Wrocław, 23 lutego 2010 roku WK.60/P-16/K-92/09 Pan Marek Tramś Starosta Polkowicki ul. Górna 2 59-100 Polkowice Regionalna Izba Obrachunkowa we Wrocławiu, działając na podstawie art. 1 ust. 1 ustawy z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity: Dz.U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 z późn. zm.), przeprowadziła od 30 października 2009 r. do 13 stycznia 2010 r. kompleksową kontrolę gospodarki finansowej powiatu polkowickiego. Zakres badanych zagadnień, okres objęty kontrolą oraz ustalenia przedstawiono szczegółowo w protokole kontroli, podpisanym 13 stycznia 2010 r., którego egzemplarz pozostawiono w Starostwie. Ponadto w ramach kontroli gospodarki finansowej powiatu przeprowadzono kontrolę gospodarki finansowej Zespołu Szkół im. Narodów Zjednoczonej Europy w Polkowicach. W oparciu o odrębny protokół dotyczący tej kontroli do Kierownika kontrolowanej jednostki wystosowano wystąpienie pokontrolne (przekazane Panu do wiadomości). Z ustaleń kontroli wynika, że znaczna część zadań z zakresu gospodarki finansowej Powiatu prowadzona była prawidłowo. Część uchybień usunięto w trakcie kontroli. W celu wyeliminowania pozostałych nieprawidłowości niezbędne jest podjęcie skutecznych działań naprawczych, w szczególności w zakresie niżej wskazanych zagadnień. W zakresie gospodarki kasowej, druków ścisłego zarachowania oraz rozrachunków Na wnioskach o zaliczkę oraz na poleceniach wyjazdu służbowego, ujętych przy raportach kasowych za 2008 i 2009 rok objętych kontrolą, brakowało wskazania miesiąca w którym dowody te ujęte zostały w księgach rachunkowych, wbrew wymogom art. 21 ust. 1 pkt 6 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity: Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.). Na rozchodowych dowodach kasowych nie była podawana data, numer i pozycja raportu kasowego, mimo wymogu określonego w 5 pkt 15 Instrukcji gospodarki kasowej, stanowiącej załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 55/06 Starosty Powiatu Polkowickiego z 30 października 2006 r. Zdeponowane w kasie umowy gwarancji ubezpieczeniowych (11 szt.) na łączną kwotę 2.311.075,71 zł, pomimo iż straciły swoją ważność nie zostały zwrócone wystawcom. Terminy zwrotu poszczególnych gwarancji ustalone zostały w treści umów. Po terminie wskazanym w 6 fakturach za 2008 r. zapłacono zobowiązania na łączną kwotę 6.159,38 zł (opóźnienia w zapłacie wyniosły od 1 do 9 dni), co było niezgodne z art. 35 ust. 3 pkt 3 ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2005 r. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.), a od 1 stycznia 2010 r. z art. 44 ust. 3 pkt 3 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach
2 publicznych (Dz.U. Nr 157, po. 1240). W świetle tych przepisów wydatki publiczne powinny być dokonywane w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań. Nieprawidłowo dokonywano ewidencji księgowej na koncie 201 Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami wystawianych przez Starostwo Powiatowe faktur dotyczących ZUD oraz faktur dotyczących odpłatności za udostępnianie danych z Wydziału Geodezji, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami. W przypadku wykonania zamówień, pracownik Wydziału Geodezji ( ) wystawiał faktury za wykonane czynności, których kopie, zbiorczo raz w miesiącu, przekazywane były do Wydziału Finansowego celem zaksięgowania, przy czym w większości przypadków oryginały tych faktur nie zostały doręczone zamawiającemu. Taka praktyka doprowadziła do tego, iż na koniec 2008 r. Starostwo Powiatowe posiadało należności w kwocie 46.549,70 zł. Taki sposób prowadzenia ewidencji księgowej był niezgodny z przepisami ustawy o rachunkowości mówiącymi, iż podstawą zapisów w księgach rachunkowych są między innymi zewnętrzne własne dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej przekazane w oryginale kontrahentom (art. 20 ust. 2 pkt 2 ustawy), a zapisy w księgach rachunkowych powinny odzwierciedlać stan rzeczywisty (art. 24 ust. 2 ustawy). Brak było działań podejmowanych w celu wyegzekwowania nienależnie pobranych stypendiów w ramach programu Wyrównanie szans edukacyjnych poprzez program stypendialny dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych, który realizowany był w latach 2004-2005. Wypłata stypendiów następowała na podstawie złożonych wniosków, w których wnioskodawcy wskazywali wysokość dochodów na poszczególnych członków rodzin od których uzależniona była decyzja o przyznaniu stypendiów. W wyniku przeprowadzonej w 2006 r. przez Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego we Wrocławiu kontroli wykorzystania środków przyznanych w ramach programu, 25 sierpnia 2006 r. do części stypendystów skierowano pisma wzywające do udokumentowania wysokości zadeklarowanego dochodu. Kolejne czynności mające na celu wyegzekwowanie ujętej na koncie 240 Pozostałe rozrachunki kwoty 6.070,83 zł, stanowiącej należności z tytułu pobranych stypendiów podjęto w 2007 r. (wezwania z 6 lipca, 26 września oraz 15 listopada). W trakcie czynności kontrolnych, 6 stycznia 2010 r. w stosunku do jednego ze stypendystów skierowano pozew do sądu w celu odzyskania nienależnie wypłaconego świadczenia. W zakresie wydatków bieżących Objęte kontrolą listy płac pracowników Starostwa za miesiąc marzec i kwieceń 2009 r. oraz listy wypłat diet dla radnych za 2009 r. nie spełniały wymogów ar. 21 ust. 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości, gdyż nie zawierały wskazania miesiąca ujęcia dowodu w księgach rachunkowych. Dodatkowo, brak było na nich podpisu osoby, która je sporządziła, a także udokumentowania sprawdzenia list pod względem formalno-rachunkowym przez upoważnione do tego osoby, co było niezgodne z 9 pkt 8 Rozdziału III Instrukcji obiegu, kontroli i archiwizowania dokumentów księgowych w Starostwie Powiatowym w Polkowicach, wprowadzonej zarządzeniem Nr 55/06 Starosty Polkowickiego z 30 października 2006 r. regulującym gospodarkę finansową.
3 Gospodarka mieniem Przy sprzedaży ratalnej nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa, położonej w obrębie Ostaszów gmina Przemków, nie podejmowano na bieżąco czynności w celu wyegzekwowania zaległych należności. Ustalona na dzień 31 grudnia 2008 r. wpłata ostatniej raty w kwocie 2.240,00 zł nie została zrealizowana przez kupującego. W zakresie rozliczeń jednostki samorządu terytorialnego z jej jednostkami organizacyjnym Przeprowadzona w Zespole Szkół im. Narodów Zjednoczonej Europy w Polkowicach kontrola w zakresie gromadzenia środków pieniężnych na wydzielonym rachunku dochodów własnych wykazała, iż jednostka nieprawidłowo wykonywała uchwałę Nr XXXII/213/06 Rady Powiatu w Polkowicach z 27 września 2006 r. (zmienioną uchwałą Nr VIII/76/07 z 5 września 2007 r. oraz Nr XIII/115/08 z 23 kwietnia 2008 r.) wskazującą źródła tych dochodów. Na odrębnym rachunku dochodów własnych Zespół Szkół gromadził jedynie dochody z tytułu odpłatności za najem i dzierżawę Auli Forum. Uzyskiwane dochody z tytułu najmu lub dzierżawy pozostałych pomieszczeń Szkoły (między innymi sali gimnastycznej, sal wykładowych, siłowni) gromadzone były na koncie 130 Rachunek bieżący i przekazywane na rachunek Starostwa Powiatowego jako dochody budżetowe. Ze złożonych w tej sprawie wyjaśnień Dyrektora Zespołu Szkół wynikało, iż dochody uzyskiwane z tytułu najmu pomieszczeń w szkole przekazywane były do Starostwa w związku z ujęciem ich w planach finansowych (na 2008 r. uchwałą Nr 57/10/08 z 16 stycznia 2008 r. Zarząd Powiatu w Polkowicach w 0750 zatwierdził plan w wysokości 62.000,00 zł a na 2009 r. w wysokości 67.000,00 zł uchwała Nr 123/2/09 z 8 stycznia 2009 r.). Biorąc pod uwagę powyższe, niezbędne jest podjęcie działań mających na celu ustalanie planu dochodów budżetowych jednostek organizacyjnych powiatu, z uwzględnieniem postanowień Rady Powiatu określonych w uchwale Nr XXXII/213/06 ze zm. WNIOSKI POKONTROLNE Przekazując powyższe do wiadomości Pana Dyrektora, Regionalna Izba Obrachunkowa we Wrocławiu, działając na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych, wnosi o podjęcie skutecznych działań mających na celu wyeliminowanie stwierdzonych nieprawidłowości i uchybień szczegółowo opisanych w protokole kontroli oraz niedopuszczenie do ich ponownego wystąpienie w przyszłości, między innymi poprzez realizację następujących wniosków: 1. Ewidencjonowanie operacji gospodarczych na podstawie dowodów spełniających wymogi określone w art. 21 ust. 1 pkt 6 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity: Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.); 2. Przestrzeganie Instrukcji gospodarki kasowej, wprowadzonej zarządzeniem Nr 55/06 Starosty Powiatu Polkowickiego z 30 października 2006 r. w zakresie oznaczania rozchodowych dowodów
4 kasowych datą, numerem oraz pozycją raportu kasowego, zgodnie z wymogiem zawartym w 5 pkt 15 Instrukcji; 3. Dotrzymywanie postanowień umów gwarancji ubezpieczeniowych, tj. w przypadkach upływu terminu ważności, zwracanie ich wystawcom; 4. Terminowe regulowanie zaciągniętych zobowiązań, stosownie art. 44 ust. 3 pkt 3 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240); 5. Prowadzenie ewidencji księgowej na koncie 201 Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami wyłącznie na podstawie źródłowych dowodów księgowych, stwierdzających dokonanie operacji gospodarczej, stosowanie do wymogów dla zapisów księgowych zawartych w art. 20 ust. 2 pkt 2 i art. 24 ust. 2 ustawy o rachunkowości; 6. Wypracowanie procedur doręczania i księgowania faktur wystawianych przez Starostwo Powiatowe w Polkowicach, w zakresie działalności ZUD oraz Wydziału Geodezji, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami zgodnych z przepisami ustawy o rachunkowości; 7. Przestrzeganie przepisów 9 pkt 8 Rozdziału III Instrukcji obiegu, kontroli i archiwizowania dokumentów księgowych w Starostwie Powiatowym w Polkowicach, wprowadzonej zarządzeniem Nr 55/06 Starosty Polkowickiego z 30 października 2006 r. w zakresie wskazywania na listach płac pracowników oraz listach wypłat diet dla radnych osoby, która te listy sporządziła wraz z jej podpisem oraz dokonywanie sprawdzenia tych dowodów pod względem formalno rachunkowym; 8. Bieżące monitorowanie stanu należności, a w przypadku wystąpienia należności, których termin zapłaty minął, podejmowanie bez zbędnej zwłoki czynności prawnych w dochodzeniu należności stanowiących dochody Starostwa oraz dochody Skarbu Państwa, zgodnie z przepisami ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.); 9. Planowanie dochodów budżetowych jednostek organizacyjnych powiatu z uwzględnieniem postanowień uchwały Nr XXXII/213/06 Rady Powiatu w Polkowicach z 27 września 2006 r. w sprawie utworzenia wydzielonego rachunku dochodów własnych w jednostkach budżetowych Powiatu Polkowickiego oraz określenia źródeł tych dochodów i ich przeznaczenia. Zobowiązanie kierowników jednostek organizacyjnych, w których rachunki te zostały utworzone do przestrzegania wyżej wymienionej uchwały, stosownie do treści przepisu art. 121 ust. 5 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1241). Regionalna Izba Obrachunkowa we Wrocławiu, zgodnie z przepisem art. 9 ust. 3 i ust. 4 ustawy z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych, oczekuje w terminie 30 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, zawiadomienia o wykonaniu wniosków lub o przyczynach ich niewykonania. Do wniosków zawartych w wystąpieniu pokontrolnym przysługuje prawa zgłoszenia zastrzeżeń do Kolegium Izby. Zastrzeżenia składa właściwy organ jednostki kontrolnej, za pośrednictwem Prezesa Izby, w terminie 14 dni od
otrzymania wystąpienia pokontrolnego. Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnie lub niewłaściwe zastosowanie. 5 Do wiadomości: Pan Tadeusz Kierzyk Przewodniczący Rady Powiatu Polkowickiego