zdrowiawww.luxmed.pl Profilaktyka chorób serca s. 10 Gdy ręka szwankuje - zespół cieśni kanału nadgarstka s. 7 Alergia

nr 2/56 rok XV kwartalnik wiosna 2013 blisko ISSN 2081-1039 zdrowiawww.luxmed.pl Magazyn Pacjentów Centrów Medycznych Grupy LUX MED Gdy ręka szwankuje - zespół cieśni kanału nadgarstka s. 7 Alergia - tego nie warto bagatelizować s. 14 Profilaktyka chorób serca s. 10

W NUMERZE Spis treści AK T U A L N O Ś CI 3 Nowe placówki Grupy LUX MED 3 Przeszkoliliśmy kolejnych 800 nastolatków 3 Piękna, bo zdrowa 4 Profilaktyka raka jelita grubego 4 Warszawa biega pod opieką LUX MED SZPITAL 5 Warsztaty z chirurgii laparoskopowej 5 Zabieg wysokospecjalistyczny 5 Szpital LUX MED na II Ogólnopolskiej Konferencji Europejskiego Programu Edukacyjnego 5 Certyfikat Szpital bez bólu 6 Nowoczesna metoda rekonstrukcji piersi 7 Gdy ręka szwankuje SZPITAL s. 7 Coraz częściej do ucisku nerwu pośrodkowego nadgarstka dochodzi na skutek pracy związanej z wykonywaniem powtarzających się ruchów, np. przy komputerze. W GRUPIE BUPA s. 8 Bupa to wiodąca, międzynarodowa grupa działająca w dziedzinie opieki zdrowotnej. Na świecie obsługuje 11,8 mln Klientów w 190 krajach. Zatrudnia 54 tys. osób. Od dziesięcioleci Bupa jest pionierem w zakresie nowych produktów i usług świadczonych Klientom na całym świecie. W GRUPIE BUPA 8 By zapewnić dłuższe, zdrowsze i szczęśliwsze życie... TEMAT NUMERU 10 Profilaktyka chorób serca 12 Zadbaj o kondycję naczyń mózgowych PORADNIK 13 Awiofobię można pokonać 14 Tego nie warto bagatelizować NASI LEKARZE 15 Zawsze czuć się potrzebną TEMAT NUMERU s. 12 PORADNIK s. 13 Potocznie myśli się, że wszelkie zatory krwi są groźne dla serca, tymczasem tak samo lub nawet groźniejsze mogą być one dla mózgu. Ad res re dak cji: ul. Postępu 21c, 02-676 War sza wa, tel. 22 450 42 69, e -ma il: info@lu xmed.pl Wydawca: LUX MED Sp. z o.o. z siedzibą: ul. Postępu 21c, 02-676 Warszawa Projekt redakcyjny, graficzny i realizacja: Mediapolis Sp. z o.o., tel. 22 313 22 00, www.mediapolis.com.pl Foto w numerze: archiwum LUX MED, Shutterstock. Foto na okładce: Shutterstock. Data wydania: kwiecień 2013 rok. Co możesz zrobić dla siebie podczas lotu, aby obniżyć poziom lęku? Miej ze sobą: kolorowe czasopisma, gry, sudoku, dobrą książkę, ipoda, telefon z muzyką, laptop z dobrym filmem do obejrzenia. 2 blisko zdrowia 2/2013 wiosna

AKTUALNOŚCI NOWE PLACÓWKI GRUPY LUX MED Gorzów Wielkopolski Przeszkoliliśmy kolejnych 800 nastolatków W ramach II etapu akcji edukacyjnej Umiem pomóc 800 młodych osób z Katowic i Krakowa nauczyło się ratować ludzkie życie. Uroczyste otwarcie placówki. Gorzów Wielkopolski dołączył do miast, w których mieszczą się Centra Medyczne naszej Grupy. Placówka LUX MED zlokalizowana jest przy ul. Górczyńskiej 17. Pacjenci mogą w niej korzystać z usług lekarzy internistów, pediatrów, laryngologów, okulistów, neurologów, chirurgów, ortopedów, nefrologów, ginekologów, specjalistów medycyny rodzinnej i medycyny pracy, a także gastrologów, psychiatrów i onkologów. W Centrum Medycznym wykonywane są również badania laboratoryjne, ginekologiczne, EKG, USG, UKG serca, a także spirometria i audiometria. Do dyspozycji Pacjentów jest również bezpłatny parking. Kraków Już ósme Centrum Medyczne Grupy LUX MED rozpoczęło działalność w Krakowie. Placówka LUX MED znajduje się przy ul. Puszkarskiej 7H bud. C. Dzięki doskonałej lokalizacji przy centrum handlowym Bonarka można do niej dotrzeć w komfortowy sposób zarówno komunikacją miejską, jak i własnym środkiem transportu. W nowym Centrum Medycznym oferujemy obecnie usługi dla najmłodszych Pacjentów. Konsultacji udzielają specjaliści dziecięcy: alergolodzy, neurolodzy, pediatrzy, psycholodzy, psychiatrzy, lekarze rehabilitacji dzieci, chirurdzy, reumatolodzy, nefrolodzy, pulmonolodzy i ortopedzi. Prowadzimy też szczepienia ochronne dzieci. Dodatkowo w Centrum Medycznym otwarta została poradnia rehabilitacyjna dla dorosłych i dzieci. Można w niej skorzystać z zabiegów takich jak: elektroterapia (elektrostymulacja, galwanizacja, jonoforeza, prądy DD, prądy interferencyjne, prądy TENS, prądy Traberta), kinezyterapia (terapia indywidualna, ćwiczenia usprawniające, ćwiczenia instruktażowe, terapia indywidualna według metod neurokinezjologicznych), krioterapia, pole magnetyczne, laseroterapia (fonoforeza, laser,) ultradźwięki oraz kinesiotaping. W placówce wykonywane są też badania laboratoryjne dla dzieci. Wrocław Z usług LUX MED i Medycyny Rodzinnej w nowoczesnym budynku Aquarius Business House przy ul. Swobodnej 1 mogą skorzystać już także wrocławianie. Zastąpiło ono placówki przy ul. Rękodzielniczej i Szewskiej. W nowym miejscu oferujemy kompleksowy zakres medycyny pracy, a także opiekę: internistów, laryngologów, dermatologów, okulistów, endokrynologów, ortopedów dla dorosłych oraz dzieci, chirurgów dla dorosłych i dzieci, alergologów, ginekologów, gastroenterologów, neurologów, kardiologów, reumatologów, neurologów dziecięcych, neurochirurgów i urologów. Na miejscu dostępne są również badania diagnostyczne: EKG, USG, spirometria, RTG, audiometria, pole widzenia i tympanometria. Dodatkowo zarówno dla dzieci, jak i dorosłych przygotowana została oferta usług rehabilitacyjnych. Wykwalifikowani ratownicy przeprowadzili zajęcia w 13 szkołach liceach i technikach. W sumie dzięki dotychczasowym działaniom prowadzonym w Warszawie, Katowicach i Krakowie, blisko 2000 nastolatków zyskało szansę praktycznego nauczenia się jak ratować ludzkie życie. Umiem pomóc to innowacyjny program edukacyjny stworzony przez Akademię Ratownictwa LUX MED, który został zainicjowany w Warszawie we wrześniu 2011 roku. W stolicy wzięło w nim udział 11 szkół ponad 1200 uczniów. Zarówno nauczyciele, jak i uczniowie pozytywnie oceniają szkolenia i formę prowadzonych zajęć. Dzięki nim teraz młodzi ludzie nie tylko chcą pomagać, ale też potrafią udzielać pierwszej pomocy. Akcja Umiem pomóc zyskała też aprobatę władz regionalnych Prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego oraz Prezydenta Katowic Piotra Uszoka, którzy patronowali temu przedsięwzięciu. Od początku program jest prowadzony również pod patronatem Ministra Zdrowia, a w stolicy wspierała go Prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz. Piękna, bo zdrowa W ramach działań prospołecznych i edukacyjnych zaangażowaliśmy się w ogólnopolską kampanię społeczną Piękna, bo zdrowa. Akcja przygotowana przez Ogólnopolską Organizację Kwiat Kobiecości i magazyn Glamour prowadzona była na rzecz profilaktyki raka szyjki macicy i raka jajnika. Grupa LUX MED zapewniła wykonanie badań cytologicznych i wsparcie merytoryczne kampanii. 2/2013 wiosna blisko zdrowia 3

AKTUALNOŚCI Profilaktyka raka jelita grubego Podczas kolejnego posiedzenia Rady Naukowej szeroko omawiana była profilaktyka raka jelita grubego. W imieniu Polskiej Fundacji Gastroenterologii temat przedstawił prof. dr hab. n. med. Eugeniusz Butruk, współautorem prezentacji był prof. dr hab. n. med. Jarosław Reguła. Warto przypomnieć, że profilaktyka zdrowotna może być pierwotna i wtórna. Pierwotna to zapobieganie chorobom przez kontrolowanie czynników ryzyka, np. zaprzestanie palenia, stosowanie diety niskocholesterolowej itp. Wtórna to zapobieganie konsekwencjom choroby poprzez jej wczesne wykrycie i leczenie, w tym aspekcie kluczową rolę odgrywają tzw. badania przesiewowe, np. cytologia, mammografia czy kolonoskopia. CZYNNIKI RYZYKA ZACHOROWANIA NA RAKA JELITA GRUBEGO TO: wiek otyłość palenie papierosów czynniki etniczne niska aktywność fizyczna niski poziom wapnia, selenu w organizmie dieta ubogoresztkowa duże spożycie czerwonego mięsa, tłuszczu przebyta cholecystektomia Celowe badania Temat spotkania Rady Naukowej doskonale wpisał się w ogólnoświatową dyskusję dotyczącą profilaktyki wtórnej. Bardzo często podnoszone jest obecnie zagadnienie sensowności niektórych badań profilaktycznych, padają pytania: czy koszty realizacji zwracają się w postaci uratowanych lat życia i zdrowia, czy wykonane nie generują niepotrzebnego niepokoju i nie uruchamiają dalszych badań, które mogą być przyczyną powstania raka. Nowotwór jelita grubego powstaje z polipów (gruczolaków) jelita grubego, jest to proces długotrwały: trwa 7 12 lat. Dążąc do redukcji ryzyka wystąpienia choroby, zaleca się postępowanie prozdrowotne oraz badania przesiewowe, których zasadność w diagnostyce tej choroby została w pełni potwierdzona. Spośród nich można wymienić: testy na krew utajoną w kale, inne badania kału oraz sigmoidoskopię, kolonoskopię czy wirtualną kolonoskopię. Stawiamy na kolonoskopię W Polsce wybrano jako badanie przesiewowe kolonoskopię. Profesor Eugeniusz Butruk prezentuje wyniki badań przesiewowych. Uzasadnieniem tej decyzji była m.in. prostota organizacyjna jej wykonania (badanie jest jednostopniowe i przeprowadzane raz w życiu) oraz niski koszt (ok. 100 euro za zabieg). Od 2000 roku w naszym kraju wykonano ok. 300 000 kolonoskopii. Obecnie jest 91 ośrodków realizujących te badania. Wyniki z lat 2000 2009 (189 196 kolonoskopii) wykazały 1760 przypadków raka jelita grubego (0,93%), natomiast gruczolaki istotne, a więc stanowiące zagrożenie rakiem, w 10 690 przypadkach (5,65%). Wyniki badań opublikowano w renomowanym piśmie medycznym New England Journal of Medicine. Autorzy artykułu zwracają uwagę na bardzo istotny element tego badania, tzn. właściwe kwalifikacje wykonujących je specjalistów. Przez kilka lat wyszkolono 250 kolonoskopistów. Nowy program badań profilaktycznych rozpoczął się w 2012 roku. Zakłada on zapraszanie na kolonoskopię osób w wieku 55 64 lat docelowo do 130 ośrodków. Pełną opiekę nad badaną populacją można będzie wdrożyć od 2021 roku. Warszawa biega pod opieką LUX MED Fot.: Marek Daszkiewicz, Robert Dziuba Z apewniliśmy opiekę medyczną ponad 10 tys. uczestników 8. Półmaratonu Warszawskiego. Imprezę zabezpieczały zespoły specjalistyczne i ratownicze karetek, a także personel stacjonujący w namiocie medycznym w okolicach mety. Jednocześnie na błoniach Stadionu Narodowego dla zainteresowanych osób został udostępniony punkt konsultacyjny LUX MED, w którym można było zmierzyć poziom glukozy, ciśnienie tętnicze oraz przeprowadzić analizę masy ciała. Półmaraton to pierwsza z cyklu tegorocznych imprez biegowych, którą wspiera LUX MED. Już w najbliższym czasie odbędą się kolejne, a jesienią wielki finał 35. Maraton Warszawski. 4 blisko zdrowia 2/2013 wiosna

SZPITAL Warsztaty z chirurgii laparoskopowej Wostatnim czasie zorganizowaliśmy warsztaty specjalistyczne dla lekarzy. W programie znalazły się wykłady, zajęcia praktyczne oraz przekazy wideo na żywo z sali operacyjnej z wykorzystaniem techniki 3D. Podczas pierwszego spotkania prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Baranowski przybliżył tematykę ginekologii operacyjnej. Dwa dni później profesorowie Krzysztof Paśnik i Wiesław Tarnowski zaprezentowali nowoczesne metody stosowane w operacyjnym leczeniu otyłości i chorób metabolicznych. To już kolejne zajęcia organizowane przez Szpital LUX MED, który intensywnie rozwija się jako specjalistyczny ośrodek szkoleniowy. W warsztatach wzięło udział około 40 lekarzy, wszyscy uczestnicy otrzymali punkty edukacyjne Okręgowej Izby Lekarskiej. Szpital LUX MED na II ogólnopolskiej Konferencji Europejskiego Programu Edukacyjnego Zabieg wysokospecjalistyczny Wnaszym Szpitalu wykonano po raz pierwszy złożoną rekonstrukcję powłok jamy brzusznej z powodu olbrzymiej nawrotowej przepukliny pooperacyjnej po wcześniejszym zastosowaniu wszczepu siatki syntetycznej. Operację 72-letniej Pacjentki przeprowadzili dr. n med. Lubomir Lembas, specjalista chirurg plastyk, Dariusz Kuś, specjalista chirurg ogólny i Tomasz Piórkowski, specjalista anestezjolog. Wysokospecjalistyczne operacje rekonstrukcyjne tego typu mogą stać się najlepszą alternatywą dla wielu Pacjentów z podobnymi problemami zdrowotnymi. Wdniach 23 24 marca br. odbyła się konferencja dla lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej zorganizowana przez firmę Polpharma. Podczas wydarzenia, w ramach interaktywnego stoiska Szpitala LUX MED uczestnicy mogli zapoznać się z zakresem wykonywanych zabiegów, wirtualnie zwiedzić placówkę i porozmawiać o ewentualnej współpracy. Tegoroczna konferencja zgromadziła ponad 800 lekarzy z całej Polski. Certyfikat Szpital bez bólu Szpital LUX MED otrzymał certyfikat Szpital bez bólu nadawany przez prestiżowe towarzystwa naukowe pod patronatem Polskiego Towarzystwa Badania Bólu w Krakowie. Dokument ten jest potwierdzeniem wprowadzenia w naszym Szpitalu najwyższych standardów uśmierzania bólu pooperacyjnego. 2/2013 wiosna blisko zdrowia 5

SZPITAL NASZ EKSPERT lek. med. Łukasz Ulatowski, specjalista chirurgii ogólnej i plastycznej, Szpital LUX MED Nowoczesna metoda rekonstrukcji piersi Rak piersi to najczęstszy nowotwór złośliwy występujący u kobiet. Choroba ta dotyka co 14. Polkę. Dzięki rozwojowi medycyny systematycznie przybywa kobiet, które wygrywają z rakiem. Należy pamiętać, że proces leczenia nie powinien się kończyć na amputacji gruczołu i wyleczeniu nowotworu. Pozostaje istotna kwestia jak najlepszej rekonstrukcji utraconej piersi. Cele rekonstrukcji Istotne, by odtwarzana pierś była jak najbardziej podobna do drugiej, zdrowej piersi, a w przypadkach obustronnych rekonstrukcji najważniejsze jest zachowanie symetrii i proporcji ciała. Kolejny krok to odtworzenie brodawki z otoczką, co często wymaga dodatkowej operacji. Jednoczasowo czy na raty? Pierś można odtwarzać podczas tej samej operacji, w trakcie której wykonuje się mastektomię. Otaczające tkanki lepiej poddają się kształtowaniu, kobieta nie ma poczucia utraty piersi i szybciej wraca do równowagi psychicznej. Często jednak rekonstrukcje wykonuje się dopiero w drugim etapie. Jest to podyktowane koniecznością zastosowania leczenia uzupełniającego szczególnie radioterapii. Odroczona rekonstrukcja jest możliwa po sześciu miesiącach od zakończenia leczenia i ma swoje liczne zalety. Występuje większa pewność onkologiczna, że nowotwór został wyleczony, a Pacjentki, które przeżyły stratę piersi i przez jakiś czas pozostawały bez niej, łatwiej akceptują odtworzoną pierś pomimo ewentualnych niedoskonałości. Metoda rekonstrukcji DIEP naczynia płata naczynia piersiowe Protezą czy tkankami własnymi? Dobór metody rekonstrukcji powinien być indywidualny, w zależności od preferencji Pacjentki, warunków anatomicznych i jej stanu zdrowia. Od lat w rekonstrukcjach wykorzystywane są protezy silikonowe umieszczane pod skórą lub mięśniem piersiowym. Jeśli skóra wymaga wcześniejszego przygotowania (rozciągnięcia), zakładany jest ekspander rodzaj balonu w kształcie przyszłej piersi, który etapowo dopełnia się solą fizjologiczną do uzyskania pożądanych rozmiarów. W drugim etapie wymienia się go na protezę silikonową. Nowoczesne metody rekonstrukcji piersi zakładają wykorzystanie tkanek własnych Pacjentki. Najlepszym miejscem, z którego można pobrać tkanki do wytworzenia piersi, jest brzuch. Wolne płaty tkankowe są całkowicie odcinane w jednym miejscu i przenoszone w inne. Płat pobierany z podbrzusza zawiera skórę i tkankę podskórną wraz z zaopatrującym go naczyniem krwionośnym. Wymaga to połączenia naczyń przy użyciu techniki mikrochirurgicznej wykonywanej pod mikroskopem. Przed zabiegiem robione jest badanie tomograficzne brzucha pozwalające na ocenę tętnic potrzebnych do prawidłowego ukrwienia płata. Z tkanek płata formowana W Polsce na rekonstrukcję piersi decyduje się tylko 5% Pacjentek. zespolenie miejsce pobrania płata mikrochirurgiczne Stan po przeniesieniu płata Oznaczenia przedoperacyjne Stan po pobraniu płata, zaoszczędzony mięsień prosty i odtworzeniu brodawki z otoczką jest nowa pierś. Metoda nosi nazwę DIEP (od angielskiej nazwy naczynia krwionośnego zasilającego płat). Dzięki temu, że pierś pochodzi z własnych tkanek, jest ciepła, ma naturalną strukturę oraz opada w naturalny sposób, co powoduje, że łatwiej osiągnąć symetrię względem drugiej piersi. Naturalny wygląd Pacjentki dobrze tolerują tę metodę nie mają wrażenia posiadania ciała obcego. Dodatkowo pozbywają się nadmiaru tkanki tłuszczowej i skóry brzucha, która po zabiegu jest bardziej naciągnięta. Brzuch staje się płaski, a nisko umiejscowiona blizna z łatwością daje się ukryć pod bielizną. Zabieg trwa 5 8 godzin i jest przeprowadzany w znieczuleniu ogólnym. Pacjentka pozostaje w szpitalu około tygodnia, a chodzić zaczyna już w drugim dniu po operacji. Po sześciu miesiącach do roku od operacji można odtworzyć brodawkę i otoczkę. Wtedy pierś naturalnie się układa i łatwiej jest wybrać prawidłowe miejsce. W rekonstrukcji można posłużyć się częścią brodawki i otoczki ze strony zdrowej lub sporządzić mały płat celem odtworzenia brodawki, a otoczkę wytatuować. Czasami niezbędne jest modelowanie odtworzonej piersi i podniesienie drugiej dla symetrycznego wyglądu lub przeszczep tkanki tłuszczowej. Odtworzenie piersi wolnym płatem daje bardziej naturalny wygląd, a poprzez wycięcie tkanek brzucha powoduje także wyszczuplenie sylwetki. Metoda odtwarzania piersi wolnym płatem tkankowym jest szczególnie godna polecenia u chorych, które po amputacji piersi przeszły radioterapię. Tkanki klatki piersiowej są uszkodzone, skóra cienka i mało podatna na rozciąganie, w wyniku czego założenie implantu może nie być możliwe. Z mojego doświadczenia wynika, że metoda rekonstrukcji piersi wolnym płatem jest dobrze tolerowana i doceniana przez Pacjentki. 36 blisko zdrowia 2/2013 wiosna

SZPITAL Gdy ręka szwankuje NASZ EKSPERT dr n. med. Jarosław Strychar, ortopeda, traumatolog, chirurg ręki, Szpital LUX MED Zespół cieśni kanału nadgarstka (ZKN) jest chorobą wywołaną przez długotrwałe oraz intensywne uciskanie nerwu pośrodkowego, który znajduje się w kanale nadgarstka. Współcześnie schorzenie to często pojawia się w związku z wykonywaniem pracy zawodowej. Klasyczny zespół objawów to: uczucie zdrętwienia i mrowienia palców, które występuje nad ranem i budzi Pacjenta. Część chorych odczuwa przy tym ból o różnym nasileniu. Objawy te ustępują po kilkunastu minutach, a potrząsanie ręką przynosi ulgę. Rzadziej ból i zdrętwienie pojawiają się w ciągu dnia, podczas pracy lub dłuższym utrzymywaniu nadgarstka w dużym zgięciu albo wyproście, np. podczas trzymania kierownicy czy mycia okien. Powodów może być wiele Do ucisku nerwu pośrodkowego może dojść z powodu zmniejszenia rozmiarów kanału nadgarstka lub zwiększenia jego zawartości, np. poprzez rozrost błony maziowej pochewek ścięgnistych. Innymi częstymi przyczynami ZKN-u są: ciąża, RZS, zmiany zwyrodnieniowe, choroby metaboliczne czy uzależnienie od alkoholu. Coraz częściej do ucisku nerwu pośrodkowego dochodzi na skutek pracy związanej z wykonywaniem powtarzających się ruchów, np. przy komputerze. Najczęściej jednak nie ma możliwości określenia dokładnej przyczyny ZKN-u. Kilkuetapowa diagnoza Rozpoznanie ZKN-u opiera się na ocenie występowania ww. objawów klinicznych oraz wynikach testów diagnostycznych. Badanie przeprowadzamy, opukując nerw na dłoni lub nadgarstku (objaw Tinela) palcem lub młoteczkiem neurologicznym. Wynik testu jest dodatni, jeżeli pojawiają się mrowienia w okolicy I III palca badanej ręki. Kolejnym sposobem oceny jest test Phalena. Polecamy badanemu zgiąć swobodnie nadgarstki, co osiągamy, opierając powierzchnię dłoniową jednej ręki o powierzchnię grzbietową drugiej; palce zwisają luźno. Wynik testu jest dodatni, jeżeli w ciągu 60 sekund pojawiają się zaburzenia czucia podobne do tych, jakie zgłasza Pacjent. Rozstrzygające są badania elektrodiagnostyczne (EMG) oraz USG, które pozwalają ocenić grubość troczka zginaczy i stan nerwu pośrodkowego. nerw pośrodkowy więzadło poprzeczne nadgarstka Ingerencja chirurgiczna ZKN można leczyć zachowawczo, stosując okresowe unieruchomienie stawu nadgarstkowego w ortezie, fizjoterapię, farmakoterapię i dokanałowe iniekcje steroidów. W bogatym piśmiennictwie na temat leczenia ZKN-u efekty zastosowania ww. metod oceniane są bardzo słabo. Leczenie operacyjne ZKN-u polega na odbarczeniu (dekompresji) nerwu pośrodkowego przez przecięcie miękkiej ściany kanału nadgarstka (więzadła poprzecznego), nazywanego także troczkiem zginaczy. Operacja metodą otwartą umożliwia nie tylko przecięcie troczka zginaczy, ale także usunięcie uciskających tkanek, np. przerośniętych pochewek maziowych, torbieli galaretowatych, guzów. Zwolennicy tej techniki argu- mentują, że jest ona bezpieczna, pozwala na pełną ocenę zarówno stanu nerwu, jak i ewentualnych patologii wewnątrzkanałowych. Przeciwnicy zwracają uwagę na częste powstawanie blizny na nadgarstku i śródręczu, która może być tak dokuczliwa, że niweczy częściowo lub całkowicie korzyści wynikające z dekompresji nerwu. Metoda endoskopowa polega na odsłonięciu wejścia do kanału nadgarstka, identyfikacji nerwu pośrodkowego oraz więzadła poprzecznego i przecięciu go przy pomocy cienkiego artroskopu. Zwolennicy zabiegu podkreślają, że blizna po nim jest minimalna, znacznie mniejszy jest też ból pooperacyjny, szybciej poprawia się siła i sprawność ręki oraz można wcześniej wrócić po nim do pracy. Przeciwnicy wskazują na mniejsze bezpieczeństwo (więcej powikłań) i gorszy wgląd w pole operacyjne, ograniczający zabieg do przecięcia troczka zginaczy. Metoda małych cięć jest najmłodsza i stanowi kompromis między techniką tradycyjną a endoskopową, łącząc w sobie zalety obu metod operacyjnych. Po operacji wskazane jest wczesne uruchomienie palców, aby umożliwić poślizg nerwu pośrodko- wego w miejscu zabiegu operacyjnego w okolicy nadgarstka, także by zmniejszyć ryzyko powstawania zrostów w czasie dalszego leczenia. Praca przy komputerze może być jedną z przyczyn ZKN-u. 2/2013 wiosna blisko zdrowia 7

W GRUPIE BUPA By zapewnić dłuższe, zdrowsze i szczęśliwsze życie... To przesłanie przyświeca grupie Bupa, której częścią stał się właśnie LUX MED. Bupa to wiodąca, międzynarodowa grupa działająca w dziedzinie opieki zdrowotnej. Na świecie obsługuje 11,8 mln Klientów w 190 krajach. Zatrudnia 54 tys. osób, głównie w Wielkiej Brytanii, Australii, Hiszpanii, Nowej Zelandii oraz Stanach Zjednoczonych, a także w Arabii Saudyjskiej, Hongkongu, Indiach, Tajlandii, Chinach i w krajach Ameryki Łacińskiej. Bupa współpracuje zarówno z sektorem prywatnym, jak i publicznym, prowadzi szeroką działalność w zakresie opieki medycznej (w tym ubezpieczeń zdrowotnych), zarządza szpitalami, klinikami zabiegowymi, przychodniami oraz domami opieki dla osób w podeszłym wieku. Ma też rozległe doświadczenie w świadczeniu usług związanych z profilaktyką oraz we współpracy z pracodawcami. Zapewnia opiekę nad przewlekle chorymi; prowadzi także doradztwo w zakresie ochrony zdrowia. Anna Rulkiewicz, Prezes Grupy LUX MED Włączenie LUX MED do grupy Bupa to wyjątkowe wydarzenie nie tylko dla nas, ale jestem o tym głęboko przekonana również dla całego systemu opieki zdrowotnej w Polsce. Połączenie głębokiej znajomości polskiego rynku wynikające z dwudziestoletniego doświadczenia LUX MED z eksperckim międzynarodowym zapleczem Bupa stwarza niepowtarzalną możliwość wprowadzenia nowych rozwiązań korzystnych dla Pacjentów i całego sektora usług medycznych. Historia grupy Bupa Bupa powstała w 1947 roku, gdy 17 brytyjskich towarzystw ubezpieczeń połączyło siły, aby zapobiegać, łagodzić skutki i leczyć wszelkiego rodzaju choroby oraz niedomagania. Od dziesięcioleci Bupa jest pionierem w zakresie nowych produktów i usług świadczonych Klientom na całym świecie. Dzięki zrównoważonemu wzrostowi oraz licznym inwestycjom stała się wiodącą międzynarodową grupą, działającą w zakresie opieki zdrowotnej. Od początku swojej działalności Bupa m.in. uruchomiła pierwszy na świecie duży system ubezpieczeń zdrowotnych dla firm, utworzyła narodową sieć szpitali w Wielkiej Brytanii i pomogła zorganizować pierwszą Międzynarodową Federację Dobrowolnych Składek na Opiekę Zdrowotną. Jako Bupa International świadczy również usługi w zakresie ubezpieczeń zdrowotnych osobom pracującym poza swoim krajem. Ważnym momentem w działalności grupy Bupa było przejęcie Sanitas największej hiszpańskiej instytucji opieki zdrowotnej. Od lat 90. Bupa działa też na rynku domów opieki, 8 blisko zdrowia 2/2013 wiosna

W GRUPIE BUPA m.in. nabyła pierwszych 30 domów opieki dla osób starszych w Wielkiej Brytanii. Obecnie należy do największych na świecie instytucji świadczących usługi stacjonarnej opieki nad osobami starszymi m.in. w Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Australii i Nowej Zelandii, rozpoczęła też działalność w Tajlandii. Pierwsze dziesięciolecie XXI wieku to bardzo dynamiczny rozwój grupy Bupa, m.in. znaczące inwestycje w Australii: MBF, HBA i Mutual Community, które zaowocowały drugą co do wielkości pozycją wśród towarzystw ubezpieczeń medycznych na kontynencie. W tym czasie grupa dokonała również przejęć w Ameryce Łacińskiej, a także w Wielkiej Brytanii Bupa Home Healthcare, oraz rozszerzyła zakres działalności na Bliskim Wschodzie i w Chinach. W Hiszpanii rozpoczęło się pionierskie partnerstwo publiczno-prywatne Sanitas marki grupy Bupa z rządem regionalnym Walencji. Po 2010 roku spółka Sanitas przejęła szpital CIMA w Barcelonie, aby móc zapewnić lepszą opiekę zdrowotną Pacjentom zamieszkałym w tym regionie. W Indiach natomiast uruchomiona została Max Bupa wraz z Max India, ubezpieczeniem zdrowotnym objętych zostało 146 tys. Klientów. Sanitas wyjątkowe rozwiązania W Hiszpanii grupa Bupa wraz z rządem regionalnym Walencji wzięła udział w pionierskim partnerstwie publiczno-prywatnym. W ramach tej współpracy Sanitas hiszpańska marka grupy odpowiada za opiekę zdrowotną w regionie zamieszkałym przez 197 tys. osób. Jako partner w tym przedsięwzięciu Bupa zbudowała i zarządza szpitalem Manises, szczególny nacisk kładąc na opiekę nad Pacjentami, innowacje i doskonałą jakość świadczeń. Przekłada się to na priorytety szpitala, do których należy zatrudnianie najlepszych specjalistów, wdrażanie nowoczesnych technik medycznych i urządzeń oraz koncentracja na wydajności. Sanitas zarządza także 20 ośrodkami podstawowej opieki zdrowotnej oraz dwoma ośrodkami specjalistycznymi.w takim samym modelu przez najbliższe 30 lat Sanitas będzie zapewniać opiekę 136 tys. mieszkańców Torrejón de OFERTA GRUPY: ubezpieczenia zdrowotne dla osób fizycznych ubezpieczenia zdrowotne finansowane przez firmy międzynarodowe ubezpieczenia zdrowotne system zwrotu kosztów leczenia ubezpieczenia na czas podróży usługi zdrowotne świadczone w szpitalach prywatnych i publicznych, w tym opieka specjalistyczna, a także przychodnie zapewniające podstawową opiekę lekarską Ardoz na przedmieściach Madrytu, gdzie również prowadzi szpital. Jednocześnie jest wiodącym towarzystwem ubezpieczeń zdrowotnych w kraju; ponadto zarządza szpitalami, przychodniami oraz jednostkami świadczącymi usługi okołomedyczne, a także prowadzi ośrodki opieki dla osób starszych w innych regionach Hiszpanii. Dzięki zintegrowanej ofercie obejmującej zarówno ubezpieczenia, jak i usługi opieki zdrowotnej, Sanitas może kompleksowo odpowiedzieć na potrzeby bardzo konkurencyjnego rynku. Zintegrowany model opieki zdrowotnej umożliwia zarządzanie procesem leczenia od początku do końca, zapewniając Klientom wysokiej jakości opiekę i pomagając jednocześnie kontrolować koszty leczenia. Od 2010 roku Sanitas zarządza także szpitalem dla przewlekle chorych Hospital de Crónicos de Mislata w Walencji. Przebywają w nim Pacjenci z chorobami przewlekłymi i umysłowymi, przyjęci na średnio lub długoterminowe leczenie. ubezpieczenia stomatologiczne usługi świadczone w przychodniach okulistycznych pobyt w domach opieki i mieszkaniach dla osób starszych usługi w przychodniach dentystycznych opieka pielęgniarska w domu Pacjenta badania lekarskie, rehabilitacja i inne usługi medyczne w specjalnie zorganizowanych ośrodkach usługi zdrowotne w miejscu pracy Wspólna przyszłość Bupa zarówno finansuje, jak i zapewnia opiekę zdrowotną. Świadcząc usługi medyczne, współpracuje z wieloma różnymi instytucjami, w tym z rządami i publicznymi placówkami opieki zdrowotnej. Cały zysk grupy Bupa inwestowany jest w coraz doskonalszy system opieki zdrowotnej dla Klientów i społeczności. Przyłączenie do grupy Bupa jest wydarzeniem wyjątkowym dla Grupy LUX MED, ale też bardzo ważnym momentem dla całego rynku opieki zdrowotnej w Polsce. Wspólnie można zrobić wiele, by ulepszyć jakość usług medycznych świadczonych w Polsce i zwiększyć ich finansową dostępność dla mieszkańców naszego kraju. Grupa LUX MED w najbliższym czasie chce kontynuować dotychczasowe kierunki rozwoju, wykorzystując jednocześnie najlepsze praktyki wypracowane przez grupę Bupa na całym świecie. Dzięki jej wsparciu można długoterminowo planować działania i kolejne inwestycje. Jednocześnie cały czas opierając się na dotychczasowych doświadczeniach, rozwijać w obszarach, w których Grupa LUX MED jest już obecna. 2/2013 wiosna blisko zdrowia 9

TEMAT NUMERU NASZ EKSPERT prof. dr hab. n. med. Ryszard Piotrowicz, kardiolog, LUX MED Warszawa Profilaktyka chorób serca Na zaburzenia kardiologiczne cierpią miliony Polaków, z czego wielu nawet o tym nie wie. Zbyt często bagatelizujemy zagrożenie i nie robimy nic, by chronić swoje serce. Co więcej, sami doprowadzamy się do stanu chorobowego, a do lekarza wybieramy się dopiero wówczas, gdy jest naprawdę źle. Choroby układu krążenia, w tym serca, od lat są jednymi z najczęstszych schorzeń dotykających społeczeństwa na całym świecie. Kiedyś jednym z największych problemów były wady serca pochodzenia reumatoidalnego, najczęściej spowodowane brakiem odpowiedniej profilaktyki. Obecnie największą plagą, a wręcz epidemią, są nadciśnienie tętnicze oraz miażdżyca tętnic i jej powikłania, jak na przykład choroba niedokrwienna serca, czyli popularna wieńcówka. To choroby cywilizacyjne, spowodowane w głównej mierze przez prowadzenie niezdrowego trybu życia, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, spożywanie posiłków wysokokalorycznych i bogatych w cholesterol, a także życie w ciągłym stresie tłumaczy prof. Ryszard Piotrowicz. Postęp cywilizacyjny sprawia, że żyje się nam wygodniej, ale też leniwiej. Przemieszczamy się samochodami, pracujemy przy komputerze, ograniczamy ruch do minimum. Dodatkowo pęd ku karierze i coraz więcej obowiązków służbowych wzmagają stres. Brak czasu sprawia, że często stołujemy się poza domem i coraz mniej uwagi zwracamy na prawidłowe odżywianie. Bądź czujny Na samo nadciśnienie tętnicze choruje w naszym kraju nawet do 12 mln ludzi, kolejne 1,2 mln osób cierpi z powodu miażdżycy i jej powikłań. Niestety, spora część chorych może nawet nie wiedzieć, że dotyka ich ten problem. Wszystko przez to, że schorzenia układu krążenia często w początkowej fazie rozwijają się bezobjawowo. Dlatego każda osoba po 40. roku życia powinna mieć zmierzone ciśnienie, szczególnie jeśli pali papierosy, leczy się na cukrzycę, źle się odżywia lub jeśli w rodzinie występowały schorzenia układu krążenia. Jeśli pomiar będzie prawidłowy, kolejne badania trzeba powtarzać co sześć miesięcy zwraca uwagę prof. Piotrowicz. Niepokojącymi sygnałami mogą być: bóle i zawroty głowy, dekoncentracja, mniejsza tolerancja wysiłku fizycznego, a także zaburzenia erekcji. Zadbaj o siebie Przy pojawieniu się takich objawów należy zgłosić się do specjalisty. Lekarz przeprowadzi z Pacjentem profesjonalny wywiad medyczny. Podczas wizyty będzie też zmierzone ciśnienie, a jeśli zajdzie taka potrzeba, zostaną zlecone kolejne badania. Leczenie nadciśnienia trzeba zacząć od poprawy nawyków żywieniowych, rzucenia palenia, utraty zbędnych kilogramów i podjęcia aktywności fizycznej. Oczywiście zmiany należy wprowadzać sukcesywnie, w miarę własnych możliwości wyjaśnia nasz rozmówca. 10 blisko zdrowia 2/2013 wiosna

TEMAT NUMERU Czasem może się okazać, że takie postępowanie nie wystarczy do ustabilizowania ciśnienia tętniczego. Wtedy konieczne jest zastosowanie farmakoterapii. Odpowiednie dobranie leków może niekiedy potrwać, ponieważ każdy organizm jest inny i inaczej reaguje na zleconą terapię. Nie wolno się zniechęcać, jeśli pierwsze dawki leków nie przyniosą pożądanych efektów. Chciałbym jednak raz jeszcze podkreślić, że należy zacząć od zmiany stylu życia. Pacjenci oczywiście lubią leczenie farmakologiczne, bo przecież jest najłatwiej wziąć tabletkę i mieć problem z głowy. Należy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że kiedy zacznie się brać leki na nadciśnienie, to najczęściej trzeba je przyjmować już do końca życia. Ponadto z doświadczenia wiem, że z prawidłowym stosowaniem farmakoterapii różnie bywa. 50 proc. Pacjentów źle kontroluje ciśnienie i nie przyjmuje leków regularnie; zażywają je tylko wtedy, gdy poczują się źle informuje prof. Piotrowicz. A niekontrolowane ciśnienie może doprowadzić do niewydolności serca, rozwoju miażdżycy i jej powikłań, a także chorób nerek i oczu. Uwaga na tętnice Miażdżyca to choroba, która prowadzi do odkładania się cholesterolu w ścianach tętnic, przez to zaburzony i utrudniony jest obieg krwi. W efekcie dany narząd jest niedokrwiony, co zaburza jego funkcjonowanie, a z czasem strukturę to w konsekwencji prowadzi do niewydolności narządu/układu (np. nerek, serca). W zależności od tego, które tętnice zostaną zaatakowane miażdżycą, różne są konsekwencje. W przypadku chorób serca istotna jest kondycja tętnic wieńcowych. Nieleczona miażdżyca prowadzi m.in. do rozwoju choroby niedokrwiennej serca, której następstwem jest zawał serca. Charakterystyczne pierwsze symptomy to ból zamostkowy promieniujący do lewej ręki w trakcie wysiłku lub pod wpływem silnych emocji. Z reguły trwa krótko kilka minut. Niestety bywa i tak, że pierwszym sygnałem choroby wieńcowej jest zawał serca, objawiający się silnym bólem za mostkiem, który pojawił się nagle, często bez wyraźnej przyczyny i nie ustępuje ostrzega prof. Piotrowicz. Aby zdiagnozować chorobę niedokrwienną serca, potrzebne jest wykonanie m.in. EKG, próby wysiłkowej czy tomografii komputerowej tętnic wieńcowych, czasem także koronarografii. Należy też zrobić badania laboratoryjne, które pozwolą ocenić stopień zaburzeń lipidowych i metabolicznych sprzyjających rozwojowi miażdżycy. Z miażdżycą tętnic można żyć, oczywiście jeśli prowadzi się zdrowy styl życia i przyjmuje leki. Serce jest wrażliwe również na wszelkiego typu infekcje wirusowe. Niedoleczona grypa może powodować jego niewydolność, a czasem skończyć się nawet zgonem Pacjenta. Taki scenariusz może dotyczyć każdego, nawet osób, które nigdy wcześniej nie miały problemów z układem krążenia. Zaburzenia rytmu Nasz niepokój powinny wzbudzić zaburzenia rytmu serca, odczuwalne jako kołatanie serca. Takie objawy mogą pojawić się u Pacjentów z nadciśnieniem, z chorobą wieńcową, ale PROFILOWANE PROGRAMY DIAGNOSTYCZNE Grupa LUX MED we współpracy z ekspertami w dziedzinie kardiologii opracowała trzy programy diagnostyczne: ZABURZENIA RYTMU SERCA BEZPIECZNE UPRAWIANIE SPORTU Etapy Programu zakres usług: Konsultacja kwalifikująca do programu przeprowadzona przez lekarza chorób wewnętrznych. Badania laboratoryjne: morfologia + rozmaz sód potas kreatynina lipidogram glukoza TSH Badania diagnostyczne: EKG spoczynkowe USG serca (echo) holter RR holter EKG test wysiłkowy z oceną EKG, RR i wydolności fizycznej RTG klatki piersiowej spirometria Konsultacja lekarza kardiologa podsumowująca program z omówieniem wyników i wydaniem zaleceń na przyszłość. Usługa Doradcy Hospitalizacyjnego w ciągu trzech miesięcy od daty aktywacji pakietu. Koordynacja wykonania badań i konsultacji przez Asystenta Programu. CHOROBA NIEDOKRWIENNA SERCA Etapy Programu zakres usług: Konsultacja kwalifikująca do programu przeprowadzona przez lekarza chorób wewnętrznych. Badania laboratoryjne: morfologia + rozmaz glukoza TSH elektrolity (Na, K) lipidogram CK NT pro-bnp homocysteina Badania diagnostyczne: RTG klatki piersiowej EKG spoczynkowe EKG wysiłkowe USG serca Konsultacja lekarza kardiologa podsumowująca program z omówieniem wyników i wydaniem zaleceń na przyszłość. Usługa Doradcy Hospitalizacyjnego w ciągu trzech miesięcy od daty aktywacji pakietu. Koordynacja wykonania badań i konsultacji przez Asystenta Programu. ZABURZENIA NACZYNIOWE W OŚRODKOWYM UKŁADZIE NERWOWYM Etapy Programu zakres usług: Konsultacja kwalifikująca do programu przeprowadzona przez lekarza chorób wewnętrznych. Badania laboratoryjne: lipidogram morfologia + rozmaz APPT INR glukoza kreatynina antykoagulant toczniowy Badania diagnostyczne: angiogram MR głowy doppler tętnic szyjnych echo serca (wykluczenie materiału zatorowego do OUN-u) Konsultacja lekarza neurologa podsumowująca program z omówieniem wyników i wydaniem zaleceń na przyszłość. Usługa Doradcy Hospitalizacyjnego w ciągu trzech miesięcy od daty aktywacji pakietu. Koordynacja wykonania badań i konsultacji przez Asystenta Programu. Placówką dedykowaną do Programów jest Centrum Medyczne LUX MED przy ul. Postępu 21C w Warszawie. Szczegółowe informacje dostępne pod numerem telefonu 22 33 93 733. również wystąpić bez konkretnej przyczyny, w tym u osób dbających o siebie i uprawiających sport. Mogą to być arytmie łagodne, ale często ich skutki są bardzo poważne, łącznie z nagłym zatrzymaniem krążenia. Arytmia objawia się napadowym uczuciem kołatania serca, osłabieniem, zdarzają się zawroty głowy i omdlenia, duszność, pogorszenie tolerancji wysiłku. Objawy te mogą też występować nagle w trakcie intensywnego wysiłku fizycznego, doprowadzając do utraty przytomności. Zawsze należy poszukiwać przyczyny arytmii, dlatego konieczna jest konsultacja specjalisty i wykonanie odpowiednich badań. Dobra wiadomość jest taka, że często rytm serca unormować można prostymi metodami: uzupełniając płyny w organizmie, wspomagając się magnezem i potasem. Trzeba też wyeliminować czynniki sprzyjające arytmii, czyli stres, palenie papierosów, złą dietę, lenistwo ruchowe. W niektórych przypadkach konieczne jest jednak specjalistyczne leczenie. Zapobieganie Najlepszym sposobem, by uchronić się przed chorobami serca, jest jak już wielokrotnie zostało powiedziane prowadzenie zdrowego stylu życia. Oczywiście zdarzają się Pacjenci, którzy mają po prostu predyspozycje genetyczne do wystąpienia tego rodzaju schorzeń, lub leczą się na inne choroby, których skutki doprowadzają do zaburzeń kardiologicznych. Pomijając jednak te przypadki, większość Pacjentów sama doprowadza się do złego stanu zdrowia. Dlatego warto pamiętać o sobie, zdrowo się odżywiać, rzucić palenie i zacząć uprawiać sport lub chociaż czasem zrezygnować z auta na rzecz spaceru albo skorzystać ze schodów zamiast windy. Osoba chora musi zrozumieć, że ustąpienie dolegliwości w dużej mierze zależy od niej. Myślę, że ta świadomość wzrasta. Widzę po swoich Pacjentach, że najtrudniej przychodzi im walka z otyłością, a zdecydowanie łatwiej jest im rzucić palenie. Także do aktywności fizycznej dają się przekonać, gdyż systematyczny ruch daje szybko zauważalne efekty podsumowuje profesor Ryszard Piotrowicz. 2/2013 wiosna blisko zdrowia 11

TEMAT NUMERU NASZ EKSPERT prof. dr hab. n. med. Walerian Staszkiewicz, Rada Naukowa LUX MED Zadbaj o kondycję naczyń mózgowych Choroby naczyniowe mózgu bywają zdradliwe. Pierwsze ich objawy zazwyczaj wyglądają niewinnie, więc łatwo je przeoczyć, a konsekwencje zbyt późnego wykrycia są poważne i mogą doprowadzić nawet do śmierci. O tym, jak zareagować w odpowiednim czasie, rozmawiamy z prof. Walerianem Staszkiewiczem. Co powoduje schorzenia naczyń ośrodkowego układu nerwowego? Walerian Staszkiewicz: Są one częścią chorób układu sercowo-naczyniowego, będących największym zabójcą wśród Polaków. Potocznie myśli się, że wszelkie zatory krwi są groźne dla serca, tymczasem tak samo lub nawet groźniejsze mogą być one dla mózgu. Mózg potrzebuje około tysiąca mililitrów krwi na minutę, jeśli ten proces zostanie zaburzony, może dojść do jego niedokrwienia i martwicy, co skutkuje udarem, a co za tym idzie zmianami neurologicznymi prowadzącymi do trwałego kalectwa, a nawet śmierci. Częstą przyczyną jest miażdżyca naczyń tętnic szyjnych i kręgowych, przez które dostarczana jest krew do mózgu. Zdarza się też, że w naczyniach mózgowych powstają naczyniaki i tętniaki, które, gdy pękną, i nastąpi krwotok do mózgu, mogą powodować podobne konsekwencje. U kogo mogą wystąpić choroby naczyniowe mózgu? W. S.: Na pewno czynnikiem zwiększającym ryzyko jest wiek. U osób po 60. roku życia zaczynają zanikać różne procesy, spada aktywność hormonalna, dochodzi także do zmian naczyniowych. Problem ten jednak coraz częściej dotyka osób młodszych. Większość Pacjentów to palacze papierosów. Wpływ na rozwój choroby mają także: stres, brak ruchu, otyłość, dieta wysokokaloryczna i zbyt bogata w tłuszcze, a także funkcjonowanie w zanieczyszczonym środowisku. W grupie ryzyka jest więc duża część populacji. Szczególnie narażone są osoby po przebytym zawale serca oraz chore na cukrzycę i nadciśnienie tętnicze. Co więcej, aż 60 proc. Pacjentów z chorobą wieńcową w późniejszym czasie będzie miało zmiany w naczyniach szyjnych. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że o ile w przypadku miażdżycy tętnic znamy większość przyczyn jej występowania i możemy odpowiednio wcześnie zareagować, to bardziej skomplikowana jest sprawa naczyniaków czy tętniaków. Naczyniaki są zazwyczaj wrodzone, natomiast tętniaki mogą wystąpić nawet u osoby zupełnie zdrowej, prowadzącej wzorowy tryb życia. Co powinno nas zaniepokoić? W. S.: Często pierwszym sygnałem są chwilowe i gwałtowne zaburzenia widzenia. Może też wystąpić szum uszny (szczególnie jednostronnie), zawroty i bóle głowy, problemy z mową, a także krótkotrwałe porażenie ręki czy nogi i wiele innych neurologicznych zaburzeń. Problem w tym, że te zdarzenia w początkowej fazie choroby mają charakter przemijający, więc często bywają bagatelizowane. Pacjenci mylnie wnioskują, że jak nastąpiła poprawa, to nie ma co się przejmować. Niestety zdarza się też, że Pacjent właściwie zareaguje i przyjdzie do lekarza, ale ten zlekceważy objawy. Najczęściej taka sytuacja dotyczy osób starszych, których zaburzenia krążenia mózgowego mylnie łączy się po prostu z demencją starczą czy chorobą Alzheimera. Oczywiście może tak być, ale nie wolno od razu wykluczyć choroby naczyniowej mózgu. Konsekwencje takiego myślenia mogą być niezwykle poważne, a kolejne zaniewidzenie czy niekontrolowane wypadnięcie szklanki z ręki może skończyć się nawet udarem mózgu. W najtragiczniejszych przypadkach może dojść do zgonu. W jaki sposób się przed tym uchronić? W. S.: Tak jak już mówiłem, trzeba przede wszystkim o siebie dbać, być aktywnym fizycznie, zdrowo się odżywiać i zrezygnować z palenia tytoniu. Wskazane jest wykonywanie badań kontrolnych typu: morfologia, kontrola poziomu cukru i cholesterolu we krwi, a także okresowa kontrola ciśnienia krwi. Gdy mamy W ramach profilaktyki wskazane jest wykonywanie badań kontrolnych typu: morfologia, kontrola poziomu cukru i cholesterolu we krwi, a także okresowa kontrola ciśnienia krwi. nadciśnienie, nie zapominajmy o jego leczeniu. W przypadku wystąpienia niepokojących objawów należy zgłosić się do lekarza, który poza szczegółowym badaniem klinicznym powinien zlecić ultrasonografię tętnic szyjnych i kręgowych. To badanie wskaże, czy i jak duże jest zwężenie tętnic lub wykluczy to podejrzenie i wówczas trzeba będzie szukać innej przyczyny zaistniałych objawów. Jeśli okaże się, że potrzebna jest interwencja, może ona polegać na leczeniu operacyjnym bądź zabiegu angioplastyki z wstawieniem stentu. W lżejszych przypadkach wystarczy zmienić dotychczasowy tryb życia, bądź wprowadzić farmakoterapię. Pacjent powinien pozostawać pod okresową kontrolą lekarską. Najtrudniej jest zdiagnozować tętniaka, gdyż nie daje typowych objawów. Nieświadomy Pacjent może z nim żyć przez wiele lat, jak na tykającej bombie zegarowej, która nie wiadomo kiedy wybuchnie. Gdy tętniak pęknie, może dojść do poważnego uszkodzenia tkanki mózgowej. Aby je wykryć, trzeba wykonać tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny. Dlatego jeżeli dopadnie nas gwałtowny, uporczywy ból głowy lub inne niepokojące zaburzenia neurologiczne, nie zwlekajmy z udaniem się po pilną pomoc lekarską. 12 blisko zdrowia 2/2013 wiosna

PORADNIK Awiofobię można pokonać NASZ EKSPERT Agnieszka Markiewicz, psycholog, Pokochaj Latanie Istnieje wiele form lęku lub obaw przed określonymi sytuacjami życiowymi. Wiążą się z nimi zróżnicowane natężenia emocji. I tak: przed lotem jedni z nas czują się lekko zaniepokojeni, a inni przeżywają paniczny lęk i są głęboko przekonani, że nigdy nie wejdą na pokład samolotu. Oile lekkie podenerwowanie samym procesem podroży, np. obawa o bagaż, punktualne przybycie na lotnisko czy odlot samolotu o czasie, jest naturalne i usprawiedliwione, to jednak są wśród nas tacy, którym lęk przed lataniem utrudnia wykonywanie obowiązków i realizację celów zarówno zawodowych, jak i prywatnych. Silnie narastający strach przed podróżą lotniczą albo całkowicie nie pozwala nam wejść na pokład, albo każe szukać rozwiązań, które nie są zdrowe, a dodatkowo obniżają naszą wydajność i efektywność (np. tabletki uspokajające, alkohol czy inne używki). Czasem strach przed lataniem jest tak intensywny, że w miarę możliwości wybieramy inny środek komunikacji, jak pociąg czy samochód. Zdarza się jednak, że nie mamy wyboru i wtedy musimy zrezygnować ze spotkania czy całego projektu wymagającego od nas częstego przemieszczania się z miejsca na miejsce. Paraliżujący strach przed odbyciem lotu nazywany jest fobią specyficzną lub izolowaną. Fobie tego typu najczęściej pojawiają się już w dzieciństwie lub wczesnym okresie wieku dorosłego i jeśli są nieleczone, mogą utrzymywać się przez dziesięciolecia. Ludzie, którzy boją się latać, mają tendencję do: martwienia się na długo przed samym lotem o to, co się zdarzy w jego trakcie, skupiania się na psychicznych i fizycznych symptomach w czasie lotu, myślenia o wszystkich złych rzeczach, które mogłyby się przytrafić w czasie podróży. Czym może być powodowany lęk przed lataniem? Niezrozumieniem dlaczego samoloty latają, lękiem wysokości, lękiem przed otwartą przestrzenią, brakiem kontroli nad maszyną, którą się poruszamy, brakiem wiary w kwalifikacje pilotów, oddaniem kontroli za swoje życie innym ludziom, poczuciem uwięzienia w samolocie, z którego nie można się wydostać, brakiem wiary w sprawność techniczną maszyn, nieznajomością podstawowych procedur lotniczych, lękiem przed turbulencjami i złą pogodą, poczuciem zagrożenia związanego z oderwaniem się od ziemi, lękiem przed zamachami terrorystycznymi ale też wieloma innymi czynnikami. Co możesz zrobić dla siebie podczas lotu, aby obniżyć poziom lęku? 1 Miej ze sobą: kolorowe czasopisma, gry, sudoku itp., dobrą książkę, ipoda, telefon z muzyką, laptop z dobrym filmem do obejrzenia. 2 Jeśli możesz, nawiąż kontakt z innym pasażerem. 3 Poproś stewardessę o coś do picia przed startem, porozmawiaj z nią, powiedz o swoim samopoczuciu. 4 Jeśli to możliwe, postaraj się poznać lub chociaż zobaczyć pilota, który będzie leciał razem z Tobą. 5 Zastanów się, skąd się bierze twoje złe samopoczucie. Czy jest to myśl negatywna (wyobrażenie), czy to odczucie w ciele? Jeśli jest to myśl lub obraz negatywny, to zastanów się, czy jest coś, co mogłoby podważyć tę myśl? Znajdź trzy kontrargumenty. Przykład Myśl: Samolot na pewno będzie miał usterkę. Trzy racjonalne argumenty podważające tę myśl: Przed każdym rejsem samolot linii pasażerskich jest dokładnie sprawdzany. Zapytaj sam siebie, jak często podczas twoich lotniczych podróży samolot miewał poważne usterki. Czy w jakiejkolwiek dziedzinie zdarzyło Ci się wiedzieć coś na pewno? Jeśli to uczucie w ciele, staraj się na przemian napinać i rozluźniać wszystkie mięśnie. ZAPRASZAMY NA WARSZTATY Jeśli trudno poradzić sobie z lękiem samemu, to warto przed następnym lotem skorzystać z pomocy profesjonalistów i wybrać się na specjalistyczne warsztaty. Program warsztatów Pokochaj Latanie jest realizowany wspólnie przez firmę Pokochaj Latanie, Centrum Medycyny Lotniczej LUX MED oraz Eurolot. Dokładny program i terminy warsztatów można znaleźć na stronie www.pokochajlatanie.pl. 2/2013 wiosna blisko zdrowia 13

PORADNIK za małe NASZ EKSPERT dr n. med. Wojciech Janowicz, alergolog dziecięcy, LUX MED Warszawa Tego nie warto bagatelizować Z roku na rok zwiększa się liczba dzieci cierpiących na alergie katar sienny, egzemę, astmę i inne choroby wynikające z zaburzenia pracy układu immunologicznego. Alergia jest nieprawidłową odpowiedzią organizmu na zetknięcie z czynnikiem zewnętrznym. Ze środowiskiem bezpośrednio kontaktujemy się przez spojówkę oka wyściełającą powieki i część gałki ocznej, skórę, błonę śluzową wyściełającą drogi oddechowe (nos, tchawicę, oskrzela, zatoki oboczne nosa, ucho środkowe) oraz przewód pokarmowy począwszy od jamy ustnej, przez przełyk, żołądek i jelita, a na odbytnicy skończywszy. Co nam szkodzi? Alergeny to substancje uczulające, które wywołują reakcje alergiczne u człowieka. Zawarte są we wdychanym przez nas powietrzu lub w spożywanym pokarmie, także niektóre leki mogą być alergenami. Mogą one wywoływać objawy chorobowe bezpośrednio w miejscu, w którym stykają się z naszymi śluzówkami, reakcje w różnych narządach wewnętrznych albo w całym organizmie. Alergeny uczulają sezonowo lub z różnym nasileniem przez cały rok np. składniki kurzu domowego czy sierść zwierząt. Inne, takie jak np. zarodniki grzybów pleśniowych, mogą być alergenami sezonowymi lub całorocznymi. Istnieją też czynniki zakaźne bakterie, grzyby, a głównie wirusy, które mogą sprzyjać uczuleniu. Do rozwoju albo okresowego nasilenia alergii może przyczynić się także infekcja dróg oddechowych lub przewodu pokarmowego. Istotne znaczenie ma też zanieczyszczenie powietrza, czyli przede wszystkim pyły i dymy przemysłowe, toksyczne gazy (tlenki azotu, węgla i siarki), ozon, spaliny samochodowe, cząsteczki opon samochodowych, kwaśne deszcze, lotne substancje chemiczne, np. benzen, ksylen, metale (m.in. kadm, Alergiczny nieżyt nosa występuje u ok. 24 30% dzieci, atopowe zapalenie skóry u ok. 9%, a alergia na pokarmy u ok. 11-13%. chrom, ołów, rtęć, nikiel, miedź). Zanieczyszczenia powietrza w pomieszczeniach, poza niektórymi substancjami wymienionymi wyżej, to głównie substancje drobnocząsteczkowe, radon, formaldehyd, włókna syntetyczne, aerozole, policykliczne węglowodory, a także substancje organiczne. Jednym z najbardziej szkodliwych, uczulających czynników, szczególnie dla dzieci, jest dym papierosowy. CO POWINNO NASUWAĆ PODEJRZENIE......astmy oskrzelowej Powtarzające się napady kaszlu, świszczącego oddechu, duszności: w czasie zakażeń dróg oddechowych, w czasie lub po wysiłku, po kontakcie z kurzem (odkurzanie), zwierzętami, pyłkami roślin itp., po kontakcie z dymem papierosowym, ostrymi zapachami. Występowanie powyższych objawów: w nocy, szczególnie nad ranem, w rodzinie obciążonej alergią, u osoby z innymi chorobami alergicznymi, z przewlekłym ropnym katarem. Przewlekły lub nawracający kaszel; przedłużający się kaszel po zakażeniach dróg oddechowych. Przeziębienie, które zawsze schodzi na oskrzela....kataru alergicznego Katar (wyciek z nosa, zatkanie, uczucie spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła) utrzymujący się ponad 10 14 dni. Katar połączony z łzawieniem, swędzeniem, zaczerwienieniem oczu. Napady kichania. Katar związany ze swędzeniem nosa (chory majstruje przy nosie). Katar nasilony w trakcie pobytu na dworze wiosną lub latem. Katar po kontakcie z kurzem lub zwierzętami. Katar po przeziębieniu, który utrzymuje się zwykle kilka tygodni. Przewlekłe lub nawracające zapalenie zatok, ropny katar. Nawracające zapalenie ucha środkowego, przewlekłe wysiękowe zapalenie ucha środkowego. Przewlekłe upośledzenie oddychania przez nos (otwarte usta, chrapanie w nocy). Podkrążone oczy....alergii pokarmowej Bóle brzucha, wzdęcia, kolki, biegunka, wymioty, czasem zaparcie objawy te najczęściej występują jednocześnie z objawami ze strony układu oddechowego i skóry....że zmiany skórne mogą mieć podłoże alergiczne Swędzące zmiany skórne utrzymujące się lub nawracające przynajmniej przez sześć miesięcy. Zmiany skórne w następujących miejscach: zgięcia łokciowe, za kolanami, na kostkach, na nadgarstkach, pod pośladkami, wokół szyi, uszu lub oczu. Zmiany pojawiające lub nasilające się: po spożyciu pewnych pokarmów, po kontakcie ze zwierzętami, w trakcie lub po wykonywaniu czynności związanych z pracą zawodową. Jeżeli zaobserwujesz opisane objawy u dziecka, warto wykonać diagnostykę alergiczną. Grupa LUX MED wprowadziła Program Diagnostyka Alergii przeznaczony dla dzieci w wieku od 3. do 18. roku życia, obejmujący zestaw badań laboratoryjnych oraz dwie specjalistyczne konsultacje z ukierunkowaniem dalszego leczenia i postępowania. Więcej informacji: www.luxmed.pl 14 blisko zdrowia 2/2013 wiosna

NASI LEKARZE Zawsze czuć się potrzebną Medycyna to u nas tradycja rodzinna. Prapradziadek i pradziadek byli lekarzami, a dziadek felczerem. Do dziś przechowuję jego ręcznie wypisaną receptę. Mama z kolei jeszcze przed wojną pracowała jako pielęgniarka. Leczenie i pomoc mam chyba we krwi. Jak zaczęła się Pani przygoda z medycyną? Monika Madalińska: Karierę zawodową rozpoczęłam u polskich prekursorów transplantologii, potem zajęłam się pulmonologią i pracowałam w Akademii Medycznej, m.in. prowadziłam wykłady ze studentami. Na początku lat 90. zostałam dyrektorem medycznym w korporacji medycznej, po wielu zmianach przekształconej w jedną z bardziej znanych na polskim rynku firm farmaceutycznych. Co Pani zdaniem znaczy być dobrym i spełnionym lekarzem? M. M.: Całe życie postępuję zgodnie z zasadami wyniesionymi ze szkoły medycznej. Moi mentorzy nauczyli mnie przede wszystkim solidności i analizy. Drugim bardzo ważnym aspektem jest gotowość. Ja po prostu muszę reagować, gdy coś się dzieje. Z czcią patrzę na ludzi, którzy pomagają innym. Gdy widzę na ulicy karetkę jadącą na sygnale i zapalone w środku światło, to zatrzymuję się i prawie staję na baczność, bo wiem, że tam właśnie trwa walka o czyjeś życie. Skąd decyzja, żeby mimo emerytury kontynuować pracę i to właśnie w LUX MED? M. M.: Pracę tutaj rozpoczęłam właściwie przez przypadek. Moim uczniem był ówczesny dyrektor medyczny AVI, który przy okazji jakiegoś spotkania zaprosił mnie do współpracy. Pracuję już blisko Pani Doktor od lat kolekcjonuje filiżanki. cztery lata i przede wszystkim cenię tutejszą atmosferę. Lubię ludzi i cieszę się, mogąc udzielać konsultacji i pomagać. Co dla Pani jest najważniejsze w życiu zawodowym? M. M.: Już jako mała dziewczynka bawiłam się głównie w szpital. Pasja leczenia była we mnie od zawsze, moim konikiem medycznym są leki, ich zastosowanie i dawkowanie. Zainteresowanie nimi rozwijało się we mnie już od czasów stanu wojennego, kiedy wspólnie z wieloma kolegami pracowaliśmy w kościele św. Stanisława Kostki. Otrzymywaliśmy tam w darach tysiące leków, które trzeba było ocenić pod kątem wskazań, daty ważności i przygotować zasady ich rozdziału. Także od tego momentu coraz silniej odczuwałam potrzebę zaangażowania się w pomoc potrzebującym. Od czasu do czasu zbierałam pieniądze np. na buty dla dzieci w Bieszczadach, a potem zabawki. Kilka lat temu zorganizowano akcję dla dzieci, które nie mogą samodzielnie oddychać, prowadzoną przez Centrum Zdrowia Dziecka. W jej ramach odbył się m.in. piknik pod hasłem Oddech dla Marty, który dla mnie osobiście stał się momentem kluczowym. Wtedy umocniło się we mnie przekonanie, że muszę zaangażować się w działania społeczne. Potem koleżanki zaprosiły mnie do przychodni dla bezdomnych prowadzonej przez Lekarzy Nadziei moja praca tam trwa już siedem lat. Myślę, że m.in. w ten sposób realizuje się moje chrześcijaństwo. Oprócz mnie w przychodni pracuje 20 lekarzy wielu specjalności, wszyscy są wolontariuszami. Jak Pani spędza czas wolny? M. M.: Jestem zapaloną internaut- ką. Przez internet zwiedzam świat, np. ostatnio Korsykę, oglądam także relacje na żywo ze świata zwierząt, m.in. żubry z Białowieży. Te zwierzęta są dla mnie symbolem prawdziwego życia. Od ponad czterech lat robię też szalik, ma już z półtora metra i końca nie widać. Kolekcjonuję również filiżanki, które przywoziłam z najróżniejszych stron świata. Im mniejsze, tym lepiej. Mam ich tak dużo, że coraz trudniej znaleźć mi miejsce na kolejną. Bardzo lubię zegary i włoską kuchnię, a także CURRICULUM VITAE dr n. med. Monika Madalińska W 1961 roku ukończyła Akademię Medyczną w Warszawie. W 1971 roku uzyskała tytuł doktora nauk medycznych. Posiada też II stopień specjalizacji w zakresie chorób wewnętrznych i chorób płuc. Pracuje w placówce LUX MED przy ul. Bobrowieckiej w Warszawie. spektakle muzyczne i teatralne, szczególnie zaś balet i do tego klasyczny. Współpracuję również ze Stowarzyszeniem Dziennikarzy dla Zdrowia, m.in. jestem jurorem w konkursie na najlepsze materiały medyczne publikowane w mediach. W tym roku w ramach podziękowania otrzymałam obrazek aniołka przygotowany przez dzieci będące pod opieką fundacji Anny Dymnej. Taki dowód wdzięczności to dla mnie prawdziwy powód do dumy. Dziękuję za rozmowę.