Techniki satelitarne i systemy wspomagania decyzji w zarządzaniu kryzysowym

Techniki satelitarne i systemy wspomagania decyzji w zarządzaniu kryzysowym Techniki satelitarne i GIS w działaniach związanych z sytuacjami kryzysowymi Mariusz FIGURSKI Marcin SZOŁUCHA

Zarządzanie Kryzysowe Efektywne działania w sytuacjach kryzysowych możliwe jest przy posiadaniu niezbędnych danych i doświadczeniu. Niezbędne dane to zbiór informacji z wielu dziedzin: geografii; demografii; logistyki; meteorologii; i wielu innych. Wszystkie te informacje łączy jeden element: orientacji przestrzenna (ulokowanie tych informacji w układzie odniesienia). Pozyskiwanie danych i gromadzenie są więc elementami krytycznymi systemu. Systemy gromadzenia danych pomiary powierzchniowe, satelitarne, dane statystyczne przechowywanie i analiza: systemy GIS

Elżbieta Bielecka Wydział inżynierii lądowej I Geodezji WAT

Informacja przestrzenna Przypisane położenia danym integrowanym w systemach informacji przestrzennej to rola systemów nawigacyjnych oraz istniejących danych geograficznych. Systemy GNSS główne źródło informacji o położeniu. GNSS = GPS + GLONASS + GALILEO + BeiDou. GNSS to duża efektywność i dokładność lecz i zagrożenia. Zagrożenia mogą pojawić się w sytuacjach kryzysowych: utrata łączności; brak informacji o lokalizacji serwisów ratownictwa; brak możliwości własnej lokalizacji.

Zagrożenia dla GNSS Zakłócenia celowe i niecelowe Przeciwdziałanie: zwiększenie mocy sygnału, tworzenie zagwarantowanych serwisów rządowych Komenda o zwiększeniu mocy Komenda zwiększenia mocy (Spot Beam) Definicja obszaru Theater Teatr działań Stacja kontrolna

Obserwacyjne techniki satelitarne Zagrożenia kryzysowe Naturalne: trzęsienia ziemi, powodzie, pożary lasów Wywołane przez człowieka: wycieki ropy, ataki terrorystyczne Monitorowanie granic Morskich: obserwacje radarowe i optyczne, komunikacja satelitarna Ladowych: trasy przerzutu, punkty przerzutowe przy granicach Monitorowanie statków System IAS Systemy łączności satelitarnej (INMARSAT)

Śledzenie ekstremalnych zjawisk pogodowych Ostrzeganie przed huraganami: Sandy 2012 Satellites Monitor Hurricane Sandy Posted by Keith Cowing - Source: NOAA/NASA Posted October 27, 2012 11:42 AM

Zarządzanie kryzysowe - powodzie Przykład: powódź 2010 w Polsce, CBK uruchomiło punkt informacji kryzysowej (obecnie CIK) Dostarczone produkty (serwis GMES/Copernicus): mapy zalań, analiza rozwoju powodzi, wskazówki dla straży pożarnej, analizy osuszania terenów zalanych

Zarządzanie kryzysowe trzęsienia Ziemi Przykład: Haiti 2009 (300 tys ofiar) Produkty satelitarne: mapy zniszczeń, opis dróg dojazdu, wskazówki dla ratowników

Monitorowanie mórz - zanieczyszczenia Zdjęcia z satelitów radarowych precyzyjnie pokazują obszary wycieku i zakres zanieczyszczeń Satellite imagery (Radarsat 1) June 6, 2009, delineating the extent of the oil spill in yellow while the blue crosses represents ships. CleanSeaNet network of ground stations Spill detected by CleanSeaNet (left). Same spill overlaid with SafeSeaNet information (right)

Monitorowanie mórz ruch statków System AIS (Automatic Identification System): transpondery na satelitach odbierają sygnały ze statków Dane z 10000 statków i potencjalnie z 60000 innych jednostek pływających

Monitorowanie mórz nielegalna imigracja Poważny problem w Europie (morze Śródziemne), Afryce (Nigeria), Azji Zdjęcia satelitarne VHR pozwalają wykryć nawet nieduże jednostki Source: F. Topputo

Monitorowanie granic lądowych Przy obecnym poziomie techniki satelitarnej można tylko wspomóc systemy naziemne Główne problemy: czas rewizyty, koszty zdjęć wysokorozdzielczych, zasłona lasu (radar w paśmie P, L może pomóc) Wykonane w projekcie G- Mosaic: mapy zasięgu pojazdów i pieszych przekraczających nielegalnie granicę, mapy bezpiecznego przekraczania granis Border Permeability Map based on walk criterion, border area DR Congo, Burundi and Rwanda Border Permeability Map based on secure criterion, border area DR Congo, Uganda and Rwanda

Inne systemy gromadzenia danych Satelitarne systemy SAR niezależne od pogody, bezpośrednia identyfikacja zmian, coraz większa rozdzielczość; BSL Bezpilotowe Środki Latające, wykorzystanie lokalne, niewielki koszt eksploatacji, natychmiastowy czas dostępu do danych.

Przykłady monitoringu katastrof i zmian środowiskowych 26

Obraz VHR pożar lasu podczerwień i kolory naturalne

Katastrofa w Korei Płn. obraz VHR Yongchon 27 kwietnia 2004 Yongchon 13 maja 2004

Monitoring stanów przed katastrofą i po katastrofie Stan terenu na obrazie średniorozdzielczym SPOT w okresie przed zalewem powodziowym (5 maja 1997)

Monitoring stanów przed katastrofą i po katastrofie Stan śledzony podczas powodzi na podstawie obrazu radarowego. Obraz z satelity RADARSAT z 11 lipca 1997. Obszary ciemne to tereny zalane. Dla porównania na obraz nałożono warstwę hydrografii obrazującą stan przed powodzią.

Monitoring stanów przed katastrofą i po katastrofie Obraz VHR z satelity amerykańskiego z dnia 6 sierpnia 2002. Praga Czeska przed powodzią.

Monitoring stanów przed katastrofą i po katastrofie Obraz VHR z satelity amerykańskiego z dnia 17 sierpnia 2002. Praga Czeska w trakcie powodzi.

Wyznaczanie obszarów zalewowych

Wyznaczanie obszarów zalewowych

Wyznaczanie obszarów zalewowych

Wyznaczanie obszarów zalewowych

37 Ochrona środowiska i Leśnictwo

obraz VHR z 19 września 2004 Obszar leśny na obrazie VHR

obraz VHR z 19 września 2004 Obszar leśny na obrazie VHR

40 Sieci transportowe

Sieć drogowa i kolejowa na obrazie VHR

42 Analiza zmian terenu

Ortofotomapy wykonane na podstawie wysokorozdzielczego obrazu satelitarnego.

Ortofotomapy wykonane na podstawie wysokorozdzielczego obrazu satelitarnego.

Ortofotomapy wykonane na podstawie wysokorozdzielczego obrazu satelitarnego.

Dziękuję za uwagę Prezentacja powstała dzięki współpracy: Prof. Marka Banaszkiewicza Centrum Badań Kosmicznych Prof. Elżbiety Bieleckiej Wojskowa Akademia Techniczna Jacka Szczepanika - PSTS 46

Systemy wspomagania decyzji w zarządzaniu kryzysowym