MOśLIWOŚCI I WARUNKI TRANSPORTU CO 2 W POLSCE Bełchatów, kwiecień 2010
Układ przygotowania i transportu CO 2 do miejsc składowania
Stacja przygotowania CO 2 do transportu Układ oczyszczania CO 2 (osuszanie, usuwanie domieszek) jeśli jest wymagany po części technologicznej wychwytywania CO 2 ; Dwuetapowy proces spręŝania: - spręŝanie CO 2 w fazie gazowej (strumień CO 2 jest kierowany na kolejne stopnie kompresora do osiągnięcia ciśnienia krytycznego 7,3MPa); - tłoczenie CO 2 w pompie wysokociśnieniowej do ustalonego ciśnienia wymaganego na wejściu do rurociągu CO 2 ; Opcjonalne uzyskanie na wyjściu fazy skupienia CO 2 (ciecz lub faza nadkrytyczna);
Fazy skupienia CO 2 Ciecz w warunkach ciśnienia nadkrytycznego Faza nadkrytyczna
Rurociąg do przesyłu CO 2 Wariantowy wybór trasy rurociągu CO 2 do miejsc składowania, - omijanie skupisk siedzib ludzkich; - omijanie obszarów ochronnych np. Natura 2000, Parków Narodowych, Krajobrazowych, Rezerwatów itp.; - minimalizacja kolizji z istniejąca infrastrukturą (drogi, rzeki, inne sieci); - wykorzystanie istniejących i projektowanych korytarzy infrastruktury przesyłowej, - analiza Planów Zagospodarowania Przestrzennego gmin, powiatów i województw,
Rurociąg do przesyłu CO 2 Wariantowy wybór średnicy rurociągu; Wariantowy dobór grubośćścianki rurociągu (zaleŝnie od wymagań ciśnienia przesyłu CO 2 ); Dobór rodzaju izolacji zewnętrznej oraz pokrycia wewnętrznego rur; Określenie minimalnego przykrycia rur ułoŝonych w ziemi; Oszacowanie niezbędnego terenu zajętego podczas budowy i eksploatacji rurociągu CO 2 ; Brak unormowań europejskich w zakresie projektowania i realizacji układów transportu CO 2
Przykładowy schemat rurociągu CO 2
Schemat pasa roboczego przy budowie rurociągu CO 2 na terenach rolnych
Budowa rurociągu CO 2
Uzbrojenie rurociągu do przesyłu CO 2 Rozmieszczenie układów zaporowych na trasie rurociągu (normy amerykańskie, analogia z gazociągami w/c); Lokalizacja śluz nadawczo odbiorczych tłoka inspekcyjnego i czyszczącego (Intelligent pigging); Światłowód wzdłuŝ rurociągu; System SCADA i łączności dla zarządzania układem transportu.
Stacja zatłaczania CO 2 przy odwiertach Zabezpieczenie utrzymania wymaganych parametrów CO 2 (ciśnienie i temperatura) dla zatłaczania do struktur geologicznych; Zabudowa dodatkowej pompy regulującej wydajność i ciśnienie zatłaczania CO 2 wynikające z geologii magazynu (moŝliwe zmiany w czasie eksploatacji); System kontroli i nadzoru nad parametrami transportowanego CO 2.
Wybór wariantu budowy układu transportu CO 2 Na etapie Studium Wykonalności wybór wariantu budowy układu transportu CO 2 dokonywany jest na podstawie : Wykonalności technicznej instalacji, Minimalizacji zagroŝeń w kolejnych fazach projektu, Porównawczej analizy kosztowej tzw. koszty sprowadzone,
Koszty sprowadzone Kryterium wyboru optymalnej sytuacji stanowi minimalizacja tzw. kosztów sprowadzonych obejmujących sumę nakładów inwestycyjnych i kosztów eksploatacji w całym okresie eksploatacji w wartościach nominalnych lub zdyskontowanych. K I - nakłady inwestycyjne K - roczne koszty eksploatacji n - okres obliczeniowy a t - współczynnik dyskontujący = n ( I + ) x a t K spr e t= 1
Koszty inwestycyjne układu przygotowania i transportu CO 2 Dokumentacja i przygotowanie inwestycji, Obiekty podstawowe, Obiekty tymczasowe, Nadzór i obsługa, Rezerwa.
Nakłady inwestycyjne na dokumentację i przygotowanie inwestycji Badania techniczne i opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej: - Studium wykonalności, - Projekt Budowlany i Wykonawczy część liniowa oraz kubaturowa, - Dokumentacja dodatkowa (geologiczna, ekologiczna). Procesy uzyskiwania zezwoleń: - Wykup gruntów, słuŝebność przesyłu i odszkodowania dla właścicieli gruntów, opłaty za wyłączenie gruntów z produkcji, - Pozostałe (opłaty za wycinkę drzew, opłaty drogowe).
Koszty eksploatacyjne Wynagrodzenia z narzutami Materiały Energia elektryczna główny koszt eksploatacji układu Usługi remontowe Podatki i opłaty Ubezpieczenie majątku Koszty pozostałe
NajwaŜniejsze działania Uproszczenie procedury przygotowania inwestycji liniowych (przykład - Ustawa o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu - Dz.U.2009.84.700.), Kampania informacyjna dot. rozwiązań technicznych, bezpieczeństwa eksploatacji oraz wpływu na środowisko, Zebranie doświadczeń z inwestycji pilotaŝowej,