Problemy zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków w aglomeracjach miejskich w Polsce i Europie AQUAEDUCTUS 2010

Transkrypt

1 Problemy zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków w aglomeracjach miejskich w Polsce i Europie AQUAEDUCTUS 2010 Partnerstwo Publiczno-Prywatne w sektorze wodociągowo-kanalizacyjnym: współpraca podmiotów prywatnych przy realizacji zadań publicznych w obszarze wodociągów i kanalizacji w Polsce. Dr Irena Herbst Warszawa, 18 marca 2010

2 Szczególna potrzeba stosowania PPP w Polsce wynika z: Dużej skali zaniedbań w zakresie usług publicznych w latach realnego socjalizmu, Silnego deficytu środków publicznych, Wyzwania, przed jakim stają władze publiczne w zakresie wykorzystania środków unijnych w latach (67-90 mld euro) i związaną z tym koniecznością wyłożenia własnych funduszy na cele współfinansowania projektów korzystających z funduszy unijnych, Niskich umiejętności urzędników w zarządzaniu projektami inwestycyjnymi i ich eksploatacją, niezależnie od naturalnie mniejszej efektywności w tym przedmiocie wszelkich urzędników (zarządzanie środkami publicznymi versus środkami własnymi kapitał prywatny), Upolitycznienia procesu prywatyzacji i wykorzystywania jej do bieżących gier politycznych (negatywne konotacje).

3 Jesteśmy skazani na PPP PPP 1997 Znaczne zapóźnienia występują niemal we wszystkich dziedzinach życia w Polsce, a zwłaszcza w: Infrastrukturze transportowej (drogi, kolej, lotniska), Liczba mieszkańców: Powierzchnia: km² Gęstość zaludnienia: 122 osób/km² PKB: 525,7 m USD PPP 2007 PKB per capita: USD/os Ochronie zdrowia (szpitale i centra diagnostyczne), Mieszkaniach na wynajem z umiarkowanym czynszem, Sektorze wodociągowo-kanalizacyjnym, Energetyce, w tym energii odnawialnej, Infrastrukturze teleinformatycznej (dostęp do Internetu), Transporcie publicznym. Źródło: PPPs in Developing Economies: Overcoming Obstacles to Private Sector Participation, DEPFA BANK 2007

4 PPP w sektorze wodociągowo-kanalizacyjnym jest stosowane z sukcesem w Europie i na Świecie*: Apa Nova, Rumunia Scottish Water Solutions, Wielka Brytania Scottish PPP Water Projects, Wielka Brytania BerlinWasser, Niemcy Constanta Water and Wastewater Project, Rumunia Dublin Region Waste Water Scheme, Irlandia Karvina Sewerage, Czechy Trencin Water System, Słowacja Dwr Cymru, Welsh Water Not for Profit Model, Wielka Brytania Stadtentwässerung Schwerte GmbH, Niemcy Współpraca najczęściej odbywa się w formie koncesji bądź spółek typu Joint Venture. Stosowane rzadziej modele to BOT, BOO, DBFO oraz kontrakty na zarządzanie. BOT (Build-Operate-Transfer) (Buduj-Zarządzaj-Przekaż) BOO (Build-Operate-Own) (Buduj-Zarządzaj-Bądź Właścicielem) DBFO (Design-Build-Finance-Operate) (Projektuj-Buduj-Finansuj-Zarządaj) *Australia, Japonia, Turcja, Maroko, Filipiny, Indonezja, Argentyna, Brazylia, Boliwia, Chiny, Kolumbia.

5 Przykłady współpracy sektora publicznego z partnerami prywatnymi w sektorze wodno-kanalizacyjnym w Polsce: AQUA S.A. Bielsko Biała (United Utilities BV) United Utilities posiada 33% udziałów w spółce. Zgodnie ze strategicznym partnerstwem zawartym z samorządem lokalnym w 1999 r. na 12 lat, UU dostarcza doradztwo techniczno-finansowe, które umożliwiło zmianę kultury biznesowej, zdecydowanie bardziej zorientowanej na jakość, efektywność i rentowność prowadzonej działalności i świadczonych usług. PWiK Sp. z o.o. Tarnowskie Góry (VEOLIA WODA) Dzięki dokapitalizowaniu, wiedzy i doświadczeniu wniesionemu przez VEOLIA WODA, spółka modernizuje i rozbudowuje sieć wodociągową, przeprowadza renowację i rozbudowę sieci kanalizacyjnej oraz unowocześnia maszyny i urządzenia. Od 2002 VW posiada pakiet większościowy w PWiK Tarnowskie Góry. PWiK Sp. z o.o. Dąbrowa Górnicza (RWE) Od 2002 roku RWE jest inwestorem strategicznym PWiK w Dąbrowie Górniczej, posiadając 34% udziałów. PWiK Sp. z o.o. Głogów (Gelsenwasser) W 2002 roku nastąpiła sprzedaż 46% udziałów Spółki na rzecz firmy Gelsenwasser. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu posiada 3% udziałów, zaś Gmina Miejska Głogów pozostałe 51% udziałów w spółce. Saur Neptun Gdańsk S.A. Gdańsk i Sopot (SAUR) Od 1992 r. SNG eksploatuje infrastrukturę wodociągowo-kanalizacyjną Gdańska i Sopotu. Miasto Gdańsk posiada 49% udziałów w spółce, SAUR 51%. Szczegóły na kolejnych slajdach.

6 Źródło: prezentacja Usługi wodociągowo-kanalizacyjne: PPP z Gdańskiem i Sopotem, Saur Neptun Gdańsk, konferencja Partnerstwo publiczno-prywatne - czas na współpracę, listopada 2008, Warszawa

7 Źródło: prezentacja Usługi wodociągowo-kanalizacyjne: PPP z Gdańskiem i Sopotem, Saur Neptun Gdańsk, konferencja Partnerstwo publiczno-prywatne - czas na współpracę, listopada 2008, Warszawa

8 Źródło: prezentacja Usługi wodociągowo-kanalizacyjne: PPP z Gdańskiem i Sopotem, Saur Neptun Gdańsk, konferencja Partnerstwo publiczno-prywatne - czas na współpracę, listopada 2008, Warszawa

9 Źródło: prezentacja Usługi wodociągowo-kanalizacyjne: PPP z Gdańskiem i Sopotem, Saur Neptun Gdańsk, konferencja Partnerstwo publiczno-prywatne - czas na współpracę, listopada 2008, Warszawa

10

11 Sektor wodociągowo-kanalizacyjny w Polsce a korzyści stosowania PPP? Źródło: MODELE ZARZĄDZANIA USŁUGAMI WODNO KANALIZACYJNYMI - DOŚWIADCZENIA ZAGRANICZNE, Piotr Jasiński

12 Korzyści wynikające ze współpracy publiczno-prywatnej w sektorze wod-kan: Dostęp do kapitału i wiedzy partnera prywatnego rozbudowa oraz modernizacja sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, Większe zadowolenie obywateli wynikające z jakości, ilości i dostępności usług wodociągowo-kanalizacyjnych, Poprawa jakości wody, Mniejsze straty wody, Ograniczenie liczby awarii liniowych, Poprawa skuteczności oczyszczania ścieków, Ograniczenie dynamiki wzrostu kosztów. Należy także pamiętać, o tym że: PPP jest tańsze niż tradycyjna forma realizacji inwestycji PPP pozwala osiągnąć oszczędności rzędu 15-17%* w porównaniu z tradycyjnym modelem realizacji inwestycji, Projekty PPP są realizowane szybciej i sprawniej niż w metodzie tradycyjnej, (w metodzie tradycyjnej jedynie 30% inwestycji zostaje ukończonych zgodnie z ustanowionym harmonogramem, a 27% zgodnie z zaplanowanym budżetem**). * Value for Money Drivers in the Private Finance Initiative ** Meeting the Investment Challenge

13 Rok 2009 rokiem otwarcia na projekty typu PPP (także w sektorze wodociągowo-kanalizacyjnym) W 2009 roku ukazało się 41 ogłoszeń* o koncesji i partnerstwie publiczno-prywatnym, w tym 4 ogłoszenia projektów wodociągowo-kanalizacyjne**, Spośród 41 ogłoszeń, 16 postępowań zostało unieważnionych, 21 jest w trakcie negocjacji z zainteresowanymi partnerami, a w przypadku 2 przedsięwzięć podpisano umowę z partnerem prywatnym. W toku negocjacji znajduje się 7 koncesji na roboty budowlane, 8 koncesji na usługi oraz 6 projektów PPP. W sumie do ogłoszonych w 2009 r. postępowań zgłosiło się 46 inwestorów. Najdroższe projekty - o wartości około 330 mln zł każdy - występują w sektorze wodnokanalizacyjnym***. Budżety publiczne zbliżają się do ustawowego progu 60% zadłużenia****, więc perspektywa skorzystania z prywatnych pieniędzy przy realizacji zadań publicznych wydaje się być nieuniknioną, Pozytywnym sygnałem płynącym z samorządów jest fakt, że większość z nich chce stosować PPP***** *Niektóre przedsięwzięcia były kilkukrotnie przedmiotem ogłoszenia, dlatego rzeczywista liczba projektów koncesji i PPP jest mniejsza niż ogłoszeń (34). **Zgłoszone projekty wodociągowo-kanalizacyjne przygotowywane są do realizacji w formule koncesji na usługi. W 2009 były 3 projekty PPP/koncesji w sektorze wod-kan. Projekt z Siemianowic Śląskich był ogłaszany dwukrotnie. *** Na obniżenie średniej wartości w tym sektorze zdecydowanie wpłynął projekt, którego wartość nie przekraczała 5 mln zł. ****Zgodnie z art. 158 ust. 5 pkt. 1 ustawy o finansach publicznych ( ) łączna kwota długu Skarbu Państwa nie może przekroczyć 60% wartości rocznego produktu krajowego brutto w danym roku budżetowym;. ***** Badanie przeprowadzone w kwietniu 2009 przez GfK Polonia wśród samorządowców na temat PPP wskazuje, że 54% z nich, chce skorzystać z PPP w przyszłości, a 40% uważa że nowe rozwiązania legislacyjne ułatwią współpracę publiczno-prywatną. Źródło: opracowane w oparciu o Raport Rynek PPP w Polsce 2009, Investment Support, Warszawa, styczeń 2010

14 Warunki udziału w postępowaniach*. Do kryteriów stosowanych w sektorze wodno-kanalizacyjnym należały głównie: dysponowanie osobami zdolnym do wykonania przedmiotu umowy, potencjał techniczny, zarządzanie co najmniej 1 obiektem, posiadanie uprawnień, zaświadczeń i koncesji, posiadanie środków finansowych lub zdolności kredytowej, posiadanie polisy ubezpieczeniowej, doświadczenie. We wszystkich ogłoszeniach z sektora wodno-kanalizacyjnego szczególny nacisk kładziono na doświadczenie i posiadanie ubezpieczenia. * na podstawie ogłoszeń w Biuletynie Zamówień Publicznych oraz Tenders Electronic Daily

15 Projekty PPP/koncesji w sektorze wodno-kanalizacyjnym ogłoszone w 2009 roku Lokalizacja Koncesjodawca Projekt Będzin /Śląskie Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Będzinie Koncesja na prowadzenie działalności zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie Miasta Będzina Kiszkowo /Wielkopolskie Siemianowice Śląskie /Śląskie Urząd Gminy Kiszkowo Aqua - Sprint Sp. z o.o. Koncesja na prowadzenie działalności zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie gminy Kiszkowo Świadczenie usług w zakresie zarządzania gospodarką wodno-ściekową, zbiorowego zaopatrywania w wodę, zbiorowego odprowadzania ścieków, prowadzenia remontów i modernizacji sieci wodno-ściekowej na terenie miasta Siemianowice Śląskie wraz z usługami utrzymania infrastruktury. Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Będzinie. Trzyletnia umowa koncesji została zawarta z Spółdzielnią Mieszkaniową w Rybnie Wielkim ul. Głowna 22, Kiszkowo

16 Dziękuję za uwagę Dr Irena Herbst, Prezes Zarządu Mobile: