Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia PROTOKÓŁ

PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia LIBE_PV (2010)0610_1 PROTOKÓŁ Seminarium na temat zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz dalszych działań w tej dziedzinie Czwartek 10 czerwca 2010 r., w godz. 15.00 18.30 Zorganizowane wspólnie przez Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz Komisję Praw Kobiet i Równouprawnienia Parlament Europejski, Bruksela Budynek PHS Sala 3 C 050 KOMUNIKATY PRZEWODNICZĄCEGO: OJ 815878, PE441.251v01-00 Zmiany programu seminarium: Luisa Aguilerę Ruiza, przedstawiciela prezydencji hiszpańskiej, zastąpi Martina Garcia Aranda Na miejsce Reinharda Priebe Komisję Europejską reprezentować będzie Jacub Boratinsky, szef Działu ds. Przestępczości Zorganizowanej Dyrekcji Generalnej ds. Sprawiedliwości, Wolności i Bezpieczeństwa Lydie Err, przewodnicząca podkomitetu ds. handlu ludźmi PACE, będzie reprezentować Radę Europy na miejsce Caroliny Lasen Diaz Uczestnictwo w dyskusji: Z uwagi na ograniczenia czasowe, czas wszystkich wystąpień zostanie ograniczony do dwóch minut. W kwestii zabierania głosu posłowie będą traktowani priorytetowo w stosunku do pozostałych uczestników dyskusji. PV\821448.doc PE443.094v01-00 Zjednoczona w różnorodności

WSTĘP DV\815878 Eva-Britt Svensson (przewodnicząca komisji FEMM) przywitała uczestników seminarium i wygłosiła słowo wstępne zwracając uwagę na konieczność walki z handlem ludźmi i zapobiegania temu procederowi. Wyraziła ona zamiar skupienia się na procedurze dotyczącej wniosku Komisji w sprawie dyrektywy z dnia 30 marca, na fakcie że głównymi ofiarami handlu ludźmi są kobiety i dzieci oraz na odpowiedzialności i potrzebie współpracy pomiędzy komisjami LIBE i FEMM, w którą zaangażowany będzie cały Parlament Europejski. Anna Hedh, współsprawozdawczyni z komisji LIBE Parlamentu Europejskiego podkreśliła, że choć niewolnictwo zniesiono ok. 250 lat temu, obecnie coraz częściej mamy do czynienia z naruszeniami praw człowieka, takimi jak zmuszanie do prostytucji, czy przymusowa praca. Wymieniła ubóstwo i marginalizację społeczną w połączeniu z popytem na usługi seksualne i tanią siłę roboczą jako główne przyczyny prowadzące do handlu ludźmi. Posłanka domagała się całościowego podejścia do zwalczania handlu ludźmi i zapobiegania mu stwierdzając, że należy uwzględnić i przeanalizować kwestie migracji i polityki społecznej (nie tylko prawo karne). Współpraca państw członkowskich w zakresie harmonizacji ich przepisów ustawodawczych jest sprawą podstawowej wagi. Na koniec posłanka wezwała do poprawy ochrony oraz do prowadzenia wymiany doświadczeń w zakresie zapobiegania omawianym praktykom. Jacub Boratinsky, szef Działu ds. Przestępczości Zorganizowanej Dyrekcji Generalnej ds. Sprawiedliwości, Wolności i Bezpieczeństwa skupił się na kwestii prawodawstwa, podkreślając znaczenie wniosku w sprawie dyrektywy wysuniętego przez Komisję, opierającego się na podejściu całościowym, które w kwestii ścigania przestępców i ochrony ofiar wykracza daleko poza ramy wyznaczone normami europejskiego prawa karnego oraz prewencji. Nawiązał on do wspólnego podejścia wypracowanego w czerwcu na posiedzeniu Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (WSiSW) bez wprowadzania istotnych zmian do wniosku. Skupił się on na trzech głównych kwestiach: jurysdykcji eksterytorialnej, bezpłatnej pomocy prawnej dla ofiar oraz sposobie poprawy metod gromadzenia danych i informacji. Martina Garcia Aranda, reprezentująca hiszpańskie przewodnictwo Rady, rozpoczęła swe wystąpienie od złożenia na ręce komisarz Cecilii Malmström gratulacji oraz nawiązała do porozumienia osiągniętego podczas ostatniego posiedzenia Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych. Zwróciła ona uwagę, że tego rodzaju przestępstwa nadal traktuje się zgodnie z ramową decyzją Rady 2002/629/WSiSW z dnia 19 lipca 2002 r. w sprawie walki z handlem ludźmi. Nowy wniosek wysunięty w ramach traktatu lizbońskiego odtwarza wcześniejszy wniosek z kwietnia 2009 r. dotyczący ścigania, zakazywania i karania tego typu przestępstw oraz ma na celu harmonizację krajowych przepisów ustawowych przy jednoczesnym wzmocnieniu praw ofiar. Można je osiągnąć w drodze udzielania im pomocy medycznej i psychologicznej, wsparcia (głównie dla osób nieletnich i dzieci), edukacji oraz zapewniania środków do życia. Z drugiej strony do procedur karnych należy wprowadzić środki specjalne, szczególnie w przypadkach, gdy ofiarami są osoby niepełnoletnie, takie jak klauzula zwolnienia z odpowiedzialności w przypadku, gdy osoba będąca ofiarą handlu ludźmi popełnia przestępstwa powiązane z jej stanem ofiary handlu ludźmi, a także możliwość penalizacji osób korzystających z usług oferowanych przez ofiary handlu ludźmi w przypadkach, gdy osoby te są tego świadome. Podkreśliła ona również znaczenie działań prewencyjnych i kampanii informacyjnych. Po osiągnięciu porozumienia w Radzie to Parlament Europejski i belgijska prezydencja Rady będą odpowiedzialne za doprowadzenie PE443.094v01-00 2/12 PV\821448.doc

prac nad dyrektywą do pomyślnego końca. Charlotte Janssens, radczyni prawna w belgijskim ministerstwie sprawiedliwości podkreśliła, że Belgia w funkcji państwa przewodniczącego Rady z zadowoleniem odniesie się do możliwości prowadzenia dialogu z Parlamentem Europejskim i będzie dążyć do wypracowania porozumienia pomiędzy instytucjami, aby wzmocnić ramy prawne służące zapobieganiu handlowi ludźmi. Podkreśliła ona, że walka z tym procederem powinna mieć charakter wielodyscyplinarny (zapobieganie, ochrona, ściganie) oraz uwzględniać ochronę ofiar. Ogłosiła ona, że obejmująca urząd przewodniczącego Rady Belgia zorganizuje konferencję na temat handlu ludźmi w dniach 18-19 października 2010 r. Pierwszy dzień tej konferencji poświęcony będzie współpracy policyjnej w jej wymiarze wewnętrznym i zewnętrznym, zaś w drugim dniu nacisk zostanie położony na zapobieganie handlowi ludźmi oraz ochronę ofiar. W trakcie konferencji eksperci w tej dziedzinie będą mieli możność wyrażenia swych opinii. Pożądane byłoby również wypracowanie wspólnych norm ochrony ofiar oraz wzmocnienie ochrony ofiar niepełnoletnich, jak również skupienie się na poprawie ram prawa karnego. Oprócz zapobiegania należy położyć nacisk na ocenę wyników programów informacyjnych. Część pierwsza: 15.25-16.25 Unijne narzędzia prawodawcze i praktyczne w walce z handlem ludźmi Pod przewodnictwem Anny Hedh, współsprawozdawczyni komisji LIBE Steve Harvey z Europolu podkreślił znaczenie stworzenia wrogiego środowiska dla osób trudniących się handlem ludźmi wyrażając jednocześnie obawę, że walka z tym procederem nie stanowi już priorytetu na szczeblu krajowym. Podkreślił on potrzebę intensywniejszej współpracy transgranicznej oraz współpracy w zakresie prowadzenia międzynarodowych śledztw, wzywając państwa członkowskie do zacieśnienia związków z Interpolem oraz agencjami Frontex i Eurojust w drodze m.in. przekazywania im większej ilości informacji, aby ułatwić współpracę na szczeblu UE. Podkreślił on znaczenie takich metod dochodzeniowych, jak inwigilacja, podsłuch telefoniczny itp., a także zwrócił uwagę na doskonałe rezultaty osiągane przez wspólne grupy śledcze, nawiązując do dwóch wspólnych zespołów śledczych zajmujących się handlem ludźmi, które wspiera Europol: jeden związany z Wielką Brytanią i Rumunią, który skupiał się na handlu dziećmi wykorzystywanymi do popełniania przestępstw ulicznych (np. żebractwo), jeden pracujący nad przestępstwami popełnianymi między Wielką Brytanią i Bułgarią przez obywateli Bułgarii udających się do Wielkiej Brytanii w celu dokonywania kradzieży kieszonkowych. Zespoły te są bardzo skutecznymi narzędziami, które jeszcze pięć lat temu istniały tylko w sferze koncepcji, a dziś są już rzeczywistością. Na koniec mówca podkreślił, że obecnie podejmuje się znacznie więcej działań na wysokim szczeblu na rzecz współpracy i że działania te przynoszą coraz lepsze skutki. Jednak należy nadal wzmacniać współpracę transgraniczną oraz stwarzać prawdziwie wrogie środowisko dla przestępców, tak aby zniechęcać ich do uprawniania tego nielegalnego procederu. Ola Laurell, członek Eurojustu z ramienia Szwecji, przewodniczący zespołu ds. handlu ludźmi działającego w tym organie oraz osoba kontaktowa ds. ochrony dzieci, wyjaśnił jaka PV\821448.doc 3/12 PE443.094v01-00

jest rola Eurojustu w koordynacji walki z przestępczością transgraniczną oraz stwierdził, że proponowana dyrektywa zagwarantuje lepsze możliwości ścigania przestępstw w dziedzinie handlu ludźmi. Jako konkretne przykłady pracy wykonywanej przez Eurojust w tej dziedzinie Ola Laurell przedstawił następujący przypadek: W 2004 r. władze francuskie badały sprawę rozboju z użyciem broni wobec trzech prostytutek na południu Francji. Wykryły one zorganizowaną grupę przestępczą kierującą ponad 100 kobietami w całej Europie. Choć szef grupy został zatrzymany w Bułgarii, kierował siecią dzięki powiązaniom rodzinnym. Sieć rozciągała się na takie kraje jak Francja, Włochy, Austria i Holandia oraz stosowała okrutne metody kontrolowania kobiet, takie jak agresja, groźby, porwania, a nawet zabójstwa. Kobiety przenoszone były do różnych miast (Mediolan, Rotterdam, Montpellier i Lyon) na krótkie okresy czasu. Były zmuszane do prostytucji w państwach członkowskich UE, w których prostytucja jest legalna i gdzie klienci nie zadają pytań i nie chcą wiedzieć, czy kobiety są nielegalnie zmuszane do prostytucji. Ola Laurell zastanawiał się, jak poradzić sobie z popytem na usługi seksualne. W wyniku prowadzonego śledztwa w 2007 r. Francja wydała 30 unijnych nakazów aresztowania. W toku śledztwa ustalono, że w latach 2000-2006 wpływy organizacji przestępczej osiągnęły kwotę 10 mln euro. Kobiety mogły zatrzymać 30 procent zarobku, jeżeli dobrze pracowały i zachowywały się, grupa natomiast przejmowała 70 procent zarobków, a jej szef zatrzymywał 20 procent. Korzystali oni z usług Western Union, aby dokonać przelewu dwóch i pół mln euro. Do prania brudnych pieniędzy wykorzystywali struktury istniejące w Bułgarii i w innych krajach. Wobec dwóch głównych członków grupy wydano nakaz aresztowania, ale ponieważ zostali już oni skazani za ten sam rodzaj przestępstwa w Bułgarii, kraj ten początkowo odmówił wydania ich twierdząc, że jest to przypadek ne bis in idem. Wskutek interwencji oraz działań koordynacyjnych Eurojustu zaangażowanego przez Francję okazało się, że nie był to ten sam typ przestępstwa i Francja mogła postawić podejrzanych przed sądem. Sprawa sądowa odbyła się we Francji w 2008 r. i w 2009 r. oskarżeni zostali skazani odpowiednio na 8 i 6 lat więzienia. Ana Cristina Jorge z biura ds. relacji z agencją Frontex w Brukseli stwierdziła, że pierwotny mandat tej agencji nie obejmuje handlu ludźmi. Pierwotnie Frontex koncentrował się na walce z nielegalną imigracją oraz koordynowaniu działań prowadzonych przez państwa członkowskie na zewnętrznych granicach UE. Podkreśliła ona znany już fakt, że ofiary handlu ludźmi niejednokrotnie przekraczają te granice w towarzystwie handlarzy. Sytuacja ta stwarza możliwość wzmocnienia współpracy pomiędzy agencjami a policją. Wspólne operacje Frontexu w wielu przypadkach przyczyniły się do znalezienia potencjalnych ofiar handlu ludźmi. W 2006 r. prezydencja austriacka skupiała się na handlu ludźmi. Frontex, we współpracy z Europolem i Interpolem, przyczynił się do powstania pierwszych wytycznych zawierających możliwe do porównania dane dotyczące handlu ludźmi. W 2008 r. agencja przedstawiła te wytyczne. Głównymi wynikami prowadzonych przez nią działań były: stworzenie profilu ofiar handlu ludźmi oraz handlarzy, wskazanie głównych krajów pochodzenia ofiar oraz trudności napotykanych przez UE w procesie tworzenia porównywalnych definicji pomiędzy państwami członkowskimi. Na koniec nawiązała ona do zmiany rozporządzenia ustanawiającego Frontex i podkreśliła, że w chwili obecnej agencja nie może otrzymywać danych osobowych od Europolu, Eurojustu oraz władz krajowych. PE443.094v01-00 4/12 PV\821448.doc

W trakcie dyskusji podniesiono następujące kwestie: jurysdykcja eksterytorialna (Ana Gomes), cyberprzestępczość (Silvia Costa), różnica pomiędzy przemytem ludzi i handlem ludźmi (Cornelia Ernst), penalizacja klientów prostytutek oraz pożądane działania w tym względzie (Britta Thomsen), sprawozdanie ONZ na temat handlu ludźmi (Georgios Papanikolaou), handel ludźmi jako nowoczesna forma kapitalizmu (Andrew Henry William Brons), aktualne szacunki zakresu handlu ludźmi spoza UE i w jej obrębie, nowe tendencje w handlu ludźmi (Edit Bauer), położenie nacisku na kobiety i dzieci (Teresa Jiménez-Becerril Barrio i Anna Hedh). W swych odpowiedziach mówcy podkreślili znaczenie gromadzenia danych, również za pomocą wywiadu, kontrowersyjny charakter penalizacji osób korzystających z usług prostytutek, jako że 8 spośród 10 z tych ostatnich jest zmuszanych do prostytucji. Podkreślono zalety dialogu z organizacjami pozarządowymi, a także stwierdzono, że pomyślne śledztwo nie może odbywać się w oderwaniu od społeczeństwa obywatelskiego. Podkreślono również powiązania pomiędzy przemytem a handlem ludźmi. Część druga: 16.15-17.10 Znaczenie gromadzenia informacji, zapobiegania handlowi ludźmi oraz nadzorowania strategii walki z tym procederem Pod przewodnictwem Edit Bauer, współsprawozdawczyni komisji LIBE Ioannis Dimitrakopoulos z Agencji Unii Europejskiej ds. Praw Podstawowych (FRA) podkreślił, że głównym celem agencji jest zapewnienie instytucjom UE oraz państwom członkowskim pomocy oraz wiedzy fachowej na temat praw podstawowych. Stwierdził on, że handel ludźmi to nowa forma niewolnictwa. FRA rozpoczęła działanie w 2007 r. i skupia się na handlu nieletnimi. Jej prace doprowadziły do opracowania czterech wskaźników: identyfikacja ofiary, ochrona ofiary, ściganie handlarzy oraz zapobieganie handlowi ludźmi. Wskaźniki te zostały wykorzystane w sprawozdaniu FRA w sprawie handlu ludźmi opublikowanym w lipcu 2009 r.: w tym czasie jedynie 8 państw członkowskich posiadało mechanizm gromadzenia informacji. Mówca podkreślił również ogromne trudności napotykane podczas prób identyfikacji ofiar handlu ludźmi. Przykładowo w Wielkiej Brytanii w 2009 r. zidentyfikowano 372 ofiary, z czego 74% stanowiły kobiety. Ioannis Dimitrakopoulos podkreśłił brak spójnego, profesjonalnego szkolenia dla organów ścigania w celu zwalczania tych przestępstw w państwach członkowskich. Poinformował o tym, że w większości państw członkowskich ofiarom pozwala się pozostać na terenie państwa jedynie wtedy, gdy zgodzą się na współpracę z organami krajowymi. Taka polityka nie uwzględnia rzeczywistości, w której ofiary jedynie wyjątkowo są w stanie współpracować z władzami. Konieczne jest również unikanie ewentualności stosowania przez grupy przestępcze przemocy wobec ofiar, a także zapobieganie takiej ewentualności, mówca wyraził ubolewanie, że w wielu państwach członkowskich nie ma danych statystycznych dotyczących liczby niepełnoletnich, którym przyznano prawo pobytu Z danych dotyczących ścigania i wyroków skazujących wynika, że jedynie ograniczona liczba przestępców została skazana, zwłaszcza spośród sprawców handlu dziećmi. Nie ma danych dotyczących zadoścuczynienia PV\821448.doc 5/12 PE443.094v01-00

dla nieletnich ofiar, co zwykle czyni się w ramach prawa cywilnego. Ioannis Dimitrakopoulos zauważył w projekcie dyrektywy znaczące ulepszenia. Dotyczą one: nienakładania sankcji na ofiary handlu (art. 7); określenia pojęcia handlu ludźmi, które obejmuje żebractwo, nielegalną adopcję oraz handel organami ludzkimi (art. 2); art. 10, 12 oraz 14. Po wejściu w życie traktatu lizbońskiego interesujące byłoby uwzględnienie w tej dyrektywie statusu migranta i prawa pobytu (obiecanie pozwolenia na pobyt ma zasadnicze znaczenia dla uzyskania współpracy ofiar). Należy również pamiętać o szczególnych aspektach handlu nieletnimi. Opracowany przez Komisję Program działania na rzecz nieletnich bez opieki na lata 2010-2014 wzywa do ściślejszego regulowania praw nieletnich bez opieki. Na zakończenie mówca zaproponował włączenie do art. 19 wyraźnego wymogu uwzględniania przez Komisję informacji z FRA, Frontexu, Europolu i Eurojustu. Beate Andrees z Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) rozpoczęła swoje wystąpienie uwagą, że liczba ściganych przypadków jest bardzo daleka od realiów handlu. Większość ofiar to kobiety i dzieci, ale większość z nich pozostaje nieznana. MOP ustaliła, że liczba ofiar handlu w krajach uprzemysłowionych i rozwijających się wynosiła w roku 2005 ok. 570 000. Z tego 43% to przymusowi pracownicy seksualni, a 57% było poddanych wykorzystywaniu pod względem ekonomicznym lub wykorzystywaniu zarówno pod względem ekonomicznym, jak i seksualnym. Większość ofiar to kobiety. Podkreśliła trudności z zadośćuczynieniem dla ofiar. Zauważyła, że dyrektywa wprowadzi minimalne kryteria dla określania przestępstw, łącznie z żebractwem jako formą przymusowej pracy (29. konwencja MOP). Podkreśliła, że dyrektywa koncentruje się na ochronie ofiar i ich rekompensowaniu. Dodała, że istnieje związek miedzy skutecznym ściganiem i wsparciem dla ofiar. Pomimo że wiele państw ratyfikowało 29. konwencję MOP, należy podjąć wysiłki prawne i sądowe w celu sformułowania jaśniejszej definicji pracy przymusowej (jak pokazuje to protokół z Palermo). Zauważono również art. 8 w odniesieniu do środków zapobiegawczych związanych z zeznaniami ofiar, ponieważ w wielu przypadkach ofiary są także zmuszane do wycofywania swoich zeznań. Dużą rolę w zmuszaniu pracodawców do przestrzegania prawa odgrywają inspekcje pracy. Państwa należące do MOP prowadzą także debatę nad nowymi uregulowaniami, zostanie prawdopodobnie rozważona kwestia pracy w charakterze pomocy domowej. W odniesieniu do nowej dyrektywy o ochronie danych podkreśliła, że najskuteczniejszym środkiem zapobiegania handlowi ludźmi jest stworzenie niezależnego mechanizmu. Beate Andrees wyjaśniła, że na mocy dyrektywy ofiary są objęte ochroną od momentu posiadania dowodów handlu ludźmi, ale dyrektywa nie podaje, jak te dowody uzyskać. MOP i Komisja Europejska opracowały wytyczne DELFI pomagające zidentyfikować dowody. Pięć procent badanej populacji migrujących pracowników było ofiarami przymusowej pracy, w tym wykorzystywania do celów seksualnych. Podsumowując, zidentyfikowana jest jedynie niewielka część potencjalnych ofiar i jedynie niewielka część otrzymuje pomoc. MOP wzywa państwa członkowskie UE do działania na rzecz większej spójności między PE443.094v01-00 6/12 PV\821448.doc

dyrektywą a krajowymi przepisami prawa pracy dotyczącymi postanowień w dziedzinie umów o pracę. Beate Andrees zachęciła państwa członkowskie do opracowania programów prewenyjnych skoncentrowanych na kwestiach płci i uwzględniających potrzeby dzieci, jej zdaniem nie wolno jednak zapominać, że mężczyźni również mogą być ofiarami pracy przymusowej. Współpraca związków zawodowych i stowarzyszeń pracodawców z krajowymi organami policji także jest ważna, żeby identyfikować ofiary oraz sprawców handlu ludźmi. Beate Andrees z zadowoleniem przyjęła również obecne w dyrektywie odwołanie do Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. Lydie Err z Rady Europy rozpoczęła swoje wytąpienie, podkreślając konieczność uznania walki z handlem ludźmi za priorytet. Odwołała się do pierwszego sprawozdania sporządzonego w roku 1991 przez Radę Europy na temat przymusowej prostytucji oraz do konwencji Rady Europy o handlu ludżmi, przyjętej w maju 2005 r. i która weszła w życie w 2008 r. Konwencję tę ratyfikowało dotychczas 28 państw członkowskich Rady Europy. Nawiązała również do systemu monitorowania utworzonego przez Radę Europy i składającego się z międzynarodowych niezależnych ekspertów. Część trzecia: 17.00-17.45 Wspieranie ofiar i pomoc im, a także ich ochrona Pod przewodnictwem Kingi Göncz, wiceprzewodniczącej komisji LIBE Rebecca O'Donnell z Międzynarodowego Przymierza Ratujmy Dzieci Grupa europejska rozpoczęła swoje wystąpienie wyjaśnieniami dotyczącymi programów organizacji w związku z handlem dziećmi w Europie i krajach trzecich. Handel ludźmi jest straszliwym naruszeniem praw człowieka popełnianym przy użyciu gróźb i może mieć różną postać w odniesieniu do dzieci: przymusowa praca, wykorzystywanie do celów seksualnych i żebractwo. Rebecca O'Donnell podkreśliła następujące punkty: wszystkie ofiary muszą mieć dostęp do pomocy, łącznie z tymi, które pochodzą z krajów spoza UE, należy przewidzieć specjalną pomoc dla dzieci będących ofiarami handlu. Konieczne jest również zbliżenie prawa UE do prawa międzynarodowego i umożliwienie migrantom pochodzącym z krajów trzecich dostępu do sądów. Rebecca O'Donnell krytycznie wypowiedziała się o unijnej polityce wydalania migrantów, wzywając m.in. do zmiany dyrektywy z 2004 r. w sprawie pozwoleń na pobyt przez rozszerzenie jej zakresu. Podkreśliła również szczególne potrzeby dzieci i wezwała do ustanowienia specjalnych gwarancji proceduralnych dla dzieci będących przedmiotem procedur związanych z azylem lub handlem ludźmi. Rebecca O'Donnell wyraziła zaniepokojenie kwestią, że dyrektywa nie gwarantuje, iż dziecko będące przedmiotem handlu nie zostanie odesłane do kraju trzeciego i narażone na liczne niebezpieczeństwa, zwłaszcza w rodzinie, z której pochodzi. Zasugerowała, żeby art. 7 stał się obowiązkowy, a także żeby zwiększyć odszkodowanie dla PV\821448.doc 7/12 PE443.094v01-00

ofiar, które ma być egzekwowane nie tylko sądownie lub za pośrednictwem konfiskaty mienia. Fadela Novak-Irons, przedstawicielka UNHCR, UNICEF, OHCHR oraz UNIFEM, rozpoczęła swoje wystąpienie przypomnieniem, że wszystkie wysiłki powinny być czynione z perspektywy praw człowieka i przy zastosowaniu całościowego podejścia. Podkreśliła znaczenie poszanowania zasady nieodsyłania i uregulowania dostępu ofiar handlu ludźmi do statusu uchodźcy. Podkreśliła konieczność utworzenia mechanizmów współpracy między władzami sądowniczymi i azylowymi. Zauważyła znaczenie specjalnych szkoleń dla osób, które mają kontakt z potencjalnymi ofiarami handlu. Wezwała do zapewnienia nieodpłatnej pomocy prawnej dla ofiar handlu w celu uniknięcia zatrzymywania lub ścigania ich w związku z nielegalnym wjazdem na terytorium danego kraju bądź z przestępstwami popełnionymi wbrew ich woli (zgodnie z zasadami OHCHR). Fadela Novak-Irons nawiązała również do podejścia z uwagi na płeć, równości kobiet oraz konieczności włączenia tego podejścia do dyrektywy przy definiowaniu pojęcia bezbronności. Mats Paulsson z policji szwedzkiej przedstawił praktyczny obraz walki z handlem ludźmi; nawiązał do rodzin sprzedających swoje dzieci, które potem są wykorzystywane do pracy bądź w celach seksualnych, a także do nielegalnej adopcji spowodowanej biedą. Wnioski: 17.45-18.30 Pod przewodnictwem Kingi Göncz, wiceprzewodniczącej komisji LIBE Cuno J. Tarfusser z Międzynarodowego Trybunału Karnego (ICC) poczynił kilka refleksji na temat możliwości włączenia handlu ludźmi w zakres kompetencji Międzynarodowego Trybunału Karnego. Handel ludźmi jako taki nie jest przestępstwem uznanym przez statut, ale może być interpretowany jako objęty innymi przestępstwami wchodzącymi w zakres kompetencji trybunału, takimi jak niewolnictwo seksualne, zmuszanie do prostytucji lub wszelkie inne formy przemocy seksualnej o porównywalnym ciężarze prawnym, czy też inne nieludzkie czyny o podobnym charakterze celowo wywołujące ogromne cierpienie lub poważne obrażenia na ciele lub na zdrowiu psychicznym lub fizycznym. Statut uważa przemyt za jedno z możliwych przestępstw, które mogą prowadzić do niewolnictwa, podczas gdy przepisy międzynarodowe opisują niewolnictwo jako jedno z możliwych przestępstw, które mogą prowadzić do przemytu. Maria Grazia Giammarinaro, specjalna przedstawicielka OBWE i koordynator ds. walki z handlem ludźmi, objaśniła pracę OBWE polegającą na udzielaniu państwom członkowskim pomocy technicznej i przeprowadzaniu badań mających na celu zwalczanie handlu ludźmi. Podkreśliła, że poddaństwo domowe stanowi aspekt handlu czasami zapomniany i niewystarczająco śledzony. Działania dotyczące handlu ludźmi dotychczas koncentrowały się na handlu w celach seksualnych, natomiast handel do celów przymusowej pracy nadal wymaga większej uwagi. Wymieniła rynki pracy w rolnictwie, rybołówstwie i artykułach żywnościowych jako rosnące obszary handlu ludźmi. Handel ludźmi jest bardziej masowym zjawiskiem, niż myślimy, pomimo wysiłków wspólnoty międzynarodowej i rządów. Przypomniała, że handel ludźmi jest wciąż przestępstwem o najmniejszym ryzyku i że PE443.094v01-00 8/12 PV\821448.doc

musimy stworzyć bardziej nieprzyjazne warunki dla handlarzy i bardziej opiekuńczy otoczenie dla ofiar. Z tego punktu widzenia ochrona ofiar jest najbardziej skutecznym sposobem zwalczania handlu ludżmi. Wymaga to szkolenia dla pracowników organów ścigania i lepszej współpracy między tymi ostatnimi i społeczeństwem obywatelskim. Zauważyła znaczenie wprowadzenia do dyrektywy pomocy w momencie, gdy istnieją przesłanki, że dana osoba może być ofiarą (będąc przypuszczalną ofiarą; zasada bezwarunkowej pomocy). Należy zwrócić uwagę na migrantów oczekujących na nakaz wydalenia, potencjalne ofiary mogą znajdować się w tej sytuacji. Jurysdykcja eksterytorialna ma również zasadnicze znaczenie w zwalczaniu handlu ludxmi i zapobieganiu mu, i powinna być wiążąca nie tylko dla obywateli kraju, ale także dla jego stałych mieszkańców. Doradztwo prawne i przedstawicielstwo prawne to kolejny punkt, który powinien zostać ulepszony, zwłaszcza w odniesieniu do dzieci. Przepisy dotyczące migracji powinny zostać zmienione przy zastosowaniu podejścia uwzględniającego prawa człowieka, żeby zrealizować cel bezwarunkowej pomocy ofiarom, który wprowadzi dyrektywa. Maria Grazia Giammarinaro z zadowoleniem przyjęła konkluzje Rady UE w sprawie nieletnich bez opieki i ich wdrożenie w postaci inicjatywy Komisji dotyczącej opracowania planu działania. W podsumowaniu Edit Bauer, współsprawozdawczyni z komisji FEMM, mówiła o pilnej potrzebie działania na rzecz ofioar handlu ludźmi. Podkreśliła, że obowiązujące ramy prawne nie dają ofiarom wystarczającej ochrony. Na zakończenie wezwała wszystkich do podejmowania wszelkich możliwych działań prowadzących dozwalczania handlu ludźmi i podkreśliła odpowiedzialność ustawodawców. PV\821448.doc 9/12 PE443.094v01-00

ПРИСЪСТВЕН ЛИСТ/LISTA DE ASISTENCIA/PREZENČNÍ LISTINA/DELTAGERLISTE/ ANWESENHEITSLISTE/KOHALOLIJATE NIMEKIRI/ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΡΟΝΤΩΝ/RECORD OF ATTENDANCE/ LISTE DE PRÉSENCE/ELENCO DI PRESENZA/APMEKLĒJUMU REĢISTRS/DALYVIŲ SĄRAŠAS/JELENLÉTI ÍV/ REĠISTRU TA' ATTENDENZA/PRESENTIELIJST/LISTA OBECNOŚCI/LISTA DE PRESENÇAS/LISTĂ DE PREZENŢĂ/ PREZENČNÁ LISTINA/SEZNAM NAVZOČIH/LÄSNÄOLOLISTA/DELTAGARLISTA Бюро/Mesa/Předsednictvo/Formandskabet/Vorstand/Juhatus/Προεδρείο/Bureau/Ufficio di presidenza/prezidijs/biuras/elnökség/ Prezydium/Birou/Predsedníctvo/Predsedstvo/Puheenjohtajisto/Presidiet (*) Eva-Britt Svensson (P FEMM), Kinga Göncz (VP LIBE) Членове/Diputados/Poslanci/Medlemmer/Mitglieder/Parlamendiliikmed/Μέλη/Members/Députés/Deputati/Deputāti/Nariai/Képviselõk/ Membri/Leden/Posłowie/Deputados/Deputaţi/Jäsenet/Ledamöter Edit Bauer, Rita Borsellino, Silvia Costa, Cornelia Ernst, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Anna Hedh,, Claude Moraes, Georgios Papanikolaou, Britta Thomsen Заместници/Suplentes/Náhradníci/Stedfortrædere/Stellvertreter/Asendusliikmed/Αναπληρωτές/Substitutes/Suppléants/Supplenti/ Aizstājēji/Pavaduojantys nariai/póttagok/sostituti/plaatsvervangers/zastępcy/membros suplentes/supleanţi/náhradníci/namestniki/ Varajäsenet/Suppleanter Anna Maria Corazza Bildt, Andrew Henry William Brons, Ana Gomes 187 (2) 193 (3) 46 (6) (Точка от дневния ред/punto del orden del día/bod pořadu jednání (OJ)/Punkt på dagsordenen/tagesordnungspunkt/päevakorra punkt/ημερήσια Διάταξη Σημείο/Agenda item/point OJ/Punto all'ordine del giorno/darba kārtības punkts/darbotvarkės punktas/ Napirendi pont/punt Aġenda/Agendapunt/Punkt porządku dziennego/ponto OD/Punct de pe ordinea de zi/bod programu schôdze/ Točka UL/Esityslistan kohta/föredragningslista punkt) Наблюдатели/Observadores/Pozorovatelé/Observatører/Beobachter/Vaatlejad/Παρατηρητές/Observers/Observateurs/Osservatori/ Novērotāji/Stebėtojai/Megfigyelők/Osservaturi/Waarnemers/Obserwatorzy/Observadores/Observatori/Pozorovatelia/Opazovalci/ Tarkkailijat/Observatörer PE443.094v01-00 10/12 PV\821448.doc

По покана на председателя/por invitación del presidente/na pozvání předsedy/efter indbydelse fra formanden/auf Einladung des Vorsitzenden/Esimehe kutsel/με πρόσκληση του Προέδρου/At the invitation of the Chair(wo)man/Sur l'invitation du président/ Su invito del presidente/pēc priekšsēdētāja uzaicinājuma/pirmininkui pakvietus/az elnök meghívására/fuq stedina taċ-'chairman'/ Op uitnodiging van de voorzitter/na zaproszenie Przewodniczącego/A convite do Presidente/La invitaţia preşedintelui/na pozvanie predsedu/na povabilo predsednika/puheenjohtajan kutsusta/på ordförandens inbjudan Съвет/Consejo/Rada/Rådet/Rat/Nõukogu/Συμβούλιο/Council/Conseil/Consiglio/Padome/Taryba/Tanács/Kunsill/Raad/Conselho/ Consiliu/Svet/Neuvosto/Rådet (*) M. Garcia Aranda, M. Becerra, ( Spanish Presidency), A. Adserballe, M. Küchler (S-G), K. Beshkova (P.R. BG), P. Truels Nielsen,T. Vig (P.R. DK), S. Bennett (P.R. IE), ), J.J. Mesu (P.R. NL) Комисия/Comisión/Komise/Kommissionen/Kommission/Euroopa Komisjon/Επιτροπή/Commission/Commissione/Komisija/Bizottság/ Kummissjoni/Commissie/Komisja/Comissão/Comisie/Komisia/Komissio/Kommissionen (*) J. Boratinsky, M. Carlin, C. Chiaretti, S. Coulombeau, J. Deka, Ekfelt Nyman, P. Genova, A. Herbowska, F. Molinero, M. Tenreiro, Други институции/otras instituciones/ostatní orgány a instituce/andre institutioner/andere Organe/Muud institutsioonid/ Άλλα θεσμικά όργανα/other institutions/autres institutions/altre istituzioni/citas iestādes/kitos institucijos/más intézmények/ Istituzzjonijiet ohra/andere instellingen/inne instytucje/outras Instituições/Alte instituţii/iné inštitúcie/druge institucije/muut toimielimet/andra institutioner/organ Lydie Err (Council of Europe), K. Dybowska, S. Ionut, A. Nicovescu (EESC), L. De Zutter, J. Olsson, Ola Laurell (Eurojust), Steve Harvey (Europol), Ana Cristina Jorge (Frontex), Accardo, Brands-Kehris, I. Dimitrakopoulos, Kjaerum, B. Tapia (FRA) Други участници/otros participantes/ostatní účastníci/endvidere deltog/andere Teilnehmer/Muud osalejad/επίσης Παρόντες/Other participants/autres participants/altri partecipanti/citi klātesošie/kiti dalyviai/más résztvevők/parteċipanti ohra/andere aanwezigen/ Inni uczestnicy/outros participantes/alţi participanţi/iní účastníci/drugi udeleženci/muut osallistujat/övriga deltagare T. Chiuariu, V. Zgonea, (RO N.P), M. Eleonori (IT N.P.), C. Ausserer, C. Klamer, N. Whitehead (EP), Janssens, A. Van Grootenbruel (BE Ministry of Justice), Beate Andrees (ILO), P. Espiniella (UNHCR), Maria Grazia Giammarinaro (OSCE ), F. Novak-Irons (UN), R. O'Donnell (International Save the Children Alliance- Europe Group), M. Paulsson (Swedish Police), A. Ryngbeck (Social Platform), C.J. Tarfusser (International Criminal Court (ICC) Секретариат на политическите групи/secretaría de los Grupos políticos/sekretariát politických skupin/gruppernes sekretariat/ Sekretariat der Fraktionen/Fraktsioonide sekretariaat/γραμματεία των Πολιτικών Ομάδων/Secretariats of political groups/secrétariat des groupes politiques/segreteria gruppi politici/politisko grupu sekretariāts/frakcijų sekretoriai/képviselőcsoportok titkársága/segretarjat gruppi politiċi/fractiesecretariaten/sekretariat Grup Politycznych/Secr. dos grupos políticos/secretariate grupuri politice/sekretariát politických skupín/sekretariat političnih skupin/poliittisten ryhmien sihteeristöt/gruppernas sekretariat PPE S&D ALDE ECR Verts/ALE GUE/NGL EFD NI Alvargonzalez Figaredo, Locati, Speiser Bzan, Ceuca, Lemarchal, Panzetti, Sisättö Rasmussen, Marzocchi de Jong Robert, Sidenius Losa, Tamburini PV\821448.doc 11/12 PE443.094v01-00

Кабинет на председателя/gabinete del Presidente/Kancelář předsedy/formandens Kabinet/Kabinett des Präsidenten/Presidendi kantselei/γραφείο Προέδρου/President's Office/Cabinet du Président/Gabinetto del Presidente/Priekšsēdētāja kabinets/pirmininko kabinetas/elnöki hivatal/kabinett tal-president/kabinet van de Voorzitter/Gabinet Przewodniczącego/Gabinete do Presidente/ Cabinet Preşedinte/Kancelária predsedu/urad predsednika/puhemiehen kabinetti/talmannens kansli Кабинет на генералния секретар/gabinete del Secretario General/Kancelář generálního tajemníka/generalsekretærens Kabinet/ Kabinett des Generalsekretärs/Peasekretäri büroo/γραφείο Γενικού Γραμματέα/Secretary-General's Office/Cabinet du Secrétaire général/gabinetto del Segretario generale/ģenerālsekretāra kabinets/generalinio sekretoriaus kabinetas/főtitkári hivatal/kabinett tas- Segretarju Ġenerali/Kabinet van de secretaris-generaal/gabinet Sekretarza Generalnego/Gabinete do Secretário-Geral/Cabinet Secretar General/Kancelária generálneho tajomníka/urad generalnega sekretarja/pääsihteerin kabinetti/generalsekreterarens kansli Генерална дирекция/dirección General/Generální ředitelství/generaldirektorat/generaldirektion/peadirektoraat/γενική Διεύθυνση/ Directorate-General/Direction générale/direzione generale/ģenerāldirektorāts/generalinis direktoratas/főigazgatóság/direttorat Ġenerali/Directoraten-generaal/Dyrekcja Generalna/Direcção-Geral/Direcţii Generale/Generálne riaditeľstvo/generalni direktorat/ Pääosasto/Generaldirektorat DG PRES DG IPOL DG EXPO DG COMM DG PERS DG INLO DG TRAD DG INTE DG FINS DG ITEC Balazic Antoine-Gregoire, Castagnoli, Hartmann Chatain Правна служба/servicio Jurídico/Právní služba/juridisk Tjeneste/Juristischer Dienst/Õigusteenistus/Νομική Υπηρεσία/Legal Service/ Service juridique/servizio giuridico/juridiskais dienests/teisės tarnyba/jogi szolgálat/servizz legali/juridische Dienst/Wydział prawny/ Serviço Jurídico/Serviciu Juridic/Právny servis/pravna služba/oikeudellinen yksikkö/rättstjänsten S. Caquineau, C. Vatier Секретариат на комисията/secretaría de la comisión/sekretariát výboru/udvalgssekretariatet/ausschusssekretariat/komisjoni sekretariaat/γραμματεία επιτροπής/committee secretariat/secrétariat de la commission/segreteria della commissione/komitejas sekretariāts/komiteto sekretoriatas/a bizottság titkársága/segretarjat tal-kumitat/commissiesecretariaat/sekretariat komisji/ Secretariado da comissão/secretariat comisie/sekretariat odbora/valiokunnan sihteeristö/utskottssekretariatet Balan, Falk, Gualtieri Сътрудник/Asistente/Asistent/Assistent/Assistenz/Βοηθός/Assistant/Assistente/Palīgs/Padėjėjas/Asszisztens/Asystent/Pomočnik/ Avustaja/Assistenter Broodcoorens, Lazarova * (P) = Председател/Presidente/Předseda/Formand/Vorsitzender/Esimees/Πρόεδρος/Chair(wo)man/Président/Priekšsēdētājs/Pirmininkas/ Elnök/'Chairman'/Voorzitter/Przewodniczący/Preşedinte/Predseda/Predsednik/Puheenjohtaja/Ordförande (VP) = Заместник-председател/Vicepresidente/Místopředseda/Næstformand/Stellvertretender Vorsitzender/Aseesimees/Αντιπρόεδρος/ Vice-Chair(wo)man/Vice-Président/Priekšsēdētāja vietnieks/pirmininko pavaduotojas/alelnök/viċi 'Chairman'/Ondervoorzitter/ Wiceprzewodniczący/Vice-Presidente/Vicepreşedinte/Podpredseda/Podpredsednik/Varapuheenjohtaja/Vice ordförande (M) = Член/Miembro/Člen/Medlem./Mitglied/Parlamendiliige/Μέλος/Member/Membre/Membro/Deputāts/Narys/Képviselő/ Membru/Lid/Członek/Membro/Membru/Člen/Poslanec/Jäsen/Ledamot (F) = Длъжностно лице/funcionario/úředník/tjenestemand/beamter/ametnik/υπάλληλος/official/fonctionnaire/funzionario/ Ierēdnis/Pareigūnas/Tisztviselő/Uffiċjal/Ambtenaar/Urzędnik/Funcionário/Funcţionar/Úradník/Uradnik/Virkamies/Tjänsteman PE443.094v01-00 12/12 PV\821448.doc