Wybrane aspekty procesu uruchomienia Wojewódzkiego Centrum Powiadamiania Ratunkowego w Szczecinie w świetle nowych uwarunkowań legislacyjnych

Transkrypt

1 PAROBCZY Jakub 1 ZALEWSKI Tomasz 2 Wybrane aspekty procesu uruchomienia Wojewódzkiego Centrum Powiadamiania Ratunkowego w Szczecinie w świetle nowych uwarunkowań legislacyjnych WSTĘP Ideą wdrożenia numeru alarmowego 112, zgodnie z dyrektywą 2002/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie usługi powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników (Dz. U. E. L ) oraz rezolucją Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2001 r. w sprawie usługi powszechnej i numeru alarmowego 112 (2010/2274(INI), jest zapewnienie służbom ratunkowym automatycznych, natychmiastowych i niezawodnych informacji dotyczących lokalizacji osoby dzwoniącej. 25 listopada 2009 roku Parlament Europejski i Rada wydały Dyrektywę 2009/136/WE, która uważana jest za podstawę do tworzenia i funkcjonowania Systemów Powiadamiania Ratunkowego, obejmujących swym zasięgiem terytoria wszystkich krajów należących do Unii Europejskiej. W tym celu ustalono jeden zunifikowany numer alarmowy 112, obowiązujący w Europie. W Polsce połączenia kierowane na numer alarmowy 112, ze wszystkich telefonów stacjonarnych i komórkowych obsługiwane są bezpłatnie, a zarządza nim firma ORANGE dawna Telekomunikacja Polska. Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE) nadzoruje spójność Numerów Kierowania Alarmowego (NKA), natomiast fizycznie realizuje Telekomunikacja Polska (TP). 1 HISTORIA POWSTAWANIA NUMERU ALARMOWEGO 112 W momencie pojawienia się nowych operatorów sieci komórkowych, podjęto decyzję o przekierowywaniu połączeń kierowanych na numer 112 z telefonów stacjonarnych do Państwowej Straży Pożarnej (PSP), natomiast z sieci komórkowych do Policji. W zależności od rodzaju zgłoszenia, połączenia odebrane przez dyżurnego w PSP lub Policji, przekierowywane były do odpowiedniego podmiotu ratowniczego lub służby, w zależności od rodzaju zdarzenia. Taki system powodował różnego rodzaju ograniczenia, między innymi takie, jak: a) konieczność obsługi zgłoszeń nie będących w kompetencji podmiotu ratowniczego lub służby, b) konieczność obsługi dużej liczby zgłoszeń fałszywych, c) przeciążenie linii telefonicznych w przypadku sytuacji kryzysowej, d) ograniczenie możliwych koordynacji wspólnych działań kilku podmiotów i służb, ze względu na brak wspólnych narzędzi informatycznych, e) trudności z jednolitą obsługą zgłoszeń, ze względu na brak jednolitych standardów, w tym zgłoszeń obcojęzycznych, f) brak możliwości lokalizacji, niezbędnej do skutecznej interwencji, g) brak bieżącej diagnozy czasu oczekiwania na odbiór połączenia alarmowego. [1] Aby poprawić jakość obsługi, zwiększyć niezawodność działania, skrócić czas reakcji podmiotów ratowniczych i służb, należało podjąć działania zmierzające do organizacji Systemu Powiadamiania Ratunkowego (SPR) oraz zbudowania systemów współpracujących z SPR, stanowiących kompleksowy, uniwersalny i interoperacyjny system predestynujący do efektywnej obsługi zgłoszeń alarmowych. W ramach ogólnokrajowego systemu teleinformatycznego do obsługi zgłoszeń alarmowych współpracują: 1 Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny, Wydział Techniki Morskiej i Transportu, Zachodniopomorski Urząd wojewódzki, Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania, wopr@przyjaznaplaneta.org. 2 Uniwersytet Szczeciński, Katedra Turystyki, zalewski@univ.szczecin.pl 14547

2 1. Centra Powiadamiania Ratunkowego (CPR) wydzielone, odpowiednio dostosowane obiekty, w których obsługiwane są zgłoszenia alarmowe, 2. System Informatyczny Powiadamiania Ratunkowego (SIPR) aplikacja komputerowa wspierająca działania obsługi połączeń alarmowych, 3. Zintegrowany system komunikacyjny SPR wewnętrzny system telefoniczny umożliwiający sprawną komunikację wewnątrz SPR oraz transfer przychodzących do systemu połączeń alarmowych, 4. Platforma Lokalizacyjno-Informacyjna CBD system przekazujący w czasie rzeczywistym informację o danych adresowych oraz pozycji geograficznej osoby dokonującej zgłoszenia alarmowego, 5. Centralny punkt systemu centrów powiadamiania ratunkowego oraz punktów centralnych służb (CP SCPR) umożliwia dostęp do PLI CBD, 6. System Wspomagania Dowodzenia Policji umożliwia efektywne dysponowanie zasobami policji, 7. System Wspomagania Dowodzenia Państwowej Straży Pożarnej umożliwia efektywne dysponowanie zasobami PSP, 8. System Wspomagania Dowodzenia Państwowego Ratownictwa Medycznego umożliwia efektywne dysponowanie zasobami ratownictwa medycznego, w tym Lotniczego Pogotowia Ratunkowego (LPR), 9. Uniwersalny Moduł Mapowy zapewnia dostęp do baz teleadresowych, danych geograficznych oraz szczegółowe wektorowe podkłady mapowe, 10. Wydzielona sieć telekomunikacyjna zapewnia niezawodną komunikację pomiędzy wszystkimi komponentami systemu wykorzystując zasoby OST112. [3] Efektem tego jest uruchomienie nowoczesnego rozwiązania technicznego umożliwiającego: a) skrócenie czasu oczekiwania na przyjęcie zgłoszenia, ratunek lub interwencję, b) większa dostępność do numeru alarmowego dla obywateli, c) obsługę wielojęzyczną, d) ujednolicenie numeracji alarmowej ułatwiając kontakt ze służbami ratunkowymi, e) poprawa sprawności działania w sytuacjach kryzysowych, f) możliwość wykorzystania nowych kanałów komunikacyjnych w procesie dokonywania zgłoszenia alarmowego, np. sms, faks, g) możliwość automatyzacji zgłoszeń alarmowych, np. obsługa komunikatów z systemu ecall. [5] Budowa skoncentrowanych punktów zmierzających do przebudowy obecnie funkcjonujących systemów alarmowych zmierza do koncentracji telefonicznego ruchu alarmowego z ponad tysiąca do kilkunastu siedzib CPR. Przyniesie to nieocenione zalety poprzez poprawę jakości obsługi zgłoszeń obywateli. Wadą takiego rozwiązania jest utworzenie i utrzymywanie kosztownej infrastruktury telekomunikacyjnej, spełniającej wysokie reżimy niezawodnościowe. Realizacja systemu opiera się na bardzo ważnych instytucjach rządowych: 1. Minister Administracji i Cyfryzacji odpowiedzialny za funkcjonowanie SPR, 2. Minister Spraw Wewnętrznych nadzoruje Policję, PSP oraz utrzymuje sieć OST112, 3. Minister Zdrowia odpowiada za działanie Państwowego Ratownictwa Medycznego (PRM) i Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ), 4. Wojewodowie organizują koordynują oraz nadzorują funkcjonowanie systemu powiadamiania ratunkowego na terenie województwa, odpowiadają za przygotowanie siedzib, realizują zadania w zakresie organizacji systemu PRM na terenie województwa, 5. Policja końcowy użytkownik informacji dostarczanych przez SPR, pełni funkcję dyspozytorską służb kierowanych na miejsce zgłoszenia wskazanego przez SPR, 6. Państwowa Straż Pożarna końcowy użytkownik informacji dostarczanych przez SPR, pełni funkcję dyspozytorską służb kierowanych na miejsce zgłoszenia wskazanego przez SPR, 7. Podmioty PRM, o których mowa z ustawie o Państwowym Ratownictwie Medycznym z dnia 8 września 2006r. (Dz. U. Nr 191, poz z późn. zm.) końcowy użytkownik informacji 14548

3 dostarczanych przez SPR, pełni funkcję dyspozytorską służb kierowanych na miejsce zgłoszenia wskazanego przez SPR, 8. UKE tworzy i utrzymuje Platformę Informacyjną z Centralną Bazą Danych (PLI CBD) na potrzeby dostarczania do SPR identyfikacyjnych osoby lub podmiotu dzwoniącego na numer alarmowy wraz z danymi teleadresowymi lub lokalizacją geograficzną, 9. GUGiK odpowiada za dostarczenie Uniwersalnego Modułu Mapowego i aktualizację zasobów mapowych, a także aktualnych danych GIS, 10. Publiczni dostawcy dostępnych usług telekomunikacyjnych, o których mowa w ustawie z dnia 16 lipca 2004r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz z późn. zm.) przekazują połączenia alarmowe do SPR, 11. Centrum Projektów Informatycznych MAiC odpowiedzialny podmiot za realizację projektów teleinformatycznych na budowę składników SPR. [3] Najważniejszym narzędziem wspomagającym pracę Operatora Numerów Alarmowych (ONA) jest aplikacja komputerowa, której zadania to: a) ewidencja uzyskanych danych podczas wywiadu z osobą zgłaszającą, b) odpowiednie sformatowanie i szablonowanie danych, c) automatyczna analiza danych pod kątem tożsamości oraz możliwość ich grupowania, d) konwalidacja uzyskanych danych z zasobami zewnętrznymi jak: dane teleadresowe, pozycja geograficzna, dane personalne zgłaszającego, e) przekazanie zgromadzonych danych o zgłoszeniu alarmowych do systemów wspomagania dowodzenia służb ratunkowych przy zachowaniu ściśle określonego formatu, f) weryfikacja statusów zgłoszeń alarmowych, w tym: postęp działań, monitoring wykonania lub braku potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia do realizacji. [3] System informatyczny SPR będzie komunikował się z zewnętrznymi systemami podmiotów ratowniczych wykorzystując do tego celu uzgodniony interfejs komunikacyjny. Punkty styku zostaną dokładnie określone, a lokalizacja i zakres odpowiedzialności za funkcjonowanie zostanie opisany w porozumieniach między stronami. W skład systemu informatycznego SPR wchodzą: 1. Podsystem przyjmowania zgłoszeń zapewnia Operatowi 112 ewidencję danych przychodzących z połączeń alarmowych lub automatycznych systemów tekstowych ecall, SMS, itp., 2. Podsystem monitorowania przyjętych zgłoszeń umożliwia analizę postępu obsługi zdarzeń, sygnalizuje niedostępności komponentów zewnętrznych, przekroczenia czasu reakcji na zgłoszenie przez SWD służby ratunkowej, wizualizację statusów zgłoszeń w formie graficznej, itp., 3. Podsystem bazy danych umożliwia przechowywanie danych związanych z realizacją zadań poszczególnych modułów Systemu, 4. Szyna danych umożliwia komunikacje pomiędzy aplikacją komputerową SPR a aplikacjami systemów zewnętrznych tj. SWD, platformą lokalizacyjno-informacyjną UKE, danymi GIS zapewnionych przez GUGiK. 5. Podsystem analityczny zapewniający sporządzanie raportów o stanie działania systemu, analizy danych historycznych, wspomaganie decyzji w zakresie rozwoju systemu, itp. [3] 2 URUCHOMIENIE I FUNKCJONOWANIE SYSTEMU POWIADAMIANIA RATUNKOWEGO System Powiadamiania Ratunkowego musi zapewnić skuteczny odbiór zgłoszenia alarmowego i właściwe przekazanie informacji do odpowiednich służb. Istotne jest, aby wyposażony został w niezawodny, autonomiczny system, umożliwiający odbiór zgłoszeń alarmowych i ich redystrybucję. Konieczne jest zatem utrzymanie systemu na wysokim poziomie niezawodności, w całości jednorodny krajowy system informatyczny alarmowania. Zintegrowany system komunikacji (ZSK) będzie zapewniać bieżącą kontrolę zajętości wszystkich terminali oraz ich stanu technicznego. ZSK ma monitorować przekazywanie połączenia alarmowego pomiędzy terminalami ZSK, w celu wyeliminowania utraty realizowanego połączenia alarmowego w trakcie połączenia. Treść rozmów pomiędzy Operatorami 112 a Dyspozytorami SWD będzie rejestrowana i udostępniona na bieżąco 14549

4 uprawnionym użytkownikom terminali ZSK. W przypadku awarii wewnętrznej sieci OST112, system powinien dokonać połączenia lub tranzytu rozmów alarmowych do innych wskazanych przez służby ratunkowe systemów telefonicznych. Ustawa Prawo telekomunikacyjne w art. 77 ust. 1 pkt. 2 obliguje dostawcę publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych do zapewnienia kierowania krótkich wiadomości tekstowych (sms) do numerów alarmowych 112, 997, 998, 999 do właściwego terytorialnie CPR. Techniczne rozwiązania SPR muszą umożliwić integrację z systemem automatycznego powiadamiania o uszkodzeniu pojazdu spowodowanego kolizją drogową tj. ecall. Założenia zawarte w Komunikatach Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów dotyczących ecall: budowane systemy SPR muszą być gotowe na przyjęcie takich zgłoszeń alarmowych. System ecall ma być fabrycznie montowany w pojazdach, wykorzystując GPS do lokalizacji uszkodzonego pojazdu. W momencie wypadku lub kolizji system automatycznie prześle do SPR informacje o pojeździe, zakresie uszkodzeń, ewentualnym pożarze i zestawi połączenie głosowe, a także wirtualnie będzie pośredniczyć w przekazywaniu informacji alarmowych. [8] Na podstawie aneksu nr 3 z dnia 28 czerwca 2013 do Porozumienia Nr 37/2009 z dnia 30 czerwca 2009 r. zawartego pomiędzy Wojewodą Zachodniopomorskim a Zachodniopomorskim Komendantem Wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie i Komendantem Wojewódzkim Policji w Szczecinie powierzono zadania obsługi numeru 112 do Wojewódzkiego Centrum Powiadamiania Ratunkowego w Szczecinie. W dniu 4 lipca 2013 r. o godz WCPR zostało uruchomione, obejmując swym zasięgiem teren miasta Szczecina. Zgłoszenia przyjmowane przez 20 przeszkolonych operatorów numerów alarmowych na 10 stanowiskach, w obsadzie 4 do 6 osób w systemie 12 godzinnych zmian. WCPR objęło swym działaniem 407 tyś. mieszkańców, a termin uruchomienia był celowy ze względu na zbliżający się finał regat The Tall Ship s Races 2013, który miał się odbyć wraz z imprezami towarzyszącymi od do r. [4] Rozszerzanie obszaru działania i przyłączanie kolejnych powiatów do WCPR Szczecin został ustalony w sposób przedstawiony w tabeli 1. Tab. 1. Harmonogram przyłączania kolejnych powiatów do WCPR w Szczecinie [3] L.p. Obszar Liczba mieszkańców Termin Etap 1 powiat goleniowski 2 powiat gryfiński 3 powiat policki 4 powiat stargardzki 5 powiat choszczeński 6 powiat drawski 7 powiat łobeski 8 powiat myśliborski 9 powiat pyrzycki 10 powiat wałecki 11 powiat białogardzki 12 powiat gryficki 13 powiat kamieński 14 powiat kołobrzeski 15 powiat świdwiński 16 Świnoujście 17 powiat sławieński 18 powiat szczecinecki 19 powiat koszaliński 20 Koszalin 351 tyś. (obsługa 758 tyś. mieszkańców) 306 tyś. (obsługa tyś. mieszkańców) 323 tyś. (obsługa tyś. mieszkańców) 306 tyś. (obsługa tyś. mieszkańców) 19 września 2013 r. I zrealizowany 23 października 2013 r. II zrealizowany 12 listopada 2013 r. 4 grudnia 2013 r. lub I kwartał 2014 r. III zrealizowany IV zrealizowany 14550

5 W tabeli 2 przedstawiono otrzymaną z Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji tabelę zastępowalności ośrodków w przypadku wystąpienia awarii któregokolwiek z WCPR Systemu Powiadamiania Ratunkowego. Tab. 2. Tabela zastępowalności ośrodków [6] L.p. Ośrodek Ośrodek zastępujący 1 1 WCPR Lublin WCPR Rzeszów 2 WCPR Kraków CPR Warszawa 3 WCPR Gdańsk WCPR Poznań 4 WCPR Gorzów Wlkp. WCPR Bydgoszcz 5 WCPR Łódź WCPR Katowice 6 CPR Warszawa CPR Radom 7 CPR Radom WCPR Wrocław 8 WCPR Wrocław WCPR Kraków 9 WCPR Bydgoszcz WCPR Szczecin 10 WCPR Opole WCPR Kielce 11 WCPR Rzeszów WCPR Lublin 12 WCPR Poznań WCPR Gdańsk 13 WCPR Białystok WCPR Olsztyn 14 WCPR Katowice WCPR Łódź 15 WCPR Kielce WCPR Opole 16 WCPR Szczecin WCPR Gorzów Wlkp. 17 WCPR Olsztyn WCPR Białystok Od chwili rozpoczęcia funkcjonowania tj. od 4 lipca 2013 r. operatorzy WCPR Szczecin przyjęli kilka tysięcy telefonów zasadnych to znaczy takich, w których niezbędna była pomoc Policji, PRM, czy PSP. Taka mnogość zdarzeń w tak krótkim okresie czasu pokazuje, jak ogromne znaczenie ma powstający system CPR. Z kolei liczby zgłoszeń niezasadnych pokazują w jak znacznym stopniu Operatorzy Numerów Alarmowych odciążają służby, które mogą ten czas spożytkować na skuteczniejsze kierowanie i dysponowanie swoimi zasobami sił i środków. Rys. 1. Liczba połączeń zasadnych do WCPR Szczecin z rozbiciem na służby od 04 lipca 2013 [7] 14551

6 Rys. 2. Liczba połączeń zasadnych do WCPR Szczecin z rozbiciem na służby sierpień 2013 [7] Rys. 3. Liczba połączeń zasadnych do WCPR Szczecin z rozbiciem na służby grudzień 2013 [7] 14552

7 Rys. 4. Łączna liczba połączeń zasadnych do WCPR Szczecin z rozbiciem na służby i na miesiące lipiec grudzień 2013 [7] Rys. 5. Liczba połączeń niezasadnych do WCPR Szczecin - lipiec grudzień 2013 [7] W lipcu i sierpniu operatorzy obsługiwali tylko miasto Szczecin. We wrześniu podłączono 4 sąsiadujące z miastem Szczecin powiaty i nastąpił wzrost liczby obsługiwanych zgłoszeń. Podobna sytuacja została odnotowana w kolejnych podłączeniach do systemu. Proces podłączenia obszarów został zakończony dnia roku, wówczas podłączono ostatnie 3 powiaty i miasto Koszalin do systemu. W swoim funkcjonowaniu CPR w Szczecinie przeszło już poważny sprawdzian jakim był Orkan KSAWERY, który nawiedził Województwo Zachodniopomorskie w dniach 5 7 grudnia

8 Jego szczyt miał miejsce w dniu 6 grudnia. Był to dzień o największej liczbie zgłoszeń alarmowych do operatorów 112, którzy z kolei przekazywali informacje do Państwowej Straży Pożarnej aż 406 razy (6 grudnia) i 101 razy (7 grudnia), co widać na wykresach 11 i 12. Zgłoszenia najczęściej dotyczyły powalonych drzew, braku prądu, uszkodzeń mienia budynków różnego rodzaju. Oprócz zwiększonej liczby połączeń zasadnych odnotowano również więcej niż zazwyczaj połączeń niezasadnych, gdzie 6 grudnia odnotowano 4063 zgłoszenia. Na wykresie 12 w dniu 31 grudnia widać też znaczną wartość 4127 połączeń niezasadnych. Jest to ostatni dzień roku [7] Zbudowanie jednolitego ogólnokrajowego Systemu Powiadamiania Ratunkowego zostało oparte na powstałej ustawie o Systemie Powiadamiania Ratunkowego z dnia 22 listopada 2013 r. (Dz. U. z dnia 23 grudnia 2013 r.). Zawarte tam kompleksowe normy prawne struktury SPR (Minister AiC, wojewodowie, CPR), a także rola i zadania poszczególnych podmiotów systemu. Przyjęty został operatorski model SPR, oznacza to że, zgłoszenia Operatorów Numerów Alarmowych będą rejestrowane w centralnym systemie informatycznym (SIPR). Przekazanie przyjętej informacji będzie uzależnione od odpowiedniej weryfikacji zasadności dysponowania sił i środków podmiotów ratowniczych (Policji, PSP, PRM). Pozwoli to na zadysponowanie adekwatnych sił i środków w zależności do rodzaju i skali zdarzenia. Organem właściwym w zakresie SPR ma być minister właściwy do spraw administracji publicznej, natomiast na terenie województwa wojewoda. Centra powiadamiania ratunkowego, ich lokalizacja i szczegółowa organizacja, tworzone są po uwzględnieniu kwestii finansowych, społecznych i terytorialnych. Utworzono 17 centrów (16 miast wojewódzkich i Radom). Zgodnie z art. 3 ust. 2 centra mają obsługiwać zgłoszenia z numerów alarmowych 112, 997, 998, 999. Docelowo system może być przygotowany do obsługi innych numerów alarmowych jak 991, 992, 993, 994 i 986 (art. 3 ust. 3), w celu unifikacji rozwiązania w kraju. By jednak operatorzy obsługiwali numery innych podmiotów między innymi tj. WOPR muszą złożyć odpowiedni wniosek do administratora systemu teleinformatycznego o włączenie swojego numeru telefonicznego do systemu po uzgodnieniu warunków technicznych obsługi użytkowanego numeru telefonicznego. Wniosek o włączenie numeru telefonicznego do systemu zawiera: 1) liczbę dyspozytorni oraz ich lokalizacje; 2) liczbę dyspozytorów; 3) określenie trybu współpracy z systemem i narzędzi wykorzystywanych w ramach tej współpracy; 4) określenie szacunkowej liczby zgłoszeń w skali roku; 5) charakterystykę rodzaju zgłoszeń alarmowych; 6) charakterystykę systemu teleinformatycznego wnioskodawcy; 7) wynik uzgodnień z dostawcą publicznie dostępnych usług telefonicznych; 8) wskazanie oczekiwanego terminu włączenia numeru; 9) dane kontaktowe osób odpowiedzialnych za współpracę. [10] W przypadku rezygnacji z obsługi swojego numeru telefonicznego w ramach systemu, podmioty, składają wnioski do administratora systemu teleinformatycznego o jego wyłączenie z systemu, wskazując termin tego wyłączenia. Podmioty włączone do systemu muszą pokryć następujące koszty: 1) włączenia swojego numeru telefonicznego do systemu i jego wyłączenia z tego systemu poprzez budowę interfejsu komunikacyjnego, umożliwiającego współpracę własnego systemu teleinformatycznego z systemem teleinformatycznym lub rozbudowę systemu teleinformatycznego proporcjonalnie do wzrostu liczby zgłoszeń alarmowych kierowanych do numeru podmiotu; 2) utrzymania systemu i obsługi swojego numeru telefonicznego, proporcjonalnie do liczby zgłoszeń kierowanych do tego numeru, w tym: a) zatrudnienia operatorów numerów alarmowych oraz obsługi technicznej, b) utrzymania systemu teleinformatycznego, c) połączenia centrów z publiczną siecią telekomunikacyjną. Kierując się potrzebą zapewnienia jednolitego sposobu obsługi numerów telefonicznych w ramach systemu minister właściwy do spraw administracji publicznej określi, w drodze rozporządzenia: 14554

9 1) tryb włączania numerów telefonicznych do systemu i wyłączania tych numerów z systemu, 2) sposób rozliczania kosztów utrzymania systemu i obsługi danego numeru telefonicznego, 3) warunki techniczne obsługi numerów telefonicznych w systemie, 4) tryb i warunki współpracy oraz warunki wymiany informacji między centrami i podmiotami, których numery telefoniczne mogą być obsługiwane w ramach systemu, w tym zakres wymienianych informacji, 5) wzory wniosków. [10] Operatorzy numerów alarmowych zatrudnieni są w urzędach wojewódzkich, możliwa jest również obsługa zgłoszeń obcojęzycznych. Budżet państwa finansuje utrzymanie aplikacji i infrastruktury do obsługi SPR. PODSUMOWANIE System Powiadamia Ratunkowego ze względu na krytyczne znaczenie dla funkcjonowania i bezpieczeństwa obywateli musi być odpowiednio serwisowany, właściwie administrowany technicznie, a także wymaga całodobowego fachowego nadzoru. W tym celu Minister Administracji i Cyfryzacji tworzy w swoich strukturach specjalne Centrum Techniczne SPR, a w porozumieniu z wojewodami rozszerzy kompetencje kadry węzłów regionalnych o osoby odpowiedzialne za techniczne utrzymanie węzła regionalnego. Najwyższa Izba Kontroli przeprowadzając kontrolę w funkcjonujących Wojewódzkich Centrach Powiadamiania Ratunkowego w Małopolsce i Wielkopolsce stwierdziła szereg zaniedbań a nawet naruszenia prawa. Raport ten mówi, że: osoba dzwoniąca na alarmowy numer 112 w dalszym ciągu nie może mieć pewności, że zgłoszenie zostanie odebrane, a operator numeru alarmowego otrzyma automatycznie wiarygodne dane o jej lokalizacji; organy ustawowo odpowiedzialne za nadzór (Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, później Minister Spraw Wewnętrznych) oraz koordynowanie i kontrolowanie systemu powiadamiania ratunkowego (Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej), zgodnie uznały, że nie są odpowiedzialne za realizację tych zadań, gdyż systemu takiego nie ma. W efekcie nie podjęto szeregu działań strategicznych z punktu widzenia sprawnego wdrożenia i zarządzania międzydyscyplinarnym projektem o charakterze ogólnopolskim, w szczególności nie opracowano całościowej, spójnej koncepcji organizacji i utrzymania systemu powiadamiania ratunkowego, co skutkowało chaosem organizacyjnym w zarządzaniu projektem; [1] Ważniejsze wyniki kontroli system powiadamiania ratunkowego: Najwyższa Izba Kontroli ocenia negatywnie działania podejmowane na rzecz wdrożenia systemu powiadamiania ratunkowego; Minister Spraw Wewnętrznych nie wziął na siebie odpowiedzialności za nadzór tego systemu w okresie, gdy pozostawało to w jego właściwości, a Komendant Główny PSP zaprzestał realizacji ustawowego zadania koordynacji oraz kontrolowania systemu; istnieje realne zagrożenie, że system powiadamiania ratunkowego nie będzie funkcjonował w 2014r. zgodnie z przepisami ustawowymi. Nieprawidłowości i ich przyczyny w zakresie system powiadamiania ratunkowego: niepodjęcie szeregu działań strategicznych z punktu widzenia sprawnego zarządzania międzydyscyplinarnym projektem o charakterze ogólnopolskim (m.in. nieopracowanie ogólnopolskiej koncepcji wdrożenia i utrzymania systemu); wdrażanie modelu operatorskiego w wojewódzkich centrach powiadamiania ratunkowego, mimo że obowiązująca ustawa zakłada model operatorsko dyspozytorski; organizowanie w większości województw wojewódzkich centrów powiadamiania ratunkowego z pominięciem centrów powiadamiania ratunkowego organizowanych przez komendantów powiatowych (miejskich) PSP; opóźnienia w realizacji poszczególnych projektów o charakterze teleinformatycznym. [2] 14555

10 WNIOSKI Należy kontynuować kampanie informacyjne dotyczące zasadności używania numeru 112, System Powiadamiania Ratunkowego w Województwie Zachodniopomorskim w fazie niepełnej funkcjonalności spełnia warunki brzegowe postawione w koncepcji rządowej, Na tym etapie rozwoju systemu wdrożenie zapisów ustawy dotyczącej włączania się innych podmiotów nie jest możliwe, WOPR Zachodniopomorski posiadający swoje CKRW może pozostać jako stanowisko dyspozytorskie w dyspozycji SWD KW PSP, W celu optymalizacji działania systemu ratunkowego na obszarach wodnych i w ich bliskiej lokalizacji należy rozważyć przygotowanie aplikacji adresów możliwych do obsługi przez karetkę wodną. Streszczenie Niniejsza publikacja przedstawia powstawanie Wojewódzkiego Centrum Powiadamiania Ratunkowego w Szczecinie. Dokładne dane statystyczne od momentu rozpoczęcia funkcjonowania Systemu Powiadamiania Ratunkowego, charakterystykę pracy Operatorów Numeru Alarmowego 112 oraz regulacje prawne, na podstawie których wdrożono SPR i współpracę z Policją, Państwową Strażą Pożarną, Ratownictwem Medycznym i innymi podmiotami ratującymi życie, zdrowie lub mienie ludzkie. Selected aspects of startup process of Voivodeship Center of Emergency Notification in Szczecin in a view of new legislative conditions Abstract This publication presents the development process of Voivodeship Center of Emergency Notification in Szczecin, the accurate statistics from the very beginning of Emergency Notification System operation, job characteristics of 112 Emergency Number Operators, and regulations, basing on which the cooperation between SPR with Police, Fire Brigade, Medical Emergency and other units aiming at saving lives and health has begun. LITERATURA 1. Bieńkowski M., Przygotowanie systemu ochrony ludności przed klęskami żywiołowymi oraz sytuacjami kryzysowymi, Informacja o wynikach kontroli, Najwyższa Izba Kontroli, Zaprezentowane 14 czerwca 2012 r. przed Sejmową Komisją Administracji i Spraw Wewnętrznych 2. Bieńkowski M. Przygotowanie systemu ochrony ludności przed klęskami żywiołowymi oraz sytuacjami kryzysowymi, podsumowanie wyników kontroli planowanej NIK nr I/12/2006, Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa, Koncepcja budowy Systemu Powiadamiania Ratunkowego w Polsce Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji; Warszawa; styczeń Aneks nr 3 z dnia 28 czerwca 2013 do Porozumienia Nr 37/2009 z dnia 30 czerwca 2009r. z sprawie powierzenia zadań centrum powiadamiania ratunkowego zawartego pomiędzy Wojewodą Zachodniopomorskim a Zachodniopomorskim Komendantem Wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie i Komendantem Wojewódzkim Policji w Szczecinie 5. Materiał na konwent wojewodów w dniu 28 października 2013 r. Wojewódzkie Centra Powiadamiania Ratunkowego 6. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji pismo skierowane do Wojewodów z dnia 29 października 2013 r. 7. Materiały wewnętrzne Wojewódzkiego Centrum Powiadamiania Ratunkowego Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie 8. Ustawa Prawo telekomunikacyjne dnia 16 lipca 2004r. (Dz. U. Nr 171, poz z późn. zm.) 9. Ustawa o Systemie Powiadamiania Ratunkowego z dnia 22 listopada 2013 r. (Dz. U. z dnia 23 grudnia 2013 r.) 14556