetaksel Antybiotyki: Stabilizacja mikrotubul Wiązanie z DNA (uszkadzanie, blokada replikacji), generowanie wolnych rodników, uszkadzanie błon komórkowych Antracykliny (doksorubicyna, aklarubicyna, epirubicyna), daktinomycyna, bleomycyna Inhibitory topoizomerazy I: kamptotecyna, topotekan, irinotekan Specyficzność fazowa: S, G1 Hormony Stosowane jeżeli na powierzchni komórek docelowych obecne są receptory, zaś hormon stymuluje (antagoniści) bądź inhibuje (agoniści) wzrost komórki Adrenokortykosteroidy (prednizon, hydrokortyzon, deksametazon) Hormony płciowe Estrogeny (etynyloestradiol, fosfestrol) Antyestrogeny (tamoksyfen, raloksyfen) Progestageny (medroksyprogesteron, megestrol) Androgeny (testosteron, metylotestosteron) Antyandrogeny (cyproteron, flutamid, anandron) Analogi gonadoliberyny (GNRH): goserelina, leuprorelina, buserelina, tryptorelina Inhibitory aromatazy: aminoglutetimid, formestan, anastrozol, letrozol, worozol, eskemestan 4
5 Inne Cisplatyna: wiązania krzyżowe w DNA; inhibicja replikacji i transkrypcji. Prokarbazyna: pęknięcia chromosomów; blokada syntezy DNA, RNA, białek. Hydroksykarbamid: inhibicja reduktazy rybonukleotydowej. L-asparaginaza: obniża poziom L-asparaginy (nie jest syntetyzowana przez komórki nowotworowe ostrej białaczki limfoblastycznej). Przeciwciała monoklonalne, np. trastuzumab przeciwko receptorom HER2 (nadekspresja w 30% przypadków raka piersi) uniemożliwia dimeryzację receptora, jego fosforylację (aktywację) i blokuje dalsze przekazywanie sygnału, uwrażliwiając komórkę na sygnały proapoptotyczne Drogi podawania cytostatyków Infuzja dożylna Doustnie, jeżeli zakładany jest dłuższy okres cyklu leczniczego Dotętniczo (np. podawanie do tętnic wątrobowych => leczenie przerzutów do wątroby) Perfuzja: odcięcie części ciała od krążenia (np. kończyny), podanie cytostatyków krążeniem pozaustrojowym; np. leczenie czerniaków i mięsaków Dokanałowo: podanie cytostatyków do płynu mózgowo-rdzeniowego Dojamowo: podanie cytostatyków bezpośrednio do jam ciała (płucna, brzuszna) Rodzaje chemioterapii Radykalne leczenie wyłączne: białaczki, chłoniaki Leczenie uzupełniające: po zabiegu chirurgicznym Leczenie poprzedzające: przedoperacyjne Jednocześnie z innymi metodami: np. radioterapią Leczenie paliatywne: choroba w stadium nieuleczalnym; poprawa jakości życia Najczęstsze działania niepożądane Nudności i wymioty Podrażenienie receptorów serotoninonwych w mózgu i rdzeniu; podrażnienie błony śluzowej żołądka Profilaktyka: inhibitory receptora serotoninowego, metoclopramid; odpowiednia dieta, psychoterapia Wypadanie włosów Całe ciało Odwracalne 5
6 Brak metod zapobiegających Mielotoksyczność Uszkodzenie wszystkich aktywnych komórek henatopoetycznych Neurotoksyczność Alkaloidy barwinka, taksoidy: zaburzenie przewodnictwa włókien nerwowych Asparaginaza: powstający kwas asparaginowy może powodować zaburzenia psychiczne Prokarbazyna: przenika barierę krew-mózg; słaby inhibitor monoaminooksydazy => zaburzenia neurologiczne i psychiczne Cisplatyna:zaburzenia słuchu, neuropatie obwodowe Pneumotoksyczność Bleomycyna: gromadzenie w płucach, uszkodzenie pneumocytów; istotne ryzyko zwłóknienia przy dawce kumulacyjnej > 400mg Układ moczowy Metotreksat: zmiany zapalne (odpowiadają na kortykosteroidy) Leki alkilujące (busulfan, karmustyna): nieodwracalne włóknienie miąższu płucnego Cyklofosfamid: zapalenie pęcherza moczowego Cisplatyna: uszkodzenie nabłonka kanalików nerkowych Metotreksat: w wysokich dawkach uszkadza kanaliki nerkowe Kardiotoksyczność Antracykliny (kardiotox. typu1): tworzenie wolnych rodników uszkadzających kardiomiocyty => arytmie, kardiomiopatie Trastuzumab (kardiotox. typu 2): prawidłowa aktywacja HER2 jest istotna dla właściwego funkcjonowanie serca => zaburzenie wzrostu i mechanizmów naprawczych kardiomiocytów Fluorouracyl: skurcza naczyń wieńcowych => dusznica bolesna Nabłonek przewodu pokarmowego Nadżerki, owrzodzenia, perforacje Brak skutecznej prewencji Łagodzenie objawów, zapobieganie infekcjom Zaburzenia płodności Mężczyźni: uszkodzenie spermatocytów Kobiety: zaburzenie miesiączkowania; przedwczesna menopauza 6
7 Przez dwa lata po zakończeniu chemioterapii nie wolno dopuścić do zapłodnienia 7
Podstawy farmakoterapii nowotworów
Podstawy farmakoterapii nowotworów Dr Artur Cieślewicz artcies@ump.edu.pl Spis treści Nowotwór... 2 Cel terapeutyczny... 2 Klasyfikacja... 2 Specyficzność względem fazy cyklu komórkowego... 2 Niezależność
Bardziej szczegółowoPodstawy chemioterapii nowotworów
Podstawy chemioterapii nowotworów Oddział Chemioterapii Kliniki Onkologii Akademii Medycznej w Poznaniu Podstawowe terminy Tempo wzrostu masy nowotworowej zależy od: czasu trwania cyklu komórkowego, frakcji
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa Barbara Czerska... 11 Autorzy... 17 Wykaz skrótów... 19
Przedmowa Barbara Czerska.................................. 11 Autorzy.................................................... 17 Wykaz skrótów.............................................. 19 Rozdział I.
Bardziej szczegółowoLeczenie systemowe raka piersi
Leczenie systemowe raka piersi Marcin Napierała specjalista onkologii klinicznej Oddział Onkologii Ogólnej SP ZOZ Szpital Wojewódzki Zielona Góra Leczenie systemowe raka piersi Leczenie systemowe raka
Bardziej szczegółowoLeczenie skojarzone w onkologii. Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego
Leczenie skojarzone w onkologii Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego Zastosowanie leczenia skojarzonego w onkologii Chemioradioterapia sekwencyjna lub jednoczasowa: Nowotwory
Bardziej szczegółowoZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU
ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ( na podstawie artykułu zamieszczonego na portalu internetowym www.wp.pl zebrał i opracował administrator strony www.atol.org.pl ) Przewlekłe nadużywanie
Bardziej szczegółowoLECZENIE SKOJARZONE W ONKOLOGII. Dr hab. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka Katedra Onkologii AM w Poznaniu
LECZENIE SKOJARZONE W ONKOLOGII Dr hab. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka Katedra Onkologii AM w Poznaniu 2007 ONKOLOGIA to kompleksowa wiedza o chorobach nowotworowych; wielodyscyplinarna dziedzina wymagająca
Bardziej szczegółowo(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2107906. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 27.12.2007 07872446.
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 27906 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 27.12.2007 07872446.
Bardziej szczegółowoProgram dotyczy wyłącznie kontynuacji leczenia pacjentów włączonych do programu do dnia 30.03.2008.
załącznik nr 7 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Program dotyczy wyłącznie kontynuacji leczenia pacjentów włączonych do programu do dnia 30.03.2008. 1. Nazwa programu:
Bardziej szczegółowoTerapeutyczne Programy Zdrowotne 2009 Leczenie nowotworów podścieliska przewodu pokarmowego (GIST) Załącznik nr 9
Załącznik nr 9 Nazwa programu: do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku LECZENIE NOWOTWORÓW PODŚCIELISKA PRZEWODU POKARMOWEGO (GIST) ICD 10 grupa rozpoznań obejmująca nowotwory
Bardziej szczegółowoLeki przeciwzapalne. Niesteroidowe (NSAID nonsteroidal. Steroidowe
Leki przeciwzapalne Leki przeciwzapalne Niesteroidowe (NSAID nonsteroidal anti-inflammatory drug) Steroidowe Kwas acetylosalicylowy (Aspirin ) rok odkrycia 1897 (F. Hoffmann), rok wprowadzenia 1899 (Bayer)
Bardziej szczegółowoTerapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Leczenie nowotworów podścieliska przewodu pokarmowego (GIST) Załącznik nr 8
Załącznik nr 8 Nazwa programu: do Zarządzenia 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku LECZENIE NOWOTWORÓW PODŚCIELISKA PRZEWODU POKARMOWEGO (GIST) ICD 10 grupa rozpoznań obejmująca nowotwory
Bardziej szczegółowoRysunek. Układ limfatyczny.
Informacja dotyczy rodzaju chłoniaka nieziarniczego zwanego chłoniakiem z małych limfocytów B. Warto również przeczytać informacje na temat przewlekłej białaczki limfocytowej (CLL), która jest podobnym
Bardziej szczegółowoTerapeutyczne Programy Zdrowotne 2009 Leczenie raka piersi Załącznik nr 6 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku
Załącznik nr 6 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku Nazwa programu: LECZENIE RAKA PIERSI ICD-10 C 50 nowotwór złośliwy sutka Dziedzina medycyny: onkologia kliniczna I. Cel
Bardziej szczegółowoNowotwór złośliwy piersi
www.oncoindex.org SUBSTANCJE CZYNNE W LECZENIU: Nowotwór złośliwy piersi Lapatinib Refundacja z ograniczeniami Lapatinib jest wskazany do leczenia dorosłych pacjentów z rakiem piersi, u których nowotwór
Bardziej szczegółowoPoniższa informacja dotyczy chłoniaka Burkitta, będącego odmianą chłoniaka nieziarniczego.
Poniższa informacja dotyczy chłoniaka Burkitta, będącego odmianą chłoniaka nieziarniczego. Chłoniak nieziarniczy Chłoniak nieziarniczy jest nowotworem układu chłonnego, który jest częścią systemu odpornościowego
Bardziej szczegółowoCHOROBY NOWOTWOROWE. Twór składający się z patologicznych komórek
CHOROBY NOWOTWOROWE Twór składający się z patologicznych komórek Powstały w wyniku wielostopniowej przemiany zwanej onkogenezą lub karcinogenezą Morfologicznie ma strukturę zbliżoną do tkanki prawidłowej,
Bardziej szczegółowozaawansowany rak nerki lub rak nerki z przerzutami, w skojarzeniu z interferonem alfa-2a;
EMA/302947/2017 EMEA/H/C/000582 Streszczenie EPAR dla ogółu społeczeństwa bewacyzumab Niniejszy dokument jest streszczeniem Europejskiego Publicznego Sprawozdania Oceniającego (EPAR) dotyczącego leku.
Bardziej szczegółowoNOWE ZWIĄZKI PRZECIWNOWOTWOROWE Z GRUPY INHIBITORÓW KINAZY TYROZYNOWEJ EGFR STOSOWANE W TERAPII CELOWANEJ. Joanna Rozegnał
NOWE ZWIĄZKI PRZECIWNOWOTWOROWE Z GRUPY INHIBITORÓW KINAZY TYROZYNOWEJ EGFR STOSOWANE W TERAPII CELOWANEJ Joanna Rozegnał TERAPIA CELOWANA: Jedna z najbardziej nowoczesnych metod leczenia nowotworów Skierowana
Bardziej szczegółowoLek Avastin stosuje się u osób dorosłych w leczeniu następujących rodzajów nowotworów w skojarzeniu z innymi lekami przeciwnowotworowymi:
EMA/175824/2015 EMEA/H/C/000582 Streszczenie EPAR dla ogółu społeczeństwa bewacyzumab Niniejszy dokument jest streszczeniem Europejskiego Publicznego Sprawozdania Oceniającego (EPAR) dotyczącego leku.
Bardziej szczegółowoKatarzyna Pogoda Warszawa, 23 marca 2017 roku
Chemioterapia doustna i podskórne metody podawania leków w raku piersi. Lepsza jakość życia pacjentek Katarzyna Pogoda Warszawa, 23 marca 2017 roku Rak piersi - heterogenna choroba Stopień zaawansowania
Bardziej szczegółowoKeytruda (pembrolizumab)
EMA/235911/2019 EMEA/H/C/003820 Przegląd wiedzy na temat leku Keytruda i uzasadnienie udzielenia Pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w UE Co to jest lek Keytruda i w jakim celu się go stosuje Keytruda
Bardziej szczegółowoChemioterapia Wytyczne i zasady stosowania ---------------------------------------------------- lek. Marcin Napierała Zielona Góra, 17 listopada 2007
Chemioterapia Wytyczne i zasady stosowania ---------------------------------------------------- lek. Marcin Napierała Zielona Góra, 17 listopada 2007 - cel stosowania chemioterapii Schemat cyklu komórkowego:
Bardziej szczegółowoRadiobiologia. Dawki promieniowania. Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią. Jonizacja. Wzbudzanie
Radiobiologia Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią Podczas przechodzenia promieniowania jonizującego przez warstwy ośrodka pochłaniającego jego energia zostaje zaabsorbowana Jonizacja W
Bardziej szczegółowoPodstawy farmakologicznego leczenia nowotworów. Marcin Napierała Zielona Góra, 5 grudnia 2010
Marcin Napierała Zielona Góra, 5 grudnia 2010 Definicja nowotworu: Nie kontrolowany przez organizm rozplem części dotychczas prawidłowych komórek, ich rozrost i zdolność dawania przerzutów Nowotwór złośliwy
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI WSTĘP... 13
SPIS TREŚCI WSTĘP... 13 ROZDZIAŁ I Skąd się to bierze?... 16 1. Podstawowe zagrożenia...18 1.1. Geografia występowania nowotworów...18 1.2. Skłonności rasowe... 21 1.3. Skłonności genetyczne... 21 1.4.
Bardziej szczegółowoCeny oczekiwane w rodzaju: leczenie szpitalne - programy zdrowotne (lekowe) obowiązujące od 01.07.2012 r. Cena Oczekiwana 03.0000.301.
Ceny oczekiwane w rodzaju: leczenie szpitalne - programy zdrowotne (lekowe) obowiązujące od 01.07.2012 r. Kod Zakresu Nazwa Zakresu Cena Oczekiwana 03.0000.301.02 PROGRAM LECZENIA PRZEWLEKŁEGO WZW TYPU
Bardziej szczegółowoDziałania niepożądane radioterapii
Działania niepożądane radioterapii Powikłania po radioterapii dzielimy na wczesne i późne. Powikłania wczesne ostre występują w trakcie leczenia i do 3 miesięcy po jego zakończeniu. Ostry odczyn popromienny
Bardziej szczegółowoczerniak (nowotwór skóry), który rozprzestrzenił się lub którego nie można usunąć chirurgicznie;
EMA/524789/2017 EMEA/H/C/003820 Streszczenie EPAR dla ogółu społeczeństwa pembrolizumab Niniejszy dokument jest streszczeniem Europejskiego Publicznego Sprawozdania Oceniającego (EPAR) dotyczącego leku.
Bardziej szczegółowocz. III leki przeciwzapalne
Oddziaływanie leków z celami molekularnymi cz. III leki przeciwzapalne Prof. dr hab. Sławomir Filipek Wydział Chemii oraz Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych Uniwersytet Warszawski 1 Leki przeciwzapalne
Bardziej szczegółowoRadiobiologia. Działanie promieniowania jonizującego na DNA komórkowe. Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią. Jonizacja.
Radiobiologia Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią Podczas przechodzenia promieniowania jonizującego przez warstwy ośrodka pochłaniającego jego energia zostaje zaabsorbowana Jonizacja W
Bardziej szczegółowoWstęp Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa 1. Fakty i liczby
Spis treści Wstęp 11 Przedmowa do wydania polskiego 13 Przedmowa 15 1. Fakty i liczby 17 Płuca 17 Węzły chłonne 21 W jaki sposób pracują płuca? 23 Czym jest rak płuc? 24 W jaki sposób dochodzi do rozwoju
Bardziej szczegółowoFIZJOLOGIA CZŁOWIEKA
FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin, Jonathan Stamford, David White FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin Jonathan Stamford David White Przekład zbiorowy pod redakcją Joanny Gromadzkiej-Ostrowskiej
Bardziej szczegółowoBiologia. Klasa VII. Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Z. I J. Moraczewskich w Sulejówku
Biologia 2017 Klasa VII Dział I : HIERARCHICZNA BUDOWA ORGANIZMU CZŁOWIEKA, SKÓRA, UKŁAD RUCHU 1. Organizm człowieka jako zintegrowana całość 2. Budowa i funkcje skóry 3. Choroby skóry oraz zasady ich
Bardziej szczegółowoRak piersi - zagrożenie cywilizacyjne
Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne dr n. med. Marcin Wiszniewski, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi Regionalny Ośrodek Onkologiczny II Ogólnopolska Konferencja Medycyny Pracy
Bardziej szczegółowoLeki cytostatyczne pochodzenia roślinnego
GinPolMedProject 4 (50) 2018: 093-098 ARTYKUŁ POGLĄDOWY Leki cytostatyczne pochodzenia roślinnego Anna Antosz-Gruszkoś Wojewódzki Szpital Specjalistyczny Megrez Sp. z o.o. Tychy Apteka szpitalna STRESZCZENIE
Bardziej szczegółowoFarmakoterapia najczęściej występujących nowotworów Dr Artur Cieślewicz
Farmakoterapia najczęściej występujących nowotworów Dr Artur Cieślewicz Zakład Farmakologii Klinicznej artcies@ump.edu.pl Spis treści Rak płuca... 2 Rak piersi... 4 Rak gruczołu krokowego... 9 Rak jelita
Bardziej szczegółowoLECZENIE RAKA PIERSI ICD-10 C
załącznik nr 5 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Nazwa programu: LECZENIE RAKA PIERSI ICD-10 C 50 nowotwór złośliwy sutka Dziedzina medycyny: onkologia kliniczna I. Cel
Bardziej szczegółowoCechy komórek nowotworowych
Rak jelita grubego Wstęp Rak jelita grubego (łac. carcinoma intestini crassi) to trzeci najczęściej diagnozowany nowotwór na świecie (zaraz za rakiem płuc oraz piersi); zdiagnozowano 1,36 miliona wystąpień
Bardziej szczegółowoLECZENIE RAKA PIERSI (ICD-10 C 50)
Załącznik B.9. LECZENIE RAKA PIERSI (ICD-10 C 50) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie adjuwantowe raka piersi trastuzumabem 1.1 Kryteria kwalifikacji 1) histologiczne rozpoznanie raka piersi; 2) nadekspresja
Bardziej szczegółowoRysunek. Układ Limfatyczny.
Informacja dotyczy chłoniaka rozlanego z dużych komórek B, będącego odmianą chłoniaka nieziarniczego. Chłoniak nieziarniczy Chłoniak nieziarniczy jest nowotworem układu chłonnego, który jest częścią systemu
Bardziej szczegółowoRak prostaty męska sprawa. Dr med. Piotr Machoy
Rak prostaty męska sprawa Dr med. Piotr Machoy Wstęp Rocznie w Europie ok. 10% zgonów u mężczyzn z powodu chorób nowotworowych spowodowanych jest przez raka prostaty Rak prostaty (RS) jest jednym z trzech
Bardziej szczegółowoWCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI
WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych
Bardziej szczegółowoTerapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Leczenie raka piersi Załącznik nr 5 do zarządzenia 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 r.
Załącznik nr 5 do zarządzenia 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 r. Nazwa programu: LECZENIE RAKA PIERSI ICD-10 C 50 nowotwór złośliwy sutka Dziedzina medycyny: onkologia kliniczna I.
Bardziej szczegółowozaawansowanym rakiem nerkowokomórkowym, rodzajem raka nerki, u pacjentów, którzy byli wcześniej leczeni lekami przeciwnowotworowymi;
EMA/303208/2017 EMEA/H/C/003985 Streszczenie EPAR dla ogółu społeczeństwa niwolumab Niniejszy dokument jest streszczeniem Europejskiego Publicznego Sprawozdania Oceniającego (EPAR) dotyczącego leku. Wyjaśnia,
Bardziej szczegółowoLECZENIE RAKA PIERSI (ICD-10 C 50)
Załącznik B.9. LECZENIE RAKA PIERSI (ICD-10 C 50) ŚWIADCZENIOBIORCY ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PROGRAMU 1. Leczenie
Bardziej szczegółowoRysunek. Układ limfatyczny.
Informacja dotyczy chłoniaka grudkowego, stanowiącego odmianę chłoniaka nieziarniczego. Chłoniak nieziarniczy Jest to choroba rozrostowa układu limfatycznego, który stanowi część systemu odpornościowego
Bardziej szczegółowoPrzegląd wiedzy na temat leku Opdivo i uzasadnienie udzielenia Pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w UE
EMA/55246/2019 EMEA/H/C/003985 Przegląd wiedzy na temat leku Opdivo i uzasadnienie udzielenia Pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w UE Co to jest lek Opdivo i w jakim celu się go stosuje Opdivo jest lekiem
Bardziej szczegółowoChemioterapia przeciwnowotworowa
Chemioterapia przeciwnowotworowa Definicje Nowotwór jest chorobą, w której dochodzi do niekontrolowanego podziału komórek i rozsiewania tych zmienionych genetycznie komórek w całym organizmie Dr Piotr
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Opinia Rady Przejrzystości nr 181/2012 z dnia 13 sierpnia 2012 r. w sprawie objęcia refundacją produktów leczniczych zawierających temozolomid,
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych www.aotm.gov.pl Rekomendacja nr 110/2014 z dnia 28 kwietnia 2014 r. Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych w sprawie usunięcia świadczenia gwarantowanego obejmującego
Bardziej szczegółowoINFORMACJA DLA PACJENTKI DOTYCZĄCA BADANIA KLINICZNEGO
INFORMACJA DLA PACJENTKI DOTYCZĄCA BADANIA KLINICZNEGO Zastosowanie Cisplatyny w chemioterapii neoadjuwantowej u polskich pacjentek ze zdiagnozowanym rakiem piersi, będących nosicielkami mutacji w genie
Bardziej szczegółowoWarszawa, 31.10.2007r.
Warszawa, 31.10.2007r. Lek Taxotere otrzymuje pozytywną opinię Komitetu ds. Produktów Leczniczych stosowanych u Ludzi (CHMP), zalecającą rejestrację w Unii Europejskiej do leczenia indukcyjnego miejscowo
Bardziej szczegółowoWYBRANE ASPEKTY NARAŻENIA NA LEKI ANTYNOWOTWOROWE W MIEJSCU PRACY. Lek. Szczepan Jędral Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w Rzeszowie
WYBRANE ASPEKTY NARAŻENIA NA LEKI ANTYNOWOTWOROWE W MIEJSCU PRACY Lek. Szczepan Jędral Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w Rzeszowie AKTY PRAWNE Stan zdrowia wszystkich osób pracujących w dużej mierze
Bardziej szczegółowoROZKŁAD MATERIAŁU, PYTANIA POWTÓRZENIOWE ORAZ PYTANIA EGZAMINACYJNE
ROZKŁAD MATERIAŁU, PYTANIA POWTÓRZENIOWE ORAZ PYTANIA EGZAMINACYJNE Klasa7 podstawowa (Proponowany poniżej podział obowiązującego uczniów materiału może być modyfikowany) IX************************************************
Bardziej szczegółowoNowe wytyczne w diagnostyce i leczeniu raka piersi w oparciu o doniesienia ESMO z 2007 roku
Nowe wytyczne w diagnostyce i leczeniu raka piersi w oparciu o doniesienia ESMO z 2007 roku Tegoroczna konferencja ESMO zaowocowała nowo przedstawionymi wytycznymi, dotyczącymi zarówno diagnostyki, jak
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI 1. Leki stosowane w zaburzeniach układu krążenia
SPIS TREŚCI Wstęp 13 1. Leki stosowane w zaburzeniach układu krążenia 15 1.1. Wiadomości ogólne 17 1.1.1. Krew 18 1.1.2. Transport gazów 19 1.1.3. Charakterystyka schorzeń układu krążenia 21 1.2. Rola
Bardziej szczegółowoChoroby związane z wygasaniem czynności jajników.
Choroby związane z wygasaniem czynności jajników. Sytuacja hormonalna przed i po menopauzie Względny hyperestrogenizm - zmiany przerostowe (polipy, mięśniaki, przerost śluzówki macicy, mastopatia) Hypoestrogenizm
Bardziej szczegółowoProfil metaboliczny róŝnych organów ciała
Profil metaboliczny róŝnych organów ciała Uwaga: tkanka tłuszczowa (adipose tissue) NIE wykorzystuje glicerolu do biosyntezy triacylogliceroli Endo-, para-, i autokrynna droga przekazu informacji biologicznej.
Bardziej szczegółowoCzęść VI: Streszczenie Planu Zarządzania Ryzykiem dla produktu:
Część VI: Streszczenie Planu Zarządzania Ryzykiem dla produktu: Mitoxantron Accord, 2 mg/ml, koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczące produktu
Bardziej szczegółowowww.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Choroba behceta Wersja 2016 2. DIAGNOZA I LECZENIE 2.1 Jak diagnozuje się tę chorobę? Diagnoza jest głównie kliniczna. Może minąć od roku do nawet pięciu lat
Bardziej szczegółowoVII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ. LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń
VII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń 1. Scyntygrafia i radioizotopowe badanie czynnościowe tarczycy 1) gamma kamera planarna lub scyntygraf;
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji Bendamustini hydrochloridum Należy uważnie zapoznać się
Bardziej szczegółowoRysunek. Układ limfatyczny.
Informacja dotyczy chłoniaka limfoblastycznego stanowiącego odmianę złośliwego chłoniaka nieziarniczego. Chłoniak nieziarniczy Jest to choroba rozrostowa układu limfatycznego, który stanowi część systemu
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1097 Poz. 42 Załącznik C.35. IRINOTECANUM
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1097 Poz. 42 Załącznik C.35. IRINOTECANUM 1. IRINOTECANUM C15 RAK PRZEŁYKU 2. IRINOTECANUM C15.0 SZYJNA CZĘŚĆ PRZEŁYKU 3. IRINOTECANUM C15.1 PIERSIOWA CZĘŚĆ PRZEŁYKU
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Konsultacyjna Stanowisko Rady Konsultacyjnej nr 12/2011 z dnia 28 lutego 2011 r. w sprawie usunięcia z wykazu świadczeń gwarantowanych albo zmiany poziomu lub
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych www.aotm.gov.pl Rekomendacja nr 154/2013 z dnia 28 października 2013 r. Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych w sprawie usunięcia z wykazu świadczeń gwarantowanych
Bardziej szczegółowo// // Zastosowanie pól magnetycznych w medycynie. Wydanie drugie. Autor: Aleksander Sieroń.
// // Zastosowanie pól magnetycznych w medycynie. Wydanie drugie. Autor: Aleksander Sieroń. Prof. Aleksander Sieroń jest specjalistą z zakresu chorób wewnętrznych, kardiologii i medycyny fizykalnej. Kieruje
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 36/2012 z dnia 25 czerwca 2012 r. w zakresie usunięcia z wykazu świadczeń gwarantowanych/zmiany poziomu lub sposobu
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 268/2013 z dnia 30 grudnia 2013 r. w sprawie usunięcia świadczenia obejmującego podawanie nelarabiny w rozpoznaniach
Bardziej szczegółowoCzęść VI: Streszczenie Planu Zarządzania Ryzykiem dla produktu:
Część VI: Streszczenie Planu Zarządzania Ryzykiem dla produktu: Olamide, 10 mg, tabletki VI.2 VI.2.1 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Olamide przeznaczone do wiadomości
Bardziej szczegółowoLECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C-34)
Załącznik B.6. LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C-34) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH
Bardziej szczegółowoInformacja dotyczy pozawęzłowego chłoniaka strefy brzeżnej systemu MALT (z komórek B), który jest odmianą złośliwego chłoniaka nieziarniczego.
Chłoniak typu MALT pozawęzłowy chłoniak strefy brzeżnej systemu MALT (z komórek B) Informacja dotyczy pozawęzłowego chłoniaka strefy brzeżnej systemu MALT (z komórek B), który jest odmianą złośliwego chłoniaka
Bardziej szczegółowoRozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane. Genetyczne podłoże nowotworzenia
Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Genetyczne podłoże nowotworzenia Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane Połączenia komórek
Bardziej szczegółowoEllagi Guard Ochrona kwasem elagowym
Ellagi Guard Ochrona kwasem elagowym Ellagi Guard wspomaga wysiłki mające na celu utrzymanie dobrego stanu zdrowia. Jest on, bogaty w składniki, które są silnymi przeciwutleniaczami, zwalczającymi wolne
Bardziej szczegółowoPrzegląd wiedzy na temat leku Opdivo i uzasadnienie udzielenia Pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w UE
EMA/489091/2018 EMEA/H/C/003985 Przegląd wiedzy na temat leku Opdivo i uzasadnienie udzielenia Pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w UE Co to jest lek Opdivo i w jakim celu się go stosuje Opdivo jest
Bardziej szczegółowo57.94 Wprowadzenie na stałe cewnika do pęcherza moczowego
ICD9 kod Nazwa 03.31 Nakłucie lędźwiowe 03.311 Nakłucie lędźwiowe w celu pobrania płynu mózgowo-rdzeniowego 100.62 Założenie cewnika do żyły centralnej 23.0103 Porada lekarska 23.0105 Konsultacja specjalistyczna
Bardziej szczegółowo10 wskazówek dla chorych na nowotwory piersi
NOWOTWORY PIERSI Roz poznanie choroby nowotworowej wiąże się z dużym obciążeniem psychofizycznym. Obecność kogoś bliskiego, rodziny, pielęgniarki i innych chorych pomoże Ci poradzić sobie w tych trudnych
Bardziej szczegółowoVI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Capecitabine Fair-Med. przeznaczone do publicznej wiadomości
VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Capecitabine Fair-Med. przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnieniai choroby RAK OKRĘŻNICY Rak okrężnicy (CRC) to jeden
Bardziej szczegółowoW jaki sposób chłodzenie skóry głowy może wpłynąć na ocalenie Twoich włosów w trakcie chemioterapii?
W jaki sposób chłodzenie skóry głowy może wpłynąć na ocalenie Twoich włosów w trakcie chemioterapii? Jak działa system? Komórki tworzące mieszek włosa dzielą się i mnożą w szybkim tempie, tak jak komórki
Bardziej szczegółowoRola onkologicznego leczenia systemowego u pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową
Artykuł poglądowy Alina Strąg-Lemanowicz 1, Wojciech Leppert 2 1 Oddział Medycyny Paliatywnej, Szpital Wojewódzki w Pile 2 Katedra i Klinika Medycyny Paliatywnej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego
Bardziej szczegółowoPoniższa informacja dotyczy chłoniaka z komórek płaszcza, stanowiącego odmianę chłoniaka nieziarniczego.
Chłoniak z komórek płaszcza Poniższa informacja dotyczy chłoniaka z komórek płaszcza, stanowiącego odmianę chłoniaka nieziarniczego. Chłoniak nieziarniczy Jest to choroba rozrostowa układu limfatycznego,
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK DO KATALOGU PROGRAMÓW TERAPEUTYCZNYCH (LEKOWYCH) OPISY PROGRAMÓW TERAPEUTYCZNYCH (LEKOWYCH)
Załącznik do załącznika 1d do zarządzenia 93/2005 w brzmieniu określonym w załączniku nr 3 do zarządzenia nr 12/2006 Prezesa Funduszu ZAŁĄCZNIK DO KATALOGU PROGRAMÓW TERAPEUTYCZNYCH (LEKOWYCH) OPISY PROGRAMÓW
Bardziej szczegółowoCykl kształcenia 2013-2016
203-206 SYLABUS Nazwa Fizjoterapia kliniczna w chirurgii, onkologii i medycynie paliatywnej. Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii Kod Studia Kierunek studiów Poziom
Bardziej szczegółowoZagadnienia seminaryjne w semestrze letnim I Błony biologiczne
Zagadnienia seminaryjne w semestrze letnim 2019 I Błony biologiczne 1. Budowa i składniki błon biologicznych - fosfolipidy - steroidy - białka - glikoproteiny i glikolipidy 2. Funkcje błony komórkowej
Bardziej szczegółowoIRINOTECANUM. Załącznik C.35.a. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA
Załącznik C.35.a. IRINOTECANUM Lp 1. IRINO TECANUM C15 RAK PRZEŁYKU 2. IRINO TECANUM C15.0 SZYJNA CZĘŚĆ PRZEŁYKU 3. IRINO TECANUM C15.1 PIERSIOWA CZĘŚĆ PRZEŁYKU 4. IRINO TECANUM C15.2 BRZUSZNA CZĘŚĆ PRZEŁYKU
Bardziej szczegółowoCeny oczekiwane w rodzaju: leczenie szpitalne - programy zdrowotne (lekowe) obowiązujące od r. Cena Oczekiwana
Ceny oczekiwane w rodzaju: leczenie szpitalne - programy zdrowotne (lekowe) obowiązujące od 01.07.2012 r. Kod Zakresu Nazwa Zakresu Cena Oczekiwana 03.0000.301.02 PROGRAM LECZENIA PRZEWLEKŁEGO WZW TYPU
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 20/2014 z dnia 20 stycznia 2014 r. w sprawie usunięcia świadczenia obejmującego podawanie winorelbiny w rozpoznaniach
Bardziej szczegółowoNowotworowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych u chorych na raka piersi - nowe koncepcje terapeutyczne
Nowotworowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych u chorych na raka piersi - nowe koncepcje terapeutyczne Trastuzumab - lek o dużej cząsteczce nieprzekraczający bariery krew-mózg - może być rozważany w leczeniu
Bardziej szczegółowoLeki antykachektyczne. lek. med. Marta Bijak-Ulejczyk Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Leki antykachektyczne lek. med. Marta Bijak-Ulejczyk Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Grupy leków czyli co mamy środki stymulujące apetyt leki modulujące pracę przewodu pokarmowego leki anaboliczne/antykataboliczne
Bardziej szczegółowoCeny oczekiwane w rodzaju: leczenie szpitalne - programy zdrowotne (lekowe) obowiązujące od r. Cena Oczekiwana
Ceny oczekiwane w rodzaju: leczenie szpitalne - programy zdrowotne (lekowe) obowiązujące od 01.07.2012 r. Kod Zakresu Nazwa Zakresu Cena Oczekiwana 03.0000.301.02 PROGRAM LECZENIA PRZEWLEKŁEGO WZW TYPU
Bardziej szczegółowoMETHOTREXAT (iniekcje) - Lek cytostatyczny. Methotrexat:
Methotrexat: Na receptę Forma leku: iniekcje 5 mg; 20 mg; 50 mg; 500 mg; 1000 mg. Zawartoć substancja czynna - methotrexate Zamienniki Leku Methotrexat Sposób działania Methotrexat hamuje przyrost komórek.
Bardziej szczegółowoOGÓLNE WARUNKI UBEZPIECZENIA UMOWA DODATKOWA NA WYPADEK NOWOTWORU - ONA NR OWU/ONA1/1/2012
OGÓLNE WARUNKI UBEZPIECZENIA UMOWA DODATKOWA NA WYPADEK NOWOTWORU - ONA NR OWU/ONA1/1/2012 Umowa dodatkowa ONA jest zawierana na podstawie Warunków Sposób na przyszłość (kod TUL0) oraz Ogólnych warunków
Bardziej szczegółowoMam Haka na Raka. Chłoniak
Mam Haka na Raka Chłoniak Nowotwór Pojęciem nowotwór określa się niekontrolowany rozrost nieprawidłowych komórek w organizmie człowieka. Nieprawidłowość komórek oznacza, że różnią się one od komórek otaczających
Bardziej szczegółowoZałącznik do OPZ nr 8
Załącznik do OPZ nr 8 Lista raportów predefiniowanych Lp. Tytuł raportu Potencjalny użytkownik raportu 1. Lista chorych na raka stercza w zależności od poziomu antygenu PSA (w momencie stwierdzenia choroby)
Bardziej szczegółowoMetotreksat fakty i mity. Prof. dr hab. med. Witold Tłustochowicz Klinika Chorób Wewnętrznych i Reumatologii CSK MON WIM Warszawa Kielce 29.01.2015.
Metotreksat fakty i mity Prof. dr hab. med. Witold Tłustochowicz Klinika Chorób Wewnętrznych i Reumatologii CSK MON WIM Warszawa Kielce 29.01.2015. Międzynarodowe rekomendacje leczenia MTX Jak działa metotreksat?
Bardziej szczegółowoleczenie miejscowe leczenie systemowe leczenie skojarzone Leczenie chirurgiczne wznowy miejscowej leczenie radykalne
Leczenie W terapii raka jelita grubego stosuje się trzy podstawowe metody leczenia onkologicznego: chirurgię, radioterapię oraz chemioterapię. Dwie pierwsze określa się jako leczenie miejscowe, ostania
Bardziej szczegółowoKatalog ryczałtów za diagnostykę w programach lekowych
Katalog ryczałtów za diagnostykę w programach lekowych Lp. Kod Nazwa świadczenia Ryczałt roczny (punkty) Uwagi 1 2 3 4 5 1 5.08.08.0000001 Diagnostyka w programie leczenia przewlekłego WZW typu B lamiwudyną
Bardziej szczegółowoSpis tre 1. Podstawy immunologii 11 2. Mechanizmy immunopatologiczne 61
Spis treści Przedmowa do wydania polskiego 6 Przedmowa do wydania pierwszego oryginalnego 6 Przedmowa do wydania drugiego oryginalnego 7 Przedmowa do wydania drugiego oryginalnego zmienionego i uaktualnionego
Bardziej szczegółowoUmowa dodatkowa na wypadek nowotworu ONA NR OWU/ONA1/1/2014
Umowa dodatkowa na wypadek nowotworu ONA Umowa dodatkowa ONA jest zawierana na podstawie Warunków oraz Ogólnych warunków ubezpieczenia umowy dodatkowej na wypadek nowotworu ONA. Przeczytaj uważnie poniższe
Bardziej szczegółowo