Prawo rzeczowe. Ograniczone prawa rzeczowe Użytkowanie

Transkrypt

1 Prawo rzeczowe Ograniczone prawa rzeczowe Użytkowanie

2 Ograniczone prawa rzeczowe pojęcie Obciążenie prawa własności Prawa na rzeczy cudzej Ograniczony zakres uprawnień Polegają na Korzystaniu z rzeczy cudzej Zapewnieniu uprawnionemu możliwości egzekucji z rzeczy

3 Numerus clausus Tylko prawa wskazane w ustawie Niektóre mają charakter historyczny Nie można tworzyć nowych ograniczonych praw rzeczowych umową Ustawa może kreować nowe prawa lub zmieniać treść dotychczasowych (timesharing)

4 Przedmiot Rzeczy Ruchome Nieruchome Inne prawa majątkowe Prawa (zastaw, użytkowanie) Użytkowanie wieczyste Spółdzielcze prawo do lokalu Wierzytelność zabezpieczona hipoteką

5 Podmiot ograniczonych praw rzeczowych Każdoczesny właściciel nieruchomości (służebność gruntowa) Wyłącznie osoba fizyczna (służebność osobista) Osoba fizyczna lub prawna Przedsiębiorca przesyłowy Zakres prawa może zależeć od charakteru podmiotu uprawnionego

6 Funkcje ograniczonych praw rzeczowych Ułatwienie korzystania z rzeczy kosztem właściciela innej rzeczy (służebności) Alimentacja (użytkowanie) Zabezpieczenie wierzytelności Prawa zastawnicze Prawa te mają charakter akcesoryjny

7 Powstanie ograniczonych praw rzeczowych - umowa Ograniczona swoboda kształtowania treści Odpowiednie stosowanie przepisów o przeniesieniu prawie własności Forma aktu notarialnego wymagana tylko dla oświadczenia właściciela ustanawiającego prawo

8 Powstanie praw orzeczenie sądowe Orzeczenie konstytutywne Służebności drogi koniecznej i przesyłu Przekroczenie granic przy budowie Podział gruntu Hipoteka przymusowa Zabezpieczenie roszczenia Postępowanie egzekucyjne

9 Powstanie praw - przypadki Z mocy prawa szczególne Zasiedzenie służebności Zastaw ustawowy Hipoteka ustawowa (historyczne obecnie nie ustanawiana) Decyzja administracyjna Wyjątkowo Rodzaj wywłaszczenia

10 Zmiana treści i przeniesienie ograniczonych praw Zmiana treści rzeczowych Umowa między stronami Wpis do księgi wieczystej prawa ujawnionego Przeniesienie Umowa między uprawnionym a nabywcą Wpis do KW (jeśli prawo ujawniono)

11 Pierwszeństwo praw Rozstrzyga kolizję między prawami Prior tempore potior iure (wyjątek zastaw) Prawo wpisane do KW ma pierwszeństwo przed niewpisanym Możliwa umowna zmiana pierwszeństwa

12 Wygaśnięcie praw Zrzeczenie się prawa Konfuzja Upływ czasu Śmierć uprawnionego Niewykonywanie przez określony czas Orzeczenie sądowe Wywłaszczenie

13 Użytkowanie - pojęcie Prawo do używania rzeczy i pobierania z niej pożytków Funkcje Alimentacyjna Produkcyjna Wzmocnienie pozycji uprawnionego Zmienne znaczenie gospodarcze

14 Podmioty użytkowania Osoby fizyczne Rolnicze spółdzielnie produkcyjne Inne podmioty Treść prawa zależy od charakteru prawnego podmiotu, któremu przysługuje Są przepisy wspólne

15 Ustanowienie i przedmiot Ustanowienie Tylko umowa użytkowania Nie powstaje ex lege ani z orzeczenia Przedmiot użytkowania - rzecz Ruchoma lub nieruchoma Oznaczona co do tożsamości Można ograniczyć wykonywanie do części rzeczy

16 Szczególne przedmioty użytkowania Użytkowanie nieprawidłowe Zespół środków produkcji Prawa Nieruchomość w timesharingu prawo korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w określonym czasie w roku

17 Treść użytkowania I Prawo do używania rzeczy i pobierania pożytków Nie obejmuje innych dochodów z rzeczy Uprawnienie o charakterze osobistym Prawo niezbywalne Użytkownik może oddać rzecz do używania osobom trzecim (umowa)

18 Treść użytkowania II Obowiązki użytkownika Wykonuje prawo zgodnie z zasadami prawidłowej gospodarki Zwrot rzeczy w odpowiednim stanie Ponoszenie ciężarów pokrywanych z pożytków Naprawy związane ze zwykłym korzystaniem z rzeczy Nakłady jak negotiorum gestor

19 Wygaśnięcie użytkowania Przyczyny Upływ czasu Niewykonywanie przez lat dziesięć Konfuzja Zrzeczenie się prawa Skutki Obowiązek zwrotu rzeczy Problem zbiorów o zmiennym składzie

20 Użytkowanie przez osoby fizyczne Wygasa najpóźniej ze śmiercią użytkownika Obowiązek zachowania substancji i przeznaczenia rzeczy Wyjątki Eksploatacja kopalin Nowe urządzenia jak w najmie Zarząd i zabezpieczenie

21 Użytkowanie przez r.s.p. Przedmiot użytkowania grunty Skarbowe Wkłady gruntowe Rozszczepienie prawa własności gruntu i budynków, urządzeń, drzew i roślin Można naruszyć substancję rzeczy Wkłady gruntowe możliwość przymusowego wykupu

22 Inne wypadki użytkowania Użytkowanie przez osoby prawne: stosujemy odpowiednio przepisy o użytkowaniu przez osoby fizyczne. Timesharing Prawo korzystania minimum przez 3 lata Zbywalne i dziedziczne Nie wygasa przez niewykonywanie Prawo terminowe (maksimum 50 lat)