3 (21) 5.2. napisany kursyw¹ tekst znajduj¹cy siê przy tym symbolu zawiera nowe informacje dotycz¹ce gramatyki, wymowy oraz u ycia s³ówek

Transkrypt

1

2 Ka da lekcja sk³ada siê z dwóch czêœci. Pierwsza czêœæ zawiera przede wszystkim æwiczenia z nowym materia³em. W drugiej znajd¹ Pañstwo równie powtórzenia, æwiczenie wymowy, streszczenia oraz zadanie domowe. Ka da lekcja rozpoczyna siê æwiczeniami powtórkowymi materia³u kursu dla pocz¹tkuj¹cych. Wszystkie nowe s³ówka wprowadzone w obu lekcjach zebrane s¹ alfabetycznie w ostatniej czêœci zeszytu. Przyswajanie wiedzy u³atwiaj¹ specjalne symbole graficzne stosowane na marginesach oraz okreœlone rozwi¹zania typograficzne stosowane w tekstach lekcji: napisany kursyw¹ tekst znajduj¹cy siê przy tym symbolu zawiera nowe informacje dotycz¹ce gramatyki, wymowy oraz u ycia s³ówek æwiczenia kontroluj¹ce znajomoœæ nowych s³ówek, gramatyki lub wymowy ten znak oznacza nowe s³ówka i wyra enia 3 (21) zagadnienie przerabiane w æwiczeniu wystêpuje równie w lekcji 3 na stronie powtarzane zagadnienie przedstawione jest w Kompendium gramatyki jêzyka w³oskiego w punkcie 5.2. w ramkach zamieszczone s¹ dodatkowe informacje dotycz¹ce gramatyki, u ycia s³ówek lub wymowy Drukowany na czerwono tekst poprzedzony znakiem > (znikaj¹cym po przykryciu æwiczenia czerwonym filtrem) sygnalizuje Pañstwu, e trzeba coœ uzupe³niæ lub wymówiæ. Na koniec jeszcze jedna uwaga. W radio i TV s³ysz¹ Pañstwo mówiony lub œpiewany w³oski. Wymowa czêsto ró niæ siê bêdzie od tej, której ucz¹ siê Pañstwo na kursie. Powodem tego jest fakt, e w ró nych czêœciach w³oskiego obszaru jêzykowego mówi siê ró nymi dialektami. Rytm zdania i akcenty pozostaj¹ jednak prawie zawsze te same. 2

3 PROGRAM KURSU Pakiet 1 lekcje 1-2 Pakiet 2 lekcje 3-4 nazwy geograficzne, zawody rzeczowniki o fonetyce podobnej do j. polskiego, określanie narodowości, miejsce przymiotników, tworzenie przymiotników od rzeczowników uroczystości rodzinne, nazwy owoców, sprzęt gospodarstwa domowego czas zaprzeszły trapassato prossimo, stopniowanie przysłówków, czas przyszły uprzedni futuro anteriore Pakiet 9 lekcje Pakiet 10 lekcje Pakiet 11 lekcje wycieczka, kara, pochwała, nagroda konstrukcje nieosobowe, wyrażenia przysłówkowe, imiesłów czasu teraźniejszego participio presente, rodzina wyrazów zjawiska atmosferyczne, prasa passato remoto czasowników nieregu larnych, congiuntivo w zdaniu podrzędnym Pakiet 3 lekcje 5-6 artykuły spożywcze, warzywa, bielizna bezokolicznik złożony, konstrukcja dopo + infinito composto, struktura prima di + infinito miasto, ruch uliczny, nad wodą congiuntivo imperfetto, tworzenie czasowników abstrakcyjnych, czas trapassato trybu congiuntivo Pakiet 12 lekcje Pakiet 4 lekcje 7-8 kolekcje, rodzina, napoje kombinacje zaimków zwrotnych, czasowniki zwrotne w czasach złożonych, gerundio composto prace kuchenne, przybory i środki kosmetyczne codziennego użytku spójniki wprowadzające różne typy zdań podrzędnych, stosowanie congiuntivo Pakiet 5 lekcje 9-10 formy i kształty, zebranie, odpoczynek, artykuły kosmetyczne condizionale composto, tryby nieokreślone, zaimki pojedyncze i złożone Pakiet 13 lekcje dom, kamienica, rozrywka, święta okresy warunkowe, okres warunkowy nierealny Pakiet 6 lekcje przybory szkolne, szkolnictwo zaimki łączone w imperativo, następstwo czasów Pakiet 14 lekcje salon kosmetyczny, pralnia chemiczna, fotografowanie następstwo czasów, zaimek względny cui Pakiet 7 lekcje Pakiet 8 lekcje gospodarstwo rolne, zwierzęta domowe, zmysły zdania warunkowe realne, tryb łączący il congiuntivo części ciała, zdrowie, konwersacja stosowanie trybu congiuntivo, con giuntivo passato, czas przeszły odległy passato remoto Pakiet 15 lekcje Pakiet 16 lekcje sport, urząd celny, praca, strajk, bezro bocie tworzenie strony biernej, zaimki nieokreślone rzeczowne, modyfikacja znaczenia rzeczowników przestępczość, nazwy drzew i kwiatów, zwierzęta mowa zależna i niezależna 3

4 Wymowa jêzyka w³oskiego nie jest trudna dla Polaków, gdy w jêzyku polskim wystêpuj¹ prawie wszystkie dÿwiêki jêzyka w³oskiego. Mo emy powiedzieæ, e po w³osku mówi siê i czyta tak, jak siê pisze. Tylko nieliczne litery w³oskie wymawia siê inaczej ni w jêzyku polskim. Wymowê wyrazów w³oskich bêdziemy podawaæ w nawiasach kwadratowych: [..], stosuj¹c pisowniê polsk¹. Akcent wyrazowy zaznaczaæ bêdziemy przez podkreœlenie akcentowanej samog³oski; brak podkreœlenia oznacza, e akcent jest taki jak w jêzyku polskim, czyli pada na przedostatni¹ sylabê. A teraz prosimy o bardzo staranne i dok³adne odczytywanie podanych wyrazów wed³ug zapisanej w nawiasach wymowy: c najczêœciej wymawiamy jako [k], natomiast przed e oraz i jako g³oskê [cz] Akcent graficzny nad a, czyli à, wskazuje, e tê w³aœnie samog³oskê nale y zaakcentowaæ, tzn. przed³u yæ jej wymowê. casa > [kaza] dom città > [czitta] miasto g na ogó³ wymawiamy jak polskie [g], przed samog³oskami e lub i wymawiamy jak polskie [d ] albergo > [albergo] hotel giardino > [d ardino] ogród gn wymawiamy jak polskie [ñ] Kropka po s [s.i] oznacza, e zbitkê si wymawia siê nie jak w s³owie siano, lecz jak w s³owie silos. signora > [s.iñjora] pani signore > [s.iñjore] pan gli to dla Polaków najtrudniejszy dÿwiêk w jêzyku w³oskim; wymawiamy go jak bardzo zmiêkczone l, czyli [lj], np.: liana famiglia > [familja] rodzina figlio > [filjo] syn h w jêzyku w³oskim nie jest nigdy wymawiane. Natomiast od tej litery zale y wymowa poprzedzaj¹cych j¹ spó³g³osek c i g, np.: zbitkê chi wymawia siê [ki] chiesa > [kjeza] koœció³ macchina > [makkina] samochód Uwagi o wymowie: Litery c oraz g wymawiamy najczêœciej jak polskie [k] oraz [g]. Natomiast gdy nastêpuje po nich e lub i, wymawiamy je jako g³oski [cz] i [d ]. Litera h w jêzyku w³oskim nie jest nigdy wymawiana. Akcent w jêzyku w³oskim pada najczêœciej na przedostatni¹ sylabê, tak jak w jêzyku polskim. 4

5 Zacznijmy od powtórzenia s³ówek poznanych w pierwszej czêœci lekcji 1 kursu W³oski dla pocz¹tkuj¹cych. A. Prosimy uzupe³niæ poni sze zdania jednym z nastêpuj¹cych rzeczowników: 1. il signore 2. la signora 3. la famiglia 4. il figlio 5. la macchina 6. la chiesa 7. l albergo 8. il giardino 9. la città 10. la casa Lekcja próbna Czy Pan/Pani chce mówiæ z panem, czy z pani¹ Rossi? Tak bardzo lubiê jeÿdziæ samochodem. Syn mojej przyjació³ki ma na imiê Pawe³. Wczoraj zwiedziliœmy bardzo piêkny koœció³. Czy wiedzia³eœ, e ich dom jest taki du y? W waszym ogrodzie macie du o drzew. Czy podoba ci siê ten hotel? Jutro nie jadê do miasta, zostajê w domu. Czy znasz ju rodzinê twojego narzeczonego? Lei vuole parlare con > il signore o con > la signora Rossi? Mi piace tanto andare in > macchina. > Il figlio della mia amica si chiama Paolo. Ieri abbiamo visitato una > chiesa molto bella. Sapevi che la loro > casa era tanto grande? Nel vostro > giardino avete molti alberi. Ti piace quest > albergo? Domani non vado in > città, rimango a>casa. Conosci già > la famiglia del tuo fidanzato? B. W nastêpnym æwiczeniu prosimy o wstawienie odpowiedniej formy osobowej czasu teraÿniejszego czasownika /I kon./, podanego w nawiasie w bezokoliczniku: Co kupujecie? /comprare/ Dlaczego nie kochasz swoich rodziców? /amare/ Od trzech miesiêcy mieszkamy u naszej siostry. /abitare/ Ile kosztuj¹ te bu³ki? /costare/ Jutro zapraszam przyjació³ do domu. /invitare/ O której zaczyna siê przedstawienie? /cominciare/ Co robicie? S³uchamy muzyki. /ascoltare/ Od jak dawna uczysz siê w³oskiego? /studiare/ Dziœ Marek nie je obiadu w domu. /pranzare/ Che cosa > comprate? Perché non > ami i tuoi genitori? Da tre mesi > abitiamo da nostra sorella. Quanto > costano questi panini? Domani > invito a casa gli amici. A che ora > comincia lo spettacolo? Che cosa fate? > Ascoltiamo la musica. Da quanto tempo > studi l italiano? Oggi Marco non > pranza a casa. 5

6 Nie mogê kupiæ tej ksi¹ ki, brakuje mi pieniêdzy. /mancare/ Kto zap³aci rachunek? /pagare/ O kim Pani myœli? /pensare/ Non posso comprare questo libro, mi > mancano i soldi. Chi > paga il conto? A chi > pensa, Signora? C. A teraz powtórzymy formy i u ycie rodzajników okreœlonych i nieokreœlonych Przed przyst¹pieniem do wykonania æwiczenia radzimy zajrzeæ do Kompendium gramatyki (do czêœci wskazanych na marginesie). W poni szych zdaniach prosimy wstawiæ odpowiednie formy rodzajników: Czy znasz onê twojego przyjaciela? Conosci > la moglie del tuo amico? Pracuj¹ w biurze od roku. Wujostwo Marii mieszkaj¹ w Rzymie. Oni chc¹ kupiæ /jakiœ/ samochód. Przyjació³ka Piotra jest bardzo weso³a. On chcia³by poznaæ jak¹œ W³oszkê. Czy w³o ysz spodnie czarne, czy zielone? Spotkaliœmy siê w pewnym ma³ym miasteczku w³oskim. Czego sobie Pani yczy? Chcia³abym jakiœ rêcznik. Gdzie jest przystanek autobusowy? Czy to jest /jakiœ/ nauczyciel w³oskiego? Zamknijmy drzwi i otwórzmy okna! Czy chcesz spróbowaæ lodów w³oskich? Co wybieracie: wodê mineraln¹ czy wino? Zostawi³am dzieci w /pewnym/ sklepie. Gdzie s¹ studentki? Nie widzê ich. Lavorano in ufficio da > un anno. > Gli zii di Maria abitano a Roma. Loro vogliono comprare > una macchina. > L amica di Pietro è molto allegra. Lui vorrebbe conoscere > un italiana. Ti metti > i pantaloni neri o verdi? Ci siamo incontrati in > una piccola città italiana. Che cosa desidera, Signora? Vorrei > un asciugamano. Dove è > la fermata > degli autobus? È > un insegnante d italiano? Chiudiamo > la porta e apriamo > le finestre! Vuoi assaggiare > dei gelati italiani? Che cosa scegliete: > l acqua minerale o>il vino? Ho lasciato i figli in > un negozio. Dove sono > le studentesse? Non le vedo. 6

7 Przechodzimy do nowych s³ówek. Prosimy przeczytaæ je parokrotnie na g³os, zwracaj¹c uwagê na poprawn¹ wymowê: il paese > [il paeze] kraj il continente > [il kontinente] kontynent il fiume > [il fjume] rzeka il monte > [il monte] góra l isola > [lizola] wyspa la provincia > [la prowincza] prowincja, powiat lo stato > [lo stato] pañstwo, stan, po³o enie gli Stati Uniti > [lji stati uniti] Stany Zjednoczone la repubblica > [la repubblika] republika l atlante > [latlante] atlas Zwracamy uwagê na koñcówkê w liczbie mnogiej rzeczownika provincia province. Teraz prosimy siê skoncentrowaæ na skojarzeniu s³owa w³oskiego z jego polskim odpowiednikiem: lo stato > [lo stato] pañstwo, stan, po³o enie gli Stati Uniti > [lji stati uniti] Stany Zjednoczone il monte > [il monte] góra l atlante > [latlante] atlas il continente > [il kontinente] kontynent la repubblica > [la repubblika] republika il paese > [il paeze] kraj l isola > [lizola] wyspa il fiume > [il fjume] rzeka la provincia > [la prowincza] prowincja, powiat 7

8 Pora zapoznaæ siê z funkcjonowaniem powy szych s³ów w zdaniach. Prosimy czytaæ g³oœno i wyraÿnie wersjê w³osk¹ i jej t³umaczenie: Conosci i nomi dei più > [konoszszi i nomi deji Czy znasz nazwy najwiêkszych grandi fiumi italiani? pju grandi fjumi italjani?] rzek w³oskich? L Italia e la Polonia sono > [litalja e la poloñja sono W³ochy i Polska s¹ dwoma due repubbliche. du³e repubblike] republikami. Dove avete messo l atlante? > [dowe awete messo latlante Gdzie po³o yliœcie atlas? Non posso trovarlo. non posso trowarlo] Nie mogê go znaleÿæ. Loro hanno visitato tutte > [loro anno wizitato tutte Czy Pañstwo zwiedzili wszystkie le provincie d Italia? le prowincze ditalja?] prowincje W³och? L isola di Sicilia è la più > [lizola di s.iczilja e la pju Wyspa Sycylia jest najpiêkniejsza bella di tutte. bella di tutte] ze wszystkich /wysp/. Come si chiama il paese > [kome s.i kjama il paeze Jak siê nazywa kraj, z którego da cui Lei viene? da kuji leji wjene?] Pan/Pani przybywa? Lui conosce tutti i continenti > [luji konoszsze tutti On zna wszystkie kontynenty del mondo. i kontinenti del mondo] œwiata. Questo monte è il Monte > [k³esto monte e il monte Czy ta góra to Monte Rosso? Rosso? rosso? Nie, to Monte Bianco /Mont No, è il Monte Bianco. no e il monte bjanko] Blanc/. Sei già stata negli Stati > [seji d a stata nelji stati Czy by³aœ ju w Stanach Uniti? uniti?] Zjednoczonych? Vorrei sapere qual è il > [worrej sapere k³ale il Chcia³abym dowiedzieæ siê, suo stato di salute. su³o stato di salute] jaki jest stan jego zdrowia. SprawdŸmy teraz, ile z poznanych dziœ s³ówek uda³o siê Pañstwu zapamiêtaæ. Prosimy uwa nie przeczytaæ zdania polskie i uzupe³niæ ich wersjê w³osk¹ brakuj¹cymi rzeczownikami, oczywiœcie stosuj¹c filtr: Czy Sycylia jest pañstwem? Nie, jest wysp¹ w³osk¹. Jak siê nazywa najwy sza góra w Polsce? Nie lubiê k¹paæ siê w rzekach, wolê jeziora. Jutro wyje d amy do Stanów Zjednoczonych. Od kiedy Polska jest republik¹? Która z prowincji w³oskich najbardziej Ci siê podoba? Znam Europê, ale nie znam innych kontynentów. La Sicilia è uno > stato? No, è un > isola italiana. Come si chiama il > monte più alto in Polonia? Non mi piace fare il bagno nei > fiumi, preferisco i laghi. Domani partiamo per gli > Stati Uniti. Da quando la Polonia è una > repubblica? Quale delle > province italiane ti piace di più? Conosco l Europa, ma non conosco gli altri > continenti. 8

9 Znaj¹ ju Pañstwo parê nazw krajów, np. la Polonia, la Francia, l Italia, la Germania, i nazwê jednego z kontynentów l Europa. Proponujemy wzbogacenie s³ownictwa z tej dziedziny. Prosimy g³oœno i wyraÿnie przeczytaæ podane nazwy: l Inghilterra > [lingilterra] Anglia la Spagna > [la spañja] Hiszpania la Russia > [la russja] Rosja la Svezia > [la zwecja] Szwecja l America > [lamerika] Ameryka l Asia > [lazja] Azja l Africa > [lafrika] Afryka l Australia > [la³stralja] Australia Czy zauwa yli Pañstwo, e nazw krajów i kontynentów (podobnie jak gór, rzek, prowincji i du ych wysp) u ywamy z rodzajnikiem okreœlonym? Nazwy krajów, czêœci œwiata, prowincji i du ych wysp s¹ rodzaju eñskiego. Do wyj¹tków, które niestety zawsze istniej¹, nale ¹ m.in. gli Stati Uniti. Przypominamy równie, e dla wyra enia przebywania ( essere ) lub kierunku (np. andare, recarsi ) u ywamy w wiêkszoœci ww. wypadków przyimka prostego in, opuszczaj¹c rodzajnik, np.: andare/essere in Spagna, in Sicilia, in Africa, etc. Nauczmy siê jeszcze paru nazw gór, rzek i prowincji. Prosimy przeczytaæ je, zwracaj¹c uwagê na poprawn¹ wymowê: le Alpi > [le alpi] Alpy i Tatra > [i tatra] Tatry la Toscana > [la toskana] Toskania la Masovia > [la mazowja] Mazowsze il Tevere > [il tewere] Tybr la Vistola > [la wistola] Wis³a Rzeczowniki pospolite, takie jak: la città, l isola, la provincia, il lago, la repubblica, ³¹cz¹ siê z nazw¹ w³asn¹ za pomoc¹ przyimka di, np.: la città di Firenze l isola di Sicilia la provincia di Toscana il lago di Garda la repubblica di Francia miasto Florencja wyspa Sycylia prowincja Toskania jezioro Garda republika Francji (francuska) 9

10 Od regu³y tej odbiegaj¹ rzeczowniki il fiume, il monte oraz il mare, które poza nielicznymi wyj¹tkami ³¹cz¹ siê z nazw¹ w³asn¹ bez przyimka, np.: il Monte Bianco > [il monte bjanko] Mont Blanc il Mar Baltico > [il mar baltiko] Morze Ba³tyckie il fiume Tevere (il Tevere) > [il fjume tewere] rzeka Tybr Aby utrwaliæ w pamiêci poznane dziœ nazwy geograficzne (które czêsto ³atwo skojarzyæ z nazwami polskimi), proponujemy Pañstwu wykonanie æwiczenia polegaj¹cego na uzupe³nieniu zdañ w³oskich, zgodnie ze znaczeniem podanym po polsku: Morze Ba³tyckie jest zimniejsze od Adriatyku. Czy pamiêtasz nazwy wszystkich kontynentów? Tak, oto one: Europa, Ameryka, Azja, Afryka i Australia. Tak e tego roku jedziecie w góry? Tak, jedziemy w Alpy. Czy Pan zna jezioro Garda? Nie, nie znam go. Teraz woda w wielu rzekach jest brudna. (Ta) w Wiœle jest brudna, a jaka jest (ta) w Tybrze? Jakie prowincje W³och Pañstwo zwiedzili? My znamy Toskaniê. Czy wola³byœ mieszkaæ w Hiszpanii, czy w Szwecji? Anglia po w³osku ma bardzo dziwn¹ nazwê. Kto chce pojechaæ do Stanów Zjednoczonych, musi mieæ du o pieniêdzy. W Polsce znajduje siê bardzo du o jezior. Il Mar Baltico è più freddo dell > Adriatico. Ti ricordi i nomi di tutti i > continenti? Sì, eccoli: > l Europa, l America, l Asia, l Africa e l Australia. Anche quest anno andate in > montagna? Sì, andiamo nelle > Alpi. Lei conosce > il lago di Garda? No, non lo conosco. Adesso l acqua di molti > fiumi è sporca. Quella della > Vistola è sporca e come è quella del > Tevere? Quali > province italiane Loro hanno visitato? Noi conosciamo > la Toscana. Preferiresti abitare in > Spagna oin > Svezia? > L Inghilterra in italiano ha un nome molto strano. Chi vuole andare negli > Stati Uniti deve avere molti soldi. > In Polonia ci sono molti > laghi. Skoro poznali ju Pañstwo nazwy ró nych kontynentów i krajów, nauczenie siê ich pochodnych z pewnoœci¹ nie bêdzie trudne. Oto przymiotniki od nich utworzone (nie przytaczamy tych, które s¹ ju Pañstwu znane, np. italiano, polacco, tedesco). Przeczytajmy g³oœno i wyraÿnie: europeo, a > [e³ropeo] europejski, a americano, a > [amerikano] amerykañski, a africano, a > [afrikano] afrykañski, a australiano, a > [a³straljano] australijski, a asiatico, a > [azjatiko] azjatycki, a 10

11 svedese > [swedeze] szwedzki, a spagnolo, a > [spañjolo] hiszpañski, a inglese > [ingleze] angielski, a russo, a > [russo] rosyjski, a Jeœli przymiotniki te poprzedzimy rodzajnikiem okreœlonym, wówczas automatycznie nauczymy siê nazw jêzyków poszczególnych krajów, a ponadto dowiemy siê, jak nazywaj¹ siê ich mieszkañcy, np.: l inglese to angielski /jêzyk/ oraz Anglik i Angielka lo spagnolo to hiszpañski /jêzyk/ oraz Hiszpan la spagnola to Hiszpanka Uwaga! Nazwy narodowoœci w jêzyku w³oskim piszemy ma³¹ liter¹! Zapraszamy do æwiczenia, w którym prosimy Pañstwa o podanie, oczywiœcie przy u yciu filtru, nazw jêzyków /o ile takowe istniej¹/ oraz mieszkañców poszczególnych krajów i kontynentów: jêzyk francuski > il francese Francuz > il francese Francuzka > la francese jêzyk szwedzki > lo svedese Szwed > lo svedese Szwedka > la svedese jêzyki > le lingue Afrykañczyk > l africano Afrykanka > l africana afrykañskie africane jêzyk angielski > l inglese Anglik > l inglese Angielka > l inglese amerykañski > americano Amerykanin > l americano Amerykanka > l americana jêzyk niemiecki > il tedesco Niemiec > il tedesco Niemka > la tedesca jêzyki azjatyckie > le lingue Azjata > l asiatico Azjatka > l asiatica asiatiche jêzyk polski > il polacco Polak > il polacco Polka > la polacca 1.4. Przypominamy, e po w³osku mówimy: essere francese, tedesco, spagnolo itp. parlare italiano, polacco, svedese itp. bez rodzajnika bez rodzajnika ale: parlare bene /male/, correntemente l italiano, lo spagnolo, il francese itp. capire, imparare, studiare, conoscere il polacco, il tedesco, il francese itp. leggere, scrivere, dire, raccontare in russo, in inglese, in spagnolo itp. tradurre dal polacco, dallo spagnolo, dall italiano itp. tradurre in francese, in russo itp. 11

12 W nastêpnym æwiczeniu prosimy o samodzielne przet³umaczenie pe³nych zdañ na jêzyk polski: Ile znasz jêzyków? Znam /ich/ dwa: hiszpañski i niemiecki. Tak bardzo chcia³abym móc zwiedziæ Szwecjê! W Anglii, w Ameryce i w Australii mówi siê po angielsku. Gdzie mog³abym nauczyæ siê jakiegoœ jêzyka azjatyckiego? Czy Krystyna mówi po francusku? Nie, ale mo e czytaæ po francusku i wszystko rozumie. Czy piszecie zadanie po polsku? Nie, piszemy je po w³osku. Kupujesz ksi¹ ki niemieckie? Tak, i kupujê tak e ksi¹ ki po angielsku. Kiedy mi przet³umaczysz ten list z w³oskiego na hiszpañski? Czy twoje dzieci ucz¹ siê jêzyków obcych? Tak, bo chc¹ pojechaæ za granicê i móc rozmawiaæ z cudzoziemcami. W³osi s¹ weselsi od Anglików, bo we W³oszech jest wiêcej s³oñca. > Quante lingue conosci? Ne conosco due: lo spagnolo e il tedesco. > Vorrei tanto poter visitare la Svezia! > In Inghilterra, in America e in Australia si parla inglese. > Dove potrei imparare una lingua asiatica? > Cristina parla francese? No, ma può leggere in francese e capisce tutto. > Scrivete il compito in polacco? No, lo scriviamo in italiano. > Compri i libri tedeschi? Sì, e compro anche i libri in inglese. > Quando mi tradurrai questa lettera dall italiano in spagnolo? > I tuoi figli studiano le lingue straniere? Sì, perché vogliono andare all estero e poter parlare con gli stranieri. > Gli italiani sono più allegri degli inglesi perché in Italia c è più sole. Nauczmy siê jeszcze nazw czterech stron œwiata. Prosimy przeczytaæ je parokrotnie, aby dobrze utrwali³y siê Pañstwu w pamiêci: il Nord > [il nord] Pó³noc il Sud > [il sud] Po³udnie l Est > [lest] Wschód l Ovest > [lowest] Zachód Jeœli chcemy powiedzieæ po w³osku np.: na wschód, zachód, pó³noc czy po³udnie od... b¹dÿ na wschodzie, zachodzie itp. /np. miasta, regionu, kraju/, u ywamy przyimków a...di... w formie prostej lub z³o onej, np.: al Nord di Roma all Est dell Italia. 12

13 A teraz prosimy uzupe³niæ t³umaczenie w³oskie brakuj¹cymi s³owami: Alpy znajduj¹ siê na pó³nocy W³och. Czy wolisz ludzi z po³udnia Francji, czy z pó³nocy? W Polsce wiatr wieje czêsto od zachodu. Co nowego s³ychaæ na Wschodzie? > Le Alpi si trovano al > Nord dell > Italia. > Preferisci la gente del > Sud della > Francia o quella del > Nord? > In Polonia il vento tira spesso dall > Ovest. Cosa c è di nuovo all > Est? Pozosta³o nam jeszcze æwiczenie podsumowuj¹ce tê czêœæ lekcji. Prosimy, by przet³umaczyli Pañstwo na w³oski podane ni ej zdania, w razie potrzeby zagl¹daj¹c do s³owniczka. Æwiczenie to nale y powtarzaæ tak d³ugo, a adne ze zdañ nie bêdzie nastrêczaæ Pañstwu najmniejszej trudnoœci. Zatem zaczynamy! Jeœli nie wiesz, jak nazywaj¹ siê wszystkie kontynenty, musisz zajrzeæ do atlasu. Na pó³nocy Polski znajduje siê Morze Ba³tyckie, a na po³udniu mamy Tatry. W³ochy i Francja s¹ republikami. Nie podobaj¹ mi siê jêzyki azjatyckie. Czy by³aœ ju w Stanach Zjednoczonych? O czym Pani myœli, s³ysz¹c s³owa: morze, góry, rzeki, jeziora, wyspy? Myœlê o wakacjach. Znamy ju Afrykê i Amerykê, a za rok jedziemy do Australii. Który jêzyk jest piêkniejszy, szwedzki czy rosyjski? Ja wolê rosyjski. Jak nazywamy ludzi, którzy zamieszkuj¹ Niemcy? Niemcami. A tych, którzy mieszkaj¹ w Europie? Europejczykami. Ile znacie jêzyków obcych i jakie? Umiemy mówiæ po angielsku i hiszpañsku. Czy widzia³aœ Mont Blanc? Nie, nigdy nie widzia³am Alp. > Se non sai come si chiamano tutti i continenti, devi prendere un atlante. > Al nord della Polonia c è il Mar Baltico e al Sud abbiamo i Tatra. > L Italia e la Francia sono repubbliche. > Non mi piacciono le lingue asiatiche. > Sei già stata negli Stati Uniti? > A che cosa pensa, Signora, sentendo le parole: mare, montagna, fiumi, laghi, isole? Penso alle vacanze. > Conosciamo già l Africa e l America, e fra un anno andiamo in Australia. > Quale lingua è più bella, lo svedese o il russo? Io preferisco il russo. > Come chiamiamo la gente che abita in Germania? I Tedeschi. E quella che abita in Europa? Gli Europei. > Quante ligue straniere conoscete e quali? Sappiamo parlare inglese e spagnolo. > Hai visto il Monte Bianco? No, non ho mai visto le Alpi. 13

14 Zamów ju dziœ! (koszt po³¹czenia 1 impuls wg taryfy operatora) edukacja na