Kursy walutowe wprowadzenie Krzysztof Radojewski Koło Naukowe Zarządzania Finansami http://knmanager.ae.wroc.pl e-mail: knmanager@ae.wroc.pl
Spis treści podstawowe pojęcia, ewolucja międzynarodowego systemu walutowego, rodzaje kursów i notowań, arbitraż, segmenty rynku walutowego, pozycje walutowe, spekulacja walutowa.
Podstawowe pojęcia kurs walutowy cena waluty obcej (zagranicznej) w walucie krajowej, bilans płatniczy - bilans obrotów płatniczych z zagranicą, zestawienie wartości wszystkich przychodów i wydatków kraju związanych z jego stosunkami ekonomicznymi z zagranicą w danym okresie. Składa się z: bilansu handlowego (zestawienie wartości importu i eksportu), bilansu obrotów kapitałowych (napływ i odpływ pieniądza) parytet walutowy -wartość jednostki walutowej jednego kraju w stosunku do innych,
Podstawowe pojęcia system stałych kursów walutowych kurs walutowy jest stały (sztywny), a to oznacza, że wzrost popytu na obcą walutę powoduje, że bank centralny z własnych rezerw walutowych musi pokryć powstałą różnicę, czyli popyt netto na walutę obcą, stanowiący deficyt bilansu płatniczego, system płynnych kursów walutowych kurs walutowy zależy od popytu i podaży na walutę, brak interwencji banku centralnego.
Podstawowe pojęcia aprecjacja wzmocnienie się waluty krajowej na skutek działania rynku deprecjacja osłabienie się waluty krajowej na skutek działania rynku rewaluacja ustawowe podniesienie wartości waluty krajowej względem walut obcych dewaluacja ustawowe obniżenie wartości waluty krajowej względem walut obcych
Międzynarodowy system walutowy jest konstrukcją historyczną. Obejmuje zespół układów, reguł, instytucji, zasad i zwyczajów, które określają warunki i sposoby funkcjonowania pieniądza w sferze stosunków międzynarodowych.
Międzynarodowy system walutowy reguluje stosunki walutowe między krajami, w szczególności te dotyczące: kursów walutowych, wyrównywania bilansów płatniczych, tworzenia pieniądza światowego.
Ewolucja MSW system waluty złotej, system dewizowo-złotowy, system wielodewizowy.
System waluty złotej funkcjonował w latach 1870-1914, do 1914 roku występował aż w 41 krajach, Emisja banknotów była podporządkowana wymogami pokrycia rezerwami złota, Bank centralny był zobowiązany do kupna i sprzedaży złota po stałej cenie w walucie krajowej, Występowała pełna wzajemna wymienialność wszystkich form pieniądza, w tym przede wszystkim banknotów na złoto, Istniała swoboda wywozu i przywozu złota w skali międzynarodowej.
Zalety i wady stabilizacja pieniężna i płatnicza kraju, sprawne działanie mechanizmu wyrównywania bilansu płatniczego, stałe kursy walut. niemożliwość interwencjonizmu państwowego, uzależnienie od gospodarki światowej, hamowanie wzrostu gospodarczego, zwiększanie bezrobocia, obniżenie poziomu płac.
Bretton Woods Konferencja Walutowa i Finansowa Narodów Zjednoczonych w lipcu 1944 r. w Bretton Woods miała na celu uporządkowanie stosunków walutowych na świecie po rozpadzie międzynarodowego systemu waluty złotej, Utworzono wtedy Międzynarodowy Fundusz Walutowy, który regulował obowiązki państw członkowskich w dziedzinie walutowej.
System dewizowo-złoty złoty parytet waluty każdego kraju członkowskiego jest ustalony w złocie lub w dolarze USA, transakcje walutowe dokonywane między krajami członkowskimi MFW muszą być oparte na parytecie walutowym (możliwe odchylenie w granicach 1%) zmiana parytetu może nastąpić w sytuacji braku równowagi bilansu płatniczego (dewaluacja lub rewaluacja waluty przez kraj członkowski) możliwość zaciągnięcia kredytu w MFW w celu pokrycia przejściowego deficytu bilansu płatniczego, wymienialność dolara na złoto i innych walut na dolara.
Upadek systemu z Bretton Woods zależność wzrostu podaży walut międzynarodowych od rozmiarów deficytu bilansu płatniczego USA, zawieszenie wymienialności dolara amerykańskiego na złoto.
System wielodewizowy wprowadzenie w 1973 roku płynnych kursów walut głównych krajów kapitalistycznych, dywersyfikacja rezerw walutowych, rozwój międzynarodowego rynku kredytowego oraz eurorynku pieniężnego i kapitałowego, spadek roli dolara jako waluty transakcyjnej.
Rodzaje kursów kurs spot (natychmiastowy) kurs po jakim transakcja może zostać zrealizowana w danej chwili, kurs terminowy (forward) kurs po jakim transakcja może zostać zrealizowana w przyszłości (najczęściej okres do jednego roku),
Notowania bezpośrednie stała ilość waluty obcej jest kwotowana względem zmiennej ilość waluty krajowej, np. USD/PLN 4,10 4,15, pośrednie stała ilość waluty krajowej jest kwotowana względem zmiennej ilość waluty obcej, wychodzimy od notowania bezpośredniego, np. PLN/USD 1/4,15 1/4,10 (0,2410 0,2439), spread różnica między kursem kupna (bid) i sprzedaży (ask) na rynku międzybankowym.
Kurs terminowy Formuła obliczania kursu terminowego K f =K s * 1+(i k /100)*(t/360) 1+(i b /100)*(t/360)
Kursy krzyżowe są to kursy obliczane na podstawie kwotowań innych kursów, np. USD/DEM 1,5337 1,5342 USD/ITL 1535 1536 DEM/ITL 1535/1,5342 1536/1,5337 DEM/ITL 1000,52 1001,50
Arbitraż walutowy polega na operacji jednoczesnego kupna i sprzedaży waluty w celu osiągnięcia korzyści finansowej wynikającej z różnicy kursów, prosty (dwuwalutowy), trójkątny (trójwalutowy), cztero-, pięciopunktowy,
Arbitraż walutowy działa wyrównawczo na kursy walut, łączy poszczególne geograficzne segmenty rynków danych walut w jeden rynek walutowy, na którym kształtują się jednolite relacje wymienne między dwoma walutami, w dobie szybkiego dostępu do informacji jest praktycznie niewykonalny,
Arbitraż procentowy przemieszczanie kapitału pieniężnego z jednego narodowego rynku pieniężnego na inny pieniężny w celu poprawy lokaty krótkoterminowej (ryzyko kursowe), gdy odbywa się to przy równoczesnym zabezpieczeniu się przez ryzykiem kursowym transakcją terminową wówczas mamy do czynienia z ubezpieczonym arbitrażem procentowym.
Segmenty rynku walutowego rynek bieżący (spot) operacje dokonywane na tym rynku związane są z wymianą towarów, usług oraz ruchem kapitałów (np. zakup dolarów za franki francuskie), rynek terminowy (forward i futures) na tym rynku przeprowadzane są transakcje walutowe dotyczące przyszłości, operacje na tym rynku służą: zabezpieczeniu się przed ryzykiem kursu walutowego, spekulacji, przeprowadzaniu arbitrażu,
Główne instrumenty terminowego rynku walutowego kontrakty forward i futures, opcje walutowe, swapy: procentowy wymiana warunków oprocentowania (stopa stała na zmienną, stopa zmienna na zmienną), walutowy wymiana określonej, równoważnej sumy płatności w dwóch różnych walutach.
Pozycja walutowa jest zestawieniem wierzytelności i zobowiązań dowolnego podmiotu w walutach obcych bez względu na termin realizacji: zamknięta należności w danej walucie są równe zobowiązaniom, otwarta gdy nie ma równowagi między należnościami a zobowiązaniami w danej walucie obcej,
Pozycja walutowa pozycja długa występuje wtedy, gdy suma wpływów w danej walucie obcej przewyższa sumę wszystkich wypływów w tej walucie, pozycja krótka suma wypływów w danej walucie obcej przewyższa wpływy.
Pozycja walutowa aktualna średnia ważona wszystkich transakcji kupna i sprzedaży określonej waluty. Pozwala określić, przy którym kursie będziemy osiągać zysk lub stratę mając otwartą pozycję walutową, maksymalna suma wartości bezwzględnych wszystkich pozycji długich i krótkich w walutach obcych, globalna różnica sum pozycji długich i krótkich (od długich odejmujemy krótkie).
Dealer walutowy upoważniony pracownik banku, funduszu powierniczego lub innych instytucji lokacyjnych, który kupuje i sprzedaje waluty na rynku międzybankowym.
Spekulacja walutowa kupowanie i sprzedawanie waluty w celu osiągnięcia zysku, podejmowanie ryzyka związanego ze zmianą kursu, możliwości spekulacji: na rynku pieniężnym, na rynku terminowym.
Skutki spekulacji walutowej pozytywne (poprawianie płynności) w warunkach normalnych, tzn. gdy sytuacja płatnicza danego kraju jest w miarę zrównoważona, a zmiany kursów mają charakter przejściowy, negatywne w sytuacji braku stabilności sytuacji płatniczej danego kraju, możliwość ataku spekulacyjnego,
Atak spekulacyjny spekulacja o charakterze jednokierunkowym, tzn. zmasowana gra na zwyżkę lub na zniżkę kursu waluty, przeprowadzana na dużą skalę, wykorzystanie przez spekulantów sytuacji braku równowagi płatniczej kraju w celu wywołania paniki, która wpłynie na kurs waluty i przyniesie im zyski związane ze zmianą kursu, początek kryzysów walutowych w wielu krajach.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ