Informacja o zawodzie Menedżer kultury
Spis treści Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie Wstęp 3 1. Zadania i czynności robocze 4 2. Środowisko pracy 5 3. Wymagania psychologiczne 5 4. Wymagania zdrowotne 6 5. Warunki podjęcia pracy w zawodzie 6 6. Możliwości awansu w zawodzie 9 7. Możliwości zatrudnienia oraz płace 9 8. Przydatne adresy 10 9. Literatura 10
Wstęp Wolny zawód menedżera to stosunkowo nowe zjawisko. W krajach wysoko rozwiniętych obserwuje się zjawisko przestawiania się wysoko wykwalifikowanych menadżerów na działalność samodzielną. Wypełniają oni okresowa zadania kierownicze w różnych przedsiębiorstwach/ instytucjach. Na ogół w jednej organizacji pozostają od kilku do kilkunastu miesięcy. Kiedy wypełnią już swą misję, odchodzą. Zawód ten staje się coraz bardziej popularny w ostatnich latach. W oczach wielu osób menedżer ma pieniądze, prestiż i władzę. Coraz częściej zatrudniany jest nie tylko w firmach prywatnych, ale również instytucjach publicznych. Bycie menedżerem daje wielką szansę na osobisty rozwój. Pozwala na samorealizację, umożliwia podróże i ciągłe dokształcanie.
Zadania i czynności robocze Menedżer kultury zajmuje się upowszechnianiem kultury w placówkach kulturalnych, prywatnych firmach, a także w środowisku lokalnym. Osoba na tym stanowisku powinna doskonale znać rynek, na którym pracuje, posiadać umiejętności negocjacyjne i łatwość nawiązywania kontaktów. Nieoceniona jest również znajomość przepisów prawnych. Do głównych obowiązków menedżera kultury należą: Przygotowywanie projektów kulturalnych (przedsięwzięć i imprez artystycznych), Pozyskiwanie środków finansowych, patronatów (sponsorów), Promocja i informacja nt. realizowanych przedsięwzięć kulturalnych, Kontakt z mediami, klientami zewnętrznymi, Współpraca z lokalnymi, regionalnymi i międzynarodowymi partnerami, Koordynowanie i nadzorowanie pracy podległego zespołu, Prowadzenie edukacji kulturalnej, Animacja życia kulturalnego społeczności lokalnych Menedżer kultury planuje działalność kulturalną instytucji, sporządza kalendarium imprez. Stara się pozyskiwać sponsorów organizowanych imprez. Udziela pomocy prawnej, organizacyjnej i technicznej oraz repertuarowej działaczom społecznym, twórczym, edukacyjnym i innym działającym w środowisku lokalnym. Do jego zadań należą również opracowywanie i wykonywanie lub zlecanie wykonywania reklamy planowanych imprez.
Środowisko pracy Praca menadżera kultury odbywa się zarówno w budynkach (biuro, sale widowiskowe) jak i w otwartej przestrzeni, w przypadku imprez plenerowych lub kontaktów z klientami zewnętrznymi. Osoba zatrudniona na tym stanowisku pracuje po kilkanaście godzin dziennie (często w soboty i święta), wymiar czasu pracy uzależniony jest od realizowanych w danym okresie przedsięwzięć. Może odbywać się w różnych porach dniach. W związku z tym powinna być ona dyspozycyjna i przygotowana do częstych wyjazdów służbowych. Praca menadżera kultury ma charakter indywidualny, choć odbywa się w ścisłej współpracy z podległym zespołem. Kontakty społeczne w tym zawodzie są bardzo intensywne zwłaszcza przy realizacji imprez oraz wydarzeń kulturalnych, a także pozyskiwaniu sponsorów i kontaktów ze środowiskiem lokalnym. Wymagania psychologiczne Osoba pracująca w tym zawodzie powinna przede wszystkim posiadać umiejętność łatwego wchodzenia w różne relacje interpersonalne, nawiązywania kontaktów (organizowanie imprez, współpraca z artystami, pozyskiwanie sponsorów). Niezwykle przydatne są również zdolności perswazyjne, a także umiejętności negocjacyjne. Niezbędna jest również cierpliwość, wyrozumiałość i odporność emocjonalna. Zaspakajanie kulturalnych potrzeb wymaga także kreatywności i pomysłowości. Przydatne są zainteresowania artystyczne (muzyka, plastyka, taniec itp.) oraz handlowe, które pozwalają na umiejętne zapromowanie i sprzedanie danego wydarzenia kulturalnego. Ponieważ zawód menadżera wiąże się również z koordynowanie i nadzorowanie pracy podległego zespołu, ważne są odpowiedzialność, zaangażowanie i umiejętność współpracy. Wymagania fizyczne i zdrowotne Zawód menadżera kultury wymaga dobrej sprawności ruchowej ze względu na dość częste kontakty ze współpracownikami, a także zewnętrznymi klientami (instytucjami kultury, samorządem, czy prywatnymi firmami). Duże znaczenia ma również dobry stan zdrowia oraz
wysoka mobilność i elastyczność osoby pracującej w tym zawodzie. Ważna jest również dużą odporność emocjonalna, a także dobry wzrok i słuch. Warunki podjęcia pracy w zawodzie Pracując w zawodzie menadżera kultury niezbędne jest posiadanie wyższego wykształcenia na którymś z kierunków: zarządzanie, psychologia kultury, kulturoznawstwo, socjologia kultury, pedagogika; specjalność: animator i menadżer kultury kwalifikacje zawodowe powinny być uzupełnione studiami podyplomowymi oraz specjalistycznymi kursami. 1. Podyplomowe Studia Promocji Kultury: Menadżer kultury, we współpracy Regionów Unii Europejskiej Uniwersytet Wrocławski Pl. Nankiera 15 50 137 Wrocław tel. 071 37 52 359 www.uni.wroc.pl/ 2. Podyplomowe studia: Menadżer kultury Wałbrzyska Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości: ul. 1 Maja 131 Wałbrzych 58-305 tel: 74 844 45 56 www.wwszip.pl 3. Podyplomowe studia: Marketing kultury Uniwersytet Warszawski Instytut Stosunków Międzynarodowych Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych ul. Żurawia 4, IV Pietro tel: 022 553 16 35 fax: 022 553 16 36 http://www.uw.edu.pl/
4. Podyplomowe studia: Zarządzanie kulturą Szkoła Zarządzania Kulturą Uniwersytet Jagielloński ul. Prof. Stan. Łojasiewicza 4 30 348 Kraków tel: 012 66 45 569 http://www.uj.edu.pl/ 5. Instruktorskie Kursy Kwalifikacyjne organizowane przez Narodowe Centrum Kultury: Kursy są częścią programu Kadra Kultury, realizowanego przez Dział Rozwoju Kultury Narodowe Centrum Kultury. Kursy są skierowane do osób zatrudnionych w szeroko rozumianym sektorze kultury. Kształcą fachowców z różnych dziedzin. Dotychczas realizowano kursy z zakresu: Form tanecznych Sztuki teatralnej Sztuki filmowej i fotograficznej Rękodzieła artystycznego Kapelmistrzów orkiestr dętych Terapii przez taniec, muzykę sztukę Przeciętny kurs trwa dwa lata. Program nauczania jest podczas sesji stacjonarnych. Minimalna liczba zajęć obowiązkowych określona jest na około 600 godzin w tym zajęcia o charakterze teoretycznym nie mogą Stanowic więcej niż 25% ogółu zajęć. Narodowe Centrum Kultury ul. Senatorska 12 00 082 Warszawa Tel. 022 21 00 100 Fax. 022 21 00 101 www.nck.pl Menadżer kultury powinien dysponować praktyczna wiedzą z zakresu prawnych i ekonomicznych aspektów funkcjonowania placówek kulturalnych w państwach UE oraz znać szeroką paletę możliwości promocji kultury (wnioski o finansowanie, pozyskiwanie sponsorów, promocja wizerunku, nawiązanie współpracy z partnerami zagranicznymi, projekty międzynarodowe). Ponadto powinien posiadać wiedzę z obszaru teatrologii, literaturoznawstwa, filmoznawstwa, historii sztuki, muzykologii, nowych mediów i kultury popularnej.
Możliwości awansu w zawodzie W zawodzie menadżera kultury możliwości awansu są zróżnicowane, różne w publicznych instytucjach kulturalnych i prywatnych firmach. Zatrudnienia w publicznych instytucjach kulturalnych wiąże się raczej z finansowanym niż stanowiskowym awansem. Jednak można wziąć udział w programach np.: Dom kultury +, realizowany przez Narodowe Centrum Kultury którego celem jest stworzenie równego dostępu do kultury dal mieszkańców miast oraz terenów wiejskich, a także poprawę uczestnictwa w kulturze na terenach wiejskich i miejsko - wiejskich Program zakłada stworzenie narzędzi dzięki, którym domy kultury uzyskają wszechstronne wsparcie merytoryczne, rzeczowe i finansowe w trzech obszarach: Wsparcie w zakresie budowania strategii rozwoju instytucji w oparciu o diagnozę społeczno ekonomiczną gminy oraz wyposażenie pracowników domu kultury w umiejętności i narzędzia niezbędne do prowadzenia efektywnej działalności kulturalnej Wsparcie w zakresie budowania oferty programowej danej instytucji przy wykorzystaniu programów edukacji artystycznej oferowanych przez państwowe instytucje kultury Wsparcie w modernizacji pracowni edukacji artystycznej Młodzi Menadżerowie Kultury realizowany przez Towarzystwo Inicjatyw Twórczych ę. Powstał on z myślą o młodych ludziach, którzy mają swoje pasje, chcą się nimi dzielić z innymi oraz ożywiać życie kulturalne w sowich miejscowościach Możliwości zatrudnienia oraz płace W Polsce funkcjonuje około 2375 domów kultury z czego blisko połowa zlokalizowana jest na terenach wiejskich. Domy kultury na wsi organizują niemal 1/3 wydarzeń kulturalnych realizowanych w Polsce przez tego typu instytucje. Jednak możliwości zatrudnienia w instytucjach publicznych są dużo szersze: Dom Pracy Twórczej, Orkiestra, Zespół Pieśni i Tańca,
Teatr, Opera, Filharmonia, Biuro Wystaw Artystycznych, Biblioteka, Świetlice i ogniska artystyczne, Galeria/ Centrum sztuki, Szerokie możliwości dają również prywatne firmy działające w obszarze kultury: Agencje reklamowe Firmy producenckie i impresaryjne Media jako dziennikarze prasy, radia, telewizji w dziale kultura Organizatorzy i promotorzy wydarzeń kulturalno - artystycznych Zawodowy menadżer może zarabiać miesięcznie od kilku do kilkunastu tysięcy złotych, ale trudno jest wygrać konkurs na ważne stanowisko. To praca bardzo przyszłościowa, ale niełatwa. Wynagrodzenie w publicznych instytucjach uregulowane jest w odpowiednich rozporządzeniach i regulaminach. Z kolei prywatne firmy dają możliwości osiągania zarobków powyżej średniej krajowej. Jednak w dużej mierze są one uzależnione zarówno od profilu działalności jak i wielkości firmy. Przydatne adresy Narodowe Centrum Kultury ul. Senatorska 12 00 082 Warszawa Tel. 022 21 00 100 Fax. 022 21 00 101 www.nck.pl Towarzystwo Inicjatyw Twórczych ę ul. Mokotowska 55/50 00-542 Warszawa Tel: 022 22 43 449 www.tit.home.pl/
Polecana literatura 1. S. Payne, J. Payne, Jak być dobrym menedżerem. Zestaw wskazówek, 2009, 2. M. Munter, Komunikacja menedżerska, 2009, 3. A. Pietroń Pyszczek, Motywowanie pracowników. Wskazówki dla menedżerów, 2007, 4. J. Penc, Role i umiejętności menedżerskie, 2008, 5. K. W. Vopel, Cechy dobrego menedżera, 2009, Opracowano w Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Tarnowie