Promieniowanie w środowisku człowieka
|
|
- Nadzieja Popławska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Promieniowanie w środowisku człowieka Jeżeli przyjrzymy się szczegółom mapy nuklidów zauważymy istniejące w przyrodzie w stosunkowo dużych ilościach nuklidy nietrwałe. Ich czasy zaniku są duże, większe od prawdopodobnego czasu utworzenia układu słonecznego. Jednocześnie na przestrzeni ostatnich lat człowiek wpływał na stan środowiska naturalnego zwiększając zagrożenie promieniowaniem poprzez próby z bronią jądrową i awarie elektrowni jądrowych. Promieniowanie dochodzi do nas też z kosmosu warstwa atmosfery niezbyt dobrze odcina nas od promieniowania kosmicznego 1
2 2
3 Ilość poszczególnych izotopów potasu w przyrodzie: 40 K 39 K 93% 40 K 0.01% 41 K 7% Ilość wszystkich izotopów wapnia w skorupie ziemskiej wynosi 2x10 4 mg/kg czyli około 2 mg/kg 40 K Ten izotop rozpada się na drodze rozpadu beta β - 89%, bez emisji promieniowania gamma Do stanu podstawowego 40 Ca i β + / EC - 11%, praktycznie w całości do stanu wzbudzonego 40 Ar który to stan deekscytuje z emisją kwantu gamma o energii 1461 kev. Oznacza to że około 10-4 jąder potasu znajdujących się w naszym środowisku jest promieniotwórcza. Jest to olbrzymia ilość! Część tego znajduje się w człowieku! 3
4 Ogółem w skorupie ziemi znajduje się 18 pojedynczo występujących pierwiastków promieniotwórczych o okresach połowicznego zaniku od 10 9 do lat. Przedział liczb masowych tych pierwiastków jest szeroki od 40 K do 190 Pt. Lekkie rozpadają się poprzez emisję promieniowania beta, cięższe na ogół poprzez emisję promieniowania alfa. Dodatkowo istnieje 7 nuklidów które są prawdopodobnie nietrwałe ale jak dotychczas udało się wyznaczyć tylko dolne granice ich czasów połowicznego zaniku. Z tych pierwiastków największe zagrożenie powoduje 40 K. Oprócz tego istnieje w przyrodzie kilka ciężkich pierwiastków tworzących łańcuchy promieniotwórczych rozpadów. 4
5 5
6 Kolejnymi nuklidami radioaktywnymi istniejącymi w przyrodzie są izotopy toru i uranu (odpowiednio 9.6 mg/kg i 2.7 mg/kg). 232 Th 100% -tylko jeden izotop Izotopy te tworzą długie łańcuchy promieniotwórcze kończące się na stabilnych izotopach ołowiu. Poszczególne nuklidy rozpadają się na drodze przemian α, i β, towarzyszy temu emisja kwantów γ. 6
7 7
8 234 U 5x10-5, 2x10 5 lat 235 U 0.7%, 7x10 8 lat 238 U 99%, 4.5x10 9 lat 8
9 Najbardziej niebezpieczny jest 222 Rn wydostający się z wnętrza Ziemi i gromadzący się np.w naszych piwnicach 9
10 Widmo promieniowania gamma w przeciętnym laboratorium fizycznym (bardzo podobnie wygląda w naszych mieszkaniach). Dominują przejścia gamma związane z 40 K i łańcuchami rozpadu ciężkich pierwiastków. Prawie niewidoczne na tym rysunku przejście o energii 662 kev pochodzi z rozpadu 137 Cs, głównie pozostałości po wybuchach jądrowych. 10
11 40 K 11
12 W tabeli czerwonymi strzałkami zaznaczone są intensywności przejść gamma z 40 K i 137 Cs. Pozostałe przejścia pochodzą z łańcuchów rozpadów ciężkich nuklidów 12
13 39 K 93.26% 40 K 0.01% 41 K 6.73% 232 Th 100% 234 U % 235 U 0.72% 238 U 99.27% 13
14 14
15 15
16 16
17 Radon i jego pochodne w budynkach Radon to jeden z izotopów pierwiastka promieniotwórczego radon powstaje w naturalnym szeregu 238 U. Własności fizyczne i chemiczne radonu - najcięższy z gazów szlachetnych, gęstość 9.96 g/cm 3 ; w porównaniu do 1.29 g/cm 3 dla powietrza w normalnych warunkach przenikając z gleby do powietrza może, przy braku przewiewu, utrzymywać się blisko podłoża; na wyższe poziomy dostaje się wtedy poprzez dyfuzję - promieniotwórczy, żyje stosunkowo długo co ułatwia rozprzestrzenianie się - nie wchodzi w oddziaływania chemiczne w organizmie (gaz szlachetny) jest praktycznie w całości usuwany z organizmu z wydychanym powietrzem to nie sam radon stanowi zagrożenie radiologiczne ale pochodne przemiany promieniotwórczej (rozpadu) radonu radionuklidy: (polon-218, polon-214), (ołów-214), (bizmut-214) 17
18 radioizotopy pierwiastków stałych, osadzających się na aerozolach zawieszonych w powietrzu, aerozole mogą osadzać sie w płucach, a ponieważ są stosunkowo krótko żyjące są głównym źródłem dawki od promieniowania naturalnego środowiska, przede wszystkim za przyczyną promieniotwórczych rozpadów : Badania przeprowadzone w 1996 r. przez Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej pokazały, że średnie stężenie radonu w budynkach mieszkalnych w Polsce wynosi ok. 50 (rozrzut danych od 13 do 99 ). Normy stężenia radonu: 200 w budynkach oddanych do użytku po 1.I.1998 r. 400 w budynkach starszych pokazują że radon nie stanowi w Polsce istotnego zagrożenia radiologicznego. 18
19 Kumulacja i wydalanie radionuklidów z organizmu człowieka - efektywny półokres rozpadu (przebywania) radionuklidu organizmie: T ef ) T ( f ) ( b ) Jak można się było spodziewać, jest on mniejszy od najkrótszego z półokresów składowych. Przykład: 1 / 2 ( 1 / 2 T1 / 2 W wybuchach atomowych (lata 60.) i w katastrofie czarnobylskiej wyemitowane zostały m.in. 131 i 137 I Cs które po wniknięciu do organizmu człowieka zanikały z efektywnymi półokresami rozpadu, jak w tabelce: 19
20 T 1/2 (fiz) T 1/2 (biol) T 1/2 (efekt) 131 I 8.04 dnia 120 dni [1] 7.5 dnia 137 Cs 30.2 lat 110 dni 109 dni [1] Dotyczy gruczołu tarczycy Wnioski: ulega w całości przemianie promieniotwórczej zanim zostanie w istotnym stopniu wydalony, odwrotnie jest skutecznie usuwany z organizmu, szybciej niż poprzez sam jego rozpad promieniotwórczy 20
21 Tabela. Charakterystyczne aktywności promieniowania jonizującego różnych obiektów. Materiał/obiekt /skażenie Aktywność [Bq] Uwagi woda pitna l żywność ciało człowieka ~ C, 1 kg suchej masy, kg; K, (węgiel-14) powietrze w pomieszczeniach mieszkalnych, Polska, 1997 ~ m ; 222 Rn gleba ~ kg nawozy fosforowe (superfosfat) ~ kg; U 21
22 238 U ~ kg 239 Pu (pluton-239) ~ kg 60 Co ~ kg tzw. gorąca cząstka po wybuchu w Czarnobylu; 1986, teren Polski zegarek z luminoforem źródło promieniotwórcz e laboratoryjne Ra Cs 22
23 zniszczenie reaktora, Three Mile Island, USA, 1979 wybuch reaktora, Czarnobyl, Ukraina, 1986 reaktor atomowy bomba wodorowa ~ ( ~ 50 Ci) ~ (~ 300 MCi) ~ ( ~ 2000 MCi) ~ ( ~ 2000 GCi) na dzień wybuchu, 26. IV GW e (moc elektryczna) 1 Mt TNT (trotyl) 23
24 Promieniowanie kosmiczne Głównym źródłem zagrożenia jest promieniowanie pochodzące z dalekiego kosmosu. Promieniowanie słoneczne nie przenika przez pole magnetyczne Ziemi. Należy tu wyróżnić bezpośrednie działanie promieniowania kosmicznego oraz wytwarzanie przez to promieniowanie nuklidów promieniotwórczych. Działanie bezpośrednie - składowa jonizująca - roczna dawka efektywna 0.24 msv - składowa neutronowa - 30µSv rejestrowane na poziomie morza i rośnie znacząco z wysokością. Wysokoenergetyczne promieniowanie kosmiczne wytwarza w atmosferze około 30 nuklidów promieniotwórczych z czego cztery: 3 H, 3 Be, 14 C i 22 Na odgrywają znaczącą rolę w napromieniowaniu żywych organizmów. 24
25 25
26 26
27 27
28 Promieniotwórczość w świadomości społecznej 1945 Hiroshima i Nagasaki Eksperymentalne wybuchy jądrowe: USA, Francja, Rosja, Chiny, 1979 Three Mile Island (TMI), U.S.A., awaria w elektrowni atomowej 1986 Czarnobyl (Ukraina), awaria w elektrowni atomowej katastrofa o skutkach ekologicznych (regionalnych, globalnych). Nie jest to bynajmniej promieniotwórczość naturalna i efekty tych wydarzeń stanowią znikomą część promieniowania naturalnego! 28
29
30
31
32 Rozpad beta e A Z A Z e A Z A Z e A Z A Z Y e X e Y X e Y X Rozpad β - Rozpad β + M(Z,A) > M(Z+1,A) M(Z,A) > M(Z-1,A) M(Z,A) > M(Z-1,A) + 2m e Warunki energetyczne - M w tym wypadku oznacza masę atomu! masa elektronu i pozytonu MeV
Promieniowanie w naszych domach. I. Skwira-Chalot
Promieniowanie w naszych domach I. Skwira-Chalot Co to jest promieniowanie jonizujące? + jądro elektron Rodzaje promieniowania jonizującego Przenikalność promieniowania L. Dobrzyński, E. Droste, W. Trojanowski,
Bardziej szczegółowoPodstawowe własności jąder atomowych
Podstawowe własności jąder atomowych 1. Ilość protonów i neutronów Z, N 2. Masa jądra M j = M p + M n - B 2 2 Q ( M c ) ( M c ) 3. Energia rozpadu p 0 k 0 Rozpad zachodzi jeżeli Q > 0, ta nadwyżka energii
Bardziej szczegółowoOCHRONA RADIOLOGICZNA PACJENTA. Promieniotwórczość
OCHRONA RADIOLOGICZNA PACJENTA Promieniotwórczość PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ (radioaktywność) zjawisko samorzutnego rozpadu jąder atomowych niektórych izotopów, któremu towarzyszy wysyłanie promieniowania α, β,
Bardziej szczegółowoZadanie 3. (2 pkt) Uzupełnij zapis, podając liczbę masową i atomową produktu przemiany oraz jego symbol chemiczny. Th... + α
Zadanie: 1 (2 pkt) Określ liczbę atomową pierwiastka powstającego w wyniku rozpadów promieniotwórczych izotopu radu 223 88Ra, w czasie których emitowane są 4 cząstki α i 2 cząstki β. Podaj symbol tego
Bardziej szczegółowoAutorzy: Zbigniew Kąkol, Piotr Morawski
Rodzaje rozpadów jądrowych Autorzy: Zbigniew Kąkol, Piotr Morawski Rozpady jądrowe zachodzą zawsze (prędzej czy później) jeśli jądro o pewnej liczbie nukleonów znajdzie się w stanie energetycznym, nie
Bardziej szczegółowopobrano z serwisu Fizyka Dla Każdego - - zadania z fizyki, wzory fizyczne, fizyka matura
14. Fizyka jądrowa zadania z arkusza I 14.10 14.1 14.2 14.11 14.3 14.12 14.4 14.5 14.6 14.13 14.7 14.8 14.14 14.9 14. Fizyka jądrowa - 1 - 14.15 14.23 14.16 14.17 14.24 14.18 14.25 14.19 14.26 14.27 14.20
Bardziej szczegółowoprzyziemnych warstwach atmosfery.
Źródła a promieniowania jądrowego j w przyziemnych warstwach atmosfery. Pomiar radioaktywności w powietrzu w Lublinie. Jan Wawryszczuk Radosław Zaleski Lokalizacja monitora skażeń promieniotwórczych rczych
Bardziej szczegółowoWyższy Urząd Górniczy. Zagrożenie radiacyjne w podziemnych wyrobiskach górniczych
Wyższy Urząd Górniczy Zagrożenie radiacyjne w podziemnych wyrobiskach górniczych Zagrożenie radiacyjne w podziemnych wyrobiskach górniczych Katowice 2011 Copyright by Wyższy Urząd Górniczy, Katowice 2011
Bardziej szczegółowoIV. PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ ŚRODOWISKA
IV. PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ ŚRODOWISKA 4.1 Uwagi ogólne Rozwojowi naszego Wszechświata, a więc i Ziemi i organizmów na niej towarzyszyło zawsze promieniowanie elektromagnetyczne i korpuskularne; było i jest
Bardziej szczegółowoSpis treści. Trwałość jądra atomowego. Okres połowicznego rozpadu
Spis treści 1 Trwałość jądra atomowego 2 Okres połowicznego rozpadu 3 Typy przemian jądrowych 4 Reguła przesunięć Fajansa-Soddy ego 5 Szeregi promieniotwórcze 6 Typy reakcji jądrowych 7 Przykłady prostych
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład IV Krzysztof Golec-Biernat Promieniotwórczość naturalna Uniwersytet Rzeszowski, 22 listopada 2017 Wykład IV Krzysztof Golec-Biernat Promieniowanie jonizujące 1 / 21 Reakcja
Bardziej szczegółowoReakcje rozpadu jądra atomowego
Reakcje rozpadu jądra atomowego O P R A C O W A N I E : P A W E Ł Z A B O R O W S K I K O N S U L T A C J A M E R Y T O R Y C Z N A : M A Ł G O R Z A T A L E C H Trwałość izotopów Czynnikiem decydującym
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład II Promieniotwórczość Fizyka MU, semestr 2 Uniwersytet Rzeszowski, 8 marca 2017 Wykład II Promieniotwórczość Promieniowanie jonizujące 1 / 22 Jądra pomieniotwórcze Nuklidy
Bardziej szczegółowoI ,11-1, 1, C, , 1, C
Materiał powtórzeniowy - budowa atomu - cząstki elementarne, izotopy, promieniotwórczość naturalna, okres półtrwania, średnia masa atomowa z przykładowymi zadaniami I. Cząstki elementarne atomu 1. Elektrony
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład II Krzysztof Golec-Biernat Promieniotwórczość Uniwersytet Rzeszowski, 18 października 2017 Wykład II Krzysztof Golec-Biernat Promieniowanie jonizujące 1 / 23 Jądra pomieniotwórcze
Bardziej szczegółowoZagrożenia naturalnymi źródłami promieniowania jonizującego w przemyśle wydobywczym. Praca zbiorowa pod redakcją Jana Skowronka
Zagrożenia naturalnymi źródłami promieniowania jonizującego w przemyśle wydobywczym Praca zbiorowa pod redakcją Jana Skowronka GŁÓWNY INSTYTUT GÓRNICTWA Katowice 2007 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE (J. SKOWRONEK)...
Bardziej szczegółowoPromieniotwórczość naturalna. Jądro atomu i jego budowa.
Promieniotwórczość naturalna. Jądro atomu i jego budowa. Doświadczenie Rutherforda (1909). Polegało na bombardowaniu złotej folii strumieniem cząstek alfa (jąder helu) i obserwacji odchyleń ich toru ruchu.
Bardziej szczegółowoOdkrycie jądra atomowego - doświadczenie Rutherforda 1909 r.
Odkrycie jądra atomowego - doświadczenie Rutherforda 1909 r. 1 Budowa jądra atomowego Liczba atomowa =Z+N Liczba masowa Liczba neutronów Izotopy Jądra o jednakowej liczbie protonów, różniące się liczbą
Bardziej szczegółowoFoton, kwant światła. w klasycznym opisie świata, światło jest falą sinusoidalną o częstości n równej: c gdzie: c prędkość światła, długość fali św.
Foton, kwant światła Wielkość fizyczna jest skwantowana jeśli istnieje w pewnych minimalnych (elementarnych) porcjach lub ich całkowitych wielokrotnościach w klasycznym opisie świata, światło jest falą
Bardziej szczegółowoPromieniotwórczość NATURALNA
Promieniotwórczość NATURALNA Badając świecenie różnych substancji, zauważyłem, że wszystkie związki uranu wysyłają promieniowanie przenikające przez czarny papier i inne osłony oraz powodują naświetlenie
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład III Krzysztof Golec-Biernat Reakcje jądrowe Uniwersytet Rzeszowski, 8 listopada 2017 Wykład III Krzysztof Golec-Biernat Promieniowanie jonizujące 1 / 12 Energia wiązania
Bardziej szczegółowoCHEMIA LEKCJA 1. Budowa atomu, Izotopy Promieniotwórczość naturalna i sztuczna. Model atomu Bohra
CHEMIA LEKCJA 1. Budowa atomu, Izotopy Promieniotwórczość naturalna i sztuczna Model atomu Bohra SPIS TREŚCI: 1. Modele budowy atomu Thomsona, Rutherforda i Bohra 2. Budowa atomu 3. Liczba atomowa a liczba
Bardziej szczegółowoFizyka promieniowania jonizującego. Zygmunt Szefliński
Fizyka promieniowania jonizującego Zygmunt Szefliński 1 Wykład 3 Ogólne własności jąder atomowych (masy ładunki, izotopy, izobary, izotony izomery). 2 Liczba atomowa i masowa Liczba nukleonów (protonów
Bardziej szczegółowoW2. Struktura jądra atomowego
W2. Struktura jądra atomowego Doświadczenie Rutherforda - badanie odchylania wiązki cząstek alfa w cienkiej folii metalicznej Hans Geiger, Ernest Marsden, Ernest Rutherford ( 1911r.) detektor pierwiastek
Bardziej szczegółowodoświadczenie Rutheforda Jądro atomowe składa się z nuklonów: neutronów (obojętnych elektrycznie) i protonów (posiadających ładunek dodatni +e)
1 doświadczenie Rutheforda Jądro atomowe składa się z nuklonów: neutronów (obojętnych elektrycznie) i protonów (posiadających ładunek dodatni +e) Ilość protonów w jądrze określa liczba atomowa Z Ilość
Bardziej szczegółowoZadanie 2. (1 pkt) Jądro izotopu U zawiera A. 235 neutronów. B. 327 nukleonów. C. 143 neutrony. D. 92 nukleony
Zadanie 1. (1 pkt) W jednym z naturalnych szeregów promieniotwórczych występują m.in. trzy izotopy polonu, których okresy półtrwania podano w nawiasach: Po-218 (T 1/2 = 3,1minuty), Po-214 (T 1/2 = 0,0016
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE PROMIENIOWANIA RADONU Instrukcja dla uczniów szkół ponadpodstawowych
WYZNACZANIE PROMIENIOWANIA RADONU Instrukcja dla uczniów szkół ponadpodstawowych WSTĘP I. ROZPAD PROMIENIOTWÓRCZY I RODZAJE PROMIENIOWANIA JĄDROWEGO Rozpadem promieniotwórczym (przemianą promieniotwórczą)
Bardziej szczegółowoO egzotycznych nuklidach i ich promieniotwórczości
O egzotycznych nuklidach i ich promieniotwórczości Marek Pfützner Instytut Fizyki Doświadczalnej Uniwersytet Warszawski Tydzień Kultury w VIII LO im. Władysława IV, 13 XII 2005 Instytut Radowy w Paryżu
Bardziej szczegółowoPrawo rozpadu promieniotwórczego. Metoda datowania izotopowego.
Prawo rozpadu promieniotwórczego. Metoda datowania izotopowego. Prawo rozpadu promieniotwórczego. Rodzaje promieniowania PROMIENIOWANIE ŁADUNEK ELEKTRYCZNY MASA CECHY CHARAKTERYSTYCZNE alfa +2e 4u beta
Bardziej szczegółowoFizyka współczesna. Jądro atomowe podstawy Odkrycie jądra atomowego: 1911, Rutherford Rozpraszanie cząstek alfa na cienkich warstwach metalu
Odkrycie jądra atomowego: 9, Rutherford Rozpraszanie cząstek alfa na cienkich warstwach metalu Tor ruchu rozproszonych cząstek (fakt, że część cząstek rozprasza się pod bardzo dużym kątem) wskazuje na
Bardziej szczegółowoCzłowiek nie może za pomocą zmysłów wykryć obecności radonu. Wiadomo jednak że gromadzi się on w pomieszczeniach zamkniętych, w których przebywamy.
Człowiek nie może za pomocą zmysłów wykryć obecności radonu. Wiadomo jednak że gromadzi się on w pomieszczeniach zamkniętych, w których przebywamy. Starajmy się więc zmniejszyć koncentrację promieniotwórczego
Bardziej szczegółowoReakcje jądrowe dr inż. Romuald Kędzierski
Reakcje jądrowe dr inż. Romuald Kędzierski Wybuch bomby Ivy Mike (fot. National Nuclear Security Administration/Nevada Site Office, domena publiczna) Przemiany jądrowe 1. Spontaniczne (niewymuszone) związane
Bardziej szczegółowoRozpady promieniotwórcze
Rozpady promieniotwórcze Przez rozpady promieniotwórcze rozumie się spontaniczne procesy, w których niestabilne jądra atomowe przekształcają się w inne jądra atomowe i emitują specyficzne promieniowanie
Bardziej szczegółowoODKRYCIE PROMIENIOTWÓRCZOŚCI PROMIENIOWANIE JĄDROWE I JEGO WŁAŚCIWOŚCI
ODKRYCIE PROMIENIOTWÓRCZOŚCI PROMIENIOWANIE JĄDROWE I JEGO WŁAŚCIWOŚCI Wilhelm Roentgen 1896 Stan wiedzy na rok 1911 1. Elektron masa i ładunek znikomy ułamek masy atomu 2. Niektóre atomy samorzutnie emitują
Bardziej szczegółowoWyznaczanie promieniowania radonu
Wyznaczanie promieniowania radonu Urszula Kaźmierczak 1. Cele ćwiczenia Zapoznanie się z prawem rozpadu promieniotwórczego, Pomiar aktywności radonu i produktów jego rozpadu w powietrzu.. Źródła promieniowania
Bardziej szczegółowoOddziaływanie cząstek z materią
Oddziaływanie cząstek z materią Trzy główne typy mechanizmów reprezentowane przez Ciężkie cząstki naładowane (cięższe od elektronów) Elektrony Kwanty gamma Ciężkie cząstki naładowane (miony, p, cząstki
Bardziej szczegółowoLaboratorium Fizyki i Techniki Jądrowej
Laboratorium Fizyki i Techniki Jądrowej Radon 2: Pomiary zawartości radonu Rn-222 w próbkach wody Opracowanie: mgr inż. Zuzanna Podgórska, podgorska@clor.waw.pl Miejsce wykonania ćwiczenia: Zakład Kontroli
Bardziej szczegółowoEnergetyka konwencjonalna odnawialna i jądrowa
Energetyka konwencjonalna odnawialna i jądrowa Wykład 8-27.XI.2018 Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Wykład 8 Energia atomowa i jądrowa
Bardziej szczegółowoWykłady z Geochemii Ogólnej
Wykłady z Geochemii Ogólnej III rok WGGiOŚ AGH 2010/11 dr hab. inż. Maciej Manecki A-0 p.24 www.geol.agh.edu.pl/~mmanecki ELEMENTY KOSMOCHEMII Nasza wiedza o składzie materii Wszechświata pochodzi z dwóch
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ III. PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ ŚRODOWISKA 1
ROZDZIAŁ III. PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ ŚRODOWISKA 1 3. 1 Uwagi ogólne Rozwojowi naszego Wszechświata, a więc i Ziemi i organizmów na niej towarzyszyło zawsze promieniowanie elektromagnetyczne i korpuskularne;
Bardziej szczegółowoZadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Budowa atomu, układ okresowy i promieniotwórczość
strona 1/11 Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Budowa atomu, układ okresowy i promieniotwórczość Monika Gałkiewicz Zad. 1 () Przedstaw pełną konfigurację elektronową atomu pierwiastka
Bardziej szczegółowoZgodnie z rozporządzeniem wczesne wykrywanie skażeń promieniotwórczych należy do stacji wczesnego ostrzegania, a pomiary są prowadzone w placówkach.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych i placówek prowadzących pomiary skażeń promieniotwórczych Joanna Walas Łódź, 2014
Bardziej szczegółowoPodstawowe własności jąder atomowych
Fizyka jądrowa Struktura jądra (stan podstawowy) Oznaczenia, terminologia Promienie jądrowe i kształt jąder Jądra stabilne; warunki stabilności; energia wiązania Jądrowe momenty magnetyczne Modele struktury
Bardziej szczegółowo1. JĄDROWA BUDOWA ATOMU. A1 - POZIOM PODSTAWOWY.
. JĄDROWA BUDOWA ATOMU. A - POIOM PODSTAWOWY. Na początek - przeczytaj uważnie tekst i wykonaj zawarte pod nim polecenia.. Dwie reakcje jądrowe zachodzące w górnych warstwach atmosfery: N + n C + p N +
Bardziej szczegółowoElementy Fizyki Jądrowej. Wykład 3 Promieniotwórczość naturalna
Elementy Fizyki Jądrowej Wykład 3 Promieniotwórczość naturalna laboratorium Curie troje noblistów 1903 PC, MSC 1911 MSC 1935 FJ, IJC Przemiany jądrowe He X X 4 2 4 2 A Z A Z e _ 1 e X X A Z A Z e 1 e
Bardziej szczegółowoA - liczba nukleonów w jądrze (protonów i neutronów razem) Z liczba protonów A-Z liczba neutronów
Włodzimierz Wolczyński 40 FIZYKA JĄDROWA A - liczba nukleonów w jądrze (protonów i neutronów razem) Z liczba protonów A-Z liczba neutronów O nazwie pierwiastka decyduje liczba porządkowa Z, a więc ilość
Bardziej szczegółowodn dt Promieniotwórczość
Promieniotwórczość Zagadnienie promieniotwórczości związane jest z niestabilnością konstrukcji jąder niektórych atomów: jeśli proporcje nukleonów (tj. protonów (p) i neutronów (n)) są niewłaściwe, wówczas
Bardziej szczegółowoFIZYKA IV etap edukacyjny zakres podstawowy
FIZYKA IV etap edukacyjny zakres podstawowy Cele kształcenia wymagania ogólne I. Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub rozwiązania prostych zadań obliczeniowych. II. Przeprowadzanie
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ XIII. PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ ŚRODOWISKA 1
ROZDZIAŁ XIII. PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ ŚRODOWISKA 1 13. 1 Uwagi ogólne Rozwojowi naszego Wszechświata, a więc i Ziemi i organizmów na niej towarzyszyło zawsze promieniowanie elektromagnetyczne i korpuskularne;
Bardziej szczegółowoPoziom nieco zaawansowany Wykład 2
W2Z Poziom nieco zaawansowany Wykład 2 Witold Bekas SGGW Promieniotwórczość Henri Becquerel - 1896, Paryż, Sorbona badania nad solami uranu, odkrycie promieniotwórczości Maria Skłodowska-Curie, Piotr Curie
Bardziej szczegółowoSYMULACJA GAMMA KAMERY MATERIAŁ DLA STUDENTÓW. Szacowanie pochłoniętej energii promieniowania jonizującego
SYMULACJA GAMMA KAMERY MATERIAŁ DLA STUDENTÓW Szacowanie pochłoniętej energii promieniowania jonizującego W celu analizy narażenia na promieniowanie osoby, której podano radiofarmaceutyk, posłużymy się
Bardziej szczegółowoElementy Fizyki Jądrowej. Wykład 8 Rozszczepienie jąder i fizyka neutronów
Elementy Fizyki Jądrowej Wykład 8 Rozszczepienie jąder i fizyka neutronów Rozszczepienie lata 30 XX w. poszukiwanie nowych nuklidów n + 238 92U 239 92U + reakcja przez jądro złożone 239 92 U 239 93Np +
Bardziej szczegółowoCEL 4. Natalia Golnik
Etap 15 Etap 16 Etap 17 Etap 18 CEL 4 OPRACOWANIE NOWYCH LUB UDOSKONALENIE PRZYRZĄDÓW DO POMIARÓW RADIOMETRYCZNYCH Natalia Golnik Narodowe Centrum Badań Jądrowych UWARUNKOWANIA WYBORU Rynek przyrządów
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład IV Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią Fizyka MU, semestr 2 Uniwersytet Rzeszowski, 26 kwietnia 2017 Wykład IV Oddziaływanie promieniowania jonizującego
Bardziej szczegółowoCo nowego w dozymetrii? Dozymetria radonu
Co nowego w dozymetrii? Dozymetria radonu mgr inż. Zuzanna Podgórska podgorska@clor.waw.pl Laboratorium Wzorcowania Przyrządów Dozymetrycznych i Radonowych Zakład Kontroli Dawek i Wzorcowania Wstęp 1898
Bardziej szczegółowoBUDOWA ATOMU. Pierwiastki chemiczne
BUDOWA ATOMU Pierwiastki chemiczne p.n.e. Sb Sn n Pb Hg S Ag C Au Fe Cu ()* do XVII w. As (5 r.) P (669 r.) () XVIII w. N Cl Cr Co Y Mn Mo () Ni Pt Te O U H W XIX w. (m.in.) Na Ca Al Si F Cs Ba B Bi I
Bardziej szczegółowoautor: Włodzimierz Wolczyński rozwiązywał (a)... ARKUSIK 40 FIZYKA JĄDROWA
autor: Włodzimierz Wolczyński rozwiązywał (a)... ARKUSIK 40 FIZYKA JĄDROWA Rozwiązanie zadań należy zapisać w wyznaczonych miejscach pod treścią zadania TEST JEDNOKROTNEGO WYBORU UWAGA: Tekst poniżej,
Bardziej szczegółowoOCHRONA RADIOLOGICZNA 2. Osłony. Jakub Ośko
OCHRONA RADIOLOGICZNA 2 Osłony Jakub Ośko Osłabianie promieniowania elektromagnetycznego 2 Pochłanianie i rozpraszanie promieniowania elektromagmetycznego droga, jaką przebywają fotony w danym materiale
Bardziej szczegółowoFizyka 2. Janusz Andrzejewski
Fizyka 2 wykład 15 Janusz Andrzejewski Janusz Andrzejewski 2 Egzamin z fizyki I termin 31 stycznia2014 piątek II termin 13 luty2014 czwartek Oba egzaminy odbywać się będą: sala 301 budynek D1 Janusz Andrzejewski
Bardziej szczegółowo1. Wstęp. Z prasy. Encyklopedia medyczna. Autor: Hayk Hovhannisyan. Tytuł: Badanie transportu radonu w ośrodku porowatym na stanowisku laboratoryjnym
1. Wstęp Radon cichy zabójca, niewidzialny przenikający do naszych domów. Z prasy Radonoterapia sposób leczenia wielu chorób za pomocą ekspozycji radonu lub radonowych wód. Encyklopedia medyczna Temat
Bardziej szczegółowoDawki promieniowania jądrowego
FOTON 112, Wiosna 2011 9 Dawki promieniowania jądrowego Paweł Moskal Instytut Fizyki UJ I. Przykłady promieniowania jądrowego Promieniowanie jądrowe są to cząstki wylatujące z jąder atomowych na skutek
Bardziej szczegółowoDozymetria promieniowania jonizującego
UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI INSTYTUT FIZYKI ZAKŁAD FIZYKI CIAŁA STAŁEGO Ćwiczenie laboratoryjne Nr. 15 Dozymetria promieniowania jonizującego SZCZECIN - 2004 WSTĘP Promieniowanie jonizujące występuje w przyrodzie
Bardziej szczegółowoOchrona radiologiczna
Ochrona radiologiczna Budowa jądra Promieniowanie jonizujące Rodzaje rozpadów promieniotwórczych Definicje dawek promieniowania Zasady ochrony radiologicznej Promieniowaniem jonizującym nazywamy klasę
Bardziej szczegółowoPROMIENIOTWÓRCZOŚĆ. A) równa B) mniejsza C) większa D) nie mniejsza (sumie) od sumy mas protonów i neutronów wchodzących w jego skład.
1. Promień atomu jest większy od promienia jądra atomu PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ A) 5 razy. B) 100 razy. C) 10 5 razy. D) terminy promień atomu i promień jądra są synonimami. 2. Jeśliby, zachowując skalę, powiększyć
Bardziej szczegółowoPierwiastki promieniotwórcze w materiałach budowlanych
Pierwiastki promieniotwórcze w materiałach budowlanych XVII Konferencja Inspektorów Ochrony Radiologicznej Skorzęcin 11-14.06.2014 dr Wiesław Gorączko Politechnika Poznańska Inspektor Ochrony Radiologicznej
Bardziej szczegółowoFIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych
FIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych Wykład 10 Energetyka jądrowa Rozszczepienie 235 92 236 A1 A2 U n 92U Z F1 Z F2 2,5n 1 2 Q liczba neutronów 0 8, średnio 2,5 najbardziej prawdopodobne
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład V Krzysztof Golec-Biernat Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią Uniwersytet Rzeszowski, 6 grudnia 2017 Wykład V Krzysztof Golec-Biernat Promieniowanie jonizujące
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WARSZAWSKA
POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Elektryczny Instytut Elektroenergetyki Zakład Elektrowni i Gospodarki Elektroenergetycznej Elektrownie atomowe materiały do wykładu Piotr Biczel treść wykładów 1. elektrownia
Bardziej szczegółowoEnergetyka Jądrowa. Wykład 3 14 marca Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów
Energetyka Jądrowa Wykład 3 14 marca 2017 Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Henri Becquerel 1896 Promieniotwórczość 14.III.2017 EJ
Bardziej szczegółowoII. Promieniowanie jonizujące
I. Wstęp Zgodnie z obowiązującym prawem osoba przystępująca do pracy w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące powinna być do tego odpowiednio przygotowana, czyli posiadać, miedzy innymi, niezbędną
Bardziej szczegółowoReakcje rozszczepienia jądra i ich wykorzystanie
Reakcje rozszczepienia jądra i ich wykorzystanie 1. Warunki wystąpienia procesu rozszczepienia 2. Charakterystyka procesu rozszczepienia 3. Kontrolowana reakcja rozszczepienia 4. Zasada konstrukcji reaktora
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki subatomowej. 3 kwietnia 2019 r.
Podstawy fizyki subatomowej Wykład 7 3 kwietnia 2019 r. Atomy, nuklidy, jądra atomowe Atomy obiekt zbudowany z jądra atomowego, w którym skupiona jest prawie cała masa i krążących wokół niego elektronów.
Bardziej szczegółowoBudowa atomu. Izotopy
Budowa atomu. Izotopy Zadanie. atomu lub jonu Fe 3+ atomowa Z 9 masowa A Liczba protonów elektronów neutronów 64 35 35 36 Konfiguracja elektronowa Zadanie 2. Atom pewnego pierwiastka chemicznego o masie
Bardziej szczegółowoOddziaływanie promieniowania jonizującego z materią
Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią Plan Promieniowanie ( particle radiation ) Źródła (szybkich) elektronów Ciężkie cząstki naładowane Promieniowanie elektromagnetyczne (fotony) Neutrony
Bardziej szczegółowoReakcje rozszczepienia jądra i ich wykorzystanie
Reakcje rozszczepienia jądra i ich wykorzystanie 1. Warunki wystąpienia procesu rozszczepienia 2. Charakterystyka procesu rozszczepienia 3. Kontrolowana reakcja rozszczepienia 4. Zasada konstrukcji reaktora
Bardziej szczegółowoEnergetyka konwencjonalna odnawialna i jądrowa
Energetyka konwencjonalna odnawialna i jądrowa Wykład 9-4.XII.2018 Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Rozpad gamma 152 Dy * 152 Dy+gamma
Bardziej szczegółowohttp://isieko.jeleniagora.pl/inne.php?pages_id=613. Promieniowanie jonizujące.
http://isieko.jeleniagora.pl/inne.php?pages_id=613. Promieniowanie jonizujące. W rejonie Sudetów zauważa się wyraźne, dodatnie anomalie geochemiczne zawartości w podłożu naturalnych pierwiastków radioaktywnych.
Bardziej szczegółowoNEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI PODSTAWOWE INFORMACJE O REAKCJACH JĄDROWYCH - NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA
ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI WYKŁAD 3 NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA - PODSTAWOWE INFORMACJE O REAKCJACH JĄDROWYCH - NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA REAKCJE JĄDROWE Rozpad promieniotwórczy: A B + y + ΔE
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład VI Krzysztof Golec-Biernat Skutki biologiczne promieniowania jonizującego Uniwersytet Rzeszowski, 20 grudnia 2017 Wykład VI Krzysztof Golec-Biernat Promieniowanie jonizujące
Bardziej szczegółowoI Etap szkolny 16 listopada Imię i nazwisko ucznia: Arkusz zawiera 19 zadań. Liczba punktów możliwych do uzyskania: 39 pkt.
XV Wojewódzki Konkurs z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów oraz klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu województwa świętokrzyskiego I Etap szkolny 16 listopada 2017
Bardziej szczegółowoWyk³ady z Fizyki. J¹dra. Zbigniew Osiak
Wyk³ady z Fizyki J¹dra 12 Zbigniew Osiak OZ ACZE IA B notka biograficzna C ciekawostka D propozycja wykonania doświadczenia H informacja dotycząca historii fizyki I adres strony internetowej K komentarz
Bardziej szczegółowoDawki w podróżach lotniczych
Dawki w podróżach lotniczych XVIII Konferencja Inspektorów Ochrony Radiologicznej 17-20.06.2015 Skorzęcin Ochrona radiologiczna teraz i w przyszłości Wiesław Gorączko Politechnika Poznańska Inspektor ochrony
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jądrowe w środowisku człowieka
Promieniowanie jądrowe w środowisku człowieka Prof. dr hab. ndrzej Płochocki (z wykorzystaniem elementów wykładu dr Piotra Jaracza) Cz. 1. Podstawowe własności jąder atomowych, jądra nietrwałe, elementy
Bardziej szczegółowoBADANIE ZAWARTOŚCI RADONU W POWIETRZU Instrukcja dla studenta J 5 -J 8
Ćwiczenie BADANIE ZAWARTOŚCI RADONU W POWIETRZU Instrukcja dla studenta J 5 -J 8 I. WSTĘP W skorupie ziemskiej znajduje się promieniotwórczy uran-238 ( 238 U), wytworzony wiele miliardów lat temu. Przetrwał
Bardziej szczegółowoMETODY DETEKCJI PROMIENIOWANIA JĄDROWEGO 3
METODY DETEKCJI PROMIENIOWANIA JĄDROWEGO 3 ENERGETYKA JĄDROWA KONWENCJONALNA (Rozszczepienie fision) n + Z Z 2 A A A2 Z X Y + Y + m n + Q A ~ 240; A =A 2 =20 2 E w MeV / nukl. Q 200 MeV A ENERGETYKA TERMOJĄDROWA
Bardziej szczegółowoCzy promieniowanie jonizuj¹ce jest zawsze szkodliwe dla zdrowia [1]
IX SYMPOZJUM POSTAWY PROEKOLOGICZNE U PROGU XXI WIEKU Su³ów k/milicza, 29 wrzeœnia 2007 Czy promieniowanie jonizuj¹ce jest zawsze szkodliwe dla zdrowia [1] Ludwik Dobrzyñski Uniwersytet w Bia³ymstoku Instytut
Bardziej szczegółowoBadanie absorpcji promieniowania γ
Badanie absorpcji promieniowania γ 29.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu badana jest zależność natężenia wiązki osłabienie wiązki promieniowania γ po przejściu przez warstwę materiału absorbującego w funkcji
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 9 SPEKTROMETRIA PROMIENIOWANIA GAMMA W ZASTOSOWANIU DO ŹRÓDEŁ O DUŻEJ OBJĘTOŚCI
ĆWICZENIE 9 SPEKTROMETRIA PROMIENIOWANIA GAMMA W ZASTOSOWANIU DO ŹRÓDEŁ O DUŻEJ OBJĘTOŚCI Instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych CEL ĆWICZENIA Zapoznanie się z metodą spektrometrii promieniowania gamma
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr Agata Wiśniewska PRZYKŁADOWE SPRAWDZIANY WIADOMOŚCI l UMIEJĘTNOŚCI Współczesny model budowy atomu (wersja A)
PRZYKŁADOW SPRAWDZIANY WIADOMOŚCI l UMIJĘTNOŚCI Współczesny model budowy atomu (wersja A) 1. nuklid A. Zbiór atomów o tej samej wartości liczby atomowej. B. Nazwa elektrycznie obojętnej cząstki składowej
Bardziej szczegółowoSpotkanie z promieniotwórczością - - Podstawowe pojęcia fizyki jądrowej
Spotkanie z promieniotwórczością - - Podstawowe pojęcia fizyki jądrowej Model atomu według Nielsa Bohr a Energia emitowana jest wtedy, gdy elektron przechodzi z orbity o większym promieniu (większej energii)
Bardziej szczegółowor. akad. 2012/2013 Wykład IX-X Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Fizyka jądrowa Zakład Biofizyki 1
r. akad. 2012/2013 Wykład IX-X Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Fizyka jądrowa Zakład Biofizyki 1 Budowa jądra atomowego każde jądro atomowe składa się z dwóch rodzajów nukleonów: protonów
Bardziej szczegółowoIV. PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ ŚRODOWISKA
IV. PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ ŚRODOWISKA 4.1 Uwagi ogólne Rozwojowi naszego Wszechświata, a więc i Ziemi i organizmów na niej, towarzyszyło zawsze promieniowanie elektromagnetyczne i korpuskularne; było i jest
Bardziej szczegółowoJądro atomowe Wielkości charakteryzujące jądro atomowe
Fizyka jądrowa Jądro atomowe Wielkości charakteryzujące jądro atomowe A - liczba masowa Z - liczba porządkowa pierwiastka w układzie okresowym N - liczba neutronów Oznaczenie jądra atomowego : A X lub
Bardziej szczegółowoFizyka jądrowa poziom podstawowy
Fizyka jądrowa poziom podstawowy Zadanie 1. (1 pkt) Źródło: CKE 2005 (PP), zad. 7. Zadanie 2. (2 pkt) Źródło: CKE 2005 (PP), zad. 13. v v 1 Zadanie 3. (3 pkt) Źródło: CKE 01.2006 (PP), zad. 18. 14 Okres
Bardziej szczegółowoI N F O R M A C J A O S T A N I E O C H R O N Y R A D I O L O G I C Z N E J K R A J O W E G O W R O K U
I N F O R M A C J A O S T A N I E O C H R O N Y R A D I O L O G I C Z N E J K R A J O W E G O S K Ł A D O W I S K A O D P A D Ó W P R O M I E N I O T W Ó R C Z Y C H W 2 0 1 8 R O K U Zgodnie z artykułem
Bardziej szczegółowoV KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I ... ... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły
V KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I...... Imię i nazwisko ucznia ilość pkt.... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły... maksymalna ilość punk. 33 Imię
Bardziej szczegółowoRozpady promieniotwórcze
Rozpady promieniotwórcze Przez rozpady promieniotwórcze rozumie się spontaniczne procesy, w których niestabilne jądra atomowe przekształcają się w inne jądra atomowe i emitują specyficzne promieniowanie
Bardziej szczegółowoOptyka falowa. Optyka falowa zajmuje się opisem zjawisk wynikających z falowej natury światła
Optyka falowa Optyka falowa zajmuje się opisem zjawisk wynikających z falowej natury światła Optyka falowa Fizjologiczne, fotochemiczne, fotoelektryczne działanie światła wywołane jest drganiami wektora
Bardziej szczegółowoRok akademicki: 2030/2031 Kod: STC OS-s Punkty ECTS: 2. Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne
Nazwa modułu: Radioaktywność w środowisku Rok akademicki: 2030/2031 Kod: STC-2-212-OS-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Energetyki i Paliw Kierunek: Technologia Chemiczna Specjalność: Ochrona środowiska w energetyce
Bardziej szczegółowo1. Co to jest promieniowanie jonizujące 2. Źródła promieniowania jonizującego 3. Najczęściej spotykane rodzaje promieniowania jonizującego 4.
1. Co to jest promieniowanie jonizujące 2. Źródła promieniowania jonizującego 3. Najczęściej spotykane rodzaje promieniowania jonizującego 4. Przenikanie promieniowania α, β, γ, X i neutrony 5. Krótka
Bardziej szczegółowo