Portret Polskiego Kierowcy Warszawa, 4 grudnia 2008 r.

Transkrypt

1 Portret Polskiego Kierowcy 2008 Warszawa, 4 grudnia 2008 r.

2 Kierowcy w liczbach 38 mln mieszkańców i blisko 14 mln samochodów osobowych Co roku liczba samochodów zwiększa się o ok. 5% 2007 rok: Blisko 390 tys. kolizji Blisko 50 tys. wypadków rannych (wzrost o 6,9 % w porównaniu do roku 2006) zabitych (wzrost o 6,5 % w porównaniu do roku 2006) 160 tysięcy kierowców zatrzymanych za jazdę pod wpływem alkoholu Źródło danych: KG Policji -Baza Danych SEWiK oraz Główny Urząd Statystyczny 1

3 Statystyczny polski kierowca Polacy prowadzący samochód to: Częściej męŝczyźni Osoby w wieku lat Osoby mające rodzinę (gospodarstwa 4-osobowe) Osoby, których dochód rodziny w przedziale PLN Osoby kierujące pracą innych Osoby posiadające prawo jazdy, ale nie jeŝdŝące samochodem, są częściej: PowyŜej 60 roku Ŝycia (5 na 10 badanych) Po rozwodzie/ wdowcy (4 na 10 badanych) Z wykształceniem podstawowym (6 na 10 badanych) 2

4 Jak postrzegamy kierowców? Zdecydowana większość Polaków jest przekonana Ŝe polscy kierowcy nie jeŝdŝą bezpiecznie (pogląd ten prezentują szczególnie kobiety oraz osoby starsze) 80% dorosłych Polaków codziennie widzi kierowców łamiących przepisy drogowe (wśród kierowców ten odsetek jest nawet wyŝszy) Według opinii polskiego społeczeństwa najczęściej popełnianym wykroczeniem drogowym jest przekraczanie prędkości oraz prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwym W opinii Polaków dominującym powodem łamania przepisów drogowych pozostaje głupota, lekkomyślność i niefrasobliwość kierowców Według badań przeprowadzonych przez Ipsos na zlecenie PZU (lipiec-sierpień 2008) 3

5 Polscy kierowcy o sobie

6 Jak często prowadzą samochód posiadacze prawa jazdy? Praktyka czyni mistrza! codziennie parę razy w tygodniu 56% Częściej codziennie prowadzą samochód: MęŜczyźni lat (71%) Osoby mające rodzinę (59%) Kierujący pracą innych (70%) Mieszkający na wsi (63%) raz na tydzień - kilka razy w miesiącu raz na miesiąc lub rzadziej w ogóle nie prowadzę samochodu 18% 7% 4% 15% Osoby deklarujące, Ŝe w ogóle nie prowadzą samochodu, ale posiadają prawdo jazdy są częściej: PowyŜej 60 roku Ŝycia (47%) Po rozwodzie/ wdowcy (39%) Z wykształceniem podstawowym (56%) 5

7 Jakim kierowcą jestem ja, a jak jeŝdŝą inni? Ja jestem kierowcą: 17% Polacy są kierowcami: 5% 38% Bardzo dobrym Raczej dobrym Przeciętnym Słabym 63% 17% 2% 42% 10% Przeciętny kierowca uwaŝa, Ŝe jeździ duŝo lepiej niŝ statystyczny Kowalski Za bardzo dobrych kierowców uwaŝają się przede wszystkim męŝczyźni w wieku lat (26%) i osoby prowadzące codziennie samochód (22%) 6

8 Alkohol a prowadzenie samochodu Prawie 15% polskich kierowców przyznaje, Ŝe zdarza mu się wsiąść za kierownicę po spoŝyciu alkoholu Odsetek takich osób jest wyŝszy wśród męŝczyzn ogólnie (18%), a w szczególności w grupie panów w wieku lat (20%) Podobną tendencję obserwujemy wśród kierowców jeŝdŝących codziennie oraz mieszkających na wsiach Tak Nie 87% 14% STATYSTYKI KGP: 160 tysięcy kierowców zatrzymanych za jazdę pod wpływem alkoholu w 2007 r. Podstawa: osoby jeŝdŝące samochodem, które odpowiedziały na pytanie samowypełnialne N=253 7

9 Stłuczki i wypadki Jak często polskim kierowcom zdarzają się stłuczki i wypadki? Jak się zachowują w takich sytuacjach? Czy wiedzą jak udzielić pierwszej pomocy?

10 Udział w stłuczkach lub wypadkach Co trzeci polski kierowca deklaruje, Ŝe w ostatnich 5 latach miał stłuczkę Co ciekawe osoby posiadające dzieci mają rzadziej stłuczki w porównaniu do przedstawicieli gospodarstw, w których nie ma dzieci (4 na 10 kierowców) Kobiety jeŝdŝą duŝo ostroŝniej od męŝczyzn 80% z nich nigdy nie uczestniczyła w kolizji drogowej Nigdy nie miałam stłuczki Dawniej niŝ 5 lat temu 3-5 lat temu 69% 69% 2-3 lata temu Rok temu 16% STATYSTYKI KGP: Blisko 400 tysięcy kolizji drogowych w 2007 roku Kilka ostatnich miesięcy 4% 4% 3% 9

11 Sposób zachowania w sytuacji stłuczki/wypadku W pierwszej kolejności kierowcy sprawdzają czy są osoby ranne i czy moŝna im udzielić pierwszej pomocy (7 na 10 badanych) Częściej taką czynność jako pierwszą wykonują osoby z średnim i wyŝszym wykształceniem (73%) 68% 54% Kolejnym krokiem jest zawiadomienie odpowiednich słuŝb o zdarzeniu na drodze (54%) Trzecią czynnością najczęściej wykonywaną w sytuacji stłuczki/wypadku jest usunięcie lub oznakowanie uszkodzonego pojazdu (robi tak 3 na 10 kierowców) Częściej tę czynność skłonne są wykonać kobiety (39%) 32% 5% 10% 5% 7% Upewnić się, czy nikomu nic się nie stało i w razie potrzeby udzielić pomocy Wezwać\ zawiadomić odpowiednie słuŝby Usunąć pojazd z drogi lub jeśli to niemoŝliwe to oznakować go Powiadomić rodzinę\ znajomych Spisać oświadczenie z innymi uczestnikami stłuczki\ wypadku Zawiadomić firmę ubezpieczeniową Jeśli pojazd tego wymaga - wezwać pomoc drogową 10

12 Udzielanie pierwszej pomocy Tak Nie 29% 34% Ponad 30% kierowców deklaruje, Ŝe potrafi udzielić pierwszej pomocy osobie poszkodowanej w wypadku drogowym Nie wiem 37% W RZECZYWISTOŚCI NIE POTRAFIMY PRAWIDŁOWO UDZIELIĆ PIERWSZEJ POMOCY 54% Tylko 7% badanych kierowców umiało wymienić prawidłową liczbę wdechów i ucisków serca 22% 1% 7% 16% Nieco lepiej zasady udzielania pierwszej pomocy są znane młodym osobom Prawidłowo wykonać wdechy (x30)/ źle uciski serca Prawidłowo uciskać serce (x2)/ źle ilość wdechów Prawidłowo uciskać serce (x2) i wykonać wdechy (x30) Nieprawdiłowo wykonac obydwie czynności Nie wiem 11

13 Znajomość numerów alarmowych Policja (997/ 112) Uniwersalny numer (112) Pogotowie (999/ 112) StraŜ poŝarna (998/ 112) 85% 74% 70% 66% Prawidłowo wymieniony numer -15% -26% -30% -34% Nie wiem/ nieprawidłowo wymieniony Zdecydowana większość polskich kierowców zna numery telefonów alarmowych średnio 7 na 10 badanych Relatywnie wielu kierowców zna uniwersalny numer telefonu 112 (7 na 10 kierowców) Telefony alarmowe są nieco słabiej znane wśród osób z niŝszym wykształceniem Ponad 30% kierowców pytanych o numer pogotowia i straŝy nie potrafiło wymienić go poprawnie 12

14 Co denerwuje kierowców na drodze Jakie przeszkody na drodze są najbardziej kłopotliwe? Jakie zachowania innych kierowców są najbardziej draŝniące? Jakie manewry na drodze sprawiają kierowcom kłopoty?

15 Najbardziej kłopotliwe przeszkody drogowe objazdy związane z robotami drogowymi zwęŝenia ulic związane z robotami drogowymi drogi bez poboczy poza obszarem zabudowanym 20% 19% 30% Kierowcy przyznają, Ŝe najbardziej uciąŝliwe na drodze są wszelkie przeszkody związane z remontami dróg i robotami drogowymi ronda z wieloma pasami ruchu drogi bez wydzielonych pasów ruchu skrzyŝowania z tramwajami 14% 13% 12% Co piąty kierowca nie widzi w ogóle problemów na polskich drogach skrzyŝowania równorzędne wyjazdy z dróg podporządkowanych zielona strzałka dla skręcających w prawo inne 11% 7% 1% 4% Drogi bez poboczy poza obszarem zabudowanym sprawiają więcej problemów kierowcom, którzy korzystają z nich na co dzień, czyli mieszkańcom wsi (5 na 10 badanych kierowców) Ŝadne 21% nie wiem 3% 14

16 Najbardziej draŝniące zachowania innych kierowców Wyprzedzanie 'na trzeciego' 48% Wymuszanie pierwszeństwa przejazdu Zbyt szybka, brawurowa jazda Późne sygnalizowanie swoich zamiarów Wyprzedzanie na przejściu dla pieszych WjeŜdŜanie na inny pas w ostatniej chwili Zbyt wolna jazda Ciągła zmiana pasa ruchu Zajmowanie więcej niŝ jednego miejsca parkingowego 26% 19% 17% 15% 14% 9% 39% 38% Wyprzedzanie na trzeciego, wymuszanie pierwszeństwa i zbyt szybka jazda to główne zachowania na drodze, które powodują rozdraŝnienie wśród polskich kierowców Wyprzedzanie na trzeciego szczególnie denerwuje osoby prowadzące samochód codziennie (ponad połowa badanych), ale mniej przeszkadza to męŝczyznom w wieku lat (4 na 10 respondentów) Zmuszanie do zmiany pasa i miganie światłami NaduŜywanie klaksonu Parkowanie na miejscach dla niepełnosprawnych Wjazd na skrzyŝowanie bez moŝliwości zjazdu z niego Coś innego Nie wiem\ trudno powiedzieć 9% 7% 7% 4% 2% 4% Wyprzedzanie na przejściu dla pieszych częściej zdarza się w mieście i dlatego jest to sytuacja bardziej denerwująca kierowców miejskich (24%) Brawura, szybkość i łamanie przepisów najmniej denerwuje młodych ludzi, bo prawdopodobnie oni sami najczęściej prowokują tego typu zachowania na drodze 15

17 52% śadne 16 Najtrudniejsze manewry Ponad połowa Polaków deklaruje brak kłopotów z manewrami na drodze Dla kobiet najtrudniejszym manewrem jest parkowanie tyłem MęŜczyźni częściej deklarują, Ŝe Ŝaden manewr nie sprawia im trudności 15% 5% 7% 7% 3% 2% 1% 1% 1% Inne Skręt w lewo na skrzyŝowaniu Wyprzedzanie innych pojazdów Zawracanie na 'trzy' Ruszanie pod górkę Parkowanie równoległe Zmiana pasów przy duŝym ruchu Wyprzedzanie rowerzystów Parkowanie tyłem

18 Jak kierowcy dbają o swój samochód

19 Sprawność i wygląd samochodu Minimum raz na rok wykonujemy Minimum raz w miesiącu wykonujemy Przegląd samochodu 84% Mycie samochodu 65% Wymiana oleju silnikowego 73% Sprawdzenie sprawności świateł 40% Wizyta w warsztacie/ serwisie 61% Sprawdzenie ciśnienia w oponach 23% 18

20 Kobiety i męŝczyźni za kierownicą RóŜnice w zachowaniach na drodze

21 Kobiety i męŝczyźni za kierownicą róŝnice? KOBIETY Rzadziej uwaŝają siebie za bardzo dobrych kierowców. Mniej krytycznie niŝ męŝczyźni oceniają innych kierowców Są bardziej rozwaŝne rzadziej przyznają się do prowadzenia samochodu po spoŝyciu alkoholu Mniej pewnie czują się na skrzyŝowaniach z tramwajami i rondach z wieloma pasami ruchu Parkowanie tyłem to dla nich największy problem 4 na 10 badanych pań czuje dyskomfort ustawiając w ten sposób swoje auto Kobiety jeŝdŝą duŝo ostroŝniej od męŝczyzn 8 na 10 badanych nigdy nie uczestniczyła w kolizji drogowej (w sytuacji stłuczki/wypadku częściej deklarują, Ŝe starałyby się usunąć z jezdni uszkodzony samochód) Jeśli dbają o swój samochód to głównie o jego wygląd (deklaracje najczęstszego mycia) 20

22 Kobiety i męŝczyźni za kierownicą róŝnice? MĘśCZYŹNI Prawo jazdy posiada więcej męŝczyzn niŝ kobiet Mają lepsze zdanie o sobie jako dobrym kierowcy, ale inni wg nich jeŝdŝą gorzej Częściej wsiadają za kierownicę po spoŝyciu alkoholu (ta tendencja jest widoczna zwłaszcza u panów w wieku lat) Nie deklarują większych kłopotów z wykonywaniem manewrów JeŜdŜą mniej ostroŝnie niŝ kobiety częściej mają stłuczki Częściej wykonują czynności związane z konserwacją i bezpieczeństwem samochodu i robią to regularnie 21

23 Młodzi i starsi za kierownicą RóŜnice w zachowaniach na drodze

24 Młodzi i starsi za kierownicą róŝnice? KIEROWCY DO 39 LAT Częściej korzystają z samochodu codziennie Chętniej przyznają, Ŝe Polacy są raczej dobrymi kierowcami (4 na 10 badanych) Sami uwaŝają się za lepszych kierowców niŝ inni Najmłodsi kierowcy (do 24 lat) stosunkowo najrzadziej deklarują, Ŝe jeŝdŝą po spoŝyciu alkoholu W przypadku stłuczki lub wypadku męŝczyźni w wieku lat częściej dbają o spisanie oświadczenia z uczestnikiem kolizji Nieco lepiej znają zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku Na co dzień na polskich drogach nie denerwuje ich brawura, szybka jazda, wyprzedzanie na trzeciego prawdopodobnie dlatego, Ŝe sami prowokują takie zachowania na drodze 23

25 Młodzi i starsi za kierownicą róŝnice? KIEROWCY POWYśEJ 39 LAT Rzadziej korzystają z samochodu codziennie Według nich Polacy są raczej kiepskimi kierowcami JeŜdŜą po spoŝyciu alkoholu równie często jak statystyczni polscy kierowcy Rzadziej znają numer policji Bardziej niŝ innych kierowców denerwuje ich naduŝywanie klaksonu przez innych uczestników ruchu Mniej irytuje ich zbyt późne sygnalizowanie swoich zamiarów przez innych kierowców 24

26 Podsumowanie zachowanie na drogach Polacy uwaŝają siebie za bardzo dobrych kierowców 80% jest dobrym lub bardzo dobrym kierowcą. Ocena innych kierowców jest gorsza ponad 50% z nich jeździ źle, lub bardzo źle Oceniając siebie jako dobrego kierowcę 52% osób jeŝdŝących samochodem nie deklaruje problemów z manewrowaniem na drogach. Deklaracje takie składają głównie męŝczyźni (65%). Kobiety komunikują pewien dyskomfort z parkowaniem tyłem 36% pań boryka się z tym problemem JeŜdŜąc po polskich drogach kierowcy przyznają, Ŝe najbardziej uciąŝliwe są dla nich przeszkody związane z remontem dróg. Jednak co piąty kierowca nie widzi w ogóle problemów na drogach Brawura i szybkość, wymuszanie pierwszeństwa, wyprzedzanie na trzeciego to elementy codziennej jazdy, które denerwują polskich kierowców w największym stopniu. Takie zachowanie na drodze stosunkowo najmniej draŝni młodych kierowców, ale moŝe to wynikać z faktu, Ŝe to właśnie oni prowokują takie zachowania na drodze Wypicie nawet niewielkiej ilości alkoholu i jazda samochodem do takiego zachowania przyznaje się 14% polskich kierowców. Częściej są to męŝczyźni oraz osoby korzystające z samochodu na co dzień 25

27 Podsumowanie stłuczki i wypadki Blisko 70% kierowców deklaruje, Ŝe nigdy nie miało stłuczki. Jednak co roku na polskich drogach dochodzi do blisko 400 tysięcy kolizji i 50 tysięcy wypadków Według badań ostroŝniej jeŝdŝą kobiety oraz osoby posiadające dzieci. Na ilość kolizji nie ma wpływu częstość korzystania z samochodu, ani wielkość miejscowości zamieszkania. Polscy kierowcy stykając się z wypadkiem na drodze dobrze wiedzą, co robić w takiej sytuacji. W pierwszej kolejności starają się zorientować w stanie poszkodowanej osoby, następnie wezwać odpowiednie słuŝby oraz usunąć poszkodowany pojazd z drogi. ChociaŜ ponad 30% kierowców deklaruje, Ŝe potrafi udzielić pomocy osobie rannej w wypadku, to w rzeczywistości nie potrafi tego robić. Jedynie 7% badanych wymieniło prawidłową liczbę wdechów i ucisków serca. Nieco lepiej zasady udzielania pierwszej pomocy są znane młodym osobom, co prawdopodobnie wynika z faktu prowadzenia tego typu zajęć w szkołach jazdy Polscy kierowcy dosyć dobrze znają numery alarmowe (średnio 74%). Najlepiej znane są numery policji oraz uniwersalny numer alarmowy 112. Nieznacznie gorzej kojarzone są numery pogotowia i straŝy poŝarnej 26

28 Okiem psychologa transportu Blisko 70% kierowców deklaruje, Ŝe nigdy nie miało stłuczki samochodowej W ciągu ostatnich 10 lat zdarzyło się ponad 3,6 mln kolizji oraz ponad pół miliona wypadków drogowych, w których zginęło blisko 60 tysięcy osób (źródło KGP, )

29 Polscy kierowcy jacy jesteśmy Badania przeprowadzone dla PZU potwierdzają, Ŝe polskim kierowca jest: 2-krotnie częściej męŝczyzną niŝ kobietą zwykle w wieku lat mieszkańcem wsi, małego miasta bądź obrzeŝy wielkiego posiadaczem własnej, pełnej rodziny. Ocena własnego zachowania polskiego kierowcy jest Ŝyczeniowa. Innych ocenia trafnie Badania potwierdzają powiedzenie pokaŝ mi jak jeździsz, a powiem ci kim jesteś i ilustrują kondycję psychologiczną polskiego społeczeństwa. 28

30 Najczęstsze przyczyny błędów w ruchu drogowym śyczeniowa ocena sytuacji Świadome i nieświadome łamanie reguł i norm społecznych, reguł ruchu drogowego śyczeniowa ocena własnych moŝliwości w roli kierowcy NiezauwaŜanie waŝnych informacji (waŝnych w sytuacji drogowej) Błędna ocena waŝnych informacji (waŝnych w sytuacji drogowej) Zbyt powolne podejmowanie decyzji (badania SPT w latach , potwierdzone badaniami PZU SA) 29

31 Najczęstsze przyczyny błędów w ruchu drogowym agresja samoocena uwaga normy intelekt WYSOKA AGRESJA współwystępuje w 2 na 3 wypadkach i kolizjach ZAWYśONA SAMOOCENA KOMPETENCYJNA współwystępuje w 2 na 3 wypadkach i kolizjach OBNIśONY POZIOM PODZIELNOŚCI I KONCENTRACJI UWAGI współwystępuje w co drugim wypadku i kolizji NIEDOSTATECZNA INTERNALIZACJA NORM SPOŁECZNYCH współwystępuje w 1 na 3 wypadku i kolizji NISKA SPRAWNOŚĆ INTELEKTUALNA współwystępuje w 1 na 3 wypadku i kolizji 30

32 Występujące u kierowców psychologiczne dysfunkcje Wysoki poziom agresji/lęku Niedojrzałość emocjonalna Niedojrzałość społeczna Dominowanie emocji w rozwiązywaniu sytuacji zadaniowych Nietrafna ocena kompetencyjna Niedostateczna koncentracja, podzielność i przerzutność uwagi Zaburzone sprawności psychofizyczne (badania SPT w latach ) 31

33 Agresywne zachowania na drodze Zbyt szybka i ryzykowna jazda Wymuszanie pierwszeństwa Zbyt ostra i dynamiczna jazda Utrzymywanie lub wymuszanie zbyt małej odległości między pojazdami Wyprzedzanie na przejściach dla pieszych Późne sygnalizowanie swoich zamiarów Zbyt wolna jazda Wymuszanie zmiany pasa, miganie światłami NaduŜywanie klaksonu 32

34 Typologia kierowców TYPOLOGIA KIEROWCÓW KIEROWCA Z SYNDROMEM MAD MAXA (agresywny, egoistyczny) ja jestem najwaŝniejszy, narzucam swoją wolę innym KIEROWCA Z SYNDROMEM WYCHOWAWCY (ukryta agresja + lęk) jestem lepszy, bo inni popełniają błędy KIEROWCA Z SYNDROMEM SŁODKIEJ IDIOTKI (egoistyczny) INTERESUJE MNIE TYLKO MOJA WYGODA KIEROWCA ODREAGOWUJĄCY LĘKI (defensywny i agresywny) INNI SĄ MOCNIEJSI ODE MNIE, CHCĘ BYĆ AKCEPTOWANY, DOBRZE SIĘ CZUĆ KIEROWCA ASERTYWNY JA I INNI JESTEŚMY TAK SAMO WAśNI Andrzej Markowski Zachowania i reakcje innych Gniew Irytacja Frustracja Agresja Zachowania i reakcje innych Nieufność Irytacja Frustracja Agresja Zachowania i reakcje innych Nieufność Irytacja Frustracja Agresja Zachowania i reakcje innych Obojętność LekcewaŜenie Nieufność Irytacja agresja Zachowania i reakcje innych śyczliwość Szacunek INNI UCZESTNICY RUCHU DROGOWEGO (ich typ) INNI UCZESTNICY RUCHU DROGOWEGO (ich typ) INNI UCZESTNICY RUCHU DROGOWEGO (ich typ) INNI UCZESTNICY RUCHU DROGOWEGO (ich typ) INNI UCZESTNICY RUCHU DROGOWEGO (ich typ) 33

35 O badaniu Cel badania przeprowadzonego przez Millwardbrown SMG/KRC na zlecenie PZU Stworzenie portretu polskiego kierowcy na podstawie opinii i postaw polskich kierowców dotyczących zachowań i bezpieczeństwa na drodze oraz udzielania pierwszej pomocy i postępowania w razie stłuczki Metoda sondaŝ Omnibus, CAPI wywiady face-to-face w domach respondentów Próba losowa, ogólnopolska, reprezentatywna dla populacji osób posiadających prawo jazdy i kierujących samochodem N=345 Czas realizacji październik/listopad 2008 Dodatkowe info: Przedstawione wyniki pochodzą takŝe z badania przeprowadzonego na zlecenie PZU przez Ipsos w lipcu i sierpniu br. Próba losowokwotowa: respondenci dobierani metodą kwotową ze względu na: płeć, wiek i wykształcenie w 336 punktach realizacji (gminach) wylosowanych z prawdopodobieństwami proporcjonalnymi do liczby ludności. 34

36 Dziękujemy