Załącznik nr 4 do SIWZ 17/2012

Transkrypt

1 Opis technologii oczyszczania ścieków i przeróbki osadów Załącznik nr 4 do SIWZ 17/2012 W celu spełniania założonych wymagań pozwolenia wodnoprawnego, proces oczyszczania ścieków i przeróbki osadów obejmuje procesy technologiczne: Gromadzenie ścieków dowożonych z szamb w zbiorniku retencyjnym, z którego są dozowane do kanału przed kratami mechanicznymi. Oczyszczanie ścieków na gęstych kratach mechanicznych. Usuwane skratki są odwadniane mechanicznie, przepłukiwane i gromadzone w szczelnym kontenerze a następnie wywożone systematycznie na składowisko odpadów. Oczyszczanie ścieków w piaskowniku poziomym. Usuwany mechanicznie piasek jest płukany i odwadniany w separatorze i gromadzony w szczelnym kontenerze, a następnie poddany odzyskowi na terenie oczyszczalni. Przepompowanie ścieków, pozbawionych większych zanieczyszczeń mechanicznych, do osadnika wstępnego, w którym następuje wydzielenie zawiesiny łatwoopadalnej i wstępne zagęszczenie wytrąconego osadu. W czasie dopływu dużej ilości wód deszczowych, ich część zostanie skierowana do zbiornika retencyjnego, na który zaadoptowany został drugi osadnik wstępny. Biologiczne oczyszczanie ścieków w trzech równoległych reaktorach osadu czynnego, z których każdy składa się z komory predenitryfikacji osadu recyrkulowanego, komory beztlenowej, komory anoksycznej i tlenowej. W komorach: predenitryfikacji, beztlenowej, anoksycznej i tlenowej są zainstalowane zatopione mieszadła, na dnie komory tlenowej są ułożone dyfuzory membranowe, do których tłoczone jest powietrze ze stacji dmuchaw. Osad z osadników wtórnych jest przepompowywany poprzez komorę predenitryfikacji do komory beztlenowej, natomiast znitryfikowane ścieki z komory tlenowej są recyrkulowane do komory anoksycznej. W celu poprawy warunków procesów biologicznego oczyszczania ścieków do komór beztlenowych kierowane są wody osadowe (bogate w LKT) z zagęszczaczy grawitacyjnych osadu surowego. Procesy zachodzące w reaktorze obejmują eliminację związków organicznych, biologiczną defosfatację, nitryfikację i denitryfikację. W sumie powinno to doprowadzić do znacznego zmniejszenia stężenia takich wskaźników zanieczyszczeń, jak ChZT, BZT 5, azot amonowy, azot ogólny i fosfor. Symultaniczne strącanie fosforanów związkami żelaza dozowanymi do ścieków wymieszanych z osadem czynnym odpływających z reaktorów biologicznych. Końcowe oczyszczanie ścieków w radialnych osadnikach wtórnych, skąd zostaną skierowane do odbiornika. Wytrącony i zagęszczony osad czynny jest recyrkulowany do komór predenitryfikacji, natomiast nadmiar osadu jest kierowany do przeróbki poprzez pompownię. Zagęszczanie i hydrolizę osadu surowego, powstającego w osadniku wstępnym (oraz okresowo w zbiorniku retencyjnym wód deszczowych). Proces prowadzony jest w zagęszczaczach grawitacyjnych o wydłużonym czasie zatrzymania umożliwiających wytworzenie LKT w wyniku hydrolizy części zawiesin organicznych. Zagęszczacze są dostosowane do pracy ciągłej, a proces zagęszczania jest wspomagany wolnoobrotowymi mieszadłami mechanicznymi. Mechaniczne zagęszczanie osadu nadmiernego powstającego w stopniu biologicznym. Proces jest prowadzony w zagęszczaczu taśmowym przez kilkanaście godzin na dobę. Osad nadmierny podawany do zagęszczacza jest preparowany polielektrolitami, natomiast wody odciekowe z zagęszczania są kierowane na początek ciągu ściekowego oczyszczalni poprzez kanalizację zakładową. Mieszanie i uśrednianie grawitacyjnie zagęszczonego osadu surowego i mechanicznie zagęszczonego osadu nadmiernego w zbiorniku osadu mieszanego. Operacja ma na celu uśrednienie składu osadu oraz wyrównanie obciążenia reaktora Aerotherm. Podgrzewanie w wymiennikach i pompowanie osadu mieszanego do reaktora Aerotherm, w którym jest poddawany biochemicznym procesom tlenowym w temperaturze C przez okres kilkunastu godzin. Proces ten jest odpowiednikiem kwaśnej fazy fermentacji beztlenowej, a jego produktami końcowymi są proste niskocząsteczkowe kwasy organiczne. Metanogenna faza fermentacji osadu realizowana w zamkniętej komorze fermentacyjnej o czasie 1

2 zatrzymania około dni. Wytwarzany biogaz jest wykorzystywany do produkcji ciepła i energii, a powstający okresowo nadmiar biogazu jest magazynowany w zbiorniku, bądź spalany w pochodni. Gromadzenie osadu przefermentowanego w zbiorniku magazynowania osadu. Operacja ma na celu uśrednienie osadu i zapewnienie płynnej pracy stacji mechanicznego odwadniania. Mechaniczne odwadnianie osadu na prasach wysokociśnieniowych do około 25 % sm. Odwodniony osad może być odbierany bezpośrednio z oczyszczalni (np. do wykorzystania przyrodniczego) bądź też magazynowany na wewnętrznym placu składowym. Technologia oczyszczania ścieków to procesy mechaniczno biologiczno - chemiczne prowadzone na urządzeniach oczyszczalni. Proces ten to klasyczny układ 3 - stopniowy Bardenpho noszący nazwę A2/O do zintegrowanego usuwania związków węgla, azotu i fosforu w procesach osadu czynnego realizowany w reaktorze wielofazowym o przepływie tłokowym z osadem czynnym nitryfikującym. Polega na biologicznej defosfatacji w komorach beztlenowych wspomaganej dodatkowo wygenerowanymi w zagęszczaczu grawitacyjnym lotnymi kwasami tłuszczowymi - LKT, denitryfikacji poprzedzającej nitryfikację z zawracaniem azotanów w recyrkulacji wewnętrznej z końca strefy nitryfikacji do denitryfikacji oraz z predenitryfikacją osadu recyrkulowanego (system UCT zmodyfikowany - MUCT) z osadnika wtórnego do strefy defosfatacji. Do napowietrzania stref tlenowych zastosowano system wgłębnego, drobnopęcherzykowego napowietrzania powietrzem dostarczanym z dmuchaw o odpowiednim sprężu ze sterowaniem falownikami na sygnał pochodzący od wskazań tlenomierzy. W sferach beztlenowej i niedotlenionej oraz w zbiorniku predenitryfikacji osadu recyrkulowanego zainstalowane zostaną mieszadła o odpowiednich mocach i w odpowiednich ustawieniach (głębokość, kierunek i przegrody kierujące) dla utrzymania osadu w stanie zawieszenia. Układ ten jest w miarę prostym, klarownym, najbardziej uporządkowanym i sterowalnym układem technologicznym. Stwarza najlepsze warunki równowagi dla usuwania związków azotu i fosforu. W reaktorach biologicznych, w wyniku działalności biochemicznej mikroorganizmów osadowych, zachodzą zintegrowane procesy biologiczne usuwania związków węgla organicznego oraz azotu i fosforu i tak: utlenienia związków węgla organicznego (obniżenie się BZT 5 ), utlenianie związków azotowych - nitryfikacja redukcja (denitryfikacja) utlenionych związków azotu (azotanów) do azotu gazowego N, przemiany związków fosforu polegające na zwiększonym wbudowaniu się w biomasę osadu (defosfatacja biologiczna wspomagana przez lotne kwasy tłuszczowe), usuwanie nadmiaru osadu wstępnego, którego biomasa przyrasta. Dla uzupełnienia strącenia związków fosforu dozowany jest koagulant nieograniczony PIX - siarczan żelaza w roztworze kwasu siarkowego ze stacji dozowania do koryt wylotowych po reaktorach. Klarowanie ścieków następuje w osadnikach radialnych. Ścieki oczyszczone odpłyną kanałem do odbiornika tj. rzeki Leśnicy. Osad surowy jest po hydrolizie przepompowywany poprzez sito odcedzające grubsze czy włókniste części stałe do zbiornika osadu mieszanego (z nadmiernym zagęszczonym). Osad nadmierny usuwany z układu biologicznego oczyszczania odprowadzany jest do zagęszczania mechanicznego a następnie po zmieszaniu z osadem surowym poddany dalszym procesom tzn. podawany jest na instalację aerotherm a następnie do wydzielonej komory fermentacyjnej zamkniętej. Stabilizacja osadu tlenowo-beztlenowa jest najnowocześniejszą metodą stosowaną z wielkim powodzeniem w krajach Europy Zachodniej zwłaszcza w Niemczech i Szwajcarii. Tego typu instalacje funkcjonują w USA, Kanadzie i Afryce Południowej. W procesie dwustopniowej fermentacji osad w I-szym stopniu poddawany jest krótkotrwałej termofilnej stabilizacji tlenowej, a następnie w II-gim stopniu mezofilnej fermentacji beztlenowej. Pierwszy stopień odbywa się w izolowanym cylindrycznym zbiorniku stalowym o stosunku wysokości do średnicy 3 : 4. Czas zatrzymania w tym zbiorniku wynosi 18-24h i odbywa się w temperaturze C. Mniej więcej 5 do 20 % objętości zbiornika jest okresowo usuwane a zastępowane surowym osadem. Zadaniem I-go stopnia czyli tak zwanej przedfermentacji osadu jest hydroliza trudno rozkładalnych związków organicznych w temperaturze 60 C. System wykorzystuje tendencje mikroorganizmów do podnoszenia temperatury, gdy stężenie s.m.o przekroczy wartość 50g/l (5% smo) w warunkach tlenowych, a ChZT dopływu 40 g/l. Dzięki tym procesom i wytworzonej temperaturze czas zatrzymania w stopniu drugim beztlenowym ulega skróceniu nawet o połowę. Droga osadu ze stopnia I-go do wydzielonej komory 2

3 fermentacyjnej, gdzie jest poddawany procesowi mezofilnej fermentacji beztlenowej w temperaturze 35 C prowadzi ponownie przez wewnętrzną część reaktora stopnia I-go. Tam następuje ochłodzenie osadu do temperatury umożliwiającej wprowadzenie osadu do stopnia II-go. Zaletami dwustopniowej stabilizacji tlenowo-beztlenowej są: relatywnie krótki czas zatrzymania w dwustopniowym procesie stabilizacji wynoszącym dni pełna higienizacja osadu podczas termofilnej przedfermentacji tlenowej optymalne wykorzystanie energii cieplnej układu eliminacja procesu odsiarczania brak piany w mezofilnej komorze fermentacyjnej stabilny i bardziej wydajny proces wytwarzania gazu w stosunku do klasycznej fermentacji mezofilnej, z jednoczesnym wykorzystaniem go do spalania w kotłach i do produkcji prądu elektrycznego wysoki stopień mineralizacji osadu zwiększenie zdolności mechanicznego odwadniania osadó przefermentowanych o 8 10% w stosunku do fermentacji beztlenowej jednostopniowej 3,5 krotny wzrost produkcji lotnych kwasów tłuszczowych po I-szym stopniu. Po procesie wymieszany i jednorodny osad poddawany jest mechanicznemu odwodnieniu i w tym stanie usuwany z oczyszczalni lub leżakowany na zadaszonym składowisku. Wywóz i dalsze zagospodarowanie osadu jest realizowane przez wyspecjalizowane firmy, które biorą na siebie obowiązki wynikające z przejęcia osadu. Istnieje również możliwość wywozu osadu na składowisko lub odbiór osadu przez spalarnię. Wymienione procesy jednostkowe, prowadzone są w następujących obiektach technologicznych zlokalizowanych na terenie oczyszczalni: stacja zlewna ścieków dowożonych i zbiornik ścieków (ZBR), kraty mechaniczne (KRA), piaskownik (PIA) z pompownią pulpy (POP), separatorem z płuczką piasku (SEP), pompownia główna ścieków (POG), osadnik wstępny (OWS), osadnik retencyjny wód deszczowych (OWD), reaktory biologiczne (RBL), stacja dmuchaw (SDM), osadniki wtórne (OWT), instalacja dozowania koagulantu (PIX), pompownia osadu recyrkulowanego i nadmiernego (PRN), pompownia osadu surowego (POS), zagęszczacze grawitacyjne osadu surowego z funkcją hydrolizera (HYD), pompownia osadu surowego zagęszczonego (POZ), zagęszczacz mechaniczny osadu nadmiernego w budynku technologicznym (BTE), instalacja do tlenowej, termofilnej stabilizacji osadu w budynku (AER), wydzielona zamknięta komora fermentacyjna (WKF), zbiornik osadu przefermentowanego (ZOP), stacja odwadniania osadu w budynku (BTE), składowisko osadu (SKO), zbiornik biogazu (ZGA), 3

4 pochodnia biogazu (PGA), komora odwadniająca przewodów gazowych (KOD), pompownia zakładowa (PZA), pompownia wody technologicznej (PWT), kotłownia, agregaty prądotwórcze, pompownia (PKC) dla ścieków z dzielnicy Karkoszka i Czyżowiczka, pompownia drenażowa (PDR). OPIS I PARAMETRY TECHNOLOGICZNE BUDYNKÓW, OBIEKTÓW INŻYNIERSKICH I URZĄDZEŃ W PROCESIE OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW I PRZERÓBKI OSADÓW. Stacja zlewna ścieków dowożonych i zbiornik ścieków (ZBR) Stacja zlewna ścieków dowożonych jest bezobsługowym urządzeniem (punkt zlewny) do przyjmowania ścieków z wozów asenizacyjnych. Stacja ma postać kontenera o wymiarach 3.00 x 2.40 x 2.80 m przylegającej do zbiornika ścieków dowożonych. Stacja zlewna zapewnia: przyjęcie ścieków, regulację czasu pracy, pomiar objętości dostarczonych ścieków i koncentracji zanieczyszczeń w nich zawartych (pomiar ph i potencjału redox), rejestrację danych dotyczących dostawy oraz nadzór nad dostawcami - istnieje możliwość przerwania dostawy w momencie przekroczenia mierzonych parametrów. Odczyt parametrów następował będzie na miejscu i w dyspozytorni. Stacja przyjmuje ścieki tylko od klientów posiadających odpowiedni identyfikator. Stacja jest wyposażona w przepływomierz elektromagnetyczny, urządzenie do pomiaru ph i przewodnictwa, zasuwę nożową, zawory oraz ciąg spustowy ze stali nierdzewnej, hermetyczny, o średnicy Ø100, zakończony szybkozłączem. Zbiornik ścieków dowożonych ma za zadanie przyjmować ścieki ze stacji zlewnej. Jest obiektem monolitycznym złożonym z dwóch elementów: zbiornika głównego o objętości czynnej 40 m 3 oraz zbiornika na ścieki o przekroczonych parametrach, o objętości czynnej 10 m 3. Ścieki ze stacji zlewnej trafiają do zbiornika głównego, o wymiarach wewnętrznych 6.50 x 4.50 m i wysokości czynnej 2.50 m, przewodem wykonanym z PEHD Ø160/4.9 PN 5. Na wypadek sytuacji dostarczenia przez przewoźnika ścieków o przekroczonych parametrach, zamyka się zasuwa i przewoźnik będzie musiał spuścić ścieki do zbiornika awaryjnego poprzez szybkozłącze zamontowane w stropie. Odpływ ścieków z obydwu zbiorników będzie się odbywać przewodami o średnicy Ø250. Do zbiornika przylega komora zasuw o wymiarach wewnętrznych 3.15 x 2.65 m, w której znajdują się dwie zasuwy. Pierwsza z nich umieszczona na przewodzie ze zbiornika głównego to zasuwa nożowa Ø250 PN 10 z napędem elektrycznym. Druga zasuwa Ø250, jest zasuwą ręczną z kierownicą wspartą na kolumience i wyniesioną na zewnątrz zbiornika. Zarówno zbiornik jak i komora zasuw wyposażone są w system grawitacyjnej wentylacji, którą odprowadzane są gazy kumulujące się we wnętrzu. Kraty mechaniczne (KRA) Kraty umieszczone są w budynku jednokondygnacyjnym. Ścieki doprowadzane są do budynku krat systemem trzech koryt prostokątnych o szerokości 1.2 m. Podział ścieków na trzy koryta odbywa się poprzez równoważny podział z koryta o szerokości B=1.8m do którego są wprowadzane ścieki z kolektora ogólnospławnego K1.8 m. W dwóch kanałach są zabudowane kraty bębnowe z bębnem obrotowym o średnicy 1200 mm, prześwicie oczek 6.0 mm, przepustowości 200 l/s i transporterem ślimakowym skratek. W trzecim korycie zabudowana jest krata płaska. Do koryta tej kraty dopływać będą tylko ścieki deszczowe. W celu podziału ścieków na deszczowe i sanitarne na kanale prostokątnym B=1.8m, przed budynkiem krat, istnieje przelew boczny długości 3.5m z możliwością regulacji wysokości położenia krawędzi przelewowej. W celu spiętrzenia ścieków przed przelewem oraz likwidacji wpływu cofki w korycie przelewowym, na wysokości przelewu, kanał jest zwężony z B=1.8 m do B=0.84 m. Piaskownik poziomy (PIA) z pompownią pulpy (POP), separatorem i płuczką piasku (SEP) Piaskownik trójkomorowy o przepływie poziomym jest obiektem żelbetowym, o długości L=25.0 m, szerokości każdej komory B=1.0 m, wyposażony z system zastawek oraz zgarniacz denny. W dnie 4

5 piaskownika wymodelowane są skosy i rynny dla poziomych przenośników ślimakowych o długości L=25.0 m, transportujących piasek do lejów piasku znajdujących się na początku piaskownika. Każde koryto posiada zastawki o szerokości B=1.2 m. W lejach piaskownika są zainstalowane czujniki poziomu piasku, które uruchamiają spust pulpy piaskowej. Alternatywnym (a zarazem podstawowym) sposobem pracy jest odprowadzanie pulpy w systemie czasowym. Pompownia piasku jest budynkiem prostokątnym o wymiarach 5.06 x m. Część podziemną stanowi skrzynia żelbetowa o wymiarach 5.20 x m i głębokości 4.85 m. W pompowni zabudowane są trzy pompy piasku o wydajności około 60 m 3 /h, osobne dla każdego leja piaskownika. Dla lejów piaskowników sanitarnych pompy zostały spięte rurociągami ssawnymi. Pompowany piasek tłoczony jest rurociągiem stalowym Ø100 (wspólnym dla trzech pomp) do separatora piasku. W celu wzruszania piasku w lejach piaskowników stosowana jest pompa zabudowana w pompowni, identyczna jak pompy piasku. Pobór wody do wzruszania odbywa się z koryta ścieków sanitarnych. Rurociąg tłoczny pompy wzruszania piasku został włączony do rurociągów ssawnych pomp piasku. Praca całego układu pomp piasku oraz pompy wzruszania piasku wraz z system zasuw odbywa się automatycznie. W systemie pracy czasowej, przy regularnym odprowadzaniu pulpy, nie jest niezbędne każdorazowe płukanie lejów. Separator piasku jest ustawiony na wolnym powietrzu obok budynku pompowni piasku. Separator piasku służy do płukania i odwadniania pulpy piaskowej wydzielonej w piaskownikach. Do separatora została doprowadzona woda płucząca wodociągowa. Rurociąg wody płuczącej został zakończony dwoma zaworami odcinającymi umieszczonymi w skrzynce podziemnej zlokalizowanej pod płytą fundamentową separatora Podłączenie wody płuczącej do separatora wykonano za pomocą węża elastycznego. Odcieki z separatora odprowadzane są rurociągiem do studni Ø1000, skąd systemem kanalizacji grawitacyjnej są prowadzone do zbiornika czerpalnego pompowni głównej ścieków (POG). Piasek z separatora jest transportowany przenośnikiem ślimakowym do kontenera przy separatorze. Pompownia główna ścieków (POG) Pompownia ścieków umieszczona jest w budynku prostokątnym o wymiarach 24.9 x 8.0 m i średniej wysokości 6.0 m. Część podziemna wykonana jest jako skrzynia żelbetowa o wymiarach x m i wysokości 8.90 m. W pompowni zabudowanych jest łącznie 6 pomp: 3 pompy dla ścieków sanitarnych + 1 rezerwowa oraz dwie pompy dla ścieków deszczowych. Pompy dla ścieków sanitarnych pracują w zakresie wydajności: pompa P1 od 60 do 90 l/s, pompa P2 od 70 do 120 l/s, pompa P3 od 120 do 200 l/s. Pompa P4 jest pompą rezerwową taką samą jak pompa P3. Pompy ścieków sanitarnych pracują na wspólnym rurociągu tłocznym. Wysokość geometryczna podnoszenia dla wszystkich pomp wynosi 9.5 m. Pompy dla ścieków deszczowych P5 i P6 pracują w zakresie wydajności od 70 do 240 l/s. Pompy pracują na wspólnym rurociągu tłocznym, a ich wysokość geometryczna podnoszenia wynosi 9.5 m. W pompowni zainstalowane są również falowniki umożliwiające zmianę wydajności pomp. Pompownia zaopatrzona jest w układ automatycznego sterowania, który zapewni ciągły pobór ścieków z komory czerpnej, zarówno przy przepływach minimalnych i maksymalnych. Komora rozdziału ścieków przed pompownią (KPP) Komora przelewowa jest obiektem żelbetowym zlokalizowanym przed pompownią główną ścieków (POG) na podziemnym kanale prostokątnym B x H = 1.8 x 2.2 m. Wymiary komory w rzucie wynoszą B x L = 3.05 x 7.1 m. Komora została zabudowana przed zbiornikiem czerpnym pompowni w celu umożliwienia rozdziału ścieków na deszczowe i sanitarnej i skierowanie ich do właściwych komór czerpnych pompowni (POG). Z komory rozdziału odprowadzane są oddzielnymi kanałami ścieki deszczowe i sanitarne do właściwych komór zbiornika czerpalnego pompowni. Na kanale dopływowym w komorze rozdziału znajduje się krawędź przelewowa długości 5.5 m z możliwością automatycznej regulacji jej wysokości. Separator piasku Separator piasku znajduje się obok budynku pompowni piasku. Całe urządzenie jest przykryte zadaszeniem wykonanym z poliwęglanu na konstrukcji stalowej słupowej o wymiarach w rzucie 4,4 x 7,0 m i wys. 4,0 m. Fundament żelbetowy o wym. 7,3 x 4,7 m.separator piasku służy do płukania i odwadniania pulpy piaskowej wydzielonej w piaskownikach. Jest to urządzenie wykonane w całości ze stali nierdzewnej o wydajności 16 l/s - l tona odwodnionego i wypłukanego piasku na godzinę. Do separatora została doprowadzona woda płucząca wodociągowa. Piasek z separatora jest transportowany przenośnikiem ślimakowym do kontenera przy separatorze. Osadnik wstępny (OWS) Osadnik wstępny radialny jest obiektem żelbetowym, okrągłym o średnicy Dw = 20 m i 5

6 maksymalnej głębokości czynnej, Hcz = 3.70 m. Osadnik powstał wewnątrz większego osadnika o średnicy Dw = 42 m. Ścieki dopływają do osadnika rurociągiem Ø1200 mm z komory rozprężnej pompowni ścieków. Odpływ z osadnika następuje poprzez okna przelewowe, dalej przelewy pilaste i korytem obwodowym do koryta zbiorczego. Osadnik posiada zgarniacz mechaniczny denny zespolony ze zgarniaczem części pływających. Osad zagęszczony w leju osadowym odprowadzany jest pod naporem słupa cieczy rurą spustową Ø300 do studzienki zbiorczej zlokalizowanej miedzy osadnikami i dalej przepływa grawitacyjnie do pompowni osadu surowego. Części pływające i tłuszcze są odprowadzane wraz z osadem nadmiernym do zagęszczacza mechanicznego. Osadnik retencyjny wód deszczowych (OWD) Drugi z istniejących wcześniej osadników wstępnych o średnicy Dw =42 m jest aktualnie wykorzystywany jako osadnik wód deszczowych. Osadnik jest wyposażony w zgarniacz denny. Spust (dozowanie) wód deszczowych do układu technologicznego oczyszczalniprzewidziano poprzez pompownię leja osadowego (PLO), która transportuje ścieki rurociagiem tłocznym Ø200 do komory rozprężnej przed osadnikami wstępnymi. Pompownia leja osadowego (PLO) Zadaniem pompowni jest odpompowanie całości wód deszczowych zgromadzonych w osaniku OWD do części sanitarnej komory rozprężnej KRP. Średni czas opróżnienia zbiornika OWD wynosi 30 godzin. Reaktory biologiczne (RBL) Reaktory biologiczne to największe na oczyszczalni obiekty. Pojedynczy reaktor to technologicznie wielofunkcyjny, konstrukcyjnie zblokowany, żelbetowy zbiornik prostokątny o wymiarach B = 20.8 m i L = 60.1 mi H cz = 5.15 m max zwierciadła ścieków w reaktorze, otwarty, podzielony wewnątrz ściankami na cztery strefy, w których odbywają się różne procesy technologiczne. Są to: - strefa defosfatacji (beztlenowa) - strefa denitryfikacji (niedotleniona) - strefa nitryfikacji (tlenowa) - strefa predenitryfikacji osadu recyrkulowanego do strefy defosfatacji (odtlenienia osadu i przemiany części związków azotowych NO 2 i NO 3 do azotu gazowego) Strefa defosfatacji o objętości czynnej 595 m 3 ma wymiary wewnętrzne 9.9 m x 12.0 m i H cz = 5,0 m. W celu zapewnienia odpowiedniej cyrkulacji ścieków i osadu zaprojektowano dwa mieszadła zanurzalne średniobrotowe zamontowane na pomostach. Śmigło mieszadła jest wykonane z żywic syntetycznych. Mieszadło mocowane jest na jednosłupowej konstrukcji nośnej wykonanej ze stali nierdzewnej. Opuszczaniu i wyciąganiu mieszadeł służy żuraw ze stali ocynkowanej, mocowany na stopie przytwierdzonej do pomostu. Mieszadło przez cały czas pracy jest podwieszone na łańcuchu mocowanym do konstrukcji nośnej. Ścieki z komory defosfatacji przepływają dwoma otworami w ściance działowej przy dnie o wym. H x L = 0,3 x 0,4 m oraz trzema oknami przelewowymi o wym. H x L = 0,4 x 1,0 m do komory denitryfikacji. Strefa denitryfikacji podzielona na dwie części o łącznej objętości czynnej 2815 m 3. Wymiary wewnętrzne każdej części 10,35 m x 27,0 m, H cz = 5,02 m w pierwszej części i H cz = 5,05 w drugiej. W strefie tej, w obu częściach, wykonana będzie ścianka cyrkulacyjna umieszczona w środku po dłuższej osi komory. Ma ona na celu ukierunkowanie ruchu ścieków wymuszonego mieszadłami. Na projektowanych pomostach zamontowane będą dwa mieszadła (dla każdej części) zanurzalne wolnoobrotowe wykonane ze stali nierdzewnej podwieszone na łańcuchu wraz z konstrukcją nośną dwusłupową ocynkowaną mocowaną na stopie. Mieszadła te będą wyjmowane za pomocą żurawia. Zaprojektowano dwa żurawie ze stali ocynkowanej. Do tej strefy, do jej pierwszej części, doprowadzona jest recyrkulacja wewnętrzna z końca strefy nitryfikacji przewodem tłocznym PEHD φ 450mm, którego wylot znajdował się będzie tuż nad powierzchnią zwierciadła ścieków. Recyrkulacja wewnętrzna ma za zadanie dostarczyć do tej strefy azotany NO 2 i NO 3 w celu ich przemiany w azot gazowy. Na tym przewodzie jest zamontowany przepływomierz, który wraz z umieszczonym na końcu strefy urządzeniem do pomiaru potencjału redox będzie sterował wielkością recyrkulacji. Przepływ ścieków pomiędzy obiema częściami strefy będzie się odbywał poprzez dwa otwory w ściance działowej przy dnie o wym. H x L = 0,3 x 0,8 m oraz trzema oknami przelewowymi o wym. H x L = 0,45 x 1,0 m. 6

7 Odprowadzenie ścieków z tej strefy do strefy nitryfikacji odbywa się poprzez dwa otwory przydenne umieszczone w ściance oddzielającej strefy o wym. H x L = 0,3 x 0,8 m oraz trzema oknami przelewowymi o wym. H x L = 0,45 x 1,0 m. Strefa nitryfikacji o objętości czynnej 3518 m 3 ma wymiary wewnętrzne 27 m x 25,6 m i H cz = 5,09m. Wyposażona jest w system drobnopęcherzykowego wgłębnego napowietrzania. Na początku i końcu strefy zostaną umieszczone tlenomierze do pomiaru tlenu i urządzenie do pomiaru potencjału redox na końcu strefy. Wypływ ścieków z reaktora będzie realizowany poprzez koryto przelewowe o wymiarach 0,6 x 6,60 m znajdujące się na końcu strefy napowietrzania do rurociągu PEHD φ 560 mm odprowadzającego ścieki do osadników wtórnych poprzez komory zasuw KZ1, KZ2 i KZ3. Do korytka doprowadzany będzie również koagulant ze stacji PIX przewodem φ 16 mm. System napowietrzania składa się z dyfuzorów - węży napowietrzających na szynach ze stali nierdzewnej umieszczonych 150 mm nad dnem zbiornika oraz rurociągów doprowadzających powietrze od stacji dmuchaw. W strefie nitryfikacji każdego reaktora znajdzie się 40 ciągów napowietrzających o całkowitej długości użytkowej 3156 m z odległością 600 mm pomiędzy wężami. Każdy wąż napowietrzający połączony jest z jednym pionowym wężem doprowadzającym DN 65 mm zakończonym 0,5 m nad krawędzią zbiornika zaworem z dwuzłączką PCV (PP). Wszystkie konstrukcje nośne są wykonane ze stali nierdzewnej. W końcu tej strefy bierze swój początek recyrkulacja wewnętrzna zawracająca ścieki i osad do strefy denitryfikacji. Proces ten będzie realizowany za pomocą pompy zatapialnej o wydajności 174 l/s współpracującej z falownikiem umieszczonym w stacji dmuchaw. Wielkość recyrkulacji jest sterowana od wskazań przepływomierza ścieków umieszczonego na rurociągu tłocznym i wskazań potencjału redox umieszczonego w strefie denitryfikacji. Rurociąg recyrkulacji ma odgałęzienie do korytka odpływowego, stanowiące odpływ awaryjny do awaryjnej konieczności opróżnienia reaktora. Strefa predenitryfikacji o objętości czynnej 1032 m 3 ma wymiary wewnętrzne 16,7 x 12,0 m i H cz = 5,15 m. Do tej strefy doprowadzona jest recyrkulacja zewnętrzna osadu po osadniku wtórnym przewodem tłocznym PEHD φ 225mm z pompowni PRN, którego wylot znajdował się będzie tuż nad powierzchnią zwierciadła ścieków. Na tym przewodzie zamontowany jest przepływomierz, który będzie sterował wielkością recyrkulacji. W celu zapewnienia odpowiedniej cyrkulacji osadu zaprojektowano dwa mieszadła zanurzalne średniobrotowe. Mieszadło mocowane jest na jednosłupowej konstrukcji nośnej wykonanej ze stali nierdzewnej. Opuszczaniu i wyciąganiu mieszadeł służy żuraw ze stali ocynkowanej, mocowany na stopie przytwierdzonej do pomostu. Mieszadło przez cały czas pracy jest podwieszone na łańcuchu mocowanym do konstrukcji nośnej. Odprowadzenie osadu z tej strefy do strefy defosfatacji odbywa się poprzez dwa okna przelewowe o wym. H x L = 0,3 x 0,5 m umieszczone w ściance oddzielającej strefy, których dno technologiczne jest 5 cm wyżej niż zwierciadło ścieków w strefie defosfatacji. Ze względu na poziom wód gruntowych, pod dnem każdego reaktora znajduje się drenaż zapobiegający jego wypchnięciu w czasie np. robót remontowych czy przeglądu gdy będzie opróżniony. Po reaktorach ścieki dopływają do komór zasuwowych KZ1, KZ2 i KZ3. Stacja dmuchaw (SDM) Stacja dmuchaw wraz z zewnętrznymi rurociągami sprężonego powietrza jest obiektem dopełniającym dla systemu napowietrzania. W stacji znajdują się trzy dmuchawy promieniowe, łożyskowane magnetycznie (łożyska lewitujące) z elektronicznym układem regulującym obroty. Trzecia mniejsza dmuchawa jest rezerwowa. Przy niższym zapotrzebowaniu na powietrze pracuja zamiennie kolejno wszystkie trzy dmuchawy a układ włączania i wyłączania oraz czasów ich pracy jest sterowany wbudowanymi przemiennikami częstotliwości oraz sterownikiem. Można je ustawić aby zużywały się wszystkie w jednakowym stopniu. Sterowanie pracą dmuchaw odbywa się poprzez współpracę dmuchaw z sondami tlenowymi umieszczonymi na początku i końcu strefy nitryfikacji i urządzeniami do pomiaru potencjału redox umieszczonymi na końcu strefy nitryfikacji, co umożliwi płynną regulację wydajnością tłoczonego powietrza w stosunku do potrzeb w reaktorach biologicznych. Dmuchawy są umieszczone w obudowach dźwiękochłonnych na fundamencie o wymiarach 18,7 x 6,6 m. Zadaszenie i ściany obudowy dla dmuchaw wykonane będą z płyt poliwęglanowych na konstrukcji stalowej o wymiarach wrzucić 17,8 x 4,9 m umocowane na fundamencie. Dach budyneczku jest półokrągły: wysokość przy łączeniu dachu ze ścianą 3,10 m w środku wysokość 3,50 m (jak wiaty przystankowe). 7

8 Osadniki wtórne (OWT) Na oczyszczalni znajdują się trzy osadniki wtórne radialne. Są to zbiorniki okrągłe o pochyłym do środka dnie z lejem osadowym usytuowanym centralnie. Średnica wewnętrzna osadnika wynosi Dw = 22 m a wysokość przy ścianie zewnętrznej H cz = 4,20 m. Dno ze spadkiem 1:15 i głębokość czynna przy krawędzi leja wynosi H cz = 4,82 m. Średnica leja u góry wynosi d = 3,40 m a jego głębokość h = 3,10 m i średnica w dnie leja d = 0,80 m. Wysokość burty ponad zwierciadło ścieków wynosi 0,80 m. Do osadników ścieki doprowadzane są z reaktorów RBL poprzez komory KZ1, 2 i 3 rurociągami PEHD φ 560 mm do centralnie umieszczonego leja i wyprowadzane do góry kształtką Coanda Tulpe ze stali nierdzewnej w kształcie tulipana 3100 mm umieszczoną 2,75 m pod max zwierciadłem ścieków. Odprowadzenie ścieków z osadników odbywa się poprzez rury odpływowe ze specjalnymi otworami wykonane ze stali nierdzewnej o średnicach 555/398 mm, umieszczonymi na obwodzie osadnika 30 cm pod max zwierciadłem ścieków, do komory odpływowej przytulonej" do osadnika. W każdej komorze odpływowej umieszczona jest zasuwa regulacyjna regulująca przepływem ścieków przez osadnik oraz urządzenie pomiarowe przepływu. Urządzenia te przekazywać będą sygnał do dyspozytorni, gdzie po zsumowaniu dadzą wynikowe natężenia i ilość odpływu ścieków oczyszczonych z oczyszczalni. Pracujący w osadniku zgarniacz zgarnia osad do leja osadowego skąd z dna odprowadzany jest rurociągiem PEHD φ 280 mm uzbrojonym w gęstościomierz i przepływomierz umieszczone w komorze KZP tuż przy pompowni osadu recyrkulowanego i nadmiernego PRN, do której jest odprowadzany. Części pływające odprowadzane są specjalną instalacją połączoną ze zgarniaczem do centralnej części osadnika, skąd prowadzone są przewodem tłocznym w dół do leja i dalej pod dnem osadnika do pompowni PRN. Rurociąg ten uzbrojony jest w zasuwę nożową DN 80 mm tuż przy pompowni. Instalacja dozowania koagulantu PIX W procesie oczyszczania ścieków wykorzystana jest jako wspomaganie biologicznego usuwania fosforu. Koagulant: wodny roztwór siarczanu żelazowego (Fe 2(S0 4 ) 3 ). Stacja składa się ze zbiornika z żywicy poliestrowej o pojemności 18 m 3 umieszczonego w tacy przechwytującej odcieki z PEHD i trzech pompek dla podawania koagulantu o max wydajności 45 l/h ze zintegrowanym sterownikiem. Stacja dozowania jest umieszczona na fundamencie żelbetowym o wymiarach 7,45 x 3,50 m którego powierzchnia jest wykonana ze spadkiem ok. 1 % w celu odpływu odcieków z tacy. Ze stacji PIX koagulant jest podawany trzema rurociągami tłocznymi. Koagulant jest podawany do korytka odpływowego w strefie nitryfikacji w reaktorach biologicznych. Średnica rurociągu z tworzywa elastycznego wynosi φ 16 mm. Przewody są prowadzone ze stacji każdy w osłonie rurowej do kabli z PE o średnicy φ 32 mm. Sterowanie ilością koagulantu może odbywać się na podstawie ilości ścieków i nadrzędnie od wartości usuniętego fosforu tj. różnicy na odpływie i na dopływie (pomiar automatyczny za pomocą analizatorów). Z tacy odprowadzane są odcieki (wody deszczowe, roztopowe i PIX w razie rozszczelnienia zbiornika) przewodem odpływowym do studzienki. Odpływ dalej rurociągiem do studzienki S4 na kanale odprowadzającym wody deszczowe z OWD do POG. Pompownia osadu recyrkulowanego i nadmiernego (PRN) Pompownia jest wykonana w formie studni okrągłej prefabrykowanej, żelbetowej, dwukomorowej o średnicy wewnętrznej 5.6 m, średnicy zewnętrznej 6.0 m i całkowitej wysokości 3.5 m. Pompownia jest wyniesiona 1.2 m ponad teren. Studnia podzielona jest wewnętrzną ścianką żelbetową na dwie komory: większą i mniejszą, pełniące różne funkcje technologiczne. W ściance działowej przy dnie znajduje się otwór Ø600 mm z zainstalowaną zasuwą kanałową DN 600 mm do ręcznej obsługi. Większa komora pełni funkcję pompowni osadu recyrkulowanego, w której umieszczone są trzy pompy zanurzeniowe (3 pracujące) recyrkulujące osad trzema rurociągami tłocznymi DN 225 do komór predenitryfikacji w reaktorach RBL1, RBL2 i RBL3. Do tej komory doprowadzany jest osad z osadników wtórnych. Mniejsza komora pełni funkcję pompowni osadu nadmiernego. Do niej, oprócz osadu z osadników przedostającego się z większej komory przez otwór w wewnętrznej ściance, są doprowadzane części pływające z osadników wtórnych oraz części pływające z osadnika wstępnego. Wewnątrz tej komory umieszczone są dwie pompy zanurzeniowe (1 pracująca + 1 rezerwa) odprowadzające osad nadmierny rurociągiem tłocznym DN 140 do zbiornika osadu 8

9 przed zagęszczaczem (ZOZ). Pompownia jest poprzedzona komorą zasuw i przepływomierzy (KZP), regulujących spust osadu z lejów osadników wtórnych i dopływ do pompowni. Pompownia osadu surowego (POS) Pompownia osadu surowego (POS) podaje osad surowy z osadnika wstępnego do hydrolizerów (HYD). Pompownia umieszczona jest w pozostałej po modernizacji części istniejącego osadnika wstępnego. Wymiary wewnętrzne budynku pompowni w rzucie 4.50 x 5.46 x 4.50 x 6.94 m, wysokość 3.6 m. W pompowni znajduje się stanowisko dwóch pomp suchych KSB podających osad dwoma rurociągami DN125 na dwa hydrolizery HYD1 i HYD2. Zagęszczacze grawitacyjne osadu surowego z funkcją hydrolizera (HYD) i filtry (FIL) Hydrolizery są zbiornikami żelbetowymi okrągłymi, do których doprowadzany jest osad z leja osadowego osadnika wstępnego, celem przeprowadzenia fazy kwaśnej fermentacji osadu - hydrolizy. Średnica wewnętrzna hydrolizera wynosi 6.0 m, wysokość czynna 3.94 m. Zbiornik jest przykryty lekką konstrukcja z tworzywa sztucznego. W hydrolizerach zabudowano mieszadła prętowe. Przy hydrolizerach istnieją filtry (FIL), dla dezodoryzacji powietrza odlotowego. Obiekt w rzucie ma wymiary wewnętrzne 1.40 m x 1.40 m, o wysokości 2.00 m. W strefie przydennej o wysokości 0.47 m prowadzone są dwa równoległe przewody stalowe nawiercane na obwodzie, na całej długości celem równomiernego wprowadzenia strumienia powietrza do warstwy filtracyjnej. Warstwa filtracyjna, którą stanowi kora dębowa, ułożona jest na konstrukcji podtrzymującej, wykonanej z blachy perforowanej. Wysokość warstwy filtracyjnej wynosi 1.0 m. Powietrze do filtra jest wdmuchiwane wentylatorami umieszczonymi na podstawach zamocowanych do pomostu hydrolizerów. Filtr jest przykryty zadaszeniem wykonanym z płyty poliwęglanowej, wspartej na konstrukcji stalowej. Przewidziano możliwość demontażu zadaszenia w razie konieczności uzyskania dostępu do warstwy filtracyjnej. Osad surowy wstępnie zagęszczony odprowadzany jest z hydrolizerów (HYD) pod naporem słupa cieczy rurą spustową Ø125 mm do pompowni osadu surowego zagęszczonego (POZ). Wody nadosadowe z hydrolizerów odprowadzane są specjalną instalacją do komory rozdzielczej wód nadosadowych, KWN współpracującej z hydrolizerami na zasadzie naczyń połączonych. Z komory rozdzielczej wody osadowe doprowadzane są trzema przewodami PEHD Ø90 mm do stref defosfatacji w trzech reaktorach biologicznych. Pompownia osadu surowego zagęszczonego (POZ) Pompownia osadu surowego zagęszczonego została wykonana jako podziemny zbiornik żelbetowy, kwadratowy, o wymiarach wewnętrznych 4.1 x 4.1 m i H = 2.5 m. Osad surowy zagęszczony w zagęszczaczach (HYD) transportowany jest pod naporem słupa cieczy rurami spustowymi PEHD Ø125 mm na dwie pompy rotacyjne Boerger. Osad z pompowni tłoczony jest rurociągiem PEHD Ø125 mm poprzez sito ciśnieniowe do zbiornika osadu mieszanego (ZOM). Zagęszczacz mechaniczny osadu nadmiernego w budynku technologicznym (BTE) Zagęszczacz mechaniczny osadu nadmiernego jest umieszczony w parterowym budynku technologicznym (BTE) o wymiarach x m i wysokości 6.30 m. W budynku znajduje się hala prasy i zagęszczacza wraz z magazynem polielektrolitu i pomieszczeniem sprężarek, magazyn oleju, kotłownia, hala generatorów, pomieszczenie elektryczne oraz pomieszczenie socjalne wraz z sanitariatami. W skład linii zagęszczania osadu wchodzi zagęszczacz taśmowy, flokulator z mieszadłem, automatyczna stacja przygotowania polielektrolitu, pompa dozująca polielektrolit, pompa nadawy (wyposażona w czujnik temperatury zamontowany na obudowie pompy), pompa osadu zagęszczonego, zestaw do mycia taśm z pompa myjącą, tablica kontrolna ze sterownikiem oraz sprężarka powietrza. Sprężarka umieszczona jest w obudowie z płyt poliwęglanowych w profilach aluminiowych. Do płukania zagęszczacza wykorzystywana jest woda technologiczna a odpływ wód osadowych następuje do wewnętrznej kanalizacji oczyszczalni. Do roztwarzania polielektrolitu używana jest woda wodociągowa. Zbiornik osadu mieszanego (ZOM) Osad wstępny zagęszczony i osad nadmierny zagęszczony są mieszane i retencjonowane w zbiorniku osadu mieszanego (ZOM), a następnie podawane do wymienników ciepła aerotermu. Zbiornik ten, o pojemności Vcz = 60 m 3, jest zespolony z budynkiem aerothermu (AER). W zbiorniku (ZOM) zainstalowane jest mieszadło zanurzeniowe średnioobrotowe na konstrukcji słupowej. 9

10 Instalacja do tlenowej, termofilnej stabilizacji osadu w budynku (AER) Budynek aerothermu ma wymiary 15.9 x 10.4 m i wysokość 15.0 m i jest połączony z dwoma innymi obiektami: wydzieloną komorą fermentacyjna zamkniętą (WKF) i zbiornikiem osadu mieszanego (ZOM). Proces zachodzący w reaktorze jest procesem tlenowym. W reaktorze osad jest napowietrzany, upłynniany enzymatycznie w warunkach tlenowych oraz termicznie kondycjonowany. W wyniku tych procesów powstaje ciepło i dwutlenek węgla. Gaz odlotowy z reaktora jest poddawany oczyszczeniu w biofiltrze i uwalniany do atmosfery. Nie powstają przy tym żadne niebezpieczne czy też wybuchowe substancje. Niezbędne ciepło, które nie jest w całości pokrywane przez ciepło wytwarzane podczas procesów egzotermicznych, doprowadzane jest poprzez płaszcz grzewczy znajdujący się na zewnątrz reaktora. Osad jest okresowo usuwany z aerothermu (do WKF) i zastępowany surowym ogrzanym osadem. Cały proces odbywa się automatycznie, a sterowany jest z odrębnego komputera znajdującego się bezpośrednio przy instalacji. Reaktor, o pojemności Vc=60 m 3, zbudowany jest w postaci cylindrycznego zbiornika o średnicy Dz=3.5 m i wysokości Hc=6.3 m. Zbiornik jest wykonany ze stali nierdzewnej i jest izolowany termicznie, aby zapobiec stratom ciepła. Czas zatrzymania w reaktorze wynosi 14 h, a proces odbywa się w temperaturze do 65 ºC. Przed wpompowaniem porcji osadu do reaktora osad ogrzewany jest w dwóch wymiennikach ciepła o średnicach D=1.8 m, wysokości Hc=4.9 m i pojemności Vcz=3.5 m 3 każdy, zawieszonych do stropu dzielącego budynek na dwa poziomy. Wydzielona zamknięta komora fermentacyjna (WKF) Wydzielona, zamknięta komora fermentacyjna służy do metanowej fermentacji osadu, który został ogrzany i odpowiednio przetworzony w reaktorze aerotherm. Komora (WKF) zlokalizowana jest bezpośrednio przy budynku (AER), z którym jest konstrukcyjnie związana. Średnica wewnętrzna komory wynosi 12.5 m, zaś średnica zewnętrzna wraz z ociepleniem 14.5 m. Komora zbudowana jest w kształcie walca, u góry nakrytego odwróconym stożkiem, zwieńczonym otworem o średnicy 2.0 m, na którym zamontowana jest kopuła z instalacją do ujmowania gazu i wziernikiem. Wewnątrz komory jest zainstalowane mieszadło dwuśmigłowe. Obiekt jest zagłębiony w gruncie na około 3.0 m, a wystaje ponad ziemię na wysokość 13.5 m. Zbiornik osadu przefermentowanego (ZOP) Zbiornik zlokalizowany jest w pobliżu budynków aerothermu (AER) i budynku technologicznego (BTE). Jest to obiekt inżynierski, żelbetowy w kształcie walca, z góry odkryty. Służy do zretencjonowania, odgazowania i przestudzenia osadu spuszczanego z wydzielonej komory fermentacyjnej (WKF). Średnica wewnętrzna zbiornika wynosi 9 m zaś zewnętrzna, wraz z ociepleniem, 9.92 m. Obiekt zagłębiony jest w gruncie na około 3.2 m, a wystaje ponad teren na wysokość około 6.0 m. W zbiorniku zamontowane są dwa mieszadła zanurzeniowe oraz układ do odprowadzania cieczy nadosadowej. Ze zbiornika osad napływa do pompy osadowej ślimakowej znajdującej się w stacji odwadniania osadu. Stacja odwadniania osadu w budynku (BTE) Stacja odwadniania osadu jest umieszczona w hali w części wschodniej budynku technologicznego (BTE). W stacji zainstalowana jest wysokociśnieniowa prasa taśmowa, 3-stopniowa o wydajności Q=10 m 3 /h. Prasa wyposażona jest w następujące elementy: trzy taśmy filtracyjne PE, automatyczny system regulacji i naciągu taśm, system regulacji przesuwu taśmy oddzielny dla każdej taśmy, osobne napędy taśmy dla sekcji wstępnego i właściwego odwadniania, taca nadawy oraz armatura i oprzyrządowanie kontrolne. Urządzenia towarzyszące prasie obejmują: flokulator z mieszadłem, automatyczną stacja przygotowania polielektrolitu o pracy stacji sekwencyjnej, dostosowanej do pracy ze sproszkowanym polielektrolitem i wyposażeniu, pompę nadawy o wydajności 3-15 m 3 /h, wyposażoną w przepływomierz i czujnik temperatury działający w przypadku braku osadu w zbiorniku ZOP, pompę wody myjącej, dwa przenośniki ślimakowe osadu odwodnionego o długości i 9.23 m, szafę sterownicza oraz sprężarkę powietrza. Składowisko osadu (SKO) Składowisko osadu służy do składowania osadu odwodnionego, transportowanego ze stacji odwadniania osadu. Stanowi ono końcowy etap procesu przeróbki osadu. Składowisko wykonano jako wiatę o wymiarach osiowych 40.0 x 32.0 m. Wiata zbudowana jest na szkieletowej konstrukcji stalowej z bocznymi ścianami o wysokości 2.50 m i zadaszeniem wykonanym ze świetlików poliwęglanowych. Nawierzchnia składowiska wykonana jest z asfaltu ze ściekiem podłużnym wykonanym z koryt ściekowych prefabrykowanych. 10

11 Zbiornik biogazu (ZGA) Zbiornik gazu przeponowy, z tworzywa poliestrowego, o pojemności V=800 m 3. Średnica zewnętrznej membrany wynosi D=13 m, a wysokość zewnętrznej membrany H=9.6 m. Zbiornik posadowiony jest na płycie żelbetowej z lejem zbiorczym dla zbierania kondensatu. Do utrzymywania powłoki zbiornika w naprężeniu służy zespół dwóch dmuchaw zamontowanych w budyneczku przy zbiorniku. Dodatkowe wyposażenie zbiornika stanowią: zawór bezpieczeństwa, czujnik poziomu gazu, czujnik wycieku gazu, system zabezpieczenia nadciśnieniowego, skrzynka sterowniczo-zasilająca. Pochodnia biogazu (PGA) Pochodnia biogazu służy do spalenia nadmiaru biogazu w przypadku, gdy nie zostanie on wykorzystany w kotłach i agregatach, a zbiornik biogazu jest pełny. W skład pochodni wchodzi: stalowa konstrukcja wsporcza, rura płomieniowa, komora spalania, palniki, przepustnica powietrza regulowana za pomocą silnika hydraulicznego, termopara do regulacji temperatury spalania, zabezpieczenie przed cofaniem się płomienia, pilot ze sterownikiem zapłonu elektrycznego oraz fotokomórka kontroli płomienia wraz urządzeniem przypomnienia polecenia zapłonu. Komora odwadniająca przewodów gazowych (KOD) Komora odwadniająca wykonana w formie studni żelbetowej o wymiarach w rzucie 2.0 x 3.0 m. Wewnątrz komory znajdują się cztery automatyczne odwadniacze gazu, z wyrzutem skroplonej wody na zewnątrz do kanalizacji zakładowej. Na rurociągu prowadzącym biogaz ze zbiornika biogazu (ZGA) do budynku technologicznego (BTE) zabudowana jest dmuchawa podwyższająca ciśnienie biogazu. Pompownia wody technologicznej (PWT) Jako woda technologiczna wykorzystane są oczyszczone ścieki. Na kolektorze Dz/Dw 900/800, odprowadzającym ścieki oczyszczone z osadników wtórnych do odbiornika, zainstalowana jest studzienka Ø1500 z osadnikiem, z której rurą Dn 100 ścieki są kierowane do pompowni (PWT). Przepompownia jest obiektem prefabrykowanym w zbiorniku z tworzywa sztucznego o średnicy 1500 mm i głębokości 3650 mm pracującą w układzie dwupompowym. Kotłownia i agregaty prądotwórcze w budynku technologicznym (BTE) Kotłownia znajduje się w wydzielonym pomieszczeniu budynku technologicznego (BTE), w którym zainstalowane są dwa kotły żeliwne dwupaliwowe (biogaz/olej opałowy). Obok pomieszczenia kotłowni znajduje się magazyn oleju. W zbiornikach dwupłaszczowych zostanie zgromadzone około 10 m 3 oleju. Każdy kocioł posiada swoją pompę obiegową. Do kotłów są wpięte równolegle obiegi grzewcze dwóch generatorów gazowych. Agregaty prądotwórcze na biogaz znajdują się w wydzielonym pomieszczeniu obok kotłowni. W hali generatorów umieszczone są dwa gazowe kogeneracyjne agregaty prądotwórcze. Agregaty wyposażone są w szafkę sterowniczą, kompletną instalację płytowego wymiennika ciepła i urządzenie do regulacji dopływu biogazu wraz z zaworem kulowym, filtrem biogazu, manometrem, zaworem magnetycznym i kompensatorem. Stacja odwadniania osadu w budynku BTE Stacja odwadniania umieszczona jest we wschodniej części budynku technologicznego. Prasa taśmowa, wysokociśnieniowa 3 stopniowa o wydajności Q = 10 m3/h, odwadnia osad pochodzący z procesu przeróbki do 30 % s.m.o., przy następującej charakterystyce nadawy: osad wstępny i nadmierny po procesie fermentacji tlenowo beztlenowej zawartość suchej masy osadu = ~ 4% Pompownia zakładowa PZA Pompownia PZA służy do przepompowywania ścieków dowożonych na oczyszczalnię do stracji zlewnej, wód odciekowych z części osadowej oczyszcalni, ścieków sanitarnych z budynky administracyjnego, wód deszczowych z terenu zakładu oraz ścieków dopływających na teren oczyszczalni Czyżowic na początek układu technologicznego oczyszczalni przed kraty. Pompownia zbudowana jest w formie studni owalnej o średnicach wewnętrznej/zewnętrznej 2.00/2.18 x 4.00/4.18 m i wysokości czynnej 5.7 m. Jest to obiekt podziemny, z płytą pokrywową na powierzchni terenu, prefabrykowany, wykonany z polimerobetonu. Studnia podzielona jest wewnętrzną ścianką na dwie jednakowe komory. W ściance działowej na wysokości 2.8 m nad dnem wykonany jest otwór Ø400 mm z zainstalowaną zasuwą kanałową DN 400 mm do ręcznej obsługi. W pierwszej części pompowni, do której dopływają ścieki z kanalizacji zakładowej zainstalowane są dwie pompy zatapialne o wydajności 35l/s pracujące podczas pogody bezdeszczowej, przetłaczające ścieki 11

12 rurociągiem tłocznym DN 250 do komory przed kraty. Druga część pompowni jest czynna, gdy ścieki (w okresie deszczowym) zaczną przelewać się przez otwór w ściance działowej. W komorze tej zainstalowana jest jedna pompa zatapialna o wydajności 162l/s przetłaczająca ścieki rurociągiem tłocznym DN 350 również do komory przed kratami. Tabela 1 Charakterystyka podstawowych obiektów technologicznych w części mechanicznej oczyszczalni "Karkoszka II" w Wodzisławiu Śląskim. Krata (KRA) Parametry Jedn. Wielkość Ilość krat szt. 2 Prześwit kraty mm 6 Średnica bębna mm 1200 Przepustowość kraty m 3 /h 2000 Piaskownik poziomy (PIA) Ilość koryt szt. 3 Szerokość koryta m 1.0 Długość koryta m 25.0 Pompownia ścieków (POG) Zespół pomp dla pory suchej: - ilość pomp szt. 3 - wydajność pompy m 3 /h 583 Zespół pomp dla pory deszczowej: - ilość pomp szt. 2 - wydajność pompy m 3 /h 1000 Zbiornik wyrównawczy (OWD) Ilość zbiorników szt. 1 Średnica zbiornika m 42.0 Głębokość czynna zbiornika m 2.5 Objętość czynna zbiornika m Osadniki wstępne (OWS) Ilość osadników szt. 1 Średnica osadnika m 20.0 Średnia głębokość czynna strefy klarowania m 2.2 Powierzchnia osadnika m Objętość czynna osadnika m Tabela 2 Charakterystyka podstawowych obiektów technologicznych w części biologicznej oczyszczalni ścieków "Karkoszka II" w Wodzisławiu Śląskim. Reaktor biologiczny (RBL) Parametry Jedn. Wartość Ilość reaktorów szt. 3 Szerokość reaktora m 20.8 Długość reaktora m

13 Objętość reaktora (bez stref beztlenowych) m Stosunek Vdenitr/Vreaktora Strefa beztlenowa Ilość stref beztlenowych szt. 3 Szerokość strefy m 9.9 Długość strefy m 12.0 Głębokość czynna strefy m 5.0 Objętość strefy beztlenowej m Całkowita moc mieszadeł w strefie kw 3.0 Strefa anoksyczna Ilość stref anoksycznych szt. 3 Szerokość strefy m Długość strefy m 27.0 Głębokość czynna strefy m 5.02 Objętość strefy anoksycznej m Całkowita moc mieszadeł w strefie kw 14.0 Strefa tlenowa Ilość stref tlenowych szt. 3 Szerokość strefy m 25.6 Długość strefy m 27.0 Głębokość czynna strefy m 5.09 Objętość strefy tlenowej m Wydajność pompy recyrkulacji wewnętrznej m 3 /h 626 Całkowita długość węży napowietrzających m 3156 Komora predenitryfikacji Ilość komór szt. 3 Szerokość komory m 12.0 Długość komory m 16.7 Głębokość czynna komory m 5.15 Objętość komory m Moc zainstalowanych mieszadeł w komorze kw 5.0 Osadniki wtórne (OWT) Ilość osadników szt. 3 Średnica osadnika m 22.0 Powierzchnia osadnika m Średnia głębokość czynna m 4.4 Objętość czynna osadnika m Pompownia osadu recyrkul. (PRN) Ilość pomp szt. 3 Wydajność pompy m 3 /h

14 Tabela 3 Charakterystyka podstawowych obiektów technologicznych w części osadowej oczyszczalni ścieków "Karkoszka II" w Wodzisławiu Śląskim. Zagęszczacz grawitacyjny (HYD) Parametry Jedn. Wartość Ilość zagęszczaczy szt. 2 Średnica zagęszczacza m 6.0 Wysokość czynna zagęszczacza m 3.94 Objętość pojedynczego zagęszczacza m 3 90 Zagęszczacz mechaniczny Ilość zagęszczaczy szt. 1 Wydajność zagęszczacza m 3 /h 50 Zbiornik osadu mieszanego (ZOM) Ilość zbiorników szt. 1 Objętość zbiornika osadu m Reaktor Aerotherm (AER) Ilość reaktorów szt. 1 Średnica reaktora m 3.5 Wysokość czynna reaktora m 6.3 Objętość reaktora m 3 60 Temperatura procesu ºC 65.0 Wydzielona komora fermentacji (WKF) Ilość komór szt. 1 Średnica komory m 12.5 Wysokość całkowita komory m 16.5 Objętość czynna komory m Orientacyjna moc mieszadła w komorze kw 9 Zbiornik biogazu (ZGA) Ilość zbiorników szt. 1 Średnica zbiornika (membrany) m 13.0 Objętość czynna zbiornika m Zbiornik osadu ustabilizowanego (ZOP) Ilość zbiorników szt. 1 Średnica zbiornika m 9.0 Wysokość całkowita zbiornika m 9.2 Objętość czynna zbiornika m Całkowita moc mieszadeł kw 3.0 Odwadnianie Ilość urządzeń odwadniających szt. 1 Wydajność urządzenia m 3 /h 10.0 Sucha masa osadu odwodnionego %

15 Składowisko osadu (SKO) Szerokość składowiska m 32.0 Długość składowiska m 40.0 Powierzchnia czynna składowiska m Wysokość składowania osadu m 1.0 Objętość składowiska m PARAMETRY TECHNOLOGICZNE OCZYSZCZALNI KARKOSZKA II. W przedstawionych niżej tabelach zestawiono podstawowe parametry technologiczne obiektu. Tabela 4 Zestawienie parametrów technologicznych dla stopnia mechanicznego oczyszczalni "Karkoszka II" w Wodzisławiu Śląskim w etapie docelowym. Krata (KRA) Parametry Jedn. Wielkość Jednostkowa ilość skratek l/md Ogólna ilość skratek m 3 /d 2.53 Piaskownik poziomy (PIA) Jednostkowa ilość piasku l/md Ogólna ilość piasku m 3 /d 2.81 Zbiornik wyrównawczy (OWD) Czas napełniania zbiornika h 2.5 Ilość ścieków kierowana do zbiornika m 3 /h 1203 Skorygowany przepływ deszczowy (Qdeszcz) m 3 /h 2042 Osadniki wstępne (OWS) Obciążenie hydrauliczne (Qhmax) m/h 3.78 Czas zatrzymania (Qhmax) h 0.58 Ścieki oczyszczone mechanicznie Sprawność usuwania zanieczyszczeń: - ChZT % BZT 5 % zawiesina % azot całkowity % fosfor ogólny % 11.0 Udział zanieczyszczeń w wodach osadowych: - azot całkowity % fosfor ogólny % 10.0 Stężenie zanieczyszczeń: - ChZT go 2/m BZT 5 go 2/m

16 Parametry Jedn. Wielkość - zawiesina g/m azot całkowity gn/m fosfor ogólny gp/m Tabela 5. Zestawienie parametrów technologicznych dla stopnia biologicznego oczyszczalni "Karkoszka II" w Wodzisławiu Śląskim w etapie docelowym. Reaktor biologiczny (RBL) Parametr Jedn. Wartość Stężenie osadu kg/m Obciążenie osadu g/gd Zakres temperatur C Stosunek Vdenitr/Vreaktora Wiek osadu d 12.9 Przyrost osadu kg/d 4422 Strefa beztlenowa Czas zatrzymania ścieków dla (Qhmax+Qrec) h 0.71 Jednostkowa moc mieszania w strefie W/m Strefa anoksyczna Czas zatrzymania ścieków dla Qhmax h 5.9 Stopień recyrkulacji wewnętrznej % 300 Jednostkowa moc mieszania w strefie W/m Strefa tlenowa Wiek osadu w komorze nitryfikacji d 7.2 Czas zatrzymania ścieków dla Qhmax h 7.3 Maksymalne zapotrzebowanie tlenu kgo 2/h 671 Natlenianie dyfuzorowe: - głębokość komory tlenowej m stopień wykorzystania tlenu wymagana ilość powietrza m 3 /h Symultaniczne strącanie fosforu Ilość fosforu do strącania gp/m Dawka żelaza gfe/m Dawka PIX cm 3 /m 3 58 Dobowe zużycie PIX dm 3 /d 864 Miesięczne zużycie PIX m 3 /mc 25.9 Osadniki wtórne (OWT) Indeks objętościowy osadu cm 3 /g 125 Czas zatrzymania (Qhmax) h 3.5 Obciążenie ilością osadu (Qhmax) l/m 2 h

17 Obciążenie powierzchniowe (Qhmax) m/h 1.26 Stężenie osadu recyrkulowanego kg/m Stopień recyrkulacji osadu % 74 Pompownia osadu recyrkul. (PRN) Wymagany stopień recyrkulacji dla Qdsr % 74 Stopień recyrkulacji (Qdsr): - praca jednej pompy % 40 - praca wszystkich pomp % 120 Komora predenitryfikacji Ilość osadu recyrkulowanego m 3 /d Czas zatrzymania osadu h 6.7 Ilość zdenitryfikowanego azotu w ściekach gn/m Jednostkowa moc mieszania W/m