JESTEM ZDROWY, JESTEM BEZPIECZNY

Transkrypt

1 PRZEDSZKOLE nr 88 Ul. Meissnera 4 Gdańsk JESTEM ZDROWY, JESTEM BEZPIECZNY PROJEKT EDUKACYJNY Z ZAKRESU PROFILAKTYKI ZDROWOTNEJ I BEZPIECZEŃSTWA 1

2 PODSTAWA PRAWNA: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty[dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz.2572 z późn. zm.] 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół[dz.u. z 2009 r. Nr4,poz.17]. 2

3 Wprowadzenie Zdrowie dziecka jest podstawowym warunkiem pomyślnego procesu wychowawczego. Podniesienie poziomu świadomości w zakresie promowania zdrowia stanowi jeden z kluczowych warunków upowszechniania zdrowych stylów życia. Jest to możliwe dzięki zwiększeniu skuteczności edukacji zdrowotnej dzieci. Dzieciństwo to okres w życiu człowieka, w którym kształtują się jego postawy determinujące aktualne i przyszłe zachowania dotyczące zdrowia. Utrwalone wówczas przyzwyczajenia i nawyki decydują o jego późniejszym stylu życia. Dlatego edukację zdrowotną należy rozpoczynać jak najwcześniej wspólnie z rodzicami. 1. Edukacja zdrowotna Edukacja zdrowotna jest to proces, w którym dzieci nabywają umiejętności dbania o zdrowie własne i społeczności, w której żyją. Jest podstawowym prawem, powinna być więc obecna na co dzień w ich życiu. Upowszechnianie wiedzy o właściwych zachowaniach zdrowotnych jest istotne, lecz ważniejsze wydaje się promowanie i kształtowanie zdrowego stylu życia już od najmłodszych lat. Edukacja zdrowotna w przedszkolu opiera się na potrzebach zdrowotnych wychowanka, które są zależne od rozwoju dziecka. Podejmowane działania powinny w dłuższej perspektywie wzbogacić wiedzę dzieci z dziedziny zdrowia, wykształcić u nich postawę prozdrowotną; umożliwić nabycie określonych umiejętności oraz przyswojenie prawidłowych przyzwyczajeń i nawyków higieniczno-zdrowotnych. Edukacja zdrowotna to proces wzajemnie ze sobą powiązanych elementów, takich jak: wiedza o zdrowiu związana z funkcjonowaniem własnego organizmu, umiejętność zapobiegania i radzenia sobie w sytuacjach trudnych, wiedza i umiejętności związane z korzystaniem z opieki zdrowotnej, wiedza o czynnikach środowiskowych, społecznych i politycznych wpływających na zdrowie. Celem edukacji zdrowotnej jest przygotowanie dziecka do tego, aby było niezależnym, zdrowym i twórczym obywatelem, pobudzenie pozytywnego zainteresowania sprawami zdrowia. To również kształtowanie świadomości i rozumienia zdrowia, wiedzy o zdrowiu, czynnikach zwiększających potencjał zdrowia lub zagrażających zdrowiu. W edukacji zdrowotnej ważne jest kształtowanie prawidłowej postawy wobec zdrowia własnego oraz zdrowia innych ludzi, a także rozwijanie umiejętności niezbędnej dla kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu i radzenia sobie w nowych sytuacjach, podejmowanie własnych decyzji i wyborów. Edukacja zdrowotna ma na celu również kształtowanie poczucia odpowiedzialności za zdrowie, wyposażenie dzieci w wiedzę i umiejętności, kształtowanie odpowiednich postaw i nawyków. Łącząc wiedzę i doświadczenie dziecka wyniesione z domu z tym, co powinno znać i umieć oraz rozumieć, kiedy wkroczy w dorosłe życie. Zwracając uwagę przedszkolakom na to, co zdrowe i bezpieczne, uczymy ich dbania o swoje dobre samopoczucie psychiczne, fizyczne i społeczne. Podczas podejmowanych działań 3

4 dostarczamy wiedzę o zdrowiu, kształcimy czynne postawy wobec zdrowia i bezpieczeństwa, hartowania, kształtujemy prawidłową postawę i uczymy, jak dbać o zdrowie. Biorąc pod uwagę fakt, jak ważna jest promocja zdrowia w edukacji zdrowotnej dzieci w wieku przedszkolnym, należy ukazywać dzieciom wartości zdrowia jako potencjału jakim dysponują. W tym celu należy propagować zdrowy styl życia, kształtować właściwą postawę wobec otaczającego środowiska i kształtować umiejętność dbania o zdrowie własne i społeczności, w której żyją. Propagowanie zdrowego stylu życia, nabywanie przez dzieci umiejętności dbania o zdrowie własne i społeczności, w której żyją, a także kształtowanie właściwej postawy wobec otaczającego środowiska to działania podjęte na rzecz promocji zdrowia w przedszkolu. Aby podejmowane działania były skuteczne i przynosiły oczekiwane rezultaty, należy stosować odpowiednie metody pracy wychowawczo-dydaktycznej. 1. Metoda organizowania środowiska edukacji zdrowotnej: - dbałość o czystość i estetykę środowiska, - organizowanie życia codziennego. 2. Metoda informowania: - opis, - opowiadanie, - pogadanka. 3. Metoda zachowań korzystnych dla zdrowia: - stawianie wymagań, - współzawodnictwo indywidualne i zespołowe, - inspirowanie do podejmowania działań prozdrowotnych. 4. Metoda utrwalania pożądanych zachowań zdrowotnych. W edukacji zdrowotnej ważne są środki dydaktyczne, które rozwijają takie cechy dzieci jak: skłonność do naśladowania, identyfikowanie się z bohaterami literackimi, wrażliwość emocjonalna, ciekawość świata. Oddziaływanie utworów literackich, piosenek, ilustracji o treściach dotyczących higieny, aktywności ruchowej wzbogaca i poszerza wiedzę oraz osobiste doświadczenia dziecka, ułatwia zrozumienie, a także zaakceptowanie przekazywanych rad, zakazów i nakazów związanych z troską o zdrowie Aktywność ruchowa Na ogólny rozwój dziecka wpływa wiele czynników: czynniki genetyczne, środowiskowe, styl życia i aktywność własna. Największy wpływ na rozwój dziecka mają warunki, w jakich ono żyje. Nie zawsze jednak warunki sprzyjają zdrowiu i prawidłowemu rozwojowi dziecka, ponieważ skłaniają do ograniczenia ruchu, a potrzeba ruchu u dzieci w wieku przedszkolnym jest szczególnie duża, a wręcz niezbędna.

5 Okres wczesnego dzieciństwa jest szczególnie kształcący dla rozwoju motorycznego dziecka, dlatego troska o jego prawidłowy rozwój fizyczny jest działaniem na rzecz szeroko pojętego zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego. Dobry stan zdrowia warunkuje prawidłowe przystosowanie się do środowiska społecznego. Dobre samopoczucie i odporność organizmu umożliwiają systematyczne uczęszczanie do przedszkola, a także ułatwiają zabawę i naukę. Ćwiczenia profilaktyczne i ogólnorozwojowe zestawy ćwiczeń i zabaw, w których dominują metody R. Labama i W. Scherborne, wykorzystywanie dźwięku i gestu przyczyniają się do poprawy stanu zdrowia i prawidłowej budowy anatomicznej. Ważnym elementem rozwoju dziecka jest kontakt z naturą. Intensywnie rozwijające się fizycznie i umysłowo dziecko w wieku przedszkolnym jest ciekawe świata. Chce badać, poznawać, odkrywać i poszukiwać. Do takich działań potrzebuje większej niż dom przestrzeni. Tę przestrzeń stwarza mu środowisko przyrodnicze, np. łąka, las, park, skwer. Przedszkole, wychodząc naprzeciw potrzebom poznawczym dziecka, codziennie organizuje kontakt bezpośredni lub pośredni ze środowiskiem przyrodniczym. Edukacja ekologiczna, poprzez liczne spotkania dziecka z przyrodą, ma prowadzić do nabywania przez dzieci świadomości, że wszystko w naturze jest ostatecznie ze sobą powiązane. Aktywność ruchowa to nie tylko zabawy i ćwiczenia ruchowe, to również umiejętność spędzania i organizowania sobie czasu wolnego w formie aktywnej: spacery, wycieczki, sport. Dzięki przebywaniu na świeżym powietrzu dziecko odpręża się psychicznie i fizycznie. Wiele spacerów i wycieczek umożliwia dzieciom poznanie osobliwości przyrody, relaks oraz odpoczynek fizyczny i psychiczny. Bardzo ważne w wieku przedszkolnym jest zapobieganie wadom postawy. Ruch jest podstawowym bodźcem rozwojowym, jest przejawem życia, środowiskiem do eksperymentowania i poznawania świata. Aktywność ruchowa służy wytworzeniu u dzieci przyzwyczajenia do uprawiania gimnastyki, czynnego wypoczynku i rekreacji. Ruch jest skuteczny, gdy jego częstotliwość i intensywność są adekwatne do predyspozycji i możliwości organizmu dziecka na danym etapie Higiena Propagowanie zdrowego stylu życia to jednocześnie dbanie o higienę. Higiena dzieci w edukacji w wieku przedszkolnym rozpatrywana jest głównie w kontekście wpływu najbliższego środowiska na dziecko. Treści dotyczące higieny odnoszą się do troski o własne ciało, poznawanie podstawowych zasad racjonalnego odżywiania i aktualnych zagrożeń dla zdrowia oraz przestrzegania zasad higieny osobistej i najbliższego otoczenia. Dzieci powinny wiedzieć, że lekceważenie podstawowych zasad higieny może być przyczyną wielu chorób. Przedszkolaki powinny widzieć, dlaczego trzeba dbać o czystość i jak często w ciągu dnia trzeba myć ręce i dlaczego. Przekonanie o konieczności przestrzegania zasad higieny osobistej wymaga codziennej systematycznej pracy w grupie. Dbając o higienę osobistą, musimy pamiętać również o dbałości o higienę otoczenia, czystość i ład wokół dziecka, dlatego należy wytłumaczyć dzieciom, jak ważna jest dbałość o czystość zabawek i miejsc do zabawy, jak ważne jest wykonywanie czynności higienicznych (przyswajanie nawyku zasłaniania ust i nosa podczas kichania i kaszlu, nie stykanie się bezpośrednio z osobą zaraźliwie chorą, nie korzystanie z przedmiotów osobistego użytku należących do innych,

6 rozumienie szkodliwości niewłaściwego zachowania się, niebezpiecznej zabawy - umieszczania ciał obcych w ustach, uszach, nosie). Bardzo ważne jest przekonanie dzieci o konieczności korzystania z opieki zdrowotnej i podkreślenie znaczenia zawodu lekarza dla zdrowia. Dzieci powinny wiedzieć, do kogo zwrócić się w razie kłopotów ze zdrowiem (lekarz, pielęgniarka, stomatolog) i zrozumie konieczność opanowywania lęku przed zabiegami leczniczymi oraz zdawać sobie sprawę z potrzeby stosowania profilaktyki zdrowotnej uczestniczyć w okresowych badaniach zdrowia, poddawać się szczepieniom ochronnym. Lekceważenie tych zasad może być przyczyną wielu chorób. 4. Odżywianie Na prawidłowy rozwój dziecka, jego zdrowie, sprawność fizyczną i umysłową decydujący wpływ wywiera sposób odżywiania. Nieprawidłowe żywienie może spowodować zaburzenia we wzrastaniu i dojrzewaniu, może być przyczyną mniejszej sprawności fizycznej oraz powstawania niektórych chorób. Bardzo ważne jest wyposażenie dzieci w podstawowe wiadomości dotyczące zdrowia, zapoznanie z tym, co sprzyja i co zagraża zdrowiu. Dzieci muszą rozumieć potrzebę prawidłowego żywienia (witaminy, składniki mineralne), często spożywać warzywa i owoce, brać udział w przygotowywaniu zdrowych posiłków (surówki, sałatki, soki), chętnie spożywać jogurty i przetwory mleczne, zachować umiar w jedzeniu słodyczy, chipsów, piciu coca-coli, spożywaniu posiłków typu fast food. Kształtowanie nawyku zdrowego odżywiania się wymaga codziennej, systematycznej pracy. Rozmowa nauczyciela z dziećmi podczas posiłków, poczęstunków z okazji urodzin oraz podczas innych sytuacji edukacyjnych, kształtują w sposób naturalny przyzwyczajenia, umiejętności i nawyki prozdrowotne. Nawyki żywieniowe ulegają szybkim zmianą i są to niestety zmiany w złym kierunki. Zmienia się sposób organizacji codziennych zajęć. Rodzice coraz częściej korzystają przy przygotowaniu posiłków z gotowych półproduktów, gdyż tak jest szybciej i łatwiej, bo wciąż mamy tak mało czasu. W sklepach nęcą kolorowe i błyszczące opakowania batoników, chipsów, napoje z dużą zawartością cukru, a to wszystko jest nafaszerowane konserwantami. Często ulegamy wszechobecnym reklamom i kaprysom dzieci. Należy nie opuszczać rąk i nie rezygnować z podejmowania działań na rzecz zmiany nawyków żywieniowych naszych dzieci. Zmieniając i udoskonalając jadłospisy, możemy dojść do pozytywnych zmian w przyzwyczajeniach dzieci. \ 5. Edukacja zdrowia emocjonalnego Edukacja zdrowia emocjonalnego jest ściśle powiązana z całym procesem dydaktycznym i wychowawczym. Jeśli dzieci wcześnie nauczyłyby się rozwiązywać konflikty i problemy to byłyby dobrze przygotowane do radzenia sobie z kryzysami w okresie dorastania i dorosłości. Edukacja zdrowia emocjonalnego służy pomaganiu dzieciom jak radzić sobie z ich problemami, ale pokazuje też, jak ważne jest rozmawianie z innymi, kiedy odczuwamy smutek lub złość, jak również jak ważne jest słuchanie innych, kiedy odczuwają 6

7 smutek lub złość. Przeżywanie uczuć i emocji jest naturalna reakcja na to, co w kontakcie dziecka z otoczeniem, jest czymś zdrowym i naturalnym. Co dzieje się, gdy prawdziwe uczucia zostają stłumione? Uczucia z którymi dziecku trudno się uporać, a które nie zostają wyrażone, są przyczyna, że żyje ono w dużym napięciu. Profilaktyka w przedszkolu obejmuje: 1. Zdrowie emocjonalne; 2. Umiejętność komunikacji i zachowania asertywne; 3. Nawiązywanie i zrywanie więzi; 4. Profilaktyka uzależnień. Emocje to globalna reakcja organizmu na niespodziewana sytuacje (bodziec), na zakłócenie równowagi w stosunkach z otoczeniem. Objawiają się, gdy człowiek jest zaskoczony, gdy sytuacja przerasta jego możliwości. Jest wyrazem nieprzystosowania i wysiłku organizmu, by przywrócić chwilowo zachwiana równowagę. Ważnym jest, by nauczyć się świadomie żyć z emocjami. Wówczas, być może uda nam się unikać popełniania błędów wynikających ze złej, dyktowanej przeżywanym stanem oceny sytuacji. Tej umiejętności świadomego przeżywania emocji warto uczyć dzieci już od najmłodszych lat. Małe dziecko mówi otwarcie co czuje, reaguje płaczem, gdy jest to nieprzyjemny stan, śmiechem, gdy jest zadowolone. Potrafi dokładnie opisać, co czuje. W trakcie dorastania, przestaje spontanicznie nazywać swoje odczucia. To my dorośli często powodujemy, że dziecko uczy się ukrywania emocji. One z kolei, nie uświadomione, prowadza do utrwalania się uczuć, z którymi trudno sobie poradzić. Ważnym jest, wiec uświadomić dziecku, co to są emocje, jaka role odgrywają w naszym życiu i jakie znaczenie ma dla każdego świadomy z nimi kontakt. Istotna sprawa jest nauczyć je radzić sobie z nieprzyjemnymi emocjami. Każdy, kto przeżywa je świadomie i nie ma zaburzonej samooceny, znajduje swój indywidualny sposób reagowania. Komunikatywność nierozerwalnie wiążę się z postawa asertywna. Otwarte, jasne wyraźnie swojego zdania, przy zachowaniu spójności wszelkiego rodzaju komunikatów, powoduje, że jesteśmy właściwie rozumiani przez otoczenie, przyjmowani, jako osoby szczere, bezpośrednie, z którymi inni chętnie nawiązują kontakty. Przez to i nam samym jest łatwiej żyć. Budujemy własne poczucie bezpieczeństwa, nie odgrodzeni od innych ludzi murem braku zrozumienia. Komunikowanie się jest niezbędnym elementem ludzkiego życia, bowiem 7

8 człowiek jest istota społeczna. Dzięki niemu jesteśmy w stanie zaspakajać nasze potrzeby zarówno fizyczne, psychiczne jak i społeczne. Dlatego tak ważnym jest uświadomienie dzieciom roli, jaka odgrywa komunikat oraz nauczenie ich jak stać się komunikatywnym dla otoczenia. W ramach tej części dzieci uczą się w przedszkolu skutecznej komunikacji: - uczą się wysłuchiwać innych, a także jak prosić o pomoc i mówić to, co chce się powiedzieć nawet w niesprzyjających okolicznościach;' - często nawet ciche dzieci otwierają się i uczą się wyrażać siebie swobodniej. Nawiązywanie i zrywanie więzi Dzieci powinny nawiązywać i utrzymywać przyjaźnie w przedszkolu. Wzmacnia to poczucie własnej wartości, odrębności, a także tożsamości: - uczą się mówić przepraszam i ćwiczą jak godzić się z przyjacielem po sprzeczce; - wiedza co im się podoba w sobie i dokonują porównania obrazu własnego z ocena kolegów, potrafią o tym mówić; - analizują przyczyny powstawania konfliktów i wspólnie poszukują sposobu ich rozstrzygania, - dowiadują się, że ludzie maja prawo do błędów, a konflikty są naturalnym zjawiskiem w kontaktach miedzy-ludzkich; - uczą się konstruktywnego rozwiązywania problemów, negocjowania, przepraszania i przebaczania. Profilaktyka uzależnień. Uzależnienie, to psychiczny i fizyczny stan wynikający z interakcji miedzy żywym organizmem a substancja chemiczna( alkohol, nikotyna, leki, narkotyki), charakteryzujący się zmianami zachowania i innymi reakcjami. Uzależnienie także może dotyczyć czynności np.: gier komputerowych, czy nagminnego korzystania z programów telewizyjnych. Istota uzależnienia jest niemożność powstrzymania się od danej czynności, mimo widocznych złych skutków, które ona powoduje w życiu osoby uzależnionej. Cała aktywność osoby 8

9 uzależnionej koncentruje się wokół środka uzależnienia lub czynności, bez której nie może się obejść. Dzieci często ciekawe świata, jego tajemnic, wystawione na niebezpieczeństwa podejmują nie przemyślane kroki, które maja wpływ na ich zdrowie i życie. Dzieci od najmłodszych lat zdobywają wiedzę na temat zdrowia i własnego ciała, tworzą na tej podstawie własne postawy i przekonania. W przedszkolu następuje rozwijanie tych wiadomości i poznawanie roli jaka odgrywa równowaga zdrowotna ich organizmów co może pomóc dzieciom w wyborze zdrowego stylu życia. Dziecko powinno: - zastanowić się nad dokonywanymi wyborami i ich wpływem na własne życie; - powinno tworzyć własne postawy i system wartości dotyczący właściwego i niewłaściwego używania różnych substancji, a także umiejętnego korzystania z gier komputerowych i programów telewizyjnych; - rozmawiać i tworzyć własna postawę dotyczącą właściwego lub niewłaściwego używania różnych substancji (lekarstwa); - zrozumieć, że wszystkie substancje mogą być szkodliwe, jeśli nie są właściwie używane; - wiedzieć, że po znalezieniu jakiegokolwiek nieznanego mu leku lub substancji zagrażającej życiu, powinno udać się jak najszybciej do osoby dorosłej. 6. Wzajemne relacje międzyludzkie Profilaktyka zdrowia powinna być postrzegana jako rozumienie znaczenia zdrowia w życiu człowieka oraz dbałość o zdrowie własne i społeczności, w których żyje. Dlatego bardzo ważne staje się kształtowanie właściwych, pozytywnych relacji między członkami rodziny i społeczności. Najważniejsze jest kształtowanie uczucia przywiązania do swojej rodziny jako podstawy zdrowia psychicznego i fizycznego. Kształtując pozytywne cechy charakteru u dziecka należy zwrócić uwagę, jak ważna jest troska o każdego człowieka, tolerancja i życzliwość wobec innych, zwłaszcza wobec osób cierpiących, starszych i niepełnosprawnych. Przedszkolaki muszą rozumieć potrzebę pomagania osobom starszym i chorym, i dostrzec potrzeby innych ludzi, okazywać szacunek osobom starszym, akceptować inność dzieci chorych i niepełnosprawnych. Istotnym celem jest przyzwyczajanie do zgodnego współdziałania w grupie rówieśniczej i społeczeństwie. Każde dziecko w grupie powinno znać swoje prawa i obowiązki, rozumie, że inni mają takie same potrzeby. Dzieci mają kulturalnie zwracać się do siebie, być bardzo opiekuńczym i koleżeńskim. Potrafić okazać współczucie i pomóc w sytuacjach, gdy komuś dzieje się 9

10 krzywda. 7. Bezpieczeństwo i zagrożenia Poznanie reguł współżycia w grupie pozwala na bezpieczną zabawę z rówieśnikami i bezpieczny pobyt dziecka w przedszkolu. Dzieci muszą znać zasady bezpiecznego zachowania się w przedszkolu, orientować się w bezpiecznym poruszaniu się po drogach i korzystaniu ze środków transportu, znać podstawowe zasady ruchu drogowego. Przedszkolaki powinny rozumieć potrzebę zachowania ostrożności w kontaktach z osobami obcymi, zna zagrożenia płynące ze świata ludzi, roślin oraz zwierząt i stara się ich unikać. Dzieci powinny wiedzieć, do kogo zwrócić się o pomoc w trudnej sytuacji, znać numery telefonów policji, straży pożarnej, pogotowia ratunkowego i numer 112. Bardzo ważne jest wyposażenie dzieci w podstawowe wiadomości dotyczące zdrowia i kształtowanie czynnej postawy wobec zagrażającego niebezpieczeństwa własnego i innych. Dzieci muszą znać zakaz zabawy zapałkami oraz zakaz zbliżania się do przedmiotów grożących oparzeniem, wiedzieć, że nie mogą samodzielnie zażywać lekarstw i środków chemicznych. Bezpieczny pobyt dziecka w przedszkolu to przede wszystkim zdrowe i bezpieczne środowisko przedszkola. Tworzy je budynek i teren przedszkola odpowiednio zagospodarowany, a także miłe, higieniczne i estetyczne otoczenie. Na dobre samopoczucie dziecka, jego prawidłowy rozwój psychiczny i fizyczny bardzo duży wpływ wywiera atmosfera panująca w grupie. 8. Edukacja ekologiczna Bardzo ważnym czynnikiem jest wdrażanie dzieci do dbania o czystość i ochronę środowiska jako środka mającego ogromny wpływ na stan zdrowia społeczeństwa. Dzieci muszą mieć świadomość o problemie rosnącej ilości odpadów, zaśmiecaniu środowiska i konieczności segregowania odpadów. Dzieci powinny wiedzieć, że należy chronić każdy żywy organizm. Pojęcie ekologii przedszkolaki poznają również podczas akcji Sprzątanie Świata, obchodów Dnia Ziemi i innych sytuacji edukacyjnych. Wychowankowie muszą rozumieć konieczność sortowania odpadów wytwarzanych przez człowieka, umie sortować śmieci do poszczególnych pojemników, rozumie potrzebę ograniczania ilości śmieci poprzez używanie opakowań wielokrotnego użytku. Dzieci powinny uczestniczyć w akcjach na rzecz ochrony środowiska, czynnie włączać się w zbieranie makulatury i zużytych baterii. Popularyzacja ochrony środowiska wśród przedszkolaków, wzrost świadomości odnośnie ochrony natury, ukazanie dzieciom piękna przyrody oraz nauczenie ich, jak ją szanować i chronić, pozwalają na rozwój kreatywnego myślenia, samodzielności i podejmowania inicjatyw. Edukacja i kultura zdrowotna są niezmiernie ważnym zagadnieniem w każdym społeczeństwie; od niej bowiem zależy poziom i stan zdrowia ludności. Im wyższy poziom świadomości zdrowotnej, tym szczęśliwsze i bogatsze społeczeństwo, dlatego też edukację zdrowotną należy rozpocząć jak najwcześniej, aby efekty jej stały się widoczne. Zdrowie było 10

11 i jest jedną z najważniejszych wartości każdego człowieka. W nim upatrujemy podstaw naszych sukcesów w życiu codziennym i zawodowym, dlatego już od najmłodszych lat należy rozwijać u dzieci postawy prozdrowotne i umiejętności, które stają się podstawą dalszych pozytywnych zachowań. Potencjał zdrowotny, jaki zdobędą w dzieciństwie, determinuje w znacznym stopniu zdrowie i jakość dalszego życia. 11

12 ZADANIA PRZEDSZKOLA W ZAKRESIE PROFILAKTYKI ZAGROŻEŃ 1. Realizować zajęcia profilaktyczno-wychowawcze umożliwiające nabywanie przez dzieci wiedzy o możliwych zagrożeniach i sposobach radzenia sobie w sytuacjach ich występowania. 2. Stosować metody dostosowane do możliwości dzieci, wyrażające postawy asertywne, poczucie własnej wartości, automatyczności, umiejętności słuchania innych - którzy dbają o zapewnienie bezpieczeństwa. 3. Prowadzić ewaluację efektów działalności profilaktycznej -wdrażanie ewaluacyjnej modyfikacji oddziaływań wychowawczych. 4. Współpraca z instytucjami i specjalistami zapewniającymi bezpieczny i zdrowy styl życia. 5. Rozpoznawanie oczekiwań rodziców w zakresie prowadzenia działań wychowawczoprofilaktycznych przez przedszkole. 6. Wspieranie działania wychowawczo-profilaktycznego środowiska rodzinnego, integrowanie działania rodziny i przedszkola. 12

13 CEL GŁÓWNY ROZWINIĘCIE AKTYWNYCH POSTAW PROFILAKTYCZNYCH CELE SZCZEGÓŁOWE Poznanie przez dzieci zagrożeń wynikających z nieprawidłowego mycia rąk i wycierania, mycia zębów i dbania o czystość kubka szczoteczki jako źródła rozmnażania się bakterii. Poznanie zasad dbania o swoje zdrowie-poznanie zasad zdrowego odżywiania. Poznanie zagrożeń wypływających ze świata ludzi i przyrody. Poznania sposobów reagowania w zaistniałej sytuacji zagrożenia, podstawowych czynności ratowniczych w warunkach nieobecności dorosłych. Rozwijanie umiejętności komunikatywnych i postaw asertywnych, umiejętności odmawiania w sytuacjach, które mogą narazić dziecko na niebezpieczeństwo w kontaktach z dorosłymi. Poznanie i rozumienie zagrożeń wynikających z nie przestrzegania zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, w zabawach, w obchodzeniu się z lekarstwami; środkami chemicznymi itp. Poznanie i rozumienie zagrożeń dla zdrowia wynikającymi z nadmiernego wystawiania się na działania pola elektromagnetycznego emitowanego przez ekrany TV i komputerowe. Wdrażanie do przestrzegania zakazów i nakazów warunkujących bezpieczeństwo dziecka w różnych sytuacjach. Rozwinięcie postaw odpowiedzialności za bezpieczeństwo własne i innych. Poznanie podstawowych stanów emocjonalnych: Rozumienie pojęć wyrażających: uczucia, przyjaźń, lęk: Ocenianie sytuacji zagrażających zdrowiu i bezpieczeństwu: Stosowanie różnych form komunikacji 13

14 WSPÓŁPRACA ZE ŚRODOWISKIEM RODZINNYM W REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI: 1. Zapoznanie rodziców z programem profilaktyki i zadaniami przedszkola. 2. Zapoznanie rodziców z formami realizacji działalności wychowawczo-profilaktycznej. 3. Skuteczne angażowanie rodziców w utrwalaniu zachowań profilaktycznych dzieci. 4. Zaproszenie rodziców na zajęcia edukacyjne, podczas których jest realizowana tematyka z zakresu profilaktyki. 5. Prezentowanie rodzicom opisu zajęć i zdjęć z przeprowadzanych zajęć z zakresu profilaktyki-na stronie internetowej grupy. WSPÓŁPRACA ZE ŚRODOWISKIEM LOKALNYM W REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI. 1. Organizowanie występowania spotkań ze specjalistami na temat różnych zagrożeń i przeciwdziałania ich, promowania zdrowia fizycznego, psychicznego i emocjonalnego. 2. Współpraca z ośrodkiem pomocy społecznej oraz poradnią psychologiczno-pedagogiczną. 3. Prezentacja umiejętności z zakresu profilaktyki przygotowanie (5-6 latki) przedstawienia dla dzieci z grup młodszych, rodzin oraz dzieci ze szkoły podstawowej. 14

15 ZADANIA DO REALIZACJI ZGODNE Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO. I Umiejętności dziecka kończącego edukację przedszkolną w obszarze 2 podstawy programowej wychowania przedszkolnego: Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych: 1) umie poprawnie umyć się i wytrzeć oraz umyć zęby. 2) właściwie zachowuje się przy stole podczas posiłków, nakrywa do stołu i sprząta po sobie. CELE OPERACYJNE Dziecko zna etapy mycia i wycierania rąk i twarzy. Wie dlaczego należy myć się dokładnie Dziecko potrafi myć zęby. Dziecko dokładnie myje szczotkę i kubek po myciu zębów. Dziecko zna zasady kulturalnego zachowania się przy stole. Dziecko pełni dyżury przy nakrywaniu do posiłków. Potrafi sprzątać po sobie. FORMY REALIZACJI Zajęcia dydaktyczne- ŚNIEŻNE ZĘBY-ZDROWE ZĘBY - profilaktyka zapobiegania próchnicy. Codzienne mycie zębów po każdym posiłku. Spotkanie dzieci ze stomatologiem Przyjęcie zasady jedzenia słodyczy raz w tygodniu Oglądanie filmów edukacyjnych na temat próchnicy zębów u dzieci. Wykonywanie prac plastycznych oraz wystaw dla rodziców na temat zapobiegania próchnicy. Codzienne dokładne mycie rąk z przestrzeganiem kolejnych etapów przed posiłkami, po powrocie z podwórka oraz po załatwieniu potrzeb fizjologicznych. Zabawy tematyczne Moje przyjęcie dla lalek itp. 15

16 Pełnienie dziennych (3,4-latki) oraz tygodniowych dyżurów /5,6latki/przy nakrywaniu do posiłków. II Umiejętności dziecka kończącego edukację przedszkolną określone w obszarze 5 podstawy programowej wychowania przedszkolnego: Wychowanie zdrowotne i kształcenie sprawności fizycznej dzieci. 1) dba o swoje zdrowie; zaczyna orientować się w zasadach zdrowego żywienia. 2) dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem, poddaje się leczeniu. 3) jest sprawne fizycznie lub jest sprawne w miarę swoich możliwości, jeżeli jest dzieckiem mniej sprawnym ruchowo 4) uczestniczy w zajęciach ruchowych, w zabawach i grach w ogrodzie przedszkolnym, w parku, na boisku, w sali gimnastycznej CELE OPERACYJNE Dziecko wie co to jest zdrowa żywność. Zna warzywa i owoce-jako źródło witamin. Dziecko potrafi samodzielnie wykonać zdrową kanapkę, surówkę, sok. Zna pojęcie gospodarstwo ekologiczne. Wie jak się zdrowo odżywiać. Dziecko wie: co to znaczy zdrowe odżywianie, dlaczego musi jeść owoce i warzywa, co daje nam mleko oraz skąd się bierze zdrowa żywność. FORMY REALIZACJI: Wycieczka do sklepu ze zdrową polską żywnością Wycieczka na wieś do gospodarstwa promującą zdrową ekologiczną żywność. Spotkanie z lekarzem na temat; Jak zdrowo się odżywiać. Wykonywanie samodzielne kanapek z zastosowanie warzyw i owoców. Samodzielne wykonywanie soków i surówek. Przygotowanie inscenizacji o zdrowym odżywianiu. Konkurs na najefektowniejszą zdrową kanapkę. 16

17 Cykl dyskusji i zajęć dydaktycznych: - Co to znaczy zdrowe odżywianie? - Dlaczego musimy jeść owoce i warzywa? - Co daje nam picie mleka? - Skąd bierzemy zdrową żywność? III Umiejętności dziecka kończącego edukację przedszkolną określoną w obszarze 6 podstawy programowej wychowania przedszkolnego: WDRAŻANIE DZIECI DO DBAŁOŚCI O BEZPIECZEŃSTWO WŁASNE ORAZ INNYCH. 17 1) Wie jak trzeba zachować się w sytuacji zagrożenia i gdzie można otrzymać pomoc, umie o nią poprosić. CELE OPERACYJNE Dziecko zna przyczyny pożarów i zasady przeciwpożarowe. Wie, jak zachować się w sytuacji jego wystąpienia w domu w lesie, w przedszkolu. Zna numery alarmowe Potrafi wybrać telefonem numery alarmowe. Wie, jak zachować się w sytuacji zagubienia w sklepie, w parku, na plaży itp. Potrafi zachować spokój w oczekiwaniu na nadejście rodziców lub opiekunów. Wie jak zachować się w sytuacji choroby,wypadku np. członków rodziny. FORMY REALIZACJI Zajęcia dydaktyczne. Spotkanie ze strażakami, udział w akcji ewakuacyjnej. Spotkanie z lekarzem, pielęgniarką. Zabawy dramowe: - Zgubiłem się - Pali się

18 Zabawy symulacyjne Wzywam pomoc 2) Orientuje się w bezpiecznym poruszaniu się po drogach i korzystaniu ze środków transportu. CELE OPERACYJNE Zna zasady poruszania się na ulicy: przechodzenie tylko w miejscach dla pieszych, przechodzenie zdecydowanym krokiem, przechodzenie prawą stroną chodnika, lewą stroną pobocza, jeżeli nie ma chodnika. Zna zasady poruszania się na rowerze w ruchu drogowym, na chodniku. Rozumie konieczność noszenia odblasków na odzieży w porze jesiennej i zimowej. Rozumie konieczność zapinania pasów i siedzenia w foteliku podczas jazdy samochodem, zachowanie ostrożności przy wsiadaniu i wysiadaniu z samochodu. Przestrzeganie zasad zachowania w środkach transportu podczas wycieczek. Rozumienie konieczność opatrywania ran. FORMY REALIZACJI Zajęcia dydaktyczne. Spotkanie z policjantem. Spacery ulicami-wykorzystanie elementów odblaskowych. Wycieczki środkami transportu. 3) Zna zagrożenia płynące ze świata ludzi, roślin oraz zwierząt i uniknie ich. CELE OPERACYJNE Wie, jak zachować się w sytuacji zaczepki ze strony obcej osoby. Wie jak zachować się w sytuacji namowy pójścia z obcą osobą. Wie jak zachować się w sytuacji częstowania przez osoby obce. Zna rodzaje niebezpieczeństw grożących dziecku: zły dotyk, przemoc, agresja. Potrafi w sytuacjach zagrożenia poinformować o niej rodziców, nauczycieli. Rozumie że nie należy podchodzić do obcych zwierząt. 18

19 Wie, co należy zrobić w sytuacji ugryzienia przez obce zwierzę. Rozumie,że nie należy brać do ust nieznanych owoców, potkanych roślin. FORMY REALIZACJI Zajęcia dydaktyczne. Spotkanie z policjantami, psychologiem, weterynarzem, pracownikami zoo, schroniska dla zwierząt, leśnikiem Zabawy dramowe np.: Odmawiam obcemu 4) Wie, że nie można samodzielnie zażywać lekarstw i stosować środków chemicznych. CELE OPERACYJNE Wie,że pod żadnym pozorem nie może samodzielnie zażywać żadnych lekarstw, syropów, witamin. Rozumie konieczność poinformowania dorosłych, jeżeli samodzielnie zażyje lekarstwa. Rozumie konieczność unikania kontaktu ze środkami chemicznym FORMY REALIZACJI Zajęcia dydaktyczne Spotkanie z lekarzem, pielęgniarką. 5) Próbuje samodzielnie i bezpiecznie organizować sobie czas wolny w przedszkolu i w domu, ma rozeznanie gdzie można się bezpiecznie bawić, a gdzie nie. CELE OPERACYJNE 6. Zna miejsca do zabawy. 7. Potrafi wymienić miejsca zakazane do zabawy. 8. Zna zasady zabawy nad wodą, w lesie na placu zabaw, w przedszkolu. 9. Przestrzega ustalonych zasad bezpiecznej zabawy-zna i przestrzega kodeks ustalony w grupie w przedszkolu. 10. Przestrzega ustalonych zasad bezpiecznej zabawy w domu. 19

20 11. Zna zasady bezpiecznego dla zdrowia korzystania z TV, komputera. 12. Zna sposoby spędzania czasu wolnego służącemu zdrowiu: sport, spacery i ruch na powietrzu. FORMY REALIZACJI Zajęcia dydaktyczne. Zabawy swobodne. Rozmowy z rodzicami w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych, kodeksów postępowania oraz profilaktyki u dzieci. 20