Miejsce profilaktyki uzależnień w ochronie zdrowia



Podobne dokumenty
Pozytywna profilaktyka oparta na wiedzy

Zanim pojawią się zachowania problemowe/ ryzykowne - profilaktyka uniwersalna. Krzysztof Ostaszewski Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie

Profilaktyka uzależnień?

w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Dąbrowa na 2010 rok

Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2013 rok

Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2012 rok

Opis realizowanych działań Realizator Wskaźniki Kwota. 1. Program profilaktyczny Debata

Sprawozdanie z realizacji Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w 2018r. Gmina Krapkowice

Projekt zmian Wojewódzkiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata

Aneks do Programu Wychowawczo Profilaktycznego Szkoły Podstawowej im. Jana Długosza w Piekarach opracowany na podstawie

Uchwała Nr XXXIV/262/13 Rady Gminy Santok z dnia r. w sprawie : uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2014 rok.

PROGRAM PROFILAKTYKI. Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5. W Piotrkowie Tryb.

Opis realizowanych działań 1. Program profilaktyczno wychowawczy,,epsilon * Realizator Wskaźniki Kwota

SZKOLNY PROGRAM WYCHOWAWCZY I PROFILAKTYCZNY ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH IM. WŁ. JAGIEŁŁY W ŁODYGOWICACH

Szkolny Program Profilaktyki

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI KRAJOWEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII W 2006 ROKU. Powiat:

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM IM. ORŁA BIAŁEGO W CHOTOMOWIE NA LATA 2015/2016, 2016/2017, 2017/2018

Działania samorządów w przeciwdziałaniu narkomanii w 2017 roku

Uchwała Nr XV/106/15 Rady Gminy Santok z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie : uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2016 rok.

Profilaktyka uzależnień. w ustawie o zdrowiu publicznym

Tworzenie skutecznych programów profilaktycznych. Krzysztof Ostaszewski Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie

Grupą docelową programu są dzieci w wieku 7-10 lat, objęte programem edukacji wczesnoszkolnej.

Co to jest profilaktyka uzależnień? Poziomy współczesnej systemowej profilaktyki. Materiały ze szkolenia Rady Pedagogicznej w dniu r.

Załącznik nr 2 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

Dlaczego promocja zdrowia i profilaktyka jest opłacalną inwestycją?

Tworzenie lokalnych strategii promocji zdrowia i profilaktyki dobra praktyka. Sławomir P. Pietrzak

Cel IV: Profilaktyka narkomanii i dopalaczy

Sprawozdanie z realizacji Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w 2017r.

Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Kłodzku

(artystyczną, społeczną, sportową itp.). Strategie interwencyjne pomagają w rozwiązywaniu problemów, wspierają w sytuacjach kryzysowych.

PROGRAM PROFILAKTYKI I BEZPIECZEŃSTWA

Program profilaktyki. Zespołu Szkół nr 3 im. Jana III Sobieskiego W Szczytnie

Wymagania dotyczące działań profilaktycznych w szkołach i placówkach oświatowych

PODSTAWA PRAWNA : Działalność wychowawcza, edukacyjna, informacyjna i profilaktyczna szkoły w celu przeciwdziałania narkomanii.

Program profilaktyki Gimnazjum Nr 2 w Ciechanowie do realizacji w latach 2012/2015

Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata

Projekt z dnia 25 czerwca 2015 r. z dnia r.

Cel zadań Zadania Sposoby realizacji Osoby odpowiedzialne. zdrowego stylu dotyczących profilaktyki uzależnień (wydział życia

UCHWAŁA NR XXII/181/16 RADY GMINY PSZCZÓŁKI. z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2017

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

Szkolny Program Profilaktyki 2016/2017

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 71. im. HENRYKA SIENKIEWICZA W ŁODZI SPIS TREŚCI II. Diagnoza problemów.. III.

PROGRAM PROFILAKTYKI W BURSIE NR 6 W WARSZAWIE na rok szkolny 2016/ /2018

Standardy Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

Program Domowych Detektywów Jaś i Małgosia na tropie oraz Fantastyczne Możliwości

w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2018

PROGRAM PROFILAKTYKI POWIATOWEGO CENTRUM KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO W IŁAWIE

Lublin, dn. 6 kwietnia 2016 r.

UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W BIERUNIU. z dnia r.

UCHWAŁA NR XXXVIII/429/13. RADY MIEJSKIEJ WE WSCHOWIE z dnia 30 grudnia 2013

Co chroni młodzieŝ przed ryzykownymi zachowaniami? Badania warszawskich gimnazjalistów

Najnowsze trendy w profilaktyce. Dr Joanna Chwaszcz Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Uchwała Nr XLIX/270/2014 Rady Gminy Klucze z dnia 14 marca 2014 r. w sprawie: przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2014

UCHWAŁA NR XXVIII/ /16 RADY GMINY NOWA WIEŚ LĘBORSKA

Szkoła Podstawowa im. Ewarysta Estkowskiego w Kostrzynie SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Brwinowie

Szkolny Program Profilaktyki

Sprawozdanie merytoryczne z realizacji Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2017r.

Profilaktyka w szkole według Z.B. Gasia rozumiana jest jako kompleksowy system rozwiązań obejmujący równolegle trzy nurty działania:

Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Bezpieczna i przyjazna szkoła bez nałogów i agresji

w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Dąbrowa na 2011 rok

w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2007r.

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ ŻEGLUGI ŚRÓDLĄDOWEJ IM. KMDR. B. ROMANOWSKIEGO W NAKLE NAD NOTECIĄ

Uchwała Nr Rady Miejskiej w Złotoryi z dnia stycznia 2019 r.

REALIZACJA ZADAŃ W RAMACH GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA MIASTA LUBLIN. Lublin, dnia 6 kwietnia 2016 r.

UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W SZPROTAWIE. z dnia r.

ARKUSZ KONTROLI. Informacje o kontroli:

ZDROWA l BEZPIECZNA SZKOŁA

System rekomendacji programów profilaktycznych

Rola regionalnej polityki społecznej

UCHWAŁA NR XL/535/17 RADY MIEJSKIEJ ORZESZE. z dnia 14 grudnia 2017 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2018

Szkolny program profilaktyki 2016/2017 Gimnazjum Nr 3 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

As zdolny do zajęć bez ograniczeń, uprawiający dodatkowo sport; B zdolny do zajęć WF z ograniczeniami; Bk zdolny do zajęć WF z ograniczeniami,

Ośrodek Interwencji Kryzysowej (OIK) Liczba podjętych działań. 2. Propagowanie informacji dotyczących profilaktyki zaburzeń psychicznych.

Załącznik nr 2 do Uchwały Nr XXXII/158/2017 Rady Gminy Lipusz z dnia 12 stycznia 2017 r. Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2017 rok

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1

Spis treści: 1. Wprowadzenie Cele, przedmiot i metodologia badania Opis wyników Wnioski... 9

Warszawa, 25 września 2015 r. DKOW-WWPB MK. Stowarzyszenie Ostra Zieleń.

Szkolny Program Profilaktyki

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2014 rok

Aneks do Programu Profilaktycznego zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form

Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna Nr 1 w Białymstoku

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 120 IM. KONSTYTUCJI 3 MAJA W ŁODZI

Program profilaktyki. Zespołu Szkół Agrobiznesu w Człuchowie

Strategia Województwa Dolnośląskiego w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom.

UCHWAŁA NR XXXIII/231/2016 RADY MIEJSKIEJ W BRZESKU. z dnia 28 grudnia 2016 r.

... pieczęć urzędu SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI KRAJOWEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII W 2007 ROKU

PORADNIA TERAPII UZALEŻNIENIA OD SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH

UCHWAŁA NR XXIV/280/17 RADY GMINY BRENNA. z dnia 30 listopada 2017 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2018 rok

Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata

PROGRAM PROFILAKTYKI

UCHWAŁA Nr 365/XXXII/2017 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 30 stycznia 2017 r.

UCHWAŁA NR XLII/334/2017 RADY MIEJSKIEJ W GOGOLINIE. z dnia 23 listopada 2017 r.

PROGRAM PROFILAKTYKI Gimnazjum im. św. Jana Pawła II w Nadarzynie

PROGRAM PROFILAKTYKI. I Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława Gębika w Kwidzynie na rok szkolny 2013/2014

Uchwała Nr XV/ 78 /2016 Rady Gminy Wijewo z dnia 07 stycznia 2016 r.

Anna Radomska konferencja. 5 listopada 2014 Warszawa. Zwiększanie skuteczności działań wychowawczych i profilaktycznych

Transkrypt:

Miejsce profilaktyki uzależnień w ochronie zdrowia Krzysztof Ostaszewski Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie

Zagadnienia 1. Ryzyko jako punkt odniesienia 2. Poziomy i granice profilaktyki 3. Perspektywa zdrowia publicznego 4. Zalety i wady poziomów profilaktyki Krzysztof Ostaszewski, IPiN 2

Profilaktyka polega na: 1/ eliminowaniu lub redukowaniu wpływu czynników ryzyka albo 2/ osłabianiu/ kompensowaniu czynników ryzyka używania substancji poprzez wzmacnianie czynników chroniących Krzysztof Ostaszewski, IPiN 3

Kierunki rozwoju profilaktyki Usuwanie czynników ryzyka Profilaktyka negatywna Kompensowanie wpływu czynników ryzyka Profilaktyka pozytywna Np. stosowanie przez szkoły kamer, ochroniarzy, narkotestów itp Np. uczenie umiejętności, udzielanie wsparcia, budowanie klimatu Krzysztof Ostaszewski, IPiN 4

Ocena poziomu ryzyka Z punktu widzenia profilaktyki jako dziedziny ochrony zdrowia/ dziedziny wiedzy, ocena ryzyka (czynników ryzyka) jest na pierwszym planie Dlatego tak ważna jest epidemiologia Poziomy profilaktyki uzależnień są oparte na ocenie stopnia ryzyka lub zagrożeń Krzysztof Ostaszewski, IPiN 5

Poziomy profilaktyki Kryterium Ocena indywidualnego poziomu ryzyka rozwoju problemu (np. problemu alkoholowego / narkotykowego) Ryzyko jak w ogólnej populacji profilaktyka uniwersalna Ryzyko większe od przeciętnej profilaktyka selektywna Wysokie ryzyko profilaktyka wskazująca Krzysztof Ostaszewski, IPiN 6

Profilaktyka uniwersalna Adresowana do całych populacji np. młodzieży szkolnej gdzie stopień ryzyka problemów zdrowotnych jest przeciętny Przykłady: Szkolne programy opóźniania wieku inicjacji alkoholowej w populacji nastolatków na progu okresu dojrzewania Cel: redukcja czynników ryzyka (wczesny wiek inicjacji alkoholowej) w danej populacji nastolatków Krzysztof Ostaszewski, IPiN 7

Profilaktyka uniwersalna - klient zbiorowy W profilaktyce uniwersalnej odbiorcą jest populacja (np. populacja gimnazjalistów) Efekty tych działań powinny być ocenianie z perspektywy zdrowia/ bezpieczeństwa/ rozwoju tej grupy wiekowej Krzysztof Ostaszewski, IPiN 8

Profilaktyka uniwersalna z perspektywy zdrowia publicznego Profilaktyka uniwersalna to postępowanie zmierzające do zachowania i umacniania zdrowia ludności przede wszystkim w wymiarze makrospołecznym, lokalnym, środowiskowym Wymiar jednostkowy jest na drugim planie Krzysztof Ostaszewski, IPiN 9

Profilaktyka selektywna Adresowana do wybranych grup lub jednostek, które ze względu na swoją sytuacje społeczną/rodzinną są narażone na większe niż przeciętnie ryzyko wystąpienia problemów alkoholowych/ narkotykowych Przykłady: działania edukacyjne, opiekuńcze, rozwojowe wobec dzieci z rodzin z problemem alkoholowym Działania profilaktyczne wynikają z samego faktu przynależności dziecka do grupy a nie z powodu problemów dziecka Krzysztof Ostaszewski, IPiN 10

Profilaktyka selektywna, przykłady grup podwyższonego ryzyka pojedyncze kryteria - dzieci w wieku przedszkolnym/ szkolnym, których rodzice się rozwiedli - dzieci z rodzin z problemem alkoholowym złożone kryteria - dzieci, których rodzice się rozwiedli i które mają problemy w nauce w szkole - dzieci z rodzin alkoholowych oraz z zaburzeniami zachowania Krzysztof Ostaszewski, IPiN 11

Profilaktyka wskazująca Adresowana do osób (grup osób), które demonstrują wczesne symptomy problemów, np. alkoholowych / narkotykowych, ale jeszcze nie spełniają kryteriów diagnostycznych picia szkodliwego/ brania problemowego lub uzależnienia od alkoholu / narkotyków Przykłady: interwencje z udziałem pedagoga i psychologa podejmowane wobec uczniów upijających się lub eksperymentujących z narkotykami Socjoterapia dla młodzieży z problemami zachowania (picie i upijanie się, ćpanie), problemami w nauce, agresją Krzysztof Ostaszewski, IPiN 12

Profilaktyka wskazująca, czyli jednostki i grupy wysokiego ryzyka jest uprzedzająca i objawowa polega na działaniach uprzedzających i interwencyjnych w momencie wystąpienia pierwszych objawów zaburzeń wymaga najczęściej indywidualnej pracy interwencyjnej lub grupowych działań o charakterze korekcyjnym Krzysztof Ostaszewski, IPiN 13

Trzy poziomy profilaktyki Jednostki wysokiego ryzyka Wskazująca.. -.... _ - Grupy podwyższonego ryzyka Selektywna Cała populacja Uniwersalna Krzysztof Ostaszewski, IPiN 14

Co ze starym podziałem? Tradycyjny podział na profilaktykę I, II, III Profilaktyka I stopnia (pierwszorzędowa) Profilaktyka II stopnia (drugorzędowa) Profilaktyka III stopnia (trzeciorzędowa) Nowy podział Promocja zdrowia Uniwersalna Selektywna Wskazująca Leczenie i resocjalizacja Postępowanie po leczeniu Krzysztof Ostaszewski, IPiN 15

Wady starego podziału Nieostre granice pomiędzy: profilaktyką a leczeniem profilaktyka III stopnia = leczenie, rehabilitacja, resocjalizacja profilaktyką I stopnia a promocją zdrowia Konsekwencje Działania naprawcze i lecznicze mają większą siłę przebicia niż profilaktyczne Mniejsze środki na profilaktykę Większe na działania naprawcze Krzysztof Ostaszewski, IPiN 16

Zalety nowego w stosunku do starego podziału Profilaktyka - uniwersalna - selektywna - wskazująca - akcentuje uprzedzający ( a nie naprawczy) charakter profilaktyki - wytycza granice z innymi działaniami w ochronie zdrowia (np. leczeniem) - ma jasne kryterium podziału Krzysztof Ostaszewski, IPiN 17

Miejsce profilaktyki w ochronie zdrowia Promocja zdrowia Profilaktyka Leczenie / Terapia Postępowanie po leczeniu Adaptacja z: Mrazek i Haggerty (1994) Krzysztof Ostaszewski, IPiN 18

Profilaktyka a promocja zdrowia Promocja zdrowia to wzmacnianie zdrowia i procesów, które służą zdrowiu w ogólnej populacji Tu nie chodzi o działanie na konkretne czynniki ryzyka problemów alkoholowych / narkotykowych Przykłady: Warsztaty artystyczne, rozwijanie twórczego myślenia, biwaki, rajdy rowerowe kiermasze zdrowej żywności, turnieje sportowe itp. Krzysztof Ostaszewski, IPiN 19

Wady nowego podziału Problemy etyczne z profilaktyką selektywną Wyzwanie Jak rekrutować uczestników, żeby uniknąć stygmatyzacji? Krzysztof Ostaszewski, IPiN 20

Wady nowego podziału Podział na profilaktykę selektywną i wskazującą jest niepraktyczny Podział na profilaktykę uniwersalną i promocję zdrowia też nie funkcjonuje w praktyce Pragmatyczny jest podział dychotomiczny na: 1/ profilaktykę uniwersalną 2/ profilaktykę w grupach ryzyka Krzysztof Ostaszewski, IPiN 21

Piśmiennictwo Mrazek P., Haggerty J. (red.) (1994) Reducing risks for mental disorders: Frontiers for preventive intervention research. Washington, DC: National Academy Press Ostaszewski K. (2005) Nowe definicje poziomów profilaktyki. Remedium,7-8 (149-150), 40-41. Ostaszewski, K. (2009). Czynniki i mechanizmy chroniące. Remedium, 5 (195), str. 32. Ostaszewski K.(2010): Kompendium wiedzy o profilaktyce, [w:] Przewodnik metodyczny po programach promocji zdrowia psychicznego i profilaktyki. Fundacja ETOH, Warszawa: 73-95. Szymańska J. Zamecka J. (2002) Przegląd koncepcji i poglądów na profilaktykę. [w:] Świątkiewicz G. (red.) Profilaktyka w środowisku lokalnym. Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa. Krzysztof Ostaszewski, IPiN 22