Metadane. Przykry obowiązek czy przydatny zasób?

Transkrypt

1 Metadane Przykry obowiązek czy przydatny zasób? A D A M I W A N I A K Administracja publiczna a ustawa o Infrastrukturze Informacji Przestrzennej, Kielce, października 2011 r.

2 Problem nadmiaru informacji

3 Wyszukiwanie danych Sukces wyszukiwarki sukcesem Google fundamentem sukcesu firmy Google Indeksowanie stron www versus metadane Metadane: Wyszukanie Stosowania i rozpoznania Zarządzania Inspire metadane dla wyszukiwania danych Ośrodek dokumentacji metadane dla zarządzanie danymi

4 Listopad 2010, Singapur

5 Biblioteka

6 Biblioteka

7 Biblioteka Tytuł: Ogniem i mieczem Autor: Henryk Sienkiewicz Wydawnictwo: Polskie Wydawnictwo Literackie Rok wydania: 2010

8 Biblioteka Tytuł: Ogniem i mieczem Autor: Henryk Sienkiewicz Wydawnictwo: Polskie Wydawnictwo Literackie Rok wydania: 2010 <książka> <tytuł>ogniem i mieczem</tytuł> <autor>henryk Sienkiewicz</autor> <wydawnictwo> Polskie Wydawnictwo Literackie</wydawnictwo> <rok_wydania>2010</rok_wydania> </książka> Różne warianty zapisu metadanych - XML <pozycja_ks> <tytuł>ogniem i mieczem</tytuł> <autor_ks>henryk Sienkiewicz</autor_ks> <wyd> Polskie Wydawnictwo Literackie</wyd> <data_wyd> </data_wyd> </pozycja_ks>

9 Metadane dla danych przestrzennych Co? Gdzie? Kto? Jak? Gdzie? Kto? Kiedy?

10 1. IDENTYFIKACJA 1.1. Tytuł zasobu 1.2 Streszczenie 1.3. Typ zasobu 1.4. Adres zasobu METADANE NA TEMAT METADANYCH Punkt kontaktowy metadanych Data metadanych 10.3 Język metadanych 9. ORGANIZACJE ODPOWIEDZIALNE 9.1. Jednostka odpowiedzialna 9.2. Rola jednostki odpowiedzialnej 2. KLASYFIKACJA DANYCH PRZESTRZENNYCH 2.1. Kategoria tematyczna Metadane INSPIRE 8. WYMOGI DOTYCZĄCE DOSTĘPU I UŻYTKOWANIA 8.1. Warunki dotyczące dostępu i użytkowania 8.2. Ograniczenia w publicznym dostępie 3. SŁOWO KLUCZOWE 3.1. Wartość słowa kluczowego 3.2. Standardowy słownik źródłowy 4. POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE 4.1. Geograficzny prostokąt ograniczający 5. ODNIESIENIE CZASOWE 5.1. Zakres czasowy 5.2. Data opublikowania 5.3. Data ostatniej aktualizacji 5.4. Data utworzenia 7. ZGODNOŚĆ 7.1. Specyfikacja 7.2. Stopień 6. JAKOŚĆ I WAZNOŚĆ 6.1. Pochodzenie 6.2 Rozdzielczość przestrzenna

11 Cele budowy NSDI Cele: 1. Zniesienie barier w dostępie do informacji przestrzennej 2. Wielokrotne wykorzystanie raz pozyskanej informacji 3. Decentralizacja Droga dojścia: Metadane dla każdego zbioru danych Regulacje prawne o nieodpłatnym udostępnianiu danych Krajowy system katalogowy Interoperacyjność 11/3 0

12 Węzły infrastruktury Metadane wyszukania Metadane wyszukania Klient GIS Metadane wyszukania Metadane wyszukania Klient GIS

13 Architektura usługi katalogowej metadane metadane metadane metadane serwer Baza metadanych Usługa katalogowa usługa sieciowa metadane Klient usługi portal internetowy biblioteki

14 Węzeł SDI standardy metadanych Instrukcje O3 i O4 Metadane zarządzania ISO Metadane wyszukania ODGiK Klient GIS Składowisko

15 Metadane wyszukania SDI a WWW Infrastruktura informacji przestrzennej ISO Rozporządzenie KE o metadanych Usługa katalogowa CS-W Sieć WWW RDF, tezaurusy, SKOS Semantic Web, linked-data

16 RDF podmiot predykat wartość <Constantinople> <miasto_posiad_stronę_www> < Constantinople Miasto_posiad_stronę_www Kategoria:Konstantynopol

17 RDF podmiot predykat wartość < < < ategory:constantinople ategoria:konstantynopol

18 Ontologie jako standardy de facto

19 Ontologie jako standardy de facto

20 Ontologie jako standardy de facto

21 www- metadane Web 1.0 i Web 2.0 indeksowanie stron www przez wyszukiwarki internetowe Web 3.0 metadane: Standard - język RDF Brak profilu metadanych brak ograniczeń w zakresie deskryptorów Szczegółowość - metadane tworzy się na poziomie obiektu /a nie zbioru lub usługi/ Tworząc metadane obiektom nadaje się unikalny globalny identyfikator

22 Tezaurus Dynamiczny, centralnie koordynowany słownik, zawierający terminologię w wybranych językach naturalnych ze wskazaniem relacji semantycznych między jego elementami, pomocny do opracowywania, gromadzenia i wyszukiwania informacji w zasobach grupy języków objętych tezaurusem.

23 Przykłady tezaurusów GEMET

24 Rola tezaurusa w SDI Budowa tezaurusa dla potrzeb budowy SDI wspomaga osiągnięcie interoperacyjności semantycznej Tezaurus powinien być zgodny z powszechnie obowiązującymi standardami Standardem budowy tezaurusów jest SKOS Budowa tezaurusa dla zasobów PZGiK umożliwia: relewantne wyszukiwanie zasobów wyklucza błędy przy opisywaniu zasobów słowami kluczowymi ujednolicenie pojęć, usystematyzowanie słownictwa wykluczenie niejednoznaczności pojęć właściwe indeksowanie zbiorów

25 13 października 2011, Kielce

26 Dziękuję za uwagę