KONSULTACJE ZEWNĘTRZNE Zasady wdrażania instrumentów inżynierii finansowej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

Transkrypt

1 KONSULTACJE ZEWNĘTRZNE Zasady wdrażania instrumentów inżynierii finansowej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Lp. Podmiot zgłaszający Podrozdział /pkt, którego dotyczy uwaga Treść uwagi Uzasadnienie Odpowiedź IZ 1 Fundacja Fundusz Współpracy Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy sp. z o.o. w Toruniu UWAGA OGÓLNA: Przed uruchomieniem funduszu, należy wyjaśnić/rozwiązać kwestie podatkowe. W uwadze nie sprecyzowano, jakiego rodzaju problemy podatkowe mogą pojawić się w związku z realizacją projektów inżynierii finansowej. W ocenie IZ system wdrażania instrumentów nie będzie powodował obciążeń podatkowych po stronie pośredników finansowych z tytułu otrzymanych środków kapitału pożyczkowego. 2 Fundacja Fundusz Współpracy UWAGA OGÓLNA: Ze względu na fakt, że dotychczasowe doświadczenia w stosowaniu instrumentów pożyczkowych wobec podmiotów ekonomii społecznej w Polsce są bardzo niewielkie, przygotowywany fundusz będzie miał, przynajmniej na początku, charakter pilotażowy. Niezbędne jest zatem stworzenie mechanizmów pozwalających na elastyczne reagowanie na sytuacje w trakcie stosowania instrumentu finansowego. Dlatego w umowie między BGK a pośrednikiem finansowym powinny się znaleźć zapisy umożliwiające rewizje warunków i zasad udzielania pożyczek, Dokument nie określa wzoru umowy zawieranej pomiędzy BGK a pośrednikiem finansowym. 1

2 stopnia szkodowości itp. taka rewizja następowałaby na podstawie monitorowania procesu pożyczkowego i miałaby np. formę aneksu do umowy między BGK a pośrednikiem. 3 Fundacja Fundusz Współpracy Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy sp. z o.o. w Toruniu UWAGA OGÓLNA: Program pożyczkowy należy uzupełnić o kwestię poręczeń/gwarancji do testowanego instrumentu pożyczkowego. Podmioty ekonomii społecznej nie zawsze będą posiadać odpowiedni majątek trwały na którym można się zabezpieczyć. Zatem poręczenie pożyczki dla PES byłoby w jak najbardziej wskazane. Problem może pojawić się w momencie udzielenia pożyczki z pomocą publiczna oraz poręczenia z pomocą publiczną. Nakładanie się pomocy na tym samym przedmiocie finansowania Założenia pilotażu obejmują jedynie wsparcie w postaci mikropożyczek. W związku z ograniczoną kwotą przeznaczoną na pilotaż, zbliżaniem się do okresu zamykania Programu, oraz potrzebą szybkiego i sprawnego przeprowadzenia pilotażu do jego zakresu nie włączono instrumentów z zakresu poręczeń/gwarancji. 4 Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy sp. z o.o. w Toruniu Pytania dotyczą konsultacji społecznych Czy analizowany projekt procedury jest odpowiedzą na rzeczywiste zapotrzebowanie? Kiedy zostaną przeprowadzone konsultacje społeczne z grupą docelową? Czy grupa docelowa zostanie zbadana? Czy zostanie przeprowadzona analiza potrzeb pożyczkowych grupy docelowej w każdym z regionów? Wsparcie zwrotne w ramach Działania 6.2 ma charakter pilotażowy, w związku z tym nie przewidziano przeprowadzenia odrębnych konsultacji z grupą docelową poprzedzających wprowadzenie dokumentu. Jednocześnie, każdy Pośrednik finansowy zainteresowany realizacją projektu w ramach Działania 6.2 powinien przeprowadzić rozeznanie rynku oraz zapotrzebowanie na tego typu usługi na terenie regionu. 5 ZBP Całość W dokumencie brakuje informacji o zbadanym popycie na proponowane usługi finansowe. Na rynku finansowym, w tym zasilanym środkami publicznymi w Polsce pojawiło się w tym samym czasie kilka rodzajów instrumentów adresowanych do podobnej grupy docelowej (MŚP, szczególnie start up i ekonomia społeczna). Środowiska potencjalnych Wsparcie zwrotne w ramach Działania 6.2 ma charakter pilotażowy, w związku z tym nie przewidziano przeprowadzenia odrębnych konsultacji z grupą 2

3 6 Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy sp. z o.o. w Toruniu Zasadniczy problem dla Pilotażu ZABEZPIECZENIA dla pożyczek interesariuszy powinny móc zapoznać się z wynikami badań jakie przeprowadził MRR (lub instytucje podwykonujące) w zakresie aktualnego popytu na rynku na opisywane instrumenty. Z pewnością ułatwiłoby to np. promowanie nowych instrumentów. Prosimy o udostępnienie ZBP wyników takiej ekspertyzy. Należy ustalić ogólne zapisy dotyczące zabezpieczeń pożyczek dla PES a stosowanie ich pozostawić do decyzji każdego Funduszu Pożyczkowego przy każdym konkretnym przypadku. Ustalić czy BGK powoła coś w rodzaju Funduszu Gwarancyjnego docelową poprzedzających wprowadzenie dokumentu. Jednocześnie, każdy Pośrednik finansowy zainteresowany realizacją projektu w ramach Działania 6.2 powinien przeprowadzić rozeznanie rynku oraz zapotrzebowanie na tego typu usługi na terenie regionu. w zakresie zabezpieczenia pożyczek Wyjaśnienie Nie zakłada się powoływania przez BGK funduszu gwarancyjnego celem zabezpieczania mikropożyczek. 7 PAG Uniconsult sp. z o.o. Uwaga o charakterze ogólnym Duża część IP oraz IP II ma bardzo ograniczone doświadczenia w instrumentach inżynierii finansowej. Dlatego też opracowany dokument powinien albo być stosunkowo ogólny albo też (w przypadku bardzo szczegółowych zasad) bardzo jednoznaczny i precyzyjny, zawierający też odpowiedni przykłady. Opracowany dokument jest dość szczegółowy, jednak szereg przepisów może budzić poważne wątpliwości interpretacyjne. W związku z tym, jeżeli konkursy i umowy na prowadzenie funduszu pożyczkowego będą nadzorowane przez osoby o małym doświadczeniu w instrumentach inżynierii finansowej, może to prowadzić do bardzo poważnych problemów z podobną sytuacja mamy zresztą do czynienia w przypadku szeregów RPO. Uwaga jest nieprecyzyjna i nie wskazuje w jakich kwestiach dokument jest szczegółowy i które jego zapisy mogą budzić wątpliwości. 8 PAG Uniconsult sp. z o.o. Uwaga o charakterze ogólnym Nie wydaje się, aby przygotowane zasady były poprzedzone badaniem charakterystyk pożyczek udzielanych osobom rozpoczynającym działalność gospodarczą, które udziela wiele funduszy pożyczkowych w kraju. Bardzo poważną wadą przygotowanego dokumentu jest brak jego oparcia na badaniach, dotyczących z jednej strony skali popytu na tego typu pożyczki i wrażliwości potencjalnych pożyczkobiorców na różne ich parametry (wielkość, oprocentowanie, zapadalność, karencja),z drugiej Wsparcie zwrotne w ramach Działania 6.2 ma charakter pilotażowy, w związku z tym nie przewidziano przeprowadzenia odrębnych konsultacji z grupą docelową poprzedzających wprowadzenie dokumentu. 3

4 doświadczeń polskich funduszy pożyczkowych w udzielaniu tego typu pożyczek analizy korzystnych i niekorzystnych rozwiązań. Przykładowo brak jest danych na temat tego, jaka część pożyczek udzielanych osobom rozpoczynającym działalność notuje opóźnienia w spłacie lub też jest wypowiadana i odzyskiwana na drodze windykacji. W rezultacie bardzo trudno jest dyskutować o zasadności wszelkich przyjętych progów procentowych (np. 20% pożyczek wypowiedzianych). Jednocześnie, każdy Pośrednik finansowy zainteresowany realizacją projektu w ramach Działania 6.2 powinien przeprowadzić rozeznanie rynku oraz zapotrzebowanie na tego typu usługi na terenie regionu. 9 PAG Uniconsult sp. z o.o. Uwaga o charakterze ogólnym Jedną z zasadniczych barier w dostępie do finansowania dłużnego przez osoby rozpoczynające działalność gospodarcza jest brak odpowiednich zabezpieczeń. Opracowany dokument w żaden sposób nie proponuje mechanizmów ułatwiających pozyskanie takich zabezpieczeń Bardzo korzystnym instrumentem ułatwiającym dostęp do pożyczek są poręczenia funduszy poręczeń kredytowych. Nie zostały jednak przygotowane żadne instrumenty (jak np. dedykowany schemat reporęczeniowy), motywujące fundusze poręczeniowe do udzielania poręczeń dla pożyczek dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą, znacznie bardziej ryzykownych, niż innego rodzaju poręczenia. Ponadto istnieje szereg innych barier powodujących, że fundusze poręczeniowe mogą być niezbyt zainteresowane tego typu poręczeniami np. dyskusyjne zapisy rekomendacji Związku Banków Polskich, dotyczącej współpracy z funduszami poręczeniowymi (zakaz poręczania pożyczek oprocentowanych poniżej stopy referencyjnej), czy też brak jasności co do dopuszczalności (lub nie) łączenia finansowania pochodzącego z różnych programów operacyjnych (np. Dokument wskazuje, ze w przypadku wsparcia zwrotnego dopuszczalne są wszystkie zgodne z prawem środki zabezpieczeń finansowych, co wpłynie na zwiększenie dostępności instrumentu. 4

5 poręczanie ze środków RPO pożyczek udzielanych w ramach PO KL). Wszystkie te czynniki mogą spowodować ograniczone zainteresowanie pożyczkami, wobec braku atrakcyjnych zabezpieczeń u pożyczkobiorców. 10 PAG Uniconsult sp. z o.o. Uwaga o charakterze ogólnym Zasady w żaden sposób nie nawiązują do opracowanego przez Komisję Europejską Europejskiego Kodeksu Dobrego Postępowania Funduszy Mikropożyczkowych, przyjętego pod koniec 2011 roku. Przełożenie Kodeksu na polską rzeczywistość nie jest łatwe, jednak jest to bardzo interesujący dokument i całkowite jego pominięcie nie wydaje się uzasadnione. Wybrane zawarte w nim rozwiązania należałoby przetestować w rozpoczynającym się pilotażu. W uwadze nie wskazano jakie rozwiązania przyjęte w Kodeksie należałoby zawrzeć w rozpoczynającym się pilotażu. 11 Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Cały dokument Uwaga generalna: W celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych proszę o zastosowanie w całym dokumencie zwrotu IP/IP2 z uwagi na różne rozstrzygnięcia regionalne w tym zakresie. Uwaga o charakterze doprecyzowującym. 12 WUP Kraków Zagadnienia ogólne Zagadnienia ogólne: W jaki sposób będzie stosowana reguła proporcjonalności? Wyjaśnienie Z uwagi na specyfikę wdrażanego instrumentu regułę proporcjonalności zmodyfikowano i przyjęła ona formę mechanizmu weryfikacji efektywności PF, w ramach którego zakłada się zwrot przez PF otrzymanego dofinansowania w przypadku nie wykonania w danym terminie określonych wskaźników udzielonych pożyczek. 13 WUP w Zielonej Górze Cały dokument W dokumencie pojawia się termin prowadzenia działalności, np. Każdy uczestnik projektu ubiegający się o wsparcie finansowe w formie preferencyjnej pożyczki ma również Generowane z GUS i CEIDG zaświadczenia wyróżniają dwie daty; daty te mogą być od siebie odległe o nieograniczenie długi czas. W przypadku konieczności monitorowania pewnych 5

6 możliwość skorzystania ze wsparcia doradczo-szkoleniowego udzielanego na etapie ubiegania się o pożyczkę, a także w okresie pierwszych 12 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej. działań mierzonych od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności, należy doprecyzować o którą datę chodzi: powstania działalności czy rozpoczęcia jej prowadzenia. Proszę doprecyzować, czy pod pojęciem terminu rozpoczęcia prowadzenia działalności należy rozumieć dzień rejestracji działalności (powstania podmiotu) czy wskazany w procesie rejestracji działalności dzień rozpoczęcia prowadzenia działalności. 14 WUP w Toruniu Prezentacja ze spotkania w dniu 15 lutego br. Wskazano: W przypadku podmiotów niebędących jednostkami sektora finansów publicznych jako obroty należy rozumieć wartość przychodów (w tym przychodów osiągniętych z tytułu otrzymanego dofinansowania na realizację projektów), a w przypadku jednostek sektora finansów publicznych-wartość wydatków poniesionych w poprzednim roku poprzez danego projektodawcę/partnera. W przypadku projektów, w których udzielane jest wsparcie zwrotne w postaci pożyczek jako obrót należy rozumieć kwotę kapitału pożyczkowego, jakim dysponują projektodawca i partnerzy. Nie jest jasne jak należy rozumieć kapitał pożyczkowy jakim dysponuje projektodawca i partnerzy. Uwaga częściowo uwzględniona Jako kapitał pożyczkowy jakim dysponuje projektodawca i partnerzy należy rozumieć zasoby finansowe stanowiące własność lub pozostawione do dyspozycji projektodawcy/partnerów przeznaczone na wypłatę pożyczek. W ramach ww. kwoty należy również uwzględniać wartość wypłaconych i niespłaconych pożyczek. Jednocześnie kryterium obrotu rozszerzono o kapitał poręczeniowy. Zapis wymaga doprecyzowania. Dodatkowo proponujemy, aby potencjał finansowy, który będzie 6

7 podlegał ocenie rozszerzyć o kapitał poręczeniowy. 15 Samorząd Województwa/ WUP Katowice Podrozdział 1.1. Wstęp W trzecim akapicie podrozdziału wskazano, iż wsparcie zwrotne w formie pożyczek jest udzielane równolegle ze wsparciem dotacyjnym, które kierowane jest w pierwszej kolejności do osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy, w tym zwłaszcza do osób niepełnosprawnych, kobiet, osób długotrwale bezrobotnych. Szczegółowe kryteria kwalifikowania uczestników projektu do poszczególnych form wsparcia określane są rokrocznie przez Instytucję Pośredniczącą w Planie Działania dla Priorytetu VI. W opinii IP2 katalog osób traktowanych priorytetowo powinien być zamknięty i dotyczyć osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy (lub grup wybranych spośród tej kategorii) zdefiniowanych w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Niezdefiniowane pojęcie osoby w najtrudniejszej sytuacji na rynku i zastosowanie katalogu otwartego ( w tym zwłaszcza ) może rodzić znaczne problemy interpretacyjne w procesie zarówno naboru wniosków o dofinansowanie projektów, jak później w procesie realizacji projektów. Zgodnie z przyjętymi założeniami, podział grup docelowych na odbiorców wsparcia w formie dotacji oraz pożyczek dokonywany jest przy zastosowaniu szczegółowych kryteriów wyboru projektów (zwiększenie elastyczności udzielanego wsparcia). IP2 zaplanowała w II kwartale 2012 r. ogłoszenie konkursu na dofinansowanie projektów przewidujących wyłącznie realizację typu 2 tj. przyznanie jednorazowej pożyczki oraz doradztwo i szkolenia. Czy IP/IP2 będą obligowane do zmiany PD w zakresie dot. form wsparcia? A jeżeli tak to czy będą obligowane do wprowadzenia kryteriów dostępu dot. wsparcia preferowanych grup? 16 WUP w Lublinie Rozdział 1/ pkt. 1.2 Należy uzupełnić o dokument nota COCOF /04 wyjaśniającą w zakresie instrumentów inżynierii finansowej zgodnie z artykułem 44 Rozporządzenia Rady (WE) nr W związku z tym, iż w zapisach umowy o dofinansowanie znajduje się artykuł, w którym przywołana jest ta podstawa prawna, należałoby włączyć ją w katalog podstaw prawnych wskazanych w W pkt 1.2 (tiret 4) dokumentu już wskazano notę cocof 7

8 1083/2006 Zasadach WUP Olsztyn Zgodnie z zapisami SzOP PO KL (obowiązującymi od r.) Pomoc o charakterze bezzwrotnym powinna być skierowana w pierwszej kolejności do osób 17 Rozdział 1 pkt. 1.1 Należy ujednolicić zapisy odnoszące się do grup osób, do których skierowane jest wsparcie dotacyjne. znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji na rynku pracy, w tym zwłaszcza do osób długotrwale bezrobotnych, osób do 25 roku życia, niepełnosprawnych, osób bez kwalifikacji zawodowych, a także osób po 50 roku życia, które nie mają możliwości zaciągania kredytów w bankach komercyjnych na powszechnie dostępnych warunkach rynkowych. Treść zawarta w pkt 1.1 Zasad wdrażania instrumentów inżynierii finansowej PO KL (dalej: Zasady) wskazuje, iż wsparcie w postaci dotacji skierowane jest w pierwszej kolejności do osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy, w tym zwłaszcza do osób niepełnosprawnych, kobiet, osób długotrwale bezrobotnych. W SzOP PO KL nie wspomniano o preferencji dla kobiet w przyznawaniu dotacji. W Zasadach należałoby doprecyzować niniejsze informacje. 18 Fundacja Fundusz Współpracy Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy sp. z o.o. w Toruniu 1.1. Wstęp oraz 2.6. Warunki udzielania oraz spłaty pożyczek dla podmiotów ekonomii społecznej uwaga dotyczy Program pilotażowy powinien zawierać precyzyjne zapisy odnośnie grupy docelowej odbiorców pożyczek. Powinien zawierać definicję podmiotu ekonomii społecznej. Termin podmiot ekonomii społecznej jest używany w różnych znaczeniach. Jedyną grupą dobrze zdefiniowaną są spółdzielnie socjalne. Natomiast w przypadku pozostałych, znacznie liczniejszych podmiotów, konieczne jest doprecyzowanie jaki podmiot może być Przez podmioty ekonomii społecznej należy rozumieć podmioty, o których mowa w definicji zawartej w Słowniczku terminologicznym Szczegółowego Opisu Priorytetów PO 8

9 ostatecznej odbiorców grupy określony tym terminem. KL. 19 Fundacja Fundusz Współpracy Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy sp. z o.o. w Toruniu 1.1. Wstęp oraz 2.6. Warunki udzielania oraz spłaty pożyczek dla podmiotów ekonomii społecznej uwaga dotyczy ostatecznej grupy odbiorców Należy zrezygnować z wymogu, aby beneficjenci świadczyli usługi z zakresu pożytku publicznego Jedno z kryteriów odnośnie grupy docelowej stanowi, iż podmioty ekonomii społecznej muszą świadczyć usługi z zakresu pożytku publicznego, co oznaczać może, że spółdzielnie, które powstały, jako akty pożytku publicznego i niekoniecznie prowadzą działalność, która jest wylistowana w ustawie o działalności pożytku publicznego nie mogłyby ubiegać się o pożyczki. Oznacza to, że dziewięćdziesiąt pięć procent spółdzielni, które funkcjonują możemy pozbawić możliwości skorzystania z tego systemu pożyczek. W formule, która została zapisana w założeniach funduszu pożyczkowego, z pożyczek skorzystają tylko organizacje non profit, prowadzące działalność w obszarze pożytku publicznego. Zasady nie wskazują szczegółowych kryteriów, jakie muszę spełnić podmioty ekonomii społecznej by ubiegać się o pożyczki. Kryteria te zostaną określone w dokumentacji przetargowej i będą podlegały zaopiniowaniu przez Komitet Sterujący 20 ZBP Rozdział W projekcie Zasad w zakresie instrumentów dz wpisano już konkretny podmiot (BGK) mający pełnić funkcje menedżera funduszu powierniczego. Czy oznacza to że nie odbędzie się na tym poziomie konkurs/przetarg na Menedżera? Równość traktowania podmiotów rynkowych. Możliwe zainteresowanie udziałem w konkursie na menedżera funduszu powierniczego także innych podmiotów, np. banków komercyjnych czy banków zrzeszających banki spółdzielcze. O wyborze powinna zadecydować najlepsza oferta dla IŻ. Wyjaśnienie Bank Gospodarstwa Krajowego został w Szczegółowym Opisie Priorytetów PO KL wskazany na beneficjenta systemowego. Na tej podstawie, zgodnie z przepisami ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, BGK może realizować projekt. Nie ma konieczności organizowania konkursu na wyłonienie beneficjenta systemowego. 9

10 21 Fundacja Fundusz Współpracy Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy sp. z o.o. w Toruniu Rozdział 2. Zasady wdrażania instrumentów inżynierii finansowej w ramach Działania 1.4 PO KL uwaga dotyczy podziału na makroregiony Należałoby zmienić podział dystrybucji pożyczek ze szczebla makroregionu (5 funduszy) na szczebel wojewódzki (jeden fundusz na województwo) tj. należy ogłosić 16 postępowań przetargowych na jednego wykonawcę w województwie lub jeden przetarg w szesnastu częściach z podziałem na województwa. Pośrednik finansowy (fundusz pożyczkowy) powinien być umiejscowiony jak najbliżej pożyczkobiorcy, żeby móc reagować szybko i zdecydowanie przy pomocy doradcy. Ze względu na pilotażowy charakter projektu, ograniczone środki na jego realizację oraz zaawansowanie prac nad wdrożeniem koncepcji uwzględnienie tej uwagi nie jest możliwe. Niemniej jednak, przetarg zostanie zorganizowany w taki sposób, by zapewnić dostęp do pożyczek, a także doradztwa dla podmiotów ekonomii społecznej z całego kraju. Kryteria wyboru Pośredników finansowych będą podlegały zaopiniowaniu przez Komitet Sterujący. 22 ZBP Wstęp rozdziału 2. Przewidziana decentralizacji wdrożenia w podziale na 5 makroregionów i konieczność aplikowania odrębnie do każdego makroregionu, czyni ten instrument mało atrakcyjnym dla banków sieciowych i podraża koszty wdrażania instrumentu. Jeśli IZ pragnie osiągnąć efekt skali i dotrzeć do większej liczby beneficjentów pożądane będzie zaangażowanie banków sieciowych. W przypadku aplikowania przez bank sieciowy, obsługujący podmioty uprawnione do skorzystania z wsparcia na terytorium całego kraju, konieczność składania 5 odrębnych ofert do przetargów ogłaszanych dla każdego makroregionu odrębnie, podraża koszty obsługi i wdrożenia programu co wynika z konieczności prowadzenia księgowości i monitoringu odrębnie do każdej umowy. W ramach przetargu, który będzie organizowany przez BGK zakłada się możliwość składania ofert cząstkowych (na poszczególne makroregiony), jak również na cały kraj. Powyższe uwzględnia zatem możliwość aplikowania przez bank sieciowy. 23 Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy sp. z o.o. w Toruniu Rozdz. 2 Wskaźnik szkodowości nie powinien być sztywno ustalony pomiędzy BGK a Pośrednikiem Wskaźnik ten pilotażowo powinien zostać sprawdzony w wyniku działania danego funduszu (różny poziom szkodowości) i przeprowadzonej ewaluacji pożyczek. Uzyskanie jakichkolwiek doświadczeń z Dokument nie określa wskaźnika szkodowości w projekcie systemowym. To zagadnienie będzie przedmiotem umowy pomiędzy BGK a pośrednikiem. Jednocześnie na 10

11 pilotażowego programu jest możliwe tylko wtedy, gdy wskaźnik szkodowości będzie ewaluowany również pod kątem miejsca udzielanego wsparcia, typu podmiotu biorącego pożyczkę, itp. poziomie ww. umowy nie zakłada się definiowania wskaźnika szkodowości. 24 Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy sp. z o.o. w Toruniu Rozdz. 2 Program pilotażowy powinien dopuszczać przy udzielaniu pożyczek kryteria nie tylko ekonomiczne (wynikające z analizy finansowej), ale również społeczne. Należy wziąć pod uwagę, że nie każdy podmiot ekonomii społecznej będzie posiadał podstawową zdolność kredytowa co generalnie może przekładać się na spełnienie warunków brzegowych dla udzielenia pożyczki. Powinny wskazać co najmniej źródło spłaty kapitału oraz źródło spłaty odsetek oraz pokrycie kosztów zabezpieczenia. Jeśli pożyczka ma tylko efekt społeczny może okazać się że brak będzie źródła spłaty odsetek oraz źródła finansowania zabezpieczeń dla pożyczki. Zasady nie określają kryteriów przyznawania pożyczek. Zapisy dotyczące tego rodzaju zagadnień znajdą się w dokumencie określającym jednolitą metodologię oceny wniosków o pożyczkę, która będzie częścią dokumentacji przetargowej. Powinno się stosować elastyczne podejście do sytuacji zalegania przez PES spłaty raty oraz mieć możliwość zwolnienia PES ze sztywnych terminów spłaty rat. 25 DWF w MPiPS 2., str. 5 Jest: W projekcie wsparcie w formie pożyczek jest połączone z doradztwem świadczonym zarówno na etapie zaciągania, jak i spłaty pożyczki. BGK zamierza udzielać usługi doradztwa po podpisaniu umowy pożyczki z PES Propozycja DWF - doprecyzowanie: W projekcie wsparcie w formie pożyczek jest połączone z doradztwem świadczonym po 11

12 podpisaniu umowy pożyczki. 26 Adriana Niedoszewska 2.1. Zakres zadań poszczególnych podmiotów zaangażowanych we wdrażanie wsparcia Bank Gospodarstwa Krajowego Uwaga do zdania: Przetarg zostanie zorganizowany w taki sposób, by PES w każdym z makroregionów miały zapewniony dostęp do pożyczek, a także doradztwa. Proponuję brzmienie: Przetarg zostanie zorganizowany w taki sposób, by PES w każdym z województw w makroregionach miały zapewniony dostęp do pożyczek, a także doradztwa. Tutaj chyba ważne jest to, by w każdym regionie makroregionu funkcjonowali pośrednicy finansowi. Chodzi o to, by dostępność do nich nie była ograniczona ze względu np. na zbyt wysokie koszty dojazdu do miejsca korzystania z usług. Nawet jeśli część usług będzie prowadzona przez pośredników bezpośrednio w PES to i tak warto zadbać o to, by w każdym z województw działali co najmniej ich przedstawiciele. Uwaga częściowo uwzględniona Kryteria wyboru Pośredników finansowych będą uwzględniały terytorialną dostępność oferty pożyczkowej dla podmitów ekonomii społecznej, 27 BGK Rozdział 2.; 2.1. Zakres zadań poszczególnych podmiotów; BGK; pkt 5) Spłaty pożyczek w głównej mierze dokonywane będą po wypłacie środków do PF, w związku z czym wymóg zawieszenia przekazywania środków do PF do czasu zrealizowania procesu naprawczego mija się z celem. Dodatkowo jest niejasne, na czym miałby polegać proces naprawczy u PF, skoro za opóźnienia odpowiadają ostateczni beneficjenci. Czy chodzi o proces naprawczy związany z działaniami windykacyjnymi? Uwaga częściowo uwzględniona Doprecyzowano, iż zawieszenie przekazywania środków do PF dotyczy refundacji kosztów zarządzania PF. 28 DWF w MPiPS 2.1.1, str. 6 Jest: Umowa o dofinansowanie projektu systemowego zawiera co najmniej następujące elementy wynikające z dodatkowych wymagań stawianych przez unijne rozporządzenia w związku z realizacją wsparcia poprzez instrumenty inżynierii finansowej:( ) Określenie zgodne z projektem umowy o dofinansowanie pomiędzy MPiPS i BGK - zasady i warunki oceny i wyboru Funduszy pożyczkowych. 12

13 Propozycja DWF- ( ) -zasady i warunki oceny i wyboru Pośredników finansowych. 29 Adriana Niedoszewska Pośrednicy finansowi Uwaga ogólna do podrozdziału. Warto na początku tego rozdziału tj. rozdziału 2) przywołać definicję podmiotu ekonomii społecznej, która będzie obowiązywała tak, by nie rodziły się wątpliwości, co do różnego rozumienia tego pojęcia przez różne podmioty (łącznie zresztą z PES) Przez podmioty ekonomii społecznej należy rozumieć podmioty o których mowa w definicji zawartej w Słowniczku terminologicznym Szczegółowego Opisu Priorytetów PO KL. 30 Adriana Niedoszewska Pośrednicy finansowi Uwaga do zdania: 2) monitorowania wykorzystania udzielonych pożyczek, w tym kontroli na miejscu realizacji projektu. Jak często takie kontrole będą prowadzone? Moim zdaniem powinno się to synchronizować z zasadami kontroli projektów PO KL. Należy jasno zapisać, iż pośrednicy powinni kontrolować pożyczki zgodnie z zasadami obowiązującymi dla kontroli projektów PO KL. W przeciwnym razie system będzie zbędnie kosztowny, a także będzie dublował system kontroli dla projektów finansowanych z EFS. Projekty w zakresie inżynierii finansowej są realizowane w ramach Działania 1.4 PO KL Wsparcie inżynierii finansowej na rzecz rozwoju ekonomii społecznej oraz Działania 6.2 PO KL Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia. W związku z powyższym system kontroli ww. Działań jest tożsamy z systemem kontroli PO KL i jest jego częścią. Zostało to wyraźnie zapisane w rozdziale 2.7 str. 13 ( kontrola w zakresie instrumentów inżynierii finansowej przeprowadzana jest w oparciu o zapisy Zasad kontroli w ramach PO KL i obejmuje kontrolę 13

14 systemową oraz kontrolę projektów oraz tryb przeprowadzania kontroli na miejscu w siedzibie beneficjenta jest analogiczny do trybu opisanego w Zasadach kontroli w ramach PO KL ). Kontrola projektu jest przeprowadzana przez Instytucję Pośredniczącą (MPiPS) w BGK. Przedmiotowa kontrola może zostać przeprowadzona zarówno w siedzibie BGK, Pośredników finansowych jak i w podmiotach ekonomii społecznej. Natomiast Pośrednicy finansowi zostaną wybrani przez BGK w trybie przetargu nieograniczonego, a ich działania kontrolne mają bardziej charakter monitorujący wykorzystanie udzielonych pożyczek. 31 Adriana Niedoszewska Pośrednicy finansowi Uwaga do zdania: zobowiązanie do zapewnienia PES doradztwa po udzieleniu pożyczki. Czy aby tego rodzaju zapis powinien być w umowie z BGK? To raczej treść umowy BGK z pośrednikami. W umowie z BGK powinien znaleźć się zapis dot. zobowiązania do zapewnienia w umowach z pośrednikami doradztwa dla PES po udzieleniu pożyczki. BGK chyba samo doradztwa świadczyć na rzecz PES nie będzie prawda? Przywołany zapis dotyczy umowy BGK z pośrednikami, a nie umowy zawartej pomiędzy IP a BGK. 32 Adriana Niedoszewska Pośrednicy finansowi Uwaga do zdania: politykę wycofywania środków przez BGK z funduszy pożyczkowych zarządzanych przez wybranych przez BGK Pośredników finansowych. Jak wynika z dalszych zapisów dot. kosztów kwalifikowanych dla BGK przewiduje się również koszty windykacji powierzonych przez BGK Wycofanie to jedno, ale też może okazać się niestety, że pośrednik nie przekazał otrzymanych środków na pożyczki, a przeznaczył je na inne cele. Wówczas powinien zwrócić je BGK z odsetkami, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Przywołane zapisy wskazują, iż umowa zawiera co najmniej elementy wskazane w pkt (str. 7). Nie wyklucza to możliwości wprowadzenia zapisów dotyczących zwrotu środków w przypadku ich nieprawidłowego wykorzystania. 14

15 pośrednikom finansowym środków. Powinno to więc również zostać zapisane i w tym miejscu. 33 Fundacja Fundusz Współpracy Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy sp. z o.o. w Toruniu Pośrednicy finansowi; Do głównych zadań Pośredników finansowych należy udzielanie pożyczek podmiotom ekonomii społecznej. W ramach tego zadania, pośrednicy będą także w szczególności zobowiązani do: pkt 4 windykacji niespłaconych pożyczek. Należy zdefiniować, co oznaczają pożyczki stracone oraz kiedy stają się one stracone tj. czy uważa się je za stracone np. wtedy, kiedy wkracza komornik, czy wtedy, gdy podmiot ekonomii społecznej przestaje funkcjonować. Brak odpowiedniego zapisu może oznaczać ściąganie należności w nieskończoność, co może stać się źródłem jeszcze większych problemów dla podmiotów ekonomii społecznej. Szczegółowe uregulowania w zakresie windykacji pożyczek oraz uznawania pożyczek za stracone powinny być przedmiotem umowy pomiędzy BGK a Pośrednikiem względnie odrębnych regulaminów przedkładanych do akceptacji BGK po podpisaniu umowy z Pośrednikiem, nie zaś przedmiotowego dokumentu. 34 Fundacja Fundusz Współpracy Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy sp. z o.o. w Toruniu Pośrednicy finansowi - uwaga odnosząca się do umowy pomiędzy BGK a Pośrednikiem finansowym 1. Każdy wybrany w drodze przetargu Pośrednik finansowy (fundusz pożyczkowy) powinien móc doprecyzować ogólne warunki udzielania pożyczek w umowie pomiędzy nim a BGK. 2. Wskaźnik szkodowości nie powinien być sztywno ustalony pomiędzy BGK a Pośrednikiem. 3. Program pilotażowy powinien dopuszczać przy udzielaniu pożyczek kryteria nie tylko ekonomiczne (wynikające z analizy finansowej), ale również społeczne. Ad. 1-3 Zgodnie z postulowanym wyżej mechanizmem, niektóre warunki udzielania pożyczek w tym np. okres spłaty mogą być wstępnie określone w umowie, jednak pod warunkiem zachowania możliwości ich modyfikacji stosownie do sytuacji beneficjentów danego pośrednika finansowego. Dokument nie określa szczegółowych kwestii związanych z ogólnymi warunkami udzielania pożyczek oraz wskaźnika szkodowości. Te kwestie powinny być przedmiotem umowy pomiędzy BGK a pośrednikiem. Zasady nie określają kryteriów przyznawania pożyczek. Zapisy dotyczące tego rodzaju zagadnień znajdą się w dokumencie określającym jednolitą metodologię oceny wniosków o pożyczkę, która będzie częścią dokumentacji przetargowej. 15