Nowelizacja ustawy Prawo Wodne

Transkrypt

1 dla rozwoju infrastruktury i środowiska Nowelizacja ustawy Prawo Wodne Danuta Drozd Kierownik Zespołu ds. Funduszy Europejskich Katarzyna Cichowicz, Katarzyna Brejt 1 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku 31 lipca 2014

2 strategia działania w zakresie gospodarki wodno-ściekowej Dyrektywa 91/271/EWG Prawo wodne KPOŚK osiągnięcie co najmniej dobrego stanu wód powierzchniowych i podziemnych do 2015 r. 2 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

3 KPOŚK Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK) stanowi podstawowy instrument wdrażania postanowień dyrektywy Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych (dyrektywa 91/271/EWG). Cel KPOŚK: koordynacja działań gmin i przedsiębiorstw wodociągowo kanalizacyjnych w zakresie budowy, rozbudowy i modernizacji oczyszczalni ścieków komunalnych oraz systemów kanalizacji sanitarnej. 3 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

4 KPOŚK KPOŚK określa wykaz: aglomeracji (> 2000 RLM), które powinny być wyposażone w określonych terminach w systemy kanalizacji zbiorczej i oczyszczalnie ścieków oraz wielkość ładunków zanieczyszczeń biodegradowalnych z tych aglomeracji koniecznych do usunięcia, przedsięwzięć w zakresie budowy i modernizacji zbiorczej sieci kanalizacyjnej oraz oczyszczalni ścieków komunalnych oraz terminy ich realizacji. 4 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

5 strategia działania w zakresie gospodarki wodno-ściekowej XII 2003 r. VI 2005 r. Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK) zgodnie z art. 5.4 I aktualizacja KPOŚK zgodnie z art. 5.4 III 2010 r. II 2011 r. II aktualizacja KPOŚK zgodnie z art. 5.4 III aktualizacja KPOŚK zgodnie z art r. IV aktualizacja KPOŚK PROJEKT zgodnie z art WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

6 Dyrektywa 91/271/EWG Art. 5.2 dyrektywy ściekowej : Ścieki komunalne odprowadzane z aglomeracji powyżej RLM do obszarów wrażliwych powinny być oczyszczone bardziej rygorystycznie, niż ścieki odprowadzane do obszarów pozostałych. Stosowanie podwyższonych standardów oczyszczania ścieków we wszystkich oczyszczalniach ścieków w aglomeracjach powyżej RLM. 6 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

7 Dyrektywa 91/271/EWG Art. 5.4 dyrektywy ściekowej : Ścieki komunalne odprowadzane do obszarów wrażliwych muszą zapewniać co najmniej 75% redukcji całkowitego ładunku zanieczyszczeń azotem i fosforem. Stosowanie podwyższonych standardów oczyszczania ścieków we wszystkich oczyszczalniach ścieków w aglomeracjach powyżej RLM. 7 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

8 KPOŚK Od 1998r. prowadzono w Polsce analizy metod oraz kosztów wdrażania dyrektywy, w ramach którego rozpatrywano dwa warianty: zapewnienia oczyszczania ścieków z podwyższonym standardem usuwania biogenów w aglomeracjach powyżej RLM (zgodnie z art. 5.2), zapewnienie 75% redukcji azotu i fosforu w stosunku do ładunku dopływającego do oczyszczalni ścieków (zgodnie z art. 5.4). 8 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

9 KPOŚK Ww. analizy wykazały, iż cele dyrektywy zostaną osiągnięte w przypadku redukcji minimum 75% azotu i fosforu ogólnego, co będzie zrealizowane gdy: w grupie oczyszczalni ścieków o wielkości RLM co do zasady stosowane będzie konwencjonalne biologiczne oczyszczanie ścieków, w grupie oczyszczalni o wielkości powyżej RLM stosowane będzie pogłębione usuwanie azotu i fosforu ogólnego. 9 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

10 KPOŚK Ostatecznie Polska przyjęła przewidziany w dyrektywie sposób realizacji celów w zakresie oczyszczania ścieków komunalnych zgodnie z art dyrektywy 91/271/EWG Ze względów ekonomicznych i technicznych uznano, że wdrożenie celów dyrektywy w oparciu o art. 5.4 stanowi optymalną opcję. 10 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

11 zastosowanie art. 5.4 dyrektywy 91/271/EWG Do niedawna obowiązywała interpretacja, że aglomeracje będą spełniały wymogi dyrektywy 91/271/EWG wg KPOŚK, jeżeli nie później niż do 31 grudnia 2015r.: 1) aglomeracja wyposażona będzie w oczyszczalnię /oczyszczalnie o wydajności odpowiadającej ładunkowi zanieczyszczeń biodegradowalnych generowanych przez aglomerację, 2) spełnione będą standardy jakości ścieków odprowadzanych do środowiska wodnego z oczyszczalni ścieków komunalnych w aglomeracji, 11 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

12 zastosowanie art. 5.4 dyrektywy 91/271/EWG 3) aglomeracja będzie wyposażona w systemy kanalizacji zbiorczej, a osiągnięty poziom obsługi tymi systemami będzie, w zależności od wielkości aglomeracji, wynosił : dla aglomeracji o RLM min. 98 % RLM; dla aglomeracji o RLM i < min. 95 % RLM; dla aglomeracji o RLM i < min. 90 % RLM; dla aglomeracji o RLM i < min. 80 % RLM. 12 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

13 zastosowanie art. 5.2 dyrektywy 91/271/EWG W opinii Komisji Europejskiej Polska błędnie zinterpretowała zapisy Traktatu Akcesyjnego w zakresie wdrażania art. 5.4, co przyczyniło się do niewłaściwego wdrażania przepisów dyrektywy. Na tej podstawie Minister Środowiska zaproponował szereg zmian prawnych, przyjmując za podstawę art. 5.2 dyrektywy 91/271/EWG* (m.in. zmiana ustawy Prawo wodne, zmiany Wytycznych do tworzenia i zmiany aglomeracji). * Zgodnie z zapisami dokumentu opracowanego przez KZGW w marcu 2014r. Wytyczne do tworzenia i zmiany aglomeracji (wersja 25/03/2014). 13 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

14 zastosowanie art. 5.2 dyrektywy 91/271/EWG Zgodnie z art. 5.2 dyrektywy 91/271/EWG, ścieki komunalne odprowadzane z aglomeracji powyżej RLM do obszarów wrażliwych powinny być oczyszczane bardziej rygorystycznie niż ścieki odprowadzane do obszarów pozostałych. Ponadto ścieki oczyszczane na przemysłowych oczyszczalniach ścieków (wymienionych w załączniku 3 do dyrektywy 91/271/EWG) powinny spełniać warunki określone dla oczyszczalni ścieków bytowych i komunalnych w aglomeracji. 14 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

15 zastosowanie art. 5.2 dyrektywy 91/271/EWG W aglomeracjach ujętych w KPOŚK w terminie do końca 2015 r. powinien zostać osiągnięty blisko 100% poziom obsługi zbiorczymi systemami kanalizacyjnymi (% RLM korzystających z systemu kanalizacyjnego). Pozostała ludność aglomeracji nieobsługiwana przez zbiorcze systemy kanalizacyjne będzie natomiast korzystać z innych systemów oczyszczania ścieków zapewniających ten sam poziom ochrony środowiska. Jak wynika z oceny projektów unijnych przez KE, poziom ten (we wszystkich aglomeracjach powyżej 2000 RLM) powinien wynosić nie mniej niż 95% RLM, a w przypadku dużych aglomeracji nawet 98% RLM (podejście przy POIiŚ). 15 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

16 zastosowanie art. 5.2 dyrektywy 91/271/EWG Również indywidualne systemy oczyszczania ścieków w aglomeracjach powyżej RLM muszą stosować podwyższone usuwanie biogenów, zgodnie z wymogami jakie obowiązują na terenie danej aglomeracji. Każdy przypadek stosowania systemów indywidualnych do odprowadzania bądź odprowadzania i oczyszczania ścieków z terenu aglomeracji wymagać będzie szczegółowych wyjaśnień. W każdym wypadku oczyszczalnia obsługująca aglomerację powinna umożliwiać oczyszczanie 100% ilości ścieków powstałych w aglomeracji, a także ewentualnie ścieków z poza aglomeracji. 16 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

17 zmiana ustawy Prawo wodne USTAWA z dnia 30 maja 2014r. o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw Dz. U. z dnia 27 czerwca 2014r. poz. 850 Data wejścia w życie: 12 lipca 2014 r. 17 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

18 zmienione brzmienia definicji W zakresie wynikającym z uzupełnienia transpozycji dyrektywy Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991r. dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych, ustawa wprowadziła nowe definicje m.in.: Art. 9 pkt 13o) system kanalizacji zbiorczej to sieć kanalizacyjna, o której mowa w art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków ( ), zakończona oczyszczalnią ścieków albo końcowym punktem zrzutu ścieków. 18 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

19 zmiana ustawy Prawo wodne Art. 42 ust. 4 W miejscach, gdzie budowa systemów kanalizacji zbiorczej nie przyniosłaby korzyści dla środowiska lub powodowałaby nadmierne koszty, należy stosować systemy indywidualne lub inne rozwiązania zapewniające ten sam co systemy kanalizacji zbiorczej poziom ochrony środowiska. 19 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

20 Art. 43 ust. 1 zmiana ustawy Prawo wodne Aglomeracje o równoważnej liczbie mieszkańców powyżej 2000 powinny być wyposażone w systemu kanalizacji zbiorczej dla ścieków komunalnych, zgodnie z ustaleniami krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

21 Art. 43 ust. 2 Ilekroć jest mowa o: zmienione brzmienia definicji 1) aglomeracji należy przez to rozumieć teren, na którym zaludnienie lub działalność gospodarcza są wystarczająco skoncentrowane, aby ścieki komunalne były zbierane i przekazywane do oczyszczalni ścieków albo do końcowego punktu zrzutu tych ścieków; 2) równoważnej liczbie mieszkańców należy przez to rozumieć ładunek substancji organicznych biologicznie rozkładalnych wyrażonych jako wskaźnik pięciodobowego biochemicznego zapotrzebowania na tlen (BZT 5 ) w ilości 60 g tlenu na dobę; 21 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

22 zmienione brzmienia definicji Art. 43 ust. 2 3) końcowym punkcie zrzutu ścieków komunalnych należy przez to rozumieć miejsce przyłączenia systemu kanalizacji zbiorczej dla ścieków komunalnych w aglomeracji nieposiadającej oczyszczalni ścieków, do systemu kanalizacji zbiorczej dla ścieków komunalnych w aglomeracji posiadającej oczyszczalnię ścieków. 22 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

23 zaproponowane uproszczenia Uzupełniono regulację dotyczącą procesu wyznaczania aglomeracji. Regulacja ta spowoduje nałożenie obowiązku uzgodnienia projektu aglomeracji z właściwym dyrektorem regionalnego zarządu gospodarki wodnej i właściwym regionalnym dyrektorem ochrony środowiska oraz po zasięgnięciu opinii zainteresowanych gmin, na marszałka województwa nie zaś sejmik tego województwa (art. 43 ust. 2b). Przypisanie uzgodnień marszałkowi województwa spowoduje skrócenie procedury wyznaczania aglomeracji. 23 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

24 zaproponowane uproszczenia W zakresie regulacji dotyczących problematyki wyznaczania aglomeracji, do art. 43 ustawy dodano nowy ust. 3d, przewidujący przeprowadzanie co dwa lata przeglądów obszarów i granic aglomeracji i w razie potrzeby dokonywania w nich zmian. Pierwszego przeglądu obszarów i granic aglomeracji dokonuje się w terminie do dnia 1 stycznia 2017 r. 24 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

25 zaproponowane uproszczenia W terminie do dnia 31 lipca 2014r. wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) przedstawią właściwym sejmikom województw propozycje wyznaczenia obszarów i granic aglomeracji, jeżeli aglomeracji nie wyznaczono albo zachodzi konieczność dostosowania wyznaczonych obszarów i granic aglomeracji. W terminie do dnia 31 grudnia 2014r. właściwe sejmiki województw: 1) wyznaczą aglomeracje o równoważnej liczbie mieszkańców powyżej 2000; 2) dostosują obszary i granice aglomeracji do przepisów wydanych na podstawie art. 43 ust. 4a ustawy. 25 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

26 inne zmiany Z uwagi na nieprawidłową transpozycję dyrektywy 91/271/EWG w zakresie art. 5.2, konieczne były zmiany kształtujące warunki wprowadzania ścieków do wód i do ziemi, dążące do osiągnięcia stanu zgodności z prawem unijnym. W tym celu uzupełniono upoważnienie określone w art. 45 ust. 1 ustawy Prawo wodne o nowy pkt 4, przewidujący określenie w drodze rozporządzenia najwyższych dopuszczalnych wartości zanieczyszczeń dla oczyszczalni ścieków przyjmujących ścieki z aglomeracji. 26 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

27 inne zmiany Planowane jest również wprowadzenie zmian w rozporządzeniu w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego w przypadku oczyszczania ścieków komunalnych na oczyszczalni ścieków przemysłowych ujętych w aglomeracji. Ścieki oczyszczane na przemysłowych oczyszczalniach ścieków (wymienionych w załączniku 3 do dyrektywy 91/271/EWG) powinny spełniać warunki określone dla oczyszczalni ścieków bytowych i komunalnych w aglomeracji. 27 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

28 inne zmiany Art ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne ( ) Organy właściwe do wydawania pozwoleń wodnoprawnych oraz pozwoleń zintegrowanych, w terminie do dnia 31 grudnia 2015r., dokonają przeglądu pozwoleń wodnoprawnych na wprowadzanie ścieków komunalnych do wód lub do ziemi lub pozwoleń zintegrowanych, udzielonych dla oczyszczalni ścieków w aglomeracjach o równoważnej liczbie mieszkańców od oraz, w razie potrzeby, zmienią te pozwolenia albo je uchylą i wydadzą nowe, dostosowując te pozwolenia do warunków określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 45 ust. 1 pkt 1, 3 i 4 ustawy zmienianej. 28 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

29 inne zmiany 2. Zmiana pozwoleń wodnoprawnych lub pozwoleń zintegrowanych, o których mowa w ust. 1, albo ich uchylenie i wydanie nowych pozwoleń wodnoprawnych lub pozwoleń zintegrowanych nie wymaga zgody strony. 3. Organy właściwe do wydawania pozwoleń wodnoprawnych oraz pozwoleń zintegrowanych, o których mowa w ust. 1, określą w zmienionych albo nowych pozwoleniach wodnoprawnych lub pozwoleniach zintegrowanych terminy na dostosowanie się posiadaczy tych pozwoleń do nowych warunków. 4. Terminy, o których mowa w ust. 3, nie mogą przekroczyć dnia 31 grudnia 2015 r. 29 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

30 niezbędne działania do osiągnięcia celów dyrektywy ściekowej Zmiana ustawy Prawo wodne Prawidłowe wyznaczenie aglomeracji Weryfikacja potrzeb inwestycyjnych Opracowanie IV AKPOŚK Realizacja inwestycji 30 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

31 Prezentację przygotowano w oparciu o następujące dokumenty: 1. Ustawa z dnia 30 maja 2014r. o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 27 czerwca 2014r. poz. 850) 2. Wytyczne do tworzenia i zmiany aglomeracji (wersja 25/03/2014) opracowane przez KZGW w marcu 2014r. 3. Raport o stanie realizacji Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK) w województwie pomorskim wersja robocza opracowana przez Zespół ds. monitorowania realizacji KPOŚK w województwie pomorskim (Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego) we współpracy z WFOŚiGW w Gdańsku. 4. Zmiany Prawa wodnego w zakresie aglomeracji, prezentacja Ministerstwa Środowiska, Warszawa, lipiec 2014r. 31 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014

32 Dziękuję za uwagę 32 WFOŚiGW w Gdańsku 31 lipca 2014