ZMIANY VAT. wyjaśnienia praktyczne. Omówienie zmian obowiązujących od 1 stycznia i 1 lipca 2015 roku

Transkrypt

1 ZMIANY VAT 2015 wyjaśnienia praktyczne Omówienie zmian obowiązujących od 1 stycznia i 1 lipca 2015 roku

2 Najszybszy sposób na bezbłędne rozliczenia VAT Najnowsze zmiany w VAT Praktyczne skutki wprowadzanych zmian Gotowe rozwiązania rzeczywistych problemów Zamów na lub pod nr tel

3 ZMIANY VAT 2015 wyjaśnienia praktyczne Omówienie zmian obowiązujących od 1 stycznia i 1 lipca 2015 roku

4 Autor: Praca zbiorowa Redaktor: Rafał Kuciński Wydawca: Natalia Gowin Korekta: Zespół Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o., Warszawa 2015 Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie, przedrukowywanie i rozpowszechnianie całości lub fragmentów niniejszej pracy bez zgody wydawcy zabronione. ISBN: Dystrybucja: tel.: faks: cok@wip.pl Skład i łamanie: Raster studio, Norbert Bogajczyk Sulejówek, ul. Konopnickiej 46 Druk: Miller Druk sp. z o.o. Książka Zmiany VAT 2015 wyjaśnienia praktyczne chroniona jest prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowanych w książce bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Informujemy, że Państwa dane osobowe będą przetwarzane przez Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie przy ul. Łotewskiej 9a w celu realizacji niniejszego zamówienia oraz do celów marketingowych przesyłania materiałów promocyjnych dotyczących innych produktów i usług. Mają Państwo prawo do wglądu oraz poprawiania swoich danych, a także do wyrażenia sprzeciwu wobec ich przetwarzania do celów promocyjnych. Podanie danych jest dobrowolne. Zapewniamy, że Państwa dane nie będą przekazywane bez Państwa wiedzy i zgody innym podmiotom.

5 SPIS TREŚCI Wstęp... 5 Rozdział I. Odwrotne obciążenie... 7 Zmiany w mechanizmie odwrotnego obciążenia... 7 Zmieniona lista towarów wrażliwych... 9 Rozdział II. Kaucje gwarancyjne Oprocentowanie kaucji Rozdział III. Informacje podsumowujące Rozdział IV. Odliczanie VAT na podstawie prewspółczynnika Wykładnia NSA Zmiany w zakresie prewspółczynnika Ustalenie prawa do odliczenia podatku Przewidywany wpływ zmian na podatników Przedsiębiorcy nie będą musieli odliczać VAT od aut na podstawie prewspółczynnika Ograniczenia w odliczaniu VAT od samochodów Stosowanie prewspółczynnika jest ograniczone Poprawki Senatu Ważna jest interpretacja nowych przepisów Dwustopniowy mechanizm kalkulacji Rozdział V. Pozostałe zmiany Zmiana zakresu wykorzystania zakupionych towarów i usług Nowe zasady stosowania ulgi na złe długi Podmioty powiązane Zmiany doprecyzowujące... 28

6 Zmiany VAT 2015 wyjaśnienia praktyczne Rozdział VI. Zmiana miejsca świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych w wyjaśnieniach MF Państwo członkowskie identyfikacji Rejestracja E-deklaracja VAT Korekta deklaracji Płatności Ewidencja Aktualizacja Wyrejestrowanie Okres kwarantanny Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy Prawo zamówień publicznych

7 WSTĘP Podstawowym celem, jaki przyświeca obowiązującym od 1 lipca 2015 r. zmianom, jest większa skuteczność w walce z oszustwami podatkowymi w VAT. Działania takie przyjmują często formę zorganizowaną (np. transakcje karuzelowe), w której istotnym elementem jest wykorzystywanie tzw. słupów (podmiotów zazwyczaj nieposiadających majątku, które nie rozliczają podatku). Polegają one na tworzeniu łańcuchów transakcji, aby na ich końcu wyłudzić VAT i zniknąć. Kluczowym orężem w walce z tym procederem jest mechanizm odwrotnego obciążenia. Od 1 lipca 2015 r. będzie on miał zastosowanie do znacznie szerszej grupy towarów, a co za tym idzie także do przedsiębiorców nimi handlujących. Oprócz tych zmian wprowadzono zasadę, że podatnicy sprzedający towary wrażliwe muszą składać informacje podsumowujące, zawierające zbiorcze informacje o dokonanych przez nich transakcjach objętych odwrotnym obciążeniem, z tytułu których podatek powinien rozliczyć nabywca. Nowelizacja podwyższa także wysokość kwoty kaucji gwarancyjnej, której wpłata wyłącza odpowiedzialność solidarną, a także nakłada (od 1 stycznia 2016 r.) 23% stawkę VAT na sprzęt przeciwpożarowy. Także 1 stycznia 2016 r. wejdzie w życie niezmiernie istotna zmiana art. 86 ustawy o VAT. Zgodnie z nowymi przepisami, jeśli podatnik wykonywać będzie równocześnie działalność podlegającą VAT (tj. opodatkowaną lub zwolnioną z podatku) oraz działalność niepodlegającą takiemu opodatkowaniu (tzn. nienależącą do zakresu stosowania dyrektywy 2006/112/WE) będzie odliczał VAT na podstawie obliczonego prewspółczynnika. Życzę ciekawej lektury Rafał Kuciński 5

8

9 ROZDZIAŁ I ODWROTNE OBCIĄŻENIE Mechanizm reverse charge (odwrotne obciążenie) polega na tym, że to nabywca będący podatnikiem, a nie dostawca rozlicza VAT. Instytucja ta została uregulowana w art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT. W związku z rosnącą skalą oszustw ustawodawca postanowił objąć tym mechanizmem kolejne towary, na co pozwala zmodyfikowany załącznik nr 13. Obowiązująca od 1 lipca 2015 r. nowelizacja rozszerza stosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia do obrotu niektórymi postaciami złota (np. złoto w postaci surowca lub półproduktu), wyrobami ze stali. Ponadto rozszerzono ten mechanizm także na niektóre kategorie elektroniki. Okazało się bowiem, że również ta branża jest mocno narażona na oszustwa podatkowe. Zmiany w mechanizmie odwrotnego obciążenia W konsekwencji mechanizmem odwrotnego obciążenia objęto komputery przenośne, takie jak: tablety, notebooki, laptopy (obejmujące również urządzenia występujące pod nazwami: palmptop, netbook, minibook, desktop, ultrabook itp.). Regulacja ta nie obejmuje natomiast towarów, takich jak np. przenośne terminale umożliwiające odczytywanie kodów kreskowych. Mechanizmem zostały objęte też telefony komórkowe, smartfony, a także konsole do gier. Co istotne, stosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia zostało zawężone tylko do sytuacji, gdy nabywcą towarów jest podatnik VAT czynny. Resort finansów tłumaczy to tym, że stosowanie mechanizmu wobec wszystkich podatników nie jest konieczne z punktu widzenia proporcjonalności tego szczególnego środka przeciwdziałania oszustwom w VAT. 7

10 Zmiany VAT 2015 wyjaśnienia praktyczne Weryfikację statusu nabywcy umożliwi baza online, dzięki której będzie można potwierdzić status podatników. Ministerstwo Finansów wprowadziło ponadto limit kwotowy, po przekroczeniu którego znajdzie zastosowanie mechanizm odwrotnego obciążenia. Dotyczyć on będzie dostaw towarów wymienionych w poz. 28a 28c załącznika nr 11 do ustawy. Mechanizm uruchamia się, jeśli łączna wartość tych towarów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji obejmującej te towary netto przekroczy zł. Za jednolitą gospodarczo transakcję, o której mowa wyżej, uznaje się transakcję obejmującą umowę, jeżeli w jej ramach występuje jedna lub więcej dostaw towarów, nawet jeśli są one dokonane na podstawie odrębnych zamówień lub wystawianych jest jedna lub więcej faktur dokumentujących poszczególne dostawy. Dotyczy to również transakcji obejmującej więcej niż jedną umowę, jeżeli okoliczności towarzyszące tej transakcji lub warunki, na jakich została ona zrealizowana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie takimi towarami. Dotyczy to następujących towarów: przenośne maszyny do automatycznego przetwarzania danych, o masie <= 10 kg, takie jak: laptopy i notebooki; komputery kieszonkowe (np. notesy komputerowe) i podobne wyłącznie komputery przenośne, takie jak: tablety, notebooki, laptopy; telefony dla sieci komórkowych lub dla innych sieci bezprzewodowych wyłącznie telefony komórkowe, w tym smartfony; konsole do gier wideo (w rodzaju stosowanych z odbiornikiem telewizyjnym lub samodzielnym ekranem) i pozostałe urządzenia do gier zręcznościowych lub hazardowych z elektronicznym wyświetlaczem z wyłączeniem części i akcesoriów. Co ważne, sprzedawca nie jest obowiązany do rozliczenia podatku w transakcji obejmującej odwrotne obciążenie dostaw telefonów komórkowych, komputerów przenośnych i konsol do gier wideo w sytuacji, gdy nieprawidłowe zastosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia było wynikiem nieuczciwych działań nabywcy. Zapis ten ma na celu zapewnienie ochrony sprzedawcy dokonującemu dostawy towarów wymienionych w poz c załącznika nr 11 ustawy o VAT (objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia w przypadku przekroczenia limitu wartości transakcji w wysokości zł), w sytuacji gdy na skutek działania nabywcy tych towarów podatek nie został prawidłowo rozliczony. W przypadku gdy sprzedawca podejmie wszelkie niezbędne i dostępne mu środki, aby zapewnić prawidłowe rozliczenie podatku (w szczególności związane ze sprawdzeniem statusu nabywcy), nieprawidłowe zaś 8

11 Odwrotne obciążenie zastosowanie mechanizmu odwróconego obciążenia wynikać będzie (co zostanie stwierdzone już po dokonaniu dostawy) z celowego nieuczciwego działania nabywcy, o którym sprzedawca, przy zachowaniu należytej staranności, nie wiedział lub nie mógł wiedzieć, sprzedawca ten nie jest zobowiązany do rozliczenia podatku należnego z tytułu tej transakcji. Dodatkowym, niezbędnym warunkiem uwolnienia się sprzedawcy od obowiązku rozliczenia podatku jest przyjęcie należności z tytułu przedmiotowej transakcji w formie innej niż gotówkowa, tak aby możliwa była identyfikacja składającego zlecenie płatnicze. W sytuacji gdy zaistnieją te okoliczności, sprzedawca nie ma obowiązku rozliczenia podatku od przedmiotowej transakcji. Powinność ta ciąży na nabywcy towarów. Zmieniona lista towarów wrażliwych Przepisy rozszerzają ponadto listę towarów wrażliwych (załącznik nr 13 do ustawy o VAT) m.in.: o dostawy cyfrowych aparatów fotograficznych oraz materiałów eksploatacyjnych do drukarek, srebro i platynę w postaci surowca lub półproduktu, natomiast wyłączają złoto w postaci surowca lub półproduktu o próbie 325 tysięcznych lub większej w związku z objęciem go odwrotnym obciążeniem. Trzeba pamiętać, że w handlu towarami wrażliwymi obowiązuje instytucja solidarnej odpowiedzialności, którą od 1 października 2013 r. wprowadziła ustawa z 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 1027). Solidarna odpowiedzialność polega na tym, że podatnik, na rzecz którego dokonano dostawy towarów wrażliwych, odpowiada solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe. W niektórych przypadkach jest możliwe wyłączenie stosowania odpowiedzialności nabywcy. Przykładowo, gdy klient kupi towar od sprzedawcy, który znalazł się w wykazie podmiotów, które złożyły kaucję gwarancyjną. 9