Uniwersytet Opolski Wydział Historyczno Pedagogiczny. Paweł Słysz. III rok historii studia zaoczne DENARY KRZYŻOWE
|
|
- Dagmara Chmielewska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Uniwersytet Opolski Wydział Historyczno Pedagogiczny Paweł Słysz III rok historii studia zaoczne DENARY KRZYŻOWE Kędzierzyn - Koźle 2005
2 Spis treści. Wstęp....3 Rozdział I...4 Ogólna charakterystyka denarów krzyżowych....4 Rozdział II...5 Podział denarów krzyżowych....5 Rozdział III....7 Pochodzenie denarów krzyżowych...7 Rozdział IV...9 Polskie zabytki...9 Rozdział V Skarb ze Słuszkowa Zakończenie...13 Bibliografia Spis rysunków...14 Aneksy
3 Wstęp. Celem pracy jest przedstawienie zagadnienia denara krzyżowego w oparciu o badania skarbów oraz pojedynczych znalezisk monet na terenie Polski. Z dostępnej literatury zdecydowałem się wybrać prace A. Kędzierskiego Polskie denary krzyżowe w skarbie ze Słuszkowa, A. Mikołajczyka Leksykon Numizmatyczny, T. Kałkowskiego Tysiąc lat monety polskiej oraz zbiorową pracę L. Gajewski, I. Górska, L. Paderewska, J. Prygała, W. Szymański Skarby wczesnośredniowieczne z obszaru Polski.Zakres chronologiczny pracy będzie obejmował X XI wiek. Praca składa się ze wstępu oraz pięciu rozdziałów. W rozdziale pierwszym scharakteryzuje ogólnie denary krzyżowe oraz kiedy się pojawiły na ziemiach polskich. Natomiast rozdział drugi przedstawi ogólny podział na poszczególne typy monet. Rozdział trzeci postara się wyjaśnić pochodzenie denarów krzyżowych oraz przedstawić poglądy naukowców na ten temat. Rozdział czwarty pokaże zabytki które mogą świadczyć o polskim pochodzeniu krzyżówek 1. Ostatni rozdział przedstawi największy skarb denarów krzyżowych wykopany na terenie Polski. Do pracy dołączone są również aneksy. Jest to tabela z alfabetycznym spisem miejscowości w których odnaleziono denary krzyżowe. Tabela uwidacznia jakie typy denarów odnaleziono w danej miejscowości oraz podaje lokalizację. Tą z kolei można odczytać z dołączonej mapy Polski. Na mapie są zaznaczone miejscowości oraz ilość monet oraz typy jakie zostały wykopane podczas prac badawczych. Pracę podsumowuje zakończenie. 1 Potoczna nazwa denarów krzyżowych używana przez kolekcjonerów. 3
4 Rozdział I. Ogólna charakterystyka denarów krzyżowych. Gdy w roku 1025 umiera Bolesław Chrobry następuje niezbyt jasny okres naszych dziejów, wypełniony wojna domową miedzy jego synami. Po objęciu władzy przez Mieszka II a później jego syna Kazimierza Odnowiciela. Kraj jest zrujnowany i cofnięty w swoim rozwoju w stosunku do sąsiadów. Odbudowa państwa obejmowała wiele spraw ważnych i pilnych tak, że zagadnienia mennicze odsunięto na dalszy plan. Ale właśnie panowanie Mieszka II i Kazimierza Odnowiciela są pod względem menniczym bardzo interesujące. Właśnie w tym czasie na ziemiach polskich zjawia się w bardzo dużych ilościach nowa, oryginalna moneta. Są to różnej średnicy małe i całkiem malutkie denary. Opatrzone na awersie krzyżem prostym, a na rewersie krzyżem kawalerskim, często też pastorałem. Numizmatycy nazywają te denary krzyżówkami, Niemcy stworzyli własną nazwę fenigi wendyjskie 2. Cechą charakterystyczną denarów krzyżowych są wysokie podwinięte brzegi do 3mm, jakby kołnierz, chroniący awers i rewers do wytarcia, złamaniem czy obcięciem krawędzi pieniądza. Ich wyobrażenia związane są z symboliką chrześcijańską, powszechnie stosowaną na monetach średniowiecznych, natomiast odmienność wykazuje napis otokowy, nie przedstawiający imienia władcy menniczego, czy nazwy mennicy. Początkowo składał się z reguły z wyrazów; VERA CRUX czy CRUX XPI, które w późniejszym czasie zostały zredukowane do pojedynczych liter oraz klinów, kółekznaków tworzących imitację legendy. Numizmatyka polska nie zna wcześniejszych ani późniejszych monet, wybitych podobną techniką menniczą. Niemcy zaś przypisali te monety dla swego mennictwa i przyznając się do ich bicia do celów handlu ze Wschodem. Nie potrafili jednak udowodnić bezspornie, kto je bił i w jakiej mennicy. W dziesiątkach skarbów wykopanych na naszej ziemi znaleziono tysiące krzyżówek. Według pochodzenia różnych monet obcych, występujących w skarbach obok denarów krzyżowych, ustalono, że krzyżówki dostały się do ziemi w okresie walk wewnętrznych, czyli po śmierci Chrobrego w latach i później. 2 Używa się również nazwy Radenpfennig (denar krawędziowy), A. Mikołajczyk, Leksykon Numizmatyczny, Łódź
5 Rozdział II. Podział denarów krzyżowych. Denary krzyżowe podzielono na 8 podstawowych typów: Rys 1. Typ 1 szeroki krążek, świątynia ODDO z X w. Źródło: A. Mikołajczyk, Leksykon Numizmatyczny, s. 75. Rys 2. Typ 2, krążek mały, kapliczka z przełomu X i XI w. Źródło: A. Mikołajczyk, Leksykon Numizmatyczny, s 75. Rys 3. Typ 3, przejściowy z początku XI w. Źródło: A. Mikołajczyk, Leksykon Numizmatyczny, s 75. 5
6 Rys 4. Typ 4, litery z pierwszej połowy XI w. Źródło: A. Mikołajczyk, Leksykon Numizmatyczny, s 75. Rys 5. Typ 5, krzyż perełkowy z XI w. Źródło: A. Mikołajczyk, Leksykon Numizmatyczny, s 75. Rys 6. Typ 6, krzyż prosty z drugiej polowy XI w. Źródło: A. Mikołajczyk, Leksykon Numizmatyczny, s 75. 6
7 Rys 7. Typ 7, pastorał z końca XI w. Źródło: A. Mikołajczyk, Leksykon Numizmatyczny, s 75. Rys 8. Typ 8, ręka lub głowa Źródło: A. Mikołajczyk, Leksykon Numizmatyczny, s 75. Rozdział III. Pochodzenie denarów krzyżowych. Trwający od ponad 150 lat spór pomiędzy polskimi i niemieckimi numizmatykami o pochodzenie denarów oraz miejsce ich bicia a także ustalenia ich emitentów nie wyjaśnia spraw spornych. Początkowo obie strony widziały w nich denary Słowian Połabskich, wzorowanych na monetach zachodnioeuropejskich. Ze strony polskiej J. Lelewel przypisywał krzyżówki cesarzowi Henrykowi II, później badacz ten doszedł do przekonania, że są to monety Słowian Połabskich. K. Stronczyński lokalizował produkcję krzyżówek między Łabą a Wisłą. Ich bicie w kraju łączył z Mieszkiem II, jego żoną Rychezą 3 typ z krzyżem prostym i perłowym, a z Kazimierzem Odnowicielem typ z pastorałem przekrzyżowanym berłem. W tym czasie badacze niemieccy uznali je za wyroby saskich mennic biskupich z przeznaczeniem głównie na rynek Połabia i Polski. Przesłankami do takiego stwierdzenia była magdeburska moneta z wyobrażeniem kaplicy na awersie 3 Legendę otokową odczytywał jako RIXA A. Kędzierski, Polskie denary krzyżowe w skarbie ze Słuszkowa, [w:] Wiadomości Nunizmatyczne, R, XLII, 1998, z 1-2, s
8 i krzyża kawalerskiego na rewersie. Denar ten prawdopodobnie stanowił prototyp odmian denarów krzyżowych z wyobrażeniem kaplicy. Rys 9. Denar z świątynią być może biskupi z X XI w. Srebro, średnica 21,4 mm, ciężar 1,68 g. Źródło: T. Kałkowski, Tysiąc lat monety polskiej, s 27. Poza tym H. Dannenberg zwrócił uwagę na jedyną krzyżówkę, poza najstarszymi z imieniem OTTO, z imieniem emitenta niemieckiego biskupa Eberharda z Naumburga. Dannenberg był przeciwny uznaniu omawianych monet za wyroby polskie. Za emisje saskie uznał denary krzyżowe J. Menadier tworząc dla nich nowa nazwę, pochodzącą od miejsca produkcji denary saskie. Polscy badacze wiązali produkcję krzyżówek z rodzimymi mennicami, choć część z nich opowiadała się za początkami bicia denarów krzyżowych na terenie Saksonii, a później na ziemiach polskich. W badaniach powojennych nad ich pochodzeniem, uwzględniających na szeroką skalę aspekt gospodarczo ekonomiczny produkcji monet i wymiany handlowej, tendencją dominującą zarówno wśród naukowców niemieckich, jak i większości polskich było uznanie denarów krzyżowych za emisje mennic saskich. Wśród powojennych prac badaczy niemieckich na uwagę zasługuje praca V. Jammmer oraz podsumowanie prac uczonych niemieckich L. Tewesa gdzie możemy znaleźć silnie zaakcentowane opinie o możliwości produkcji krzyżówek w Polsce pod koniec XI w. Jednak część polskich badaczy opowiadała się za wyłącznie krajowym ich pochodzeniem zgodnie z poglądami M. Gumowskiego. Który zwracał uwagę na ogromną koncentrację ich znalezisk na terenie Polski. Wysoki poziom gospodarki i kultury za czasów Chrobrego, a także możliwość wydobywania rodzimego kruszcu. Znaleziska denarów krzyżowych koncentrują się w Polsce (64% zarejestrowanych znalezisk i ok. 75% monet) i na Połabiu (15% znalezisk i 22% egzemplarzy). Liczba denarów krzyżowych znalezionych na terenie Polski wynosi ponad , Więc cała ich produkcja najprawdopodobniej osiągnęła wiele milionów sztuk. Musiało to się wiązać z organizacją wydajnych warsztatów menniczych. Z pewnością polskie mennice w czasach państwa pierwszych Piastów nie 4 A. Kędzierski, Polskie denary krzyżowe w skarbie ze Słuszkowa, [w:] Wiadomości Nunizmatyczne, R, XLII, 1998, z 1-2 s
9 mogły podjąć tak dużej produkcji, łączna liczba znanych denarów Bolesława Chrobrego i Mieszka II niewiele przekracza 200 sztuk. Za panowania Szczodrego sytuacja uległa zasadniczej zmianie, gdyż szerokie kontakty ze świeckimi i duchownymi feudałami saskimi zaowocowały postaniem dobrze zorganizowanej mennicy, która przez trzy lata wyprodukowała około sztuk jednak jest to liczba daleka od szacowanej liczy krzyżówek. Kolejnym warunkiem produkcji monet na dużą skalę jest dostępność kruszcu. Przetapianych obcych monet na kruszec było nieopłacalne i mogło być prowadzone przy bardzo ograniczonej produkcji. Zasobność w kruszec srebrny była w Saksonii była większa niż na ziemiach polskich. W Polsce złoża rud zawierających srebro występują na terenie Dolnego Śląska, Zagłębia Krakowsko-Częstochowskiego oraz Górach Świętokrzyskich. Tak więc można sądzić, że w ostatniej ćwierci XI wieku organizacja mennicza, jak i możliwość uzyskiwania surowca srebrnego w Polsce była wystarczająca do podjęcia dużej produkcji krzyżówek. Następnym kryterium, które może pomóc przybliżyć kwestie pochodzenia denarów krzyżowych, jest technologia ich wytwarzania. Należy zwrócić również uwagę na fakt, iż cała polska produkcja mennicza z 2 poł. XI wieku miała podobne jak krzyżówki wysoką krawędź. Pierwsze monety z wysokim brzegiem pochodziły z terenu Niemiec, ale poziom technologiczny polskich warsztatów menniczych w tym czasie również pozwalał bić tego typu monety. Rozdział IV. Polskie zabytki. Za polskim pochodzeniem denarów krzyżowych przemawiają natomiast zachowane zabytki. Niewątpliwie najważniejszym są monety Sieciecha, palatyna Władysława I. Część z nich, z krzyżem kawalerskim na rewersie, naśladuje młodsze odmiany denarów krzyżowych typu VI, z czym idzie w parze analogicznie ukształtowanie podniesionych krawędzi. 5 tamże. 9
10 Rys 10. Denary palatyna Sieciecha krzyżem kawalerskim. 10
11 Źródło: A. Kędzierski, Polskie denary krzyżowe w skarbie ze Słuszkowa, [w:] Wiadomości Nunizmatyczne, R, XLII, 1998, z 1-2, s 29. Kolejnym zabytkiem potwierdzającym krajowe pochodzenie krzyżówek jest czworokątna mosiężna blaszka z otworem, znaleziona w grobie dziecka na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku w Brześciu Kujawskim. Jest na niej przedstawiony krzyż kawalerski charakterystyczny dla najmłodszych denarów krzyżowych typu V i VII. Najprawdopodobniej ta zawieszka została wybita stemplem używanym do produkcji miejscowych naśladownictw denarów krzyżowych. Rys 11. Mosiężna blaszka z Brześcia Kujawskiego. Źródło: A. Kędzierski, Polskie denary krzyżowe w skarbie ze Słuszkowa, [w:] Wiadomości Nunizmatyczne, R, XLII, 1998, z 1-2, s 29. Innym zabytkiem, który może świadczyć o polskości denarów krzyżowych jest róg jelenia, znaleziony na Górze Lecha w Gnieźnie na złożu wtórnym w XX-wiecznej warstwie niwelacyjnej. Wyryty jest na nim awers krzyżówki typu VII z pastorałem. Przypuszcza się, że mógł to być wzór dla rytownika do wykonania stempla denara saskiego. 11
12 Rys 12. Róg jelenia z Gniezna z wyrytym rysunkiem awersu krzyżówki typu VII. Źródło: A. Kędzierski, Polskie denary krzyżowe w skarbie ze Słuszkowa, [w:] Wiadomości Nunizmatyczne, R, XLII, 1998, z 1-2, s 29. Rozdział V. Skarb ze Słuszkowa. Skarb słuszkowski odkryty w 1935 roku podczas regulacji gruntów we wsi Słuszków 6, położonej 23 km na północny - wschód od Kalisza. W czasie okupacji część skarbu uległa zniszczeniu. Partia skarbu nabyta przez Komitet Obchodów XVIII wieków Kalisza przekazana miejscowemu muzeum liczy obecnie zabytków: 32 granulowane paciorki z blachy srebrnej zdobione filigranem, 7 placków srebra, 71 monet obcych: angielskich, arabskich, duńskich, niemieckich, czeskich i węgierskich większość zachowanych we fragmętach. Podstawową grupę w skarbie stanowią denary krzyżowe typów I, II, IV, V, VI, VII i VIII w liczbie sztuk, co stanowi ponad 98% zabytków w zespole. Najbardziej spektakularna grupę w skarbie przedstawiają denary palatyna Sieciecha 120 egzemplarzy z krzyżem kawalerskim oraz 1+2 z monogramem. Jest to największy znany zespół monet tego możnowładcy. Najmłodszą monetą jest najprawdopodobniej denar węgierski Kolomana Uczonego, panującego w latach Co stawia skarb ze Słuszkowa w rzędzie najmłodszych zespołów z dominującą zawartością krzyżówek. Najliczniejszą ich grupę tworzą okazy datowane na ostatnią ćwierć XI i początek XII wieku. Skarb ten dostarczył nowych materiałów do dyskusji o polskim pochodzeniu części młodszych typów denarów krzyżowych. 6 Miejscowość Słuszków w źródłach pisanych znana od 1521 roku jako Sluskowo A. Kędzierski, Polskie denary krzyżowe w skarbie ze Słuszkowa, [w:] Wiadomości Nunizmatyczne, R, XLII, 1998, z 1-2 s A. Kędzierski, Polskie denary krzyżowe w skarbie ze Słuszkowa, [w:] Wiadomości Nunizmatyczne, R, XLII, 1998, z 1-2, s
13 Zakończenie. Na ziemiach polskich znaleziono setki denarów krzyżowych co przedstawia dołączona mapa oraz spis miejscowości ale żaden ze skarbów nie wyjaśnił jednoznacznie pochodzenia krzyżówek i powiązania ich z określoną mennicą, hipotetycznie badacze biorą pod uwagę Gittelde, Giebichenstein, Magdeburg, Naumburg, Goslar na ziemiach niemieckich oraz Gniezno i Brześć Kujawski w Polsce. Nie udało się również jednoznacznie powiązać dat wybicia konkretnymi latami. Denary krzyżowe mimo tak licznej reprezentacji w znaleziskach pozostają najbardziej zagadkowymi monetami na chwilę obecną. 13
14 Bibliografia. 1. A. Kędzierski, Polskie denary krzyżowe w skarbie ze Słuszkowa, [w:] Wiadomości Numizmatyczne 1998, z A. Mikołajczyk, Leksykon Numizmatyczny, Łódź Denar krzyżowy [w:] 4. L. Gajewski, I. Górska, L. Paderewska, J. Prygała, W. Szymański, Skarby wczesnośredniowieczne z obszaru Polski Atlas, PAN T. Kałkowski, Tysiąc lat monety polskiej, Kraków 1982 Spis rysunków. Rys 1. Typ 1 szeroki krążek, świątynia ODDO z X w....5 Rys 2. Typ 2, krążek mały, kapliczka z przełomu X i XI w....5 Rys 3. Typ 3, przejściowy z początku XI w....5 Rys 4. Typ 4, litery z pierwszej połowy XI w....6 Rys 5. Typ 5, krzyż perełkowy z XI w....6 Rys 6. Typ 6, krzyż prosty z drugiej polowy XI w...6 Rys 7. Typ 7, pastorał z końca XI w...7 Rys 8. Typ 8, ręka lub głowa...7 Rys 9. Denar z świątynią być może biskupi z X XI w. srebro, średnica 21,4 mm,...8 Rys 10. Denary palatyna Sieciecha krzyżem kawalerskim Rys 11. Mosiężna blaszka z Brześcia Kujawskiego...11 Rys 12. Róg jelenia z Gniezna z wyrytym rysunkiem awersu krzyżówki typu VII...12 Aneksy. 1. Alfabetyczne zestawienie stanowisk do mapy nr Mapa 1.Występowanie denarów krzyżowych. Źródło: L. Gajewski, I. Górska, L. Paderewska, J. Prygała, W. Szymański, Skarby wczesnośredniowieczne z obszaru Polski Atlas, PAN
CZY ISTNIEJĄ DENARY KRZYŻOWE WŁADYSŁAWA HERMANA?
Adam Kędzierski CZY ISTNIEJĄ DENARY KRZYŻOWE WŁADYSŁAWA HERMANA? W drugiej połowie XI w. denary krzyżowe - monety z charakterystycznym wysokim brzegiem, z wyobrażeniami symboli chrześcijaństwa i legendą
Bardziej szczegółowoWykopaliska na Starym Mieście Published on Kalisz (http://www.kalisz.pl)
Data publikacji: 23.07.2015 Zakończył się pierwszy etap badań archeologicznych na Starym Mieście w Kaliszu w sezonie 2015. Wykopaliska te są wspólnym przedsięwzięciem Instytutu Archeologii i Etnologii
Bardziej szczegółowoPolskie denary krzyżowe w skarbie ze Słuszkowa
Wiadomości Numizmatyczne, R. XLII, 1998, z. 1-2 (163-164) Adam Kędzierski Polskie denary krzyżowe w skarbie ze Słuszkowa Największym znanym w Europie skarbem denarów krzyżowych jest depozyt ze Słuszkowa,
Bardziej szczegółowoMateusz Sikora Czeskie wpływy na wyobrażeniach polskich monet do połowy XII wieku. Historia Slavorum Occidentis 2(3), 67-73
Mateusz Sikora Czeskie wpływy na wyobrażeniach polskich monet do połowy XII wieku Historia Slavorum Occidentis 2(3), 67-73 2012 Mateusz Sikora (Poznań) Czeskie wpływy na wyobrażeniach polskich monet we
Bardziej szczegółowoMennica denarów krzyżowych w Kaliszu
Mennica denarów krzyżowych w Kaliszu A. Kędzierski, S. Miłek 1 Adam Kędzierski Sławomir Miłek Mennica denarów krzyżowych w Kaliszu Anonimowe, beznapisowe denary z przedstawieniami symboli chrześcijaństwa
Bardziej szczegółowoCZY ISTNIEJĄ MONETY ZBIGNIEWA, SYNA WŁADYSŁAWA HERMANA?
Wiadomości Numizmatyczne, R. XLIX 2005, z. 1 (179) Adam Kędzierski CZY ISTNIEJĄ MONETY ZBIGNIEWA, SYNA WŁADYSŁAWA HERMANA? Takie pytanie zadał przed ponad półwieczem Józef Jodkowski w swym krótkim tekście
Bardziej szczegółowoSKARBY STANISŁAWA AUGUSTA
Monety kolekcjonerskie SKARBY STANISŁAWA AUGUSTA Bolesław Chrobry SKARBY STANISŁAWA AUGUSTA Wyjątkowa seria złotych i srebrnych monet kolekcjonerskich o nominałach 500 zł i 50 zł SKARBY STANISŁAWA AUGUSTA
Bardziej szczegółowoAntropomorficzny - zwierzę, roślina, przedmiot, zjawisko posiadające cechy ludzkie.
Wisiorek antropomorficzny, Gdańsk X-XIII w. Antropomorficzny - zwierzę, roślina, przedmiot, zjawisko posiadające cechy ludzkie. Akwamanile [łac. aquamanile], rzem. artyst. naczynie metalowe lub ceramiczne
Bardziej szczegółowoArkadiusz Tabaka Wystawa "Skarby średniowieczne Wielkopolski" w muzeach w Gdańsku, Bytomiu, Gorzowie Wielkopolskim i Wągrowcu
Wystawa "Skarby średniowieczne Wielkopolski" w muzeach w Gdańsku, Bytomiu, Gorzowie Wielkopolskim i Wągrowcu Studia Lednickie 12, 189-194 2013 Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy Wystawa Skarby średniowieczne
Bardziej szczegółowoTeleturniej historyczny
Teleturniej historyczny 1. Co oznacza przydomek Chrobry? a) piękny b) wielki c) wspaniały d) mężny d) lekarski 2. Wskaż poprawną kolejność przedstawionych władców. a) Bolesław Krzywousty, Mieszko I, Bolesław
Bardziej szczegółowoMonety - Rzeczpospolita Obojga Narodów XVII w.
Monety - Rzeczpospolita Obojga Narodów XVII w. Boratynki Moneta na zdjęciu to szeląg litewski Jana Kazimierza - tzw. BORATYNKA. Materiał - miedź Waga - około 1 g Średnica - około 16 mm Kiedy w 1656 roku,
Bardziej szczegółowoPOLSKIE TOWARZYSTWO ARCHEOLOGICZNE I NUMIZMATYCZNE. Stanisław Suchodolski. Denar w kalecie OSSOLINEUM
POLSKIE TOWARZYSTWO ARCHEOLOGICZNE I NUMIZMATYCZNE Stanisław Suchodolski Denar w kalecie OSSOLINEUM POLSKIE TOWARZYSTWO ARCHEOLOGICZNE I NUMIZMATYCZNE Stanisław Suchodolski Denar w kalecie TRZY PIERWSZE
Bardziej szczegółowoPowiatowy Konkurs Historyczny Polska Piastów etap szkolny (klucz odpowiedzi)
Honorowy Patronat Pan Jarosław Szlachetka Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Pan Józef Tomal Starosta Powiatu Myślenickiego Pan Paweł Machnicki Burmistrz Gminy i Miasta Dobczyce Pan Paweł Piwowarczyk
Bardziej szczegółowoSkarby Stanisława Augusta
Monety kolekcjonerskie Skarby Stanisława Augusta Władysław III Warneńczyk (1434 1444) Skarby Stanisława Augusta Wyjątkowa seria złotych i srebrnych monet kolekcjonerskich o nominałach 500 zł i 50 zł Skarby
Bardziej szczegółowo1 reichspfennig strona 1 1 reichspfennig moneta niemiecka
strona 1 1 reichspfennig 1941 1 reichspfennig 1941 Datowanie przedmiotu: 1941 Opis przedmiotu: 1 Reichspfennig moneta bita w latach 1940-1945 Materiał-cynk Waga- 1.8 g Średnica -17 mm Mennica- D -Monachium
Bardziej szczegółowoZłoto. Korzystna inwestycja w bezpieczną przyszłość. Trwała forma kapitału. Niebanalny prezent
Złoto Korzystna inwestycja w bezpieczną przyszłość Jeśli szukasz zróżnicowanych form lokowania kapitału lub po prostu chcesz czuć wartość swoich pieniędzy, zainwestuj w złoto. Inwestycja w złoto od zarania
Bardziej szczegółowoA C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S. Jacek Blaszczyk
A C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S FOLIA ARCHAEOLOGICA 20, 1996 Jacek Blaszczyk ZN ALEZISK O DENARÓW BOLESŁAWA K ĘD ZIERZA W EG O NA STANOW ISKU 1 W W ILKOW ICACH, GM. W ARTKOW ICE Odkrycia
Bardziej szczegółowoSkarby Stanisława Augusta
Monety kolekcjonerskie Skarby Stanisława Augusta Kazimierz III Wielki (1333 1370) Skarby Stanisława Augusta Wyjątkowa seria złotych i srebrnych monet kolekcjonerskich o nominałach 500 zł i 50 zł Skarby
Bardziej szczegółowoSKARBY STANISŁAWA AUGUSTA
Monety kolekcjonerskie SKARBY STANISŁAWA AUGUSTA Wacław Ii Czeski SKARBY STANISŁAWA AUGUSTA Wyjątkowa seria złotych i srebrnych monet kolekcjonerskich o nominałach 500 zł i 50 zł SKARBY STANISŁAWA AUGUSTA
Bardziej szczegółowoPolskie Towarzystwo Numizmatyczne. Aukcja 28
177 *177. *178. 178 1 złote 1932 Av: orzeł, rok i napis, Rv: głowa kobiety, men. Warszawa srebro, wypukły napis PRÓBA, plamki na awersie i rewersie ø20 mm, waga 3,41 g,nakład 120 szt. Kop. 2888 R5, F P
Bardziej szczegółowoO NAS. Mennica Polska kontynuuje swą 250-letnią tradycję
MENNICA POLSKA O NAS Mennica Polska kontynuuje swą 250-letnią tradycję W 1766 roku Król Stanisław August założył mennicę, która miała na celu wybijanie najpiękniejszych monet na Starym Kontynencie. Misja
Bardziej szczegółowoZespół I. Karta pracy
01 Zespół I 1. Na podstawie legendy o Popielu i Piaście (tekst źródłowy nr 1 i nr 2) oraz historyjki obrazkowej ustal przebieg wydarzeń i napisz pod każdym obrazkiem swój krótki komentarz: 01 2. Ustal
Bardziej szczegółowoPLAN WYNIKOWY DLA KLASY I TECHNIKUM (z praktyką miesięczną)
PLAN WYNIKOWY DLA KLASY I TECHNIKUM (z praktyką miesięczną) NR PROGRAMU: DKOS 4015 90/02. I. Dzieje najdawniejsze - źródła archeologiczne i materialne do dziejów najdawniejszych, - systemy periodyzacji
Bardziej szczegółowoPoziom P-podstawowy PPponadpodstawowy. Zadanie 1 P (0-5) Wpisz we wskazane na mapie miejsca nazwy plemion zamieszkujących ziemie polskie w X wieku.
Imię i nazwisko Sprawdzian diagnozujący wiadomości i umiejętności dla klasy V Dział: Dynastia Piastów na polskim tronie Nr w dzienniku.. Kl. V Poziom P-podstawowy PPponadpodstawowy Liczba pkt. Ocena Zadanie
Bardziej szczegółowoSkarby Stanisława Augusta
Monety kolekcjonerskie Skarby Stanisława Augusta Władysław I Łokietek Skarby Stanisława Augusta Wyjątkowa seria złotych i srebrnych monet kolekcjonerskich o nominałach 500 zł i 50 zł Skarby Stanisława
Bardziej szczegółowoPublikacje dostępne w Powiatowym Centrum Informacji Turystycznej, Rynek 14, Gniezno
Publikacje dostępne w Powiatowym Centrum Informacji Turystycznej, Rynek 14, Gniezno Encyklopedia Gniezna i Ziemi Gnieźnieńskiej Jednotomowa encyklopedia stanowiąca kompendium wiedzy o Gnieźnie i regionie.
Bardziej szczegółowo1 Solid: Bor:Mer B
strona 1 1 Solid: Bor:Mer 17 96 B 2011-07-15 1 Solid: Bor:Mer 17 96 B Datowanie przedmiotu: 1796 Opis przedmiotu: Drobna moneta miedziana, wybita w Mennicy Wrocławskiej, w roku 1796 dla pruskiej prowincji
Bardziej szczegółowoHISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO KLASA IV
2016-09-01 HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO KLASA IV Podstawa programowa przedmiotu SZKOŁY BENEDYKTA Cele kształcenia wymagania ogólne I. Chronologia historyczna. Uczeń posługuje się podstawowymi określeniami
Bardziej szczegółowoPolskie Towarzystwo Numizmatyczne. Aukcja 29
56 56. 5 złotych 1927 men. Warszawa, Av: orzeł, rok i nominał, Rv: postać kobiety Nike, znak mennicy i napis, srebro, waga 18,41 g, nakład 81 szt., wypukły napis PRÓBA, lustro mennicze Par. P. 141a 57
Bardziej szczegółowoBrakteaty. Marek Folwarniak. Bolesława. Krzywoustego. w polskich zbiorach. Fot. Daniel Pach. 30 Inne Oblicza Historii
N U M I Z M A T Y K A Brakteaty Bolesława Marek Folwarniak Krzywoustego w polskich zbiorach Fot. Daniel Pach 30 Inne Oblicza Historii rakteaty 1 Bolesława Krzywoustego z postacią św. Wojciecha należą do
Bardziej szczegółowoBADANIA ARCHEOLOGICZNE NA STANOWISKU POZNAŃ NR 3 IDENTYFIKACJA POŁOŻENIA RELIKTÓW KOLEGIATY MARCINA IGNACZAKA PLAC KOLEGIACKI PW. ŚW.
BADANIA ARCHEOLOGICZNE NA STANOWISKU POZNAŃ NR 3 PLAC KOLEGIACKI IDENTYFIKACJA POŁOŻENIA RELIKTÓW KOLEGIATY PW. ŚW. MARII MAGDALENY POD REDAKCJĄ MARCINA IGNACZAKA Miejska Kolegiata pw. Św. Marii Magdaleny
Bardziej szczegółowoSkarby Stanisława Augusta
Monety kolekcjonerskie Skarby Stanisława Augusta Ludwik Węgierski (1370 1382) Skarby Stanisława Augusta Wyjątkowa seria złotych i srebrnych monet kolekcjonerskich o nominałach 500 zł i 50 zł Skarby Stanisława
Bardziej szczegółowoLOKALIZACJA NAJDAWNIEJSZYCH MENNIC POLSKICH
Archeologia Polski 1962, 7, 2 pp. 315-329 STANISŁAW SUCHODOLSKI LOKALIZACJA NAJDAWNIEJSZYCH MENNIC POLSKICH O miejscu produkcji polskich monet w okresie od w. X do 3 ćwierci w. XII nie mamy przekazów pisanych.
Bardziej szczegółowoMarjan Gumowski MONETY POLSKIE. Warszawa 1924 r.
Marjan Gumowski MONETY POLSKIE Warszawa 1924 r. II. OKRES DENARAOWY Okres ten zaczyna się od chrztu Mieszka I i utworzenia pierwszej mennicy w Polsce, a kończy się z chwilą pojawienia się kwartników śląskich
Bardziej szczegółowoHistoria Polski Klasa V SP
Temat: Bolesław Krzywousty i jego testament. Historia Polski Klasa V SP Bolesław Krzywousty ur. 20 sierpnia 1086, zm. 28 października 1138. Był synem Władysława Hermana i Judyty Czeskiej. Książę Śląski,
Bardziej szczegółowo(12) OPIS OCHRONNY WZORU PRZEMYSŁOWEGO
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS OCHRONNY WZORU PRZEMYSŁOWEGO (19) PL (11) 15660 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 15450 (22) Data zgłoszenia: 05.10.2009 (51) Klasyfikacja:
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo. Niedostateczny.
Wymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo Niedostateczny - Nie zna pojęć: faszyzm, zimna wojna, stan wojenny, demokracja. - Nie potrafi wymienić
Bardziej szczegółowoMONARCHIA KAZIMIERZA WIELKIEGO ( )
Uniwersytet Wrocławski Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Instytut Historii Państwa i Prawa Zakład Historii Administracji Studia Stacjonarne Administracji pierwszego stopnia Agata Jamróz MONARCHIA
Bardziej szczegółowoMateusz Bogucki NIEZNANA HYBRYDA DENARA PRINCES POLONIE I NOWY TYP MONETY BOLESŁAWA CHROBREGO
Mateusz Bogucki NIEZNANA HYBRYDA DENARA PRINCES POLONIE I NOWY TYP MONETY BOLESŁAWA CHROBREGO W 1861 roku odkryto skarb wczesnośredniowieczny w miejscowości Tarnowo Pałuckie, koło Łekna. Znalezisko to
Bardziej szczegółowoLegenda o św. Wojciechu z Drzwi Gnieźnieńskich. Danuta Konieczka-Śliwińska. Scenariusz lekcji historii dla szkoły ponadpodstawowej/ponadgimnazjalnej
Legenda o św. Wojciechu z Drzwi Gnieźnieńskich Danuta Konieczka-Śliwińska % Scenariusz lekcji historii dla szkoły ponadpodstawowej/ponadgimnazjalnej 45 min. Czas trwania:! Temat lekcji: Legenda o św. Wojciechu
Bardziej szczegółowoSpór o początku mennictwa w Czechach i w Polsce
03.01.2014 Spór o początku mennictwa w Czechach i w Polsce Autor: Wieczorna Image not found http://wieczorna.pl/uploads/photos/middle_ Początki mennictwa są ważnym, jeśli nie najważniejszym momentem w
Bardziej szczegółowoPOLSKIE TOWARZYSTWO NUMIZMATYCZNE ODDZIAŁ WARSZAWSKI IM. KAROLA BEYERA
POLSKIE TOWARZYSTWO NUMIZMATYCZNE ODDZIAŁ WARSZAWSKI IM. KAROLA BEYERA WARSZAWA WRZESIEŃ 2015 STYCZEŃ 2016 PLAN ODCZYTÓW I TERMINARZ ZEBRAŃ ODDZIAŁU WARSZAWSKIEGO PTN W OKRESIE WRZESIEŃ 2015 STYCZEŃ 2016
Bardziej szczegółowoMateusz Bogucki Poprawianie stempli monet Bolesława Chrobrego i Mieszka II
Mateusz Bogucki Poprawianie stempli monet Bolesława Chrobrego i Mieszka II Pomimo wielu lat badań prowadzonych przez najwybitniejszych znawców numizmatyki piastowskiej, mennictwo pierwszych władców Polski
Bardziej szczegółowoWymagania na poszczególne stopnie z historii klas I-III gimnazjum
Wymagania na poszczególne stopnie z historii klas I-III gimnazjum Kryteria oceniania historia kl. I Ocena dopuszczająca. Poziom wymagań konieczny. - zna pojęcia źródło historyczne, era, zlokalizuje na
Bardziej szczegółowoSkarby Stanisława Augusta
Monety kolekcjonerskie Skarby Stanisława Augusta Jadwiga Andegaweńska (1384 1399) Skarby Stanisława Augusta Wyjątkowa seria złotych i srebrnych monet kolekcjonerskich o nominałach 500 zł i 50 zł Skarby
Bardziej szczegółowoPolskie Towarzystwo Numizmatyczne. Aukcja 28. talar 1814 Av: głowa i napis, Rv: ukoronowana dwupolowa tarcza herbowa, nominał
115 *115. talar 1812 Av: głowa i napis, Rv: ukoronowana dwupolowa tarcza herbowa, nominał i rok, men. Warszawa. ślady justowania Kop. 3701 R2. 1 800,- + 2 000,- II 1 500,- II 180,- 116 *116. talar 1814
Bardziej szczegółowoT Raperzy. SSCy8
Władysław Łokietek T Raperzy https://www.youtube.com/watch?v=w4vrx- SSCy8 Panowanie Władysława Łokietka Polska w czasach Wladysława Łokietka Rodowód Władysława Łokietka Przydomek Imię otrzymał po swoim
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA NA POSZCZEGÓLNE OCENY KLASA V
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA NA POSZCZEGÓLNE OCENY KLASA V 1 WYMAGANIA OGÓLNE 1 ocena niedostateczna uczeń nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności, określonych w podstawie
Bardziej szczegółowoNAJSTARSZE BRAKTEATY ŚLĄSKIE. KATALOG BRAKTEATÓW MIESZKA MŁODEGO i BOLESŁAWA WYSOKIEGO
Borys PASZKIEWICZ Uniwersytet Wrocławski WROCŁAWSKIE ZAPISKI NUMIZMATYCZNE Nr 2/2006 (30) NAJSTARSZE BRAKTEATY ŚLĄSKIE. KATALOG BRAKTEATÓW MIESZKA MŁODEGO i BOLESŁAWA WYSOKIEGO Bolesław Wysoki, syn Władysława
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH 2017/2018 TEST ELIMINACJE SZKOLNE
WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH 2017/2018 TEST ELIMINACJE SZKOLNE Numer identyfikacyjny Wypełnia Szkolna Komisja Konkursowa Imiona i nazwisko...
Bardziej szczegółowoPOCZĄTKI POLITYKI PIENIĘŻNEJ NA ZIEMIACH POLSKICH
Mateusz Rolski Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach POCZĄTKI POLITYKI PIENIĘŻNEJ NA ZIEMIACH POLSKICH Wprowadzenie Pieniądz należy do tego rodzaju kategorii ekonomicznych, które posiadają nadzwyczajny
Bardziej szczegółowoPolska w czasach Bolesława Chrobrego. Historia Polski Klasa V SP
Polska w czasach Bolesława Chrobrego Historia Polski Klasa V SP Misja chrystianizacyjna św. Wojciecha. 997 r. Zjazd Gnieźnieński 1000 r. Koronacja Bolesława Chrobrego 1025r. Sytuacja wewnętrzna i zewnętrzna
Bardziej szczegółowoAktualny plan emisji wartości kolekcjonerskich i monet okolicznościowych.
Aktualny plan emisji wartości kolekcjonerskich i monet okolicznościowych www.nbp.pl/monety Nominał: 2018 zł Metal: Stempel: Średnica: Masa: Nakład: Projektant: Data emisji: Emitent: Au 999,9/1000 lustrzany/zwykły
Bardziej szczegółowoHISTORIA - GIMNAZJUM WYMAGANIA EDUKACYJNE
HISTORIA - GIMNAZJUM WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA I PRAHISTORIA Czas w historii. Klasyfikacja źródeł historycznych. Pradzieje ludzkości. Ocena dopuszczająca: zna pojęcia źródło historyczne, era ; zlokalizuje
Bardziej szczegółowoHISTORIA klasa 1 Liceum Ogólnokształcącego (4 letniego)
2019-09-01 HISTORIA klasa 1 Liceum Ogólnokształcącego (4 letniego) Treści z podstawy programowej przedmiotu POZIOM PODSTAWOWY (PP) SZKOŁY BENEDYKTA Podstawa programowa HISTORIA klasa 1 LO (4-letnie po
Bardziej szczegółowoPODSTAWY > Figury płaskie (1) KĄTY. Kąt składa się z ramion i wierzchołka. Jego wielkość jest mierzona w stopniach:
PODSTAWY > Figury płaskie (1) KĄTY Kąt składa się z ramion i wierzchołka. Jego wielkość jest mierzona w stopniach: Kąt możemy opisać wpisując w łuk jego miarę (gdy jest znana). Gdy nie znamy miary kąta,
Bardziej szczegółowoKONKURS PRZEDMIOTOWY Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH 04 marca 2016 r. zawody III stopnia (wojewódzkie)
kod ucznia. KONKURS PRZEDMIOTOWY Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH 04 marca 2016 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Witamy Cię na kolejnym etapie Konkursu przedmiotowego z historii
Bardziej szczegółowoSkarby Stanisława Augusta
Monety kolekcjonerskie Skarby Stanisława Augusta Władysław Jagiełło (1386 1434) Skarby Stanisława Augusta Wyjątkowa seria złotych i srebrnych monet kolekcjonerskich o nominałach 500 zł i 50 zł Skarby Stanisława
Bardziej szczegółowoSprawdzian nr 1. Rozdział I. Początek wieków średnich. 1. Na taśmie chronologicznej zaznacz i zapisz datę, która rozpoczyna średniowiecze.
Rozdział I. Początek wieków średnich GRUPA A 0 1. Na taśmie chronologicznej zaznacz i zapisz datę, która rozpoczyna średniowiecze. 400 500 600 700 800 2. Uzupełnij poniższe zdania. a) Słowianie zasiedlili
Bardziej szczegółowomgr Sławomir Gawałko upr. geologiczne: V-1494, VI-0396 dr inż. Jan Wencewicz Upr. bud. St-584/78 Członek MAZ/WM/1580/1 Warszawa, kwiecień 2010 r.
1989 www.hydeko.eu ZAMAWIAJĄCY Zarząd Mienia m. st. Warszawy Jednostka Budżetowa ul. Jana Kazimierza 62 01-248 Warszawa UMOWA ZMW/26/2010/I3/AK/C z dnia 08.02.2010 r. TEMAT DOKUMENTACJA WYKONAWCZA ZADANIA
Bardziej szczegółowoMUZEUM MIEJSKIE XIII OGÓLNOPOLSKA SESJA NUMIZMATYCZNA W NOWEJ SOLI STEMPEL MONET OBRAZ A SŁOWO
MUZEUM MIEJSKIE XIII OGÓLNOPOLSKA SESJA NUMIZMATYCZNA W NOWEJ SOLI STEMPEL MONET OBRAZ A SŁOWO NOWA SÓL 2006 3 MUZEUM MIEJSKIE W NOWEJ SOLI XIII OGÓLNOPOLSKA SESJA NUMIZMATYCZNA STEMPEL MONET - OBRAZ A
Bardziej szczegółowoNIENOTOWANE ODMIANY HALERZY WROCŁAWSKICH MACIEJA KORWINA
Dariusz Ejzenhart Ryszard Miller Biuletyn Numizmatyczny 3/2013 NIENOTOWANE ODMIANY HALERZY WROCŁAWSKICH MACIEJA KORWINA Maciej Korwin (ur. 23 lutego 1443 r. w Koloszwarze, zm. 6 kwietnia 1490 r. w Wiedniu)
Bardziej szczegółowoKATALOG PÓŁTALARÓW KORONNYCH WŁADYSŁAWA IV WAZY Z LAT
JAN DOSTYCH KATALOG PÓŁTALARÓW KORONNYCH WŁADYSŁAWA IV WAZY Z LAT 1632 1647 AKTUALIZACJA NA DZIEŃ 24.06.2017 1 Półtalary w polskiej numizmatyce, oprócz półtalarów Stanisława Augusta Poniatowskiego, są
Bardziej szczegółowoSkarby Stanisława Augusta
Monety kolekcjonerskie Skarby Stanisława Augusta Aleksander Jagiellończyk (1501 1506) Skarby Stanisława Augusta Wyjątkowa seria złotych i srebrnych monet kolekcjonerskich o nominałach 500 zł i 50 zł Skarby
Bardziej szczegółowoKryzys monarchii piastowskiej
Kryzys monarchii piastowskiej 1. Panowanie Mieszka II (1025-1031, 1032-1034) Koronacja w 1025r.; w testamencie chrobry pominął Bezpryma i Ottona Zaangażował się w konflikt z Niemcami (wyprawy na Saksonię)
Bardziej szczegółowoSkarby Stanisława Augusta
Monety kolekcjonerskie Skarby Stanisława Augusta Kazimierz Jagiellończyk (1447 1492) Skarby Stanisława Augusta Wyjątkowa seria złotych i srebrnych monet kolekcjonerskich o nominałach 500 zł i 50 zł Skarby
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo NIEDOSTETECZNY
Wymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo NIEDOSTETECZNY Nie zna pojęć: faszyzm, zimna wojna, stan wojenny, demokracja. Nie potrafi wymienić
Bardziej szczegółowoSkarby Stanisława Augusta
Monety kolekcjonerskie Skarby Stanisława Augusta Jan Olbracht (1492 1501) Skarby Stanisława Augusta Wyjątkowa seria złotych i srebrnych monet kolekcjonerskich o nominałach 500 zł i 50 zł Skarby Stanisława
Bardziej szczegółowoZasady pisania prac dyplomowych
Zasady pisania prac dyplomowych I. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. Prace licencjackie - mogą mieć postać prac przeglądowych: streszczać poglądy filozofów, stanowić świadectwo rozumienia tekstów filozoficznych,
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH
dr Teresa Maresz Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy SCENARIUSZ ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH SZLAK: ZAGADNIENIE NA PORTALU: TEMAT ZAJĘĆ: W okresie PRL 18 listopada
Bardziej szczegółowoPolska i świat w XII XIV wieku
Test a Polska i świat w XII XIV wieku Test podsumowujący rozdział I 1. Czytaj uważnie tekst i zadania. 2. W zadaniach od 1. do 3., 5., 6. oraz od 10. do 1 3. znajdują się cztery odpowiedzi: A, B, C, D.
Bardziej szczegółowoDynastia Piastów - powtórzenie
Poszukiwacze skarbów Autor: Karolina Żelazowska, Marcin Paks Lekcja 8: Dynastia Piastów - powtórzenie Zajęcia zobrazują kolejne możliwości wykorzystania kodowania z wykorzystaniem robota. Celem tych zajęć
Bardziej szczegółowo1 Schilling, 1956 rok.
Schilling, 956 rok. 209-09-2 Schilling, 956 rok. Datowanie: 956 Nie określono SHILLING 956, Elżbieta II Materiał : Miedzionikiel Nakład : 42 854 000 Waga : 5,60 g Średnica : 23,5 mm Grubość :,72 mm Rant
Bardziej szczegółowoK O N K U R S Z H I S T O R I I dla uczniów szkoły podstawowej - etap szkolny
............... kod pracy ucznia....................... pieczątka nagłówkowa szkoły K O N K U R S Z H I S T O R I I dla uczniów szkoły podstawowej - etap szkolny Drogi Uczniu, Przeczytaj uważnie instrukcję
Bardziej szczegółowoTESTY I KARTY PRACY DLA UCZNIÓW CUDZOZIEMSKICH Z PRZEDMIOTU
TESTY I KARTY PRACY DLA UCZNIÓW CUDZOZIEMSKICH Z PRZEDMIOTU HISTORIA Iwona Wierzbicka Karta pracy modyfikowana dla uczniów klasy IV Określanie czasu. 1. Do podanych cyfr i liczb dopisz cyfry rzymskie:
Bardziej szczegółowoOZNAKOWANIE DROGOWE SZLAKU PIASTOWSKIEGO
OZNAKOWANIE DROGOWE SZLAKU PIASTOWSKIEGO TRZEMESZNO POZNAŃ - GNIEZNO LIPIEC 2016 OPRWACOWANO PRZEZ BIURO PROJEKTU Wielkopolska Organizacja Turystyczna 1 Proponowany rodzaju znaku E22 E-22 a ZNAK PROSTO
Bardziej szczegółowoNumizmatyka bez tajemnic
Literatura numizmatyczna > Producent : - Autor w przystępny sposób wyjaśnia czym jest numizmatyka, opisuje pierwsze pieniądze na świecie. Książka posiada szereg ciekawostek np. informację o tym, skąd wzięły
Bardziej szczegółowoKATALOG PÓŁTALARÓW KORONNYCH WŁADYSŁAWA IV WAZY Z LAT
JAN DOSTYCH KATALOG PÓŁTALARÓW KORONNYCH WŁADYSŁAWA IV WAZY Z LAT 1632 1647 AKTUALIZACJA NA DZIEŃ 10.06.2014 1 Półtalary w polskiej numizmatyce, oprócz półtalarów Stanisława Augusta Poniatowskiego, są
Bardziej szczegółowoStanisław Suchodolski
Stanisław Suchodolski Rex Bolizlavus - tzw. królewskie monety Bolesława Chrobrego Rzadko się zdarza, że monety stają się obiektem zainteresowania nie tylko numizmatyków i historyków pieniądza, ale również
Bardziej szczegółowoSkarby Stanisława Augusta
Monety kolekcjonerskie Skarby Stanisława Augusta Zygmunt I Stary (1506 1548) Skarby Stanisława Augusta Wyjątkowa seria złotych i srebrnych monet kolekcjonerskich o nominałach 500 zł i 50 zł Skarby Stanisława
Bardziej szczegółowoZygmunt I Stary i 100 dukatów Zygmunta III niezwykłe monety kolekcjonerskie NBP
Zygmunt I Stary i 100 dukatów Zygmunta III niezwykłe monety kolekcjonerskie NBP W środę, 12 lipca, Narodowy Bank Polski wprowadzi do obiegu monety kolekcjonerskie z wizerunkiem Zygmunta I Starego oraz
Bardziej szczegółowoAnna Longa Gdańsk ul. Ostrołęcka 16/ Gdańsk Tel PROGRAM BADAŃ ARCHEOLOGICZNYCH NA STANOWISKU NR 2 W ŁEBIE (AZP 3-34/2)
Anna Longa Gdańsk 02.06.2015 ul. Ostrołęcka 16/8 80-180 Gdańsk Tel. 501 275753 Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków Delegatura w Słupsku u. Jaracza 6 76-200 Słupsk Gmina Miasto Łeba ul. Kościuszki
Bardziej szczegółowoNormalizacja baz danych
Wrocławska Wyższa Szkoła Informatyki Stosowanej Normalizacja baz danych Dr hab. inż. Krzysztof Pieczarka Email: krzysztof.pieczarka@gmail.com Normalizacja relacji ma na celu takie jej przekształcenie,
Bardziej szczegółowoTadeusz Bohatyrewicz, Ciekawe monety ze skarbu znalezionego w Liwie
Tadeusz Bohatyrewicz, Ciekawe monety ze skarbu znalezionego w Liwie Tadeusz Bohatyrewicz (Siedlce) CIEKAWE MONETY ZE SKARBU ZNALEZIONEGO W LIWIE W październiku 2003 roku, podczas robót drogowych w Liwie
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo. Niedostateczny
Wymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo Niedostateczny - Nie zna pojęć: faszyzm, zimna wojna, stan wojenny, demokracja. - Nie potrafi wymienić
Bardziej szczegółowoPiotr Frąckowiak Ikonografia denarów chojeńskich bitych w okresie panowania Wittelsbachów. Rocznik Chojeński 4,
Piotr Frąckowiak Ikonografia denarów chojeńskich bitych w okresie panowania Wittelsbachów Rocznik Chojeński 4, 93-102 2012 Piotr Frąckowiak* Szczecin Ikonografia denarów chojeńskich bitych w okresie panowania
Bardziej szczegółowoProjekt edukacyjny Galeria wybitnych postaci z okresu rządów Piastów i Jagiellonów
Projekt edukacyjny Galeria wybitnych postaci z okresu rządów Piastów i Jagiellonów Realizowane treści z podstawy programowej do historii, klasa 4 1 IV. Postacie i wydarzenia o doniosłym znaczeniu dla kształtowania
Bardziej szczegółowoChoinka srebrna moneta kolekcjonerska Opis produktu:» Mennica Polska prezentuje wyjątkową monetę Choinka, zaprojektowaną z okazji świąt Bożego Narodzenia.» Idealna na gustowny i niezapomniany świąteczny
Bardziej szczegółowostrona 1 Kordzik formacji RAD
strona 1 Kordzik formacji RAD 2010-03-21 Kordzik formacji RAD Datowanie przedmiotu: 1934 Stan zachowania: Dobry Opis przedmiotu: Kordzik podoficerski formacji RAD Reichsarbeitdienst. Formacja RAD jako
Bardziej szczegółowoDENARY PALATYNA SIECIECHA przez Dra Fr. Piekosińskiego
Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne 1898, nr 4(38) DENARY PALATYNA SIECIECHA przez Dra Fr. Piekosińskiego Wykopalisko monet polskich z końca XI wieku, dokonane nad Prądnikiem ojcowskim a opisane przez
Bardziej szczegółowoREGULAMIN KONKURSU POWIATOWEGO,, POLSKA W CZASACH POCZĄTKÓW PAŃSTWOWOŚCI
REGULAMIN KONKURSU POWIATOWEGO Konkurs przeznaczony jest dla uczniów szkół podstawowych z powiatu polkowickiego. Konkurs indywidualny w etapie szkolnym i drużynowy w etapie powiatowym Organizatorem konkursu
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo. Niedostateczny
Wymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo Niedostateczny - Nie zna pojęć: faszyzm, zimna wojna, stan wojenny, demokracja. - Nie potrafi wymienić
Bardziej szczegółowoSzczegółowy opis przedmiotu zamówienia dotyczący zadania
Załącznik nr 4 do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia dotyczący zadania pt.: Projekt, realizacja i pokazy wystawy mobilnej prezentującej Wielkopolskę jako kolebkę polskiej państwowości i chrześcijaństwa.
Bardziej szczegółowoMonety i plakaty w muzeum
Monety i plakaty w muzeum Muzeum Mazowieckie w Płocku planuje na piątek, 29 maja wernisaż dwóch wystaw próbnych, obiegowych i okolicznościowych monet przekazanych przez Narodowy Bank Polski oraz polskich
Bardziej szczegółowoDODATEK SPECJALNY POLECA HISTORIA PIENIĄDZA. w Polsce OD DENARA DO ZŁOTEGO PARTNER:
POLECA DODATEK SPECJALNY HISTORIA PIENIĄDZA w Polsce OD DENARA DO ZŁOTEGO PARTNER: Mennice książęce i królewskie AGNIESZKA NIEMOJEWSKA Bicie własnej monety przez władcę świadczyło o jego potędze i zamożności,
Bardziej szczegółowoBogucki załącznik nr 2 autoreferat PL
Autoreferat I. Dane osobowe 1. Imię i nazwisko: Mateusz Bogucki 2. Posiadane stopnie naukowe: 2000 magister archeologii, Instytut Archeologii, Wydział Historyczny, Uniwersytet Warszawski, promotor: prof.
Bardziej szczegółowoIndywidualne wymagania dla ucznia klasy VI. Przedmiot: historia i społeczeństwo. Ocena dopuszczająca. ocena dostateczna
Orzeczenie PPP.258.263.2015 Indywidualne wymagania dla ucznia klasy VI Przedmiot: historia i społeczeństwo ocena niedostateczna nie spełnia wymogów na ocenę dopuszczającą Ocena dopuszczająca PRACUJE PRZY
Bardziej szczegółowoZgłoszenie znaleziska
Starosta Polkowicki Starostwo Powiatowe w Polkowicach ul. św. Sebastiana 1, Polkowice 59 100 Zgłaszający: Marcin M. Drews i Mateusz Stanisławczyk Redakcja Łowcy Przygód TV www.lowcyprzygod.tv Rejestr dzienników
Bardziej szczegółowoNajciekawsze i największe mosty w Polsce i w Niemczech
Najciekawsze i największe mosty w Polsce i w Niemczech MOST RĘDZIŃSKI Most Rędziński drogowy most wantowy nad Odrą, będący częścią autostrady A8. Przeprawa nad Odrą oraz nad całą Wyspą Rędzińską, przy
Bardziej szczegółowoSkarby Stanisława Augusta
Monety kolekcjonerskie Skarby Stanisława Augusta Zygmunt II August (1529/1548 1572) Skarby Stanisława Augusta Wyjątkowa seria złotych i srebrnych monet kolekcjonerskich o nominałach 500 zł i 50 zł Skarby
Bardziej szczegółowo