Protokół zebrania Komitetu Nauk o Literaturze PAN z dnia 17 listopada 2009

Transkrypt

1 Protokół zebrania Komitetu Nauk o Literaturze PAN z dnia 17 listopada 2009

2 1 Prof. dr hab. Krzysztof Kłosiński otworzył zebranie plenarne Komitetu Nauk o Literaturze przedstawiając trzypunktowy program. Pierwszy punkt obrad dotyczył Zjazdu Polonistów zaplanowanego na rok Przewodniczący poprosił o propozycje odnośnie organizacji Zjazdu. Zjazd miałby odbyć się w Katowicach, być może w kampusie w Rybniku. Uznano za konieczne, by rozpocząć prace powołanego przez komitet zespołu programowego. W punkcie drugim zebrania zaplanowana była dyskusja nad raportem o stanie nauk humanistycznych pt. Stanowisko w sprawie ustanowienia strategicznego programu rozwoju nauk humanistycznych w Polsce, przygotowanym dla zespołu oceniająco-integracyjnego przez zespół pod kier. prof. Ryszarda Nycza, a powołany decyzją Prezydium PAU w listopadzie 2008 roku. Prof. dr hab. Ryszard Nycz podziękował za włączenie raportu do programu zebrania KNoL. Zapowiedział, że celem autorów raportu było zwrócić się do Ministerstwa Nauki lub do Sejmu RP. Jako na główne założenie dokumentu wskazał znalezienie cechy wspólnej dla badań humanistycznych, która w sposób niekwestionowany ujmowałaby ich specyfikę i pozwoliłaby ustanowić dla humanistyki odrębne kryteria. O istocie humanistyki stanowi to, że zajmuje się kulturą narodową (kulturą w Polsce). Z tego względu nie może być finansowana przez Unię Europejską, ani poprzez krótkoterminowe granty, gdyż wymaga nakładów ciągłych. Proponując taki system finansowania badań kompleksowych prof. Nycz zaznaczył różnicę między stanowiskiem swoim a punktem widzenia prof. dra hab. Stanisława Mossakowskiego, który

3 2 w ramach narodowego Funduszu dla Humanistyki pragnąłby finansowania wyłącznie badań źródłowych. Prof. Kłosiński poparł przedmówcę zauważając, że czasopism, edycji dzieł zbiorowych czy słowników nie sposób finansować z grantów, gdyż są one pracami trwającymi przez pokolenia. Dotychczasowa wizja ministerialna jego zdaniem nie obejmuje humanistyki. Prof. dr hab. Wojciech Kalaga zgodził się z powyższym i podkreślił nieadekwatność systemu grantowego dla nauk humanistycznych. Prof. dr hab. Roch Sulima zaproponował, aby skierować memoriał do rad wydziałów uniwersytetów. Prof. dr hab. Grażyna Bystydzieńska podtrzymała wnioski prof. Nycza przytaczając argument dydaktyczny: wśród studentów humaniści stanowią znaczny procent, nieodzwierciedlany w proporcjach finansowania nauk ścisłych i humanistycznych. Następnie zabrał głos prof. dr hab. Marek Prejs, który wyraził przekonanie, że stanowisko sformułowane przez PAU wprowadza zobowiązania obustronne, zobowiązujące środowisko naukowe do opracowania korzystnego modelu badań paktu dla humanistyki który zapewni ochronę przez przypadkowością badań i adekwatne przyznawanie funduszy. Prof. dr hab. Grażyna Borkowska stwierdziła, że zamiast słowa fundusz stosowniej byłoby sformułować projekt w terminach programu, paktu, praw i obowiązków. Ponadto odniosła się do punktu 4 (b) Stanowiska w sprawie ustanowienia strategicznego programu rozwoju nauk humanistycznych w Polsce wskazując potrzebę doprecyzowania celów i zadań zespołu badawczych.

4 3 W punkcie 3 powyższego dokumentu uznała za niejasny postulat skorelowania edukacji na poziomie akademickim z programami kształcenia niższych szczebli. Prof. dr hab. Anna Łebkowska powiedziała się na temat konieczności sfinansowania powstania internetowych wersji czasopism polonistycznych. Tymczasem zamiast zwiększania na nie nakładów finansowych, obcina się dotacje, czego przykładem jest Ruch Literacki. Podobną uwagę dotyczącą Pamiętnika Literackiego zgłosiła prof. Borkowska. Prof. dr hab. Jacek Popiel również projekt stanowiska, a obawy o nieuwzględnienie neofilologii uznał za płonne. Stwierdził, że na tym etapie potrzebny jest jednolity głos środowiska humanistycznego. Prof. dr hab. Hubert Orłowski również pozytywnie wypowiedział się o staraniach dla stworzenia osobnego miejsca dla humanistyki w sferze finansowania nauki. Prof. dr hab. Zdzisław Najder zaapelował, aby pamiętać o adresacie przy redagowaniu dokumentu. Mówcy zwrócili uwagę na sytuację neofilologii, która musi być uwzględniona obok filologii narodowej. Głosu poparcia udzielił również Przewodniczący KNoL stwierdzając, że neofilologia polska, ze względu na typ swoich zobowiązań badawczych, nie może zostać zastąpiona przez neofilologię zagraniczną i przysługują jej te same prawa co polonistyce. Prof. Nycz podziękował za głosy. W odpowiedzi na wątpliwość podniesioną przez prof. Najdera jako adresata pisma wskazał Ministerstwo lub komisję

5 4 sejmową. Prof. Kłosiński jako przewodniczący zaproponował głosowanie, co doprowadziło do jednomyślnego przyjęcia tekstu stanowiska, który postanowiono umieścić na stronie internetowej KNoL. Następnie głos zabrał prof. dr hab. Michał Głowiński, który zaproponował poparcie przez KNoL kandydatury prof. Nycza w wyborach członków rzeczywistych PAN. Po opuszczeniu sali przez prof. Nycza jego kandydatura uzyskała poparcie jednogłośne. Po tym przewodniczący przekazał zebranym, że władze Akademii poleciły przygotowanie raportu o stanie nauki na zasadzie eksperckiej, choć na ten cel nie zostały przeznaczone żadne środki finansowe. Zapowiedział, że zaraz po zebraniu KNoL odbędzie się zebranie zespołu filologicznego, na którym zostanie ustalony tryb działania. Prof. Popiel wyraził zdziwienie, że tak ważny raport zostaje przygotowany na zasadzie eksperckiej i nie ma charakteru zlecenia. Zauważył, jak dużych nakładów wymagałoby choćby tak ważne przecież wykonanie listy ośrodków edukacyjnych w Polsce, na których prowadzone są studia polonistyczne i filologiczne w ogóle. Przewodniczący zgodził się z przedmówcą i stwierdził, że w ten sposób można będzie przygotować co najwyżej wizję obrazu humanistyki ze wskazaniem korzystnych działań w przyszłości, nie zaś empiryczny, gruntowny raport. Prof. Borkowska podzieliła te wątpliwości i uznała, że bez pieniędzy i w tak krótkim czasie będzie można przygotować jedynie opinię środowiskową. Prof. Kalaga dodał, że jednym z postulatów tej opinii powinno być przygotowanie wyczerpującego raportu o jednolitej metodologii i opartego na szeroko zakrojonych badaniach

6 5 statystycznych. W kwestii angielskojęzycznej wersji strony internetowej KNoL uznano, że ten postulat może zostać spełniony, ale wymagałoby to współpracy tłumacza w formie zlecenia. Przewodniczący podziękował obecnym, zapowiedział następne spotkanie KNoL na 19 stycznia 2010 o g Protokołował: Krzysztof Gajewski