PRZYCZYNY I SKUTKI WYKLUCZENIA SPOŁECZNEGO DZIECI I MŁODZIEŻY

PRZYCZYNY I SKUTKI WYKLUCZENIA SPOŁECZNEGO DZIECI I MŁODZIEŻY

przestępstwa ogółem czyny karalne Przestępczość nieletnich W 2010 na ogólną liczbę stwierdzonych 6844 przestępstw nieletni dokonali 492 czynów karalnych, tj. 7,2 % ogółu dokonanych przestępstw. W 2009 nieletni popełnili 541 czynów, co stanowiło 6% ogółu dokonanych przestępstw. 10000 8000 6000 4000 2000 0 Przestepstwa stwierdzone 7% 93% przestępstwa czyny karalne 2009 rok 2010 rok 8990 6844 541 492

podejrzani ogółem nieletni sprawcy Przestępczość nieletnich W okresie 12 miesięcy 2010 roku statystyki policyjne odnotowały 3241 podejrzanych, w tym, 271 nieletnich, tj. 8,4% wszystkich podejrzanych. W 2009 roku zarejestrowano 3091 podejrzanych w tym 305 nieletnich, tj. 10% ogółu podejrzanych 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Podejrzani 8% 92% przestępstwa czyny karalne 2009 rok 2010 rok 3091 3241 305 271

Przestępczość nieletnich na przełomie 2007/2010 W 2010 roku na terenie działania Komendy Miejskiej Policji w Tarnowie odnotowano 271 nieletnich sprawców, którzy popełnili 492 czynów karalnych. W stosunku do 2009 roku liczba nieletnich sprawców spadła o 34, ilość czynów popełnionych przez nieletnich również spadła o 49. 486 414 541 492 374 373 305 271 2007 2008 2009 2010 sprawcy czyny

Kategorie czynów karalnych najczęściej popełnianych przez nieletnich Kategorie czynów karalnych 2010 Kradzieże 49 Kradzieże z włamaniem Rozboje i wymuszenia rozbójnicze 12 175 Bójki i pobicia 11 Przestępczość narkotykowa 70 13 17 154 46 87 10 17 47 42 64 163 23 83 43 55 70 11 175 12 49 2007 2008 2009 2010 przestepstwa narkotykowe bójki i pobicia rozboje kradzieże z włamaniem kradzieże

Miasto Powiat Przestępczość nieletnich w rozbiciu na miasto* i powiat * - miasto + gmina Tarnów, Skrzyszów, Lisia Góra, Pleśna Na terenie miasta* odnotowano: Czyny karalne Nieletni sprawcy 387 czynów karalnych, tj 79% wszystkich czynów, 203 nieletnich, tj. 75% wszystkich sprawców. Na terenie powiatu zarejestrowano : 105 czynów karalnych, 21% wszystkich czynów karalnych, 68 sprawców, tj. 25% wszystkich sprawców. 400 350 300 250 200 150 100 50 0 387 203 105 68

Miasto Powiat Kategorie czynów karalnych najczęściej popełnianych przez nieletnich w rozbiciu na miasto i powiat Kategorie czynów karalnych Miasto Powiat Kradzieże 38 11 Kradzieże z włamaniem 7 5 Rozboje i wymuszenia rozbójnicze 159 16 Bójki i pobicia 11 0 Przestępczość narkotykowa 69 1 kradzieże kradzieże z włamaniem rozboje i wymuszenia bójki i pobicia 160 140 120 100 80 60 40 20 0 38 7 159 przestepstwa narkotykowe 11 69 11 5 16 1

Trendy w przestępczości nieletnich Analiza informacji dotyczących przestępczości nieletnich prowadzi do następujących wniosków : przestępczość nieletnich to w głównej mierze czyny mające bezpośredni wpływ na tzw. poczucie bezpieczeństwa mieszkańców, ponieważ czyny z kategorii : kradzież cudzej rzeczy, kradzież z włamaniem, przestępstwa rozbójnicze, bójka; pobicie, przestępstwa narkotykowe stanowiły większość w całej przestępczości nieletnich. Sposób popełniania czynów w wyżej podanych kategoriach przez osoby nieletnie cechuje duża spektakularność, są to często działania wręcz na pokaz, dokonywane w sposób jawny na oczach innych uczestników, nacechowane swego rodzaju zuchwałością, nieletni często nie kryją się z działalnością, wręcz chwalą się swoimi wyczynami przed rówieśnikami oraz lokalnymi społecznościami.

Trendy w przestępczości nieletnich Zdarzenia przestępcze będące udziałem osób nieletnich w dużym stopniu nacechowane są elementami agresji tak fizycznej jak i psychicznej. Chodzi głównie o zdarzenia z kategorii: przestępstwa rozbójnicze, bójki, pobicie, groźby karalne, naruszenie nietykalności cielesnej itp. Zjawiskiem zauważalnym jest również niewspółmierność zachowań agresywnych ze strony nieletnich do sytuacji, w których się ci nieletni znajdują. Przestępczość nieletnich cechuje seryjność tzn. nieletni popełniając przestępstwo i nie ponosząc za nie konsekwencji bo nie zostało ono zgłoszone kontynuuje przestępcze działania.

Trendy w przestępczości nieletnich Niepokojącym zjawiskiem w obrębie zagadnienia przestępczości nieletnich jest rosnący udział w zdarzeniach wyczerpujących znamiona przestępstwa bądź wykroczenia osób, które nie ukończyły lat 13 małoletnich oraz obniżanie się wieku inicjacji przestępczej. Zgodnie z obowiązującymi przepisami osoby takie nie odpowiadają karnie za swoje czyny, prowadzone są jedynie czynności o charakterze opiekuńczowychowawczym.

Przemoc i agresja szkolna Zjawisko przemocy i agresji w szkole stało się jednym z najważniejszych wyzwań, przed jakim obecnie stoją rodzice, nauczyciele, policjanci wreszcie całe społeczeństwo. Zdefiniowanie agresji nie jest proste jak mogłoby się z pozoru wydawać. W języku potocznym określenie to jest dość swobodnie używane. Psychologowie posługują się terminem działania agresywnego, przez które rozumieją zachowanie ukierunkowane na spowodowanie fizycznej lub psychicznej szkody. Definiując agresję możemy stwierdzić więc, że są to: wszelkie działania fizyczne lub słowne, których celem jest wyrządzenie krzywdy fizycznej i psychicznej - rzeczywistej lub symbolicznej - jakiejś osobie albo czemuś co tą osobę zastępuje. Termin agresja odnosi się do zachowania, którego intencją jest zranienie kogoś, sprawienie bólu lub uzyskanie przewagi nad innymi, niekoniecznie jednak poprzez fizyczny atak.

Przemoc i agresja szkolna Przemoc natomiast dotyczy zachowań intencjonalnych motywowanych przez gniew, związanych z użyciem siły fizycznej wobec innej osoby. Cechą charakterystyczną przemocy jest nierównowaga sił. Przemoc to występowanie obok siebie odrębnie lub na zasadzie powiązania trzech atrybutów: AFEKTU (gniew - często ale nie zawsze towarzyszy agresji, w 90% przypadków gniew to uczucie skierowane do kogoś bliskiego ) ZACHOWANIA (obrażenia fizyczne - kopanie, bicie pięścią, gryzienie, duszenie, pchnięcie nożem itp.) INTENCJI (zaszkodzić - zniszczyć, zranić, poniżyć) Kiedy stwierdzi się występowanie każdego z tych atrybutów to wówczas można opisać typowy przypadek agresji lub przemocy.

Przemoc i agresja szkolna Typy agresji Wśród typów agresji szkolnej wyróżnić możemy m.in. następujące: Agresja emocjonalna- agresor przeżywa lęk, złość lub gniew i to powoduje jego agresję. Agresja instrumentalna- agresor poprzez swoje działanie dąży do określonego celu,a agresja jest jedynie instrumentem do osiągnięcia tego celu. Agresja fizyczna- agresor stosuje siłę fizyczną w celu zranienia, zadania bólu osobie, bądź zniszczenia przedmiotów stanowiących jej własność, fizyczny atak w przypadku tej agresji prowadzi do obrażeń ciała i zagraża wolności osobistej.

Przemoc i agresja szkolna Typy agresji Agresja psychiczna- agresor w sposób werbalny lub niewerbalny grozi zastosowaniem przemocy wobec osoby lub wobec przedmiotów stanowiących jej własność, to nieustanne wywieranie presji emocjonalnej wywołujące atmosferę napięcia i niepewności. Agresja bezpośrednia- agresor wyładowuje złość na osobie, która wywołała jego gniew. Agresja przemieszczona- agresor wyładowuje złość na osobie innej niż ta, która wywołała jego gniew.

Czynniki ryzyka Osoba agresora Trudny charakter - nadpobudliwość, drażliwość, brak biologicznej koordynacji, przesadna reakcja na bodźce itp. Groźby przemocy - agresor sygnalizuje, że dokona aktu agresji lecz otoczenie nie bierze tego na poważnie, nie wierzy w realność groźby co powoduje irytację agresora wyrażoną gniewem i aktem agresji Działanie według planu - agresor opracowuje plan poprzedzający akt agresji - wie kogo i w jaki sposób chce zaatakować. Obwinianie innych za swoje problemy - agresor nigdy nie przyznaje się do winy, obwinia innych odpowiedzialnością za własne czyny.

Czynniki ryzyka Rodzina Niedostateczna kontrola- nadzór nad dzieckiem niewłaściwy, rodzice nie wiedzą co dziecko robi, gdzie jest, czym się zajmuje, niespójna i niekonsekwentna opieka nad dzieckiem. Kłopoty w domu - kłótnie rodziców, nieumiejętność kompromisu Przymuszanie, wymuszanie - przemoc i agresja jako środek uzyskania tego, czego się chce. Przemoc domowa - dzieci agresywne często były świadkami lub pokrzywdzonymi agresja domową, dziecko przejmuje takie zachowania, agresja jest zachowaniem wyuczonym. Nadużywanie alkoholu i narkotyków- używki są często rodzajem detonatora wewnętrznych napięć w rodzinie, osłabiają mechanizm samokontroli

Czynniki ryzyka Środowisko szkolne Brak umiejętności współżycia z otoczeniem - agresor czuje się odrzucony przez rówieśników, nie jest towarzyski, jest zamknięty w sobie Akceptacja przez grupę rówieśniczą " złe towarzystwo" - grupa staje się rodziną zastępczą i ma podstawowe znaczenie dla dziecka odrzuconego, dziecko chce dowieść swej wartości, złe towarzystwo działa według zasady : Jak jesteśmy niegrzeczni to zwracają na nas uwagę; Chcemy dowieść swej wartości, odrzuceni trzymają się razem, bo coś ich łączy( czują że są akceptowani, mają kolegów, wspólnie spędzają czas);

Czynniki ryzyka Instytucja szkoły Zbyt liczne klasy Zbyt dużo czasu spędzanego w sposób ukierunkowany - statyczny (dzieci ruchliwe) Za mało możliwości indywidualnej pracy z dzieckiem, dominuje praca z grupą Struktura organizacyjna szkoły - zmiana nauczycieli Ogólny standard budynku i otoczenia Brak jasnych i przestrzeganych reguł życia szkoły Brak mężczyzn w szkole - sfeminizowanie zawodu nauczycielskiego Niechęć szkoły do współpracy z policją, kuratorami i sądami dla nieletnich

Cechy sprawcy przemocy osoby agresywne w stosunku do kolegów, ale także wobec dorosłych, rodziców, nauczycieli, pracowników z obsługi szkoły, cechuje ich brak hamulców i samokontroli zazwyczaj są silniejsi od kolegów z klasy, są sprawni fizycznie maja potrzebę dominowania i tyranizowania innych, dążą do realizowania swej woli za wszelką cenę chełpią się swoją "władzą" nad pozostałymi uczniami, maja dość wysokie mniemanie o sobie są porywczy, impulsywni, mają trudności z dostosowaniem się do ogólnie panujących norm i zasad często oszukują aby osiągnąć korzyści mają opinię twardych, nie współczują dręczonym uczniom

Cechy sprawcy przemocy myślą tylko w kategoriach " teraz ", nie przewidują skutków postrzegają świat chaotycznie, mają problem z rozpoznaniem kolejności zdarzeń, nie potrafią skutecznie rozwiązywać swoich problemów cechuje ich nastawienie na wrogość, nie ma dla nich zdarzeń obojętnych, traktują wszystko jako prowokację mają tendencję do obwiniania innych i usprawiedliwiania odwetu

Dziękuje za uwagę