Stan transpozycji do prawa polskiego dyrektywy EMD II Patrycja Słoma Naczelnik Wydziału Systemów i Usług Płatniczych Departament Rozwoju Rynku Finansowego Ministerstwo Finansów
Koncepcja transpozycji dyrektywy 2009/110/WE ws. pieniądza elektronicznego / / - EMD II do prawa polskiego Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/110/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru ostrożnościowego nad ich działalnością, zmieniająca dyrektywy 2005/60/WE i 2006/48/WE oraz uchylająca dyrektywę 2000/46/WE (dyrektywa EMD II) Dyrektywa powinna być implementowana do krajowego porządku prawnego do 31 kwietnia 2011 r.
Koncepcja transpozycji MF przyjęło koncepcję, w której regulacja działalności instytucji pieniądza elektronicznego (IPE), świadczących usługi podlegające także regulacji dyrektywy w sprawie usług płatniczych na wspólnym rynku (dyrektywa 2007/64 WE - PSD), nastąpi w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych. Część regulacji przewidzianych w PSD dla działalności instytucji płatniczych jest ponadto zbliżona do regulacji działalności IPE w EMD II. Ustawodawca unijny planował w przyszłości połączenie obu tych dyrektyw.
Koncepcja transpozycji Wg przyjętej koncepcji implementacji transponowanej już w pewnym stopniu EMD II, nastąpi uchylenie obecnie obowiązującej ustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (u e.i.p.). Część przepisów będzie już uchylona ustawą o usługach płatniczych, która wejdzie w życie 24 października 2011 r. w związku z implementacją PSD, jak również częściową implementacją najbardziej fundamentalnych zapisów EMD II (sic!). Uchylone zostaną także przepisy dot. elektronicznych instrumentów płatniczych w prawie bankowym.
Projekt implementacji i obecny stan transpozycji W wyniku zmian przewidzianych w projekcie ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych, w ustawie o usługach płatniczych znajdą się regulacje dotyczące stosunków cywilnoprawnych między IPE, a jej klientami (osobny rozdział - jego przepisy uzupełnią przepisy dotyczące wykonywania transakcji płatniczych, wynikających z dyrektywy PSD). Projekt jest na etapie po uzgodnieniach wewnątrzresortowych i planowane jest w najbliższym czasie skierowanie go do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych. Cześć EMD II transponowana jest de facto w obowiązującej ustawie elektronicznych instrumentach płatniczych oraz zostanie implementowana 24 X 2011 r. w ustawie o usługach płatniczych.
Przyczyny pojawienia się EMD II i jej cele Potrzeba zmiany regulacji instytucji pieniądza elektronicznego w kierunku liberalizacji dotychczasowych przepisów wynikała z dokonanego przeglądu zasad, którym podlegały te instytucje zgodnie z dyrektywą EMD I; Postanowienia dyrektywy EMD I zostały transponowane do prawa polskiego w ustawie z dnia 12 października 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (u.e.i.p.)
Przyczyny pojawienia się EMD II i jej cele Niektóre przepisy dyrektywy EMD I utrudniały nie tylko powstanie jednolitego rynku dla usług w zakresie pieniądza elektronicznego, ale także sam rozwój tych usług. W Polsce na podstawie ustawy implementującej EMD I nie doszło do utworzenia żadnej krajowej IPE; Niejasny był status pieniądza serwerowego (niedoskonałość definicji); Regulacja działalności IPE na gruncie EMD II zbliżona jest do regulacji działalności instytucji płatniczej zawartej w PSD. Komisja Europejska sygnalizowała możliwość połączenia obu dyrektyw w przyszłości;
Stan transpozycji EMD II w ustawie o usługach płatniczych Podczas prac nad transpozycją do prawa polskiego PSD najbardziej fundamentalne postanowienia EMD II zostały transponowane jako przepisy zmieniające u.e.i.p - w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych w następujący sposób: - w art. 2 pkt 5 u.ei.p oraz w art. 36 u.e.i.p w związku z art. 2 pkt 1 EMD II wpisano liberalizujący wymóg posiadania jedynie osobowości prawnej przez instytucje pieniądza elektronicznego; - zmodyfikowano przenoszoną porządkująco do u.e.i.p. z ustawy Prawo bankowe definicję pieniądza elektronicznego tj. art. 2 pkt 10 u.e.i.p., która pozwoli na objęcie definicją również pieniądza serwerowego (dodano przepis przejściowy dla świadczących tę usługę);
Dyrektywa EMD II stan transpozycji do prawa polskiego w związku z Stan transpozycji EMD II w ustawie o usługach płatniczych - w art. 2 pkt 11 zmodyfikowano definicję posiadacza dla uzyskania konsekwencji w stosunku do reżimu prawnego jaki wprowadza ustawa o usługach płatniczych, która likwiduje umowę o elektroniczny instrument płatniczy, stąd też należy zastąpić ją w tym przepisie umową o wydanie pieniądza elektronicznego; - w związku z przepisami EMD II o stosowaniu do IPE przepisów z PSD zapisano odpowiednie stosowanie do IPE następujących przepisów dyrektywy PSD: art. 5 i art. 10 15, art. 17 ust. 7 i art. 18 25 (odpowiednio Dział IV Rozdział I ustawy o usługach płatniczych);
Stan transpozycji EMD II w ustawie o usługach płatniczych - w zmianach do u.e.i.p jakie zostały wprowadzone do ustawy o usługach płatniczych znalazł się przepis zmieniający art. 40 u.e.i.p w związku z art. 4 dyrektywy EMDII, który obniża wysokość obowiązkowego kapitału założycielskiego dla IPE do 350 000 euro; - uchylono art. 37 u.e.i.p. wymagający dla instytucji pieniądza elektronicznego w formie spółki akcyjnej 3 założycieli;
Stan transpozycji Zmodyfikowano art. 45 u.e.i.p., z uwagi na to, że dyrektywa EMDII wyraźnie wskazuje, iż IPE mogą prowadzić każdą inną działalność niż tylko związaną z pieniądzem elektronicznym, stosownie do treści art. 6 dyrektywy EMDII; - Usunięto art. 58 u.e.i.p 1., gdyż ograniczenia o którym mówi nie zawiera ani dawna EMD I ani obecnie transponowana EMD II; - W art. 60 u.e.i.p. dokonano zmian będących konsekwencją zmian powyższych przepisów, w tym art. 2 pkt 11 u.e.i.p. i likwidacji umowy o elektroniczny instrument płatniczy oraz regulujących kwestie wykupu pieniądza elektronicznego, tak aby zachować minimum zgodności z dyrektywą tj. znieść dotychczasowe ograniczenia wykupu;
Dokończenie implementacji EMD II Pozostałe przepisy EMD II będą implementowane do prawa polskiego w ustawie zmieniającej ustawę z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (w ciągu najbliższych 2 tygodni projekt ustawy implementujący EMD II zostanie przekazany do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych) Przejęta przez MF koncepcja implementacji EMD II sprawi, iż ustawa o usługach płatniczych będzie docelowo regulowała całość rynku usług płatniczych, łącznie z zagadnieniami związanymi z działalnością IPE świadczenia przez nie usług płatniczych. Ta koncepcja ma na celu uproszczenie stanu prawnego (jedna ustawa regulująca rynek usług płatniczych).
Dziękuję za uwagę.