Koncepcja funkcjonowania systemu odbioru i oczyszczania ścieków na obszarze gminy Zbrosławice

Transkrypt

1 Koncepcja funkcjonowania systemu odbioru i oczyszczania ścieków na obszarze gminy Zbrosławice Dariusz Zdebik Zbrosławice, Paweł Zawartka 1

2 Zakres pracy 1. Charakterystyka i wpływ uwarunkowań rozwojowych gminy Zbrosławice mających wpływ na kształtowanie systemu gospodarki ściekowej; 2. Bilans ścieków dla istniejącego i docelowego systemu transportu i oczyszczania; 3. Charakterystyka istniejącego systemu transportu i oczyszczania ścieków na terenie gminy Zbrosławice; 4. Analiza uwarunkowań rozwoju systemu kanalizacyjnego; 5. Wariantowe rozwiązanie odbioru i oczyszczania ścieków na terenie gminy Zbrosławice; 6. Koszty inwestycyjne i eksploatacyjne wariantowych rozwiązań systemu odbioru i oczyszczania ścieków; 7. Analiza efektywności techniczno-ekonomicznej inwestycji; 8. Etapowanie proponowanych zadań inwestycyjnych; 9. Zalecenia do zmian planu aglomeracji Przezchlebie w odniesieniu do proponowanych rozwiązań rozbudowy systemu kanalizacyjnego; 10. Analiza wpływu planowanych inwestycji na wysokość opłat taryfowych za ścieki; 11. Wnioski i rekomendacje. 2

3 Bilans ścieków obecnie i docelowo Dopływ ścieków do Oczyszczalni Ścieków Przezchlebie, w roku 2016 wyniósł 561,1 m 3 /d, w tym: ścieki z gospodarstw domowych: 301,1 m 3 /d, ścieki z firm i usług: 64,8 m 3 /d, wody przypadkowe: 195,2 m 3 /d, Ilość ścieków, jaka powstanie docelowo na obszarze gminy Zbrosławice oszacowano na poziomie 3 040,3 m 3 /d, w tym: na obszarach istniejącej zabudowy: 1 833,7 m 3 /d, w tym: ścieki z gospodarstw domowych: 1 297,1 m 3 /d, ścieki z firm i usług: 247,0 m 3 /d, wody przypadkowe: 289,6 m 3 /d, na obszarach planowanej zabudowy: 1 206,6 m 3 /d, ścieki z gospodarstw domowych: 881,0 m 3 /d, ścieki z firm i usług: 168,2 m 3 /d, wody przypadkowe: 157,4 m 3 /d. 3

4 Warianty odbioru i oczyszczania ścieków W ramach koncepcji rozważano dwa warianty rozwiązania gospodarki ściekowej na obszarze gminy Zbrosławice: Wariant 1: dociążenie istniejącej OS w Przezchlebiu (uwzględnienie istniejących dokumentacji projektowych), Wariant 2: budowa nowej oczyszczalni w Kamieńcu, likwidacja OS Przezchlebie, budowa lokalnych oczyszczalni. W obu wariantach uwzględniono tereny perspektywicznej zabudowy mieszkalnictwa jednorodzinnego oraz tereny magazynowo-produkcyjne. 4

5 Warianty odbioru i oczyszczania ścieków Wariant 1 Wariant 2 5

6 Zakres rzeczowy Wariantów Wyszczególnienie Jedn. Wariant 1 Wariant 2 Sieć kanalizacyjna obszar istniejącej zabudowy, w tym: mb grawitacyjna mb tłoczna mb obszar planowanej zabudowy, w tym: mb grawitacyjna mb tłoczna mb RAZEM mb Pompownie obszar istniejącej zabudowy szt obszar planowanej zabudowy szt. 6 6 RAZEM szt Liczba gospodarstw domowych obszar istniejącej zabudowy szt obszar planowanej zabudowy szt RAZEM szt Wariant 1 Oczyszczalnie: nowe 2 szt.: OS Jasiona, OS Księży Las, przebudowa istniejącej OS Przezchlebie. Wariant 2 Oczyszczalnie: nowe 6 szt.: OS Jasiona, OS Księży Las, OS Jaśkowice, OS Kopienica, OS Łubie, OS Kamieniec; likwidacja istniejącej OS Przezchlebie Zakres W1 Zakres W2 6

7 Koszty inwestycyjne Wariantów Wyszczególnienie Wariant 1 Wariant 2 zł, netto zł, netto obszar istniejącej zabudowy, w tym: grawitacyjna tłoczna pompownie oczyszczalnie RAZEM obszar planowanej zabudowy, w tym: grawitacyjna tłoczna pompownie RAZEM SUMA Oszacowane koszty inwestycyjne przekraczają możliwości finansowe gminy Zbrosławice i GZK Sp. z o.o. w Zbrosławicach. Zakres inwestycyjny (Wariant W1A) określono przy założeniach: wydatkowanie ok. 5 mln zł rocznie na budowę systemu kanalizacyjnego i przebudowę OS Przezchlebie, realizacja inwestycji w okresie ok. 10 letnim. Koszty W1 Koszty W2 7

8 Zabudowa istniejąca: wskaźnik koncentracji [mk/km], koszty jednostkowe [zł/mk] 8

9 Zabudowa docelowa: wskaźnik koncentracji [mk/km], koszty jednostkowe [zł/mk] 9

10 Zakres rekomendowany Wariant W1A Zakres rzeczowy Wariantu W1A Długość sieci Ilość Miejscowość grawitacyjna tłoczna Razem pompowni mb mb mb szt. Kamieniec Karchowice Zawada Zbrosławice Czekanów RAZEM W Wariancie W1A planuje się budowę mb sieci kanalizacyjnej, w tym: kanalizacja grawitacyjna: mb, kanalizacja tłoczna: mb. oraz budowę 18 szt. pompowni sieciowych. Do planowanej kanalizacji podłączonych zostanie istniejących budynków mieszkalnych. W Wariancie W1A zostanie przebudowana OS Przezchlebie. 10

11 Zakres rekomendowany Wariant W1A 11

12 Koszty Wariant W1A Koszty dla Wariantu W1A Miejscowość Długość sieci grawitacyjnej - obszar istniejący zł Tłoczna Sieć Pomp. RAZEM zł zł zł RAZEM miejsc. zł Koszt OS Przezchlebie zł KOSZT RAZEM zł Kamieniec Karchowice Zawada Zbrosławice Czekanów OS Przezchlebie RAZEM Koszt budowy systemu w Wariancie W1A oszacowano w wysokości zł netto, w tym: budowa systemu kanalizacyjnego: zł netto, w tym: budowa kanalizacji grawitacyjnej: zł netto, budowa kanalizacji tłocznej: zł netto, w tym: siec tłoczna: zł netto, pompownie sieciowe: zł netto, przebudowa OS Przezchlebie: zł netto. Koszt opracowania dokumentacji projektowej oszacowano w wysokości zł netto. Łącznie : netto: ,00 zł, brutto: ,06 zł. 12

13 Etapowanie inwestycji Analiza nakładów inwestycyjnych, wskaźnika koncentracji mieszkańców na kilometr sieci, jednostkowego wskaźnika nakładów na mieszkańca oraz możliwości finansowych gminy Zbrosławice, wskazują na konieczność etapowania inwestycji. Etap I: Karchowice, Zawada: ze względu na przygotowanie dokumentacji projektowej i budowę rurociągów tranzytowych do OS Przezchlebie, Kamieniec: w Wariancie 1 wskaźnik koncentracji dla istn. zabudowy wynosi 113,32 Mk/km, docelowo: 120,19 Mk/km, Zbrosławice: w Wariancie 1 wskaźnik koncentracji dla istn. zabudowy wynosi 87,38 Mk/km, docelowo: 141,33 Mk/km, Do Etapu I proponuje się włączyć przerzut ścieków z Czekanowa w kierunku Świętoszowic. Etap II: Laryszów, Ptakowice, Wilkowice, Szałsza, Miedary, Przezchlebie (planowane obszary zabudowy), Etap III: Obszar planowanej zabudowy: Boniowice, Ziemięcice. Etap IV: Miejscowości znacznie oddalone od obszarów istniejącej zabudowy z długimi odcinkami sieci tranzytowej: Kopienica, Łubie, Jaśkowice, Łubki, Etap V: Miejscowości z indywidualnymi oczyszczalniami ścieków: Jasiona, Księży Las. Etap Etap I Etap II Etap III Etap IV Etap V Lata realizacji

14 Analiza obciążenia oczyszczalni Stan istniejący: Stopień podłączenia mieszkańców w zlewni OS Przezchlebie wynosi ok. 79,75%. Średniodobowy dopływ ścieków do oczyszczalni wyniósł ok. 561 m 3 /d. Przepustowość hydrauliczna oczyszczalni wynosi m 3 /d. Projektowe obciążenie oczyszczalni ładunkiem RLM wynosi Wpływ rozbudowy sieci kanalizacyjnej: I. Podłączenie wszystkich mieszkańców w zlewni OS Przezchlebie wzrost do RLM, tj. > RLM OS, II. Zrzut ścieków z Czekanowa wzrost do RLM, tj. > RLM OS, III. Podłączenie mieszkańców z I Etapu obszaru koncepcji: wzrost do RLM, tj. > RLM OS, IV. Dynamiczny rozwój budownictwa jednorodzinnego na obszarze I Etapu koncepcji: wzrost do RLM, tj. > RLM OS, V. Podłączenie mieszkańców Szałszy: wzrost do RLM, tj. > RLM OS, Docelowo do oczyszczalni może dopłynąć ładunek zanieczyszczeń wynoszący ok RLM. Dopływ ścieków do oczyszczalni oszacowano w ilości 1 978,6 m 3 /d. Rozbudowa systemu kanalizacyjnego wskazuje na konieczność podjęcia prac związanych z przebudową OS Przezchlebie lub budową nowej oczyszczalni. 14

15 Scenariusze oczyszczania ścieków parametry oczyszczalni Rozważano dwa scenariusze oczyszczania ścieków: odprowadzenie całości ścieków do istniejącej OS Przezchlebie, odprowadzenie ścieków do dwóch oczyszczalni: istniejącej OS Przezchlebie i nowej OS Kamieniec. Scenariusz 1: Parametry OS Przezchlebie: Q srd = m 3 /d; RLM = Scenariusz 2: proponuje się odprowadzenie ścieków do dwóch oczyszczalni: istniejącej OS Przezchlebie, nowej OS Kamieniec. OS Przezchlebie: Do OS Przezchlebie, docelowo mogą dopłynąć ścieki z Przezchlebia, Ziemięcic, Świętoszowic, Wieszowy, Czekanowa i Szałszy. Parametry oczyszczalni ścieków: Q srd = m 3 /d; RLM = OS Kamieniec Do OS Kamieniec docelowo mogą dopływać ścieki od mieszkańców z Karchowic, Zawady, Kamieńca, i ze Zbrosławic. Parametry oczyszczalni ścieków: Q srd = m 3 /d; RLM =

16 Scenariusze oczyszczania ścieków porównanie Opis Scenariusz 1: OS Przezchlebie; RLM = Lokalizacja Jedna lokalizacja Przebudowa w istniejącym miejscu etapowanie inwestycji budowa 2 bloków biologicznych Obsługa 1 obsługa trójbrygadowa 2 obsługi trójbrygadowe Wielkość oczyszczalni gospodarka osadowa bieżące utrzymanie Inne Oczyszczalnia > RLM zastosowana technologia musi uwzględniać podwyższone usuwanie związków azotu i fosforu Prowadzona w jednym miejscu Jednokrotne koszty ponoszone na analizy bieżące (ścieki, osady, opłaty środowiskowe) Zaprojektowane rurociągi tłoczne z Karchowic w kierunku OS Przezchlebie Scenariusz 2: OS Przezchlebie: RLM = OS Kamieniec: RLM = dwie lokalizacje Przebudowa w istniejącym miejscu budowa nowej oczyszczalni Do czasu osiągnięcia RLM planowane dwie oczyszczalnie, zgodnie z obowiązującym prawem, nie będą musiały stosować technologii pozwalających na podwyższone usuwanie związków azotu i fosforu dla zakresu przewidzianego w Wariancie W1A. OS Przezchlebie docelowo nie przekroczy wielkości RLM. OS Kamieniec w przyszłości może przekroczyć wielkość RLM, po podłączeniu kolejnych miejscowości (Miedary, Wilkowice). W rozwiązaniach projektowych należy przewidzieć technologię, dla obu oczyszczalni, (pomimo obowiązujących uwarunkowań prawnych) pozwalającą na podwyższona redukcje związków azotu i fosforu. Prowadzona w dwóch miejscach (dublowanie urządzeń). Podwójne koszty ponoszone na analizy bieżące (ścieki, osady, opłaty środowiskowe) Istniejący zrzut do rowu stanowiącego dopływ cieku Świętoszowickiego w Przezchlebiu, Zrzut do Dramy odbiornik o stabilnym przepływie 16

17 Scenariusze oczyszczania ścieków koszty inwestycyjne Scenariusz 1 Scenariusz 2 Wyszczególnienie OS Przezchlebie Q=2200 m 3 /d OS Przezchlebie Q=1100 m 3 /d OS Kamieniec Q=1100 m 3 /d Reaktor biologiczny ze stabilizacją tlenową osadu (2 szt.) Budynek socjalny Stacja dmuchaw Osadnik wtórny ( 2 szt.) Budynek odwadniania Prasa Przebudowa / budowa sieci wewnętrznych, w tym AKPiA Układ komunikacyjny Roboty rozbiórkowe RAZEM oczyszczalnia RAZEM scenariusz Dynamiczny koszt jednostkowy (DGC) scenariuszy budowy oczyszczalni Wyszczególnienie Jedn. Scenariusz 1 Scenariusz 2 Suma zdyskontowanych kosztów zł Suma zdyskontowanych ścieków m DGC zł/m 3 4,27 5,01 Wyniki przeprowadzonych analiz jednoznacznie wskazują, iż ze względów ekonomicznych opłacalnym z analizowanych wariantów jest Scenariusz 1. Wariant z rozbudową jednej istniejącej oczyszczalni ścieków jest korzystniejszy głównie ze względu na ograniczenie kosztów eksploatacyjnych w kolejnych latach. 17

18 Zalecenia do zmian planu aglomeracji Na obszarze gminy Zbrosławice Uchwałą nr V/26/29/2016 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 12 września 2016r. poz została wyznaczona aglomeracja Przezchlebie z oczyszczalnią ścieków w Przezchlebiu. Równoważną liczbę mieszkańców aglomeracji określono na RLM. Aglomeracja Przezchlebie obejmuje miejscowości: Przezchlebie, Ziemięcice, Świętoszowice, Wieszowa, Zawada, Karchowice i Boniowice (wraz z terenami perspektywicznej zabudowy). Miejscowością, z największym wskaźnikiem koncentracji, położoną w zasięgu projektowanej sieci kanalizacyjnej jest Kamieniec (wartość wskaźnika 113,32 Mk/km). Uwzględniając istniejących mieszkańców oraz planową do budowy sieć kanalizacyjną, miejscowością, którą można włączyć do istniejącej aglomeracji jest Czekanów. Obecnie w Czekanowie mieszka 912 osób (dane meldunkowe) a planowana długość sieci kanalizacyjnej wynosi 4,8 km, w związku z czym wskaźnik koncentracji przedstawia się następująco: 912 Mk / 4,8 km = 190 Mk/km. W związku z powyższym rekomenduje się w zakresie zmian aglomeracji Przezchlebie: wyłączenie Boniowic terenów perspektywicznej zabudowy, rozszerzenie aglomeracji o Czekanów, 18

19 Wpływ planowanych inwestycji na wielkość opłat taryfowych Realizacja inwestycji przyczyni się bezpośrednio do zmiany wielkości taryf za odbiór ścieków. Koszty eksploatacyjne wzrosną w następujących kategoriach: wynagrodzenia z narzutami, materiały, energia, opłata za korzystanie ze środowiska, podatki i opłaty, usługi obce. Największe koszty generowane będą przez podatek od nieruchomości oraz czynsz dzierżawny (należące do kategorii podatki i opłaty). Łączne nakłady inwestycyjne zostały skalkulowane na wartość zł netto. W związku z tym w rok po oddaniu całej inwestycji do eksploatacji (rok 2028) czynsz dzierżawny będzie wynosił 1,18 mln zł, natomiast podatek od nieruchomości będzie wynosił 0,84 mln zł. Koszt wynagrodzeń wzrośnie ze względu na potrzebę zatrudnienia dodatkowej ilości osób. Obsługa oczyszczalni: 4 osoby zatrudnione w roku Obsługa kanalizacji: 3 osoby, zatrudnienie po jednej osobie w latach 2020, 2024 i

20 Wpływ planowanych inwestycji na wielkość opłat taryfowych Prognoza opłaty taryfowej za ścieki zł, netto Pozycja Wartość niezbędnych Przychodów (tyś zł) 2 124, , , , , , , , , , , ,2 Prognoza ilości ścieków (tyś m 3 ) 134,9 175,4 208,2 208,2 211,4 230,3 233,3 290,2 331,4 331,4 363,2 363,2 Wymagana przeciętna opłata roczna (zł/m 3 ) 15,74 16,61 17,73 18,66 20,25 20,74 21,94 19,36 19,31 20,09 19,14 19,32 Wymagana przeciętna opłata trzyletnia (zł/m 3 ) 16,83 19,92 20,04 19,50 Taryfy w ujęciu rocznym Taryfy w ujęciu trzyletnim 20

21 Wpływ planowanych inwestycji na wielkość opłat taryfowych Prognoza gminnych dopłat do taryf za odprowadzanie ścieków od mieszkańców w wybranych latach, zł brutto Wyszczególnienie Jedn Prognoza ilości ścieków m 3 /r Stawka dopłaty z Gminy zł/m 3 7,39 7,76 8,15 8,56 8,99 9,44 Dopłaty gminny do taryf za odbiór ścieków, w tym: zł/rok dopłaty do ścieków dopływających istniejącym zł/rok systemem kanalizacyjnym dopłaty do ścieków dopływających z obszaru objętego koncepcją zł/rok

22 Podsumowanie W zakresie budowy sieci kanalizacyjnej opracowano dwa Warianty: Wariant 1: dociążenie istniejącej OS w Przezchlebiu (uwzględnienie istniejących dokumentacji projektowych), Wariant 2: budowa nowej oczyszczalni w Kamieńcu, likwidacja OS Przezchlebie, budowa lokalnych oczyszczalni. Analiza zakresu inwestycyjnego i nakładów doprowadzała do wyboru Wariantu 1 jako rekomendowanego (Wariant W1A) w ograniczonym zakresie obejmującego: budowę sieci kanalizacyjnej w Karchowicach i Zawadzie na podstawie istniejącej dokumentacji projektowej z roku 2017, budowę rurociągu tłocznego z Czekanowa do Świętoszowic wraz z przebudową pompowni w Czekanowie na podstawie istniejącej dokumentacji projektowej, budowę sieci kanalizacyjnej i pompowni w Kamieńcu i Zbrosławicach. Przeanalizowano scenariusze oczyszczania ścieków: Scenariusz 1: odprowadzenie całości ścieków do istniejącej OS Przezchlebie, Scenariusz 2: odprowadzenie ścieków do dwóch oczyszczalni: istniejącej OS Przezchlebie i nowej OS Kamieniec. Analiza zakresu inwestycyjnego, kosztów eksploatacyjnych, a także wyniki analizy finansowo ekonomicznej wskazały, że rekomendowany do realizacji jest Scenariusz 1. 22

23 Podsumowanie Analiza wskaźnika mieszkańcy na 1 kilometr sieci kanalizacyjnej dla obszarów objętych koncepcją, wykazała, że wskaźnik ten osiąga wartość < 120 Mk/km w miejscowościach gdzie planowana jest zbiorcza siec kanalizacyjna, z której ścieki odprowadzane będą od OS Przezchlebie. Rekomenduje się wprowadzenie następujących zmian aglomeracji Przezchlebie: wyłączenie Boniowic terenów perspektywicznej zabudowy, rozszerzenie aglomeracji o Czekanów, Analiza wpływu planowanych inwestycji na wielkość opłat taryfowych Prognoza stawki taryfy została wykonana dla zadań określonych w Wariancie W1A. W prognozie uwzględniono koszty związane z eksploatacją systemu kanalizacyjnego i oczyszczalni ścieków. W analizie założono, że inwestorem będzie gmina Zbrosławice, a eksploatator GZK Sp. z o.o. Zbrosławice, będzie wnosił opłatę w formie czynszu dzierżawnego do gminy. Założono wzrost zatrudnienia w GZK Sp. z o.o.: oczyszczalnia ścieków 4 osoby, obsługa sieci kanalizacyjnej 3 osoby. W przypadku taryf rocznych, w latach następuje wzrost taryf z 15,74, zł/m 3 netto (2018 r.) do 21,94 zł/m 3 netto (2024 r.). Realizacja inwestycji spowoduje wzrost dopłat do taryfy dla mieszkańców (ok. 2,5 krotnie w roku 2029 w stosunku do roku 2018) - wynik obecnie prowadzonych inwestycji i planowanych w Wariacie W1A. 23

24 Dziękujmy za uwagę

25 Wariant 1 zakres rzeczowy Długość Długość RAZEM Domy sieci grawitacyjnej sieci tłocznej Pomp. Miejscowość ZAM PLAN RAZEM ZAM PLAN RAZEM ZAM PLAN SUMA ZAM PLAN RAZEM mb mb mb mb mb mb mb mb mb [szt.] [szt.] [szt.] [szt.] Boniowice Czekanów Jasiona Jaśkowice Kamieniec Karchowice Kopienica Księży Las Laryszów Łubie Łubki Miedary Przezchlebie Ptakowice Szałsza Szałsza-Piekło Świętoszowice Wieszowa Wilkowice Zawada Zbrosławice Ziemięcice RAZEM Zakres 25

26 Wariant 2 zakres rzeczowy Długość Długość sieci RAZEM Domy sieci grawitacyjnej tłocznej Pomp. Miejscowość ZAM PLAN RAZEM ZAM PLAN RAZEM ZAM PLAN SUMA ZAM PLAN RAZEM mb mb mb mb mb mb mb mb [mb] [szt.] [szt.] [szt.] [szt.] Boniowice Czekanów Jasiona Jaśkowice Kamieniec Karchowice Kopienica Księży Las Laryszów Łubie Łubki Miedary Przezchlebie Ptakowice Szałsza Szałsza-Piekło Świętoszowice Wieszowa Wilkowice Zawada Zbrosławice Ziemięcice RAZEM Zakres 26

27 Wariant 1 Koszty inwestycyjne, zł, netto Miejscowość Koszt sieci grawitacyjnej Koszt sieci tłocznej Koszt Pompowni RAZEM Koszt ZAM PLAN Suma ZAM PLAN Suma ZAM PLAN Suma oczyszczalni ZAM PLAN Suma Boniowice Czekanów Jasiona Jaśkowice Kamieniec Karchowice Kopienica Księży Las Laryszów Łubie Łubki Miedary Przezchlebie Ptakowice Szałsza Szałsza-Piekło Świętoszowice Wieszowa Wilkowice Zawada Zbrosławice Ziemięcice RAZEM Koszty 27

28 Wariant 2 Koszty inwestycyjne, zł, netto Miejscowość Koszt sieci grawitacyjnej Koszt sieci tłocznej Koszt pompowni RAZEM Koszt ZAM PLAN Suma ZAM PLAN Suma ZAM PLAN Suma oczyszczalni ZAM PLAN Suma Boniowice Czekanów Jasiona Jaśkowice Kamieniec Karchowice Kopienica Księży Las Laryszów Łubie Łubki Miedary Przezchlebie Ptakowice Szałsza Szałsza-Piekło Świętoszowice Wieszowa Wilkowice Zawada Zbrosławice Ziemięcice RAZEM Koszty 28