Wymagania edukacyjne z języka polskiego w zakresie rozszerzonym dla klasy pierwszej szkoły ponadgimnazjalnej

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne z języka polskiego w zakresie rozszerzonym dla klasy pierwszej szkoły ponadgimnazjalnej (ocena dopuszczająca) (ocena dostateczne) (ocena dobra) (ocena bardzo dobra) (ocena celująca) ANTYK wymienić postacie mityczne rozpoznawać rodzaje mitów i wskazywać źródła i znaczenie czytać tekst ze zrozumieniem (greckie i rzymskie) ich funkcje archetypów jego różnorodnych sensów, wyjaśnić pojęcia: mit, mit dostrzec kulturotwórczą funkcję funkcji, znaczeń kosmogonia, teogonia, charakteryzować i porównywać mitu metaforycznych i antropogonia, archetyp, postacie mityczne wskazać obecność tradycji symbolicznych, rozpoznawać prometeizm, altruizm, wskazywać źródła i znaczenie antycznej w kulturze konwencje, style, sytuować tekst monoteizm, politeizm, symbol, topos, alegoria, podmiot, wskazanych i symboli późniejszych epok w tym we współczesnej kulturze masowej w kontekstach; dostrzegać obecność archetypów nadawca, odbiorca, kultura i śródziemnomorska opowiedzieć treść mitu wybrane teksty z pojęć teoretycznoliterackich i kategorii estetycznych określić funkcję użytych czytać tekst ze zrozumieniem wybrane teksty z w tekstach środków językowych jego różnorodnych sensów, wykorzystywać w analizie oraz obecnych w nich kategorii funkcji, znaczeń pojęć i interpretacji tekstu estetycznych metaforycznych i teoretycznoliterackich i podstawowe konteksty wskazać obecność tradycji symbolicznych, rozpoznawać kategorii estetycznych określić cechy postawy antycznej w kulturze konwencje, style, sytuować tekst rozpoznać nadawcę i odbiorcę w horacjańskiej późniejszych epok w tym we w kontekstach; tekście współczesnej kulturze masowej dostrzegać obecność archetypów i

2 wskazać cechy mitu we współczesnej literaturze dostrzec tragizm postaci odczytać i porównać dzieła dostrzec uniwersalność wybrane teksty z wyjaśnić pojęcia: hybris, ate, różnych sztuk z uwzględnieniem przesłania utworu Sofoklesa perypetia, katharsis, mimesis specyfiki ich jęzka czytać tekst ze zrozumieniem porównuje różne systemy pojęć określić rolę chóru w tragedii wyjaśnić pojęcie: ironia jego różnorodnych sensów, filozoficzne, dostrzegając ich teoretycznoliterackich i tragiczna, dostrzec jej elementy funkcji, znaczeń złożoność i specyfikę, kategorii estetycznych w utworze metaforycznych i przywołuje szerokie konteksty opowiedzieć treść mitu wykorzystywać w analizie dostrzec źródła tragizmu postaci symbolicznych, rozpoznawać traktatu Arystotelesa i tebańskiego i interpretacji tekstu określić funkcję użytych konwencje, style, sytuować tekst do niego przedstawić treść utworu podstawowe konteksty w tekstach środków językowych w kontekstach; opisać teatr grecki, używając zna Sokratesa, Arystotelesa, oraz obecnych w nich kategorii dostrzegać obecność archetypów odpowiedniej terminologii Senekę, Epikura jako filozofów estetycznych i wyjaśnić genezę dramatu antyku wymienia i omawia dziedziny interpretuje fragmenty tekstów wyjaśnić pojęcie: tragizm nazywa systemy filozoficzne filozofii filozoficznych, opisać budowę tragedii greckiej antyku interpretuje sentencje wypowiada się na temat funkcji wie, czym zajmuje się filozofia wie, czy jest aforyzm, antycznych filozofów zasad mimesis i decorum w formułuje pytania natury wypowiada się na temat charakteryzuje poglądy budowie tekstu literackiego filozoficznej dokonań Arystotelesa epikurejczyków i stoików, wymienia najsłynniejszych filozofów antyku wyjaśnia pojęcie poetyka normatywna i odnosi je do traktatu Poetyka Arystotelesa omawia zagadnienie katharsis jako jednej z kategorii tragedii greckiej definiuje zasady mimesis oraz decorum BIBLIA zdefiniować pojęcie świętej księgi interpretować motywy przedstawić i zinterpretować mity wymienić grupy narodowościowe i kosmogoniczne i antropogoiczne kosmogoniczne różnych kultur etniczne posiadające święte księgi wykorzystywać w analizie i określić, na czym polega

3 wyjaśnić terminy: biblia, ewangelia, testament wymienić języki Biblii dostrzegać wspólne motywy fabularne ksiąg świętych interpretacji tekstu podstawowe konteksty dostrzegać uniwersalność motywów kosmogonicznych i antropogonicznych uniwersalna wartość tekstów biblijnych przedstawić treść utworu interpretować utwory litrackie z czytać tekst ze zrozumieniem jego różnorodnych sensów, funkcji, wybrane teksty z wykorzystywać w analizie znaczeń metaforycznych i pojęć i interpretacji tekstu podstawowe wskazywać źródła i znaczenie symbolicznych, rozpoznawać teoretycznoliterackich i kategorii konteksty archetypów konwencje, style, sytuować tekst w estetycznych wskazywać źródła i znaczenie określić, na czym polega kontekstach; wskazanych uniwersalna wartość tekstów dostrzegać obecność archetypów i i symboli biblijnych wskazać obecność tradycji biblijnej w kulturze późniejszych epok w tym we współczesnej kulturze masowej określić, na czym polega czytać tekst ze zrozumieniem jego wybrane teksty biblijne z uniwersalna wartość tekstów różnorodnych sensów, funkcji, wykorzystywać w analizie i biblijnych znaczeń metaforycznych i interpretacji tekstu podstawowe wskazać obecność tradycji biblijnej symbolicznych, rozpoznawać konteksty w kulturze późniejszych epok w konwencje, style, sytuować tekst w rozpoznawać intencje tym we współczesnej kulturze kontekstach; komunikacyjne wypowiedzi masowej dostrzegać obecność archetypów i rozpoznać rodzaj i gatunek wskazanego utworu

4 wybrane teksty biblijne z nawiązaniem do rozpoznawać intencje komunikacyjne wypowiedzi rozpoznać rodzaj i gatunek wskazanego utworu wskazywać źródła i znaczenie archetypów określić, na czym polega uniwersalna wartość tekstów biblijnych wskazać obecność tradycji biblijnej w kulturze późniejszych epok w tym we współczesnej kulturze masowej czytać tekst ze zrozumieniem jego różnorodnych sensów, funkcji, znaczeń metaforycznych i symbolicznych, rozpoznawać konwencje, style, sytuować tekst w kontekstach; dostrzegać obecność archetypów i konfrontować tekst literacki z plastycznymi tekstami kultury wskazywać źródła i znaczenie czytać tekst ze zrozumieniem jego wybrane teksty biblijne z różnorodnych sensów, funkcji, określić, na czym polega znaczeń metaforycznych i uniwersalna wartość tekstów symbolicznych, rozpoznawać nawiązaniem do biblijnych konwencje, style, sytuować tekst w wskazać obecność tradycji biblijnej kontekstach; rozpoznawać intencje w kulturze późniejszych epok w dostrzegać obecność archetypów i komunikacyjne wypowiedzi tym we współczesnej kulturze masowej

5 wybrane teksty biblijne z nawiązaniem do rozpoznawać intencje komunikacyjne wypowiedzi odczytać i porównać dzieła różnych sztuk z uwzględnieniem specyfiki ich języka wskazywać źródła i znaczenie archetypów określić, na czym polega uniwersalna wartość tekstów biblijnych wskazać obecność tradycji biblijnej w kulturze późniejszych epok w tym we współczesnej kulturze masowej zanalizować funkcję motywów biblijnych w wybranych dziełach plastycznych i literackich czytać tekst ze zrozumieniem jego różnorodnych sensów, funkcji, znaczeń metaforycznych i symbolicznych, rozpoznawać konwencje, style, sytuować tekst w kontekstach; dostrzegać obecność archetypów i interpretować dzieła różnych sztuk, wykorzystując różnorodne konteksty konfrontować tekst literacki z plastycznymi tekstami kultury omówić ujęcie tematu w literaturze i obrazie (filmie i dziełach teatralnych), używając stosownej terminologii wyjaśnić pojęcie znaku scharakteryzować język jako interpretować symbole, alegorie w czytać tekst ze zrozumieniem jego odczytywać tekst literacki konwencjonalnego i naturalnego system znaków sztuce średniowiecznej różnorodnych sensów, funkcji, w kontekście teorii scharakteryzować język jako wskazać znaki typowe dla sztuki porównać utwory literackie z znaczeń metaforycznych i semiologicznych system znaków średniowiecza symbolicznych, rozpoznawać konwencje, style, sytuować tekst w wskazać obecność tradycji kontekstach; średniowiecznej w kulturze dostrzegać obecność archetypów i późniejszych epok ŚREDNIOWIECZE podać definicję epoki literackiej rozpoznać cechy średniowiecznej zanalizować funkcję motywów ukazywać związki topiki literackiej omówić ujęcie tematu określić relacje między wizji świata w sztuce biblijnych w wybranych dziełach z motywami obecnymi w sztuce w literaturze i obrazie, używając człowiekiem a Bogiem wyjaśniać pojęcia: dualizm, plastycznych stosownej terminologii zobrazowane w kulturze hierarchiczność na podstawie interpretować symbole, alegorie w konfrontować tekst literacki z średniowiecza analizy tekstu kultury sztuce średniowiecznej innymi plastycznymi tekstami dostrzegać dualizm jako cechę wyjaśnić terminy psychomachia, kultury średniowiecznego wyobrażenia psychostasis, deesis świata rozpoznawać i interpretować porównać utwory literackie z czytać tekst ze zrozumieniem jego

6 wybrane teksty kultury z wyjaśniać pojęcia: styl, stylizacja, aluzja literacka wymienić najważniejsze zabytki języka polskiego wyjaśnić pojęcie archaizmu motyw deesis nawiązaniem do rozpoznawać intencje komunikacyjne wypowiedzi zauważyć ślady historycznych procesów rozwojowych języka polskiego określić pojęcie zabytku języka wskazać obecność tradycji średniowiecznej w kulturze późniejszych epok klasyfikować archaizmy wymienić i scharakteryzować najważniejsze fazy rozwojowe języka polskiego różnorodnych sensów, funkcji, znaczeń metaforycznych i symbolicznych, rozpoznawać konwencje, style, sytuować tekst w kontekstach; dostrzegać obecność archetypów i odnajdować w tekście Bogurodzicy cechy typowe dla poetyki średniowiecznej zanalizować samodzielnie tekst staropolski, omówić zmiany, jakie zaszły w języku wskazać źródła i znaczenie wyrazów, odnosząc się do wiedzy z historii języka polskiego, gramatyki historycznej języka polskiego, dialektologii i onomastyki wskazać źródła i znaczenie wyrazów, odnosząc się do wiedzy z historii języka polskiego, gramatyki historycznej języka polskiego, dialektologii i onomastyki wskazywać źródła i znaczenie czytać tekst ze zrozumieniem jego mówić ujęcie tematu archetypów różnorodnych sensów, funkcji, w literaturze i obrazie używając porównać utwory literackie z znaczeń metaforycznych i stosownej terminologii symbolicznych, rozpoznawać konfrontować tekst literacki z nawiązaniem do konwencje, style, sytuować tekst w plastycznymi tekstami kultury wskazać obecność tradycji kontekstach; średniowiecznej w kulturze dostrzegać obecność archetypów i późniejszych epok wskazać źródła i znaczenie odczytywać symbole i alegorie w wyrazów, odnosząc się do wiedzy z sztuce średniowiecznej i historii języka polskiego, nawiązującej do średniowiecza gramatyki historycznej języka dostrzec uniwersalność utworów polskiego, dialektologii i średniowiecznych onomastyki

7 przedstawić stosunek człowieka średniowiecza do świata, śmierci, przemijania wyjaśniać pojęcia: memento mori, vanitas, dance macabre wymienić teksty kultury podejmujące temat śmierci dostrzegać dydaktyzm sztuki średniowiecza przedstawić przyczyny popularności tematu śmierci w sztuce średniowiecza nawiązaniem do formułować spójną wypowiedź pisemną na temat średniowiecznego obrazu śmierci, z poznanego słownictwa wyjaśnić pojęcie ars moriendi charakteryzować dialog jako gatunek typowy dla średniowiecza wyjaśnić metaforę życia jako pielgrzymki omawiać i interpretować wybrane teksty kultury charakteryzować środki wyrazu służące dydaktyzmowi w utworach średniowiecznych porównać utwory literackie z wskazać obecność tradycji średniowiecznej w kulturze późniejszych epok odczytywać symbole i alegorie w sztuce średniowiecznej i nawiązującej do średniowiecza wyjaśnić metaforę życia jako pielgrzymki dostrzec uniwersalność utworów średniowiecznych wyjaśnić pojęcie groteska w kontekście sztuki średniowiecza omówić ujęcie tematu w literaturze i obrazie, używając stosownej terminologii konfrontować tekst literacki z plastycznymi tekstami kultury wnikliwie analizować teksty kultury, korzystając ze wszystkich wskazać źródła i znaczenie wyrazów, odnosząc się do wiedzy z historii języka polskiego, gramatyki historycznej języka polskiego, dialektologii i onomastyki określić relacje między wyjaśnić terminy: literatura wskazać związki omawianych czytać tekst ze zrozumieniem jego człowiekiem a Bogiem parenetyczna, chanson de geste utworów literackich ze różnorodnych sensów, funkcji, zobrazowane w kulturze sporządzić bazę danych światopoglądem i kierunkami znaczeń metaforycznych i wnikliwie analizować teksty średniowiecza, wskazać wzorce z internetu, filozoficznymi epoki symbolicznych, rozpoznawać kultury, korzystając ze wszystkich osobowe epoki i odnieść je do gromadzić informacje z różnych wskazać związki poznanych konwencje, style, sytuować tekst w przykładów literackich źródeł gatunków z prądami artystycznymi kontekstach; wymienić średniowieczne wzorce epoki dostrzegać obecność archetypów i wskazać źródła i znaczenie osobowe porównać utwory literackie z wyrazów, odnosząc się do wiedzy z wyjaśnić terminy: hagiografia, historii języka polskiego, legenda, etos rycerski, asceta, gramatyki historycznej języka asceza polskiego, dialektologii i onomastyki nawiązaniem do wymienić bohaterów przedstawić średniowieczny dostrzec zmienność i/lub czytać tekst ze zrozumieniem jego konfrontować tekst literacki z średniowiecznych romansów wzorzec miłości dworskiej uniwersalność kanonów piękna różnorodnych sensów, funkcji, innymi tekstami kultury

8 opisać średniowieczny kanon urody rozpoznawać alegoryczny charakter średniowiecznych opowieści wyjaśniać pojęcie: kanon znaczeń metaforycznych i symbolicznych, rozpoznawać konwencje, style, sytuować tekst w kontekstach; dostrzegać obecność archetypów i wnikliwie analizować teksty kultury, korzystając ze wszystkich wyjaśnić tytuł dzieła Dantego wyjaśnić pojęcie: tercyna wyjaśnić przełomowy charakter odczytywać symbole i alegorie w opisać wizję piekła zawartą w wyjaśnić funkcje postaci Beatrycze dzieła tekście, poemacie wymienić średniowieczne i wyjaśnić funkcje motywu wypowiada się na temat sposobu wnikliwie analizować teksty wyjaśnić znaczenie frazeologizmu: renesansowe cechy dzieła wędrówki, obrazowania w utworze kultury, korzystając ze wszystkich sceny dantejskie dostrzec topos wędrówki w wylicza elementy dzieła dla całości utworu: przedstawić bohatera utworu, utworze, charakterystyczne dla interpretuje symbole obecne w, na podstawie fragmentów Boskiej charakteryzuje narratora Boskiej średniowiecza i renesansu dziele Dantego omawia fresk Dante i trzy Komedii ogólnie omawia budowę Komedii dla całości utworu, królestwa. piekła, czyśćca i raju dla całości wyjaśnia znaczenie tytułu tekstu wymienia i ilustruje przykładami utworu: dla całości utworu: elementy dzieła charakterystyczne opisuje budowę zaświatów wypowiada się na temat postaci dla średniowiecza i dla renesansu wyjaśnia znaczenie słowa pojawiających się w utworze prekursor tłumaczy znaczenie pojęć poemat epicki i summa RENESANS zdefiniować pojęcia: humanizm, wyjaśnić przełomowy charakter wskazać związek między tekst konfrontować tekst literacki z antropocentryzm odkrycia Kopernika światopoglądem epoki filozoficzny innymi tekstami kultury definiować pojęcia: reformacja wymienić podstawowe założenia a wszechstronnym rozwojem dostrzec wpływ reformatorów wymienić główne wyznania luteranizmu i kalwinizmu twórców renesansu Kościoła na rozwój nowoczesności reformowane wskazywać w tekstach kultury dostrzec wpływ reformatorów wnikliwie analizować teksty wymienić najznamienitszych elementy renesansowej wizji Kościoła na kształt kultury kultury, korzystając ze wszystkich twórców renesansu i ich dzieła człowieka renesansu opisać renesansową koncepcję dostrzegać elementy renesansowej wskazać źródła inspiracji człowieka i wskazać, na czym koncepcji człowieczeństwa w renesansowych twórców polega nowa wizja świata w tekstach filozoficznych dostrzegać i odczytywać literaturze renesansowej symbolikę renesansowych dzieł

9 wymienić nazwiska i dzieła najważniejszych teoretyków sztuki i twórców renesansu opisać renesansowy kanon piękna nawiązaniem do sztuki wskazać obecność tradycji renesansowej we współczesnych tekstach wymienić podstawowe informacje określić cechy postawy wyjaśnić pojęcie: sapere aude wyjaśnić pojęcia: aurea na temat biografii J. horacjańskiej wyjaśniać pojęcia: elegia, mediocritas, nil admirari, nil Kochanowskiego dostrzec wpływ twórczości epigramat desperandum, est modus in rebus wyjaśnić pojęcia: non omnis Horacego na twórczość charakteryzować horacjańską wizję czytać tekst ze zrozumieniem jego moriar, exegi monumentum, carpe J. Kochanowskiego poety i poezji różnorodnych sensów, funkcji, diem wyjaśnić pojęcie imitatio w charakteryzować renesansowy znaczeń metaforycznych i definiować pojęcia: klasycyzm, kontekście twórczości J. pogląd na rolę poezji w życiu symbolicznych, rozpoznawać pieśń, oda Kochanowskiego artysty konwencje, style, sytuować tekst w określić relacje między wskazać i objaśnić porównać utwory literackie z kontekstach; człowiekiem a Bogiem mitologiczne w twórczości J. dostrzegać obecność archetypów i zobrazowane w pieśniach J. Kochanowskiego Kochanowskiego wymienić cechy charakterystyczne charakteryzować sylabizm jako wyjaśnić pojęcie: parafraza i opisać renesansową koncepcję klasycyzmu system wersyfikacyjny scharakteryzować wybrane utwory człowieka i jego życia jako i wskazywać je w tekstach J. wyjaśniać pojęcie: theatrum mundi J. Kochanowskiego jako parafrazy igraszki Fortuny Kochanowskiego i wskazywać realizacje toposu w dzieł Horacego przywołać pojęcie: horacjanizm twórczości J. Kochanowskiego porównywać teksty literackie, wymienić wartości cenione przez dzieła korzystając ze wszystkich siebie renesansowe i współczesne określić relacje między człowiekiem a Bogiem czytać tekst kultury ze zobrazowane w pieśniach i psalmach J. Kochanowskiego nawiązaniem do wyjaśnić różne znaczenia słowa fraszka sytuować tekst w

10 nawiązaniem do wymienić wartości cenione w okresie renesansu nawiązaniem do wymienić wartości cenione w okresie renesansu charakteryzować wizję życia szczęśliwego we fraszkach czytać tekst kultury ze sytuować tekst w odczytywać symbole i alegorie w tekście kultury

11 wyjaśniać pojęcia: tren, stoicyzm dostrzegać cechy poezji żałobnej w trenach odtworzyć obraz dziecka zawarty w trenach nawiązaniem do wskazać charakterystyczne cechy portretu dziecięcego w malarstwie renesansowym wskazać przejawy kryzysu światopoglądowego w trenach przedstawić ewolucję wizerunku dziecka w malarstwie scharakteryzować zależność między społecznym stosunkiem do dziecka a jego przedstawieniami w sztuce wyjaśnić, na czym polega nowatorstwo trenów wyjaśnić funkcję motywu snu w Trenie XIX dostrzec konsolacyjny charakter Trenu XIX dostrzegać polemiczny wobec renesansowej koncepcji świata charakter trenów porównać utwory literackie z charakteryzować Treny jako cykl czytać teksty kultury ze sytuować tekst w kontekstach dostrzegać obecność archetypów i porównywać teksty kultury z różnych epok, korzystając ze wszystkich wyjaśnić pojęcia: oniryzm, epicedium

12 wskazać w czytanych utworach ważne środki językowe i określić ich funkcje określić, czym jest retoryka, i wskazać w tekście typowe środki retoryczne definiować pojęcia: retoryka, kazanie, perswazja, kontrreformacja, propaganda definiować pojęcie retoryka wedlug Arystotelesa wymienić 3 rodzaje wymowy według Arystotelesa wymienić cechy dobrej mowy definiować pojęcie: topika wskazywać w tekście podstawowe toposy kategorii estetycznychi nawiązaniem do wskazywać w tekście cechy języka mówionego tworzyć przemówienie wyjaśnić perswazyjny charakter kazania P. Skargi stosować w tekście wskazane środki retoryczne czytać teksty kultury ze sytuować tekst w kontekstach krytycznie analizuje omawiane teksty

13 określić relacje między człowiekiem a Bogiem zobrazowane w utworach M. Sępa Szarzyńskiego przedstawić obraz Boga, świata i człowieka w utworach M. Sępa Szarzyńskiego definiować pojęcie: paradoks przedstawiać temat czasu w poezji barokowej nawiązaniem do scharakteryzować dramatyzm sytuacji człowieka w świecie w utworach M. Sępa Szarzyńskiego definiować pojęcia: dualizm, dogmat, ekstaza wymienić 3 elementy duchowości jezuickiej dostrzegać i odczytywać symbolikę i alegorie w tekście dostrzegać specyfikę stylu twórczości M. Sępa Szarzyńskiego definiować pojęcie: aliteracja porównać utwory literackie z scharakteryzować pobożność jezuicką wskazywać źródła i znaczenie czytać teksty kultury ze sytuować tekst w porównywać teksty kultury, korzystając ze wszystkich zna treść utworu Cervantesa (lub określa motywy postępowania wskazuje tradycyjne motywy wyjaśnia, czemu służy wyjaśnia etymologię archaizmu jego fragm.); bohaterów; wędrowne, wyolbrzymienie cech postaci, znaczeniowego błędny rycerz ; streszcza utwór; rozpoznaje i nazywa wartości wyjaśnia, na czym polega etos wyjaśnia, czemu służy dostrzega stereotyp rycerza charakteryzuje bohaterów cenione przez bohaterów; rycerski; karykaturalność utrwalony w związkach porównuje postawy bohaterów wyjaśnia, na czym polega i parodia w utworze frazeologicznych, na przykładzie wyolbrzymienie cech postaci, znaczeń związanych z wyrazem wyjaśnia, na czym polega rycerz - wyjaśnia, czym jest karykaturalność stereotyp językowy i parodia w utworze zdefiniować pojęcia: dramat wskazać różnice między teatrem wymienić podstawowe informacje czytać teksty kultury ze elżbietański, tragizm szekspirowski starożytnym a elżbietańskim z biografii W. Szekspira definiować pojęcia: metafizyka, manicheizm dostrzec filozoficzne aspekty dramatu (pytania o źródła zła) sytuować tekst w wskazać podstawowe cechy nawiązaniem do adaptacji filmowej charakteryzować bohaterów opisać mechanizmy władzy porównywać teksty kultury, dramatu przedstawione w Makbecie korzystając ze wszystkich

14 przedstawić funkcję postaci fantastycznych w utworze dostrzec tragizm w kreacji Makbeta wymienić przykładowe tytuły dramatów W. Szekspira dostrzegać uniwersalność dramatów W. Szekspira opisywać barokowy kanon urody dostrzegać i odczytywać czytać teksty kultury ze symbolikę barokowych dzieł sztuki wskazać w cechy stylu, barokowego w dziełach sztuki interpretuje obraz Georges a de La nawiązaniem do wskazać środki wyrazu typowe dla Toura Maria Magdalena, definiować pojęcia: marinizm, stylu barokowego i określić ich sytuować tekst w w kontekście barokowego ujęcia koncept, rozpoznawać intencje funkcje, tematu śmierci porównuje wiersz wskazuje w wierszu Krótkość komunikacyjne wypowiedzi analizuje i interpretuje wiersze Do trupa z rzeźbą Berniniego żywota cechy literatury Krótkość żywota oraz Na oczy porównywać teksty kultury, Śmierć błogosławionej Ludwiki metafizycznej, królewny angielskiej, korzystając ze wszystkich Albertoni odnajduje w wierszu Na oczy charakteryzować styl barokowy w odnajduje elementy sensualizmu w królewny angielskiej i omawia sztuce, omawianych utworach, cechy literatury dworskiej, odczytuje wiersz Krótkość żywota wyjaśnia znaczenie paradoksów na podstawie wiersza Do trupa jako traktat z tezą i potwierdzającą kończących wiersz, definiuje sonet jako gatunek, ją argumentacją, omawia koncept stanowiący oś przytacza definicję paradoksu i wyjaśnia istotę konceptu w konstrukcyjną utworu O swej podaje odpowiednie przykłady wierszach O swej pannie i Do pannie trupa, odnajduje elementy sensualizmu w omawianych utworach dostrzegać i odczytywać czytać teksty kultury ze symbolikę i alegorie w tekście charakteryzować estetykę barokową gromadzić słownictwo dotyczące nawiązaniem do miłości i śmierci sytuować tekst w definiować pojęcie: makabryzm charakteryzować barokowy

15 wskazać przykłady barokowej fascynacji śmiercią i rozkładem w poezji stosunek do ciała charakteryzować stosunek baroku do śmierci i rozkładu porównywać teksty kultury, korzystając ze wszystkich zna treść Świętoszka; wyjaśnia znaczenie pojęcia stosuje poprawnie pojęcia: obłuda, dostrzega artyzm Świętoszka opisuje teatr barokowy streszcza Świętoszka; komizm; hipokryzja; charakteryzuje bohaterów komedii omawia różne rodzaje komizmu; rozróżnia znaczenie słów: charakteryzuje komedię jako świętoszek, święty, świątobliwy; gatunek literacki; stosuje je we właściwym znaczeniu przedstawia na przykładach różne rodzaje komizmu; analizuje komedię Moliera; określa motywy postępowania bohaterów; rozpoznaje i nazywa wartości cenione przez bohaterów; rozumie i opisuje zjawisko ośmieszane w utworze Moliera; definiuje pojęcia: obłuda i hipokryzja; czyta ze zrozumieniem współczesny tekst dotyczący dramatu Moliera wyjaśnić pojęcia: sarmatyzm, porównać utwory literackie z czytać teksty kultury ze pamiętnik, megalomania, ksenofobia,, definiować literaturę autobiograficzną nawiązaniem do odczytywać teksty z epoki w kontekście historycznym odnajdować w tekście słowa przedstawia źródło toposu utopii relacjonuje najważniejsze założenia utworu Thomasa More a, wskazuje w utworze środki retoryczne, sytuować tekst w porównywać teksty kultury, samodzielnie opracowuje koncepcję idealnego państwa i społeczeństwa oraz uzasadnia swoje tezy konfrontuje wyobrażenie idealnej społeczności z obrazem Lucasa Cranacha starszego Złoty wiek,

16 opisywać wizerunek szlachcica Sarmaty wskazywać typowe sarmackie cechy w kreacji bohaterów tekstów odtworzyć system wartości bohatera na podstawie tekstu samodzielnie gromadzić informacje z różnych źródeł, poprawie Rzeczypospolitej Andrzeja Frycza Modrzewskiego: wymienia tytuły ksiąg rozprawy : relacjonuje poglądy Modrzewskiego, zawarte w przeczytanym fragmencie tekstu, przytacza argumentację zaprezentowaną przez Piotra Skargę wyjaśnia znaczenie terminu retoryka klucze i określa ich funkcje, omawia najważniejsze postulaty pisarza, nakreśla kontekst historyczny Kazań sejmowych odnajduje w tekście wątki biblijne wyjaśnia znaczenie terminów: anarchia szlachecka, złota wolność, tolerancja religijna charakteryzuje stylizację proroczej groźby w Kazaniach sejmowych korzystając ze wszystkich wyjaśnić zjawisko kompleksu wyższości w kontekście literatury sarmackiej, podejmuje dyskusję na temat realizacji idei utopii w obszarze literatury i w świecie realnym, podejmuje dyskusję na temat aktualności Kazań sejmowych we współczesnej Polsce, konfrontuje treść obrazu Jana Matejki Kazanie Skargi z realiami historycznymi i formułuje wnioski na temat ideologicznej funkcji obrazu analizuje obraz Jana Matejki Kazanie Skargi OŚWIECENIE definiować pojęcia: oświecenie, tekst porównywać teksty filozoficzne i racjonalizm, empiryzm filozoficzny zawarte w nich koncepcje przedstawić główne założenia wskazać możliwości i ograniczenia wyjaśnić rolę rozumu jako oświeceniowych kierunków wybrane teksty literackie oświeceniowej filozofii rozumu czynnika rozwoju wiedzy filozoficznych z analizować kompozycje tekstu i filozofii definiować pojęcie: klasycyzm kategorii estetycznych filozoficznego czytać teksty literackie ze wymienić cechy klasycyzmu i nawiązaniem do wskazać odwołania do mitologii w wymienić przedstawicieli tekstach klasycystycznych i klasycyzmu w polskiej literaturze dostrzec związek poetyki określić ich funkcje klasycystycznej z racjonalizmem charakteryzować tekst

17 wybrane teksty literackie z z epoki jako przykład klasycyzmu wskazać odwołania do mitologii w tekstach klasycystycznych i określić ich funkcje charakteryzować tekst z epoki jako przykład klasycyzmu sytuować tekst w określić funkcję społeczną wiersza w kontekście historycznym definiować pojęcie: konstytucja analizować tekst źródłowy z epoki wskazać dydaktyczny charakter omówić związek sztuki wymienić działania reformatorskie dostrzec satyryczną wymowę teatru oświeceniowego z życiem politycznym epoki w okresie oświecenia tekstu wskazać cechy kompozycji testu czytać teksty literackie ze stanisławowskiego publicystycznego wymienić przedstawicieli Kuźnicy porównać utwory literackie z Kołłątajowskiej wymienić główne postulaty reform wybrane teksty literackie w publicystyce oświeceniowej z scharakteryzować wartości cenione sytuować tekst w kategorii estetycznych przez Polaków, wpisane w poezję wybrane teksty literackie i nawiązaniem do patriotyczną z porównywać teksty literackie, odczytywać teksty z epoki w korzystając ze wszystkich definiować pojęcie patriotyzmu kontekście historycznym według I. Krasickiego rozpoznawać intencje wskazać w tekstach komunikacyjne wypowiedzi historyczne scharakteryzować podmiot liryczny w pieśniach patriotycznych

18 definiować pojęcie: satyra wybrane teksty literackie z wymienić wady szlacheckie ukazane w satyrach wybrane teksty literackie z nawiązaniem do dostrzec satyryczną wymowę tekstów wskazać elementy ironii wskazać puentę i wyjaśnić jej znaczenie w tekście porównać utwory literackie z określić funkcję ironii czytać teksty literackie ze sytuować tekst w porównywać teksty literackie, korzystając ze wszystkich scharakteryzować społeczną funkcję satyry definiować pojęcia: poemat określić funkcję parodii czytać teksty literackie ze heroikomiczny, parodia, bajka wybrane teksty literackie analizować styl poematu scharakteryzować bohaterów z heroikomicznego utworu kategorii estetycznych określić związki utworu wskazać przedmiot krytyki w i nawiązaniem do z eposem homeryckim utworze analizować współczesne teksty sytuować tekst w wymienić rodzaje komizmu dostrzec satyryczną wymowę kultury w kategoriach komizmu tekstu określić związek stylu utworu z jego tematem wskazać cechy poematu heroikomicznego w tekście wskazać środki językowe służące budowaniu komizmu wymienić najważniejsze wynalazki odczytywać teksty z epoki w czytać teksty literackie ze i odkrycia naukowe doby wybrane teksty literackie kontekście historycznym oświecenia z porównać utwory literackie z kategorii estetycznych wybrane teksty literackie i nawiązaniem do

19 z definiować pojęcia: teizm (deizm), ateizm, libertynizm wybrane teksty literackie z przedstawić związek idei rozwoju cywilizacyjnego ze światopoglądem wskazać elementy oświeceniowe w odzie Balon wyjaśnić pojęcie industrializacja charakteryzować postawę deisty wobec Boga określić istotę religii według deistów sytuować tekst w skonfrontować oświeceniowy kult rozumu i nauki ze współczesną refleksją nad szansami i zagrożeniami, które niesie ze sobą rozwój nauki porównywać deizm i chrześcijaństwo definiować pojęcie: dostrzegać znaczenie kategorii czytać teksty literackie ze sentymentalizm wybrane teksty literackie wolności dla tożsamości człowieka przedstawić główne założenia z naturalnego sentymentalizmu jako prądu kategorii estetycznych porównać utwory literackie z krytycznie oceniać omawiane umysłowo-literackiego i nawiązaniem do teksty sytuować tekst w wybrane teksty literackie wskazywać istotę opozycji natura wskazać polemiczność z kultura sentymentalizmu wobec opisać i porównać ogród francuski klasycyzmu i racjonalizmu porównywać teksty literackie, wymienić cechy osobowości i angielski dostrzegać związek mody korzystając ze wszystkich człowieka naturalnego dostrzegać w tekście elementy ogrodowej ze światopoglądem wymienić podstawowe znaczenia apoteozy natury epoki toposu ogrodu postrzegać koncepcje sentymentalizmu jako element oświeceniowego dyskursu definiować pojęcie: sielanka wymienić synonimy sielanki porównać utwory literackie z czytać teksty kultury ze (bukolika, idylla, pasterka) wybrane teksty literackie z wybrane teksty literackie wyjaśniać utopijność z i konwencjonalność opisać związek człowieka kategorii estetycznych sentymentalnej wizji natury sytuować tekst w z naturą w sielance i nawiązaniem do i człowieka

20 dostrzegać cechy parodii dostrzegać konwencjonalność w wierszu K.I. Gałczyńskiego świata przedstawionego sielanki WARSZTATY LITERACKIE ANALIZA TEMATU MATURALNEGO tworzyć dłuższy tekst pisany lub tworzyć dłuższy tekst pisany lub tworzyć dłuższy tekst pisany lub mówiony (rozprawka, recenzja, mówiony (rozprawka, recenzja, mówiony (rozprawka, recenzja, referat, interpretacja utworu referat, interpretacja utworu referat, interpretacja utworu literackiego lub fragmentu) literackiego lub fragmentu) literackiego lub fragmentu) zgodnie z podstawowymi regułami zgodnie z podstawowymi regułami zgodnie z podstawowymi regułami jego organizacji, przestrzegając jego organizacji, przestrzegając jego organizacji, przestrzegając zasad spójności znaczeniowej zasad spójności znaczeniowej i zasad spójności znaczeniowej i logicznej logicznej i logicznej przygotować wypowiedź (analizuje przygotować wypowiedź (analizuje przygotować wypowiedź (analizuje temat) temat) temat) tworzyć samodzielną wypowiedź tworzyć samodzielną wypowiedź tworzyć samodzielną wypowiedź argumentacyjną według argumentacyjną według argumentacyjną według zasad logiki i zasad logiki i zasad logiki i retoryki (postawić tezę lub retoryki (postawić tezę lub retoryki (postawić tezę lub hipotezę, dobrać argumenty, hipotezę, dobrać argumenty, hipotezę, dobrać argumenty, uporządkować je, zhierarchizować, uporządkować je, zhierarchizować, uporządkować je, zhierarchizować, dokonać ich selekcji pod dokonać ich selekcji pod dokonać ich selekcji pod względem użyteczności w względem użyteczności w względem użyteczności w wypowiedzi, podsumować, dobrać wypowiedzi, podsumować, dobrać wypowiedzi, podsumować, dobrać przykłady ilustrujące wywód przykłady ilustrujące wywód przykłady ilustrujące wywód myślowy, przeprowadzić myślowy, przeprowadzić myślowy, przeprowadzić prawidłowe wnioskowanie) prawidłowe wnioskowanie) prawidłowe wnioskowanie) opracować redakcyjnie własny opracować redakcyjnie własny opracować redakcyjnie własny tekst (dokonać uzupełnień, tekst (dokonać uzupełnień, tekst (dokonać uzupełnień, przekształceń, skrótów, przekształceń, skrótów, przekształceń, skrótów, porównywać teksty kultury, korzystając ze wszystkich dostrzegać nowatorstwo liryki F. Karpińskiego konfrontować tekst literacki z plastycznymi tekstami kultury konfrontować tekst literacki z plastycznymi tekstami kultury

21 wyeliminować przypadkową wyeliminować przypadkową niejednoznaczność wypowiedzi, niejednoznaczność wypowiedzi, sporządzić przypisy) sporządzić przypisy) operować słownictwem operować słownictwem z określonych kręgów z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się rozwijanym i koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: przede wszystkim wokół tematów: Polska, Europa, świat Polska, Europa, świat współczesność i przeszłość, współczesność i przeszłość, kultura, cywilizacja, polityka) kultura, cywilizacja, polityka) wyeliminować przypadkową niejednoznaczność wypowiedzi, sporządzić przypisy) operować słownictwem z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: Polska, Europa, świat współczesność i przeszłość, kultura, cywilizacja, polityka) WARSZTATY LITERACKIE KOMPOZYCJA tworzyć dłuższy tekst pisany lub tworzyć dłuższy tekst pisany lub tworzyć dłuższy tekst pisany lub tworzyć dłuższy tekst pisany lub tworzyć wypowiedzi ze mówiony (interpretacja utworu mówiony (interpretacja utworu mówiony (interpretacja utworu mówiony (interpretacja utworu świadomością ich funkcji literackiego lub fragmentu) literackiego lub fragmentu) literackiego lub fragmentu) literackiego lub fragmentu) sprawczej; zgodnie z podstawowymi regułami zgodnie z podstawowymi regułami zgodnie z podstawowymi regułami zgodnie z podstawowymi regułami ocenić własną kompetencję jego organizacji, przestrzegając jego organizacji, przestrzegając jego organizacji, przestrzegając jego organizacji, przestrzegając językową (poprawność zasad spójności znaczeniowej i zasad spójności znaczeniowej i zasad spójności znaczeniowej i zasad spójności znaczeniowej i gramatyczną i słownikową) oraz logicznej logicznej logicznej logicznej kompetencję komunikacyjną przygotować wypowiedź (wybrać przygotować wypowiedź (wybrać przygotować wypowiedź (wybrać przygotować wypowiedź (wybrać (stosowność i skuteczność formę gatunkową formę gatunkową formę gatunkową formę gatunkową wypowiadania się); i odpowiedni układ kompozycyjny, i odpowiedni układ kompozycyjny, i odpowiedni układ kompozycyjny, i odpowiedni układ kompozycyjny, adiustować tekst na poziomie analizować temat, wybrać formę analizować temat, wybrać formę analizować temat, wybrać formę analizować temat, wybrać formę elementarnym kompozycyjną, sporządzić plan kompozycyjną, sporządzić plan kompozycyjną, sporządzić plan kompozycyjną, sporządzić plan wypowiedzi, dobrać właściwe wypowiedzi, dobrać właściwe wypowiedzi, dobrać właściwe wypowiedzi, dobrać właściwe słownictwo) słownictwo) słownictwo) słownictwo) tworzyć samodzielną wypowiedź tworzyć samodzielną wypowiedź tworzyć samodzielną wypowiedź tworzyć samodzielną wypowiedź argumentacyjną według argumentacyjną według argumentacyjną według argumentacyjną według zasad logiki i zasad logiki i zasad logiki i zasad logiki i retoryki (postawić tezę lub retoryki (postawić tezę lub retoryki (postawić tezę lub retoryki (postawić tezę lub hipotezę, dobrać argumenty, hipotezę, dobrać argumenty, hipotezę, dobrać argumenty, hipotezę, dobrać argumenty, uporządkować je, zhierarchizować, uporządkować je, zhierarchizować, uporządkować je, zhierarchizować, uporządkować je, zhierarchizować, dokonać ich selekcji pod dokonać ich selekcji pod dokonać ich selekcji pod dokonać ich selekcji pod

22 względem użyteczności w względem użyteczności w wypowiedzi, podsumować, dobrać wypowiedzi, podsumować, dobrać przykłady ilustrujące wywód przykłady ilustrujące wywód myślowy, przeprowadzić myślowy, przeprowadzić prawidłowe wnioskowanie) prawidłowe wnioskowanie) opracować redakcyjnie własny opracować redakcyjnie własny tekst (dokonać uzupełnień, tekst (dokonać uzupełnień, przekształceń, skrótów, przekształceń, skrótów, wyeliminować przypadkową wyeliminować przypadkową niejednoznaczność wypowiedzi, niejednoznaczność wypowiedzi, sporządzić przypisy) sporządzić przypisy) wykonywać różne działania na wykonywać różne działania na tekście cudzym (np. streścić go, tekście cudzym (np. streścić go, sparafrazować) sparafrazować) operować słownictwem operować słownictwem z określonych kręgów z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się rozwijanym i koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: przede wszystkim wokół tematów: Polska, Europa, świat Polska, Europa, świat współczesność i przeszłość; współczesność i przeszłość; kultura, cywilizacja, polityka) kultura, cywilizacja, polityka) względem użyteczności w wypowiedzi, podsumować, dobrać przykłady ilustrujące wywód myślowy, przeprowadzić prawidłowe wnioskowanie) opracować redakcyjnie własny tekst (dokonać uzupełnień, przekształceń, skrótów, wyeliminować przypadkową niejednoznaczność wypowiedzi, sporządzić przypisy) wykonywać różne działania na tekście cudzym (np. streścić go, sparafrazować) operować słownictwem z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: Polska, Europa, świat współczesność i przeszłość; kultura, cywilizacja, polityka) względem użyteczności w wypowiedzi, podsumować, dobrać przykłady ilustrujące wywód myślowy, przeprowadzić prawidłowe wnioskowanie) opracować redakcyjnie własny tekst (dokonać uzupełnień, przekształceń, skrótów, wyeliminować przypadkową niejednoznaczność wypowiedzi, sporządzić przypisy) wykonywać różne działania na tekście cudzym (np. streścić go, sparafrazować) operować słownictwem z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: Polska, Europa, świat współczesność i przeszłość; kultura, cywilizacja, polityka) WARSZTATY LITERACKIE KONSPEKT PRACY tworzyć dłuższy tekst pisany lub tworzyć dłuższy tekst pisany lub tworzyć dłuższy tekst pisany lub tworzyć dłuższy tekst pisany lub tworzyć wypowiedzi ze mówiony (interpretacja utworu mówiony (interpretacja utworu mówiony (interpretacja utworu mówiony (interpretacja utworu świadomością ich funkcji sprawczej literackiego lub fragmentu) zgodnie z literackiego lub fragmentu) zgodnie z literackiego lub fragmentu) zgodnie z literackiego lub fragmentu) zgodnie z ocenić własną kompetencję podstawowymi regułami jego podstawowymi regułami jego podstawowymi regułami jego podstawowymi regułami jego językową (poprawność gramatyczną organizacji, przestrzegając zasad organizacji, przestrzegając zasad organizacji, przestrzegając zasad organizacji, przestrzegając zasad i słownikową) oraz kompetencję spójności znaczeniowej i logicznej spójności znaczeniowej i logicznej spójności znaczeniowej i logicznej spójności znaczeniowej i logicznej komunikacyjną (stosowność i przygotować wypowiedź (wybrać przygotować wypowiedź (wybrać przygotować wypowiedź (wybrać przygotować wypowiedź (wybrać skuteczność wypowiadania się) formę kompozycyjną, sporządzić formę kompozycyjną, sporządzić formę kompozycyjną, sporządzić formę kompozycyjną, sporządzić adiustować tekst na poziomie plan wypowiedzi, dobrać właściwe plan wypowiedzi, dobrać właściwe plan wypowiedzi, dobrać właściwe plan wypowiedzi, dobrać właściwe elementarnym słownictwo) słownictwo) słownictwo) słownictwo)

23 tworzyć samodzielną wypowiedź tworzyć samodzielną wypowiedź argumentacyjną według argumentacyjną według zasad logiki i retoryki zasad logiki i retoryki (postawić tezę lub hipotezę, dobrać (postawić tezę lub hipotezę, dobrać argumenty, uporządkować je, argumenty, uporządkować je, zhierarchizować, dokonać ich zhierarchizować, dokonać ich selekcji pod względem użyteczności selekcji pod względem użyteczności w wypowiedzi, podsumować, dobrać w wypowiedzi, podsumować, dobrać przykłady ilustrujące wywód przykłady ilustrujące wywód myślowy, przeprowadzić prawidłowe myślowy, przeprowadzić prawidłowe wnioskowanie) wnioskowanie) opracować redakcyjnie własny tekst opracować redakcyjnie własny tekst (dokonać uzupełnień, przekształceń, (dokonać uzupełnień, przekształceń, skrótów, wyeliminować skrótów, wyeliminować przypadkową niejednoznaczność przypadkową niejednoznaczność wypowiedzi, sporządzić przypisy) wypowiedzi, sporządzić przypisy) operować słownictwem z operować słownictwem z określonych kręgów tematycznych określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: Polska, wszystkim wokół tematów: Polska, Europa, świat współczesność i Europa, świat współczesność i przeszłość; kultura, cywilizacja, przeszłość; kultura, cywilizacja, polityka) polityka) tworzyć samodzielną wypowiedź argumentacyjną według zasad logiki i retoryki (postawić tezę lub hipotezę, dobrać argumenty, uporządkować je, zhierarchizować, dokonać ich selekcji pod względem użyteczności w wypowiedzi, podsumować, dobrać przykłady ilustrujące wywód myślowy, przeprowadzić prawidłowe wnioskowanie) opracować redakcyjnie własny tekst (dokonać uzupełnień, przekształceń, skrótów, wyeliminować przypadkową niejednoznaczność wypowiedzi, sporządzić przypisy) operować słownictwem z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: Polska, Europa, świat współczesność i przeszłość; kultura, cywilizacja, polityka) tworzyć samodzielną wypowiedź argumentacyjną według zasad logiki i retoryki (postawić tezę lub hipotezę, dobrać argumenty, uporządkować je, zhierarchizować, dokonać ich selekcji pod względem użyteczności w wypowiedzi, podsumować, dobrać przykłady ilustrujące wywód myślowy, przeprowadzić prawidłowe wnioskowanie) opracować redakcyjnie własny tekst (dokonać uzupełnień, przekształceń, skrótów, wyeliminować przypadkową niejednoznaczność wypowiedzi, sporządzić przypisy) operować słownictwem z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: Polska, Europa, świat współczesność i przeszłość; kultura, cywilizacja, polityka) WARSZTATY LITERACKIE LEKSYKA I FRAZEOLOGIA tworzyć dłuższy tekst pisany lub tworzyć dłuższy tekst pisany lub tworzyć dłuższy tekst pisany lub tworzyć dłuższy tekst pisany lub tworzyć wypowiedzi ze mówiony (interpretacja utworu mówiony (interpretacja utworu mówiony (interpretacja utworu mówiony (interpretacja utworu świadomością ich funkcji literackiego lub fragmentu) literackiego lub fragmentu) literackiego lub fragmentu) literackiego lub fragmentu) sprawczej zgodnie z podstawowymi regułami zgodnie z podstawowymi regułami zgodnie z podstawowymi regułami zgodnie z podstawowymi regułami ocenić własną kompetencję jego organizacji, przestrzegając jego organizacji, przestrzegając jego organizacji, przestrzegając jego organizacji, przestrzegając językową (poprawność zasad spójności znaczeniowej i zasad spójności znaczeniowej i zasad spójności znaczeniowej i zasad spójności znaczeniowej i gramatyczną i słownikową) oraz logicznej logicznej logicznej logicznej kompetencję komunikacyjną przygotować wypowiedź przygotować wypowiedź przygotować wypowiedź przygotować wypowiedź (stosowność i skuteczność

24 (sporządzić plan wypowiedzi, (sporządzić plan wypowiedzi, dobrać właściwe słownictwo) tworzyć samodzielną wypowiedź dobrać właściwe słownictwo) tworzyć samodzielną wypowiedź argumentacyjną według argumentacyjną według zasad logiki i zasad logiki i retoryki (postawić tezę lub retoryki (postawić tezę lub hipotezę, dobrać argumenty, hipotezę, dobrać argumenty, uporządkować je, zhierarchizować, uporządkować je, zhierarchizować, dokonać ich selekcji pod dokonać ich selekcji pod względem użyteczności w względem użyteczności w wypowiedzi, podsumować, dobrać wypowiedzi, podsumować, dobrać przykłady ilustrujące wywód przykłady ilustrujące wywód myślowy, przeprowadzić myślowy, przeprowadzić prawidłowe wnioskowanie) prawidłowe wnioskowanie) opracować redakcyjnie własny opracować redakcyjnie własny tekst (dokonać uzupełnień, tekst (dokonać uzupełnień, przekształceń, skrótów, przekształceń, skrótów, wyeliminować przypadkową wyeliminować przypadkową niejednoznaczność wypowiedzi, niejednoznaczność wypowiedzi, sporządzić przypisy) sporządzić przypisy) wykonywać różne działania na tekście cudzym (np. streścić go, sparafrazować) wykonywać różne działania na tekście cudzym (np. streścić go, sparafrazować) operować słownictwem z operować słownictwem z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: Polska, Europa, świat współczesność i przeszłość; kultura, cywilizacja, polityka) wszystkim wokół tematów: Polska, Europa, świat współczesność i przeszłość; kultura, cywilizacja, polityka) OMÓW I ZAPAMIETAJ (sporządzić plan wypowiedzi, dobrać właściwe słownictwo) tworzyć samodzielną wypowiedź argumentacyjną według zasad logiki i retoryki (postawić tezę lub hipotezę, dobrać argumenty, uporządkować je, zhierarchizować, dokonać ich selekcji pod względem użyteczności w wypowiedzi, podsumować, dobrać przykłady ilustrujące wywód myślowy, przeprowadzić prawidłowe wnioskowanie) opracować redakcyjnie własny tekst (dokonać uzupełnień, przekształceń, skrótów, (sporządzić plan wypowiedzi, dobrać właściwe słownictwo) tworzyć samodzielną wypowiedź argumentacyjną według zasad logiki i retoryki (postawić tezę lub hipotezę, dobrać argumenty, uporządkować je, zhierarchizować, dokonać ich selekcji pod względem użyteczności w wypowiedzi, podsumować, dobrać przykłady ilustrujące wywód myślowy, przeprowadzić prawidłowe wnioskowanie) opracować redakcyjnie własny tekst (dokonać uzupełnień, przekształceń, skrótów, wyeliminować przypadkową wyeliminować przypadkową niejednoznaczność wypowiedzi, niejednoznaczność wypowiedzi, sporządzić przypisy) sporządzić przypisy) wykonywać różne działania na tekście cudzym (np. streścić go, sparafrazować) wykonywać różne działania na tekście cudzym (np. streścić go, sparafrazować) operować słownictwem z operować słownictwem z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: Polska, Europa, świat współczesność i przeszłość; kultura, cywilizacja, polityka) wszystkim wokół tematów: Polska, Europa, świat współczesność i przeszłość; kultura, cywilizacja, polityka) porównać funkcjonowanie tych porównać funkcjonowanie tych porównać funkcjonowanie tych porównać funkcjonowanie tych wypowiadania się) adiustować tekst na poziomie elementarnym

25 samych motywów w różnych utworach literackich szukać literatury przydatnej do opracowania różnych zagadnień selekcjonować ją według wskazanych kryteriów (w zasobach bibliotecznych korzysta zarówno z tradycyjnego księgozbioru, jak i z zapisów multimedialnych i elektronicznych, w tym internetu) korzystać ze słowników i leksykonów tworzyć przedmiotowe bazy danych zawierające informacje zdobywane w toku nauki sporządzić opis bibliograficzny książki i artykułu, zapisów elektronicznych, bibliografię wybranego tematu samych motywów w różnych utworach literackich szukać literatury przydatnej do opracowania różnych zagadnień selekcjonować ją według wskazanych kryteriów (w zasobach bibliotecznych korzysta zarówno z tradycyjnego księgozbioru, jak i z zapisów multimedialnych i elektronicznych, w tym internetu) korzystać ze słowników i leksykonów tworzyć przedmiotowe bazy danych zawierające informacje zdobywane w toku nauki sporządzić opis bibliograficzny książki i artykułu, zapisów elektronicznych, bibliografię wybranego tematu samych motywów w różnych utworach literackich szukać literatury przydatnej do opracowania różnych zagadnień selekcjonować ją według wskazanych kryteriów (w zasobach bibliotecznych korzysta zarówno z tradycyjnego księgozbioru, jak i z zapisów multimedialnych i elektronicznych, w tym internetu) korzystać ze słowników i leksykonów tworzyć przedmiotowe bazy danych zawierające informacje zdobywane w toku nauki sporządzić opis bibliograficzny książki i artykułu, zapisów elektronicznych, bibliografię wybranego tematu samych motywów w różnych utworach literackich szukać literatury przydatnej do opracowania różnych zagadnień selekcjonować ją według wskazanych kryteriów (w zasobach bibliotecznych korzysta zarówno z tradycyjnego księgozbioru, jak i z zapisów multimedialnych i elektronicznych, w tym internetu) korzystać ze słowników i leksykonów tworzyć przedmiotowe bazy danych zawierające informacje zdobywane w toku nauki sporządzić opis bibliograficzny książki i artykułu, zapisów elektronicznych, bibliografię wybranego tematu TRENING CZYTANIA odczytywać sens całego tekstu (a w odczytywać sens całego tekstu (a w odczytywać sens całego tekstu (a w odczytywać sens całego tekstu (a w nim znaczenia wyrazów, związków nim znaczenia wyrazów, związków nim znaczenia wyrazów, związków nim znaczenia wyrazów, związków frazeologicznych, zdań, grup zdań frazeologicznych, zdań, grup zdań frazeologicznych, zdań, grup zdań frazeologicznych, zdań, grup zdań uporządkowanych w akapicie, uporządkowanych w akapicie, uporządkowanych w akapicie, uporządkowanych w akapicie, odróżniać znaczenie realne i odróżniać znaczenie realne i odróżniać znaczenie realne i odróżniać znaczenie realne i etymologiczne) oraz wydzielonych etymologiczne) oraz wydzielonych etymologiczne) oraz wydzielonych etymologiczne) oraz wydzielonych przez siebie fragmentów potrafi przez siebie fragmentów potrafi przez siebie fragmentów potrafi przez siebie fragmentów potrafi objaśnić ich sens oraz funkcję na objaśnić ich sens oraz funkcję na objaśnić ich sens oraz funkcję na objaśnić ich sens oraz funkcję na tle całości tle całości tle całości tle całości wyróżniać argumenty, kluczowe wyróżniać argumenty, kluczowe wyróżniać argumenty, kluczowe wyróżniać argumenty, kluczowe pojęcia i twierdzenia w tekście pojęcia i twierdzenia w tekście pojęcia i twierdzenia w tekście pojęcia i twierdzenia w tekście argumentacyjnym argumentacyjnym argumentacyjnym argumentacyjnym