Płatności w e-biznesie. Regulacje prawne e-biznesu prof. Wiesław Czyżowicz & dr Aleksander Werner

Transkrypt

1 Płatności w e-biznesie

2 Pieniądz elektroniczny dyrektywa 2000/46/EC Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru ostrożnościowego nad ich działalnością Prawo bankowe ustawa z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych

3 Pieniądz elektroniczny wg dyrektywy 2000/46 Pieniądz elektroniczny jest : surogatem monet i banknotów, wartością pieniężną, reprezentowany przez roszczenie wobec emitenta, przechowywany na urządzeniu elektronicznym (takim jak karta mikroprocesorowa lub pamięć komputera), przeznaczony głównie do dokonywania płatności elektronicznych o ograniczonej wartości.

4 pieniądz elektroniczny wg ustawy Prawo bankowe (art. 4 pkt 5) Wartość pieniężną stanowiącą elektroniczny odpowiednik znaków pieniężnych, która spełnia łącznie następujące warunki: c) jest przechowywana na elektronicznych nośnikach informacji, d) jest wydawana do dyspozycji na podstawie umowy w zamian za środki pieniężne o nominalnej wartości nie mniejszej niż ta wartość, e) jest przyjmowana jako środek płatniczy przez przedsiębiorców innych niż wydający ją do dyspozycji, f) na żądanie jest wymieniana przez wydawcę na środki pieniężne, g) jest wyrażona w jednostkach pieniężnych

5 Pieniądz elektroniczny a czynności bankowe Wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego jest czynnością bankową Wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego oraz dokonywanie płatności z jego użyciem określają przepisy ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych Wobec powyższego działalność gospodarcza, której przedmiotem jest ta czynność może być wykonywana wyłącznie przez banki chyba, że zezwala na to inna ustawa (art. 5 ust. 4 i 5 Prawa bankowego)

6 instytucja pieniądza elektronicznego inna niż bank osoba prawną działającą w formie spółki akcyjnej, utworzoną i działającą na podstawie zezwolenia właściwych władz lub przepisów prawa, przedmiotem jej działania jest prowadzenie we własnym imieniu i na własny rachunek działalności polegającej na wydawaniu do dyspozycji i wykupie pieniądza elektronicznego oraz rozliczanie transakcji dokonywanych przy użyciu instrumentów pieniądza elektronicznego

7 elektroniczny instrument płatniczy 1. każdy instrument płatniczy, w tym z dostępem do środków pieniężnych na odległość, 2. umożliwia posiadaczowi dokonywanie operacji przy użyciu elektronicznych nośników informacji lub elektroniczną identyfikację posiadacza niezbędną do dokonania operacji, 3. np. karta płatnicza lub instrument pieniądza elektronicznego

8 Podmioty posiadacz - osobę fizyczną, osobę prawną lub inny podmiot, które na podstawie umowy o elektroniczny instrument płatniczy dokonują w swoim imieniu i na swoją rzecz operacji określonych w umowie użytkownik karty płatniczej - osobę fizyczną upoważnioną przez posiadacza do dokonywania w imieniu i na rzecz posiadacza operacji określonych w umowie, której dane identyfikacyjne są umieszczone na karcie płatniczej

9 Umowa o elektroniczny instrument płatniczy Przez umowę o instrument pieniądza elektronicznego bank albo instytucja pieniądza elektronicznego zobowiązują się do: udostępnienia posiadaczowi pieniądza elektronicznego w zamian za środki pieniężne o nominalnej wartości wydanego pieniądza elektronicznego

10 Umowa o elektroniczny instrument płatniczy wymóg formy pisemnej (nie dotyczy umowy o instrument pieniądza elektronicznego na okaziciela) roszczenia z tytułu umowy o elektroniczny instrument płatniczy przedawniają się z upływem 2 lat

11 Mechanizm działania Instrument pieniądza elektronicznego udostępniony posiadaczowi powinien posiadać mechanizm uniemożliwiający przechowywanie pieniądza elektronicznego o wartości większej niż równowartość w złotych 150 euro (wg średniego kursu NBP) Pieniądz elektroniczny jest wydawany posiadaczowi tylko do wysokości kwoty uprzednio wpłaconej gotówki lub środków na jego rachunku

12 Wykup pieniądza elektronicznego W okresie obowiązywania umowy o instrument pieniądza elektronicznego posiadacz może żądać od banku albo instytucji pieniądza elektronicznego wykupienia przechowywanego na nim pieniądza elektronicznego w wartości nominalnej, w formie gotówkowej lub bezgotówkowej Bank lub instytucja pieniądza elektronicznego są obowiązane wykupić pieniądz elektroniczny przechowywany na instrumencie pieniądza elektronicznego o wartości nie mniejszej niż równowartość w złotych 5 euro (wg średniego kursu NBP)

13 Zabezpieczenia obowiązki banku lub instytucji pieniądza pieniężnego Bank oraz instytucja pieniądza elektronicznego: zapewniają bezpieczeństwo w zakresie przesyłania pieniądza elektronicznego, wprowadzając rozwiązania uniemożliwiające zniekształcenie lub pozyskiwanie przez osoby nieuprawnione informacji o czynnościach i rozliczeniach prowadzonych z posiadaczem. umożliwiają posiadaczowi, za pomocą udostępnionego instrumentu pieniądza elektronicznego, identyfikację co najmniej 5 ostatnich operacji zrealizowanych przy użyciu tego instrumentu oraz stanu środków pozostających i przechowywanych na instrumencie pieniądza elektronicznego. informują posiadacza o sposobie oznaczenia miejsc, w których można dokonać ponownego zasilenia instrumentu pieniądza elektronicznego

14 Obowiązki posiadacza Posiadacz zawiadamia niezwłocznie bank lub instytucję pieniądza elektronicznego o utracie instrumentu pieniądza elektronicznego w trybie określonym w umowie

15 odpowiedzialność posiadacza Posiadacza nie obciążają operacje dokonane przy użyciu elektronicznego instrumentu płatniczego, których zlecenia nie potwierdził, z zastrzeżeniem 3 przypadków

16 Odpowiedzialność posiadacza zastrzeżenia Posiadacza obciążają operacje dokonane przez osoby, którym udostępnił kartę płatniczą lub ujawnił kod identyfikacyjny

17 Odpowiedzialność posiadacza zastrzeżenia Posiadacz jest obowiązany do nieujawniania informacji o działaniu elektronicznego instrumentu płatniczego udostępnionego w ramach umowy o usługi bankowości elektronicznej, których ujawnienie może spowodować brak skuteczności mechanizmów zapewniających bezpieczeństwo zlecanych operacji. Posiadacza obciążają operacje dokonane przez osoby, którym udostępnił te informacje (ograniczenia dotyczące kwoty 150 euro oraz wyłączenie tego ograniczenia w przypadku winy umyślnej)

18 Rozpoznawanie sporów Jeżeli strony nie sporządziły zapisu na sąd polubowny, na żądanie posiadacza, sprawy związane z wydawaniem i używaniem elektronicznych instrumentów płatniczych rozpoznawane są przez sądy polubowne wskazane przez ministra właściwego do spraw instytucji finansowych, chyba że pozwany sprzeciwi się temu nie później niż w odpowiedzi na pozew

19 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 września 2002 r. w sprawie określenia sądów polubownych właściwych do rozpoznawania spraw związanych z wydawaniem i używaniem elektronicznych instrumentów płatniczych (Dz. U. z 2003 r. Nr 175, poz. 1703) Sądami polubownymi, właściwymi do rozpoznawania spraw związanych z wydawaniem i używaniem elektronicznych instrumentów płatniczych, są: 2. Sąd Polubowny przy Związku Banków Polskich 3. Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej

20 Bankowy podpis elektroniczny ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe

21 Bankowy podpis elektroniczny Art. 7 Prawa bankowego stanowi: Oświadczenia woli związane z dokonywaniem czynności bankowych mogą być składane w postaci elektronicznej. Dokumenty związane z czynnościami bankowymi mogą być sporządzane na elektronicznych nośnikach informacji, jeżeli dokumenty te będą w sposób należyty utworzone, utrwalone, przekazane, przechowywane i zabezpieczone. Usługi związane z zabezpieczeniem tych dokumentów mogą być wykonywane przez banki, spółki tworzone przez banki z innymi podmiotami, a także przedsiębiorstwa pomocniczych usług bankowych

22 Bankowy podpis elektroniczny Art. 7 Prawa bankowego c.d.: Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, uznaje się, że czynność dokonana w formie elektronicznego oświadczenia woli spełnia wymagania formy pisemnej także wtedy, gdy forma została zastrzeżona pod rygorem nieważności

23

24

25

26

27

28 Maklerski podpis elektroniczny ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi

29 Maklerski podpis elektroniczny art. 7a p.o.p.w. stanowi: oświadczenia woli składane w związku dokonywaniem czynności publicznego obrotu papierami wartościowymi mogą być wyrażone za pomocą elektronicznych nośników informacji związane z tymi oświadczeniami dokumenty mogą być sporządzane na elektronicznych nośnikach informacji, jeżeli dokumenty te zostaną w sposób należyty sporządzone, utrwalone, zabezpieczone i przechowywane

30 Maklerski podpis elektroniczny art. 7a p.o.p.w. c.d.: jeżeli ustawa zastrzega dla czynności formę pisemną, uznaje się, że czynność dokonana w formie elektronicznego oświadczenia woli spełnia wymagania także wtedy, gdy forma pisemna zastrzeżona została pod rygorem nieważności

31

32

33

34 dziękuję za uwagę