Streszczenie Nietechniczne Raportu o Oddziaływaniu na Środowisko Zespołu Elektrowni Wiatrowych Tychowo

Streszczenie Nietechniczne Raportu o Oddziaływaniu na Środowisko Zespołu Elektrowni Wiatrowych Tychowo

Wstęp Megawatt Baltica Sp. z. o. o. planuje budowę zespołu elektrowni wiatrowych o mocy 50 MW w okolicy Tychowa i Noskowa (gmina Sławno, województwo zachodniopomorskie, północna Polska). Inwestycja klasyfikowana jest (zarówno z punktu widzenia przepisów UE jak i polskich) jako mogąca wymagać sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko. Niniejsze Streszczenie Nietechniczne prezentuje informacje zawarte w raporcie o oddziaływaniu na środowisko sporządzonym dla inwestycji w roku 2007 i zawiera informacje o procedurach administracyjnych podjętych w związku z tym przedsięwzięciem. Pełny raport z oceny oddziaływania na środowisko jest do wglądu, a jego kopie można otrzymać (w cenie 65 zł) w: Gigawatt Development sp. z o. o., al. Wojska Polskiego 70, 70-479 Szczecin. Zgodnie z polskim prawem wszystkie podania i raporty środowiskowe są dostępne w Urzędzie Gminy Sławno. Dlaczego inwestycja jest potrzebna? Rozwój odnawialnych źródeł energii, wraz z przedsięwzięciami zmierzającymi do ograniczenia i bardziej efektywnego wykorzystania energii, ma priorytetowe znaczenie zarówno w skali kraju jak i Europy. Konwencjonalne źródła energii przy wytworzeniu 1 kwh energii w wyniku spalania węgla kamiennego emitują średnio około: 5,5g SO2, 4,2g NOx, 700g CO2, 49g pyłów. Turbiny wiatrowe przetwarzają energię kinetyczną wiatru na energię elektryczną nie powodując przy tym wymienionych wyżej emisji. Mimo to mogą powodować niekorzystne oddziaływania na środowisko, w szczególności związane ze śmiertelnością ptaków, wytwarzaniem hałasu i migotaniem cieni. Raport o oddziaływaniu na środowisko (OOŚ) sporządza się w celu określenia charakteru i znaczenia ewentualnych oddziaływań i - o ile to możliwe - zapobieżenia im lub złagodzenia ich. Co składa się na inwestycję? Proponowana inwestycja obejmuje turbiny wiatrowe oraz stacje elektroenergetyczną (GPZ), drogi serwisowe i kable łączące turbiny ze stacją elektroenergetyczną w celu zasilania sieci państwowej wytwarzaną energią. W ramach projektu nie mam potrzeby prowadzenia nowej energetycznej linii napowietrznej ponieważ stacja GPZ zlokalizowana jest pod istniejącą linią.

Proponowane przedsięwzięcie rozważano w dwóch wariantach, scharakteryzowanych w poniższej tabeli: Parametry techniczne wariant 1 wariant 2 Ilość elektrowni 27 20 Wysokość wieży 95,0m 100,0m Średnica śmigła 90,0m 90,0m Wysokość całej elektrowni + 140,0m + 145,0m Moc elektrowni wiatrowej 1,8 MW 2,5 MW Moc całego zespołu 48,6 MW 50,0 MW Powierzchnia zabudowy pojedynczej elektrowni 15,6 m2 28,26 m2 Powierzchnia zabudowy zespołu elektrowni 421,20m2 565,20m2 Powierzchnia zabudowy stacji GPZ 5200,00m2 5172,73m2 Gdzie będzie zlokalizowana farma wiatrowa? Farma wiatrowa zlokalizowana ma być na gruntach rolnych na wschód od Sławna i południowych zachód od Słupska, we wschodniej części województwa zachodniopomorskiego (blisko granicy z województwem pomorskim). Teren projektowanej inwestycji to część Równiny Sławieńskiej. To teren lekko pagórkowaty, położny około 50m npm. Równinę przecina szeroka dolina rzeki Wieprzy. Rejon ten zaliczany jest do obszarów gdzie panują korzystne warunki wietrzne, przy czym przeważają wiatry zachodnie i południowo-zachodnie. Najbliższe osady to Tychowo, Noskowo, Warszkówko, Wrześnica i Bzowo (położóne w województwie pomorskim). Są to stare osady (ponad stuletnie). W pobliżu proponowanej farmy wiatrowej znajdują się zarejestrowane stanowiska archeologiczne. Tychowo mapa1: Położenie Tychowa w Polsce

Jaki jest aktualny stan środowiska? Proponowana lokalizacja nie znajduje się w obrębie jakiegokolwiek obszaru chronionego. Najbliższym obszarem chronionym jest obszar Natura 2000 Dolina Wieprzy i Studnicy (PLH 220038) obszar wyznaczony na podstawie dyrektywy siedliskowej. Inne obszary chronione (rezerwaty przyrody, parki narodowe, obszary Natura 2000) znajdują się w odległości 10 km lub większej. Przedmiotowy obszar nie jest wymieniany jako obszar szczególnego znaczenia w żadnym oficjalnym spisie ani w artykułach naukowych dotyczących świata przyrody albo ochrony przyrody w województwie zachodniopomorskim. W ramach badań przeprowadzonych podczas przygotowywania raportu OOŚ zrealizowano 12-miesięczny program monitoringu świata zwierzęcego w obrębie lokalizacji inwestycji. Wyniki monitoringu przedstawiono szczegółowo w odrębnym raporcie z monitoringu i omówiono w raporcie OOŚ. Badania obejmowały 37 dni obserwacji w okresie od marca 2006 do kwietnia 2007 w czasie których rejestrowano gatunki i ilości zaobserwowanych zwierząt oraz miejsca obserwacji (dla ptaków również przybliżoną wysokość lotu). Badania wykazały, że na analizowanym obszarze występuje kilkadziesiąt gatunków zwierząt (gadów, płazów, ptaków i ssaków), jednak znaczące niekorzystne oddziaływanie farmy wiatrowej na którąkolwiek z tych populacji jest mało prawdopodobne. mapa2: Proponowana lokalizacja turbin wiatrowych

Pola w okolicach Tychowa zamieszkuje dla około 30 gatunków ptaków, z których większość jest pod ochroną. Są one jednak pospolite i nie są w tym regionie zagrożone. Pola te odwiedza też regularnie wiele ssaków (sarny, dziki, lisy, zające, małe gryzonie i nietoperze). Stwierdzono, że w okolicy tej gniazduje gąsiorek (gatunek wymieniony w załączniku I do dyrektywy ptasiej). Kilka innych gatunków z tego wykazu wykorzystuje ten obszar jako miejsce żerowania, w tym gniazdujący we wsi Tychowo bocian biały. Zaobserwowano również wizyty drapieżników takich jak bielik czy błotniak stawowy. Stare drzewa rosnące wzdłuż lokalnych dróg są miejscem gniazdowania i żerowania większości ptaków i ważnym siedliskiem drobnych ssaków. Okolice Tychowa nie są uważane za ważny obszar dla ptaków migrujących, zaobserwowano tu jednak dużą grupę siewki złotej (około 1700 ptaków). Należy zauważyć, że w czasie wędrówek siewki mogą tworzyć grupy liczące kilka tysięcy osobników. Badania prowadzone równolegle w kilku obszarach referencyjnych wokół terenu lokalizacji wskazują, że teren wyznaczony dla farmy wiatrowej w Tychowie leży poza trasą przelotu ptaków wzdłuż wybrzeża Bałtyku. Najbliższe tereny stanowiące miejsca gniazdowania lub zbiórki przed jesiennym odlotem dla dużych grup ptaków (w tym gatunków zagrożonych) to doliny Wieprzy (3 km od terenu inwestycji) i Słupi (12 km od terenu inwestycji). Jakie będzie oddziaływanie inwestycji w czasie jej budowy? Główne oddziaływania na etapie budowy związane są z robotami ziemnymi: budową fundamentów na wieże i kopaniem rowów na kable, budową dróg serwisowych i stacji elektroenergetycznej łączącej farmę wiatrową z siecią państwową oraz transport elementów wież i turbin. Znaczna odległość od najbliższych osad oraz fakt, że prace będą wykonywane tylko w ciągu dnia zabezpieczają przed uciążliwością nadmiernego hałasu generowanego przez sprzęt budowlany.

Teren będzie obsługiwany z dróg publicznych zatem żadne drogi (poza gruntowymi drogami serwisowymi wykorzystywanymi w czasie eksploatacji farmy wiatrowej) nie będą budowane do użytku w czasie budowy. W czasie budowy wież mogą zdarzać się kolizje ptaków z tymi nowymi elementami, zwłaszcza w nocy, gdy warunki atmosferyczne ograniczą widoczność. Jednak obserwacje w istniejących farmach wiatrowych wykazują, że są to jednostkowe zdarzenia i nie będą miały istotnego wpływu na lokalne populacje ptaków. Jako że teren nie leży na głównej trasie przelotów nie będzie to miało istotnego wpływu na populacje migrujące. Ze względu na możliwość występowania na terenie budowy stanowisk archeologicznych, prace należy prowadzić zgodnie z wymaganiami formalnymi obowiązującymi w odniesieniu do potencjalnych stanowisk archeologicznych. Budowa farmy wiatrowej Jakie będą oddziaływania podczas eksploatacji farmy wiatrowej? Oddziaływania opisane niżej zostały zidentyfikowane jako najistotniejsze w czasie OOŚ. Emisja hałasu Najbliższe osady są odseparowane od terenu farmy wiatrowej kilkoma obszarami zalesionymi, drzewami rosnącymi wzdłuż lokalnych dróg i parkiem dworskim w Tychowie. Farma wiatrowa będzie oddalona od tych osad o około 500 m do 2 km. Modelowanie hałasu wskazuje, że w czasie eksploatacji farmy wiatrowej dla obu opcji normy dopuszczalnego poziomu hałasu nie będą przekroczone w najbliższym zamieszkanym terenie. Poziom hałasu będzie niższy w opcji drugiej którą to opcję wybrano do realizacji. Wyniki modelowania przedstawiające poziomy hałasu dla opcji drugiej pokazano na mapie zamieszczonej na końcu niniejszego Streszczenia. Jako że najbliższe obszary chronione znajdują się dalej od farmy wiatrowej niż obszary zamieszkane, jest mało prawdopodobne by hałas wytwarzany przez turbiny wiatrowe oddziaływał na nie negatywnie.

Migotanie cieni Obracające się łopatki turbiny wiatrowej mogą wytwarzać efekt stroboskopowy (oddziałujący bezpośrednio na ludzki mózg). Efekt wywoływany jest przez cień migotający z dużą częstotliwością. Turbiny które mają być zastosowane na proponowanej farmie wiatrowej będą obracać się z mniejszą częstotliwością w ten sposób efekt będzie skutecznie zredukowany u źródła. Według większości źródeł efekt migotania cieni odczuwany jest w promieniu około 500 m w tym przypadku w takiej odległości od wież nie znajdują się żadne tereny zamieszkane. Oddziaływanie na miejscową faunę (zwłaszcza ptaki) 27 turbin o wysokości 140 metrów albo 20 turbin o wysokości 145 metrów stanowić będzie przeszkodę dla zwierząt latających. Dotyczy to zwłaszcza ptaków, ponieważ nietoperze znacznie łatwiej wykrywają przeszkody w każdych warunkach pogodowych. Najskuteczniejszym sposobem minimalizacji ewentualnego niekorzystnego oddziaływania farmy wiatrowej jest umieszczenie jej z dala od tras przelotów (tak jak ma to miejsce w tym przypadku). Obserwacje i doniesienia dotyczące populacji ptaków w pobliżu działających farm wiatrowych (lądowych i morskich) wykazują, że ptaki skutecznie unikają kolizji z turbinami i jednocześnie nie boją się farm wiatrowych wykorzystując ich tereny jako żerowiska. Wydaje się, że sposób wykorzystania sąsiednich terenów (rodzaj upraw, stan utrzymania itd.) ma większy wpływ na populację ptaków niż obecność farmy wiatrowej. Sądząc po wynikach 12-miesięcznego monitoringu terenu proponowanej lokalizacji farmy wiatrowej, nie leży on na trasie przelotów ptaków ani nie stanowi też ważnego obszaru lęgowego gatunków chronionych. W związku z powyższym spodziewać się można, że kolizje zdarzać się będą tylko incydentalnie i że nie będą one miały istotnego wpływu na lokalne populacje. Mając na uwadze to, że podczas monitoringu zaobserwowano grupy siewki złotej (około 1700 ptaków), obserwacje pod katem tego gatunku należy dalej prowadzić w czasie funkcjonowania farmy wiatrowej. Jako że w obu rozważanych opcjach proponuje się podobne (z punktu widzenia przeszkód w migracji) wysokości turbin, za lepszą należy uznać opcję drugą w której przewiduje się mniejszą liczbę turbin. Niejonizujące promieniowanie elektromagnetyczne Generatory prądu stanowią źródło niejonizującego promieniowania elektromagnetycznego. Promieniowanie może mieć niekorzystny wpływ na organizmy żywe. W przypadku generatorów montowanych w turbinach wiatrowych takie niekorzystne oddziaływanie może występować w bliskiej odległości, tj. do kilku metrów od

generatora i tylko jeśli organizm wystawiony jest na działanie promieniowania przez dłuższy czas. Mając na uwadze to, że generatory umieszczone są na wysokości 100 metrów nad ziemią (taka jest wysokość wieży) i że najbliższe tereny zamieszkane są oddalone o ponad 500 m, można stwierdzić, że istotne oddziaływanie nie będzie miało miejsca. Stacja elektroenergetyczna będzie zaprojektowana tak, by wszelkie istotne oddziaływania (w tym promieniowanie elektromagnetyczne) ograniczyć do obszaru wyznaczonego na tę stację. Nowa linia elektroenergetyczna nie będzie potrzebna ponieważ stacja elektroenergetyczna zlokalizowana będzie bezpośrednio pod istniejącą linią napowietrzną. Wpływ na krajobraz W celu dokonania oceny tego wpływu stworzono komputerową symulację panoram uznanych za najbardziej zagrożone (np. widoku na zabytkowy kościół z głównej ulicy wsi). Najbliższy obszar chronionego krajobrazu znajduje się w odległości ponad 10 km. Ze względu na pofałdowany krajobraz, liczne enklawy leśne i drzewa rosnące wzdłuż starej drogi lokalnej, farmy wiatrowe nie będą stanowiły istotnej uciążliwości wizualnej. Obie proponowane opcje są dopuszczalne, jednak mniejsze oddziaływanie wizualne będzie miała opcja druga w której przewidziano mniej turbin. wizualizacja 1: Panorama z turbinami wiatrowymi

Sytuacje awaryjne Potencjalne sytuacje awaryjne w przypadku farm wiatrowych mogą być spowodowane wyjątkowo silnymi wiatrami i/lub erozją fundamentu wieży. Może to prowadzić do przewrócenia wieży lub ścięcia jednej z łopat wirnika. Środkiem zapobiegawczym jest zabezpieczenie polegające na obracaniu łopat wirnika pod kątem zapewniającym najmniejszy opór w przypadku wiatrów o prędkości powyżej 25 m/s. Ponadto grunt u stóp wież może być stabilizowany dla zapobieżenia erozji. Jednak w mało prawdopodobnym przypadku wystąpienia takiej sytuacji awaryjnej, oddziaływanie powinno ograniczyć się do niezamieszkanych terenów rolniczych. Przewrócona wieża sięgnie mniej więcej 150 m od fundamentu, a ścięta łopata może zostać odrzucona (według danych literaturowych) na trzykrotność całkowitej wysokości turbiny. Jako że najbliższy obszar zamieszkany znajduje się w odległości 500 metrów lub większej, nie byłby on w zasięgu oddziaływania sytuacji awaryjnej. Oddziaływanie skumulowane Najbliższe lokalizacje znanych istniejących lub planowanych farm wiatrowych znajdują się w: gminie Kobylnica (województwo pomorskie): odległość 8 km gmina Postomino (województwo zachodniopomorskie): odległość 7 km Odległość między farmami powinna zapewnić niezakłócony przelot ptaków wzdłuż wybrzeża Bałtyku. Odległości są zgodne z zaleceniami dotyczącymi wzajemnego rozmieszczenia farm wiatrowych zamieszczonymi w planie zagospodarowania przestrzennego dla województwa zachodniopomorskiego. Jakie będą oddziaływania podczas wycofywania z eksploatacji? Przewiduje się, że farma wiatrowa funkcjonować będzie przez około 30 lat. Główny efekt likwidacji polegać będzie na wytworzeniu odpadów przede wszystkim złomu metalu i gruzu. Oddziaływanie ciężkiego sprzętu na tym etapie będzie porównywalne do oddziaływania na etapie budowy. Można spodziewać się, że wycofane z eksploatacji turbiny i wieże zostaną zastąpione nowymi, bardziej nowoczesnymi. Z tego względu zaleca się by monitoring ptaków prowadzić przez 3 ostatnie lata eksploatacji farmy wiatrowej w celu uzyskania danych dla optymalnego zaprojektowania następnej inwestycji. Która z opcji charakteryzuje się silniejszymi oddziaływaniami? Efektem opcji nie robienia niczego byłby brak oddziaływań wywołanych lokalizacją i eksploatacją farmy wiatrowej, ale zarazem opcja ta nie pozwoliłaby na realizację polityki pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych.

Oddziaływania w przypadku dwóch głównych opcji (27 turbin po 1,8 MW albo 20 turbin po 2,5 MW) opisano omawiając możliwe znaczące oddziaływania. Podczas gdy oddziaływania w przypadku obu opcji mieszczą się w dopuszczalnych granicach, bardziej korzystna wydaje się opcja druga (budowa 20 turbin) w której oddziaływanie hałasu obejmuje mniejszy obszar i w której jest mniejsze prawdopodobieństwo kolizji ze zwierzętami. Ponadto w opcji tej przewiduje się zajęcie mniejszej powierzchni na drogi i mniejszy wpływ na krajobraz. Jakie środki można przedsięwziąć aby ograniczyć oddziaływania niekorzystne i wzmocnić oddziaływania korzystne? Głównym sposobem zapobieżenia znacznemu oddziaływania farmy wiatrowej na środowisko jest wybór odpowiedniej lokalizacji (z dala od terenów zamieszkanych i obszarów ochrony przyrody, w tym tras wędrówek zwierząt) tak jak to miało miejsce w tym przypadku. Wybór technologii również ma wpływ na rodzaj i wielkość występujących oddziaływań. W tym przypadku wybór turbin wolnoobrotowych i generatorów o mniejszej emisji drgań obniża możliwość wystąpienia efektu stroboskopowego i drgań. Wybór opcji zakładającej mniejszą liczbę turbin powoduje, że mniejszy jest obszar oddziaływania hałasu i niższe jest prawdopodobieństwo kolizji z ptakami. Bardzo prawdopodobne jest, że niektóre z tych kolizji nie będą miały dla ptaków skutków śmiertelnych, lecz powodować będą obrażenia. W związku z tym operator farmy wiatrowej powinien zapewnić możliwość leczenia ptaków poszkodowanych w wyniku kolizji. W rejonie funkcjonują już odpowiednie lecznice dla ptaków: w Wolińskim Parku Narodowym, w Szczecinie, w Warcinie na terenie Technikum Leśnego. W pobliżu proponowanej lokalizacji inwestycji odkryto miejsce gniazdowania gąsiorka. Miejsce to nie koliduje bezpośrednio z planowaną inwestycją, ale usytuowanie gniazd należy określić dokładniej aby uniknąć niepotrzebnych zakłóceń, zwłaszcza na etapie budowy. W celu zminimalizowania możliwości wystąpienia sytuacji awaryjnych, turbiny należy wyposażyć w zabezpieczenia na wypadek silnych wiatrów. Aby uniknąć erozji gleby grunt w pobliżu fundamentów wież należy stabilizować. Planując drogi serwisowe i dostęp do terenu inwestycji podczas budowy należy unikać niszczenia roślinności (zwłaszcza starych drzew wzdłuż dróg lokalnych). Prace budowlane należy prowadzić poza sezonem wędrówek ptaków. Podczas prac budowlanych istnieje niebezpieczeństwo uwięzienia gadów i płazów w wykopach. Gdyby budowa miała trwać w porze w której zwierzęta te są aktywne, wykopy należałoby sprawdzać regularnie i uwięzione zwierzęta ratować. Gdyby przypadki takie

zdarzały się często, należałoby skonsultować się z biologiem w celu określenia środków zaradczych odpowiednich dla danej lokalizacji wykopu. Istnieje możliwość, że budowa będzie dotyczyć stanowiska o znaczeniu archeologicznym. W takiej sytuacji należy postępować zgodnie z odpowiednimi procedurami, a o wszelkich znaleziskach powiadamiać służby archeologiczne. Jakiego rodzaju monitoring będzie konieczny? Nie ma potrzeby prowadzenia monitoringu w czasie budowy ponieważ nie występują istotne niepewności i nie przewiduje się znaczących oddziaływań niekorzystnych. Należy wykonać pomiary hałasu na granicach nieruchomości w celu określenia poziomu wytwarzanego hałasu. Pomiary takie należy przeprowadzić przed rozpoczęciem eksploatacji farmy wiatrowej (albo przy wyłączonych wszystkich turbinach) i powtórzyć w czasie pracy turbin. W miarę możliwości warunki tych dwóch pomiarów powinny być podobne (rozmieszczenie punktów pomiarowych, stosowany sprzęt, pora, warunki atmosferyczne itd.). Gdyby pomiary wykazały przekroczenie dopuszczalnych poziomów hałasu, należy podjąć działania zmierzające do obniżenia poziomu hałasu u źródła (na przykład przez obniżenie mocy najbliższych turbin). Monitoring zwierząt powinien objąć: trzyletni monitoring wszystkich gatunków chronionych (zwłaszcza ptaków wymienionych w załączniku I do dyrektywy ptasiej i/lub uważanych za gatunki zagrożone na poziomie krajowym). Wyniki monitoringu należy analizować i interpretować pod kątem ewentualnej potrzeby zastosowania dodatkowych środków łagodzących lub kompensujących; trzyletni monitoring migracji wiosennej i jesiennej przy użyciu specjalistycznego sprzętu; trzyletni program monitoringu nietoperzy, w tym inwentaryzacja występujących gatunków i zmian w ich populacji lub zwyczajów wynikających z eksploatacji farmy wiatrowej; w ciągu pierwszych 3 lat eksploatacji należy prowadzić badania w celu wykrycia ewentualnych martwych zwierząt (ptaków i nietoperzy) w pobliżu turbin wiatrowych dokumentując zwierzęta padłe w wyniku kolizji. Takie badania należy prowadzić co najmniej dwukrotnie w ciągu miesiąca przez cały rok i co 10 dni w porze migracji. Ewentualne odkryte padłe zwierzęta należy klasyfikować pod względem gatunku i rejestrować datę i miejsce znalezienia. Wynik monitoringu będzie przedstawiany miejscowym władzom co 6 miesięcy. Ponadto zaleca się by monitoring ptaków prowadzić przez 3 ostatnie lata eksploatacji farmy wiatrowej w celu uzyskania danych dla optymalnego zaprojektowania następnej inwestycji.

Jaki będzie wpływ proponowanej inwestycji na zatrudnienie i warunki zamieszkania? Proponowana inwestycja nie wygeneruje nowych stałych miejsc pracy. Nie wpłynie zasadniczo na w przeważającej mierze rolniczy charakter wykorzystania ziemi (ziemia wokół turbin może być uprawiana). Prognozowane oddziaływania proponowanej inwestycji nie przekraczają dopuszczalnych norm na granicy obszarów zamieszkanych (w tym gospodarstw rolnych). Eksploatacja farmy wiatrowej nie przyczyni się do znacznego zwiększenia ruchu drogowego. Na etapie budowy istniejące drogi będą wykorzystane do dostarczenia części turbin, a nowe gruntowe drogi serwisowe do dostępu do samych turbin. Prace budowlane potrwają około jednego roku, a transport materiałów i części będzie rozłożony w czasie. Przedsięwzięcie nie wiąże się z potrzebą wysiedlania mieszkańców. wizualizacja 2: Panorama z turbinami wiatrowymi i obszarem zamieszkanym Jaki jest prawny kontekst przedsięwzięcia? Oficjalną procedurę lokalizacji inwestycji rozpoczęto od zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Sławno w latach 2003 i 2004. Zmiany, określone w uchwałach Rady Gminy nr nr IV/22/2003, XV/75/2004 i XV/76/2004, zezwalały na umieszczenie farmy wiatrowej na polach obrębów Noskowo i Tychowo. Zgodnie z wymaganiami polskiego prawa sporządzono prognozy oddziaływania na środowisko dla proponowanych zmian w planie. Proponowane zmiany w planie i prognozy zostały udostępnione do wglądu publicznego. Władze gminy powiadomiły potencjalnie zainteresowane strony w tym mieszkańców jak również jednostki administracji odpowiedzialne m.in. za dystrybucję energii, lotnictwo, telekomunikację, zbiorniki wód powierzchniowych i melioracje, ochronę przyrody, miejscową parafię itd. Nie wniesiono żadnych sprzeciwów. Przygotowano również otwarte spotkanie (ogłoszone w lokalnej prasie i w urzędach), na które nikt nie przyszedł.

Inwestor wystąpił o decyzję środowiskową w dniu 25 września 2005 roku. Zgodnie z polskimi wymogami, władze gminy - po konsultacji z właściwymi władzami - zadecydowały o konieczności sporządzenia raportu OOŚ W ramach przygotowywania raportu OOŚ inwestor zlecił 12-miesięczne monitorowanie świata zwierzęcego w otoczeniu proponowanej lokalizacji. Analiza ta dotyczyła głównie ptaków. Raport OOŚ przekazano władzom lokalnym w czerwcu 2007 roku i zgodnie z polską procedurą administracyjną skonsultowano z właściwymi władzami, które określiły warunki, jakie ich zdaniem powinny być ujęte w decyzji. Warunki te obejmowały zalecenia dotyczące korzystania z dróg publicznych i sposobów zagospodarowania odpadów i wierzchniej warstwy gleby podczas budowy. Warunki dotyczące ochrony środowiska obejmowały wymóg monitorowania poziomu hałasu wytwarzanego przez farmę wiatrową oraz monitoring oddziaływania na zwierzęta. Oddziaływanie na zwierzęta ma być monitorowane przez co najmniej 3 lata. Wyniki monitoringu mają być przedstawiane miejscowym władzom co 6 miesięcy. W ramach procedury OOŚ raport OOŚ był wystawiony do publicznego wglądu przez 21 dni. O dacie i miejscu udostępnienia OOŚ poinformowano na stronie internetowej gminy (www.gminaslawno.pl ), na tablicy informacyjnej Urzędu i w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Gminy (http://ug.slawno.ibip.pl/public/ ). Termin wnoszenia uwag określono na 4 do 25 czerwca 2007 roku. Według informacji uzyskanych w Urzędzie Gminy w okresie tym nie otrzymano żadnych uwag. Pozwolenie na korzystanie ze środowiska zawierające powyższe warunki wydano 23 sierpnia 2007 roku. Przedmiot decyzji opisani jako zespół elektrowni wiatrowych Tychowo składającą się z 20 turbin po 2,5 MW o łącznej mocy 50 MW (potwierdzając tym samym wybór opcji z 20 turbinami). Od decyzji nie odwoływano się po jej wydaniu. Inwestor następnie wystąpił o pozwolenie na budowę. Decyzję taką wydaje inny organ - Starostwo - i wymaga ona wcześniejszego uzyskania decyzji środowiskowej. Pozwolenie na budowę wydano 19 października 2007 roku. Zawierało ono dodatkowe zalecenia dotyczące uzyskania pozwolenia konserwatora zabytków przed rozpoczęciem robót ziemnych ze względu na stanowiska archeologiczne znajdujące się w pobliżu terenu inwestycji. Od decyzji nie odwoływano się po jej wydaniu.

Załącznik I: Mapa oddziaływania hałasu i rozmieszczenie stanowisk archeologicznych