B I U L E T Y N I N F O R M A C Y J N Y V O T U M C E N T R U M O D S Z K O D O WA Ń S A N U M E R ( 3 ) APET Y T NA SUKCES

Transkrypt

1 B I U L E T Y N I N F O R M A C Y J N Y V O T U M C E N T R U M O D S Z K O D O WA Ń S A N U M E R ( 3 ) APET Y T NA SUKCES

2 SPIS TREŚCI DRODZY CZYTELNICY... 1 AKCJA KREW... 2 TERMINY PRZEDAWNIENIA DELIKTOWE I KONTRAKTOWE (Z UMOWY UBEZPIECZENIA)... 4 DYREKTORZY REGIONALNI... 6 ROZMOWA Z JACKIEM KACZMARCZYKIEM, DYREKTOREM LUBUSKIEGO OŚRODKA ORTOPEDYCZNEGO W ŚWIEBODZINIE... 8 ROZMOWA Z JERZYM MIADZIAŁKO, DYREKTOREM SZPITALA POWIATOWEGO W WOLSZTYNIE... 9 GRZECZNY PASAŻER NAJEMNICY UBEZPIECZENIOWI DEPARTAMENT PRAWNY ODPOWIADA ROZMOWA Z PANIĄ WERONIKĄ PRZEKWAS, POSZKODOWANĄ W WYPADKU ROWEROWYM VOTUM BEZ KRAWATA... 16

3 DRODZY CZYTELNICY Oddajemy w Państwa ręce kolejny numer naszego kwartalnika. Zawiera on szereg rubryk znanych już z poprzednich edycji, został jednak wzbogacony o nowe strony, które, mamy nadzieję, znajdą Państwa uznanie. Chcemy, aby tematyka czasopisma przekształcała się z dotychczasowej prezentacyjnej w merytoryczno-prezentacyjną. Pragniemy łączyć informacje na temat firmy i prezentacje osób, z problematyką czysto odszkodowawczą, opracowywaną zarówno przez naszych autorów, jak i przedrukowywaną z prasy fachowej. Tym samym kwartalnik stanie się, mamy nadzieję, uzupełnieniem Państwa wiedzy oraz opracowanego przez nas systemu szkoleń. Numer trzeci naszego kwartalnika to numer przedwakacyjny. Wakacje są okresem wzmożonego ruchu na drogach Polski i Europy. Większość z nas samochodem lub autokarem wybiera się wraz z rodzinami lub przyjaciółmi do kurortów, a następnie po wypoczynku powraca do domów. Pamiętajmy, aby podróże te były wcześniej zaplanowane, nie przeceniajmy swoich możliwości i umiejętności jako kierowców, a także możliwości technicznych pojazdów, którymi zamierzamy podróżować. Zadbajcie Państwo wcześniej o sprawdzenie stanu technicznego pojazdu, o właściwy stan ogumienia, o prawidłowe oświetlenie podczas jazdy i w trakcie postojów, pamiętajcie o zapiętych pasach i fotelikach dla dzieci, a także innych elementach poprawiających bezpieczeństwo bierne i czynne. Życzymy Państwu wspaniałych wrażeń urlopowych i szczęśliwych powrotów do domów. Dla wielu z nas będzie to również okres wytężonej pracy, bowiem pomimo wielu apelów i akcji informacyjnych wypadki są wakacyjną rzeczywistością. Nie zapominajmy o poszkodowanych, którzy w tym okresie będą potrzebować naszej pomocy. Dariusz Czyż Prezes Zarządu VOTUM Centrum Odszkodowań SA 1

4 AKCJA KREW W dniach 11 i 12 maja pracownicy VOTUM wzięli udział w ogólnopolskiej AKCJI KREW. Jako jedna z tych osób, które uczestniczyły w akcji, chciałabym podzielić się własnymi odczuciami. Honorowe oddawanie krwi znam z rodzinnego domu mój tata należał do grona honorowych krwiodawców. Jako kilkuletnie dziecko nie miałam świadomości, jak bezcennym darem jest krew. Dnia 12 maja spotkałam się ze swoimi pracownikami w Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Katowicach. W rejestracji zapytano mnie dla kogo oddajemy krew. Nie ukrywam, że byłam bardzo zaskoczona tym pytaniem, ponieważ dla mnie i moich współpracowników było jasne, że nasza krew ma uratować życie każdemu, kto będzie jej potrzebował. Pierwsze pobranie krwi i pierwszy dreszcz emocji jak wypadną podstawowe badania, czy będę mogła oddać krew. Emocje sięgnęły zenitu kiedy lekarz przystąpił do mierzenia mojego ciśnienia, które zawsze jest niskie. Tym razem udało się! Niestety kilka osób nie zostało zakwalifikowanych. Widziałam rozczarowanie i łzy w ich oczach. W pokoju przeznaczonym dla krwiodawców oddałam swoją krew, aby uratować obce życie. To niebywałe przeżycie. Właśnie tam dowiedziałam się, jak bardzo potrzebna jest każda ilość krwi i że nie ma żadnych zapasów. Polskie Centra Krwiodawstwa wychodzą naprzeciw stawiając ambulanse w większych miastach. Niestety krwi wciąż brakuje. Świadomość naszego społeczeństwa jest zbyt niska. Przyznam, że ja sama nigdy nie myślałam, aby oddawać honorowo krew. Teraz wiem, że był to mój pierwszy raz, ale z pewnością nie ostatni. Tego samego zdania byli wszyscy, którzy mi towarzyszyli. Będziemy powtarzać taką akcję w całym kraju. O tym, jak krew ratuje życie większość z nas, pracowników VOTUM, słyszymy codziennie obsługując poszkodowanych. Ilu z nich straciło wiele krwi podczas wypadku, 1 2

5 3 2 a ilu potrzebowało jej podczas skomplikowanej operacji. Wreszcie jak często mówi się o przekładanych operacjach z powodu niewystarczającej ilości krwi. Pamiętajmy, że każdego z nas może dotyczyć ten problem. Myślę, że dzięki naszej akcji w całym kraju oddaliśmy kilkadziesiąt litrów krwi, a to oznacza, że uratowaliśmy co najmniej kilku potrzebujących. Jak mawiał jeden z liderów ONZ: ratując jednego człowieka, ratujesz cały świat. 4 Ewa Jagła Dyrektor Regionalny VOTUM Centrum Odszkodowań SA Na zdjęciach: 1 Uczestnicy akcji: Ewa Jagła, autorka artykułu i Mirosław Kolloch Renata Krążek, Dyrektor Regionalny VOTUM z uczestnikami akcji. Wiceprezes Adam Gilowski i Piotr Wawrzyniak, Dyrektor Regionalny VOTUM. Maciej Kogutek, Dyrektor Regionalny VOTUM. Ewa Jagła z uczestnikami akcji. 6 3

6 TERMINY PRZEDAWNIENIA DELIKTOWE I KONTRAKTOWE (Z UMOWY UBEZPIECZENIA) Jednym z istotnych zagadnień ograniczających możliwość dochodzenia odszkodowań jest termin przedawnienia roszczeń. Może się bowiem okazać, że pomimo zasadności merytorycznej roszczenia wobec ubezpieczyciela, upływ określonego w przepisach prawa terminu uniemożliwi wyegzekwowanie wypłaty odszkodowania. 4 POJĘCIE PRZEDAWNIENIA Przedawnienie to termin, który ogranicza pod względem czasowym dochodzenie roszczenia majątkowego, a efektem jego bezskutecznego upływu nie jest wygaśnięcie roszczenia, lecz niemożność jego dochodzenia. Cechy te muszą przy tym występować łącznie. Przedawnieniu ulegają tylko roszczenia majątkowe, a nie inne prawa podmiotowe (np. ochrona dóbr osobistych). ROSZCZENIA WYNIKAJĄCE Z CZYNÓW NIE- DOZWOLONYCH ulegają przedawnieniu, jeżeli mają charakter majątkowy, jednakże do kategorii roszczeń majątkowych należy zaliczyć także roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (art. 445 i 448 k. c.). Do przedawnienia roszczeń osoby poszkodowanej z tytułu czynów niedozwolonych, jakich padła ona ofiarą, stosuje się ogólne zasady księgi pierwszej kodeksu cywilnego. Kodeks posługuje się w założeniach ogólnych terminem dziesięcio- oraz trzyletnim. Dla interesujących nas roszczeń należy brać pod uwagę modyfikacje wynikające z dalszych przepisów kodeksu i jako zasadę przyjąć termin trzyletni. Jedynie w przypadku jeżeli szkoda powstała na skutek przestępstwa drogowego (nie wykroczenia) można skorzystać z terminu dziesięcioletniego do dochodzenia roszczeń osoby poszkodowanej. KONTRAKTOWE TERMINY PRZEDAWNIENIA precyzuje art. 819 k. c. oraz 19 Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych Dz. U. Nr 124, poz. 1152). Mówi on o tym, że roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem trzech lat od dnia zdarzenia, które szkodę spowodowało, tj. od daty wypadku. POCZĄTEK BIEGU TERMINU PRZEDAWNIE- NIA (ART. 120 K. C.) ZASADA OGÓLNA Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, tj. od kiedy poszkodowany stawający w roli wierzyciela wobec zakładu ubezpieczeń, może zgłosić swoje roszczenia. W transakcjach powszechnych nie budzi wątpliwości, iż roszczenia terminowe (tj. wszelkiego rodzaju FV z określoną datą płatności) stają się wymagalne z dniem, w którym upływa zakreślony uprzednio termin płatności. Roszczenia zaś bez ustalonego terminu płatności lub takie, w odniesieniu do których został zastrzeżony termin wyłącznie na rzecz wierzyciela, stają się wymagalne bezzwłocznie w dacie powstania roszczenia. Odnosząc tę zasadę do interesującego nas zakresu stosunków cywilnoprawnych, nie sam moment zgłoszenia, ale wypadku rozpoczyna bieg terminu trzyletniego dla zwrócenia się do ubezpieczalni o wypłatę czy to odszkodowania, czy zadośćuczynienia. Kodeks stanowi dalej, że jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniejszym możliwym terminie. Na bazie powyższych informacji warto wskazać w tym miejscu na POGLĄDY ZA- WARTE W DWÓCH NIŻEJ ZAPREZENTOWA- NYCH TEZACH: 1. Przy uszkodzeniu ciała dowiedzenie się o szkodzie ma miejsce, gdy poszkodowany dowiedział się o następstwach zdarzenia, co zwykle następuje z chwilą przeprowadzenia odpowiednich zabiegów zmierzających do przywrócenia poprzedniej sprawności narządom ciała (Wyrok Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 maja 1999 r., II UKN 647/98, OSNAPiUS 2000/15 poz. 589, Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1999/11, str. 32). 2. Datę, od której rozpoczyna się bieg przedawnienia, stanowi data, kiedy poszkodowany w oparciu o miarodajne i autorytatywne orzeczenie kompetentnej placówki medycznej dowiaduje się o swojej chorobie, jej stopniu zaawansowania, powiązaniu z warunkami pracy, a w konsekwencji o osobie zobowiązanej do naprawienia szkody. Odnosi się to w szczególności do uszczerbku na zdrowiu spowodowanego innymi przyczynami niż doznanie ewidentnego kalectwa (np. utrata kończyny). (Wyrok Sądu Najwyższego

7 samochodem, jest w niedługim okresie zauważalna. Nawet jeśli nie w pierwszym roku od dnia wypadku, to często po doznanym kolejnym urazie odczuwamy dolegliwości związane z pierwotną ich przyczyną, a tym samym mieścimy się w trzyletnim terminie dla ich zgłoszenia wobec towarzystwa ubezpieczeniowego lub Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Trudność, jaka może się w tym miejscu pojawić, to oczywiście kwestia dowodowa, która będzie obciążała poszkodowanego, zmuszonego do wykazania, iż ograniczenie sprawności organizmu jest wynikiem właśnie tej, np. sprzed dwóch lat, kolizji. Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 16 kwietnia 1999 r., II UKN 579/98, Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1999/10 str. 40, OSNAPiUS 2000/12 poz. 481). PRZERWANIE BIEGU PRZEDAWNIENIA ART. 123 I N. K. C. W ZW. Z K. C. Bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Przerwę biegu przedawnienia powoduje również uznanie roszczenia przez dłużnika (ubezpieczalnię). Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo. TERMINY PRZEDAWNIENIA DELIKTOWE (TRZYLETNIE I DZIESIĘCIOLETNIE) STOSOWANIE TRZYLETNIEGO OKRESU PRZEDAWNIENIA NA PODSTAWIE ART K. C. WYMÓG ŁĄCZNEGO SPEŁNIENIA OBU US- TAWOWYCH PRZESŁANEK Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej osobie poszkodowanej czynem niedozwolonym innego uczestnika ruchu, ulega przedawnieniu z upływem trzech lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. A zatem, w przypadku zdarzenia komunikacyjnego, termin biegnie od dnia wypadku, o ile od tej daty osoba poszkodowana miała świadomość urazów oraz osoby, która spowodowała kolizję. Jednakże w każdym wypadku roszczenie przeda-wnia się z upływem lat dziesięciu od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę. ŚWIADOMOŚĆ SZKODY Jak wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 18 września 2002 r., III CKN 597/00, (niepubl.), właściwą chwilą dla określenia początku trzyletniego biegu przedawnienia jest moment dowiedzenia się o szkodzie, gdy poszkodowany zdaje sobie sprawę z ujemnych następstw zdarzenia wskazujących na fakt powstania szkody ; inaczej rzecz ujmując gdy ma świadomość doznanej szkody (por. uchwałę składu 7 sędziów SN z dn. 11 lutego 1963 r., III PO 6/62, OSNCP 1964, nr 5, poz. 87). SZKODA PRZYSZŁA Nie zawsze jednak skutki zdarzenia są odczuwalne natychmiast, dlatego też polskie prawo posługuje się konstrukcją tzw. szkody przyszłej, która powstaje nie jednocześnie, lecz dopiero za jakiś czas po zdarzeniu powodującym powstanie szkody, jako jego konieczna konsekwencja, np. utrata zdolności do pracy jako chwila, w której poszkodowany został po raz pierwszy pozbawiony zarobków i korzyści jakie otrzymałby, gdyby nie doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. To określa moment powstania szkody. Dopóki bowiem przyszła szkoda nie nastąpi, dopóty bieg przedawnienia w ogóle nie może się rozpocząć, z tym jednak zastrzeżeniem, iż nie można skutecznie dochodzić roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym w sytuacji, gdy szkoda wystąpiła po upływie dziesięcioletniego terminu określonego w art zd. 2 (por. uchwałę składu 7 sędziów SN z dnia 12 lutego 1969 r., III PZP 43/68, OSNCP 1969 r., nr 9, poz. 150; postanowienie SN z dnia 17 lutego 1982 r., III PZP 3/81, OSNCP 1983, nr 1, poz. 8; uchwałę z dnia 25 września 1992 r., III CZP 118/92, Wokanda 1992/12 str. 5). Należy jednak pamiętać, iż większość drobnych obrażeń, jakim ulegamy podróżując ZNACZENIE POJĘCIA ZAKRESU SZKODY ORAZ TRWAŁOŚCI NASTĘPSTW Art k. c. wiąże rozpoczęcie biegu przedawnienia z powzięciem przez poszkodowanego wiadomości o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia, a nie o zakresie szkody czy o trwałości jej następstw. Ustawodawca przyjął tym samym, iż pewne następstwa wypadku mogą ujawnić się dopiero po jakimś czasie i nawet specjaliści w początkowym etapie leczenia nie są w stanie jednoznacznie stwierdzić, jakie są trwałe konsekwencje kolizji. ZMIANA OKOLICZNOŚCI NA PODSTAWIE ART W ZW. Z 357 (1) K. C. Szkoda spowodowana zmianą okoliczności, uzasadniających zwiększenie się wysokości szkody, nie jest odrębną szkodą. Jest to bowiem ta sama szkoda, która powstała wcześniej, nie może więc spowodować innego, odrębnego od poprzedniego początku biegu terminu przedawnienia. W uchwale Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1987 r., III CZP 63/87 (OSNCP 1989, nr 4, poz. 60) stwierdzono, że do roszczeń poszkodowanego dochodzonych na tej podstawie, że po ustaleniu prawomocnym wyrokiem renty z powodu zwiększenia się potrzeb powstały dalsze skutki w postaci utraty zdolności do pracy, ma zastosowanie art k. c.; w tym wypadku nie stosuje się art. 442 k. c. Tym samym, pomimo ujawnienia się nowych obrażeń lub nasilenia dotychczasowych dolegliwości powypadkowych, od dnia ich zaobserwowania poszkodowany nie może wystąpić z nowym roszczeniem wobec ubezpieczalni, powołując się na fakt, iż dopiero od tego dnia biegnie ich termin przedawniania. ZNACZENIE ZWIĄZKU PRZYCZYNOWEGO Bieg trzyletniego przedawnienia z czynów niedozwolonych nie rozpoczyna się dopiero w chwili powzięcia przez poszkodowanego pewności co do związku przyczynowego między urazem a skutkiem tego urazu, lecz z momentem dowiedzenia się o szkodzie (por. wyrok SN z dnia 18 września 1973 r., 5

8 TERMINY PRZEDAWNIENIA DELIKTOWE I KONTRAKTOWE (Z UMOWY UBEZPIECZENIA) c.d. II CR 450/73). A zatem, nieważne dla osoby, która uległa wypadkowi, jest wstępne upewnienie się czy dolegliwości mają związek z wypadkiem, ale sama świadomość ich powstania oraz oparcie się (dla celów dowodowych) na opinii specjalisty, odnośnie możliwości powiązania danego urazu z kolizją. DZIESIĘCIOLETNI OKRES PRZEDAWNIENIA Z ART K. C. (STOSOWANIE PRZESŁANKI KATEGORYCZNEJ) Zdanie pierwsze art k. c. wskazuje, że datę wymagalności roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym wyznacza uzyskanie wiedzy o dwóch faktach: po pierwsze o szkodzie i po drugie o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Uzyskanie wiedzy o obu tych faktach może nastąpić w jednym dniu, ale nie jest to regułą. Jeżeli zatem poszkodowany dowie się o osobie zobowiązanej do naprawienia szkody później niż o samej szkodzie, to ta późniejsza data wyznacza początek biegu terminu przedawnienia. W każdym jednak wypadku jak wynika ze zdania drugiego tego przepisu roszczenie przedawnia się z upływem dziesięciu lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę (wyrok SN z 10 kwietnia 2002 r., IV CKN 949/2000). GDY NASTĘPSTWEM CZYNU NIEDOZWOLONEGO JEST KILKA ZDARZEŃ Jeżeli następstwem czynu niedozwolonego jest kilka zdarzeń kolejno następujących w czasie, a pozostających w związku przyczynowym z tym czynem i szkodą lub krzywdą, to w celu określenia początku biegu trzyletniego terminu przedawnienia (art ) należy rozważyć wzajemny stosunek tych zdarzeń: czy są one ze sobą tak ściśle związane, że stanowią tylko elementy jednej szkody lub krzywdy, czy też mają samodzielny byt i stanowią odrębne szkody lub krzywdy, powstałe w różnych przedziałach czasowych. W pierwszym wypadku punktem odniesienia dla określenia biegu trzyletniego terminu przedawnienia jest zdarzenie początkowe, a dalsze zdarzenia stanowią tylko powiększenie tej samej szkody. W drugim wypadku poszczególne zdarzenia mają w odniesieniu do wywołanych nimi szkód samodzielny byt i wyznaczają własny trzyletni termin przedawnienia (por. wyrok SN z dnia 31 października 1974 r., II CR 594/74, OSNCP 1975, nr 12, poz. 175). W sytuacji gdy następstwem czynu niedozwolonego (wypadku) jest kilka kolejno następujących w czasie zdarzeń (kolejne urazy), stanowiących elementy jednej szkody, dla określenia biegu trzyletniego przedawnienia z art k. c. miarodajne jest zdarzenie początkowe. Dalsze zdarzenia bowiem stanowią jedynie powiększenie tej samej szkody (tak SN w wyroku z dnia 10 września 1998 r., III CKN 607/97, niepublikowany). Wydaje się, że trzy- i dziesięcioletni okres przedawnienia jest wystarczający, by osoba poszkodowana mogła dochodzić należnego odszkodowania. Jednakże w praktyce okazuje się on często istotnym ograniczeniem. Z drugiej strony trudno wymagać, by towarzystwo ubezpieczeniowe ponosiło odpowiedzialność z tytułu zdarzeń ubezpieczonych bez jakiegokolwiek ograniczenia w czasie. Przyjęte terminy przedawniania zabezpieczają porządek prawny, jak również niewątpliwie interesy podmiotów zobowiązanych. Zabezpieczenie interesów poszkodowanych wymaga zwrócenia szczególnej uwagi na upływ wskazanych terminów, traktowanie ich z należytą uwagą, a przede wszystkim niezwlekania z dochodzeniem swoich roszczeń. Monika Ostrowska-Kacprzak Referent w Departamencie Prawnym VOTUM Centrum Odszkodowań SA DYREKTORZY VOTUM ADAM HOLC GABRIELA KUDŁA 6

9 REGIONALNI CENTRUM ODSZKODOWAŃ SA BARBARA ZONTEK MIROSŁAW GRABOWSKI ALINA LIS MAREK KURPIEL 7

10 ROZMOWA Z JACKIEM KACZMARCZYKIEM, DYREKTOREM LUBUSKIEGO OŚRODKA ORTOPEDYCZNEGO W ŚWIEBODZINIE Danuta Chudzio: Panie Dyrektorze, zarządza Pan jednym z najstarszych, a jednocześnie jednym z najnowocześniejszych ośrodków rehabilitacyjnych w Polsce. Posiadacie Państwo piękny obiekt, odbiegający wyglądem od wielu placówek medycznych, zespół doskonałych fachowców i konsultantów oraz bardzo dobry, specjalistyczny sprzęt. Jaki jest Państwa sposób na pozyskanie znakomitej kadry, wyposażonej w nowoczesne narzędzia pracy? Jacek Kaczmarczyk: Nie ma jednego sprawdzonego sposobu na jakikolwiek sukces. To lata pracy wielu ludzi, trochę szczęścia, a przede wszystkim przedstawienie całemu zespołowi ludzi zwartej i jasnej wizji rozwoju, którą należy realizować. Najważniejszym elementem jest fakt, iż ortopedia i rehabilitacja to dziedziny, które przeżywają ogromny rozwój. Jest wielkie zapotrzebowanie na wykonywane przez nas usługi. Społeczeństwo się starzeje, a rośnie świadomość możliwości leczniczych stąd możliwości rozwoju. D. CH.: Co sprawiło, że byliście Państwo jedną z pierwszych placówek medycznych w Polsce, która zrozumiała i zaakceptowała koncepcję VOTUM opieki prawnej nad pacjentami poszkodowanymi w wypadkach komunikacyjnych, a operowanych bądź rehabilitowanych w Waszej jednostce? J. K.: Możliwość uzyskania porady prawnej przez pacjenta w związku z przebytym urazem jest ogromnym ułatwieniem dla chorych. Stres, kłopoty i problemy nie tylko zdrowotne, które towarzyszą osobie po wypadku sprawiają, że czuje się ona często zapomniana. Pomoc prawna po wypad- ku, a jeszcze w trakcie leczenia, jest ułatwieniem i wsparciem dla pacjenta oraz jego najbliższych. Takie działanie pozwala skupić się tylko na problemach leczenia i rehabilitacji. Wpływa korzystnie na psychikę pacjenta. Buduje także pozytywny wizerunek szpitala, świadczy bowiem o kompleksowości jego opieki. D. CH.: Wiem, że w tym krótkim okresie naszej współpracy zrobiliśmy wiele dobrego dla Państwa pacjentów, a naszych klientów, od strony prawnej. To daje dobre rokowania na przyszłość. Siedem miesięcy współpracy to niezbyt długi okres czasu, ale może ma Pan jakieś spostrzeżenia czy też uwagi? J. K.: Na pewno powinniśmy dopracować kwestie komunikacji, przepływu informacji. Los osoby leczonej nie jest nam przecież obojętny. D. CH.: Czy przy tak dużym zaangażowaniu w kierowanie szpitalem znajduje Pan jeszcze trochę czasu na rodzinę, wypoczynek, a może realizację swoich pasji? J. K.: Muszę znajdować czas dla rodziny, bo uważam to za podstawowy obowiązek męża i ojca. Czasami jest to trudne, ale wciąż dążę do zharmonizowania aktywności osobistej i zawodowej, co wymaga ciągłej pracy nad sobą. D. CH.: Dziękuję za rozmowę i życzę wielu sukcesów. rozmawiała Danuta Chudzio Dyrektor Regionalny VOTUM Centrum Odszkodowań SA 8

11 ROZMOWA Z JERZYM MIADZIAŁKO, DYREKTOREM SZPITALA POWIATOWEGO W WOLSZTYNIE Danuta Chudzio: Szpital w Wolsztynie od lat cieszy się dobrą opinią wśród pacjentów, a zwłaszcza w ostatnim czasie, dzięki podjętym przes Pana nowym inicjatywom zmierzającym do wprowadzenia standardów europejskich. Czy współpraca z VOTUM jest kolejnym etapem poszerzenia usług proponowanych Państwa pacjentom? Jerzy Miadziałko: Współpraca z VOTUM daje możliwość przybliżenia pacjentom informacji na temat ich praw do odszkodowań, jakie można uzyskać w wyniku wypadku doznanego nie z własnej winy. Na pewno takie informacje są dla niektórych pacjentów nowością, tym bardziej, że nie każdego w tak trudnych czasach stać na pomoc ze strony kancelarii prawnej, czy poradę u prawnika dotyczącą formy i rodzaju odszkodowania za doznaną krzywdę lub czasową utratę zdrowia w wyniku wypadku. D. CH.: Współpraca ta przynosi jak widać korzyści pacjentom. Czy szpital także ma bezpośrednie korzyści z tej współpracy? J. M.: Przede wszystkim nic nas to nie kosztuje, a wręcz przeciwnie, możemy jeszcze uzyskać dodatkowy przychód za wynajęcie powierzchni reklamowej lub stoiska z obsługą klienta. Szpital zyskuje też na dobrej opinii wśród pacjentów właśnie między innymi dlatego, że taką informację mogą oni uzyskać bezpłatnie, na miejscu. D. CH.: Jakie są Pana spostrzeżenia po ponad pół roku współpracy z VOTUM? J. M.: Współpraca, jak już podkreśliłem, jest bardzo owocna i mogę zapewnić, że szpitale powinny korzystać z takich możliwości. D. CH.: Przez cały czas rozmawiamy o pracy zawodowej, a przecież na pewno są rzeczy, którym poświęca się Pan lub chciałby się poświęcić, z pasji? J. M.: Jest wiele rzeczy, dla których człowiek chciałby poświęcić się z pasji, ale pasja to jedno. Z pewnością powinno się robić w życiu to, co człowiek lubi. Na wiele rzeczy brakuje mi czasu, ale staram się jednak w wolnych chwilach zajmować swymi zainteresowaniami. D. CH.: Dziękując za rozmowę życzę wielu sukcesów i satysfakcji w pracy, a także czasu na realizację swych pasji. rozmawiała Danuta Chudzio Dyrektor Regionalny VOTUM Centrum Odszkodowań SA 9

12 GRZECZNY PASAŻER Stosunki odpowiedzialności odszkodowawczej znacznie komplikują się, gdy w zdarzeniu powodującym szkodę uczestniczą więcej niż tylko dwa podmioty, z których jeden jest sprawcą, drugi zaś poszkodowanym, a pomiędzy sprawcami i poszkodowanymi zachodzą stosunki przewozu z grzeczności. KATARZYNA MALINOWSKA 10 Opracowanie niniejsze ma na celu przybliżenie fragmentu złożonego procesu ustalania odpowiedzialności ubezpieczeniowej i relacji pomiędzy ubezpieczycielem, ubezpieczonym posiadaczem pojazdu, a poszkodowanym pasażerem. Problematyka ta związana jest zarówno z zagadnieniami odpowiedzialności odszkodowawczej na gruncie przepisów kodeksu cywilnego, jak i z trójstronnym stosunkiem, jaki tworzy się w wyniku wyrządzenia szkody, a znajdujący częściowe odzwierciedlenie w przepisach ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. O ile bowiem stosunki te nie budzą wątpliwości w tak modelowej sytuacji, w której ubezpieczony i poszkodowany są wobec siebie osobami obcymi oraz jest tylko jeden sprawca szkody, o tyle komplikują się one w znaczny sposób w sytuacji, gdy w zdarzeniu uczestniczą więcej niż tylko dwa podmioty, z których jeden jest sprawcą, drugi zaś poszkodowanym, a pomiędzy sprawcami a poszkodowanymi zachodzą stosunki rodzinne lub przewozu z grzeczności. PASAŻER POSZKODOWANY Na szczególną uwagę zasługuje status pasażera z grzeczności. Rozstrzygnięcie o jego pozycji prawnej wobec ubezpieczyciela wymaga analizy zasad odpowiedzialności samego posiadacza pojazdu w różnych sytuacjach. Zaczynając od podstaw samej odpowiedzialności należy przytoczyć przepis art. 436 k. c., zgodnie z którym: posiadacze pojazdów mechanicznych odpowiedzialni są na zasadach ogólnych za szkody wyrządzone tym, których przewożą z grzeczności (art. 436, 2, zdanie drugie, k. c.). Przepis ten pociąga za sobą dość istotne konsekwencje, które przede wszystkim polegają na osłabieniu pozycji pasażera z grzeczności poszkodowanego w wypadku komunikacyjnym. W takiej sytuacji spada na niego bowiem ciężar udowodnienia winy po stronie posiadacza pojazdu. Analizy sytuacji, z jakimi można mieć do czynienia i tzw. doświadczenie życiowe wskazują, że art. 436 k. c. nie reguluje wielu najczęściej występujących sytuacji. Rozebranie tego przepisu na części pierwsze pozwoli na uniknięcie wielu nieporozumień będących udziałem poszkodowanych i ubezpieczycieli. Po pierwsze należy postawić pytanie, czy osłabienie pozycji pasażera przewożonego z grzeczności, na skutek przejścia z zasady ryzyka na zasadę winy, stanowi wyjątek od ogólnej reguły odpowiedzialności z tytułu wypadków komunikacyjnych czy też odwrotnie stanowi właśnie powrót do takiej zasady. Ogólne zasady odpowiedzialności reguluje art. 415 k. c., zgodnie z którym: Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Analiza treści tego przepisu oraz art. 436, 2 (zdanie drugie) wskazywałaby na to, że mamy do czynienia z powrotem do podstawy odpowiedzialności, czyli zasady winy stanowiącej generalną zasadę dochodzenia roszczeń odszkodowawczych. W konsekwencji to na poszkodowanym pasażerze pojazdu mechanicznego spoczywałby obowiązek dowiedzenia, że nie był pasażerem z grzeczności i mają do niego zastosowanie ostrzejsze zasady odpowiedzialności, oparte na ryzyku sprawcy szkody. Z drugiej jednak strony, Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach mówi o modyfikacji podstawowej reguły odpowiedzialności samoistnego posiadacza pojazdu na zasadzie ryzyka (wyrok SN z , I CKU, 87/98), co moim zdaniem może oznaczać przerzucenie obowiązku dowodzenia, że pasażer był przewożony z grzeczności, a więc nie dość że bezpłatnie, to jeszcze bezinteresownie, na sprawcę szkody i jego ubezpieczyciela. PRZEWÓZ Z GRZECZNOŚCI Natomiast potoczne rozumienie sformułowania z grzeczności wydaje się nie oddawać jego znaczenia w rozumieniu prawnym. W tej sprawie wypowiadał się wielokrotnie Sąd Najwyższy. Stwierdził on między innymi, że przewóz z grzeczności (art k. c.) ma miejsce tylko wówczas, gdy zamiarem przewożącego jest świadczenie przewozu bezinteresownie (wyrok SN z II CR 487/77). Ponadto nie będzie przewozem z grzeczności jazda w interesie właściciela pojazdu mechanicznego w celu wykonania zleconej mu usługi (wyrok SN z III CRN 524/70), a także przewóz dokonany przez posiadacza samochodu w wykonaniu zawartej z przewożonym umowy, że wspólnie tym samochodem odbędą wycieczkę, przy czym część kosztów podróży poniesie przewożony (wyrok SN z I CR 73/70). Najszersze wyjaśnienie przewozu z grzeczności zawarte zostało w najstarszym orzeczeniu Sądu Najwyższego rozstrzygającym, co może być uznane za przewóz z grze-- czności. Podkreśla ono, że przewóz grzecznościowy nie jest identyczny z pojęciem przewozu nieodpłatnego. Przewóz z grze-

13 czności ma miejsce tylko wówczas, gdy osoba przewożąca kieruje się poczuciem grzeczności w potocznym tego słowa znaczeniu i nie może mieć na celu np. uzyskania oszczędności we wspólnym przedsiębiorstwie pasażera i posiadacza pojazdu (lub kierującego) (wyrok SN z II CR 191/69). ODPOWIEDZIALNOŚĆ Kolejną kwestią, która może budzić wątpliwości przy przewozie z grzeczności, są konsekwencje prawne zderzenia pojazdów, w których przebywali pasażerowie z grzeczności. Powstaje pytanie, jak wówczas kształtuje się odpowiedzialność z tytułu szkody im wyrządzonej. Nie ulega wątpliwości, że sami posiadacze pojazdów odpowiadają wówczas wobec siebie na zasadzie winy. Należy natomiast zastanowić się, czy zasada winy ma także, w każdym przypadku, zastosowanie do pasażera z grzeczności. Nawet gdy posiadacz pojazdu, przewożący pasażera z grzeczności, odpowiadać będzie wobec niego na zasadzie winy, czy na tej samej zasadzie będzie odpowiadał wobec niego posiadacz drugiego pojazdu uczestniczącego w zderzeniu? A może nie będzie odpowiadał w ogóle? Czy wpływ na powstanie i zasadę odpowiedzialności będzie miał fakt zderzenia i odpowiedzialność pomiędzy posiadaczami na zasadzie winy, czy też może fakt przewozu z grzeczności przez jednego z posiadaczy determinuje podstawę odpowiedzialności drugiego posiadacza. Ustalenie powyższego może mieć nieraz podstawowe znaczenie dla możliwości uzyskania naprawienia szkody przez pasażera, który nieopatrznie postanowił skorzystać z grzeczności posiadacza pojazdu. Na szczęście orzecznictwo sądowe przychodzi w sukurs poszkodowanym pasażerom. W jednym z wyroków rozpatrujących kwestię odpowiedzialności wobec pasażera z grzeczności stwierdzono bez wątpliwości, że odpowiedzialność samoistnego posiadacza samochodu w stosunku do osoby przewożonej tym samochodem z grzeczności opiera się na zasadzie winy, natomiast odpowiedzialność samoistnego posiadacza samochodu, który zderzył się z samochodem, którym jechała osoba przewożona z grzeczności, opiera się na zasadzie ryzyka (wyrok SN z I CR 608/75). W konsekwencji pasażer z grzeczności, biorąc pod uwagę trudności dowodowe związane z udowadnianiem winy po stronie posiadacza pojazdu, którym był przewożony, może zgłosić roszczenie odszkodowawcze wobec posiadacza drugiego pojazdu oraz jego ubezpieczyciela. Ten zaś będzie musiał udowodnić przesłanki zwalniające go z odpowiedzialności co, jak wskazuje praktyka sądowa, jest niezwykle trudne. Praktyka dowodzi, że w takiej sytuacji poszkodowanemu pasażerowi rzadko przychodzi do głowy, by starać się o odszkodowanie od posiadacza drugiego pojazdu uczestniczącego w zderzeniu. Analiza powyższa z konieczności omawia tylko niektóre z kwestii, które w praktyce okazują się trudne dla oceny przez ubezpieczycieli i uznania słusznych roszczeń poszkodowanych pasażerów z grzeczności. Nie wyczerpuje ona wszystkich problemów z tym związanych, np. kwestii jak będzie kształtować się odpowiedzialność posiadacza pojazdu wobec pasażera drugiego pojazdu w sytuacji, gdy był nim małżonek posiadacza drugiego pojazdu. Czy sytuacja takiego małżonka zależeć będzie od stosunków majątkowych z posiadaczem pierwszego pojazdu? To ostatnie pytanie stanowi też przyczynek do rozstrzygnięcia kwestii odpowiedzialności odszkodowawczej i ubezpieczeniowej w przypadku obojga małżonków uczestniczących w wypadku komunikacyjnym, zważywszy na orzecznictwo sądowe, w tym w szczególności ostatnie postanowienie Sądu Najwyższego z w odpowiedzi na zapytanie Rzecznika Ubezpieczonych (III CZP 8 1/05) i zróżnicowane stanowiska ubezpieczycieli. PRZEWÓZ Z GRZECZNOŚCI WEDŁUG SĄDU NAJWYŻSZEGO Przewóz z grzeczności (art. 436 par. 2 k. c.) ma miejsce tylko wówczas, gdy zamiarem przewożącego jest świadczenie przewozu bezinteresownie (wyrok SN CR 487/77). NIE będzie przewozem z grzeczności: jazda w interesie właściciela pojazdu mechanicznego w celu wykonania zleconej mu usługi (wyrok SN III CRN 524/70), przewóz dokonany przez posiadacza samochodu w wykonaniu zawartej z przewożonym umowy, że wspólnie tym samochodem odbędą wycieczkę, przy czym część kosztów podróży poniesie przewożony (wyrok SN z CR 73/70). Przewóz grzecznościowy nie jest identyczny z pojęciem przewozu nieodpłatnego. Przewóz z grzeczności ma miejsce tylko wówczas, gdy osoba przewożąca kieruje się poczuciem grzeczności w potocznym tego słowa znaczeniu i nie może mieć na celu np. uzyskania oszczędności we wspólnym przedsiębiorstwie pasażera i posiadacza pojazdu (lub kierującego) (wyrok SN z II 191/69). Artykuł jest przedrukiem z Miesięcznika Ubezpieczeniowego, maj

14 NAJEMNICY UBEZPIECZENIOWI KLIENCI TOWARZYSTW UBEZPIECZENIOWYCH W WOJNIE O WYPŁATĘ ODSZKODOWANIA MOGĄ SKORZYSTAĆ Z USŁUG SPECJALISTÓW 12 Kiedy w czerwcowy wieczór Michał Markiewicz z Warszawy wracał z pracy swoim sześcioletnim Matizem nic nie zapowiadało czekającej go drogi przez mękę. Jadący obok niego Ford Focus nagle zmienił pas ruchu i zepchnął Matiza na słup sygnalizacji świetlnej. Samochód Michała Markiewicza został uszkodzony z obu stron. I to był początek koszmaru! PZU, w którym sprawca miał polisę OC, oszacowało koszt naprawy mojego Matiza na 5400 zł, po czym uznało, że... to przewyższa wartość samochodu i orzekło szkodę całkowitą żali się Michał Markiewicz. W ten sposób nasz Czytelnik straciłby dobry samochód, otrzymując w zamian niewielką kwotę, a przecież rynkowa wartość Matiza w 1999 r. wynosiła co najmniej 9000 zł. Michał Markiewicz znalazł się więc w kropce: pisał kolejne odwołania, a jego samochód niszczał na placu w serwisie. Użeranie się z firmą ubezpieczeniową trwa już cztery miesiące. Zdecydowałem się na naprawę na kredyt. Może później uda mi się wywalczyć odszkodowanie z PZU mówi zrezygnowany. Tymczasem na rynku działa wiele firm zajmujących się walką o odszkodowanie z ubezpieczalniami w imieniu poszkodowanych. Załatwiają wszystkie formalności, a nawet pomogą w ewentualnej walce w sądzie. Czy warto skorzystać z ich usług? WYNAJMIJ SILNORĘKICH Niektóre firmy ubezpieczeniowe bardzo często traktują klientów jak potencjalnych wyłudzaczy odszkodowania, ale jest to efektem działalności grupy nieuczciwych klientów uważających, że polisa ubezpieczeniowa to inwestycja, która ma przynieść zysk uważa Piotr Sochacki, dyrektor Departamentu Likwidacji Szkód i Oceny Ryzyka w towarzystwie ubezpieczeniowym Signal-Iduna. Fakt, skala wyłudzeń odszkodowań za sfingowane kradzieże lub celowo spodowane stłuczki jest duża, jednak w klientach firm ubezpieczeniowych narasta przekonanie, że bardzo trudno uzyskać odszkodowanie szybko oraz w oczekiwanej wysokości. Z tego powodu w ciągu dwóch, trzech ostatnich lat obserwujemy prawdziwy boom wśród kancelarii odszkodowawczych mówi Marcin Z. Broda z firmy Ogma, monitorującej polski rynek ubezpieczeniowy. Świadczy to o dużym zapotrzebowaniu na takie usługi wśród kierowców. Niestety, za szybkim przyrostem liczby nowych firm nie zawsze nadąża jakość ich usług. Niektóre nastawione są na szybką kasę: wyrwać od ubezpieczyciela co się da, a klientowi powiedzieć, że nic więcej nie można było osiągnąć tłumaczy Krzysztof Kawałowski, właściciel Agencji Pomocy Ubezpieczonym. ZMĄDRZEĆ PO SZKODZIE Michał Markiewicz nie ma już żadnego wyboru jeśli miałby szukać sojuszników w walce z firmą ubezpieczeniową może zwrócić się tylko do kancelarii odszkodowawczej. To zwykle niewielka firma wyspecjalizowana w egzekucji praw klientów od ubezpieczycieli. W teorii wynajęcie takich najemników powinno zwiększyć szanse na uzyskanie pełnego odszkodowania. Oczywiście za godziwą prowizję. Jak wygląda praktyka? Bardzo trudno ocenić profesjonalizm takich firm. Rynek dopiero się kształtuje i panuje wolnoamerykanka. Tak było z biurami podróży przed 10 laty. Nie wiemy nawet dokładnie, ile jest tego typu firm. Możemy jedynie przypuszczać, że w Polsce działa ich kilkadziesiąt tłumaczy Marcin Z. Broda. Rzetelna kancelaria odszkodowawcza nie będzie żądać pieniędzy z góry, a swoje wynagrodzenie pobierze w postaci prowizji od wywalczonej dla klienta sumy. ETYKA JEST KONIECZNA Paweł Grębowiec niespełna trzy lata temu stracił pracę w firmie ubezpieczeniowej. Zdecydował się na założenie firmy Hexa, która dziś zatrudnia pięć osób i może pochwalić się biurem przy jednej z głównych ulic Warszawy. Nie walczy o klienta za wszelką cenę, a mimo to prowadzi kilkadziesiąt spraw miesięcznie. Niechętnie włączamy się w standardową procedurę likwidacji szkody, bo jeśli ubezpieczyciel wypłaca odpowiednie odszkodowanie, wzięlibyśmy prowizję za nic, bo tak skonstruowana jest umowa wyjaśnia Paweł Grębowiec. Konieczność budowania własnego wizerunku rozumie też Krzysztof Kawałowski. Wprawdzie, jak mówi, jego firma to on, komórka i żona, ale woli udzielić porady za darmo lub nawet dołożyć do klienta, by dłużej działać na rynku. Z usług kancelarii odszkodowawczej zadowolona jest Katarzyna Wojda. Nie miałam już nic do stracenia, natomiast mogłam odzyskać około 5 tysięcy zł. Pracownik kancelarii stwierdził, że sprawa jest do wygrania, jednak w sądzie opowiada. Sprawa trwała rok, odbyły się trzy rozprawy. Katarzyna Wojda nawet nie musiała się na nich pojawiać, choć koszty wpisu oczywiście trzeba było ponieść. Kancelaria wygrała nie tylko sporną sumę, ale też odsetki za okres oczekiwania na ostatnią część odszkodowania mówi zadowolona.

15 LEPIEJ CZYTAĆ UMOWY Od naszych rozmówców słyszymy, że sporadycznie zdarzają się firmy wykorzystujące klientów, np. przejmując za niewielkie pieniądze prawo do odszkodowania. Klient słyszy, że mógłby dostać 12 tysiące zł, ale za 2 lata, a tymczasem oni kładą na stół 10 tysięcy. A prawdziwe odszkodowanie, np. za uszczerbek na zdrowiu, mogłoby wynosił kilka razy więcej tłumaczy Krzysztof Kawałowski. I to odszkodowanie w całości zgarnie kancelaria, bo niezorientowany klient zrzekł się go w zamian za te 10 tysięcy zł. Jeden z naszych Czytelników opisał swój kontakt z firmą doradczą z Łodzi. Na dzień dobry zażądano 1000 zł wpisowego. Co więcej, Solvia w przedstawionej mi umowie zastrzegła sobie prawo do pobrania prowizji nawet po czterech latach od rozwiązania z nią umowy! twierdzi. A prowizja nie jest niska: może wynosić od 15% do 25%! Nie pobieramy żadnego wpisowego. Wprawdzie dwa lata temu pobieraliśmy 100 zł, ale zrezygnowaliśmy z tego, bo odstraszało to klientów. Nigdy jednak nie pobieraliśmy 1000 zł tłumaczy Konrad Maciej Wilijewicz, właściciel firmy. Na potwierdzenie otrzymaliśmy wzór umowy, który skonsultowaliśmy ze specjalistami z Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W zapisach tej umowy widać działanie na niekorzyść klienta. Firma może rozwiązać umowę, jeśli na podstawie własnych ustaleń, we własnej ocenie uzna, że nie uda się uzyskać odszkodowania. W dodatku mimo rozwiązania umowy zachowa prawo do pobrania prowizji, jeśli klient później otrzyma odszkodowanie od ubezpieczyciela powiedział nam Dariusz Łomowski z UOKiK. W dwuletniej historii firmy żaden klient nie zażądał od nas kary umownej, nie domagaliśmy się tego także od naszych klientów. Ani razu nie rozwiązaliśmy też umowy na podstawie własnych ustaleń odpowiada K. Wilijewicz. WARTO ZAPOBIEGAĆ Inną formą ochrony prawnej po stłuczce bądź wypadku jest wcześniejsze wykupienie swoistego ubezpieczenia. Taką usługę oferuje na naszym rynku niemiecka firma DAS. Zamiast horrendalnego procentu od odszkodowania wystarczy, że klient opłaci niewielką składkę roczną przekonuje Maciej Turowski z DAS. Wynosi ona 242 zł. Jeśli w czasie obowiązywania ubezpieczenia zdarzy nam się kolizja, zamiast do ubezpieczyciela dzwonimy właśnie do takiej fimy, która przeprowadzi za nas całą procedurę odszkodowawczą, a nawet podejmie sprawę cywilną w sądzie. Co ważne, firma pokryje też wszystkie koszty ewentualnego procesu sądowego, podczas gdy kancelarie odszkodowawcze pomagają swoim klientom w wystąpieniu do sądu, ale to klient musi ponieść opłaty. W przeciwieństwie do prowizji firm działających po fakcie opłata za ubezpieczenie ochrony prawnej nie jest obciążona podatkiem VAT. Co więcej, jeśli sprawa będzie musiała się skończyć w sądzie i ją przegramy, to klient także nie poniesie żadnych kosztów z tego tytułu zapewnia Maciej Turowski. Konkurencją dla DAS jest przedsięwzięcie kancelarii adwokackich należących do Lion s Group, które wspólnie uruchomiły ogólnopolski numer, pod który może zadzwonić kierowca tuż po kolizji, by od razu uzyskać pomoc prawną. Oczywiście trzeba wcześniej wykupić odpowiednią usługę, ale kosztuje ona tylko 100 zł rocznie. W odróżnieniu od DAS za tę kwotę można uzyskać pomoc tylko w jednej sprawie. A JEŚLI NAS NACIĄGNĄ Niestety rynku tego typu usług nikt nie reguluje. Warto więc pamiętać, że kancelarie odszkodowawcze są zwykłymi firmami usługowymi. Dlatego w razie jakichkolwiek problemów należy się zwrócić do Federacji Konsumentów lub do lokalnego Rzecznika Konsumentów. Wcześniej czy później państwo powinno się zająć regulacją rynku takich usług twierdzi Aleksander Daszewski z Biura Rzecznika Ubezpieczonych. Jego zdaniem potrzebna jest specjalna ustawa, gdyż w obecnej sytuacji działalność nierzetelnych kancelarii odszkodowawczych można uznać np. za nieuczciwą konkurencję wobec radców i adwokatów. Znam przypadki, w których osoba niepotrafiąca porządnego zdania po polsku napisać, próbowała oferować takie usługi dodaje Aleksander Daszewski. ZYSKUJEMY CZAS I PIENIĄDZE Michał Markiewicz swoje kontakty z ubezpieczycielem wspomina jak najgorzej. Żadnej woli pomocy ze strony pracowników, żadnej informacji. Nawet o tym, że od niekorzystnych dla mnie decyzji mogłem się odwoływać wspomina. Michała Markiewicza traktowano jak natręta. Dzisiaj już wie, że lepiej byłoby skorzystać z pomocy fachowców. Wprawdzie to kosztuje, ale z drugiej strony nie musiałbym biegać sam po inspektoratach przez kilka miesięcy. Zyskałbym spokój, czas, no i przede wszystkim pieniądze podkreśla. Katarzyna Wojda: Fachowcy z kancelarii odszkodowawczej powiedzieli mi, że pieniądze od ubezpieczalni mogę wygrać tylko w sądzie. We wszystkim mi pomogli, nawet nie musiałam pojawiać się na sprawach. Wygrałam 5 tysięcy zł. Michał Markiewicz: Osobista walka z ubezpieczalnią to droga przez mękę. Ja już cztery miesiące odwołuję się, wysyłam pisma i nic do tej pory nie wskórałem. Teraz myślę, że lepiej było wynająć fachowców. Oszczędziłbym czas i nerwy. Paweł Janiszewski: Pracownik ubezpieczalni domagał się łapówki. Kiedy odmówiłem, dostałem pismo z odmową wypłaty odszkodowania! Dopiero przy pomocy kancelarii odszkodowawczej odzyskałem należne mi pieniądze. Leszek Kadelski Tekst jest przedrukiem z Tygodnika Motoryzacyjnego MOTOR 45/

16 DEPARTAMENT PRAWNY ODPOWIADA Jeśli sprawcą kolizji z samochodem był rowerzysta, czy poszkodowany może wystąpić o odszkodowanie do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego? Nie. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny wypłaca odszkodowania jedynie w przypadku, gdy posiadacz pojazdu mechanicznego nie zawarł umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC, a pojazdem tym została wyrządzona szkoda. Zgodnie z ustawą Prawo o ruchu drogowym rower nie jest traktowany jako pojazd mechaniczny, zatem kierujący rowerem nie jest objęty ochroną ubezpieczeniową OC komunikacyjnego. W tej sytuacji poszkodowany może wystąpić z roszczeniem bezpośrednio do sprawcy (rowerzysty). Kiedy termin wypłacenia odszkodowania może się przedłużyć? Termin ten może być przedłużony jedynie w przypadku, gdy w ciągu 30 dni nie było możliwe wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania. W takim przypadku odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od chwili, gdy przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże odszkodowanie musi być wypłacone nie później niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie. Niedochowanie terminu likwidacji umożliwia poszkodowanemu dochodzenie odsetek ustawowych za zwłokę. Roszczenie to jest niezależne od istnienia winy po stronie ubezpieczyciela, gdyż zgodnie z art k. c. wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie, chociaż nie poniósł żadnej szkody i opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik (czyli zakład ubezpieczeń) nie ponosi odpowiedzialności. Zgłoszenie żądania odsetek do towarzystwa ubezpieczeniowego nie zawsze skutkuje ich wypłatą, ale czasem wpływa na szybszą realizację odszkodowania lub świadczenia. Czy odszkodowanie może być obniżone? Tak. Należne odszkodowanie obniża się w przypadku przyczynienia się do powstania szkody bądź powiększenia jej rozmiarów przez poszkodowanego. Ma tu zastosowanie art. 362 k. c., który przewiduje obniżenie odszkodowania w sytuacji, gdy ktoś przyczynił się do powstania szkody lub do zwiększenia jej rozmiarów. Orzecznictwo do tego przepisu jednoznacznie stwierdza, iż stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron, stosuje się instytucję przyczynienia. Przykładem tego typu zachowań jest np. nagłe i niespodziewane wtargnięcie pod koła, czy też brak zapiętych pasów, gdy okoliczności te miały negatywny wpływ na rozmiar doznanych przez poszkodowanych obrażeń. Czy przysługuje zwrot tych kosztów leczenia i rehabilitacji w prywatnych placówkach opieki medycznej, które można było wykonywać w ramach uspołecznionej służby zdrowia? Tak, o ile poszkodowany udowodni konieczność stosowania takich metod, które nie są finansowane z publicznych środków lub dostęp do nich jest znacznie utrudniony (np. z uwagi na wyczerpanie limitów, odległe terminy kolejnych badań, czy ostatnio strajk pracowników służby zdrowia). Potwierdził to również w swoim orzecznictwie Sąd Najwyższy wskazując, iż zwrot takich kosztów jest zasadny w przypadku szukania pomocy i porad u wybitnych specjalistów oraz w znanym zakładzie leczniczym w przypadku zagrożenia poważnym schorzeniem, np. utraty słuchu, wzroku etc. (por. orzeczenie z dnia sygn. akt II PR 217/69). Czy jest możliwość uzyskania zaliczki na poczet wydatków związanych z leczeniem poszkodowanego? Tak. Na podstawie art k. c. środki na leczenie poszkodowanego można otrzymać zaliczkowo. Wnosząc o taką zaliczkę należy zgodnie z art. 6 k. c. udowodnić, że takie wydatki pojawią się w procesie dalszego leczenia. Pomocne w tym celu są zalecenia lekarskie dotyczące sposobu leczenia, rehabilitacji, diety etc. 14 Jerzy Szymanik pracownik Działu Szkoleń VOTUM Centrum Odszkodowań SA

17 ROZMOWA Z PANIĄ WERONIKĄ PRZEKWAS, POSZKODOWANĄ W WYPADKU ROWEROWYM Pani Weronika Przekwas w 2005 roku miała wypadek. Jechała na rowerze z córką na cmentarz, aby podlać kwiaty na grobie ojca. Iwona Szmejter: W jakich okolicznościach doszło do wypadku? Weronika Przekwas: Na skrzyżowniu ulic Grunwaldzkiej z Polną w Toruniu na drodze rowerowej zostałam potrącona przez samochód, który wymusił na mnie pierwszeństwo. Przewróciłam się, uderzyłam głową w krawężnik, z przodu uderzyłam córkę, która wleciała na płot z siatki. Córka nie odniosła żadnych obrażeń, ale okazało się, że mam uszkodzony błędnik, wstrząs mózgu oraz krwiaka na nodze. I. SZ.: Od tego dnia minęło już trochę czasu. Czy w dalszym ciągu odczuwa Pani skutki wypadku? W. P.: Tak, odczuwam nadal zawroty i bóle głowy. Kiedy jest bardzo gorąco na dworze czuję się gorzej niż zwykle. Lekarz powiedział mi, że uszkodzenie błędnika, którego doznałam w wypadku, nie jest wyleczalne. Cały czas jestem pod kontrolą laryngologa. Zażywam także leki, które prawdopodobnie będę musiała brać do końca życia. I. SZ.: W sytuacji ewidentnej winy kierującego pojazdem jaka była reakcja jego ubezpieczyciela na Pani próby uzyskania odszkodowania? W. P.: Po zakończeniu leczenia złożyłam dokumenty do towarzystwa ubezpieczeniowego i czekałam na komisję. Po miesiącu przyznali mi odszkodowanie w wysokości 1800 zł. Po odwołaniu otrzymałam jeszcze 800 zł. I. SZ.: Skąd wiedziała Pani, że to suma nieadekwatna do rozmiarów szkody? W. P.: Na spotkaniu u mojej siostry poznałam przedstawiciela firmy VOTUM, który stwierdził, że można spróbować uzyskać większą kwotę odszkodowania, stosowną do doznanych urazów. Po rozmowie telefoniczniej umówiłyśmy się na spotkanie, by wstępnie przejrzeć dokumenty z wypadku i te dotyczące odszkodowania. I. SZ.: Podobno kwota końcowa była kilkaset procent wyższa od proponowanej przez ubezpieczyciela. Czy nie było to dla Pani zaskakujące? W. P.: Po przejrzeniu historii mojej sprawy przygotowano dokumenty dla prawników z centrali VOTUM we Wrocławiu. Wystąpili oni do firmy ubezpieczeniowej sprawcy wypadku o odszkodowanie w wysokości zł, które ostatecznie otrzymałam. Było to dla mnie wielkim zaskoczeniem, bo już kwoty 1800 zł i 800 zł wydawały mi się wystarczające. Gdy zobaczyłam tę kwotę myślałam, że jest to 1300 zł pomyliły mi się zera! I. SZ.: A w życiu prywatnym? Co ma dla Pani znaczenie i co chciałaby Pani zrealizować w najbliższym czasie? W. P.: Pracuję w pralni wojskowej. Zawsze obsługiwałam dwie maszyny. Musiałam 30 kg prania wkładać do kilku komór. Po wypadku, ze względu na stan zdrowia, przeniesiono mnie na inne stanowisko. Pensję mam taką samą, a pracuję jako prasowaczka. Nie muszę się schylać i dźwigać. Jeśli chodzi o moje plany na przyszłość, to chciałabym przede wszystkim, aby moje córki skończyły studia i dostały dobrą pracę, a reszta chyba sama się ułoży. Chciałabym jeszcze na koniec podziękować firmie VOTUM za tak skuteczne załatwienie sprawy. I. SZ.: Dziękuję za wywiad i życzę Pani zrealizowania planów. Rozmawiała Iwona Szmejter Kierownik Grupy VOTUM Centrum Odszkodowań SA 15

18 VOTUM BEZ KRAWATA Dżinsy, bluzy z polaru, plecaki i okulary przeciwsłoneczne stanowiły 13 i 14 maja podstawę ubioru kadry VOTUM. Niecodzienna była także sceneria malowniczy krajobraz Masywu Śnieżnika. Wszystko to było pretekstem, by nasze coraz liczniejsze grono pracowników firmy spotkało się na gruncie innym niż zawodowy. Po dwugodzinnej podróży z Wrocławia rozgościliśmy się w urokliwym, otoczonym lasem Hoteliku Orańskim w Starej Morawie, skąd wyruszyliśmy na pieszą wędrówkę. Celem był Śnieżnik. Niestety, nagłe załamanie pogody i gwałtowny grad uniemożliwiły nam zdobycie szczytu, do którego pozostało zaledwie pół godziny marszu. Na szczęście szalejącą nawałnicę bezpiecznie podziwialiśmy z okien schroniska Na Śnieżniku. Wspólny trud w pokonywaniu górskich szlaków i kaprysów pogody uwieńczony został wieczorną zabawą taneczną oraz tym, co najważniejsze umocnieniem świadomości tworzenia zgranego zespołu. Zgranego w codziennej działalności, ale także w podejmowaniu innych, niż stricte zawodowe, działań. Solidne niedzielne śniadanie było znakiem kończącego się wyjazdu, a zarazem początkiem planowania kolejnego wspólnego spotkania VOTUM w plenerze. Kolejnego spotkania bez krawatów... Jerzy Szymanik pracownik Działu Szkoleń VOTUM Centrum Odszkodowań SA 16

19 Wydawca: VOTUM Centrum Odszkodowań SA ul. Racławicka Wrocław Tel. 071/ , fax 071/ bezpłatna infolinia: Redakcja: Anna Szymczak Służyńska Skład: Agata Krupiowska Korekta: Martyna Pajączek Druk: Drukarnia Panda ul. Paczkowska Wrocław tel./fax 071/ biuro@drukarnia-panda.pl

20 PRZEJDŹ NA NASZĄ STRONĘ