PROJEKT BUDOWLANY SYSTEM SYGNALIZACJI POŻARU

PROJEKT BUDOWLANY SYSTEM SYGNALIZACJI POŻARU Inwestor: Obiekt: Budynek KRUS Kościerzyna, ul. Mała Młyńska 10 Opracował: Data: Grudzień 2008

PRZEDMIOT I ZAKRES OPRACOWANIA Przedmiotem niniejszego opracowania jest Projekt Budowlany Systemu Sygnalizacji Pożaru (SSP) dla budynku KRUS w Kościerzynie. Opracowanie nie obejmuje systemu oddymiania, dźwiękowego systemu ostrzegawczego, linii sterujących oraz instalacji elektrycznej zasilającej urządzenia systemu SSP. Opracowanie zawiera: opis techniczny projektowanej instalacji, schemat instalacji, rysunki przedstawiające przebieg instalacji oraz rozmieszczenie urządzeń, zestawienie materiałów. Uwaga: Do wykonania powyższej instalacji można zastosować materiały pochodzące od innych producentów niż przedstawiono w projekcie. Zastosowane w projekcie materiały zostały użyte przez projektanta wyłącznie do celów projektowych. Dopuszcza się zastosowanie materiałów pochodzących od innych producentów, pod warunkiem nie odbiegania od przedstawionych w projekcie standardów i parametrów, po uprzednim zaaprobowaniu ich przez Inwestora. Wszystkie urządzenia i materiały użyte do wykonania instalacji muszą posiadać wymagane prawem aktualne certyfikaty i dopuszczenia. Przed przystąpieniem do realizacji, należy z Inwestorem zweryfikować ostatecznie przebieg tras kablowych pod kątem zmiany przeznaczenia pomieszczeń oraz przebiegu tras branży elektrycznej. 1. NORMY I ZAŁOŻENIA Podstawę merytoryczną do wykonania niniejszego projektu stanowiły: podkłady architektoniczne, uzgodnienia i wytyczne Inwestora, dane techniczne stosowanych urządzeń, aktualnie obowiązujące przepisy i wytyczne w zakresie projektowania systemów sygnalizacji pożaru. 2. CHARAKTERYSTYKA OBIEKTU Rozpatrywany budynek Placówka Terenowa KRUS posiada 4 kondygnacje. 3. OPIS TECHNICZNY Systemem sygnalizacji pożaru zostały objęte wszystkie pomieszczenia w budynku, poza pomieszczeniami sanitarnymi. System zaprojektowany został w oparciu o urządzenia firmy Polon-Alfa, posiadające wymagane certyfikaty zgodności, wydane przez Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony 2

Pożarowej, dopuszczające je do stosowania w ochronie pożarowej na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. CENTRALA SYSTEMU SYGNALIZACJI POŻARU Centrala sygnalizacji pożarowej POLON 4200 jest urządzeniem integrującym wszystkie elementy adresowalnego, interaktywnego systemu automatycznego wykrywania pożarów POLON 4000. Centrala koordynuje pracę wszystkich urządzeń w systemie oraz podejmuje decyzję o zainicjowaniu alarmu pożarowego, wysterowaniu urządzeń sygnalizacyjnych i przeciwpożarowych oraz o przekazaniu informacji do centrum monitorowania lub systemu nadzoru. 3

Centrala sygnalizacji pożarowej POLON 4200 Rodzaj: Centrala adresowalna Zastosowanie: Centrala POLON 4200 jest zalecana do ochrony przeciwpożarowej rożnego rodzaju obiektów, niedużych lub średniej wielkości, np. hoteli, banków, magazynów, obiektów zabytkowych, "inteligentnych" budynków itp. Możliwość adresowania elementów liniowych pozwala na identyfikację miejsca powstania pożaru z dokładnością do pojedynczej czujki. Centrala umożliwia ponadto sterowanie i kontrolę zewnętrznych urządzeń zabezpieczających takich jak bramy pożarowe, klapy oddymiające itp. oraz przekazanie informacji o pożarze do stacji monitoringu zarówno w postaci cyfrowej jak i analogowej. Po otrzymaniu sygnału alarmu, zgodnie z zaprogramowanym wariantem alarmowania, centrala może uruchamiać m.in. sygnalizatory oraz przekaźniki wyjściowe wewnątrz centrali jak również na liniach dozorowych w postaci liniowych elementów sterujących. Centrala nie ma możliwości pracy w sieci. Współpracujące elementy: a/ adresowalne czujki pożarowe szeregu 4040: optyczne dymu DUR, optyczne dymu DOR, jonizacyjne dymu DIO, nadmiarowo-różniczkowe ciepła TUP, optyczno-temperaturowa DOT, czujka dymu i płomienia DPR, czujka radiowa DUR-4047, b/ konwencjonalne czujki pożarowe szeregu 40 (na linii bocznej za adapterem ADC-4001M): temperaturowo-płomieniowa TOP, płomienia (ultrafiolet) PUO, iskrobezpieczne (wg instrukcji producenta), liniowe dymu DOP c/ ręczne ostrzegacze (przyciski) pożarowe: wnętrzowe ROP-4001M, zewnętrzne ROP-4001MH d/ elementy kontrolne, sterujące: element kontrolno-sterujący EKS-4001 wielowyjściowy element sterujący EWS-4001, wielowejściowy element kontrolny EWK-4001 e/ adaptery: adapter linii bocznej ADC-4001M, adapter czujek radiowych ACR-4001 f/ adresowalne sygnalizatory akustyczne SAL-4001 g/ terminal sygnalizacji równoległej TSR-4000 Certyfikat zgodności EC Nr 1438/CPD/0128 Dane techniczne: - zasilanie podstawowe 230V - zasilanie rezerwowe akumulatory 2x12V (17-38Ah) - pobór prądu w stanie dozorowania max. 50mA - liczba linii dozorowych 4 - max ilość czujek na linii 64 - liczba stref dozorowych 265 - liczba wariantów alarmowania 17 4

- wyjścia przekaźnikowe bezpotencjałowe w centrali 8 (obciążalność 1A 30V) - linie sygnałowe (potencjałowe) 2 - linie kontrolne 2 - temperatura pracy -5ºC +40ºC Możliwe są warianty alarmowania: o alarmowanie zwykłe jedno i dwustopniowe, o alarmowanie z jednokrotnym kasowaniem elementu 40/100 jedno i dwustopniowe, o alarmowanie z jednokrotnym kasowaniem elementu 80/180 jedno i dwustopniowe, o alarmowanie z koincydencją dwuczujkową jedno i dwustopniowe, o alarmowanie z koincydencją grupowo-czasową jedno i dwuostopniowe, o alarmowanie jedno i dwustopniowe interaktywne, o alarmowanie dwustopniowe ze współzależnością grupową, o alarmowanie jednostopniowe w trybie pracy "Personel nieobecny". CZUJKI POŻAROWE systemu W systemie SSP zaproponowano zastosowanie dwóch typów czujek: DOR-4046 oraz DOT- 4046. Procesorowa, optyczna czujka dymu DOR-4046 jest przeznaczona do wykrywania widzialnego dymu, powstającego w początkowym stadium pożaru, wtedy, gdy materiał jeszcze się tli, a więc na ogół długo przed pojawieniem się otwartego płomienia i zauważalnym wzrostem temperatury. Czujka DOR-4046 jest czujką analogową, z automatyczną kompensacją czułości, tzn. utrzymującą stałą czułość przy postępującym zabrudzeniu komory pomiarowej oraz przy zmianach ciśnienia jak również kondensacji pary wodnej. Czujki DOR- 4046 mogą pracować wyłącznie na liniach/pętlach adresowalnych central sygnalizacji pożarowej POLON 4000. Zasada działania: Czujka DOR-4046 typu rozproszeniowego, działa na zasadzie pomiaru promieniowania rozproszonego przez cząstki aerozolu (dymu), które dostały się do optycznej komory pomiarowej, do których normalnie nie ma dostępu światło zewnętrzne. Znajdująca się w komorze pomiarowej fotodioda nie odbiera promieniowania podczerwonego, emitowanego przez diodę elektroluminescencyjną nadawczą dopóty, dopóki do komory nie wnikną cząstki dymu rozpraszające promieniowanie w kierunku fotodiody odbiorczej. Czujka, dzięki możliwości autokompensacji, utrzymuje stałą czułość przy postępującym zabrudzeniu komory optycznej a także przy zmianach ciśnienia lub w warunkach kondensacji pary wodnej. Po przekroczeniu odpowiedniego progu autokorekcji wysyła do współpracującej centrali sygnał alarmu serwisowego, nie tracąc jednocześnie zdolności do wykrywania pożaru. 5

Nie podjęcie czynności serwisowych do czasu wyczerpania pełnego zakresu samoregulacji (np. przez kilka tygodni) może być przyczyną fałszywego alarmowania zabrudzonej czujki. Zastosowany mikroprocesor oraz odpowiednie oprogramowanie czujek gwarantują przeprowadzenie, z dużą szybkością, analizy zachodzących zjawisk w otoczeniu czujek i wyeliminowanie ewentualnych fałszywych alarmów. Czujki mogą pracować (po wyborze z poziomu centrali odpowiedniego wariantu alarmowania dla danej strefy) w trybie interaktywnym, komunikując się pomiędzy sobą, mogą też przekazywać aktualnie mierzoną wartość analogową czynnika pożarowego. Czujki wysyłają w linię dozorową, oprócz swojego adresu, kodu rodzaju, stanów dozorowania i alarmowania, dodatkowe informacje, takie jak: stan serwisowy, stany związane z uszkodzeniem układów wewnętrznych czujki, zadziałanie izolatora zwarć. Stan alarmowania czujka sygnalizuje czerwonymi rozbłyskami dwukolorowej diody świecącej; stany uszkodzenia, alarmu technicznego, zadziałanie izolatora zwarć - żółtymi rozbłyskami tej diody. Czujki są wyposażone w wewnętrzne izolatory zwarć. Współpracują z nie adresowalnym gniazdem montażowym G-40. Dodatkową sygnalizację optyczną czujki lub grupy czujek można uzyskać przez dołączenie wskaźnika zadziałania WZ-31. Czujki DOR-4046 spełniają wymagania normy PN-EN 54-7. Procesorowa, optyczno-temperaturowa czujka DOT-4046 jest przeznaczona do wykrywania dymu i wzrostu temperatury, towarzyszących powstawaniu pożaru we wczesnym stadium jego rozwoju. Wbudowane dwa sensory: dymu i ciepła, pozwalają na stosowanie czujki w pomieszczeniach, gdzie w przypadku powstania pożaru może pojawić się widzialny dym lub następować wzrost temperatury albo oba czynniki jednocześnie. Czujka jest przydatna do wykrywania wszystkich rodzajów pożarów (od TF1 do TF6). Czujka DOT-4046 jest czujką analogową, z automatyczną kompensacją czułości, tzn. utrzymującą stałą czułość przy postępującym zabrudzeniu komory pomiarowej oraz przy zmianach ciśnienia jak również kondensacji pary wodnej. Czujki DOT-4046 mogą pracować wyłącznie na liniach/pętlach adresowalnych central sygnalizacji pożarowej systemu POLON 4000. Czujka DOT-4046 ma wbudowane dwa sensory: dymu i ciepła. Sensor dymu typu rozproszeniowego, działa na zasadzie pomiaru promieniowania rozproszonego przez cząstki aerozolu (dymu), które dostały się do optycznej komory pomiarowej, do których normalnie nie ma dostępu światło zewnętrzne. Znajdująca się w komorze pomiarowej fotodioda nie odbiera promieniowania podczerwonego, emitowanego przez diodę elektroluminescencyjną nadawczą dopóty, dopóki do komory nie wnikną cząstki dymu rozpraszające promieniowanie w kierunku fotodiody odbiorczej. Sensor ciepła reaguje na wzrost temperatury występujący podczas pożaru. Można go programować na działanie zgodne z klasą A1R lub BR wg polskiej normy PN-EN 54-5. Czujki są wyposażone w wewnętrzne izolatory zwarć. Współpracują z nieadresowalnym gniazdem montażowym G-40. Dodatkową sygnalizację optyczną czujki lub grupy czujek można uzyskać przez dołączenie wskaźnika zadziałania WZ-31. Czujki DOT-4046 spełniają wymagania norm PN-EN 54-7 i PN-EN 54-5. 6

RĘCZNE OSTRZEGACZE POŻAROWE Ręczne ostrzegacze pożarowe ROP-4001, ROP-4001H są przeznaczone do przekazywania informacji o pożarze do współpracującej centrali sygnalizacji pożarowej przez osobę, która zauważyła pożar i ręcznie uruchomiła ostrzegacz (zbiła szybkę). Ręczne ostrzegacze mogą pracować wyłącznie na liniach/pętlach dozorowych central interaktywnego systemu sygnalizacji pożarowej POLON 4000. Ostrzegacz ROP-4001 przeznaczony jest do montażu wewnątrz obiektów; ostrzegacz ROP-4001H można stosować w trudnych warunkach środowiskowych lub na zewnątrz obiektów. Budowa: Ręczny ostrzegacz pożarowy wykonany jest z czerwonego tworzywa. Na szklanej szybce znajdują się napisy objaśniające sposób uruchomienia ostrzegacza. Ostrzegacz może być testowany z zewnątrz, przy użyciu specjalnego klucza, dostarczanego z ostrzegaczem, bez potrzeby zbijania szybki lub dostawania się do środka. Ręczne ostrzegacze są przeznaczone do montażu natynkowego. TRASY KABLOWE W pomieszczeniach, gdzie nie występuje sufit podwieszany, instalacje należy prowadzić w listwach natynkowych LN20x10, natomiast w pomieszczeniach z sufitem podwieszanym w rurkach instalacyjnych. Okablowanie sygnalizatorów należy prowadzić trasami o odporności ogniowej nie mniejszej jaką posiadają przewody. DOKUMENTACJA Pomieszczenie recepcji, w którym umiejscowiono CSP należy wyposażyć w następujące dokumenty: plan sytuacyjny z opisem pomieszczeń zabezpieczonych, wejść do tych pomieszczeń i rozmieszczeniem czujek wraz z podaniem adresów czujek i numerów stref; instrukcja postępowania w przypadku alarmu pożarowego lub będącego wynikiem uszkodzenia jakiegoś elementu; instrukcja obsługi i opis funkcjonowania centrali; książkę pracy systemu SAP, w której należy notować wszystkie czynności związane z obsługą techniczną, zmiany, przeróbki, modernizacje, wyłączenia i załączenia, jak również wszystkie wypadki wystąpienia alarmów pożarowych (w tym również fałszywych) i będących wynikiem uszkodzenia, z podaniem daty i godziny zdarzenia; wszystkie wpisy muszą być imienne; wykaz osób funkcyjnych, tzn. osób związanych z obiektem, które należy w pierwszej kolejności powiadomić o pożarze w obiekcie, adresy i telefony tych osób (prywatne i służbowe); nazwa i adres konserwatora systemu SSP. 7

KONSERWACJA Do obsługi codziennej powinno należeć sprawdzenie poprawności wskazań centrali systemu. Co kwartał należy sprawdzić poprawność pracy CSP zgodnie z procedurą kontrolną CSP. Przynajmniej raz w roku należy dokonać sprawdzenia poprawności działania wszystkich czujek dymu. Konserwację baterii akumulatorów prowadzić zgodnie z zaleceniami wytwórcy. Wszystkie czynności oraz uwagi i spostrzeżenia wynikłe w czasie eksploatacji, obsługi, konserwacji i kontroli odnotować w książce pracy SSAP. O wszystkich nieprawidłowościach i usterkach w pracy SSP niezwłocznie powiadomić konserwatora i osobę pełniącą nadzór eksploatacyjny. Fakt ten należy odnotować w książce pracy CSP. Konserwację należy powierzyć firmie uprawnionej, wykwalifikowanej i technicznie przygotowanej do obsługi SSP. Wykonanie określonych czynności konserwatorskich przez konserwatora musi być każdorazowo sprawdzone i potwierdzone przez osobę sprawującą nadzór eksploatacyjny z ramienia użytkownika. POŁĄCZENIE Z PAŃSTWOWĄ STRAŻĄ POŻARNĄ Po całkowitym uruchomieniu i przetestowaniu systemu, w celu automatycznego przekazywania alarmu pożarowego do odpowiedniej jednostki Państwowej Straży Pożarnej należy zwrócić się o dostawę (wydzierżawienie) urządzenia transmisji alarmu pożarowego wskazanego przez Komendę Stołeczną Straży Pożarnej. ODBIÓR TECHNICZNY Odbiór techniczny SSP powinien być połączony z przekazaniem systemu do eksploatacji i jednoczesnym przyjęciem do konserwacji. Podczas odbioru należy przeprowadzić badania mechaniczne i elektryczne: o sprawdzenie materiałów w zakresie zgodności z obowiązującymi normami, o sprawdzenie wykonania SSP ze szczególnym uwzględnieniem jakości wykonanych połączeń, zamocowania urządzeń i osprzętu, zainstalowania właściwych elementów (czujek i przycisków), właściwej numeracji linii, oznakowania w CSP linii dozorowych, czujek i przycisków, o wykonanie pełnego badania instalacji sygnalizacji pożaru tj. pobudzić w ramach testu wszystkie czujki systemu obserwując jednocześnie prawidłowość odwzorowania alarmów na centrali oraz sprawdzenie działania zasilania rezerwowego, o próby okablowania na przerwy i zwarcia między żyłami danego kabla, pomiar rezystancji linii dozorowych, o wszystkie wykonane badania i próby winny zostać potwierdzone protokołami z badań i prób dołączonymi do dokumentacji odbiorowej, o przed przekazaniem SSP do odbioru Wykonawca zobowiązany jest dostarczyć Inwestorowi dokumentację powykonawczą zwierającą zaktualizowany projekt techniczny z naniesionymi zmianami powstałymi w czasie montażu, 8

o o SSP zostaje przekazany do eksploatacji, jeżeli podczas prac odbiorczych nie zostaną stwierdzone usterki i nieprawidłowości. Komisja sporządza protokół w związku z przekazaniem SSP do eksploatacji, jeżeli w trakcie prac odbiorczych zostaną stwierdzone usterki komisja zobowiązana jest ustalić termin ich usunięcia przez wykonawcę i termin ponownego odbioru. SZKOLENIE Wszystkie osoby zatrudnione w ochronie obiektu, które przewidywane są do kontroli, prób, konserwacji systemu SAP oraz osoby przebywające w zabezpieczonych pomieszczeniach i kierownictwo obiektu powinny być przeszkolone w zakresie obsługi systemu SAP. Szkolenie powinno być przeprowadzone przez specjalistę w zakresie systemów automatycznego wykrywania i sygnalizacji pożaru - przedstawiciela wykonawcy SSAP w obiekcie. Zaświadczenie stwierdzające fakt przeszkolenia, wystawione przez prowadzącego szkolenie, podpisane przez osobę przeszkoloną i potwierdzone przez kierownika, należy dołączyć do akt osobowych przeszkolonego. Osoby nowo zatrudnione powinny być przeszkolone w zakresie obsługi SSP w terminie 7 dni od rozpoczęcia pracy. UWAGI KOŃCOWE Centralę Sygnalizacji Pożarowej (CSP) zamontować na ścianie Recepcji zgodnie z wymogami producenta. Pętle dozorowe do łączówek instalacyjnych przyłączać zgodnie z DTR centrali (schemat montażowy). Wskaźniki zadziałania czujek powinny być widoczne od strony drzwi wejściowych do pomieszczenia. Gniazda czujek rozmieszczać wg planów instalacji sygnalizacji przeciwpożarowej. Przewody, ani między czujkami, ani między przyciskami, nie mogą być przedłużane - powinny to być przewody ciągłe jednoodcinkowe. Przyciski pożarowe instalować na wysokości 1,4-1,5m od podłogi w odległości, co najmniej 0,5m od innego osprzętu elektrycznego. Urządzeniom alarmowym należy zapewnić ochronę przeciwporażeniową zgodnie z PN/E - 05009/41. Centrala może być użytkowana tylko w przypadku zastosowania dodatkowej ochrony przeciwporażeniowej. Dla potrzeb linii (pętli) dozorowych należy stosować certyfikowany przez CNBOP kabel 1x2x1 w ekranie (YnTKSYekw 1x2x1). Dla potrzeb linii sygnałowych należy stosować certyfikowany przez CNBOP kabel sygnalizacyjny, bezhalogenowy, ognioodporny HDGs lub HLGs o odpowiednich dla danego zastosowania liczbie i przekroju przewodów (np. HDGs 2x1,5). Przebicia i przepusty instalacyjne przez ściany oddzielenia przeciwpożarowego należy uszczelnić do odporności ogniowej takiej samej lub wyższej jak odporność ogniowa danego oddzielenia. Przy wykonywaniu instalacji systemu sygnalizacji pożaru należy uwzględnić następujące wytyczne: - Czujki pożarowe należy umieszczać centralnie na suficie lub przy ich większej ilości rozmieścić równomiernie (zgodnie z planami instalacyjnymi). Dodatkowo należy przestrzegać następujących zasad: - Odstępy czujek od ścian nie mogą być mniejsze od 0,5 m. - W przypadku korytarzy lub innych pomieszczeń o szerokości poniżej 1m, czujki umieszczać na środku stropu. 9

- Jeżeli w pomieszczeniu występują podciągi, belki lub przebiegające pod stropem kanały wentylacyjne w odległości mniejszej niż 15 cm od stropu to odległość czujek od tych elementów również nie powinna być mniejsza od 0,5 m. - Nie można umieszczać czujek w strumieniu powietrza instalacji klimatyzacji, wentylacji nawiewnej lub wyciągowej. Minimalna odległość czujek od kratek nawiewnych wynosi 1,5m. WYTYCZNE DLA INNYCH BRANŻ Branża elektryczna: Centrala sygnalizacji pożaru. wyposażona jest we własne źródło zasilania awaryjnego w postaci akumulatorów, gwarantujących czas podtrzymania zgodny z obowiązującymi wytycznymi (72 godziny w stanie dozorowania bez zasilania podstawowego). Do zasilania centrali z rozdzielnicy elektrycznej obiektu należy stosować kable HDGs 300/500V 3x2,5 posiadające aktualny certyfikat CNBOP oraz sposób ich mocowania gwarantujący ciągłość dostawy energii elektrycznej w warunkach pożaru przez minimum 90 minut. 4. ZESTAWIENIE MATERIAŁÓW Lp. Wyszczególnienie Kod J.m. Ilość 1. Centrala sygnalizacji pożaru POLON 4800 (4x127 adresów, drukarka) POLON 4200 kpl 1 2. Pojemnik akumulatorów PAR-4800 szt. 1 3. Akumulator 12V/ 44Ah szt. 2 4. Klawiatura komputerowa do centrali szt. 1 5. Adresowalna wielostanowa optyczna czujka dymu DOR-4046 szt. 88 7. Gniazdo czujek G40 szt. 88 8. Ręczny ostrzegacz pożarowy ROP-4001 szt. 15 9. Wskaźnik zadziałania WZ-31 szt. 23 10. Sygnalizator optyczno-akustyczny SA-K2 SA-K2 szt. 7 11. Puszka instalacyjna PIP-1A szt. 10 12. Zasilacz 24V 5A szt. 1 13. Kabel YnTKSYekw 1x2x1 mb. 1500 14. Kabel HLGs 2x1,5 mb. 250 15. Rura Peschla 22 kpl. 1 16. Listwa natynkowa LN20x10 kpl. 1 17. Kształtki, łączniki itp. do listwy natynkowej kpl. 1 18. Materiały dodatkowe kpl. 1 10

5. WYKAZ RYSUNKÓW Lp. Nazwa rysunku Numer rysunku 1. Plan instalacji SSP piwnica SAP-01 2. Plan instalacji SSP parter SAP-02 3. Plan instalacji SSP 1 piętro SAP-03 4. Plan instalacji SSP 2 piętro - poddasze SAP-04 5. Schemat blokowy SSP-05 6. KOSZTORYS INWESTORSKI 11