KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

Transkrypt

1 PARLAMENT EUROPEJSKI Komisja Petycji KOMUNIKAT DLA POSŁÓW Przedmiot: Petycja nr 0312/2013, którą złożyła Kapka Panayotova (Bułgaria), w imieniu stowarzyszenia Centrum na rzecz niezależnego życia, z 19 podpisami, w sprawie niedostępności transportu publicznego w Bułgarii dla osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej możliwości poruszania się 1. Streszczenie petycji Składająca petycję potępia to, że w Bułgarii transport publiczny autobusami i pociągami jest niedostępny dla osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej możliwości poruszania się. Stanowi to naruszenie Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych oraz pozbawia te osoby możliwości zawodowych, ograniczając jednocześnie ich dostęp do edukacji i kontaktów społecznych. Zdaniem składającej petycję władze Bułgarii naruszają przepisy krajowe i europejskie określone w rozporządzeniu (WE) nr 1371/2007 dotyczącym praw pasażerów w ruchu kolejowym, w dyrektywie 2001/85/WE odnoszącej się do przepisów szczególnych dotyczących pojazdów wykorzystywanych do przewozu pasażerów i mających więcej niż osiem siedzeń poza siedzeniem kierowcy oraz w rozporządzeniu (WE) nr 181/2011 dotyczącym praw pasażerów w transporcie autobusowym i autokarowym. 2. Dopuszczalność Petycja uznana została za dopuszczalną dnia 8 listopada 2013 r. Zwrócono się do Komisji o przekazanie informacji (art. 216 ust. 6 Regulaminu). 3. Odpowiedź Komisji otrzymana dnia 30 lipca 2014 r. Składający petycję 19 osób fizycznych i organizacji pozarządowych z Bułgarii, twierdzą, że CM\ doc PE v02-00 Zjednoczona w różnorodności

2 Bułgaria nie przestrzega art. 9 Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, w którym przewidziano zapewnienie dostępu między innymi do środków transportu oraz usunięcie przeszkód w zakresie dostępu do infrastruktury transportowej i pojazdów. Uwagi Komisji Komisja Europejska jest w pełni zaangażowana w ochronę i upowszechnianie praw podstawowych oraz w poprawę sytuacji osób niepełnosprawnych w Europie. Od stycznia 2011 r. UE jest stroną Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, która w związku z tym stała się integralną częścią unijnego porządku prawnego. UE jest związana konwencją w zakresie swoich kompetencji. Poprawa dostępu do środowiska fizycznego, środków transportu, technologii i systemów informacyjno-komunikacyjnych (ICT), a także do innych urządzeń i usług, stanowiąca warunek wstępny pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych, jest jednym z podstawowych celów europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności na lata Ważnymi instrumentami, które mogą wpłynąć na poprawę dostępności w środowisku zbudowanym, są unijne fundusze strukturalne (w szczególności Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego). W rozporządzeniu w sprawie wspólnych przepisów dotyczących europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych w okresie programowania wprowadzono wymóg, aby państwa członkowskie i Komisja poczyniły odpowiednie kroki w celu zapobiegania wszelkim formom dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność podczas przygotowania i wdrażania programów oraz aby w procesie przygotowywania i wdrażania programów uwzględniano zapewnienie dostępności dla osób niepełnosprawnych. Instytucje zarządzające mają obowiązek zapewniać, aby cała infrastruktura, wszystkie produkty, towary i usługi, które są powszechnie dostępne lub powszechnie zapewniane i które są dofinansowane z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, zwłaszcza w zakresie środowiska fizycznego, transportu i ICT, były dostępne dla wszystkich obywateli, w tym dla osób niepełnosprawnych, zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami, co przyczynia się do istnienia środowiska wolnego od barier dla osób niepełnosprawnych i osób starszych. Należy zauważyć, że Bułgaria ratyfikowała Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych i w 2008 r. podpisała protokół fakultatywny do tej konwencji, którego jednak jak dotąd nie ratyfikowała. Jako państwo-strona konwencji Bułgaria jest zobowiązana do ochrony i zabezpieczenia wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności osób niepełnosprawnych, w szczególności poprzez podejmowanie odpowiednich środków w celu zapewnienia osobom niepełnosprawnym, na zasadzie równości z innymi osobami, dostępu do środowiska fizycznego, środków transportu, informacji i komunikacji, w tym technologii i systemów informacyjno-komunikacyjnych, a także do innych urządzeń i usług, powszechnie dostępnych lub powszechnie zapewnianych, zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich (zgodnie z art. 9 konwencji). W dniu 11 kwietnia 2014 r. Komitet ONZ do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych przyjął uwagę ogólną nr 2 2 z myślą o doprecyzowaniu wspomnianego powyżej art. 9. Państwa-strony zobowiązane są zapewniać prawo dostępu osób niepełnosprawnych poprzez rygorystyczne stosowanie norm dostępności. Bariery w zakresie 1 Rozporządzenie (UE) nr 1303/ PE v /10 CM\ doc

3 dostępu do istniejących obiektów, urządzeń, towarów i usług skierowanych do ogółu społeczeństwa lub powszechnie dostępnych są likwidowane stopniowo, w sposób systematyczny i przede wszystkim podlegający stałemu monitorowaniu, z myślą o osiągnięciu pełnej dostępności. Istnieje wyraźna potrzeba przyjęcia przepisów i monitorowania ich wdrażania: Na państwach-stronach spoczywa obowiązek przyjmowania, ogłaszania i monitorowania krajowych norm dostępności. W przypadku gdy nie istnieją odpowiednie przepisy, pierwszym krokiem powinno być przyjęcie odpowiednich ram prawnych. Państwa-strony powinny dokonać kompleksowego przeglądu przepisów dotyczących dostępności, aby rozpoznać, monitorować i zapełniać luki w ustawodawstwie i jego wdrażaniu. Transport kolejowy Rozporządzenie (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym 1 ma na celu zapewnienie osobom niepełnosprawnym i osobom o ograniczonej możliwości poruszania się takich samych możliwości korzystania z transportu kolejowego, jakie mają inni pasażerowie. W tym celu w rozporządzeniu zobowiązano przedsiębiorstwa kolejowe do ustanowienia niedyskryminujących zasad dostępu tych pasażerów, tak aby mieli oni równe prawo do korzystania z przewozu i aby nie było możliwe odmówienie im dokonania rezerwacji lub sprzedaży biletu, chyba że byłoby to uzasadnione zasadami dostępu, na przykład ze względów bezpieczeństwa lub z uwagi na przeznaczenie pojazdów (art. 19). Bułgaria wyłączyła wszystkie krajowe przewozy kolejowe ze stosowania większości artykułów rozporządzenia na okres co najmniej pięciu lat. W rezultacie wyłączono stosowanie większej części przepisów odnoszących się do przewozu pasażerów niepełnosprawnych, z wyjątkiem art. 19 i art. 20 ust. 1 dotyczącego informacji zwłaszcza na temat dostępności przewozów kolejowych i taboru kolejowego. Powyższe dotyczy w szczególności obowiązku zapewnienia dostępności stacji, peronów, innych pomieszczeń i taboru kolejowego dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej możliwości poruszania się oraz pomocy na stacjach kolejowych i w pociągach z myślą o umożliwieniu tym pasażerom korzystania z przewozów kolejowych. Ani w rozporządzeniu, ani w Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych nie wyznaczono państwom członkowskim, przedsiębiorstwom kolejowym ani zarządcom stacji i infrastruktury terminów na dokonanie odnowy lub remontu, mających na celu zapewnienie dostępności ich usług. Wymogi przewidziane w technicznej specyfikacji interoperacyjności (TSI) 2 dotyczącej osób o ograniczonej możliwości poruszania się co do zasady nie obejmują usług krajowych, takich jak te, do których odnoszą się składający petycję, a dotyczą tylko odnowy lub modernizacji infrastruktury kolejowej lub taboru kolejowego dokonywanych od wejścia w życie decyzji Komisji w dniu 1 lipca 2008 r. Tutaj także nie przewidziano żadnych terminów, jako że zastosowanie ma zasada stopniowego wdrażania. Państwa członkowskie podejmują decyzje dotyczące odnowy i modernizacji oraz decyzje w kwestii tego, czy zakres prac uzasadnia zastosowanie technicznej specyfikacji interoperacyjności w odniesieniu do danego projektu w 1 Dz. U. L 315 z , s Decyzja Komisji 2008/164/WE z dnia 21 grudnia 2007 r. dotycząca technicznej specyfikacji interoperacyjności w zakresie aspektu Osoby o ograniczonej możliwości poruszania się transeuropejskiego systemu kolei konwencjonalnych i transeuropejskiego systemu kolei dużych prędkości; Dz. U. L 64 z , s. 72. CM\ doc 3/10 PE v02-00

4 myśl art. 20 dyrektywy w sprawie interoperacyjności systemu kolei UE 1. Techniczna specyfikacja interoperacyjności dotycząca osób o ograniczonej możliwości poruszania się jest obecnie poddawana przeglądowi 2. Poza rozszerzeniem zakresu TSI na cały system kolei w Unii Europejskiej Komisja proponuje, aby państwa członkowskie opracowywały krajowe plany wdrożenia oraz aby określono wspólne priorytety i kryteria w zakresie odnowy i modernizacji. Jeżeli środki te zostaną przyjęte przez państwa członkowskie, przyczynią się do stopniowej eliminacji barier w zakresie dostępności w transporcie kolejowym w rozsądnych ramach czasowych. W myśl art. 28 rozporządzenia (WE) nr 1371/2007 przedsiębiorstwa kolejowe mają obowiązek określać normy jakości obsługi, które obejmują między innymi świadczenie pomocy i sporządzanie rocznych sprawozdań na temat realizacji takich norm jakości obsługi. Bułgarskie przedsiębiorstwo kolejowe BDZ opublikowało sprawozdania roczne za lata 2010, 2011 i 2012 na stronie internetowej ERA 3. Zgodnie z przekazanymi informacjami na temat dostępnego, przede wszystkim dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, transportu kolejowego w sprawozdaniach wymieniono sześć głównych linii, dzięki którym najwyraźniej zapewnione jest stosunkowo zrównoważone geograficzne rozmieszczenie usług kolejowych dostępnych dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich (mimo tego, że Bułgaria wyłączyła stosowanie takich obowiązków w odniesieniu do swoich usług kolejowych). Ponadto wydaje się, że możliwe jest uzyskanie pomocy na dodatkowych liniach obsługiwanych przez spalinowe i elektryczne zespoły trakcyjne Desiro, kursujące na różnych trasach w tym państwie i wykorzystujące składane pochylnie, które umożliwiają osobom poruszającym się na wózkach inwalidzkich wsiadanie do pociągów i wysiadanie z nich. Komisja utrzymuje częste kontakty ze wszystkimi państwami członkowskimi i organizuje regularne spotkania z krajowymi organami wykonawczymi, podczas których odbywa się dyskusja na temat wdrażania rozporządzenia oraz wymiana najlepszych praktyk. Ostatnie spotkanie z krajowymi organami wykonawczymi miało miejsce w dniu 14 października 2013 r., przy czym w spotkaniu tym uczestniczyli przedstawiciele Bułgarii. W 2011 r. Komisja zleciła opracowanie ekspertyzy na temat stosowania rozporządzenia (WE) nr 1371/2007 w państwach członkowskich. Opublikowaną w lipcu 2012 r. ekspertyzę 4 sporządziła spółka Steer Davies Gleave. Wykonawca przeprowadził studia przypadków na przykładzie ograniczonej liczby państw członkowskich. Co prawda, wśród tych państw nie było Bułgarii, jednak możliwe jest uwzględnienie tego państwa w kolejnym sprawozdaniu. Transport autobusowy W Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, zwłaszcza w jej art. 9, nałożono na państwa-strony konwencji obowiązek przedsięwzięcia odpowiednich środków w celu zapewnienia osobom niepełnosprawnym, na zasadzie równości z innymi osobami, dostępu między innymi do środków transportu. Środki te muszą obejmować rozpoznanie i eliminację przeszkód i barier w zakresie dostępności. W konwencji nie narzucono określonych środków ani terminów na ich przedsięwzięcie w odniesieniu do dostępności pojazdów i infrastruktury 1 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/57/WE z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie (przekształcenie), Dz.U. L 191 z , s PE v /10 CM\ doc

5 w zakresie transportu autobusami i autokarami. Składający petycję przywołują dyrektywę 2001/85/WE z dnia 20 listopada 2001 r. odnoszącą się do przepisów szczególnych dotyczących pojazdów wykorzystywanych do przewozu pasażerów i mających więcej niż osiem siedzeń poza siedzeniem kierowcy 1 jako źródło właściwych europejskich przepisów dotyczących przewozu pasażerów niepełnosprawnych lub osób o ograniczonej możliwości poruszania się. W dyrektywie tej przedstawiono określone normy techniczne, dotyczące przede wszystkim minimalnej liczby specjalnych siedzeń przeznaczonych dla osób o ograniczonej możliwości poruszania się, których to norm muszą przestrzegać producenci autobusów miejskich, aby mieć możliwość wprowadzania swoich pojazdów na rynek w Unii Europejskiej. Dyrektywa ta nie obejmuje jednak sposobu organizacji usług transportowych w państwach członkowskich, zwłaszcza liczby i przydziału pojazdów umożliwiających przewóz pasażerów niepełnosprawnych lub osób o ograniczonej możliwości poruszania się. W motywie 10 rozporządzenia (UE) nr 181/2011 dotyczącego praw pasażerów w transporcie autobusowym i autokarowym 2 podkreślono, że bez uszczerbku dla obecnych lub przyszłych przepisów dotyczących wymogów technicznych dla autobusów lub autokarów, przewoźnicy powinni, w miarę możliwości, uwzględnić potrzeby pasażerów niepełnosprawnych i osób o ograniczonej możliwości poruszania się przy podejmowaniu decyzji w sprawie sprzętu w nowych i nowo remontowanych pojazdach. Tak sformułowany przepis nie wywołuje wiążących skutków prawnych. W art. 11 ust. 1 tego rozporządzenia na przewoźników nałożono obowiązek ustanawiania i stosowania niedyskryminacyjnych warunków dostępu osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej możliwości poruszania się do transportu. Obowiązek ten ma zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do usług regularnych, w przypadku gdy zaplanowana długość trasy przekracza 250 km 3. Warunki dostępu oznaczają normy, wytyczne i informacje dotyczące dostępu do autobusów, wraz z istniejącymi w nich rozwiązaniami przeznaczonymi dla osób niepełnosprawnych lub osób o ograniczonej możliwości poruszania się 4, które przewoźnicy mają obowiązek ustanowić we współpracy z organizacjami przedstawicielskimi pasażerów niepełnosprawnych lub osób o ograniczonej możliwości poruszania się. Transport podziemny w Sofii Jako że kwestie związane z dostępnością podziemnego transportu miejskiego nie są uregulowane w europejskim prawodawstwie, Komisja nie jest uprawniona do interwencji w tym zakresie. Niemniej wiadomo, że w przypadku współfinansowanych w ramach polityki spójności projektów rozbudowy systemu metra w Sofii w okresie programowania wykonawcy zobowiązani byli do wyposażenia każdej stacji w windy i inne udogodnienia dla osób niepełnosprawnych, rodziców z małymi dziećmi i innych pasażerów, których możliwość poruszania się jest tymczasowo lub stale ogranicz ona. 1 Dz. U. L 42 z , s Dz. U. L 55 z , s Art. 2 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 181/ Art. 3 lit. k) rozporządzenia (UE) nr 181/2011. CM\ doc 5/10 PE v02-00

6 Beneficjenci projektu w rzeczy samej muszą zobowiązać się do spełnienia określonych wymogów w zakresie dostępności, aby móc skorzystać z unijnego finansowania w odniesieniu do budowy infrastruktury transportu publicznego, takiej jak linie kolejowe i linie metra. Taki obowiązek przewidziany został w programach operacyjnych w dziedzinie transportu finansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności, w których to programach bułgarskie władze zobowiązują się do zapobiegania wszelkiej dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność, także w zakresie dostępu do infrastruktury transportowej. Podczas badania przez służby Komisji projektów współfinansowanych w ramach programów polityki spójności kontroli zawsze podlega to, czy udogodnienia przeznaczone dla osób o ograniczonej możliwości poruszania się rzeczywiście zostały zrealizowane zgodnie ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia. Jeżeli okaże się, że tak się nie stało (czego dotychczas nie stwierdzono w przypadku stacji metra lub stacji kolejowych w Sofii, których renowacji dokonano w ramach modernizacji torów współfinansowanej ze środków EFRR/Funduszu Spójności), wówczas beneficjenta projektu powiadamia się o tym fakcie i zobowiązuje się go do zapewnienia dostosowania infrastruktury przez wykonawcę. Należy zauważyć, że w unijnych rozporządzeniach w sprawie wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej (rozporządzenie (UE) nr 1315/2013) i w sprawie ustanowienia instrumentu Łącząc Europę (rozporządzenie (UE) nr 1316/2013) przewidziano możliwości finansowania działań (prac studyjnych i robót) mających na celu poprawę dostępności infrastruktury transportowej dla wszystkich użytkowników, w tym dla osób niepełnosprawnych. Po przyjęciu przez Komisję w marcu 2014 r. programu prac w odniesieniu do pomocy finansowej w ramach instrumentu Łącząc Europę sektor transportu (zob. przede wszystkim Program roczny: C (2014) 1919), na początku września 2014 r. zostanie rozpoczęta procedura zaproszeń do składania wniosków obejmujących takie działania na rzecz osób niepełnosprawnych. Co się tyczy przepisów dotyczących udzielania zamówień publicznych, w myśl art. 23 dyrektywy 2004/18/WE 1 i art. 34 dyrektywy 2004/17/WE 2 specyfikacje techniczne powinny, o ile jest to możliwe, być zdefiniowane w sposób uwzględniający kryteria dostępności dla osób niepełnosprawnych lub przeznaczenia dla wszystkich użytkowników. W odniesieniu do instytucji i podmiotów zamawiających możliwość tę potwierdzono w motywie 29 dyrektywy 2004/18/WE oraz w motywie 42 dyrektywy 2004/17/WE. W ten sposób w dyrektywach w sprawie udzielania zamówień publicznych nałożono na krajowe instytucje zamawiające obowiązek uwzględniania o ile jest to możliwe dostępności dla osób niepełnosprawnych we wszystkich projektach publicznych, także w zakresie transportu publicznego autobusem i pociągiem. Wymóg ten dodatkowo zaostrzono w ramach ostatnich dyrektyw w sprawie zamówień publicznych oraz w dyrektywie w sprawie koncesji 3. W art. 60 nowej dyrektywy sektorowej i 1 Dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi. 2 Dyrektywa 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. (dyrektywa sektorowa) koordynująca procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych. 3 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE (dyrektywa dotycząca sektora publicznego); dyrektywa Parlamentu PE v /10 CM\ doc

7 w art. 42 nowej dyrektywy dotyczącej sektora publicznego przewidziano, że z wyjątkiem należycie uzasadnionych przypadków specyfikacje techniczne opracowywane są w sposób uwzględniający kryteria dostępności dla osób niepełnosprawnych lub przeznaczenia dla wszystkich użytkowników. W art. 36 nowej dyrektywy w sprawie udzielania koncesji po raz pierwszy przewidziano taki obowiązek w odniesieniu do koncesji. Co więcej, w motywie 5 nowej dyrektywy sektorowej i w motywie 3 nowej dyrektywy dotyczącej sektora publicznego wyraźnie odniesiono się do Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych i stwierdzono, że konwencję tę należy uwzględniać w związku z wyborem środków komunikacji, specyfikacji technicznych, kryteriów udzielenia zamówienia i warunków realizacji umowy. W odniesieniu do omawianej sprawy, składająca petycję potępia to, że w Sofii podziemny transport publiczny jest niedostępny dla osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej możliwości poruszania się. Wymogi określone w dyrektywach w sprawie zamówień publicznych, zobowiązujące instytucje zamawiające do uwzględniania kryteriów dostępności dla osób niepełnosprawnych lub przeznaczenia dla wszystkich użytkowników, mają zastosowanie w Bułgarii od chwili jej przystąpienia do UE w 2007 r. Nawet od tej pory instytucje zamawiające mogły mieć istotne powody, by nie uwzględniać w pełni tych kryteriów podczas określania odpowiednich specyfikacji technicznych danego projektu. Co za tym idzie, zgodność postępowań o udzielanie zamówień i umów z powyższymi wymogami musi podlegać indywidualnej ocenie. Co się tyczy zamówień publicznych w odniesieniu do podziemnego transportu miejskiego w Sofii, na które składająca petycję położyła szczególny nacisk, Komisja nie dysponuje informacjami na temat daty przeprowadzonego postępowania ani tego, w jaki sposób kryteria dostępności dla osób niepełnosprawnych lub przeznaczenia dla wszystkich użytkowników jeżeli miały w tym czasie zastosowanie zostały uwzględnione w odnośnych specyfikacjach technicznych. Wniosek Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych W Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, której Bułgaria i UE są stronami, wezwano do zapewnienia równego dostępu do środków transportu oraz do usunięcia barier dla dostępności. W myśl art. 4 tej konwencji [w] odniesieniu do praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych, każde z Państw Stron zobowiązuje się podjąć kroki, wykorzystując maksymalnie dostępne mu środki [...]. Przestrzeganie takich zobowiązań podlega kontroli Komitetu ONZ do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych przeprowadzanej na podstawie okresowych sprawozdań składanych przez państwa-strony zgodnie z art. 35 konwencji. Kontrola ta przebiega w formie interaktywnych dialogów z państwami-stronami, których podstawą są wstępne sprawozdania sporządzone przez te państwa. Wszystkie wydane do kwietnia 2014 r. wnioski końcowe komitetu na temat tych sprawozdań zawierają zalecenia Europejskiego i Rady w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylająca dyrektywę 2004/17/WE (dyrektywa sektorowa); oraz dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie udzielania koncesji. Parlament Europejski przyjął te dyrektywy w dniu 15 stycznia 2014 r., a Rada w dniu 11 lutego 2014 r. Akty te zaczną obowiązywać po upływie 20 dni od momentu opublikowania ich w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. CM\ doc 7/10 PE v02-00

8 dotyczące dostępności. Kolej W rozporządzeniu (WE) nr 1371/2007 także nie narzucono państwom członkowskim określonych środków ani rygorystycznych terminów na zapewnienie dostępnej infrastruktury i taboru w transporcie kolejowym. Ponadto w odniesieniu do krajowego transportu kolejowego Bułgaria wyłączyła stosowanie większości artykułów, przede wszystkim tych, które dotyczą przewozu osób o ograniczonej możliwości poruszania się. Aktualna techniczna specyfikacja interoperacyjności dotycząca osób o ograniczonej możliwości poruszania się zawiera konkretne wymogi. Wymogi te mają jednak zastosowanie wyłącznie, gdy spełnione są określone warunki. W związku z powyższym w świetle informacji przekazanych przez składających petycję Komisja nie dostrzega potrzeby badania sytuacji panującej w Bułgarii. Niemniej w przyszłej ekspertyzie dotyczącej stosowania można by zawrzeć studium przypadku dotyczące stosowania rozporządzenia (WE) nr 1371/2007 w Bułgarii w ujęciu ogólnym. Autobus Komisja zwróci się do bułgarskich krajowych organów wykonawczych odpowiedzialnych za egzekwowanie rozporządzenia (UE) nr 181/2011 o udzielenie informacji na temat tego, w jaki sposób przewoźnicy w Bułgarii przestrzegają zawartego w art. 11 ust. 1 tego rozporządzenia obowiązku ustanawiania i stosowania niedyskryminacyjnych warunków dostępu osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej możliwości poruszania się do transportu, oraz tego, czy do przedstawicieli pasażerów niepełnosprawnych lub osób o ograniczonej możliwości poruszania się zwraca się o udzielenie opinii i czy ich zdanie jest uwzględniane (lub czy zwrócono się do nich o wyrażenie opinii i czy ich zdanie zostało uwzględnione) podczas ustanawiania takich warunków dostępu. 4. Odpowiedź Komisji (REV) otrzymana dnia 16 grudnia 2014 r. Zgodnie ze zobowiązaniem podjętym w poprzednim komunikacie Komisja skontaktowała się z władzami bułgarskimi w dniu 25 marca 2014 r., za pośrednictwem systemu EU Pilot, w sprawie stosowania w Bułgarii praw pasażerów niepełnosprawnych i pasażerów o ograniczonej możliwości poruszania się, ustanowionych na mocy rozporządzenia (UE) nr 181/2011 dotyczącego praw pasażerów w transporcie autobusowym i autokarowym 1 (zwanego dalej rozporządzeniem ). Komisja zbadała w szczególności stosowanie art. 11 ust. 1 i art. 12 rozporządzenia. W odpowiedziach z dni 2 czerwca, 18 sierpnia i 17 listopada 2014 r. władze bułgarskie podkreśliły, że dotychczas nie otrzymały skarg dotyczących stosowania przepisów rozporządzenia w sprawie praw pasażerów niepełnosprawnych i pasażerów o ograniczonej możliwości poruszania się. W następstwie inicjatywy bułgarskiej federacji pasażerów transportu w Sofii odbyło się spotkanie w sprawie stosowania przepisów rozporządzenia dotyczących praw pasażerów 1 Dz.U. L 55 z , s. 1. PE v /10 CM\ doc

9 niepełnosprawnych i pasażerów o ograniczonej możliwości poruszania się, podczas którego obecni byli przedstawiciele właściwych władz (Agencja ds. Osób Niepełnosprawnych i Agencja Wykonawcza ds. Administrowania Transportem Drogowym), przedstawiciele przewoźników i właściciele dworców, a także przedstawiciele osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej możliwości poruszania się. Uczestnicy omówili wszystkie kwestie poruszone przez składających petycję. Właściciele dworców autobusowych wspomnieli, że z powodu trudnej sytuacji gospodarczej w kraju nie są oni w stanie zapewnić należycie przeszkolonego personelu, aby stale udzielać pomocy osobom niepełnosprawnym na wszystkich dworcach autobusowych. W odniesieniu do spoczywającego na przewoźnikach i organach zarządzających dworcami obowiązku stworzenia lub posiadania warunków dostępu niepowodujących dyskryminacji, przewidzianego w art. 11 ust. 1 rozporządzenia, władze bułgarskie poprosiły przewoźników i właścicieli dworców autobusowych o poinformowanie ich, w jaki sposób przepisy te są stosowane w praktyce. Organizacja reprezentująca bułgarskich przewoźników, Krajowe Stowarzyszenie Przewoźników Autokarowych i Autobusowych (NSAPB) stwierdziła, że obecnie większość jej członków świadczy usługi połączeń międzymiastowych z wykorzystaniem autokarów, które nie są dostosowane do transportu osób o ograniczonej możliwości poruszania się. Twierdzą, że na podstawie art. 10 ust. 1 lit b) przewoźnicy mają prawo odmówić przewożenia osób w związku z ich niepełnosprawnością lub ograniczoną możliwością poruszania się wtedy, gdy konstrukcja pojazdu uniemożliwia wejście na pokład pojazdu, jego opuszczenie lub przewóz osoby niepełnosprawnej lub osoby o ograniczonej możliwości poruszania się w sposób bezpieczny i operacyjnie wykonalny. NSAPB dodało, że w związku z trudną sytuacją gospodarczą w Bułgarii nie należy się spodziewać, że przewoźnicy zastąpią w najbliższej przyszłości obecną flotę autokarową pojazdami dostosowanymi do przyjęcia osób niepełnosprawnych lub osób o ograniczonej możliwości poruszania się. Komisja odnotowała, że w rozporządzeniu nie przewidziano wymogów dodatkowych do tych przewidzianych w obecnych przepisach dotyczących wymogów technicznych dla autobusów i autokarów (art. 2 ust. 7 rozporządzenia). Krajowa Izba Transportowa (NTK) i Krajowe Stowarzyszenie Właścicieli Dworców Autokarowych i Autobusowych (NASA), dwie organizacje reprezentujące właścicieli dworców autokarowych, poinformowały, że ich członkowie wprowadzili niedyskryminujące warunki dostępu do transportu dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej możliwości poruszania się. Według tych dwóch organizacji przyjęto następujące specjalne środki: ścieżki dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej możliwości poruszania się zostały zaprojektowane i wyznaczone na każdym dworcu autobusowym i autokarowym w Bułgarii, tak by kierować osoby, których to dotyczy, z ulicy na dworzec, wewnątrz samego dworca oraz do zatok autobusowych i autokarowych; kasy biletowe zostały dostosowane, aby osoby niepełnosprawne lub osoby o ograniczonej możliwości poruszania się mogły zostać obsłużone bez problemu; kabiny w istniejących toaletach zostały odpowiednio odnowione lub zbudowano nowe kabiny odpowiadające potrzebom osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej możliwości poruszania się; CM\ doc 9/10 PE v02-00

10 dostęp dla osób na wózkach inwalidzkich do miejsc, w których pasażerowie wchodzą na pokład autobusu lub autokaru, został rozwiązany w większości przypadków dzięki zainstalowaniu pochylni. Władze bułgarskie poinformowały Komisję, że na głównym dworcu autobusowym w Sofii i dworcu autobusów Rodopi w Płowdiwie pasażerowie niepełnosprawni i o ograniczonej możliwości poruszania się mogą otrzymać pomoc, o której mowa w załączniku I do rozporządzenia. Władze bułgarskie wyjaśniły, że kary pieniężne do wysokości 5000 BGN mogą zostać nałożone na przewoźników i podmioty zarządzające dworcami w przypadku nieprzestrzegania obowiązku przewidzianego w art. 11 ust. 1 rozporządzenia, jednakże dotychczas nie zastosowano jeszcze kar. Władze bułgarskie wskazały również, że prawo krajowe zobowiązuje je do zasięgania opinii Krajowej Rady ds. Integracji Osób Niepełnosprawnych organizacji reprezentującej osoby niepełnosprawne każdorazowo przy opracowywaniu środków krajowych wymaganych na mocy rozporządzenia. PE v /10 CM\ doc