Wiadomości Entomologiczne 37 (3) Poznań 2018
|
|
- Gabriela Klimek
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Wiadomości Entomologiczne 37 (3) Poznań 2018 Wspomnienie o Bogusławie Bogusiu SOSZYŃSKIM ( ) Memory on Bogusław Boguś SOSZYŃSKI ( ) Anna KLASA Ojców 66, Ojców, anna_klasa@wp.pl KEY WORDS: Bogusław SOSZYŃSKI, memory, Diptera, Syrphidae Bogusław SOSZYŃSKI urodził się 23 grudnia 1947 r. w Łodzi. Od najmłodszych lat przejawiał szerokie zainteresowania przyrodnicze, które zaszczepił mu jego ojciec, z wykształcenia leśnik i lekarz, ale przede wszystkim pasjonat natury. To on nauczył go rozpoznawania roślin i zwierząt, zakładania kolekcji i pokazał, że przyroda jest poznawalna. Całe dzieciństwo spędził w Łodzi, ale co roku, wspólnie z rodzicami i młodszym bratem, wyjeżdżali na długie wakacje, w czasie których łowili różne owady. W 1965 r. zdał maturę w XXI LO im. B. Prusa w Łodzi, a następnie w latach studiował biologię na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Łódzkiego. Jego praca magisterska dotyczyła muchówek z rodziny Syrphidae na wrzosowiskach w dolinie Pilicy między Sulejowem, a Tomaszowem Mazowieckim. W czasie studiów aktywnie działał w Studenckim Kole Naukowym Biologów UŁ, którego był przewodniczącym w latach Nawiązał wtedy współpracę z entomologami z innych ośrodków w ramach Ogólnopolskiej Rady Naukowej Sekcji Entomologicznych Studenckich Kół Naukowych Biologów i Przyrodników. Redagował wówczas i powielał biuletyny Rady Koordynacyjnej Sekcji Entomologicznej Studenckich Kół Naukowych Biologów i Przyrodników. W latach zorganizował kilka krajowych obozów naukowych np. w Bieszczadach i na Roztoczu oraz ogólnopolskich zagranicznych wypraw badawczych np. nad Jezioro Bajkał (1971 r.), objazd parków narodowych Europy (1973 r.). Po latach prof. Lech BOROWIEC wspomina, że była to wówczas grupa zapalonych, młodych entomologów z całej Polski. Wielu z nich to obecnie profesorowie różnych uczelni i znakomici przyrodnicy, np. wspomniany już Lech BOROWIEC oraz Jarosław BUSZKO, Ryszard SZADZIEWSKI, Stefan NIESIOŁOWSKI, a także jego przyjaciel dr Lech KRZYSZTOFIAK. Po studiach Bogusław dwa lata pracował jako nauczyciel biologii w XXX LO w Łodzi, a następnie w latach był asystentem w SGGW-AR, filii w Rogowie. Wtedy przygotowywał rozprawę doktorską, którą sfinalizował obroną w 1982 r. w Instytucie Zoologii PAN w Warszawie. Dotyczyła ona genezy muchówek z rodziny Syrphidae Wyżyny Łódzkiej na tle fauny Polski. W tym samym roku za zasługi dla ochrony przyrody został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi. Z kolei, w uznaniu jego zasług jako animatora działalności entomologicznej w 1986 r. został również odznaczony Złotą Odznaką PTE, a w 1998 r. medalem za Za Zasługi dla Rozwoju Polskiego Towarzystwa
2 WIAD. ENTOMOL., 37 (3): POZNAŃ Entomologicznego. W latach 80-tych podjął pracę w zakładzie badawczym Przedsiębiorstwa Zwalczania Szkodników Żywności w Łodzi, a następnie krótko był dyrektorem Muzeum Łowiecko-Przyrodniczego i Ochrony Środowiska w Piotrkowie Trybunalskim. W tym okresie aktywnie działał w Polskim Towarzystwie Entomologicznym piastując w latach funkcję członka Zarządu Głównego, a w latach przewodniczącego Oddziału Łódzkiego PTE. W 1980 r. wspólnie z Jolantą WIEDEŃSKĄ, Małgorzatą SZADZIEWSKĄ, Adamem BURKIEWICZEM, Wiesławem KRZEMIŃSKIM, Waldemarem MIKOŁAJCZYKIEM i Ryszardem SZADZIEWSKIM był pomysłodawcą i założycielem Sekcji Dipterologicznej PTE. Wielokrotnie piastował funkcję jej przewodniczącego w latach , a następnie znowu w latach W 2006 roku podczas zjazdu Sekcji Dipterologicznej w Zawoi został honorowym jej członkiem. W 2005 r. skupił wokół siebie grupę przyrodników, entomologów z różnych ośrodków naukowych i osoby hobbystycznie interesujące się muchówkami. W listopadzie tego roku zorganizował dla niech w Przedborzu bardzo skromny zjazd roboczy, podczas którego oznaczano muchówki z rodzin: Syrphidae i Asilidae oraz drobne motyle nocne (Microlepidoptera). Od tego czasu organizował w Przedborzu w gronie przyjaciół entomologów regularne spotkania o charakterze warsztatowym (przynajmniej raz w roku). Spotkania te były zawsze połączone z intensywnym kolekcjonowaniem Diptera oraz innych grup owadów, czemu Boguś pomimo problemów zdrowotnych poświęcał bardzo wiele czasu. Zorganizował również Otwarte Warsztaty Entomologiczne w Łodzi (OWE), szczególnie kwietniu i maju w 2007 roku. Marzeniem Bogusia było, aby muchówki (szczególnie Syrphidae) stały się znacznie bardziej popularną grupą wśród entomologów. Pragnął skutecznie obalić mit, według którego muchówki są grupą nieoznaczalną. Coraz powszechniejszy dostęp do Internetu sprawił, że łatwiejsze stało się komunikowanie osób zainteresowanych Syrphidae (w dużej mierze dzięki forum entomo.pl i forum.insects.pl). W 2010 roku Boguś poczynił kolejny krok, aby promować badania muchówek z rodziny Syrphidae. Wtedy odbyły się pierwsze oficjalne (sztandarowe) Warsztaty Dipterologiczne Syrphidae (WD). Kolejne WD miały miejsce również w Przedborzu, potem trzykrotnie w Bieszczadach (2013, 2014, 2015), w Spalskim Parku Krajobrazowym (2015), w Puszczy Augustowskiej (2016, 2017, 2018). Oprócz sztandarowych WD, które miały swój oficjalny numer oraz znaczek przedstawiający bzyga, Boguś przyczyniał się również do mniej oficjalnych spotkań o charakterze WD. Takie spotkania były przez ostatnie lata organizowane na przełomie lipca i sierpnia w Przedborskim Parku Krajobrazowym. Podczas wszystkich tych wydarzeń Boguś bardzo dokładnie planował szczegóły logistyczne, zapewniał mapy, często trudniej dostępną starszą literaturę, unikalne gatunki Syrphidae do porównania. Jak nikt inny potrafił on stworzyć swoim talentem gawędziarskim wyjątkową atmosferę i zachęcić tym do kolejnych spotkań. W latach 90-tych powrócił do pracy w szkolnictwie i uczył ekologii i przyrody w Terenowym Ośrodku Edukacji i Kultury Ekologicznej w Łodzi, którego był założycielem oraz działał w Fundacji Zielona Szkoła. Od 2000 r. aż do przejścia na emeryturę był również nauczycielem w Gimnazjum 44 w Łodzi. Boguś miał duży talent organizacyjny, utrzymywał stały kontakt z kilkunastoma dipterologami, był życzliwy i cieszył się z każdego sukcesu badawczego swoich przyjaciół. Marzył o wydaniu wspólnego dzieła o krajowych Syrphidae. Jego wielką pasją były badania muchówek, głównie z rodziny Syrphidae, różnych terenów Polski. Rozpoczął je będąc jeszcze na studiach, w 1966 r., i badał aż do śmierci.
3 182 WIAD. ENTOMOL., 37 (3): POZNAŃ 2018 Początkowo działał na Wyżynie Łódzkiej, potem odbył kilkadziesiąt wycieczek entomologicznych w różne zakątki Polski, głównie poza górami, bo jak mawiał o sobie jestem entomologiem niżowym. Z gór badał tylko Bieszczady, z przerwami (w latach i ) i Babią Górę (1997). Poza Wyżyną Łódzką najwięcej uwagi poświęcił Puszczy Augustowskiej, gdzie prowadził eksploracje w latach i , Świętokrzyskiemu Parkowi Narodowemu (w latach: ), Puszczy Boreckiej (1985 r.), Puszczy Białowieskiej ( ), Wigierskiemu PN ( ), Biebrzańskiemu PN ( ) i Puszczy Rominckiej ( ). Wyjeżdżał też kilka razy za granicę, ale głównie w celach krajoznawczych. W czasie tych wypraw zgromadził największą w Polsce prywatną kolekcję Syrphidae liczącą ponad 20 tys. okazów. Bogusław jest autorem licznych prac, głównie doniesień faunistycznych dotyczących kilku rodzin muchówek: m.in. Syrphidae, Conopidae, Tabanidae, Scenopinidae i błonkówek. Brał też udział w dużych projektach dotyczących opracowania Wykazu zwierząt Polski (obu edycji 1991 i 2007), Czerwonej listy zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce (2002), Czerwonej Księgi Zwierząt (2004) i Katalogu Fauny Puszczy Białowieskiej (2001). Ponadto jest współautorem obszernych prac o muchówkach Bieszczadów, muchówkach parków krajobrazowych na Wyżynie Łódzkiej i Syrphidae Ojcowskiego Parku Narodowego oraz Świętokrzyskiego PN. *** Boguś był wspaniałym gawędziarzem. Potrafi godzinami prowadzić, wciągające słuchacza, monologi na różne tematy, często entomologiczne, ale także inne, dotyczące sytuacji geopolitycznej, literatury i historii Polski, którą świetnie znał czy aktualnych wydarzeń. Trafność formułowanych przez niego myśli, porównań i skojarzeń była zdumiewająca. Czasem wspominamy wymyśloną przez niego na poczekaniu anegdotkę o Wani, którą zaszokował pewnego turystę, podczas naszej wspólnej wycieczki entomologicznej na Babią Górę. Ów turysta idąc szlakiem niszczył bezmyślnie kijem rosnące przy drodze bujne rośliny, płosząc i masakrując przy tym wszystko, co stanęło mu na drodze. Bogusław wypatrywał muchówek na tychże ziołoroślach i postawa owego turysty bardzo go wzburzyła, choć tego nie okazał. Zatrzymał go i swoim zwyczajem powoli, ale barwnie opowiedział mu bajkę o Wani, który żył na Syberii i codziennie podpierał starą, rozpadającą się bramę ogromnym, ciężkim kamieniem. W dalszej części opowieści turysta dowiedział się, że owego Wanię odwiedził pewien podróżnik, którego zaintrygował olbrzymi kamień, więc go zbadał i wtedy okazało się, że jest on ze złota. Wania stał się w przysłowiowej, jednej sekundzie najbogatszym człowiekiem. Morał z bajki był taki, że gdybyśmy zbadali wszystko, co żyje w tych ziołoroślach, to może odkrylibyśmy lek na raka albo jeszcze inny skarb, a niszcząc je jesteśmy głupcami jak ów Wania. Efekt tej opowieści był piorunujący. Turysta dosłownie zaniemówił, wyrzucił kij, a po chwili zapytał nas czy ma do czynienia z prawnikiem albo z KIM? Do kanonu naszego języka na stałe weszły niektóre wymyślane przez Bogusia określenia np. owad się kotłuje albo tabuny owadów dla opisania dużej ilości jakiegoś pospolitego gatunku, ale także zaledwie 3 okazów rzadkiego gatunku oraz nazwy zbiorowisk roślinnych niszczonych przez ludzi przez zaśmiecanie; i tak np. torfowisko zarzucone zużytymi pojazdami nazwał kiedyś humorystycznie Motoroweretum stachytosum (z gatunkami charakterystycznymi motorower i Stachys recta). Bogusławowi bardzo leżała na sercu ochrona ojczystej przyrody i miał duży talent do ukazywania jej
4 WIAD. ENTOMOL., 37 (3): POZNAŃ wartości i piękna, czego dowodem jest przytoczona wyżej historia. Ubolewał bardzo nad wycinką prastarych drzew w lasach spalskich i Puszczy Białowieskiej, nie mógł się pogodzić z niszczeniem do niedawna jeszcze dzikich terenów, i zajmowania ich przez zabudowę. Jak zwykł to określać: wzrasta zatojotowienie terenu (każdy podjeżdża przysłowiową Toyotą pod swoją posesję). Oprócz entomologii, która była jego pasją, Boguś interesował się filatelistyką, numizmatyką i zbierał pamiątki związane z historią PTE. Lubił wycieczki jachtem po Bałtyku, Wigrach, jeziorach Mazurskich, a ostatnio po Biebrzy, na które czasem zabierali go przyjaciele z dawnych lat. Tak niedawno obchodziliśmy 50-tą rocznicę jego pracy badawczej i organizacyjnej, i życzyliśmy mu sfinalizowania badań entomologicznych monografią Syrphidae Polski oraz znalezienia naśladowców swojej działalności na rzecz aktywizacji i konsolidacji środowisk entomologicznych. *** Wielka szkoda, że nie ma go już wśród nas. Będzie nam brakowało długich z nim rozmów przez telefon, jego niekończących się wywodów i przekonywania do swoich racji i pomysłów, błyskotliwych skojarzeń i zaskakujących metafor. Miał niezaspokojone zamiłowanie do przyrody i kochał owady. Ale kochał też ludzi, którzy zajmowali się nimi. Ubolewał, że nauka umiera, że coraz mniej entuzjastów, że wszystko się kończy... Wiele razem przeszliśmy, odwiedzał nas w Ojcowie, przewędrowaliśmy wigierskie torfowiska i Babią Górę, i po tej ostatniej wycieczce stwierdził, że jest zdecydowanie entomologiem niżowym. Będziemy więc wspominać entomologa terenów niżowych Polski, szczególnie Wyżyny Łódzkiej, którą najbardziej ukochał, entuzjastę entomologii i entomologów. Człowieka, który miał świetny kontakt z ludźmi i wielki talent krasomówczy. Nie ma drugiego takiego. Potrafił mówić z wielkim zaangażowaniem, pięknie o rzeczach małych. Zostawił po sobie całe grono kolegów, w których zaszczepił pasję entomologiczną i ciekawość przyrody. Będziemy go stale wspominać przy różnych okazjach, bo wiele jego zwrotów i porównań weszło już do naszego języka. Będzie nam go brakowało, chociaż na zawsze w każdym z nas pozostanie jego cząstka, kiedy posługiwać się będziemy bezwiednie jego określeniami. Spotkania Sekcji Dipterologicznej już będą inne, warsztaty entomologiczne nie takie same... *** Boguś zmarł 23 stycznia 2018 r., po przewlekłej chorobie, z którą zmagał się całe lata. Został pochowany na cmentarzu rzymskokatolickim pw. św. Antoniego w Łodzi. Żegnała go rodzina i liczne grono przyjaciół, którzy przyjechali na pogrzeb z całej Polski. Podziękowanie Dziękuję bardzo Łukaszowi MIELCZARKOWI za uszczegółowienie informacji o Warsztatach Dipterologicznych.
5 184 WIAD. ENTOMOL., 37 (3): POZNAŃ 2018 Wykaz publikacji dr Bogusława SOSZYŃSKIEGO (układ chronologiczny) WOJTAS F., SOSZYŃSKI B. 1972: Fauna Niebieskich Źródeł Bzygowate (Syrphidae, Diptera). Zeszyty Naukowe UŁ, Nauki Matematyczno-Przyrodnicze, Seria II, 46: SOSZYŃSKI B., SOSZYŃSKI M. 1975: Wyniki badań na muchówkami z rodziny Bombyliidae, Syrphidae i Conopidae (Diptera) doliny Warty w rejonie Jeziorska. Rozprawy Akademii Rolniczej w Poznaniu, Jeziorsko 74, Zeszyt 2, Część II: SOSZYŃSKI B., ŚLIWIŃSKI Z. 1980: Uwagi o entomofaunie rezerwatu Polesie Konstatynowskie. Chrońmy Przyrodę Ojczystą, 36: SOSZYŃSKI B. 1981: Uwagi na temat fauny Syrphidae (Diptera) Puszczy Augustowskiej. (ss ) [W:] Entomologia a gospodarka narodowa. PWN. SOSZYŃSKI B. 1981: Geneza Syrphidae (Diptera) Wyżyny Łódzkiej na tle fauny Polski, z uwzględnieniem zespołów tych muchówek w badanych środowiskach. [maszynopis] SOSZYŃSKI B. 1985: Spostrzeżenia fenologiczne nad Syrphidae Wyżyny Łódzkiej. XXXVIII Zjazd PTE, Wiadomości Entomologiczne, 6: SOSZYŃSKI B. 1991: Syrphidae Conopidae. (ss ) [W:] J. RAZOWSKI (red.): Wykaz Zwierząt Polski, Ossolineum Wrocław. SOSZYŃSKI B. 1995: Orthonevra plumbago (LOEW, 1840) (Syrphidae, Diptera) z rezerwatu Piskorzeniec w Przedborskim Parku Krajobrazowym. Biuletyn Entomologiczny, 3/3: 3. SOSZYŃSKI B. ŚLIWIŃSKI Z. 1998: Świat zwierząt. Owady. (ss ) [W:] Z. WNUK (red.): Przedborski Park Krajobrazowy, Zespół Nadpilicznych Parków Krajobrazowych. 199 ss. SOSZYŃSKI B. ŚLIWIŃSKI J., KURZAWA J. 1998: Fauna. Bezkręgowce. (ss ) [W:] J.K. KUROWSKI (red.): Sulejowski Park Krajobrazowy. Wydawnictwo Zespołu Sulejowskich Parków Krajobrazowych, Moszczenica. SOSZYŃSKI B. 1999: Nowe dla Puszczy Białowieskiej gatunki Syrphidae (Diptera). Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody, 18 (3): SOSZYŃSKI B. PALACZYK A., KRZEMIŃSKI W. 2000: Zagrożenia i perspektywy ochrony muchówek (Diptera) w Polsce. Wiadomości Entomologiczne, 18 (Supl. 2): KLASA A., PALACZYK A., SOSZYŃSKI B. 2000: Muchówki (Diptera) Bieszczadów. Monografie Bieszczadzkie, 8: PALACZYK A., SOSZYŃSKI B., KLASA A., BYSTROWSKI C., MIKOŁAJCZYK W., KRZEMIŃSKI W. 2002: Diptera Muchówki. (ss ) [W:] Z. GŁOWACIŃSKI (red.): Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Instytut Ochrony Przyrody PAN Kraków. PALACZYK A., SOSZYŃSKI B., KLASA A., BYSTROWSKI C., MIKOŁAJCZYK W., KRZEMIŃSKI W. 2002: Diptera Muchówki. [W:] Z. GŁOWACIŃSKI (red.) Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Suplement. Instytut Ochrony Przyrody PAN Kraków.74 ss. SOSZYŃSKI B. 2004: Brachymyia floccosa (MEIGEN, 1822), Caliprobola speciosa (ROSSI, 1790), Criorchina pachymera EGGER, 1858, Pocota personata (HARRIS, 1780), Sphecomyia vittata (WIEDEMANN, 1830). (ss ) [W:] Z. GŁOWACIŃSKI, J. NOWACKI (red.): Polska Czerwona Księga Zwierząt. Bezkręgowce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków Akademia Rolnicza, Poznań. SOSZYŃSKI B. 2005: Syrphidae (Diptera) Biebrzańskiego Parku Narodowego aktualny stan badań. Dipteron, 21: SOSZYŃSKI B. 2007: Bzygowate Syrphidae. (ss , ) [W:] W. BOGDANOWICZ, E. CHUDZICKA, I. PILIPIUK, E. SKIBIŃSKA (red.): Fauna Polski. II. Charakterystyka i wykaz gatunków. MiIZ PAN, Warszawa. SOSZYŃSKI B., SOSZYŃSKA-MAJ A., KLASA A. 2007: Zmiana statusu Chalcosyrphus eunotus (LOEW, 1873) (Diptera: Syrphidae) w Polsce. Dipteron, 23:
6 WIAD. ENTOMOL., 37 (3): POZNAŃ SOSZYŃSKA-MAJ A., SOSZYŃSKI B., KLASA A. 2009: Distribution and ecology of the saproxylic hoverfly Chalcosyrphus eunotus (LOEW, 1873) (Diptera: Syrphidae) in Poland. Fragmenta Faunistica, 52 (2): PISARSKA R., SOSZYŃSKI B. 2001: Syrphidae. (ss ) [W:] J.M. GUTOWSKI, B. JAROSZEWICZ (red.) Katalog Fauny Puszczy Białowieskiej. IBL, Warszawa. 403 ss. NIESIOŁOWSKI S.B., SOSZYŃSKI B. 2005: Potwierdzenie występowania Syneches muscarius (FABRICIUS, 1794) (Diptera, Hybotidae) w Polsce. Dipteron, 21: SOSZYŃSKI B., KOWALCZYK J.K., MIELCZAREK Ł, MOCARSKI Z., OSICKI T., SOBCZYK S. 2008: Świat Zwierząt. Owady. (ss ) [W:] Z. WNUK (red.) Przedborski Park Krajobrazowy 20 lat istnienia PPK ( ). Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów. 145 ss. KOWALCZYK K., KURZAC T., SOSZYŃSKI B. 2009: Porobnica paskowana Anegilla quadrifasciata (VILLERS, 1789) nowe stanowisko nowej polilektycznej pszczoły w Polsce. Chrońmy Przyrodę Ojczystą, 65 (3): KLASA A. SOSZYŃSKI B. 2010: Dziewięć nowych dla Polski gatunków muchówek z rodziny bzygowatych (Diptera: Syrphidae) z Ojcowskiego Parku Narodowego i innych regionów kraju. Wiadomości Entomologiczne, 29 (4): KLASA A., KACZOROWSKA E., SOSZYŃSKI B. 2011: Fruit flies (Diptera: Tephritidae) of the Polish Baltic Coast. Polish Journal of Entomology, 80 (3): KLASA A., SOSZYŃSKI B. 2011: Bzygowate (Syrphidae: Diptera) Ojcowskiego Parku Narodowego (Polska południowa). Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody, 30 (1 2): SOSZYŃSKI B., SOSZYŃSKA-MAJ A., KOWALCZYK J.K. 2010: Bzygowate Syrphidae. (ss ) [W:] R. JASKUŁA, G. TOŃCZYK (red.): Owady (Insecta) Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich. Dyrekcja Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich Mazowiecko- Świętokrzyskie Towarzystwo Ornitologiczne, Łódź. SOSZYŃSKI B., SOSZYŃSKA-MAJ A., PALACZYK A., KOWALCZYK J.K., BYSTROWSKI C, DURSKA E., WOŹNICA A. 2010: Wybrane rodziny muchówek (Diptera) za wyjątkiem Liimonidae, Pedociidae, Chironomidae, Empidoidea i Syrphidae. (ss ) [W:] R. JASKUŁA, G. TOŃCZYK (red.): Owady (Insecta) Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich. Dyrekcja Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich Mazowiecko-Świętokrzyskie Towarzystwo Ornitologiczne, Łódź. SOSZYŃSKI B., SOSZYŃSKA-MAJ A. 2011: The significance of the Lublinek Range for preserving diversity of hoverflies (Diptera: Syrphidae) in Łódź (Poland). (ss ) [W:] P. INDYKIEWICZ, L. JERZAK, J. BÖHNER, B. KAVANAGH (red.): Urban Fauna. Studies of Animal Biology, Ecology and Conservation in European Cities. UTP, Bydgoszcz. SOSZYŃSKI B., SOSZYŃSKA-MAJ A. 2011: Hoverflies (Diptera: Syrphidae) of Polesie Konstantynowskie Nature Reseve with reference to the Syrphidae Fauna in Łódź, (ss ) [W:] P. INDYKIEWICZ, L. JERZAK, J. BÖHNER, B. KAVANAGH (red.): Urban Fauna. Studies of Animal Biology, Ecology and Conservation in European Cities. UTP, Bydgoszcz. SOSZYŃSKI B., MIELCZAREK Ł. TOFILSKI A. 2013: Dasysyrphus neovenustus sp. n. (Diptera: Syrphidae) a new species in the venustus group. Polish Journal of Entomology, 82 (4): WITEK A., MIELCZAREK Ł.E., SOSZYŃSKI B., ŻÓRALSKI R., TRZCINSKI P., MOCARSKI Z., KAŹMIERCZAK R., TOFILSKI A. 2015: Sprawozdanie z V-tych Warsztatów Dipterologicznych PTE Syrphidae. Dipteron, 31: ŻÓRALSKI R., MIELCZAREK Ł., SOSZYŃSKI B. 2016: Sprawozdanie z VI Warsztatów Dipterologicznych Polskiego Towarzystwa Entomologicznego, Wigry Przyczynek do poznania bzygowatych (Diptera: Syrphidae) Wigierskiego Parku Narodowego. Dipteron, 32: ŻÓRALSKI R., KOWALCZYK J.K, SOSZYŃSKI B. 2017: Syrphidae (Diptera) Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Dipteron, 33: ŻÓRALSKI R., MIELCZAREK A., MIELCZAREK Ł.E., MOCARSKI Z., SKITEK A., SOSZYŃSKI B., SZLACHETKA A., TOFILSKI A. 2017: Nowe dane o bzygowatych (Diptera: Syrphidae) Wigierskiego Parku Narodowego. Dipteron, 33:
P O L I S H J O U R N A L OF ENTOMOLOG Y. Bogusław Soszyński
P O L I S H J O U R N A L OF ENTOMOLOG Y P O L S K I E P I S M O E N T O M O L O G I C Z N E 3 VOL. 82: 233-240 Gdańsk 31 December 2013 DOI: 10.2478/v10200-012-0038-3 Bogusław Soszyński ANNA KLASA 1 &
Bardziej szczegółowoMuchówki z rodzin Xylomyidae i Stratiomyidae (Diptera) ze zbiorów Wigierskiego Parku Narodowego
Biuletyn Sekcji Dipterologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego DIPTERON Bulletin of the Dipterological Section of the Polish Entomological Society ISSN 1895 4464 Tom 31: 26-31 Akceptacja: 28.12.2015
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z XXXIV Zjazdu Sekcji Dipterologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego
Biuletyn Sekcji Dipterologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego DIPTERON Bulletin of the Dipterological Section of the Polish Entomological Society ISSN 1895 4464 Tom 31: 72-76 Akceptacja: 28.12.2015
Bardziej szczegółowoOWADY (INSECTA) PARKU KRAJOBRAZOWEGO WZNIESIEŃ ŁÓDZKICH. Praca zbiorowa pod redakcją Radomira JASKUŁY i Grzegorza TOŃCZYKA
OWADY (INSECTA) PARKU KRAJOBRAZOWEGO WZNIESIEŃ ŁÓDZKICH Praca zbiorowa pod redakcją Radomira JASKUŁY i Grzegorza TOŃCZYKA ŁÓDŹ 2010 REDAKCJA: Dr Radomir Jaskuła Uniwersytet Łódzki, Łódź Dr Grzegorz Tończyk
Bardziej szczegółowoRedakcja i autorzy prac dedykują ten zeszyt Dipterona Doktorowi Waldemarowi Mikołajczykowi z okazji 80-tej rocznicy urodzin
Biuletyn Sekcji Dipterologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego DIPTERON Bulletin of the Dipterological Section of the Polish Entomological Society ISSN 1895 4464 Tom 32: 3-10 Akceptacja: 28.12.2016
Bardziej szczegółowoOWADY (INSECTA) PARKU KRAJOBRAZOWEGO WZNIESIEŃ ŁÓDZKICH. Praca zbiorowa pod redakcją Radomira JASKUŁY i Grzegorza TOŃCZYKA
OWADY (INSECTA) PARKU KRAJOBRAZOWEGO WZNIESIEŃ ŁÓDZKICH Praca zbiorowa pod redakcją Radomira JASKUŁY i Grzegorza TOŃCZYKA ŁÓDŹ 2010 REDAKCJA: Dr Radomir Jaskuła Uniwersytet Łódzki, Łódź Dr Grzegorz Tończyk
Bardziej szczegółowoHistoria Sekcji Dipterologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego
Wiad. entomol. 27, Supl.: 133-143 Poznań 2008 Historia Sekcji Dipterologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego 1981 2008 History of the Dipterological Section of the Polish Entomological Society
Bardziej szczegółowoJULKA I PSZCZÓŁKA CZYLI O TYM JAK W PRZEDZIWNEJ ROZMOWIE Z PSZCZOŁĄ, JULIA POZNAŁA HISTORIĘ PROFESORA RYSZARDA KOSTECKIEGO
JULKA I PSZCZÓŁKA CZYLI O TYM JAK W PRZEDZIWNEJ ROZMOWIE Z PSZCZOŁĄ, JULIA POZNAŁA HISTORIĘ PROFESORA RYSZARDA KOSTECKIEGO Pomysł i wykonanie: Julia Dąbrowska na podstawie wywiadu z wnukiem i córką Profesora
Bardziej szczegółowoDwa gatunki z rodzaju Temnostoma LE PELETIER ET SERVILLE, 1828 (Diptera: Syrphidae) nowe dla fauny Polski
Biuletyn Sekcji Dipterologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego DIPTERON Bulletin of the Dipterological Section of the Polish Entomological Society ISSN 1895 4464 Tom 34: 38-44 Akceptacja: 08.12.2018
Bardziej szczegółowo**Instytut Biologii, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław, Kożuchowska 5b,
Biuletyn Sekcji Dipterologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego DIPTERON Bulletin of the Dipterological Section of the Polish Entomological Society ISSN 1895 4464 Tom 32: 116-122 Akceptacja: 01.09.2016
Bardziej szczegółowoBiologia i systematyka muchówek
1 IX Konferencja Dipterologiczna Biologia i systematyka muchówek oraz XXXV Zjazd Sekcji Dipterologicznej Materiały konferencyjne Sponsorzy konferencji: Instytut Badawczy Leśnictwa Polskie Towarzystwo Entomologiczne
Bardziej szczegółowoProf.dr hab.inż.czesław Józefaciuk
Prof.dr hab.inż.czesław Józefaciuk Prof.dr hab.inż.czesław Józefaciuk urodził się 1 lutego 1931 r. w Studziance. Był synem Mikołaja i Ludwiki z domu Kulicka. Okres jego dzieciństwa przypadł na pierwsze
Bardziej szczegółowoEkoportal.eu - ochrona środowiska ekologia ochrona przyrody recykling biopaliwa GMO odpady Natura 2000 a polski system ochrony przyrody
Ochrona przyrody ma w Polsce długie tradycje. Według niektórych źródeł pierwsze decyzje związane z nią pochodzą z X wieku - np. w sprawie ochrony bobrów. W kolejnych wiekach zaczęto chronić nadmiernie
Bardziej szczegółowoOferta edukacyjna. w Tucholskim Parku Krajobrazowym. Dorota Borzyszkowska. Bydgoszcz, dnia 14 listopada 2014 r.
Oferta edukacyjna w Tucholskim Parku Krajobrazowym Dorota Borzyszkowska Bydgoszcz, dnia 14 listopada 2014 r. 36. 983 ha 11.323 ha 25.660 ha 2 PWR fot. Marcin Karasiński PWR fot. Marcin Karasiński PWR
Bardziej szczegółowoFORMY OCHRONY PRZYRODY
Ryszard Kapuściński FORMY OCHRONY PRZYRODY Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z 30 kwietnia 2004 r. z późniejszymi zmianami) wymienia 10 form ochrony przyrody,
Bardziej szczegółowoDawniej Polskę pokrywały nieprzebyte puszcze, czyli wielkie lasy, niezmieniane przez człowieka, odludne, niezamieszkane przez kogokolwiek.
Dawniej Polskę pokrywały nieprzebyte puszcze, czyli wielkie lasy, niezmieniane przez człowieka, odludne, niezamieszkane przez kogokolwiek. Lasy te były bogate w zwierzynę. Żyły w nich tury, żubry, niedźwiedzie,
Bardziej szczegółowoZWIERZĘTA. z różnych stron ŚWIATA
ZWIERZĘTA z różnych stron ŚWIATA PROJEKT Projekt Nie znikaj poświęcony jest zagadnieniu bioróżnorodności. Choć słowo bioróżnorodność jest stosunkowo młode, to robi obecnie prawdziwą karierę. Niestety przyczyna
Bardziej szczegółowoXIV Ogólnopolskie Dni Owada. Owady sprzymierzeńcy człowieka. 30 maj 1 czerwiec 2014. w budynku Wydziału Ogrodniczego. Al. 29-go Listopada 54
XIV Ogólnopolskie Dni Owada Owady sprzymierzeńcy człowieka 30 maj 1 czerwiec 2014 w budynku Wydziału Ogrodniczego Al. 29-go Listopada 54 31-425 Kraków Jednostki naukowo-badawcze biorące udział w Dniach
Bardziej szczegółowoOd przeszłości do teraźniejszości. Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego
Od przeszłości do teraźniejszości Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego 1945 2015 Paula Gamus * Michał Kuna Starszy kustosz dyplomowany 1, z przerwami wicedyrektor BUŁ w latach 1959 1983. Urodził się 13 września
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 1
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Entomologia Sądowa Forensic Entomology Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator Dr Andrzej Górz Zespół dydaktyczny Dr Andrzej Górz Opis kursu (cele kształcenia) Celem kursu jest:
Bardziej szczegółowoI. Postanowienia ogólne
(zatwierdzony Uchwałą Nr 122/XVI/2006 Zarządu Głównego PTTK z dnia 22 października 2006 r.) I. Postanowienia ogólne 1. Odznaka Turysta Przyrodnik jest odznaka ustanowioną przez Zarząd Główny Polskiego
Bardziej szczegółowo18 listopada 2017 roku uczniowie klas I- III, biorący udział w zajęciach przyrodniczych organizowanych w ramach projektu Rozwój kompetencji
18 listopada 2017 roku uczniowie klas I- III, biorący udział w zajęciach przyrodniczych organizowanych w ramach projektu Rozwój kompetencji kluczowych wśród uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych w
Bardziej szczegółowoISSN ARTUR SKITEK WSTĘP
Biuletyn Sekcji Dipterologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego DIPTERON Bulletin of the Dipterological Section of the Polish Entomological Society ISSN 1895 4464 Tom 31: 32-36 Akceptacja: 29.12.2015
Bardziej szczegółowoRezerwaty przyrody czas na comeback!
Rezerwaty przyrody czas na comeback! OCHRONA REZERWATOWA W WOJ. ŁÓDZKIM Opracowanie: PAULINA GRZELAK TOWARZYSTWO OCHRONY KRAJOBRAZU Stan na dzień: 10.02.2017 WIĘCEJ: www.kp.org.pl ROZMIESZCZENIE ŁÓDZKICH
Bardziej szczegółowoXV Ogólnopolskie Dni Owada - Owady wokół nas. 29-31 maj 2015. w budynku Wydziału Biotechnologii i Ogrodnictwa Al. 29-go Listopada 54.
XV Ogólnopolskie Dni Owada - Owady wokół nas 29-31 maj 2015 w budynku Wydziału Biotechnologii i Ogrodnictwa Al. 29-go Listopada 54 31-425 Kraków Jednostki naukowo-badawcze biorące udział w Dniach Owada
Bardziej szczegółowoCzas w las edukacja w Lasach Państwowych. Warszawa, 1 października 2014 Anna Pikus
Czas w las edukacja w Lasach Państwowych Warszawa, 1 października 2014 Anna Pikus Polskie Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Organizacja, która od niemal 90 lat chroni, użytkuje i kształtuje lasy w Polsce.
Bardziej szczegółowoWspomnienie o koledze Marianie Bietkowskim.
Wspomnienie o koledze Marianie Bietkowskim. Kolega Marian Bietkowski był członkiem Związku Nauczycielstwa Polskiego w Politechnice Śląskiej od od 1.04.1949r do 2.04.2016r. Wspomnienia taki tytuł kolega
Bardziej szczegółowoNa podstawie art. 31 ust. 1pkt. 8 Statutu PTTK, na wniosek Komisji Ochrony Przyrody ZG PTTK, Prezydium Zarządu Głównego PTTK:
Uchwała nr 46A/XVIII/2014 Prezydium Zarządu Głównego PTTK z 8 kwietnia 2015 roku w sprawie zatwierdzenia zmian w Regulaminie Odznaki Turysta Przyrodnik Na podstawie art. 31 ust. 1pkt. 8 Statutu PTTK, na
Bardziej szczegółowoRezerwaty przyrody czas na comeback!
Rezerwaty przyrody czas na comeback! OCHRONA REZERWATOWA W WOJ. WIELKOPOLSKIM RADOSŁAW JAROS WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE drugie co do wielkości w kraju, a zarazem jedno z najmniej zalesionych (lasy stanowią
Bardziej szczegółowoAby chronic trzeba poznać
Szkolne Koło LOP przy Szkole Podstawowej nr 3 w Wieliczce Aby chronic trzeba poznać Główne założenia programu działalności koła: pogłębianie wiedzy o środowisku przyrodniczym, potrzebie i sposobach jego
Bardziej szczegółowokategoria: Aktualności Ogrodu Botanicznego Aktualności Palmiarni
02-07-17 1/5 03.04.2017 12:10 Anna Byczkowska / Ogród Botaniczny kategoria: Aktualności Ogrodu Botanicznego Aktualności Palmiarni Niebawem rusza Akademia Różnorodności. To nowa oferta edukacyjna Ogrodu
Bardziej szczegółowoREGULAMIN XVII EDYCJI KONKURSU POZNAJEMY PARKI KRAJOBRAZOWE POLSKI rok szkolny 2017/2018
REGULAMIN XVII EDYCJI KONKURSU POZNAJEMY PARKI KRAJOBRAZOWE POLSKI rok szkolny 2017/2018 I. ORGANIZATORZY 1. Dolnośląski Zespół Parków Krajobrazowych (dolnośląskie) 2. Brodnicki Park Krajobrazowy (kujawsko
Bardziej szczegółowoMisja Przyroda Zielone Szkoły w Parkach Narodowych
Misja Przyroda Zielone Szkoły w Parkach Narodowych Międzynarodowa konferencja Razem ku zielonej przyszłości Fundusze Norweskie i EOG na rzecz edukacji ekologicznej 16.09.2015, WROCŁAW Konferencja finansowana
Bardziej szczegółowoFormy nauczania lekcja zajęcia edukacyjne (zmiana roli nauczyciela z osoby przekazującej wiedzę w osobę wspomagającą uczenie się uczniów).
1 Hanna Będkowska Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie bedkowska.lzd@interia.pl Temat lekcji Poznaj polskie parki narodowe (etap edukacyjny: gimnazjum) Cele: Cele kształcenia Wiadomości. Uczeń:
Bardziej szczegółowoSzanowni Turyści i Krajoznawcy Przyrodnicy!
Szanowni Turyści i Krajoznawcy Przyrodnicy! Prezentujemy znowelizowany regulamin odznaki Turysta Przyrodnik. Komisja Ochrony Przyrody ZG PTTK, wychodząc na przeciw współczesnym realiom i biorąc pod uwagę
Bardziej szczegółowoZAŁACZNIK NR 2 Lista źródeł możliwych do pozyskania informacji z zakresu różnorodności biologicznej, przy opracowywaniu KIP i ROS
ZAŁACZNIK NR 2 Lista źródeł możliwych do pozyskania informacji z zakresu różnorodności biologicznej, przy opracowywaniu KIP i ROS Źródło informacji Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
Bardziej szczegółowoMiniFundusz. na MikroProjekty
MiniFundusz na MikroProjekty Główny cel - wspieranie efektywnych działań i inicjatyw trwale chroniących przyrodę, nie wymagających wielkich nakładów - działań do których realizacji wystarczy odrobina dobrej
Bardziej szczegółowo14 listopada 2014 roku odbyło się uroczyste otwarcie pracowni ekologicznej.
14 listopada 2014 roku odbyło się uroczyste otwarcie pracowni ekologicznej. Więcej na ten temat http://sp14.vernet.pl/wydarzenia-szkolne/31-20142015/521-otwarcie-pra cowni-ekologicznej.html Nasza szkoła
Bardziej szczegółowoLegionowo, r. mgr Alicja Sitkowska-Warda
Legionowo, 23.02.2016 r. mgr Alicja Sitkowska-Warda Program innowacji Obserwuję, badam, odkrywam jest skierowany do uczniów I etapu edukacyjnego. Program innowacji będzie realizowany podczas zajęć pozalekcyjnych
Bardziej szczegółowoRola zielonych szkół w promocji obszarów Natura dr Maria Palińska Włocławskie Centrum Edukacji Ekologicznej
Rola zielonych szkół w promocji obszarów Natura 2000 dr Maria Palińska Włocławskie Centrum Edukacji Ekologicznej www.wcee.org.pl Konferencja pn. Co dalej z nami pytają obszary Natura 2000 Walory przyrodnicze
Bardziej szczegółowoPRZYRODA UCZY NAJPIĘKNIEJ KARTA SPRAWOZDANIA
PRZYRODA UCZY NAJPIĘKNIEJ KARTA SPRAWOZDANIA Działanie II Akcja Czyste lasy, czyste wody, czyste góry 1. Dane kontaktowe: Nazwa organizacji/instytucji: SKKT PTTK przy Szkole Podstawowej i Gimnazjum Katolickiego
Bardziej szczegółowoŚląski Ogród Botaniczny w Mikołowie i Radzionkowie perspektywy rozwoju. ul. Sosnowa Mikołów Tel
Śląski Ogród Botaniczny w Mikołowie i Radzionkowie perspektywy rozwoju ul. Sosnowa 5 43-190 Mikołów Tel. 32 779 76 02 E-mail: sibg@sibg.org.pl Patryk Bubła Kraków 2017 Członkowie zwyczajni Związku Stowarzyszeń
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU SZKOŁA DIALOGU W GIMNAZJUM W KLEOSINIE
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU SZKOŁA DIALOGU W GIMNAZJUM W KLEOSINIE Zapraszamy do przeczytania relacji z projektu realizowanego w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Kleosinie przez uczniów klasy III
Bardziej szczegółowoREGULAMIN XVI EDYCJI KONKURSU POZNAJEMY PARKI KRAJOBRAZOWE POLSKI rok szkolny 2016/2017
REGULAMIN XVI EDYCJI KONKURSU POZNAJEMY PARKI KRAJOBRAZOWE POLSKI rok szkolny 2016/2017 I. ORGANIZATORZY 1. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego (wielkopolskie) 2. Dolnośląski Zespół
Bardziej szczegółowoREGULAMIN XVIII EDYCJI KONKURSU POZNAJEMY PARKI KRAJOBRAZOWE POLSKI rok szkolny 2018/2019
REGULAMIN XVIII EDYCJI KONKURSU POZNAJEMY PARKI KRAJOBRAZOWE POLSKI rok szkolny 2018/2019 I. ORGANIZATORZY 1. Dolnośląski Zespół Parków Krajobrazowych (dolnośląskie) 2. Brodnicki Park Krajobrazowy (kujawsko
Bardziej szczegółowoProjekt edukacji przyrodniczej pn. Klub Młodego Odkrywcy Przyrodnika SALAMANDRA
Załącznik do Uchwały nr 22/2014/ Rady Pedagogicznej z dnia 10 lutego r. Projekt edukacji przyrodniczej pn. Klub Młodego Odkrywcy Przyrodnika SALAMANDRA Rdziostów, marzec czerwiec WSTĘP Jedną z najważniejszych
Bardziej szczegółowoRezerwaty przyrody czas na comeback!
Rezerwaty przyrody czas na comeback! OCHRONA REZERWATOWA W WOJ. MAŁOPOLSKIM STAN na Dorota Horabik Magdalena Bregin WIĘCEJ: www.kp.org.pl Na terenie województwa małopolskiego powołano 85 rezerwatów przyrody
Bardziej szczegółowoKOMUNIKAT TUP POZNAŃ LISTOPAD 2018 R. (NR 3/18)
KOMUNIKAT TUP POZNAŃ LISTOPAD 2018 R. (NR 3/18) Szanowne Koleżanki, Szanowni Koledzy! Nadeszły nastrojowe dni, kiedy wspominamy Tych, których już z nami nie ma. Niech więc w naszej pamięci miejsce znajdą
Bardziej szczegółowoSympozja naukowe organizowane lub współorganizowane przez Ojcowski Park Narodowy
Sympozja naukowe organizowane lub współorganizowane przez Lp. Data Tytuł Organizator/współorganizator 1960 1. 24 VI 1960 2. 15 IX 1961 VII Kongres Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (wycieczka
Bardziej szczegółowoETAP GMINNY KONKURSU POZNAJEMY PARKI KRAJOBRAZOWE POLSKI XVI EDYCJA 2016/2017 WYPEŁNIA UCZESTNIK KONKURSU: IMIĘ i NAZWISKO:. KLASA:. SZKOŁA:...
ETAP GMINNY KONKURSU POZNAJEMY PARKI KRAJOBRAZOWE POLSKI XVI EDYCJA 2016/2017 WYPEŁNIA UCZESTNIK KONKURSU: IMIĘ i NAZWISKO:. KLASA:. SZKOŁA:..... INSTRUKCJA Witamy Ciebie na Ogólnopolskim Konkursie Poznajemy
Bardziej szczegółowoREGULAMIN XIV EDYCJI KONKURSU POZNAJEMY PARKI KRAJOBRAZOWE POLSKI rok szkolny 2014/2015
REGULAMIN XIV EDYCJI KONKURSU POZNAJEMY PARKI KRAJOBRAZOWE POLSKI rok szkolny 2014/2015 I. ORGANIZATORZY 1. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego (wielkopolskie) 2. Dolnośląski Zespół
Bardziej szczegółowoJerzy Malec JAN STASZKÓW ( ) IN MEMORIAM
XIII: 2016 nr 4 e-issn 2451-0610 ISSN 1733-2680 Jerzy Malec JAN STASZKÓW (1948 2016) IN MEMORIAM 31 sierpnia 2016 r. zmarł doc. dr Jan Staszków, wieloletni pracownik Uniwersytetu Jagiellońskiego i Krakowskiej
Bardziej szczegółowoODBIORCA OBIEKTY PRZYRODNICZE. Wszystkie grupy wiekowe i społeczne. Turystyka indywidualna i zorganizowana
OBIEKTY EDUKACYJNE ZAKŁADANY CEL EDUKACYJNY ODBIORCA CZAS REALIZACJI POTENCJALNY PARTNER OBIEKTY PRZYRODNICZE turystycznokrajoznawczy Rezerwaty przyrody: Surowe, Podgórze, Torfowisko Serafin Torfowisko
Bardziej szczegółowoNowe stanowiska Ctenophora (Cnemoncosis) festiva MEIGEN, 1804 (Diptera: Tipulidae: Ctenophorinae) w Polsce
Wiad. entomol. 31 (2): 116-120 Poznań 2012 Nowe stanowiska Ctenophora (Cnemoncosis) festiva MEIGEN, 1804 (Diptera: Tipulidae: Ctenophorinae) w Polsce New localities of Ctenophora (Cnemoncosis) festiva
Bardziej szczegółowoREGULAMIN XVIII EDYCJI KONKURSU POZNAJEMY PARKI KRAJOBRAZOWE POLSKI rok szkolny 2018/2019
REGULAMIN XVIII EDYCJI KONKURSU POZNAJEMY PARKI KRAJOBRAZOWE POLSKI rok szkolny 2018/2019 I. ORGANIZATORZY 1. Dolnośląski Zespół Parków Krajobrazowych (dolnośląskie) 2. Brodnicki Park Krajobrazowy (kujawsko
Bardziej szczegółowoMieszkańcy Warszawy są po stronie natury!
warszawa_1.jpg [1] Fot. materiały prasowe Strona 1 z 9 Strona 2 z 9 Strona 3 z 9 Strona 4 z 9 Strona 5 z 9 Strona 6 z 9 Strona 7 z 9 20 maja 2016 Podczas minionego weekendu, teren pod centrum handlowym
Bardziej szczegółowoDni Przyjaciół Lasu Szkoła Podstawowa nr 16
Dni Przyjaciół Lasu 2015 Szkoła Podstawowa nr 16 Dni Przyjaciół Lasu 2015 pod honorowym patronatem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego Działania w naszej szkole: Konkursy: Drzewa naszych lasów - konkurs
Bardziej szczegółowoYSOKA JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA W W I P WYDZIAŁ LEŚNY ASJA NASZYCH STUDENTÓ
WYSOKA JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA WYDZIAŁ LEŚNY I PASJA NASZYCH STUDENTÓW Kształcimy absolwentów z zamiłowaniem przyrodniczym, wszechstronnie przygotowanych do pracy w gospodarce leśnej Łączy długoletnią tradycję
Bardziej szczegółowoParku Krajobrazowego Puszczy Knysyzńśkiej
Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej Parku Krajobrazowego Puszczy Knysyzńśkiej Działania na rzecz ochrony obszaru Puszczy Knyszyńskiej pojawiły się po raz pierwszy w latach 50 i 60 za sprawą Profesora
Bardziej szczegółowoRok akademicki: 2015/2016 Kod: BTR-1-109-s Punkty ECTS: 5. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -
Nazwa modułu: Kształtowanie środowiska i ochrona przyrody Rok akademicki: 2015/2016 Kod: BTR-1-109-s Punkty ECTS: 5 Wydział: Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Kierunek: Turystyka i Rekreacja Specjalność:
Bardziej szczegółowoObszary wyznaczone do sieci NATURA 2000 w województwie podlaskim Obszary Specjalnej Ochrony (OSO):
Europejska Sieć Ekologiczna NAT URA 2000 Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 to sieć obszarów chronionych na terenie Unii Europejskiej. Celem wyznaczania tych obszarów jest ochrona cennych, pod względem
Bardziej szczegółowoProgram Pracy Szkolnego Koła,,Towarzystwa Przyjaciół Lasu
Program Pracy Szkolnego Koła,,Towarzystwa Przyjaciół Lasu Założenia programu: Program przeznaczony jest do realizacji w Szkole Podstawowej w formie nieobowiązkowych zajęć pozalekcyjnych Tematyka zajęć
Bardziej szczegółowoREGULAMIN XV EDYCJI KONKURSU POZNAJEMY PARKI KRAJOBRAZOWE POLSKI rok szkolny 2015/2016
REGULAMIN XV EDYCJI KONKURSU POZNAJEMY PARKI KRAJOBRAZOWE POLSKI rok szkolny 2015/2016 I. ORGANIZATORZY 1. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego (wielkopolskie) 2. Dolnośląski Zespół
Bardziej szczegółowoOferta edukacyjna Mazurskiego Parku Krajobrazowego na rok szkolny 2015/2016
Oferta edukacyjna na rok szkolny 2015/2016 1. Dane teleadresowe Mazurski Park Krajobrazowy Krutyń 66, 11-710 Piecki Tel./fax 89 742 14 05, e-mail: krutyn@mazurskipark.pl Osoba do kontaktu: Martyna Kwiatkowska
Bardziej szczegółowoŚcieżki przyrodniczo-edukacyjne Nysy. Nysa, r.
Ścieżki przyrodniczo-edukacyjne Nysy Nysa, 06.09.2012 r. Potencjalne miejsca edukacji ekologicznej Nysy i okolic Jezioro Nyskie Dolina Nysy Kłodzkiej Dolina Białej Głuchołaskiej 2 Potencjalne miejsca edukacji
Bardziej szczegółowoŹRÓDŁA SKUTECZNEJ EDUKACJI
ŹRÓDŁA SKUTECZNEJ EDUKACJI Ośrodek Działań Ekologicznych Źródła 90-602 Łódź, ul. Zielona 27 tel. 042 632 03 11, kom. 507 575 535 www.zrodla.org www.zieloneszkoly.pl Edukacja ekologiczna - Ośrodek Edukacji
Bardziej szczegółowoWspółczesna ochrona przyrody w Małopolsce
Współczesna ochrona przyrody w Małopolsce Przewodnik sesji terenowych 58. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego Botanika bez granic, Kraków, 1 7 lipca 2019 r. POLSKIE BOTANICORUM TOWARZYSTW O SOCIETAS
Bardziej szczegółowoRozwój bazy ekologicznej Leśnego Kompleksu Promocyjnego "Lasy Mazurskie" przy Nadleśnictwie Maskulińskie - Etap I
Lista wniosków zakwalifikowanych do oceny według kryteriów selekcji przedsięwzięć, które wpłynęły w ramach II Konkursu na realizację zadań dotyczących II tematyki konkursowej pn."utrzymanie bogactwa różnorodności
Bardziej szczegółowoLekcje w Przyrodzie na Wzgórzach Dalkowskich
Lekcje w Przyrodzie na Wzgórzach Dalkowskich Szanowni Państwo, jest nam niezmiernie miło poinformować, że Fundacja Porozumienie Wzgórz Dalkowskich dzięki współfinansowaniu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony
Bardziej szczegółowoStrona internetowa poświęcona realizowanemu projektowi. Zajęcia przyrodnicze w Wąwozie Myśliborskim
Strona internetowa poświęcona realizowanemu projektowi http://www.ekologia-strzegom.com.pl Zajęcia przyrodnicze w Wąwozie Myśliborskim 5 września 2012 roku uczniowie klas I-VI wzięli udział w warsztatach
Bardziej szczegółowoGospodarstwa rolne z obszarów o szczególnie dużej cenności przyrodniczej na tle gospodarstw pozostałych
Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Gospodarstwa rolne z obszarów o szczególnie dużej cenności przyrodniczej na tle gospodarstw pozostałych Marek Zieliński
Bardziej szczegółowoMagdalena Terlecka Sprawozdanie z Warsztatów Instytutu Ekologii i Bioetyki, UKSW, Warszawa, 21 marca 2013 roku
Magdalena Terlecka Sprawozdanie z Warsztatów Instytutu Ekologii i Bioetyki, UKSW, Warszawa, 21 marca 2013 roku Studia Ecologiae et Bioethicae 11/2, 199-202 2013 Studia Ecologiae et Bioethicae UKSW 11(2013)2
Bardziej szczegółowoPLANOWANE DZIAŁANIA Z ZAKRESU EDUKACJI EKOLOGICZNEJ W 2017 ROKU W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. ORLĄT LWOWSKICH W NOWINACH
PLANOWANE DZIAŁANIA Z ZAKRESU EDUKACJI EKOLOGICZNEJ W 2017 ROKU W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. ORLĄT LWOWSKICH W NOWINACH Lp. Miejsce imprezy STYCZEŃ 1. Kielce Wydział Matematyczno- Przyrodniczy UJK w Instytut
Bardziej szczegółowoEDUKACJA EKOLOGICZNA
EDUKACJA EKOLOGICZNA PROGRAM ŚCIEŻKI EKOLOGICZNEJ DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ TYTUŁ ŚCIEŻKI: Z EKOLOGIĄ ZA PAN BRAT CEL OGÓLNY: KSZTAŁTOWANIE POSTAW PROEKOLOGICZNYCH POPRZEZ UWRAŻLIWIENIE NA PRZEJAWY DEGRADACJI
Bardziej szczegółowoMIECZYSŁAW ŚWIEKATOWSKI ŻYCIE I PRACA
5 6 Słupskie Prace Geograficzne 1 2003 MIECZYSŁAW ŚWIEKATOWSKI ŻYCIE I PRACA W SIEDEMDZIESIĘCIOLECIE URODZIN I PIĘĆDZIESIĘCIOLECIE PRACY NAUKOWEJ I PEDAGOGICZNEJ Mieczysław Świekatowski urodził się 2 września
Bardziej szczegółowoKształtowanie i ochrona krajobrazu
Kształtowanie i ochrona krajobrazu Proseminarium licencjackie Zakład Geoekologii Instytutu Geografii Fizycznej dr Ewa Malinowska GEOEKOLOGIA naukowa synteza informacji o środowisku BADANIA CZYSTE służą
Bardziej szczegółowoDni Przyjaciół Lasu 2015. Szkoła Podstawowa nr 16
Dni Przyjaciół Lasu 2015 Szkoła Podstawowa nr 16 Dni Przyjaciół Lasu 2015 pod honorowym patronatem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego Działania w naszej szkole: Konkursy: Drzewa naszych lasów - konkurs
Bardziej szczegółowoIgnacy Domeyko. Obywatel Świata
Ignacy Domeyko Obywatel Świata Czasy młodości Ignacy Domeyko urodził się 31 lipca 1802 w Niedźwiadce na terenie dzisiejszej Białorusi. Od najmłodszych lat interesował się naukami ścisłymi, a w szczególności
Bardziej szczegółowoKoło przyrodnicze inŝ. Mag Ewa Nesterowicz mgr Magdalena Szywała
Koło przyrodnicze inŝ. Mag Ewa Nesterowicz mgr Magdalena Szywała I. Charakterystyka programu: Program koła przyrodniczego przeznaczony jest dla uczniów klas IV-VI wykazujących zainteresowanie przyrodą.
Bardziej szczegółowoJak to z żubrami bywa ochrona żubra w ramach sieci Natura 2000
Jak to z żubrami bywa ochrona żubra w ramach sieci Natura 2000 Żubr (Łac. Bison bonasus) jest największym ssakiem Europy, pomimo dużej wagi dochodzącej w przypadku samców niekiedy do 900 kg, żubry potrafią
Bardziej szczegółowoo ochronie i poszanowaniu przyrody. 8 czerwca 2013r. ZCDN Szczecin
SZKOLNE KOŁA Ligi Ochrony Przyrody o ochronie i poszanowaniu przyrody. 8 czerwca 2013r. ZCDN Szczecin Historia LOP sięga początków XX wieku W Polsce problemy ochrony i kształtowania środowiska wspiera
Bardziej szczegółowoDoskonalenie zawodowe nauczycieli przedmiotów zawodowych w Gastronomiku
Doskonalenie zawodowe nauczycieli przedmiotów zawodowych w Gastronomiku Uczenie się jest jak wiosłowanie pod prąd: gdy tylko się zaprzestanie - człowiek się cofa. (B. Britten) W roku szkolnym 2016/2017
Bardziej szczegółowoInspiracja
Inspiracja Inspiracja Inspiracja Inspiracja Inspiracja Przy jaciel parku narodowego Zespół projektowy Tomasz Pasierbek Ewa Strauchmann, Anna Kurzeja Magdalena Kuś Alicja Subel, Janusz Glanowski Marcin
Bardziej szczegółowoOchrona przyrody. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
Ochrona przyrody S Ochrona przyrody Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Formy ochrony przyrody art. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Parki narodowe Rezerwaty przyrody
Bardziej szczegółowoW dniu 4 listopada 2014 r. ZG PTTK zatwierdził Regulamin nowej odznaki przyrodniczej, przygotowanej przez Komisję Ochrony Przyrody ZG PTTK.
W dniu 4 listopada 2014 r. ZG PTTK zatwierdził Regulamin nowej odznaki przyrodniczej, przygotowanej przez Komisję Ochrony Przyrody ZG PTTK. Odznaka nosi nazwę "Tropiciel Przyrody" i jest przeznaczona dla
Bardziej szczegółowoŚląski Ogród Botaniczny w Mikołowie
Śląski Ogród Botaniczny w Mikołowie ul. Sosnowa 5, 43-190 Mikołów Centrum Edukacji Przyrodniczej i Ekologicznej Śląskiego Ogrodu Botanicznego w Mikołowie www.sibg.org.pl Nasi członkowie: Województwo śląskie
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ LEŚNY ŚĆ A YC H
WYDZIAŁ LEŚNY AS D I P EN TÓ W WYS OK A J KSZTAŁC EN ŚĆ IA KO A JA NASZ YC H ST U Kształcimy absolwentów z zamiłowaniem przyrodniczym, wszechstronnie przygotowanych do pracy w gospodarce leśnej Łączy długoletnią
Bardziej szczegółowoNIEPEŁNOSPRAWNI UCZESTNICY WARSZTATÓW TERAPII ZAJĘCIOWEJ POZNAJĄ PRZYRODĘ
NIEPEŁNOSPRAWNI UCZESTNICY WARSZTATÓW TERAPII ZAJĘCIOWEJ POZNAJĄ PRZYRODĘ Wiesław Sierota Streszczenie. Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych Tacy Sami w 2009 r. przeprowadziło warsztaty terapii zajęciowej
Bardziej szczegółowoZakład Botaniki i Mykologii Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Akademicka 19, PL Lublin. dr Zofia Flisińska
Zakład Botaniki i Mykologii Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Akademicka 19, PL-20-033 Lublin dr Zofia Flisińska WYKAZ PUBLIKACJI (stan na dzień 31.12.2007) 1981 1. Bystrek J., Flisińska Z. 1981. Porosty
Bardziej szczegółowoKRYTERIA UBIEGANIA SIĘ O STOPIEŃ I TYTUŁ NAUKOWY. Uchwała nr 32/2006
KRYTERIA UBIEGANIA SIĘ O STOPIEŃ I TYTUŁ NAUKOWY Uchwała nr 32/2006 Senatu Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie z dnia 10 maja 2006 r. w sprawie zatwierdzenia kryteriów, jakie powinien spełniać kandydat
Bardziej szczegółowo,,Wystarczy włączyć telewizor, już piękno świata jest wokół nas przed naszymi oczyma. To ogromne niebezpieczeństwo cywilizacji, pozbawiające nas
,,Wystarczy włączyć telewizor, już piękno świata jest wokół nas przed naszymi oczyma. To ogromne niebezpieczeństwo cywilizacji, pozbawiające nas szansy poznania przyrody, aktywnego stosunku do życia w
Bardziej szczegółowoXIII Ogólnopolskie Dni Owada 2013 Na ratunek pszczołom. 24-26 maja 2013. w budynku Wydziału Ogrodniczego Al. 29-go Listopada 54.
XIII Ogólnopolskie Dni Owada 2013 Na ratunek pszczołom 24-26 maja 2013 w budynku Wydziału Ogrodniczego Al. 29-go Listopada 54 31-425 Kraków Jednostki naukowo-badawcze biorące udział w Dniach Owada : Wydział
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA EDUKACYJNE W EKOCENTRUM WROCŁAW
Fundacja EkoRozwoju serdecznie zaprasza do udziału w bezpłatnych zajęciach w ramach projektu: ZAJĘCIA EDUKACYJNE W EKOCENTRUM WROCŁAW Oferujemy czterogodzinne bezpłatne zajęcia terenowe prowadzone przez
Bardziej szczegółowoObszary Natura 2000 szansą rozwoju dla naszej gminy
Obszary Natura 2000 szansą rozwoju dla naszej gminy gmina Siennica województwo mazowieckie Konkurs pn. Obszar Natura 2000 szansą dla rozwoju naszej gminy realizowany w ramach projektu "Natura 2000 naszą
Bardziej szczegółowoKolekcja Larysy Zajączkowskiej-Mitznerowej
PL_0001 Fundacja Ośrodka KARTA 02-536 Warszawa Narbutta 29 Kolekcja Larysy Zajączkowskiej-Mitznerowej 1863-1987 Numer zespołu PL_0001_OK_1852 1 Wstęp do inwentarza zespołu: Kolekcja Larysy Zajączkowskiej-Mitznerowej
Bardziej szczegółowoAutorski wiersz grupy IV MISIE
Dobre rady na odpady Przedszkole Pod Stokrotką nigdy nie próżnuje, i nieustannie wszystkie odpady segreguje. Cały czas plastik, papier, makulaturę zbieramy, i nawet na chwilę się nie zastanawiamy. Potem
Bardziej szczegółowoXI WIOSENNE SPRZĄTANIE WARMII I MAZUR PROGRAM EDUKACYJNY - OŻYWIĆ POLA ROK SARNY
XI WIOSENNE SPRZĄTANIE WARMII I MAZUR PROGRAM EDUKACYJNY - OŻYWIĆ POLA ROK SARNY ROK 2011 MIEDZYNARODOWYM ROKIEM LASÓW Giżycko, 9 marca 2011 1 FUNDACJA OCHRONY WIELKICH JEZIOR MAZURSKICH W GIŻYCKU Ekologiczna
Bardziej szczegółowoTrójmiejski Park Krajobrazowy
Trójmiejski Park Krajobrazowy WYDAWNICTWA Kwartalnik Gawron Istnieje od 1991 roku, od stycznia 2000 roku był wydawany przez Zarząd Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego, od połowy 2010 roku jest wydawany
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z realizacji działania ekologicznego nr 1. ,,Jestem przyjacielem zwierząt i roślin
Sprawozdanie z realizacji działania ekologicznego nr 1,,Jestem przyjacielem zwierząt i roślin Działanie ekologiczne,,jestem przyjacielem zwierząt i roślin było zespołem zadań powiązanych ze sobą, mających
Bardziej szczegółowo