Geoinformaacyjne usługi sieciowe dr inż. Adam Iwaniak Szkolenie w Luboradzy, ZCPWZ, 12-13.02.2009r. Architektura systemów GIS Aspekt: Funkcjonalny (ramy funkcjonalne systemu ) Logiczny (główne komponenty systemu i powiązania między nimi) Fizyczny (fizycznym rozmieszczeniem węzłów sprzętowych) DESKTOP Oprogramowanie GIS Dane przestrzenne Architektura klient-serwer Serwer bazy danych Dane graficzne i opisowe Obiektowy model danych Analizy przestrzenne i atrybutowe (SQL) Oprogramowanie GIS Oprogramowanie GIS Oprogramowanie GIS Oprogramowanie GIS Page 1
3 i n-warstwowa architektura Serwer aplikacyjny Serwer bazy danych Serwer bazy danych Przeglądarka www Przeglądarka www Przeglądarka www Przeglądarka www SOA Service Oriented Architecture (SOA) to nowy paradygmat programowania, w którym patrzy się na system informatyczny jako zbiór luźno powiązanych usług, które komunikują się między sobą. Podstawową zaletą takiej architektury jest pokonanie złożoności współczesnych systemów informatycznych, lepsze wykorzystanie możliwości, jakie dają sieci komputerowe oraz pozwala na łatwe powtórne użycie kodu. W. Bielski Według prognoz firmy analitycznej Gartner, w roku 2008 stosowanie SOA będzie podstawową praktyką w inżynierii oprogramowania, kończąc tym samym czterdziestoletnią dominację monolitycznych systemów. Web Services Definicja wg Webservices.org: Hermetyzowane, luźno skojarzone, udokumentowane funkcje, oferowane poprzez standardowe protokoły. Hermetyzowane (ang. encapsulated) implementacja metody nigdy nie jest widziana z zewnątrz. Luźno skojarzone (ang. loosely coupled) modyfikowanie danej implementacji metody nie generuje problemu propagacji zmiany. Udokumentowane (ang. contracted) - istnieją publicznie dostępne opisy zachowania metod oraz specyfikacja ich interfejsów. Page 2
WSDL UDDI WSDL (ang. Web Services Description Language język opisu usług WWW) jest językiem w formacie XML przeznaczonym do opisu usługi WWW. Dokument WSDL zawiera wszystkie informacje potrzebne do wywołania usługi (lokalizacja, nazwa, parametry). UDDI (ang. Universal Description, Discovery and Integration uniwersalny opis, odkrywanie i integracja) jest specyfikacją bazy danych, w których dostawcy usług rejestrują swoje usługi przy pomocy dokumentów WSDL. Architektura Web Services K.Kunicki Usługi geograficzne (za Kompendium SDI, J.Gaździcki) Page 3
Projekt ustawy o IIP Art. 9. 1. Organy publiczne odpowiedzialne na podstawie odrębnych przepisów za gromadzenie, aktualizację lub udostępnianie danych przestrzennych tworzą i utrzymują sieć infrastruktury obejmującą, co najmniej następujące usługi danych przestrzennych: usługi wyszukiwania, umożliwiające wyszukiwanie zbiorów oraz usług danych przestrzennych na podstawie zawartości odpowiadających im metadanych oraz umożliwiające wyświetlanie zawartości metadanych; usługi przeglądania, umożliwiające co najmniej: wyświetlanie, nawigowanie, powiększanie i pomniejszanie, przesuwanie lub nakładanie na siebie zobrazowanych zbiorów danych przestrzennych oraz wyświetlanie objaśnień symboli kartograficznych i zawartości metadanych; usługi pobierania, umożliwiające pobieranie kopii całych zbiorów danych przestrzennych lub części takich zbiorów oraz, gdy jest to wykonalne, dostęp bezpośredni; usługi przekształcania, umożliwiające przekształcenie zbiorów danych przestrzennych w celu osiągnięcia interoperacyjności; usługi umożliwiające uruchamianie usług danych przestrzennych. 2. Usługi, o których mowa w ust. 1 powinny uwzględniać potrzeby użytkowników oraz być powszechnie dostępne za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub innego odpowiedniego środka telekomunikacji. Projekt ustawy o IIP 3. Organy wiodące organizują, koordynują i monitorują działania, o których mowa w ust. 1, w zakresie przyporządkowanych tym organom tematów danych przestrzennych. 4. Usługi danych przestrzennych, o których mowa w ust. 1 umożliwiają lokalizowanie i selekcjonowanie danych według następujących kryteriów lub ich kombinacji: słowa kluczowe; klasyfikacja danych przestrzennych oraz usług danych przestrzennych; jakość i aktualność zbiorów danych przestrzennych; stopień dostosowania do usług danych przestrzennych, o których mowa w art. 9 ust 1; położenie geograficzne; warunki dostępu i korzystania ze zbiorów oraz usług danych przestrzennych; organy publiczne odpowiedzia lne za tworzenie, administrowa nie, utrzymywanie i dystrybuowa nie zbiorów oraz usług danych przestrzennych. Model rozproszony SDI Kataster Serwer wms Planowanie Przestrzenne Serwer wms Klient wmc Statystyka Serwer wms Page 4
OGC - Web Map Services GetCapabilities uzyskanie metadanych opisujących zawartość informacyjną serwisu oraz akceptowane parametry zamówienia mapy GetMap uzyskanie obrazu mapy, której geoprzestrzenne parametry oraz wymiary są zdefiniowane w zamówieniu mapy GetFeatureInfo uzyskanie informacji o niektórych obiektach pokazywanych na mapie Interoperacyjnść usługi WMS Interoperacyjnść usługi WMS Page 5
Interoperacyjnść usługi WMS Usługi OGC OGC - Web Features Services GetCapabilities opis możliwości serwera. W szczególności musi wskazać, jakie rodzaje obiektów zwraca oraz jakie operacje na poszczególnych obiektach są możliwe do wykonania. DescribeFeatureType zwraca opis struktury obiektów, które obsługuje. GetFeature zwraca konkretne obiekty, zgodne z warunkami postawionymi przez klienta i to zarówno atrybutowymi opisowymi jak i przestrzennymi. Transaction pozwala na modyfikację obiektów: tworzenie, modyfikację oraz skasowanie. LockFeature pozwala na zablokowanie jednego lub więcej obiektów na czas trwania transakcji. Page 6
Object-relationship Diagram for SDI Architecture V3 June 2005 DDN current now: Metadata are derived Spatial Data OGC WCS CAT WMS WFS Symbols future planned.: are loaded to or stored in stored in coupled to or integrated with Software/Service Information Interface Function OGC Web Coverage Service OGC Catalog Service Metadata DB/Index Spatial DBMS OGC Web Map Service OGC Web Feature Service made searchable through extracts draws layers extracts Web Coverage Services WCS Catalog Services Web Feature Services makes maps Web Mapping Services CAT requests GML Metadata requests map requests raster WCS data provides application access through WFS Application Client are derived for each queries WMS advertised by MetaDB searches WMS records harvested to Portal Engine 1 2 3,4 UI WFS contains interacts with Community Registry CAT Catalog Client Web Client executes or schedules UDDI queries registered services WFS enhances query with??? accessed via feeds server info to Gazetteer 1. builds query screens for 2. submits queries/requests to 3. returns search responses 4. presents maps or data UDDI register/update Thesaurus OGC - Web Processing Services GetCapabilities funkcja umożliwia uzyskanie metadanych opisujących możliwości serwisu. DescribeProcess uzyskanie szczegółowych informacji o jednym lub wielu procesach, które mogą być wywołane przez operację Execute obejmujące również specyfikację parametrów wejściowych i wyjściowych Execute operacja pozwalająca na wykonanie procesu opisanego przez WPS z podaniem parametrów wejściowych i wyjściowych. Łączenie serwisów OGC WMC OGC WMS OGC WMS façade WPOC WPOS OGC WMC façade WPOS façade WSC WSS WPOC façade request response WSS - Web Security Service WPOS - Web Pricing and Ordering Service Page 7
Koniec Dziękuję za uwagę Page 8