Waldemar Pietrzak PROGRAM NAUCZANIA ZASADNICZEJ SZKOŁY SPECJALNEJ O KIERUNKU MALARZ TAPECIARZ DLA UPOŚLEDZONYCH UMYSŁOWO W STOPNIU LEKKIM (BLOK PRZEDMIOTÓW ZAWODOWYCH) 1
I Część wstępna Niniejszy program powstał dla potrzeb 3 letniej Zasadniczej Szkoły Specjalnej dla młodzieży upośledzonej umysłowo w stopniu lekkim, o kierunku malarz tapeciarz, mieszczącej się przy Specjalnym Ośrodku Szkolno Wychowawczym w Świnoujściu. Kandydaci do zawodu malarz tapeciarz powinni odznaczać się: ogólnie dobrym stanem zdrowia, dobrą sprawnością ruchową kończyn, wytrzymałością fizyczną, ostrością widzenia barw i brakiem alergii na czynniki chemiczne. Muszą posiadać także dobrze wykształcony zmysł równowagi oraz brak schorzeń górnych dróg oddechowych. Wykluczona jest także epilepsja. Program obejmuje blok przedmiotów zawodowych w którego skład wchodzą: 1. Technologia robót malarskich z elementami BHP 2. Praktyczna nauka zawodu Autor programu posiada średnie wykształcenie techniczne oraz wyższe pedagogiczne i prze dwa lata realizował w ZSS przy SOSW w Świnoujściu zajęcia z zakresu przedmiotów zawodowych zarówno teoretyczne jak i praktyczne. Program zbudowano o zasadę minimum programowego ponieważ w grę wchodzą trudności uczących się, oznacza to, że realizacja programu ograniczona może być do absolutnego minimum treści teoretycznych jak i umiejętności praktycznych. Jest to uzasadnione aby nie doprowadzić do fikcyjnej realizacji programu przez nauczycieli. Przedstawiony tu program kładzie duży nacisk na doświadczenie ucznia oraz realizację zadań usługowych. Do realizacji programu winna być stworzona odpowiednia baza pomieszczeniowa, narzędziowa i sprzętowa. Założono, że zajęcia praktyczne odbywać się będą w ramach Specjalnego Ośrodka Szkolno Wychowawczego, który to składa się z kompleksu starych przedwojennych budynków wymagających bieżących remontów i stałej konserwacji. Do realizacji zajęć teoretycznych winna być stworzona pracownia, w której można by przeprowadzać doświadczenia i eksperymenty z materiałami malarskimi. W III klasie zajęcia praktyczne powinny być zrealizowane przynajmniej częściowo jako zadania usługowe na zewnątrz ośrodka. 2
II Cele nauczania Końcowym etapem rewalidacji młodzieży upośledzonej umysłowo jest umożliwienie im zdobycia zawodu i tym samym aktywnego życia społecznego. Praca zgodna z psychofizycznymi możliwościami młodzieży jest korzystna zarówno dla niej jak i dla wydatków budżetu państwa. Kształcenie zawodowe specjalne musi wyposażyć absolwenta w niezbędny zakres wiadomości i umiejętności przydatnych do pracy. Zawód malarza tapeciarza wymaga dosyć dużej wiedzy teoretycznej oraz umiejętności praktycznych. Zawód ten stanowi tzw. rzemiosło kwalifikowane tzn. że po złożeniu egzaminów można uzyskać tytuł czeladnika lub mistrza. Absolwenci Zasadniczej Szkoły Specjalnej winni uzyskać wiedzę i umiejętności pozwalające im podjąć pracę jako pomocnik malarza (wymagania minimalne) lub zdanie egzaminu rzemieślniczego (wymagania maksymalne). W toku kształcenia zawodowego realizowane są treści wykraczające poza zakres zawodu malarz tapeciarz gdyż współczesne wymogi usługowe nakazują realizację kompleksową usługi i tak np. remont pomieszczenia obejmuje nie tylko malowanie czy tapetowanie ale także wymianę wykładziny czy wybudowanie ścianki działowej. Dlatego jednym z celów jest wszechstronne przygotowanie absolwenta do wykonywania prac remontowych i wykończeniowych oraz odpowiednich wiadomości z zakresu przedmiotów zawodowych: technologii robót malarskich, materiałoznawstwa budowlanego, przepisów BHP. W toku kształcenia należy zwracać uwagę na przygotowanie absolwenta do pracy w zespole, wpojenia poczucia estetyki, ugruntowanie samokontroli, systematyczności i odpowiedzialności. Absolwent winien swobodnie operować sprzętem i narzędziami ręcznymi oraz umieć posługiwać się elektronarzędziami z zachowaniem przepisów BHP. Celem maksymalnego kształcenia jest pozyskanie przez absolwenta wiadomości i umiejętności zawodowych w zakresie: prawidłowego posługiwania się technikami malarskimi wykonywaniem bieżących remontów wykonywaniem robót wg wymogów klienta pracy zgodnej z zasadami BHP Szkolenie zawodowe ma także na celu rozwinięcie i wzmocnienie takich wartości jak: poczucie rzetelności i odpowiedzialności za wykonywana pracę dokładność i cierpliwość umiejętność pracy w zespole prawidłowa organizacja stanowisk pracy 3
samokontrola przezwyciężanie trudności Wszystkie te elementy predysponują do samodzielnego wykonywania zawodu przez absolwenta. III Podział materiału nauczania TECHNOLOGIA ROBÓT MALARSKICH Z ELEMENTAMI BHP Blok przedmiotów zawodowych składa się z zajęć teoretycznych i praktycznych. Zajęcia teoretyczne realizowane są poprzez zintegrowany przedmiot jakim jest technologia robót malarskich z elementami BHP łączący niezbędne treści z zakresu technologii i materiałoznawstwa oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Przedmiot ten zawiera także elementy rysunku zawodowego i liternictwa ograniczone do niezbędnego minimum. Połączenie tych treści w jeden przedmiot wynikało z potrzeby zarówno selekcji treści nauczania eliminacji treści trudnych i nieprzyswajalnych przez młodzież upośledzoną umysłowo w stopniu lekkim, jak też integracji ważnych elementów z innego zakresu przedmiotowego. Przedmiot ten winien być realizowany w pracowni technicznej przy pomocy takich metod jak: pokaz, demonstracja, ćwiczenia, doświadczenie, eksperyment. Pracownia technologiczna winna być wyposażona w niezbędne narzędzia, sprzęt i środki dydaktyczne. Realizowany materiał winien korelować w miarę możliwości technikami stosowanymi w trakcie zajęć praktycznych. Celem nauczania Technologii robót malarskich z elementami BHP jest przyswojenie sobie przez uczniów podstawowych wiadomości z zakresu właściwości powłok malarskich, właściwości podłoży, rodzajów materiałów budowlanych związanych z wykańczaniem powierzchni. Poznanie celów malarstwa budowlanego i zasad stosowania materiałów malarskich, tapeciarskich i innych. Zapoznanie się z zasadami stosowania narzędzi ręcznych i elektronarzędzi prawidłowym stosowaniem technik malarskich i tapeciarskich. Poznanie zasad organizacji, normowania i obmiaru robót. Zapoznanie z nowościami, postępem technologicznym, materiałowym i organizacyjnym w robotach wykończeniowych. Technologia robót malarskich winna być realizowana z I klasie (2-4 godziny tygodniowo), w II i III klasie (4 godziny zajęć tygodniowo). 4
Zajęcia praktyczne realizowane są poprzez wykonywanie zadań usługowych na terenie Ośrodka, a w późniejszym okresie na terenie miasta. PRAKTYCZNA NAUKA ZAWODU Organizacja tych zajęć powinna stwarzać warunki do prowadzenia zajęć praktycznych i wychowania uczniów w procesie pracy w zakresie następujących umiejętności: wykonywania prac wchodzących w zakres treści programowych doboru i oszczędnego wykorzystania materiałów i surowców oraz narzędzi wykorzystywania i konserwacji narzędzi pracy oraz urządzeń technicznych właściwy dobór techniki i procesu technologicznego do wykonania określonych zadań przestrzegania ustalonych norm organizacji i kultury na stanowisku pracy przestrzegania zasad i przepisów BHP Aby uczeń opanował powyższe umiejętności w trakcie procesu praktycznej nauki zawodu nauczyciel winien realizować następujące zadania: organizować i systematycznie kierować procesem uczenia się kształtowanie nawyków i sprawności zawodowych rozwijanie zainteresowań kształtowanie właściwych postaw Praktyczna nauka zawodu winna być realizowana w I klasie w wymiarze od 15-18 godzin tygodniowo, w II i III klasie 18 godzin tygodniowo. Realizując powyższy materiał. Należy mieć na uwadze, że praktyczna nauka zawodu przebiega równolegle z teoretycznym kształceniem zawodowym w szkole. Niezbędnym warunkiem skuteczności procesu kształcenia zawodowego jest właściwa korelacja i integracja między treściami nauczania teoretycznego. 5
IV Treści nauczania KLASA I TECHNOLOGIA ROBÓT MALARSKICH Z ELEMENTAMI BHP 1. Wiadomości wstępne. Pojęcia podstawowe. Zawód malarza budowlanego. Cele robót malarskich. Zasadnicze czynności w robotach malarskich, rodzaje czynności, przygotowanie materiałów, przygotowanie podłoża, wykonywanie powłoki malarskiej. Kolejność robót malarskich na budowie. Zależność robót malarskich od warunków atmosferycznych. Podział technik malarskich. Ogólna charakterystyka i zasady doboru technik malarskich. Podział technik malarskich wiadomości ogólne, technika wapienna, technika cementowa, technika klejowa, technika kazeinowa, technika krzemianowa, technika emulsyjna, technika olejna. Kryteria dobory technika malarskiej. Wiadomości wstępne o farbach. 2. Ręczne narzędzia i sprzęt malarski Określenia i definicje. Narzędzia do malowania. Pędzle i szczotki, budowa i zastosowanie, rodzaje pędzli, rodzaje szczotek. Jakość pędzli. Wałki malarskie. Wałki zdobnicze. Czyszczenie pędzli i wałków malarskich. Narzędzia do przegotowywania podłoża. Szpachle, rodzaje i zakres stosowania. Opalarki, lampy lutownicze i palniki gazowe. Szczotki, szlifierki ręczne i mechaniczne. Packi tynkarskie, kielnie, blichówki. Kształtki narożnikowe, narzędzia do fugowania. Sprzęt pomocniczy i przybory. Drabiny i ich rodzaje, drabiny kozłowe, drabiny przystawne, drabiny na schody, rusztowania. Przybory malarskie, sznur malarski, pion malarskie, poziomica, liniał, taśma miernicza, sita i naczynia na farbę. 3. Wybrane przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Podstawowe obowiązki robotników i mistrzów w dziedzinie BHP. Zasady BHP przy transporcie materiałów i sprzętu w szczególności przepisy dotyczące młodocianych. Przepisy dotyczące obsługi urządzeń elektrycznych oraz pracy z materiałami łatwopalnymi. Przepisy dotyczące materiałów niebezpiecznych i ppoż. Przyczyny wypadków. 6
Praca na drabinach i rusztowaniach. Odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej. 4. Spoiwa budowlane mineralne Wiadomości ogólne, spoiwa wapienne i ich produkcja, wapno palone i wapno gaszone. Wapno suchogaszone (hydratyzowane). Wapno hydrauliczne. Spoiwa gipsowe. Charakterystyka produkcji. Gips półwodny, gips budowlany, Estrichgips. Spoiwa cementowe. Cement portlandzki, cement hutniczy, cementy specjalne. Spoiwo magnezjowe i spoiwo krzemianowe. 5. Zaprawy budowlane Wiadomości ogólne, skład zapraw, spoiwo, kruszywo, woda zarobowa, dodatki specjalne. Technologia przygotowania zaprawy, badanie gęstości. Rodzaje zapraw. Zaprawa wapienna, zaprawa cementowa, zaprawa cementowo-wapienna. Zaprawa gipsowa, zaprawa gipsowowapienna. Szlachetne zaprawy tynkarskie, zaprawy akrylowe, celulozowe, polimerowe. 6. Betony Wiadomości ogólne. Rodzaje betonów. Beton zwykły, betony specjalne, beton ciężki, betony lekkie kruszywowe, betony lekkie komórkowe, żelbetony. Proces technologiczny przygotowania betonu. 7. Techniki malarskie Technika olejna. Charakterystyka ogólna. Zastosowanie techniki olejnej. Dobór materiałów, produkowane obecnie wyroby olejne i żywicznoolejne, pigmenty, rozcieńczalniki, dodatki specjalne. Farby przygotowywane samodzielnie. Dobór i przygotowanie materiałów pomocniczych. Gruntowniki. Środki izolujące, środki neutralizujące, środki odtłuszczające, środki odrdzewiające. Kity i szpachlówki. Dobór narzędzi i sprzętu podłoża i ich przygotowanie. Przygotowanie tynku do malowania olejnego. Przygotowanie powierzchni drewnianych. Przygotowanie powierzchni stalowych. Malowanie farbami olejnymi, zasady ogólne. Malowanie olejne tynków. Malowanie olejne drewna i materiałów drewnopochodnych. Malowanie olejne elementów stalowych. Wymagania techniczne przy malowaniu olejnym. Normy jakościowe i normy zużycia materiałów. Najczęstsze 7
wady powłok olejnych. Bezpieczeństwo i higiena pracy przy robotach wykonywanych techniką olejną. PRAKTYCZNA NAUKA ZAWODU 1. Zajęcia wstępne i organizacja robót malarskich Zaznajomienie z programem nauczania i charakterystyką zawodową. Zapoznanie z przepisami BHP i ppoż. Sprawdzenie odzieży ochronnej. Sposób układania i przechowywania ubrań roboczych i obuwia roboczego. Zapoznanie z miejscem praktyki i zakresem prac oraz urządzeniem stanowiska pracy. Zagospodarowanie zaplecza socjalnego. Wyposażenie uczniów w niezbędne narzędzia i sprzęt malarski. Prawidłowe przechowywanie sprzętu i narzędzi malarskich. Zaznajomienie z kolejnością i wzajemną korelacją robót malarskich i innych robót budowlanych. 2. Przygotowanie podłoży pod malowanie emulsyjne i olejne. Przygotowanie podłoży pod malowanie: tynków świeżych niemalowanych w wyniku dokonanych napraw tynków uprzednio malowanych farbą emulsyjną tynków uprzednio malowanych farbą klejową tynków uprzednio malowanych farbą olejną Przygotowanie podłoży drewnianych i metalowych żeliwnych. Przygotowanie podłoża pod tynkowanie. Praca gładzią szpachlową. Zacieranie ręczne zaprawy tynkarskiej. Docieranie gładzi gipsowej przy pomocy szlifierki oscylacyjnej oraz ręcznie. Stosowanie gruntu do tynków w celu ich wzmocnienia. Przygotowanie podłoża w tynku nowego i starego. Oczyszczenie z brudu i kurzu usunięcie ubytków i odprysków, pęknięć stropu i ścian, reperacja przy listwach i wokół ościeżnie z zastosowaniem różnych zapraw. Usuwanie starej powłoki farby przez skrobanie, szlifowanie lub opalanie. Opalanie powłok olejnych opalarką elektryczną. Ograniczony zakres stosowania opalarki do tynków. 3. Gruntowanie powierzchni do malowania Różne rodzaje gruntów. Przyczyny gruntowania. Ręczne nanoszenie gruntów. Przestrzeganie przepisów BHP przy gruntowaniu. 8
4. Izolowanie plam i zacieków Usuwanie zacieków i innych przebarwień na malowanych powierzchniach. Przyczyny takiego stanu rzeczy. Zastosowanie odpowiedniej techniki i materiałów. Usuwanie różnego rodzaju plan pod malowanie olejne. Izolowanie sęków żywicznych na podłożach drewnianych. 5. Malowanie farbą emulsyjną Przygotowanie narzędzi i sprzętu do malowania. Przygotowanie gruntów oraz farby emulsyjnej. Malowanie emulsyjne przy użyciu pędzla i wałka. 6. Malowanie farbą olejną Przygotowanie podłoża. Przygotowanie gruntu oraz szpachlówki olejnej. Technika malowania farbą olejną pędzlem i wałkiem. Dokładność i precyzja. Rodzaje rozpuszczalników, czyszczenie narzędzi. KLASA II TECHNOLOGIA ROBÓT MALARSKICH Z ELEMENTAMI BHP 1. Techniki malarskie. Technika lakiernicza Charakterystyka ogólna. Surowce do produkcji lakierów, Surowce naturalne, przetworzone i syntetyczne. Schemat produkcji żywic ftalowych, fenolowych i mocznikowych. Proces schnięcia powłoki lakierniczej. Rodzaje materiałów lakierniczych i ich zastosowanie. Podział materiałów lakierniczych wg zastosowanego surowca, proces schnięcia, zastosowań, sposobu nanoszenia powłoki, przeznaczenia powłoki, wyglądu powierzchni. Lakiery i emalie olejne. Lakiery i emalie syntetyczne. Lakiery i emalie chemoutwardzalne. Lakiery i emalie poliwinylowe. Lakiery i emalie poliestrowe. Lakiery i emalie chlorokauczukowe. Lakiery i emalie epoksydowe. Lakiery i emalie poliuretanowe. Lakiery i emalie nitrocelulozowe. Wyroby spirytusowe. Wyroby asfaltowe. Wyroby silikonowe. Lakiery i emalie specjalne. Lakiery wodne. Przygotowanie materiałów pomocniczych. Rozcieńczalniki. Wypełniacze porów. Bejce do drewna. Płyny i pasty do polerowania. Szpachlówki. Narzędzie i urządzenia do robót lakierniczych. Narzędzia do ręcznego nanoszenia powłok. Narzędzia i urządzenia do mechanicznego nanoszenia powłok. Powłoki z emalii olejnych lub ftalowych. Powłoki z emalii poliwinylowych i chlorokauczukowych. Powłoki z wyrobów epoksydowych. Powłoki z 9
emalii nitrocelulozowych. Lakierowanie drewna. Przygotowanie drewna do lakierowania. Barwienie. Powłoki z lakierów chemoutwardzalnych. Powłoki z lakierów wodnorozcieńczalnych. Powłoki z lakierów poliestrowych. Powłoki z lakierów poliuretanowych. Usterki powłok lakierniczych. BHP przy lakierowaniu. 2. Techniki malarskie. Tapetowanie Charakterystyka ogólna. Dobór materiałów wybarwień i wzorów. Obliczanie potrzebnej ilości tapety. Rodzaje klejów. Rodzaje tapet. Szerokość rolki. Oznaczenia międzynarodowe spotykane na rolkach tapety. Podłoża i ich przygotowanie. Przygotowanie kleju. Pocięcie tapet na odcinki bryty. Powlekanie tapet klejem. Obcinanie marginesów. Przyklejanie tapet do podłoża. Wykończenia tapetowanej powierzchni. Narzędzia i sprzęt tapeciarski. Wymagania techniczne przy odbiorze tapetowania. BHP przy tapetowaniu. 3. Bezpieczeństwo i higiena pracy Przypomnienie i rozszerzenie wiadomości o przyczynach wypadków. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach. Zranienia. Zaprószenia oka. Stłuczenia. Oparzenia. Porażenie prądem elektrycznym. 4. Techniki malarskie, Technika emulsyjna Charakterystyka ogólna. Właściwości farb emulsyjnych. Wysychanie farb emulsyjnych. Zastosowanie techniki emulsyjnej. Dobór i przygotowanie materiałów. Rodzaje współczesnych farb emulsyjnych. Dobór narzędzi, sprzętu oraz zasady ich konserwacji. Podłoża i sposób ich przygotowania. Malowanie a rodzaj farby. Emulsyjne farby fakturujące. Wymagania techniczne przy odbiorze. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy przy malowaniu emulsyjnym. PRAKTYCZNA NAUKA ZAWODU 1. Zajęcia wstępne i organizacja robót malarskich Zaznajomienie z programem nauczania. Przypomnienie i utrwalenie przepisów BHP i ppoż. Instruktaż wstępny oraz w czasie wykonywanych czynności. Sprawdzanie stanu odzieży roboczej i środków ochrony osobistej. 10
2. Doskonalenie umiejętności przygotowania podłoża pod malowanie emulsyjne i olejne tynków. Prace przygotowawcze na tynkach wapiennych i wapiennocementowych. Szpachlowanie. Nierównomierna wsiąkliwość tynków. Pylenie tynków. Usuwanie nalotów na tynku. Likwidowanie pleśni. Usuwanie rys osadowych i rys spoinowych. Usuwanie tynku siatkowanego. Usuwanie rdzawych plan. Szpachlowanie gładzią. Gruntowanie. 3. Malowanie ścian i sufitów farbą emulsyjną i na dyspersji lateksowej Stosowanie taśmy malarskiej. Malowanie wałkiem oraz pędzlem ławkowcem. Kolejność malowania gęstość farby. Zachowanie czystości. Ilość powtórzeń. Malowanie tynkiem malarskim. 4. Malowanie otworów okiennych, ram i grzejników Dokładność i szybkość. Zabezpieczanie szyb. Pędzel krzywik do malowania grzejników. Różne rodzaje farb do malowania otworów okiennych i grzejników. Sukces w dobrym przygotowaniu powierzchni. 5. Technologia suchych tynków Zastosowanie płyt kartonowo-gipsowych do wykańczania powierzchni. Płyty gipsowe mocowane na placki gipsowe oraz na stelażu metalowym. Umiejętność posługiwania się wkrętarką do regipsów. Poziomowanie powierzchni płyt. Technologia szpachlowania złączy. Docieranie gładzi. Gruntowanie i malowanie farbą emulsyjną. 6. Stosowanie pasków zdobiących na ścianach Wymiarowanie. Przycięcie. Użycie odpowiedniego kleju. Klejenie paska. 7. Położenie wykładziny podłogowej Przycinanie wykładziny, ułożenie podkładu, ułożenie wykładziny, oblistwowanie. Dokładność wykonania. 8. Naprawa murów i tynków elewacyjnych Czyszczenie miejsc naprawianych. Stosowanie zapraw, mas naprawczych i szpachlowych. Prawidłowe używanie narzędzi murarskich. Naprawa muru ceglanego. Naprawa powierzchni 11
betonowych. Naprawa łuków okiennych. Zamykanie szczelin. Nanoszenie zaprawy tynkarskiej. KLASA III TECHNOLOGIA ROBÓT MALARSKICH Z ELEMENTAMI BHP 1. Zasady organizacji robót Organizacja budowy. Ilość, jakość i terminowość wykonanych robót. Procesy technologiczne wykonywane w zespole. Harmonogramy. Psychologiczne aspekty pracy zespołowej. Normy w praktyce malarza. Normy polskie i międzynarodowe. Obmiar robót. Przykładowe obliczenia z udziałem współczynników trudności. Współczynniki trudności stosowane przy malowaniach na wysokości. 2. Kolorystyka użytkowa. Ogólne pojęcie o barwach. Barwy podstawowe. Mieszanie barw. Wpływ barw na psychikę człowieka. Zasady doboru barw. Mieszkania i pomieszczenia użytku ogólnego. Zakłady przemysłowe. Malowanie wielobarwne wnętrz i elewacji. 3. Kompozycje napisów. Liternictwo Zasady budowy liter. Stosowanie szablonów. Zasady budowy napisów ostrzegawczych, informacyjnych i reklamowych. Układ graficzny. 4. Kompozycja ornamentów Stosowanie motywów zdobniczych w praktyce. Rodzaje ornamentów. Sporządzanie ornamentów. Wykorzystanie gotowych dementów i szablonów. 5. Roboty wykończeniowe remontowe i konserwacyjne Naprawa zniszczonej tapety. Reperacja i odświeżanie fug w płytkach glazury. Wymiana płytek ściennych i podłogowych. Usuwanie pleśni ze ściany. Odnowa fug silikonem. Naprawa płyt kartonowo-gipsowych. Naprawa jastrychów. Naprawa wykładzin z tworzywa sztucznego i linoleum. Naprawa wykładziny dywanowej. Odnawianie listew przyściennych. Naprawa podłóg drewnianych i parkietów. Lakierowanie parkietu. 12
6. Powtórzenie materiału z klasy I i II oraz przygotowanie się do egzaminu. PRAKTYCZNA NAUKA ZAWODU Zajęcia wstępne i organizacja robót malarskich Zaznajomienie z zadaniem do wykonania. Instruktaż wstępny, oraz przypomnienie przepisów BHP. Samodzielna lub prawie samodzielna realizacja zleconych zadań w zakresie: 1. przygotowanie podłoża pod malowanie emulsyjne i olejne tynków 2. przygotowanie powierzchni drewnianych do malowania farbą wodorozcieńczalną akrylową lub emalią ftalową 3. swobodne kształtowanie powierzchni przy pomocy płyt kartonowogipsowych mocowanych do metalowych stelaży 4. stosowanie tynków akrylowych 5. tapetowanie ścian 6. układanie małych powierzchni z płytek ceramicznych 7. układanie wykładzin dywanowych i z tworzyw sztucznych 8. naprawa i renowacja murów oraz tynków 9. malowanie elewacji 10. nanoszenie prostych napisów informacyjnych lub ostrzegawczych 11. odnawianie i renowacja mebli Przygotowanie uczniów do końcowego egzaminu praktycznego. V Procedury osiągania celów Realizując program w zakresie wiedzy teoretycznej należy stosować następujące metody nauczania: Wykład urozmaicony polegający na rozumieniu, zapamiętaniu i notowaniu treści podawanych przez nauczyciela. Stosowanie tej metody jest wymuszone brakiem odpowiedniego podręcznika. Metoda przypadków stosowana jest np. poprzez opis wad wykonanych powierzchni. Do uczniów należy znalezienie 13
przyczyn tych wad i sposobu ich uniknięcia w oparciu o posiadaną wiedzę. Metoda emocjonalna realizowana jest poprzez wycieczki do miejsc pięknie wykonanych elewacji odnowionych budynków sklepów z narzędziami, sprzętem i materiałami malarskimi. Pokaz i demonstracja dotyczy prezentacji materiałów i narzędzi, schematów i szkiców. Praca laboratoryjna uczniowie w pracowni wykonują ćwiczenia i badania nad stosowanymi materiałami i środkami pomocniczymi. Stosowanie metod w większości praktyczno-wizualnych gwarantuje lepsze dotarcie do uczniów. Realizując zajęcia praktycznej nauki zawodu najczęściej stosuje się następujące metody: Pokaz i ćwiczenia w wykonywaniu ruchów roboczych Pokaz i ćwiczenia w wykonywaniu ruchów, czynności i zabiegów Pokaz i ćwiczenia w wykonywaniu operacji Praca usługowa utrwalająca czynności, zabiegi i operacje technologiczne Demonstrowanie sposobów pracy Demonstrowanie procesów produkcyjnych Ponadto w zajęciach praktycznych wykorzystuje się niektóre z metod nauczania stosowanych w przedmiotach teoretycznych, a więc: objaśnienie, pogadankę i dyskusję, pracę z instrukcją itp. W celu kontroli postępu w nauczaniu stosowane są sprawdziany wiadomości w postaci odpowiedzi ustnej co najmniej 3 krotnie w ciągu semestru, sprawdziany pisemne co najmniej 1 raz w miesiącu, praca kontrolna 1 na semestr. VI Procedury oceny W praktyce kształcenia zawodowego kontrola łączy się najczęściej z oceną. W przedmiotach zawodowych, a w szczególności w zajęciach praktyki zawodowej na plan pierwszy wysuwają się umiejętności praktyczne malarza-tapeciarza. Jest rzeczą zrozumiałą, że aby umieć malować trzeba uprzednio wiedzieć jak i dlaczego to się robi. W ten sposób łączą się ze sobą relacje między teorią a praktyką. Wiedzę teoretyczną oceniamy według następujących kryteriów: 14
1. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: Posiadł wiedze i umiejętności znacznie przekraczające program nauczania przedmioty w danej klasie, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia; Biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych lub praktycznych z programu nauczania danej klasy, proponuje rozwiązania nietypowe, rozwiązuje także problemy wykraczające poza program nauczania tej klasy; 2. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: Opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania przedmiotu w danej klasie; Sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, rozwiązuje samodzielnie problemy teoretyczne i praktyczne ujęte programem nauczania, potrafi zastosować posiadaną wiedzę do rozwiązywania problemów w nowych sytuacjach; 3. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: Opanował wiadomości i umiejętności umożliwiające rozumienie większości relacji między elementami wiedzy z danego przedmiotu nauczania; Poprawnie stosuje wiadomości, rozwiązuje samodzielnie typowe problemy teoretyczne i praktyczne; 4. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: Opanował podstawowe treści programowe umożliwiające postępy w dalszym uczeniu się tego przedmiotu; 5. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: W ograniczonym zakresie opanował podstawowe wiadomości i umiejętności, a braki nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy z danego przedmioty w ciągu dalszej nauki; 6. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: Nie opanował niezbędnego minimum podstawowych wiadomości i umiejętności określonych programem nauczania przedmiotu w danej klasie, a braki w wiadomościach i umiejętnościach uniemożliwiają dalsze zdobywanie wiedzy z tego przedmiotu. W praktycznej nauce zawodu kontroluje się najczęściej efekty pracy uczniów. Zlecona praca może mieć charakter normatywny i ogólny. Kryteria ocen tych prac zamieszczone są w tabelach. 15
16
17
Ocena końcowa (wynikowa) nie powinna być jednak średnią arytmetyczna z ocen cząstkowych, uzyskiwanych z poszczególnych punktów. Samodzielność w wykonaniu pracy, inicjatywa i pomysłowość oraz zaangażowanie umożliwiają podwyższenie oceny, jeżeli wykonana usługa odpowiada warunkom technicznym odbioru i instrukcji technologicznej. Błędy w metodach i organizacji pracy, niepełne przygotowanie teoretyczne, a zwłaszcza nieznajomość lub lekceważenie przepisów BHP, z reguły powinny spowodować obniżenie oceny. VII Wykaz literatury 1. Zbigniew Wolski Technologia robót malarskich (WsiP Warszawa 1979) 2. Zbigniew Wolski Zarys materiałoznawstwa budowlanego (WsiP Warszawa 1994) 3. Michael Bablick Roboty malarskie i lakiernicze (Instalator Polski Warszawa 1999) 4. Julian Cassell, Peter Parham Malowanie domu (Arkady Warszawa 1997) 5. Julian Cassell, Peter Parham Malowanie mieszkania (Arkady Warszawa 1997) 6. S. Ratza Malowanie i tapetowanie (Pagina Wrocław 1998) Świnoujście, wrzesień 2001 18