EGZAMIN MATURALNY Z WIEDZY O SPO ECZEÑSTWIE



Podobne dokumenty
EGZAMIN MATURALNY Z WIEDZY O SPO ECZEÑSTWIE

EGZAMIN MATURALNY Z WIEDZY O SPO ECZEÑSTWIE

EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII SZTUKI

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII SZTUKI

EGZAMIN MATURALNY Z INFORMATYKI

EGZAMIN MATURALNY Z INFORMATYKI

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

EGZAMIN MATURALNY Z J ZYKA ROSYJSKIEGO

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

EGZAMIN MATURALNY Z INFORMATYKI

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

Rzecznik Praw Ucznia - mgr inż. Beata Kosmalska

HAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, Wrocław tel. (71) fax (71) kancelaria@mhbs.

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

e-kadry.com.pl Ewa Drzewiecka Telepraca InfoBiznes

EGZAMIN MATURALNY WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE dla osób niesłyszących

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

- o Fundacji Wspierania Współpracy na Rzecz Demokracji i Społeczeństwa Obywatelskiego w Europie Środkowej i Wschodniej.

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

Gie³da Papierów Wartoœciowych w Warszawie S.A.

Dziennik Urzêdowy. og³oszenia w Dzienniku Urzêdowym Województwa Wielkopolskiego. Przewodnicz¹cy. 1) stypendium stypendium, o którym mowa w niniejszej

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

Uchwała Nr... Rady Miejskiej Będzina z dnia roku

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu.

Dziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW. z dnia 12 grudnia 2002 r.

Umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony

SPIS TREŒCI. Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Przedmowa...

EGZAMIN MATURALNY Z J 1 7ZYKA ROSYJSKIEGO POZIOM ROZSZERZONY

Regionalna Karta Du ej Rodziny

ROZPORZÑDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorzàdowych

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

Konferencja Sądu Arbitrażowego przy SIDiR WARUNKI KONTRAKTOWE FIDIC KLAUZULA 13 JAKO ODMIENNY SPOSÓB WYKONANIA ROBÓT A NIE ZMIANA UMOWY

WZP.DZ.3410/35/1456/2011 Wrocław, 26 maja 2011 r.

EGZAMIN MATURALNY Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII

STATUT ZWIĄZKU PRACODAWCÓW AMBULATORYJNEJ OPIEKI SPECJALISTYCZNEJ

Umowy o pracę zawarte na czas określony od 22 lutego 2016 r.

Ogólne Warunki Ubezpieczenia PTU ASSISTANCE I.

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA KATOWICE. z dnia... r.

REGULAMIN WYNAGRADZANIA

EGZAMIN MATURALNY Z JÊZYKA ACIÑSKIEGO I KULTURY ANTYCZNEJ

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu.

Dziennik Urzêdowy. zawodników amatorów osi¹gaj¹cych wysokie wyniki sportowe we wspó³zawodnictwie miêdzynarodowym lub krajowym

Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu.

STATUT POLSKIEGO STOWARZYSZENIA DYREKTORÓW SZPITALI W KRAKOWIE. Rozdział I

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu.

UCHWAŁA Nr 15/19/2015 ZARZĄDU POWIATU W WĄBRZEŹNIE z dnia 11 marca 2015 r.

REGULAMIN WYNAGRADZANIA BIAŁOŁĘCKIEGO OŚRODKA KULTURY (tekst jednolity) Rozdział I Przepisy wstępne

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA GDAŃSKA. z dnia r.

EGZAMIN MATURALNY Z INFORMATYKI CZERWIEC 2011 POZIOM ROZSZERZONY WYBRANE: CZĘŚĆ I. Czas pracy: 90 minut. Liczba punktów do uzyskania: 20

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia r.

ZASADY ETYKI ZAWODOWEJ ARCHITEKTA

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu.

- o zmianie o Krajowym Rejestrze Sądowym

UCHWAŁA NR XXVIII/294/2013 RADY GMINY NOWY TARG. z dnia 27 września 2013 r. w sprawie przyjęcia programu 4+ Liczna Rodzina

DANE UCZESTNIKÓW PROJEKTÓW (PRACOWNIKÓW INSTYTUCJI), KTÓRZY OTRZYMUJĄ WSPARCIE W RAMACH EFS

U S T A W A. z dnia. o zmianie ustawy o ułatwieniu zatrudnienia absolwentom szkół. Art. 1.

Regulamin Konkursu Start up Award 9. Forum Inwestycyjne czerwca 2016 r. Tarnów. Organizatorzy Konkursu

Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu.


UCHWAŁA NR XXX/263/2014 RADY GMINY PRZODKOWO. z dnia 31 marca 2014 r.

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

GDAŃSKA WYŻSZA SZKOŁA HUMANISTYCZNA FILIA w KOSZALINIE WYDZIAŁ ADMINISTRACJI

ZARZĄDZENIE Nr Or/9/Z/05

Wytyczne Województwa Wielkopolskiego

Grant Blokowy Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy Fundusz dla Organizacji Pozarządowych

Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Uchwała Nr XIX/95/12 Rady Gminy Kamiennik z dnia r

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu.

DE-WZP JJ.3 Warszawa,

ZASADY PRZYZNAWANIA ŚRODKÓW Z KRAJOWEGO FUNDUSZU SZKOLENIOWEGO PRZEZ POWIATOWY URZĄD PRACY W ŁASKU

KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO WNIOSEK O ZATWIERDZENIE ANEKSU NR 8 DO PROSPEKTU EMISYJNEGO

USTAWA. z dnia 9 lipca 2003 r.

WNIOSEK o zawarcie umowy o zorganizowanie stażu dla osoby bezrobotnej

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

MATERIA DIAGNOSTYCZNY Z MATEMATYKI

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu.

ROZDZIAŁ I POSTANOWIENIA OGÓLNE

Dz.U Nr 47 poz. 480 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ

Zarządzenie Nr 19 /2009 Marszałka Województwa Świętokrzyskiego z dnia 20 kwietnia 2009 r.

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie

DZENIE RADY MINISTRÓW

REGULAMIN WYNAGRADZANIA PRACOWNIKÓW URZĘDU GMINY I MIASTA W GRYFOWIE ŚLĄSKIM

I. 1) NAZWA I ADRES: Gmina Miasto Rzeszowa, Rynek 1, Rzeszów, woj. podkarpackie, tel , faks

EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA ROSYJSKIEGO POZIOM ROZSZERZONY MAJ 2011 CZĘŚĆ I. Czas pracy: 120 minut. Liczba punktów do uzyskania: 23 WPISUJE ZDAJĄCY

Bariery w usługach geodezyjnych w Polsce

I. 1) NAZWA I ADRES: Podkarpacki Urząd Wojewódzki w Rzeszowie, ul. Grunwaldzka 15, Rzeszów, woj.

Transkrypt:

Miejsce na naklejkê z kodem (Wpisuje zdaj¹cy przed rozpoczêciem pracy) KOD ZDAJ CEGO MWO-W1A1P-021 EGZAMIN MATURALNY Z WIEDZY O SPO ECZEÑSTWIE Arkusz I Czas pracy 60 minut ARKUSZ I MAJ ROK 2002 Instrukcja dla zdaj¹cego 1. Proszê sprawdziæ, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 8 stron. Ewentualny brak nale y zg³osiæ przewodnicz¹cemu zespo³u nadzoruj¹cego egzamin. 2. Proszê uwa nie czytaæ wszystkie polecenia. 3. Odpowiedzi trzeba zapisaæ czytelnie w miejscu na to przeznaczonym przy ka dym zadaniu. 4. Proszê pisaæ tylko w kolorze niebieskim lub czarnym; nie pisaæ o³ówkiem. 5. Nie wolno u ywaæ korektora. 6. B³êdne zapisy trzeba wyraÿnie przekreœliæ. 7. Wszelkie notatki nale y sporz¹dzaæ tylko w brudnopisie, który nie bêdzie oceniany. 8. Obok ka dego zadania podana jest maksymalna liczba punktów, któr¹ mo na uzyskaæ za jego poprawne rozwi¹zanie. 9. Podczas egzaminu mo na korzystaæ z tekstu Konstytucji RP. 10. Do ostatniej kartki arkusza do³¹czona jest karta odpowiedzi, któr¹ wype³nia egzaminator. yczymy powodzenia! Za rozwi¹zanie wszystkich zadañ mo na otrzymaæ 30 punktów (Wpisuje zdaj¹cy przed rozpoczêciem pracy) PESEL ZDAJ CEGO

2 Egzamin maturalny z wiedzy o spo³eczeñstwie Arkusz I Zadanie 1. (1 pkt) Wymieñ g³ówne zasady bêd¹ce podstaw¹ wspó³czesnego pañstwa demokratycznego: A.... B.... C.... Zadanie 2. (1 pkt) Podaj datê (tylko rok) oraz region Polski, gdzie mia³o miejsce opisane w piosence wydarzenie. Na drzwiach ponieœli go Œwiêtojañsk¹ Naprzeciw glinom, naprzeciw tankom Ch³opcy stoczniowcy pomœcijcie druha Janek Wiœniewski pad³ Zadanie 3. (1 pkt) Który z poni szych aktów prawnych jest aktem wykonawczym? A. konstytucja, B. ustawa, C. rozporz¹dzenie, D. umowa miêdzynarodowa. Zadanie 4. (1 pkt) Powód to osoba: A. która jest stron¹ w karnym procesie s¹dowym, B. która wszczyna proces przez wniesienie sprawy do s¹du, C. sk³adaj¹ca zeznanie w s¹dzie na temat konkretnego wydarzenia, D. upowa niona do podejmowania czynnoœci prawnych w imieniu okreœlonych osób. Zadanie 5. (1 pkt) Która z form prasowych powinna zawieraæ najmniej elementów interpretuj¹cych fakty? A. felieton, B. komentarz, C. komunikat, D. wywiad. Zadanie 6. (1 pkt) Decentralizacja w³adzy publicznej polega na: A. du ej liczbie mianowanych urzêdników lokalnych, B. hierarchicznej zale noœci organów samorz¹dowych, C. istnieniu szerokiego samorz¹du terytorialnego, D. istnieniu du ej liczby szczebli administracji pañstwowej.

Egzamin maturalny z wiedzy o spo³eczeñstwie Arkusz I 3 Zadanie 7. (1 pkt) Uzupe³nij tekst, wstawiaj¹c w wykropkowane miejsca odpowiednie wyrazy i daty (tylko rok). Wybory do Sejmu i Senatu 4 czerwca... r. zakoñczy³y siê zwyciêstwem Solidarnoœci, poniewa kandydaci opozycji zyskali zdecydowane poparcie spo³eczne i zdobyli 161 mandatów w... i 99 miejsc w... Wybory doprowadzi³y do powo³ania pierwszego niekomunistycznego rz¹du, którego premierem zosta³... Realizowany przez ten rz¹d plan, którego autorem by³..., rozpocz¹³ proces przemian gospodarczych w Polsce. Zadanie 8. (2 pkt) Rozwiñ skróty (podaj pe³ne nazwy instytucji) i wstaw odpowiednie z nich we w³aœciwe miejsce w tekœcie poni ej. NBP -... MFW -... PKB -... ZUS -... Rada Polityki Pieniê nej jest organem..., który jest bankiem centralnym naszego kraju. Realizuje on politykê pieniê n¹ pañstwa, ma wy³¹cznoœæ na emisjê polskiej waluty, dba o wartoœæ z³otówki. Przy realizacji tych zadañ musz¹ byæ brane pod uwagê ró ne czynniki, takie jak wielkoœæ inflacji, wzrost..., stan bilansu p³atniczego pañstwa. Czêsto uwzglêdnia siê równie opinie ekspertów zagranicznych z..., czy Banku Œwiatowego. Zadanie 9. (1 pkt) Przyporz¹dkuj wymienione ni ej uprawnienia do instytucji. 1. Naczelny S¹d Administracyjny A. bada zgodnoœæ przepisów prawa wydawanych przez centralne organy pañstwowe z ustaw¹ zasadnicz¹ 2. Trybuna³ Stanu B. rozpatruje skargi na decyzje administracyjne 3. S¹d Najwy szy C. rozpatruje rewizje nadzwyczajne 4. Trybuna³ Konstytucyjny 1 -... 2 -... 3 -...

4 Egzamin maturalny z wiedzy o spo³eczeñstwie Arkusz I Zadanie 10. (1 pkt) Przyporz¹dkuj typy partii do hase³, których mog³yby u yæ w swoich programach wyborczych. 1. partie konserwatywne A. Wolny cz³owiek w wolnym kraju. 2. partie liberalne B. Wolnoœæ jest nie do pogodzenia z istnieniem jakiejkolwiek w³adzy. 3. partie socjaldemokratyczne C. Dobrobyt i praca dla wszystkich. D. Pañstwo silne rodzin¹. 1 -... 2 -... 3 -... Zadanie 11. (1 pkt) Przyporz¹dkuj organizacje miêdzynarodowe do w³aœciwych dla nich celów dzia³ania. 1. NATO A. utworzenie wspólnego rynku us³ug, pracy, towarów obejmuj¹cego wszystkie pañstwa cz³onkowskie 2. MOP B. interwencje zbrojne w sytuacji konfliktu 3. UNESCO C. rozwój badañ naukowych i ochrona dziedzictwa kulturowego D. rozwój ustawodawstwa pracy i ochrona praw pracowniczych 1 -... 2 -... 3 -... Zadanie 12. (1 pkt) Przyporz¹dkuj instytucje do odpowiadaj¹cych im kompetencji. 1. Europejski Trybuna³ Praw Cz³owieka w Strasburgu 2. Miêdzynarodowy Trybuna³ Sprawiedliwoœci w Hadze 3. Komitet Praw Cz³owieka w Genewie A. mog¹ siê do niego zwracaæ obywatele pañstw sygnatariuszy Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Cz³owieka i Obywatela B. rozpatruje indywidualne petycje osób powo³uj¹cych siê na Miêdzynarodowy Pakt Praw Osobistych i Politycznych C. s¹dzi zbrodniarzy wojennych i zbrodnie przeciw ludzkoœci D. ocenia zgodnoœæ prawa danego kraju z jego konstytucj¹ 1-... 2-... 3-... Zadanie 13. (1 pkt) Wyjaœnij pojêcie podstawa opodatkowania.............

Egzamin maturalny z wiedzy o spo³eczeñstwie Arkusz I 5 Zadanie 14. (1 pkt) Wyjaœnij, jakie wydarzenie historyczne przedstawia poni szy rysunek i podaj jego datê (tylko rok)....... Zadanie 15. (1 pkt) Uzupe³nij uproszczony schemat przedstawiaj¹cy fragment trybu uchwalania ustawy, wpisuj¹c odpowiednie instytucje w puste rubryki. Trzecie czytanie na posiedzeniu Sejmu G³osowanie Nie zg³asza Marsza³ek Sejmu Zg³asza poprawki lub wniosek o odrzucenie Komisje Sejmowe Sprawozdanie G³osowanie na posiedzeniu

6 Egzamin maturalny z wiedzy o spo³eczeñstwie Arkusz I Zadanie 16. (2 pkt) Przeczytaj poni szy cytat i odpowiedz na pytania. [...] A jeœlibyœmy (czego Bo e uchowaj) co przeciw prawom, wolnoœciom, artyku³om, kondycjom wykroczyli, albo czego nie wype³niali, tedy obywatele koronni obojga narodu od pos³uszeñstwa i wiary nam powinnej wolne czynimy i panowania A. Z jakiego dokumentu pochodzi ten cytat?... B. Jakie prawo obywateli zosta³o sformu³owane w tekœcie?...... Zadanie 17. (2 pkt) A. Wyjaœnij termin: struktura spo³eczna.... B. Podaj dwa przyk³ady przemian w strukturze spo³ecznej III RP po 1989 roku. Zadanie 18. (3 pkt) Wpisz pod biogramem nazwisko znanej postaci XX w. Filozof i prawnik. Przez 20 lat pe³ni³ obowi¹zki radcy prawnego poza swoj¹ ojczyzn¹, gdzie zetkn¹³ siê z dyskryminacja rasow¹. Po powrocie do kraju prowadzi³ dzia³alnoœæ polityczn¹ i spo³eczn¹, za co by³ wiêziony przez Anglików ³¹cznie przez 50 lat. Propaguj¹c walkê bez przemocy zyska³ ogromny autorytet moralny i doprowadzi³ do uwolnienia ojczyzny spod zale noœci kolonialnej.... Pisarz, dzia³acz opozycyjny w latach siedemdziesi¹tych i osiemdziesi¹tych, wspó³twórca niezale nego ugrupowania Karta 77, aresztowany przez w³adze komunistyczne swego kraju. W roku 1989 wybrany przez Zgromadzenie Federalne na stanowisko prezydenta.... Polityk, premier i minister spraw zagranicznych. W 1950 r. przyczyni³ siê do przyjêcia planu nazwanego jego imieniem. Doprowadzi³ do podpisania traktatu paryskiego powo³uj¹cego do ycia Europejsk¹ Wspólnotê Wêgla i Stali....

Egzamin maturalny z wiedzy o spo³eczeñstwie Arkusz I 7 Zadanie 19. (1 pkt) Wyjaœnij, jaka jest ró nica w trybie obsadzania urzêdu wojewody i starosty....... Zadanie 20. (2 pkt) Wymieñ po jednym przyk³adzie kompetencji prezydenta RP w zakresie: w³adzy ustawodawczej... w³adzy wykonawczej... w³adzy s¹downiczej... Zadanie 21. (1 pkt) Nastêpuj¹ce wydarzenia u³ó w kolejnoœci chronologicznej, zaczynaj¹c od najdawniejszego. A. Przyjêcie Polski do NATO. B. Zburzenie muru berliñskiego. C. Podpisanie traktatu z Maastricht. D. Wybór Karola Wojty³y na papie a. 1... 2... 3... 4... Zadanie 22. (3 pkt) Wyjaœnij krótko w jaki sposób proporcjonalna ordynacja wyborcza - bez wprowadzania klauzuli zaporowej, (progu wyborczego) wp³ywa³aby na: reprezentatywnoœæ parlamentu......... stabilnoœæ w³adzy wykonawczej......... system partyjny.........

8 Egzamin maturalny z wiedzy o spo³eczeñstwie Arkusz I BRUDNOPIS

Miejsce na naklejkê z kodem (Wpisuje zdaj¹cy przed rozpoczêciem pracy) KOD ZDAJ CEGO MWO-W2A1P-021 EGZAMIN MATURALNY Z WIEDZY O SPO ECZEÑSTWIE Instrukcja dla zdaj¹cego Czas pracy 90 minut 1. Proszê sprawdziæ, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 12 stron. Ewentualny brak nale y zg³osiæ przewodnicz¹cemu zespo³u nadzoruj¹cego egzamin. 2. Proszê uwa nie czytaæ wszystkie polecenia. 3. Odpowiedzi trzeba zapisaæ czytelnie w miejscu na to przeznaczonym przy ka dym zadaniu. 4. Proszê pisaæ tylko w kolorze niebieskim lub czarnym; nie pisaæ o³ówkiem. 5. Nie wolno u ywaæ korektora. 6. B³êdne zapisy nale y wyraÿnie przekreœliæ. Wszelkie notatki nale y sporz¹dzaæ tylko w brudnopisie, który nie bêdzie oceniany. 7. Obok ka dego zadania podana jest maksymalna liczba punktów, któr¹ mo na uzyskaæ za jego poprawne rozwi¹zanie. 8. Podczas pisania mo na korzystaæ z tekstu Konstytucji RP. 9. Do ostatniej kartki arkusza do³¹czona jest karta odpowiedzi, któr¹ wype³nia egzaminator. yczymy powodzenia! ARKUSZ II MAJ ROK 2002 Za rozwi¹zanie wszystkich zadañ mo na otrzymaæ 40 punktów (Wpisuje zdaj¹cy przed rozpoczêciem pracy) PESEL ZDAJ CEGO

2 Egzamin maturalny z wiedzy o spo³eczeñstwie Zadanie 23. (9 pkt) Zapoznaj siê z fragmentem Kodeksu Pracy i odpowiedz na podane ni ej pytania. Art. 22. 1. Przez nawi¹zanie stosunku pracy pracownik zobowi¹zuje siê do wykonywania pracy okreœlonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. 11. Zatrudnienie w warunkach okreœlonych w 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez wzglêdu na nazwê zawartej przez strony umowy. 2. Pracownikiem mo e byæ osoba, która ukoñczy³a 18 lat. Na warunkach okreœlonych w dziale dziewi¹tym pracownikiem mo e byæ równie osoba, która nie ukoñczy³a 18 lat. (...) Art. 25. 1. Umowê o pracê zawiera siê na czas nie okreœlony, na czas okreœlony lub na czas wykonania okreœlonej pracy. 2. Ka da z umów, o których mowa w 1, mo e byæ poprzedzona umow¹ o pracê na okres próbny, nie przekraczaj¹cy 3 miesiêcy. Art. 251. Zawarcie kolejnej umowy o pracê na czas okreœlony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracê na czas nie okreœlony, je eli poprzednio strony dwukrotnie zawar³y umowê o pracê na czas okreœlony na nastêpuj¹ce po sobie okresy, o ile przerwa miêdzy rozwi¹zaniem poprzedniej a nawi¹zaniem kolejnej umowy o pracê nie przekroczy³a jednego miesi¹ca. (...) Art. 29. 1. Umowa o pracê powinna byæ zawarta na piœmie, z wyraÿnym okreœleniem rodzaju i warunków umowy, a w szczególnoœci powinna okreœlaæ: 1) rodzaj pracy i miejsce jej wykonywania oraz termin rozpoczêcia pracy, 2) wynagrodzenie odpowiadaj¹ce rodzajowi pracy. 3. Je eli umowa o pracê nie zosta³a zawarta na piœmie, pracodawca powinien niezw³ocznie, nie póÿniej jednak ni w ci¹gu 7 dni od dnia rozpoczêcia pracy, potwierdziæ pracownikowi na piœmie rodzaj umowy i jej warunki. Art. 32. 1. Ka da ze stron mo e rozwi¹zaæ za wypowiedzeniem umowê o pracê zawart¹ na: 1) okres próbny, 2) (uchylony), 3) czas nie okreœlony. 2. Rozwi¹zanie umowy o pracê nastêpuje z up³ywem okresu wypowiedzenia. Art. 39. Pracodawca nie mo e wypowiedzieæ umowy o pracê pracownikowi, któremu brakuje nie wiêcej ni 2 lata do osi¹gniêcia wieku emerytalnego, je eli okres zatrudnienia umo liwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osi¹gniêciem tego wieku. (...) Art. 41. Pracodawca nie mo e wypowiedzieæ umowy o pracê w czasie urlopu pracownika, a tak e w czasie innej usprawiedliwionej nieobecnoœci pracownika w pracy, je eli nie up³yn¹³ jeszcze okres uprawniaj¹cy do rozwi¹zania umowy o pracê bez wypowiedzenia. Art. 41. 1. W razie og³oszenia upad³oœci lub likwidacji pracodawcy, nie stosuje siê przepisów art. 38, 39 i 41, ani przepisów szczególnych dotycz¹cych ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwi¹zaniem umowy o pracê. 2. W razie og³oszenia upad³oœci lub likwidacji pracodawcy, umowa o pracê zawarta na czas okreœlony lub na czas wykonania okreœlonej pracy mo e byæ rozwi¹zana przez ka d¹ ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem. (...)

Egzamin maturalny z wiedzy o spo³eczeñstwie 3 1. Jaki rodzaj relacji miêdzy pracownikiem a pracodawc¹ jest w rozumieniu Kodeksu Pracy stosunkiem pracy? 2. Ile razy pracodawca mo e zawrzeæ z tym samym pracownikiem umowê o pracê na czas okreœlony? 3. Co powinno byæ okreœlone w umowie o pracê? 4. Pan Kowalski jest architektem w biurze projektowym Domy i Biurowce z Krakowa. Domy i Biurowce wygra³y przetarg na zaprojektowanie nowej siedziby warszawskiej firmy Produkcja i Handel. Pan Kowalski od tego czasu nie zajmuje siê niczym innym jak tylko projektowaniem biurowca dla Produkcji i Handlu: przeniós³ siê do Warszawy, godzinami rozmawia o swoim projekcie z zarz¹dem Produkcji i Handlu. Czy pana Kowalskiego i firmê Produkcja i Handel ³¹czy stosunek pracy? Uzasadnij krótko swoj¹ odpowiedÿ.

4 Egzamin maturalny z wiedzy o spo³eczeñstwie 5. Wkrótce po oddaniu nowej siedziby firma Produkcja i Handel popad³a w k³opoty finansowe i zbankrutowa³a. Wszyscy jej pracownicy otrzymali wymówienia. Pani Kamiñska w przysz³ym roku mia³a przejœæ na emeryturê, za ¹da³a wiêc od w³aœcicieli Produkcji i Handlu odszkodowania za bezprawne zwolnienie z pracy pracownika, który podlega szczególnej ochronie w okresie przedemerytalnym. Czy pani Kamiñska ma szansê na odszkodowanie? Uzasadnij krótko swoj¹ odpowiedÿ. Zadanie 24. (12 pkt) Przeanalizuj dane zawarte w tabelach i tekœcie interpelacji i odpowiedz na podane ni ej pytania. Tabela 1. Procent uczniów, którzy w ci¹gu ostatnich 12 miesiêcy u ywali narkotyków lub brali udzia³ w prywatkach z narkotykami - badania w pierwszych klasach szkó³ ponadpodstawowych w jednej z dzielnic du ego miasta. 1996 1998 U ywanie narkotyków w czasie ostatnich 12 mies. 14,2 16,7 Udzia³ w prywatkach z narkotykami w czasie ostatnich 12 mies. 38,2 47,6 Tabela 2. Procent uczniów, którzy wskazali miejsca, gdzie mo na kupiæ narkotyki - badania ogólnopolskie w pierwszych i trzecich klasach szkó³ ponadpodstawowych. Pierwsze klasy Trzecie klasy Nie znam takich miejsc 51,1 44,9 Ulica, park 20,5 24,2 Szko³a 24,1 28,9 Dyskoteka, bar 29,6 39,3 Mieszkanie dealera 18,3 19,1 Inne miejsce 5,0 4,4

Egzamin maturalny z wiedzy o spo³eczeñstwie 5 Tabela 3. Procent uczniów, którzy chocia raz w yciu u ywali narkotyków - badania ogólnopolskie w pierwszych i trzecich klasach szkó³ ponadpodstawowych. Pierwsze klasy Trzecie klasy 1995 1999 1995 1999 Konopie 10,1 15,1 17,1 22,4 Amfetamina 2,9 7,4 2,8 10,5 LSD 1,9 4,0 2,7 3,5 Kokaina 0,8 1,9 0,8 1,8 Heroina 0,8 5,7 0,6 6,8 Ecstasy 0,8 2,8 0,6 2,7 Fragment interpelacji poselskiej nr 745 z 3 kadencji Sejmu. Cyt. Narkomania w naszym kraju nie jest ju problemem marginalnym. Obecnie rynek narkobiznesu rozwin¹³ siê i swoje kolejne ofiary zdobywa w sposób podstêpny. Powszechnie znany jest fakt, e narkotyki rozprowadzane s¹ ju w szko³ach podstawowych, kiedy to m³ody cz³owiek podatny jest na wp³yw otoczenia. W³aœnie w okresie, kiedy nastolatek prze ywa kryzys wartoœci dotychczasowych autorytetów poszukuje nowych wartoœci. Niestety, szko³y nie reaguj¹ w odpowiedni sposób na nowe zjawisko. Nauczyciele czêsto przyznaj¹, e problemu nie dostrzega siê, nie wykazuje, poniewa wp³ynê³oby to na obraz szko³y w oczach spo³eczeñstwa czy dane statystyczne. Problem, wiêc nie istnieje w œwiadomoœci w³adz szko³y [...]. W zwi¹zku z tym do szkó³ docieraj¹ dealerzy, którzy ½promuj¹½ narkotyk. Licz¹c na ciekawoœæ m³odzie y, czy chêæ zaimponowania rówieœnikom, bezp³atnie dostarczaj¹ narkotyki do momentu, kiedy jednostka siê uzale nia. 1. Okreœl, wynikaj¹ce z tabeli nr1 tendencje dostêpnoœci i wielkoœci spo ycia narkotyków.

6 Egzamin maturalny z wiedzy o spo³eczeñstwie 2. Spo ycie których dwóch narkotyków wzros³o najbardziej (o ile procent?) w klasach pierwszych i trzecich. 3. Na podstawie danych z tabeli i fragmentu interpelacji poselskiej wymieñ co najmniej cztery przyczyny wzrostu spo ycia narkotyków. 4. Napisz w imieniu Rady Rodziców petycjê do w³adz lokalnych, domagaj¹c¹ siê podjêcia dzia³añ, chroni¹cych dzieci z waszej szko³y przed dealerami. Przedstaw w niej postulowane dzia³ania..

Egzamin maturalny z wiedzy o spo³eczeñstwie 7

8 Egzamin maturalny z wiedzy o spo³eczeñstwie Zadanie 25. (11 pkt) Zapoznaj siê z fragmentem tekstu Johna Locke a i odpowiedz na podane ni ej pytania. 22. Naturalna wolnoœæ cz³owieka sprowadza siê do bycia wolnym od jakiejkolwiek nadrzêdnej w³adzy na ziemi i niepodlegania w zasadach swego postêpowania woli b¹dÿ w³adzy ustawodawczej adnego cz³owieka, a tylko prawu natury. Wolnoœæ cz³owieka w spo³eczeñstwie sprowadza siê do niepodlegania adnej innej w³adzy ustawodawczej, a tylko tej powo³anej na mocy zgody we wspólnocie, ani te panowaniu czyjekolwiek woli, ani ograniczeniom jakiegokolwiek prawa innego ni to, które uchwali legislatywa zgodnie z pok³adanym w niej zaufaniem (...). Wolnoœæ ludzi pod w³adz¹ rz¹du oznacza ycie pod rz¹dami sta³ych praw, powszechnych w tym spo³eczeñstwie i uchwalanych przez powo³an¹ w nim w³adzê ustawodawcz¹. Jest to wolnoœæ do kierowania moj¹ w³asn¹ wol¹ we wszystkich sprawach, w których prawa tego nie zakazuj¹, oraz niepodlegania zmiennej, niepewnej, nieznanej, arbitralnej woli innego cz³owieka. Natomiast wolnoœæ natury nie zna innych ograniczeñ poza prawem natury. John Locke, Dwa traktaty o rz¹dzie, Traktat drugi, Warszawa 1992. 1. Wymieñ dwie formy wolnoœci przedstawione przez autora tekstu. 2. Scharakteryzuj koncepcjê wolnoœci cz³owieka w spo³eczeñstwie, za któr¹ opowiada siê John Locke.

Egzamin maturalny z wiedzy o spo³eczeñstwie 9 3. Na podstawie tekstu przedstaw warunki realizacji wolnoœci jednostki w ramach pañstwa. 4. Przytocz fragment tekstu, który wskazuje, e John Locke by³ przeciwnikiem rz¹dów absolutnych. 5. Krótko wyjaœnij, jakie jest znaczenie myœli J. Locke a dla rozwoju pogl¹dów o pañstwie i spo³eczeñstwie....

10 Egzamin maturalny z wiedzy o spo³eczeñstwie Zadanie 26. (8 pkt) Dokonaj analizy wykresu i odpowiedz na podane ni ej pytania. Wykres ilustruj¹cy wielkoœæ nak³adów inwestycyjnych w Polsce wed³ug sektorów w³asnoœci. 80000 70000 nak³ady inwestycyjne w mln z³ 60000 50000 40000 30000 20000 sektor publiczny sektor prywatny 10000 0 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 rok 1. Okreœl tendencje zmiany wielkoœci nak³adów inwestycyjnych w sektorze publicznym. 2a) Przedstaw, jak zmienia³y siê wielkoœci nak³adów inwestycyjnych w sektorze prywatnym w porównaniu z sektorem publicznym w okresie1989-1999.

Egzamin maturalny z wiedzy o spo³eczeñstwie 11 2b) Wymieñ dwie przyczyny tych zmian w polskiej gospodarce. 3. Wymieñ trzy Ÿród³a finansowania inwestycji wykorzystywane przez przedsiêbiorstwa prywatne: a)... b)... c)...

12 Egzamin maturalny z wiedzy o spo³eczeñstwie BRUDNOPIS