ANALIZA GOSPODARKI LEŚNEJ UBIEGŁEGO OKRESU GOSPODARCZEGO DLA NADLEŚNICTWA BABKI

- 97 - ANALIZA GOSPODARKI LEŚNEJ UBIEGŁEGO OKRESU GOSPODARCZEGO DLA NADLEŚNICTWA BABKI obrębów Babki i Kórnik za okres od 1 stycznia1999 roku do 31 grudnia 2008 roku Referat Nadleśniczego Nadleśnictwa Babki na II Komisję Techniczno-Gospodarczą Babki, dnia 18 sierpnia 2009 roku

- 98 -

- 99 - I WSTĘP Analizę gospodarki przeszłej dokonano zgodnie z aktualnie obowiązującą Instrukcją urządzania lasu cz. I 77, stanowiącą załącznik do Zarządzenia Nr 43 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 18 kwietnia 2003 roku w sprawie Instrukcji urządzania lasu (znak sprawy: ZU - 7019-15/2003), w oparciu o: Plan Urządzenia Lasu Nadleśnictwa Babki na okres od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 31 grudnia 2008 roku, zatwierdzony Decyzją Ministra Środowiska z dnia 10 stycznia 2002 roku, znak sprawy BOA-lp pul-4/43/2002, wnioski gospodarcze i sprawozdania nadleśnictwa sporządzone w okresie obowiązywania PUL, dane generowane z SILP, dane udostępnione przez BULiGL dotyczące IV rewizji planu urządzenia lasu.

- 100 - II ZMIANY W STANIE POSIADANIA Zmiany w stanie posiadania Nadleśnictwa Babki wg stanu na 1 stycznia 2009 roku przedstawiają się następująco: Stan na Przekazania i Pozostałe Stan na Przejęcia Obręb 1.01.1999. sprzedaŝ (regulacja stanu 01.01.2009 [ha] [ha] [ha] posiadania) [ha] [ha] Babki 5598,9284 1843,6369-23,0994-5,5422 7413,9237 Kórnik 4855,5495 3,4309-3,3021 0,9567 4856,6350 Razem Nadleśnictwo 10454,4779 1847,0678-26,4015-4,5855 12270,5587 PowyŜsze zmiany wynikają z: przejęcia gruntów od Agencji Nieruchomości Rolnych, Wojskowego Zarządu Infrastruktury (m.in. lasy na terenie lotniska wojskowego w Krzesinach), zamian gruntów z Gminą Kórnik i Archidiecezją Poznańską, przekazania gruntów między jednostkami na podstawie wniosków porozumień (m.in. teren szkółki OdrzykoŜuch wraz z otuliną) ogółem zwiększenie powierzchni o 174,8858 ha, przejęcia gruntów na podstawie Zarządzenia DGLP nr 47 z 22 sierpnia 2007 roku w sprawie wprowadzenia zmian w powierzchni i zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Babki oraz Łopuchówko w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych Poznań (OR-0151-7/2007), (tereny obecnego leśnictwa Mechowo oraz kompleks leśny Antoninek) ogółem zwiększenie powierzchni o 1672,1820 ha, sprzedaŝy osad, zamian gruntów jw., komunalizacji mienia, przekazania gruntów pod inwestycje drogowe, przeniesienie zarządu na rzecz Wojskowego Zarządu Infrastruktury oraz Szkoły Aspirantów PSP ogółem zmniejszenie powierzchni o 26,4015ha, pozostałe ruchy wynikające z odnowienia i sprostowania w ewidencji gruntów, pomiarów uzupełniających, korekt ogółem zmniejszenie powierzchni 4,5855 ha. Przyczyną największej zmiany powierzchniowej nadleśnictwa była decyzja związana z przekazaniem terenów Leśnictwa Mechowo i Wierzonka z Nadleśnictwa Łopuchówko do Nadleśnictwa Babki.

- 101 - W nadleśnictwie znajdują się grunty sporne o łącznej powierzchni około 65 ha. Są to grunty skomunalizowane lub z nieuregulowanym stanem prawnym wymagającym wystąpienia przez nadleśnictwo na drogę sądową. Nadleśnictwo w chwili obecnej nie posiada załoŝonych ksiąg wieczystych dla 258,4608 ha, co oznacza, Ŝe 98% całej powierzchni nadleśnictwa ma w pełni uregulowany stan posiadania. PoniŜej przedstawiono zestawienie powierzchni wg poszczególnych kategorii uŝytkowania na dzień 1 stycznia 1999 roku oraz 31 grudnia 2008 roku dla obrębów leśnych Babki i Kórnik: Obręb Zestawienie powierzchni gruntów wg kategorii gruntów obrębami leśnymi na dzień 1 stycznia 1999 roku [ha] Lasy Grunty Grunty Grunty UŜytki zabudowane i UŜytki Ogółem związane z Lz NieuŜytki pod Leśne Razem rolne tereny ekologiczne gospodarką wodami komunikacyjne leśną Pozostałe Babki 5598,93 5219,21 125,86 5345,07 2,72 189,34 15,34 0,00 16,52 3,45 26,49 Kórnik 4855,55 4470,29 111,10 4581,39 0,00 150,35 0,32 80,98 16,93 9,58 16,00 Razem: 10454,48 9689,50 236,96 9926,46 2,72 339,69 15,66 80,98 33,45 13,03 42,49 Obręb Zestawienie powierzchni gruntów wg kategorii gruntów obrębami leśnymi na dzień 1 stycznia 2009 roku [ha] Lasy Grunty Grunty Grunty UŜytki zabudowane i UŜytki Ogółem związane z Lz NieuŜytki pod Leśne Razem rolne tereny ekologiczne gospodarką wodami komunikacyjne leśną Pozostałe Babki 7413,92 6907,64 196,44 7104,08 3,85 209,42 26,85 0,00 31,54 22,51 15,68 Kórnik 4856,64 4498,07 116,42 4614,49 2,50 126,61 1,63 78,95 15,07 7,74 9,65 Razem: 12270,56 11405,71 312,86 11718,57 6,35 336,03 28,48 78,95 46,61 30,24 25,33

- 102 - Porównanie udziału typów siedliskowych lasu na początku obowiązywania PUL i na dzień 1 stycznia 2009 roku TSL Stan na 1.01.1999 Stan na 1.01.2009 Udział % na 01.01.1999 Udział % na 01.01.2009 Pow. ha Pow. ha Bs 4,44 0,05% 3,73 0,03% Bśw 1678,41 17,32% 1222,77 10,72% Bw 1,19 0,01% 1,27 0,01% BMśw 3105,72 32,05% 3813,05 33,43% BMw 303,20 3,13% 222,17 1,95% LMśw 2153,75 22,23% 2792,19 24,48% LMw 419,21 4,33% 446,61 3,92% Lśw 1321,79 13,64% 2008,40 17,61% Lw 170,40 1,76% 297,82 2,61% Ol 93,11 0,96% 98,64 0,86% OlJ 44,24 0,46% 85,30 0,75% Lł 394,05 4,07% 413,76 3,63% Razem: 9689,51 100,00% 11405,71 100,00% Prezentowane powyŝej zestawienie przedstawia aktualny udział poszczególnych typów siedliskowych lasu w układzie nadleśnictwa. Trudno dla całego nadleśnictwa porównywać w bezpośredni sposób obecny stan ze stanem sprzed 10 lat, ze względu na ujęcie w zestawieniu wg stanu na dzień 1 stycznia 2009 roku powierzchni siedlisk dwóch leśnictw obrębu Dziewicza Góra przekazanych nadleśnictwu z Nadleśnictwa Łopuchówko. Ogólnie siedliska borowe w nadleśnictwie reprezentowane są aktualnie na około 46% powierzchni leśnej nadleśnictwa, siedliska lasowe stanowią 49%, natomiast Ol, OlJ i Lł łącznie około 5%. Analizując powyŝszą tabelę najistotniejszą zmianą wydaje się być spadek udziału siedlisk Bśw na rzecz BMśw, LMśw i Lśw. Widoczny jest znaczny wzrost udziału siedlisk Ŝyznych w nadleśnictwie. Kartowanie siedlisk na podstawie typu i podtypu gleby, składu granulometrycznego, skały macierzystej, formy próchnicy i głębokości wody gruntowej prowadzi do wyraźnego podwyŝszania bonitacji siedlisk. Pociąga to za sobą istotną zmianę składów gatunkowych odnawianych upraw, polegającą generalnie na znaczącym redukowaniu udziału sosny.

- 103 - III PORÓWNANIE ZAPLANOWANYCH ZADAŃ GOSPODARCZYCH NA UBIEGŁE 10-LECIE Z ICH WYKONANIEM IIIA. Cięcia rębne i pielęgnacyjne Do analiz i porównań przyjęto etat zgodny z planem urządzania lasu na lata 1999-2008. Szczegółowe wielkości (ha i m 3 ) wykonane w uŝytkowaniu rębnym i przedrębnym przedstawiono w tabeli IX. 1. Podział lasu na grupy i kategorie ochronności wg stanu na 1 stycznia 1999 roku Podział lasów Nadleśnictwa Babki na dzień 1 stycznia 1999 roku przedstawiał się następująco: - lasy ochronne - 8581,45 ha, - rezerwaty - 23,27 ha, - lasy pozostałe (gospodarcze i grunty związane z gospodarką leśną) - 1321,74 ha. Lasy ochronne na terenie obrębu Babki i Kórnik uznane zostały za ochronne Decyzją Ministra Środowiska z dnia 7 grudnia 2001 roku, znak BOA-Iplo-329/2747/2001, a na terenie przejętym od Nadleśnictwa Łopuchówko - Decyzją Ministra Środowiska z dnia 16 lipca 2001 roku, znak BOA-Iplo-182/1623/2001. Podział lasów ochronnych Nadleśnictwa Babki wg stanu na 1 stycznia 1999 roku na poszczególne kategorie ochronności przedstawiał się następująco: Obręb Nadleśnictwo % Kategorie ochronności Babki Kórnik Powierzchnia leśna w [ha] Rezerwaty 0,00 23,27 23,27 0,2 Lasy wodochronne 29,05 0,00 29,05 0,3 Lasy glebochronne 170,01 3247,73 3417,74 35,3 Ostoje zwierząt chronionych, strefa gniazd 0,00 114,51 114,51 1,2 Lasy na powierzchniach badawczych 1,99 0,00 1,99 0,0 Lasy uszkodzone przez przemysł 687,66 0,00 687,66 7,1 Lasy nasienne 28,88 0,00 28,88 0,3 Lasy w granicach administracyjnych miast 352,58 0,00 352,58 3,6 Lasy wokół miast (do 10 km) 3949,04 0,00 3949,04 40,8 Razem lasy ochronne 5219,21 3362,24 8581,45 88,6 Lasy gospodarcze 0,00 1108,06 1108,06 11,2 Razem: 5219,21 4470,30 9689,51 100,0

- 104 - Z powyŝszego zestawienia wynika, Ŝe cała powierzchnia leśna obrębu Babki zaliczona była do lasów ochronnych, a lasy gospodarcze znajdowały się tylko w obrębie Kórnik. Lasy przejęte z Nadleśnictwa Łopuchówko równieŝ stanowią w całości lasy ochronne. 2. Podział gospodarczy i wieki rębności wg stanu na 1 stycznia 1999 roku Przyjęty podział gospodarczy: Gospodarstwo Obręb Babki [ha] Kórnik [ha] Nadleśnictwo [ha] Specjalne 145,80 169,39 315,19 Zrębowe 3456,78 3172,23 6629,01 Przerębowo - zrębowe 1616,63 1128,68 2745,31 Razem: 5219,21 4470,30 9689,51 Do gospodarstwa specjalnego zaliczono: Obręb Grupy drzewostanów Babki Kórnik Nadleśnictwo Powierzchnia leśna [ha] Rezerwaty 0,00 23,27 23,27 Projektowane rezerwaty 0,00 29,19 29,19 Glebochronne 29,05 0,00 29,05 Wodochronne i w strefie ujęć wody 0,00 2,42 2,42 Lasy w III strefie uszkodzeń od przemysłu 85,88 0,00 85,88 Wyłączony drzewostan nasienny 28,88 0,00 28,88 Lasy na powierzchniach badawczych PAN 1,99 0,00 0,00 Strefy ochronne gniazd ptaków chronionych 0,00 114,51 114,51 Razem: 145,80 169,39 315,19 Przyjęte wieki rębności drzewostanów dla poszczególnych gatunków głównych: Db, Js So, Md, Bk Św, Gb, Brz, Lp, Ol nas, Jw Ol odr., Os Ol sz, So b, Wb, Tp 140 lat 110 lat 80 lat 60 lat 40 lat

- 105-3. UŜytkowanie zasobów drzewnych w ubiegłym okresie Analiza uŝytkowania głównego Analizowanie wielkości pozyskania drewna w całym nadleśnictwie za okres miniony jest trudne ze względu na przeprowadzoną reorganizację, w wyniku której włączono do nadleśnictwa ponad 1600 ha powierzchni leśnej przejętej z Nadleśnictwa Łopuchówko w czasie, kiedy dla drzewostanów tych nie obowiązywał juŝ plan urządzenia lasu sporządzony dla Nadleśnictwa Czerwonak wg stanu na dzień 1 stycznia 1998 roku. Dlatego w poniŝszych zestawieniach nie uwzględniono masy drewna pozyskanego w 2008 roku na ww. terenach. Analiza wykonania uŝytkowania głównego w okresie obowiązywania planu UL, tj. 1999-2008 Powierzchnia [ha] MiąŜszość [m 3 ] Wyszczególnienie Etat na 10 - lecie Wykonanie za 10 lat obowiązywania planu UL Zaawansowanie realizacji planu UL [%] Etat na 10 - lecie Wykonanie za 10 lat obowiązywania planu UL Zaawansowanie realizacji planu UL [%] 1 2 3 4 5 6 7 UŜytki rębne razem 948 857 90% 154032 157648 102% a Zaliczone na etat powierzchniowy 948 857 90% 153713 156641 102% w tym: Nieprojektowane w planach UL do cięć rębnych X 12 x X 2285 X b Niezaliczone na etat powierzchniowy X 0 x 319 1007 316% UŜytki przedrębne razem 8248 7025 85% 212533 208785 98% a Czyszczenia 599 516 86% 1179 1141 97% b TrzebieŜe 7649 6509 85% 211354 174691 83% UŜytki główne razem 9196 7882 86% 366565 366433 100% Etat uŝytkowania głównego wykonany został: - pod względem powierzchniowym w 86%, - pod względem masowym w 100%.

- 106 - Występująca rozbieŝność między planem a realizacją etatu powierzchniowego uŝytkowania głównego wynika z wycofania pozycji, dla których wykonanie zabiegu było mniej pilne. Powodem wstrzymania cięć była konieczność utrzymania etatu miąŝszościowego. W przypadku zrealizowania etatu powierzchniowego nastąpiłoby przekroczenie etatu miąŝszościowego. Przyczyną takiego stanu jest wyŝsza od planowanej intensywność cięć w trzebieŝach oraz znaczna ilość drewna pozyskanego w uŝytkach przygodnych. Szczegółowe przyczyny odstępstw wyjaśniono oddzielnie dla uŝytkowania rębnego i przedrębnego. Ponadto na terenach przejętych z Nadleśnictwa Łopuchówko w 2008 roku wykonano następujące cięcia: R O K UśYTKI RĘBNE UśYTKI PRZEDRĘBNE PRZYGODNE RAZEM CZYSZCZENIA TRZEBIEśE PRZYGODNE RAZEM OGÓŁEM ha m3 m3 m3 ha m3 ha m3 m3 m3 m3 2008 5 910 36 946 0 0 129 4742 850 5592 6538

- 107 - Analiza uŝytkowania rębnego Analiza wykonania cięć w uŝytkowaniu rębnym w okresie obowiązywania planu UL, tj. 1999-2008: Wyszczególnienie Obręb BABKI Obręb KÓRNIK Razem NADLEŚNICTWO Etat na 10 - lecie m 3 56838 42817 99655 ha 262 201 463 Wykonanie za 10 lat obowiązywania planu m 3 52499 38510 91009 UL ha 220 171 391 Rębnia I ogółem m 3 0 370 370 w tym: nieobjęte planem UL ha 0 2 2 miąŝszościowego % 92% 90% 91% Stopień realizacji etatu powierzchniowego % 84% 85% 84% Etat na 10 - lecie m 3 27363 26695 54058 ha 241 244 485 Wykonanie za10 lat obowiązywania planu m 3 28372 27478 55850 UL ha 226 240 466 Rębnie II - IV w tym: nieobjęte planem UL m 3 683 797 1480 ha 5 5 10 miąŝszościowego % 104% 103% 103% Stopień realizacji etatu powierzchniowego % 94% 98% 96% Udział cięć w miąŝszości % 0% 3% 3% pozaplanowych w powierzchni % 0% 2% 2% Etat na 10 - lecie m 3 70 249 319 ha x x x Wykonanie za 10 lat obowiązywania planu Nie zalicz. na etat pow. UL m 3 366 641 1007 w tym: nieobjęte planem UL m 3 346 90 436 Stopień realizacji % 523% 257% 316% Udział cięć pozaplanowych % 95% 14% 43% UŜytki przygodne rębne m 3 5541 5413 4369 Etat na 10 - lecie m 3 84271 69761 154032 ha 503 445 948 Wykonanie za 10 lat obowiązywania planu m 3 86650 70998 157648 UL ha 447 410 857 Ogółem uŝytkowanie rębne w tym: nieobjęte planem UL m 3 1029 1257 2285 ha 5 7 12 miąŝszościowego % 103% 102% 102% Stopień realizacji etatu powierzchniowego % 89% 92% 90% Udział cięć w miąŝszości % 1% 2% 1% pozaplanowych w powierzchni % 1% 2% 1% Udział uŝytków przygodnych w rębnych % 6% 6% 6% W ramach planowanych rębni nie dokonane zostały Ŝadne zmiany rodzaju rębni. Na odstępstwa od wielkości planowanych zadań wpływ w głównej mierze miały następujące czynniki: - wyłączenie z prowadzenia czynności gospodarczych wydzieleń znajdujących się w strefach ochronnych ptaków,

- 108 - - wycofanie z wniosków cięć pozycji rębnych na terenach konfliktów społecznych (brak akceptacji wycinki przez lokalne społeczności, szczególnie dotyczyło to leśnictw Kobylepole, Rogalin i Łękno), - brak moŝliwości realizacji kolejnych nawrotów cięć, ze względu na stan upraw załoŝonych na wcześniejszych paskach zrębowych, - brak moŝliwości wejścia na pozycje cięć okresowo zalewane (drzewostany olchowe), - etat miąŝszościowy cięć niezaliczonych na poczet etatu powierzchniowego zrealizowano w 316%, głównie z powodu nieuwzględnienia w planie urządzenia lasu pozyskanych nasienników i przestoi pozostawianych na zrębach.

- 109 - Analiza uŝytkowania przedrębnego Analiza wykonania etatu cięć w uŝytkowaniu przedrębnym w okresie obowiązywania planu UL, Ogółem przedrębne Wyszczególnienie Etat na 10 letnie Wykonanie za10 lat tj. 1999-2008: Obręb BABKI Obręb KÓRNIK Razem NADLEŚNICTWO m 3 131976 99140 212533 ha 4428 3820 8248 m 3 109669 99116 208785 obowiązywania planu ha 3577 3448 7025 Stopień miąŝszościowo % 83% 100% 98% realizacji etatu powierzchniowo % 81% 90% 85% w tym: CP TW TP Etat na 10 lecie m 3 423 756 1179 ha 308 291 599 Wykonanie za10 lat m 3 710 431 1141 obowiązywania planu ha 270 246 516 Stopień miąŝszościowo % 168% 57% 97% realizacji etatu powierzchniowo % 88% 85% 86% Etat na 10 lecie m 3 30615 26662 57277 ha 1004 1103 2107 Wykonanie za10 lat m 3 23593 28017 51610 obowiązywania planu ha 992 1172 2164 Stopień miąŝszościowo % 77% 105% 90% realizacji etatu powierzchniowo % 99% 106% 103% Etat na 10 lecie m 3 82355 71722 154077 ha 3116 2426 5542 Wykonanie za 10 lat m 3 66783 56298 123081 obowiązywania planu ha 2315 2030 4345 Stopień miąŝszościowo % 81% 78% 80% realizacji etatu powierzchniowo % 74% 84% 78% UŜytki przygodne w przedrębnych m 3 18583 14370 32953 Udział przygodnych w przedrębnych % 17% 14% 16% Z powyŝszego zestawienia wynika, Ŝe w minionym dziesięcioleciu w odniesieniu do drzewostanów przedrębnych wykonano etat miąŝszościowy, natomiast nie wykonano powierzchniowego. Nie wykonano głównie trzebieŝy późnych w drzewostanach starszych klas wieku.

- 110 - Niewykonanie uŝytkowania przedrębnego w odniesieniu do planowanej powierzchni wynika głównie z następujących przyczyn: - wysokiego udziału pozyskania drewna w ramach cięć przygodnych, wynoszącego 16% ogólnej ilości drewna pozyskanego w cięciach przedrębnych, w tym uprzątania gniazd przypłaszczkowych i drzew opiętkowych, drzew zamierających (przede wszystkim jesionów), - konieczności usuwania szkód będących wynikiem huraganów i pozyskania drewna poklęskowego, (m.in. w 2007 roku, po którym pozyskano 8,2 tys. m 3 złomów i wywrotów), - wykonanie zabiegów z większą intensywnością od przewidzianej w planie urządzenia lasu zgodnie z aktualnymi potrzebami hodowlanymi drzewostanów, - niewykonanie etatu cięć z planu uŝytkowania przedrębnego w czyszczeniach późnych zarówno w rozmiarze powierzchniowym, jak i masowym (dot. obrębu Kórnik), wynika bądź to z wykonania tych zabiegu w ramach planu hodowli lasu, bądź teŝ w ramach trzebieŝy wczesnych (dotyczy to w szczególności zabiegów wykonywanych w pierwszych trzech latach analizowanego okresu, gdy nie były jeszcze znane wskazania gospodarcze dla poszczególnych drzewostanów), zawsze jednak zgodnie z potrzebami hodowlanymi drzewostanów.

- 111 - IIIB. Hodowla lasu 1. Selekcja, nasiennictwo i szkółkarstwo Działania z zakresu nasiennictwa i selekcji w Nadleśnictwie Babki realizowane są w oparciu o załoŝenia wynikające z Programu zachowania leśnych zasobów genowych i hodowli selekcyjnej drzew leśnych na lata 1991-2010. Baza nasienna nadleśnictwa składa się z następujących obiektów: drzewa mateczne, wyłączone drzewostany nasienne, gospodarcze drzewostany nasienne, źródła nasion, uprawy pochodne. Drzewa mateczne Nadleśnictwo Babki w swoich zasobach Leśnego Materiału Podstawowego posiada zarejestrowanych 25 drzew matecznych - 10 sztuk modrzewia europejskiego i 15 sztuk sosny czarnej. Modrzew europejski- Larix decidua Lp. Adres leśny Numer drzewa Nr w Krajowym Rejestrze Leśnego Materiału Podstawowego Gmina 1 09-02-1-01-64-b 1128 MP/3/36377/05 Kórnik 2 09-02-1-01-64-b 1129 MP/3/36378/05 Kórnik 3 09-02-1-01-64-b 1131 MP/3/36380/05 Kórnik 4 09-02-1-01-64-b 1132 MP/3/36381/05 Kórnik 5 09-02-1-01-64-b 3531 MP/3/36382/05 Kórnik 6 09-02-1-01-64-b 3532 MP/3/36383/05 Kórnik 7 09-02-1-01-64-b 3535 MP/3/36384/05 Kórnik 8 09-02-1-01-64-b 3533 MP/3/36385/05 Kórnik 9 09-02-1-01-65-b 1133 MP/3/36375/05 Kórnik 10 09-02-1-01-65-b 3534 MP/3/36376/05 Kórnik Razem: 10 - -

- 112 - Sosna czarna Pinus nigra Lp. Adres leśny Nr w Krajowym Rejestrze Numer drzewa Leśnego Materiału Podstawowego Gmina 1 09-02-1-07-152-h 3008 MP/3/36530/05 Swarzędz 2 09-02-1-07-152-h 3009 MP/3/36531/05 Swarzędz 3 09-02-1-07-152-h 3010 MP/3/36532/05 Swarzędz 4 09-02-1-07-152-h 3011 MP/3/36533/05 Swarzędz 5 09-02-1-07-152-h 3012 MP/3/36534/05 Swarzędz 6 09-02-1-07-152-h 3013 MP/3/36535/05 Swarzędz 7 09-02-1-07-152-h 3014 MP/3/36536/05 Swarzędz 8 09-02-1-07-152-h 3015 MP/3/36537/05 Swarzędz 9 09-02-1-07-152-h 3016 MP/3/36538/05 Swarzędz 10 09-02-1-07-152-h 3017 MP/3/36539/05 Swarzędz 11 09-02-1-07-152-h 5079 MP/3/36540/05 Swarzędz 12 09-02-1-07-152-h 5080 MP/3/36541/05 Swarzędz 13 09-02-1-07-152-h 5081 MP/3/36542/05 Swarzędz 14 09-02-1-07-152-h 5082 MP/3/36543/05 Swarzędz 15 09-02-1-07-152-h 5083 MP/3/36544/05 Swarzędz Razem: 15 - - Wyłączone drzewostany nasienne Nadleśnictwo Babki posiada trzy Wyłączone Drzewostany Nasienne: modrzewia europejskiego o pow. 28,88 ha, dęba bezszypułkowego o pow. 3,06 ha oraz sosny czarnej o pow. 3,53 ha. Łączna powierzchnia wyłączonych drzewostanów nasiennych w nadleśnictwie wynosi 35,47 ha. Dwa z tych drzewostanów zostały zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Leśnego Materiału Podstawowego, a mianowicie drzewostan modrzewiowy i sosny czarnej. Natomiast drzewostan dębowy nie został zarejestrowany w Krajowym Rejestrze Leśnego Materiału Podstawowego ze względu na kryterium wieku (89 lat). Modrzew europejski- Larix decidua Nr w Krajowym Rejestrze Lp. Adres leśny Gmina Pow. [ha] Leśnego Materiału Podstawowego 1 09-02-1-01-64-b Kórnik 14,11 MP/2/31431/05 2 09-02-1-01-65-b Kórnik 14,77 Razem: -- - 28,88

- 113 - Sosna czarna Pinus nigra Lp. Adres leśny Nr w Krajowym Rejestrze Leśnego Materiału Podstawowego Gmina Pow. [ha] 1 09-02-1-07-152-h MP/2/45231/06 Swarzędz 3,53 Dąb bezszypułkowy Quercus petraea Nr w Krajowym Rejestrze Lp. Adres leśny Gmina Pow. [ha] Leśnego Materiału Podstawowego 1 09-02-1-01-56-c - Kórnik 3,06 Gospodarcze drzewostany nasienne Na dzień 31 grudnia 2008 roku na terenie nadleśnictwa znajdowało się 56 gospodarczych drzewostanów nasiennych o łącznej powierzchni 276,23 ha. Lp. Gatunek Ilość obiektów [szt.] Powierzchnia [ha] 1 Sosna zwyczajna 39 199,11 2 Modrzew europejski 1 2,06 3 Daglezja zielona 2 3,18 4 Dąb bezszypułkowy 7 31,38 5 Dąb szypułkowy 2 11,58 6 Brzoza brodawkowata 5 28,92 Razem: 56 276,23 Dodatkowo w 2008 roku nadleśnictwo wytypowało drzewostany i zgłosiło do Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu w celu dokonania lustracji i uznania ich, jako gospodarcze drzewostany nasienne. Pismem Dyrektora Regionalnej Dyrekcji LP w Poznaniu z 2009 roku uznano 15 obiektów, jako nowe GDN o łącznej pow. 94,64 ha, w tym 2,31 ha drzewostanów olchowych i 92,33 ha sosnowych. Źródła nasion Nadleśnictwo posiada 10 obiektów zarejestrowanych w Biurze Nasiennictwa Leśnego, jako źródła nasion następujących gatunków: Lp. Gatunek Ilość obiektów [szt.] 1 Lipa drobnolistna 2 2 Klon zwyczajny 2

- 114 - Lp. Gatunek Ilość obiektów [szt.] 3 Klon jawor 1 4 Daglezja zielona 1 5 Grab zwyczajny 2 6 Jesion wyniosły 2 Razem: 10 Uprawy pochodne W nadleśnictwie zaplanowano załoŝenie 7 bloków upraw pochodnych następujących gatunków: - sosny pospolitej pochodzącej z WDN w Nadleśnictwie Czerniejewo, - sosny pospolitej z plantacji nasiennej znajdującej się w Nadleśnictwie Gniezno pochodzącej z Bolewic, - dęba bezszypułkowego pochodzącego z WDN w Nadleśnictwie Babki, - modrzewia europejskiego pochodzącego z WDN w Nadleśnictwie Babki. Realizacja zakładania upraw pochodnych przedstawia się następująco: Lp. Gatunek Powierzchnia (ha) 1 Modrzew europejski 31,64 2 Sosna bolewicka 14,90 3 Sosna czerniejewska 13,19 4 Sosna czarna 31,25 Razem: 90,98 W opinii nadleśnictwa aktualna baza nasienna jest w pełni wystarczająca dla potrzeb gospodarki nasiennej nadleśnictwa. 2. Szkółkarstwo Nadleśnictwo Babki posiada jedną szkółkę leśną o nazwie OdrzykoŜuch o powierzchni ogólnej 12,06 ha, w tym produkcyjnej 4,72 ha. Na pow. 0,04 ha w dwóch tunelach odbywa się produkcja w warunkach kontrolowanych z odkrytym systemem korzeniowym. Szkółkę OdrzykoŜuch (wcześniej Wronczyn) Nadleśnictwo Babki przejęło z Nadleśnictwa Łopuchówko zgodnie z Zarządzeniem Nadleśniczego Nadleśnictwa Babki nr 2A/2004 z dnia 12 stycznia 2004 roku. Zarządzenie to było efektem

- 115 - porozumienia pomiędzy Nadleśniczym Nadleśnictwa Łopuchówko, a Nadleśniczym Nadleśnictwa Babki, w uzgodnieniu z Dyrektorem Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu, dotyczącym przedmiotowej sprawy. Natomiast Zarządzeniem Nadleśniczego Nadleśnictwa Babki nr 36/2007 z dnia 31 grudnia 2007 roku utworzono gospodarstwo szkółkarskie OdrzykoŜuch. W bieŝącym dziesięcioleciu dokonano zmian w zakresie produkcji szkółkarskiej. Wprowadzenie Zarządzenia 11A Dyrektora Generalnego LP z dnia 11 maja 1999 roku, jak równieŝ nowelizacja Zasad Hodowli Lasu, a z nią mniejsze normy sadzenia na 1 ha, spowodowało mniejsze zapotrzebowanie na materiał sadzeniowy i konieczność zredukowania powierzchni produkcyjnej. Biorąc powyŝsze pod uwagę, nadleśnictwo systematycznie redukowało powierzchnię produkcyjną szkółek leśnych. W Nadleśnictwie Babki zlikwidowało w 2005 roku czynną dotychczas szkółkę leśną w Leśnictwie Łękno o pow. produkcyjnej 0,34 ha, przeznaczając ten teren na obiekt edukacyjno-rekreacyjny. W 2008 roku zlikwidowano definitywnie szkółkę leśną w Rogalinie o pow. produkcyjnej 1,67 ha, przeznaczając ten teren pod plantację choinkową gatunków drzewek ozdobnych takich jak jodła, świerk srebrny, daglezja, ciekawe odmiany sosny itp. W bieŝącym roku dokonano ponownego obmiaru szkółki OdrzykoŜuch. Obecna pow. produkcyjna (powierzchnia polowa oraz tunele) wynosi 4,02 ha. Średnioroczna produkcja materiału sadzeniowego w nadleśnictwie wynosi około 1,2 miliona sadzonek, co w zupełności wystarcza na potrzeby nadleśnictwa. NadwyŜki są sprzedawane odbiorcom zewnętrznym. Szkółka posiada dobre zaplecze techniczne, a mianowicie: - deszczownię półstałą, - zestaw maszyn szkółkarskich firmy Egedal, - utwardzoną kompostownię. Obecna powierzchnia szkółki w pełni odpowiada potrzebom produkcyjnym nadleśnictwa. Nadleśnictwo przechowuje krótko i długoterminowo nasiona w Ośrodku Nasienno- Szkółkarskim w Jarocinie.

- 116-3. Odnowienia i zalesienia Odnowienia sztuczne na powierzchniach otwartych Wyszczególnienie Odnowienia zrębów zaległych, zrębów bieŝących (po Rb. I), halizn i gruntów nieleśnych Ogółem Obręb Babki Obręb Kórnik Nadleśnictwo Plan Wyk. % Plan Wyk. % Plan Wyk. % 321,78 256,22 80 233,13 196,21 84 554,91 452,43 82 W analizowanym okresie nie zostały wykonane w pełni odnowienia i zalesienia na powierzchniach otwartych. Było to konsekwencją nie wykonania uŝytkowania rębnego w całym rozmiarze. Odnowienia sztuczne pod osłoną drzewostanu Obręb Babki Obręb Kórnik Ogółem Nadleśnictwo Wyszczególnienie Plan Wyk. % Plan Wyk. % Plan Wyk. % Odnowienia rębni 151,71 91,28 60 141,68 77,62 55 293,39 168,90 58 złoŝonych (Rb. II, III) Odnowienia II piętra 26,51 10,17 38 17,39 15,02 86 43,90 25,19 57 Odnowienia luk 4,42 7,46 169 2,64 1,75 66 7,06 9,21 130 Razem: 182,64 108,91 60 161,71 94,39 58 344,35 203,30 59 Wykonanie odnowień po rębniach złoŝonych uzaleŝnione jest kaŝdorazowo od fazy, w jakiej znajduje się uŝytkowany drzewostan, oraz innych czynników przesuwających realizację planowanej czynności. Stąd przy pewnych odstępstwach od planu cięć, róŝnych opóźnieniach np. cięć uprzątających, precyzyjne zaplanowanie odnowienia, co do wielkości i terminu moŝe być trudne. Biorąc jednak pod uwagę rozmiar odnowionych powierzchni po rębniach złoŝonych (169 ha), uznać to moŝna za wynik dobry, a poziom wykonania planu, jako adekwatny do potrzeb hodowlanych odnawianych drzewostanów. W znacznym zakresie niewykonane zostały podsadzenia produkcyjne. Spowodowane jest to stosunkowo wysokim stanem zwierzyny płowej, z powodu której praktycznie kaŝde nasadzenie dęba lub buka musi być grodzone. Nieznaczne przekroczenie w dziale dolesienia luk w drzewostanach jest wynikiem przerzedzeń, jakie powstały w wyniku zdarzeń losowych np. luki powstałe po huraganach.

- 117 - Odnowienia naturalne W minionym dziesięcioleciu uznano w nadleśnictwie 40,37 ha odnowień naturalnych; 6,58 ha na obrębie Babki oraz 33,79 ha na obrębie Kórnik. Były to głównie odnowienia sosnowe na powierzchniach uŝytkowanych rębniami zupełnymi, jak równieŝ klonowe, bukowe i dębowe w formie uznanych podrostów, lub II piętra w rębniach złoŝonych. Uznano takŝe odnowienia olchowe i jesionowe na powierzchniach nieleśnych np. łąkach, pastwiskach i rolach. Odnowienia naturalne oceniono jako bardzo dobre i dobre. Uznane odnowienia naturalne: Lp. Leśnictwo Adres leśny Uznany gatunek Pow. [ha] 1 Drapałka 09-02-1-01-41-a Brz 0,10 2 Drapałka 09-02-1-01-41-a Db 0,05 3 Drapałka 09-02-1-01-41-d Db 0,15 4 Drapałka 09-02-1-01-21-k 4Db, 3Ol, 2Js, 1Brz 1,38 5 Drapałka 09-02-1-01-68-p Ol 0,67 6 Drapałka 09-02-1-01-40-h Db 0,30 7 Drapałka 09-02-1-01-47-d Ol 0,10 8 Mieczewo 09-02-1-04-146-m Ol 0,41 9 Mieczewo 09-02-1-04-156-b Js 0,10 10 Mieczewo 09-02-1-04-114-l Bk 0,15 11 Sasinowo 09-02-1-06-179-j Db 0,51 12 Sasinowo 09-02-1-06-179-j So 0,11 13 Sasinowo 09-02-1-06-33-o Bk 0,15 14 Sasinowo 09-02-1-06-162-b So 2,30 15 Sasinowo 09-02-1-06-27-b Brz 0,10 Razem Obręb Babki 6,58 16 BłaŜejewo 09-02-3-12-10-r Bk 2,92 17 BłaŜejewo 09-02-3-12-9-h So 3,29 18 BłaŜejewo 09-02-3-12-25-d So 4,22 19 BłaŜejewo 09-02-3-12-10-k So 1,25 20 BłaŜejewo 09-02-3-12-9-j 8Js, 2Kl 0,45 21 Czmoń 09-02-3-13-75-l So wejmutka 0,77 22 Czmoń 09-02-3-13-85-i Js 0,50 23 Czmoń 09-02-3-13-86-c 5Js, 5Ol 1,70 24 Czmoń 09-02-3-13-88-a Ol 0,22 25 Łękno 09-02-3-14-41-w Ol 0,58 26 Łękno 09-02-3-14-65-a So 2,54

- 118 - Lp. Leśnictwo Adres leśny Uznany gatunek Pow. [ha] 27 Łękno 09-02-3-14-53-o So 0,77 28 Mechlin 09-02-3-15-179-g So 3,11 29 Mechlin 09-02-3-15-174-a Ol 2,50 30 Mechlin 09-02-3-15-191-d Ol 0,27 31 Zwola 06-02-3-16-122-a Jw 0,46 32 Zwola 06-02-3-16-158-a So 0,15 33 Zwola 06-02-3-16-150-c So 1,31 34 Zwola 06-02-3-16-150-h So 2,44 35 Zwola 06-02-3-16-128-g So 1,63 36 Zwola 09-02-3-16-129-f So 2,71 Razem Obręb Kórnik 33,79 Razem: 40,37 Udane odnowienia naturalne uznano na powierzchniach następujących kategorii: grunty nieleśne (role, pastwiska, łąki) - 4,73 ha, halizny - 1,53 ha, po rębniach zupełnych - 12,62 ha, po rębniach złoŝonych - 21,49 ha. Wykonanie działu Odnowienia i zalesienia łącznie z odnowieniami naturalnymi przedstawia się następująca: Wyszczególnienie Odnowienia sztuczne zrębów zaległych, zrębów bieŝących (po Rb. I), halizn i gruntów nieleśnych Odnowienia sztuczne rębni złoŝonych, podsadzenia produkcyjne, dolesienia luk Odnowienia naturalne w rębniach zupełnych, w rębniach złoŝonych, gruntów nieleśnych Wykonanie odnowień i zalesień: Ogółem Obręb Babki Obręb Kórnik Nadleśnictwo Plan Wyk. % Plan Wyk. % Plan Wyk. % 321,78 256,22 80 233,13 196,21 84 554,91 452,43 82 182,64 108,91 60 161,71 94,39 58 344,35 203,30 59 _ 6,58 33,79 40,37 _ Razem: 504,42 371,71 74 394,84 324,39 83 899,26 696,10 77

- 119-4. Poprawki i uzupełnienia Obręb Babki Obręb Kórnik Ogółem Nadleśnictwo Wyszczególnienie Plan Wyk. % Plan Wyk. % Plan Wyk. % Poprawki i uzupełnienia 114,05 38,10 33 85,88 58,31 68 199,93 96,41 48 Poprawki i uzupełnienia wykonane zostały poniŝej wielkości planowanych. Na obrębie Babki wykonano 33%, natomiast na obrębie Kórnik 68%. Zadania w tym dziale w nadleśnictwie zostały wykonane w 48%. Niewykonanie planu poprawek wynika ze zmniejszenia powierzchni odnowień, jak równieŝ z wysokiej udatności upraw. 5. Wprowadzanie podszytów Wyszczególnienie Obręb Babki Obręb Kórnik Ogółem Nadleśnictwo Plan Wyk. % Plan Wyk. % Plan Wyk. % Podszyty 13,39 11,32 85 12,24 9,30 76 25,63 20,62 80 Wykonano ogółem 80 % planu wprowadzania podszytów. Niewykonanie całości planu w tym dziale wiąŝe się przede wszystkim z tym, Ŝe na powierzchniach pierwotnie zaplanowanych nie było potrzeby wykonywania tego nasadzenia. NaleŜy dodać, Ŝe nasadzenia te skazane są na niepowodzenie spowodowane jest to stosunkowo wysokim stanem zwierzyny płowej, przez którą sadzonki gatunków liściastych są często zgryzane. Tylko stosowanie grodzeń zabezpiecza je od szkód. 6. Pielęgnowanie gleby, upraw i młodników Obręb Babki Obręb Kórnik Ogółem Nadleśnictwo Wyszczególnienie Plan Wyk. % Plan Wyk. % Plan Wyk. % Pielęgnowanie gleby 518,00 702,74 136 418,18 508,22 122 936,18 1210,96 129 Pielęgnowanie upraw (CW) Pielęgnowanie młodników (CP) 383,89 380,98 99 284,55 315,61 111 668,44 696,59 104 340,95 346,48 102 321,80 367,89 114 662,75 714,37 108 Rozmiar wykonanych prac w tym dziale hodowli ściśle uzaleŝniony jest od potrzeb hodowlanych upraw i młodników. Częste, dwukrotne wejścia z pielęgnacją upraw w sezonie, wynikało z konieczności usuwania odrostów czeremchy i robinii akacjowej, jak równieŝ paproci na uprawach leśnych na Ŝyznych siedliskach. Natomiast zadania

- 120 - w dziale czyszczenia wczesne zostało przekroczone o 4%, a w dziale czyszczenia późne o 8% w stosunku do planu. Poza rozliczeniem zadań planowych wynikających z planu urządzenia lasu poniŝej przedstawiono wykonanie zadań z hodowli lasu na gruntach przejętych z Nadleśnictwa Łopuchówko w 2008 roku: Wyszczególnienie zabiegu Pow. [ha] Odnowienie zrębów zupełnych 3,87 Odnowienie halizn 1,20 Poprawki i uzupełnienia 0,70 Pielęgnowanie gleby 22,67 Czyszczenia wczesne 6,42 Czyszczenia późne 4,95 7. Rozmiar wykonanych prac zalesieniowych W nadleśnictwie zalesione zostało w analizowanym okresie 19 ha gruntów rolnych, z czego przypadło na obręb: - Babki - 6,38 ha - Kórnik - 12,62 ha Grunty te w większości to role i pastwiska nieuŝytkowane od dłuŝszego czasu. Wykaz wykonanych zalesień gruntów rolnych Lp. Leśnictwo Pow. [ha] 1 Drapałka 4,67 2 Mieczewo 1,71 Razem Obręb Babki 6,38 1 BłaŜejewo 4,44 2 Czmoń 4,31 3 Mechlin 2,59 4 Zwola 1,28 Razem Obręb Kórnik 12,62 Razem: 19,00

- 121 - IV OCENA WPŁYWU WYKONANYCH ZABIEGÓW GOSPODARCZYCH NA STAN LASU 1. Wielkość zasobów drzewnych wg najwaŝniejszych gatunków Ocena zasobów drzewnych wg najwaŝniejszych gatunków Gatunek Obręb Babki Obręb Kórnik Zasobność m3, stan na: Zasobność m3, stan na: 01.01.1999. % 01.01.2009. % 01.01.1999. % 01.01.2009. % So 896753 79,6% 1452518 79,3% 703163 79,3% 901290 80,6% So cz. 226 0,0% 3294 0,2% 10 0,0% 17 0,0% So s. 0 0,0% 0 0,0% 70 0,0% 75 0,0% So wej. 520 0,0% 450 0,0% 0 0,0% 0 0,0% Md 24790 2,2% 47038 2,6% 1700 0,2% 2489 0,2% Św 2130 0,2% 7010 0,4% 3743 0,4% 3555 0,3% Dg 0 0,0% 0 0,0% 1605 0,2% 2060 0,2% Bk 4033 0,4% 8274 0,5% 99 0,0% 897 0,1% Db 128562 11,4% 619 0,0% 87494 9,9% 251 0,0% Db sz. 2740 0,2% 191204 10,4% 1280 0,1% 108204 9,7% Db b. 9710 0,9% 343 0,0% 2085 0,2% 2140 0,2% Db cz. 1206 0,1% 1250 0,1% 0 0,0% 0 0,0% Kl 0 0,0% 0 0,0% 60 0,0% 0 0,0% Jw 670 0,1% 2245 0,1% 260 0,0% 176 0,0% Wz 0 0,0% 556 0,0% 0 0,0% 205 0,0% Js 4646 0,4% 15411 0,8% 5881 0,7% 6074 0,5% Gb 935 0,1% 6360 0,3% 2405 0,3% 2480 0,2% Brz 23324 2,1% 42399 2,3% 31616 3,6% 31942 2,9% Ol 21118 1,9% 37893 2,1% 39897 4,5% 50931 4,6% Ols 80 0,0% 1010 0,1% 0 0,0% 0 0,0% Ak 555 0,0% 950 0,1% 1595 0,2% 2685 0,2% Tp 4502 0,4% 10645 0,6% 2805 0,3% 2495 0,2% Os 380 0,0% 445 0,0% 0 0,0% 185 0,0% Wb 310 0,0% 55 0,0% 0 0,0% 560 0,1% Lp 0 0,0% 435 0,0% 420 0,0% 0 0,0% Kl p. 0 0,0% 225 0,0% 0 0,0% 0 0,0% Razem: 1127190 100,0% 1830629 100,0% 886188 100,0% 1118711 100,0% Powierzchnia leśna obrębami Obręb 01.01.1999. 01.01.2009. ha % ha % Babki 5219,21 100% 6907,64 132,35% Kórnik 4470,30 100% 4498,07 100,62%

- 122 - Zapas na powierzchni leśnej obrębami Obręb 01.01.1999. 01.01.2009. m3 % m3 % Babki 1127190 100 1830629 162,41% Kórnik 886188 100 1118711 126,24% Przeciętny wiek i przeciętna zasobność na 1 ha obrębami Obręb 01.01.1999. 01.01.2009. wiek m3/ha wiek m3/ha Babki 63 219 67 265 Kórnik 58 200 63 249 Analiza podstawowych wskaźników stanu zasobów drzewnych w kolejnych planach urządzenia lasu wskazuje na prawidłowe prowadzenie gospodarki leśnej w minionych okresach. Powierzchnia leśna ogółem wzrosła w obu obrębach. Na obrębie Kórnik zmiana ta spowodowana jest zalesieniami gruntów porolnych oraz zmianą klasyfikacji gruntów podczas prac taksacyjnych, a na obrębie Babki to przede wszystkim skutek zmian w stanie posiadania (przejęcie gruntów leśnych z Nadleśnictwa Łopuchówko oraz na lotnisku w Krzesinach). Znacząco wzrósł zapas całkowity na powierzchni leśnej. Konsekwencją wzrostu zapasu jest dodatnia zmiana zasobności na 1 ha. Z danych zawartych w powyŝszej tabeli wynika, Ŝe wielkość zasobów drzewnych ogółem w całym nadleśnictwie wzrosła o 46%, natomiast zapas na 1 ha o 23%! Analizując zmianę zasobności poszczególnych gatunków panujących, spadek moŝna stwierdzić tylko dla gatunków mniej istotnych gospodarczo, takich jak wierzba, sosna wejmutka czy topola. Pozytywnym faktem jest zwiększenie udziału zasobności takich gatunków jak jesion, grab i modrzew.

- 123-2. Jakość upraw i młodników, w tym ich zgodność z typami siedliskowymi lasu Jakość upraw i młodników na powierzchniach otwartych Ocena upraw i młodników została przeprowadzona na powierzchniach otwartych na ogólnej powierzchni 516,98 ha (szczegółowe dane obrazują poniŝsze tabele). Zestawienie oceny upraw i młodników do 10 lat dla obrębów i nadleśnictwa według kryterium zadrzewienia wskazuje, Ŝe uprawy o zadrzewieniu powyŝej 0.9 stanowią 45 %, odpowiednio na obrębie Babki 40 %, i na obrębie Kórnik 53,2 % Uprawy o zadrzewieniu poniŝej 0,4 występują na pow. 2,42 ha, stanowiąc 0,4 % ogólnej powierzchni upraw ocenianych. Analizując stan upraw według kryterium zgodności z typami siedliskowymi lasu, naleŝy wskazać, Ŝe na ogólną powierzchnię ocenianych upraw wynoszącą 516,98 ha, stwierdzono tylko 1,76 ha upraw o składzie niezgodnym tj. 0,3 %, natomiast większość, bo 428,12 ha (82,8 %), stanowią uprawy o składzie zgodnym. Tylko jedna uprawa została oceniona jako przepadła: na obrębie Kórnik, Leśnictwo Mechlin, oddz. 191 c. Uprawa ta została załoŝona na gruncie porolnym przy budowanej w 2007 roku obwodnicy Śremu. Powodem silnych wypadów była długo trwająca susza i zakłócenie stosunków wodnych. Obecnie uprawę tą moŝna ocenić jako bardzo dobrą. Zestawienia szczegółowe zawierają tabele poniŝej. Obręb Babki Zadrzewienie Powierzchnia [ha] % 1,0-0,9 128,02 40,0 0,8-0,7 180,69 56,4 0,6-0,5 11,69 3,6 0,4 i mniej - - Razem: 320,40 100 Zgodność ze składem poŝądanym Powierzchnia [ha] % Zgodny 278,07 86,8 Częściowo zgodny 40,57 12,7 Niezgodny 1,76 0,5 Razem: 320,40 100

- 124 - Obręb Kórnik Zadrzewienie Powierzchnia [ha] % 1,0-0,9 104,60 53,2 0,8-0,7 85,43 43,5 0,6-0,5 4,13 2,1 0,4 i mniej 2,42 1,2 Razem: 196,58 100 Zgodność ze składem poŝądanym Powierzchnia [ha] % Zgodny 150,05 76,4 Częściowo zgodny 44,11 22,4 Niezgodny - - Uprawy przepadłe 2,42 1,2 Razem: 196,58 100 Nadleśnictwo Zadrzewienie Powierzchnia [ha] % 1,0-0,9 232,62 45,0 0,8-0,7 266,12 51,5 0,6-0,5 15,82 3,1 0,4 i mniej 2,42 0,4 Razem: 516,98 100 Zgodność ze składem poŝądanym Powierzchnia [ha] % Zgodny 428,12 82,8 Częściowo zgodny 84,68 16,4 Niezgodny 1,76 0,3 Uprawy przepadłe 2,42 0,5 Razem: 516,98 100

- 125 - Jakość upraw i młodników podokapowych oraz po rębniach złoŝonych Obręb Babki Wyszczególnienie Powierzchnia manipulacyjna [ha] Przeciętny stopień pokrycia [%] Przeciętna jakość KO 154,56 35,6 22 KDO 2,10 30,0 22 Uprawy i młodniki po rębniach złoŝonych 70,02 68,6 22 Razem: 226,68 45,7 22 Obręb Kórnik Wyszczególnienie Powierzchnia manipulacyjna [ha] Przeciętny stopień pokrycia [%] Przeciętna jakość KO 137,25 41,7 22 KDO 5,13 16,3 22 Uprawy i młodniki po rębniach złoŝonych 78,82 80,6 22 Razem: 221,20 55,0 22 Nadleśnictwo Wyszczególnienie Powierzchnia manipulacyjna [ha] Przeciętny stopień pokrycia [%] Przeciętna jakość KO 291,81 38,5 22 KDO 7,23 20,3 22 Uprawy i młodniki po rębniach złoŝonych 148,84 75,0 22 Razem: 447,88 50,3 22 Ocena upraw i młodników po rębniach złoŝonych przeprowadzona została na powierzchni 148,84 ha. Oceniono takŝe drzewostany w klasie odnowienia (KO) 291,81 ha, oraz w klasie do odnowienia (KDO) - 7,23. ha. Przeciętny stopień pokrycia upraw i młodników po rębniach złoŝonych wynosi 75 %, przeciętna jakość 22. W obrębie Babki przeciętny stopień pokrycia wynosi 68,6 %, w obrębie Kórnik 80,6 %, przy jakości hodowlanej 22 dla obu obrębów. Stan odnowień podokapowych uznać naleŝy tak pod względem pokrycia, jak i jakości jako dobry. Podsumowaniem i oceną działań hodowlanych wykonywanych w okresach minionych jest kształtowanie się udziału powierzchniowego poszczególnych

- 126 - gatunków w drzewostanach nadleśnictwa. Szczególnie istotnym elementem informującym o zmianach zachodzących pod wpływem działań gospodarczych są tendencje zmieniające udział poszczególnych gatunków. W przypadku Nadleśnictwa Babki mamy do czynienia jedynie z niewielkimi, mało istotnymi zmianami. Zaobserwowano spadek udziału takich gatunków jak: sosna o 0,7% i brzoza o 0,4%. Wzrósł natomiast udział takich gatunków jak: olcha o 0,4%, buk o 0,3%, modrzew o 0,4%. Uporządkowano teŝ przynaleŝność gatunkową dębów o blisko 10% spadł udział drzewostanów z nieokreślonym dębem jako gatunkiem panującym, natomiast o 9,2% wzrósł udział drzewostanów z dębem szypułkowym. Zestawienie powierzchni według panujących gatunków stan na 01.01.1999. Obręb Gatunek Babki Kórnik Nadleśnictwo [ha] % [ha] % [ha] % So 4008,68 76,8% 3532,48 79,0% 7541,16 77,8% So cz. 22,77 0,4% 1,20 0,0% 23,97 0,2% So s. 0,00 0,0% 0,43 0,0% 0,43 0,0% So wej. 1,50 0,0% 0,00 0,0% 1,50 0,0% Md 114,83 2,2% 6,55 0,1% 121,38 1,3% Św 12,82 0,2% 22,69 0,5% 35,51 0,4% Dg 0,00 0,0% 4,02 0,1% 4,02 0,0% Bk 27,53 0,5% 8,85 0,2% 36,38 0,4% Db 605,90 11,6% 397,42 8,9% 1003,32 10,4% Db sz. 9,04 0,2% 4,71 0,1% 13,75 0,1% Db b. 28,70 0,5% 7,18 0,2% 35,88 0,4% Db cz. 5,07 0,1% 0,00 0,0% 5,07 0,1% Kl 0,00 0,0% 0,61 0,0% 0,61 0,0% Jw 3,41 0,1% 1,64 0,0% 5,05 0,1% Js 35,43 0,7% 27,67 0,6% 63,10 0,7% Gb 4,88 0,1% 10,78 0,2% 15,66 0,2% Brz 179,02 3,4% 188,66 4,2% 367,68 3,8% Ol 112,47 2,2% 221,34 5,0% 333,81 3,4% Ols 0,60 0,0% 0,00 0,0% 0,60 0,0% Ak 4,13 0,1% 11,65 0,3% 15,78 0,2% Tp 35,47 0,7% 20,42 0,5% 55,89 0,6% Os 2,54 0,0% 0,00 0,0% 2,54 0,0% Wb 4,42 0,1% 0,00 0,0% 4,42 0,0% Lp 0,00 0,0% 2,00 0,0% 2,00 0,0% Razem: 5219,21 100,0% 4470,30 100,0% 9689,51 100,0%

- 127 - Zestawienie powierzchni według panujących gatunków stan na 01.01.2009. Gatunek Obręb Nadleśnictwo Babki Kórnik [ha] % [ha] % [ha] % So 5265,31 76,2% 3536,26 78,6% 8801,57 77,2% So cz. 51,27 0,7% 3,15 0,1% 54,42 0,5% So s. 0,00 0,0% 0,43 0,0% 0,43 0,0% So wej. 1,50 0,0% 0,00 0,0% 1,50 0,0% Md 184,41 2,7% 9,00 0,2% 193,41 1,7% Św 32,63 0,5% 27,52 0,6% 60,15 0,5% Dg 0,00 0,0% 4,04 0,1% 4,04 0,0% Bk 70,08 1,0% 12,50 0,3% 82,58 0,7% Db 29,02 0,4% 24,71 0,5% 53,73 0,5% Db sz. 664,65 9,6% 403,28 9,0% 1067,93 9,4% Db b. 15,18 0,2% 6,29 0,1% 21,47 0,2% Db cz. 3,51 0,1% 0,00 0,0% 3,51 0,0% Kl 0,00 0,0% 0,00 0,0% 0,00 0,0% Jw 9,62 0,1% 2,20 0,0% 11,82 0,1% Wz 3,69 0,1% 0,83 0,0% 4,52 0,0% Js 64,22 0,9% 19,36 0,4% 83,58 0,7% Gb 26,48 0,4% 8,87 0,2% 35,35 0,3% Brz 236,24 3,4% 152,30 3,4% 388,54 3,4% Ol 186,36 2,7% 246,61 5,5% 432,97 3,8% Ols 10,65 0,2% 0,00 0,0% 10,65 0,1% Ak 6,15 0,1% 13,55 0,3% 19,70 0,2% Tp 41,23 0,6% 24,05 0,5% 65,28 0,6% Os 1,93 0,0% 0,81 0,0% 2,74 0,0% Wb 0,50 0,0% 0,00 0,0% 0,50 0,0% Lp 2,02 0,0% 2,31 0,1% 4,33 0,0% Kl p. 0,99 0,0% 0,00 0,0% 0,99 0,0% Razem: 6907,64 100,0% 4498,07 100,0% 11405,71 100,0% 3. Stan zdrowotny i sanitarny lasu Stan sanitarny lasu oceniany jest obecnie jako dobry. W analizowanym okresie pozyskano około 49 tys. m 3 drewna posuszowego, w tym ponad 19 tys. m 3 drewna w ramach porządkowania wywrotów i złomów. Zmiany warunków atmosferycznych w ostatnich latach, takie jak zmniejszenie się ilości opadów, a co za tym idzie obniŝenie się poziomu wód gruntowych, są podstawowym elementem wpływającym na osłabienie naturalnej odporności drzewostanów. Wśród czynników atmosferycznych naleŝy takŝe wymienić występujące w ostatnich dwóch latach

- 128 - huraganowe wiatry. Takie huragany, po których miały miejsce szkody w drzewostanach w postaci wywrotów i złomów wystąpiły w czerwcu 2006 roku, oraz jeszcze bardziej intensywnie w styczniu 2007 roku. Silny wiatr spowodował znaczne szkody w drzewostanach w postaci wywrotów i złomów. Z tego powodu pozyskano w uŝytkowaniu przygodnym 8792,71 m 3 drewna. Na kondycję nowozakładanych upraw ma równieŝ wpływ wiosenna susza. Innym groźnym zjawiskiem były występujące późne przymrozki, takie jak np. w 2006 roku. Powodowały one szkody w uprawach dębowych i bukowych oraz brak owocowania drzewostanów dębowych.

- 129-4. Stan infrastruktury technicznej Infrastruktura mieszkaniowa W okresie od 1 stycznia 1999 roku do 31 grudnia 2008 roku nadleśnictwo gospodarowało 140 lokalami mieszkalnymi. Zgodnie z polityką Lasów Państwowych dotyczącą pozbywania się zbędnej infrastruktury mieszkaniowej nadleśnictwo sprzedało łącznie do dnia 31 grudnia 2008 roku 83 mieszkania. Ze względu na zły stan techniczny 4 budynki mieszkalne zostały zlikwidowane poprzez rozbiórkę. W styczniu 2008 roku w związku z przejęciem od Nadleśnictwa Łopuchówko leśnictw Mechowo i Wierzonka Nadleśnictwo Babki zwiększyło zasoby mieszkaniowe o 4 lokale. Na dzień 31 grudnia 2008 roku w zasobach mieszkaniowych Nadleśnictwa Babki znajdują się 53 lokale mieszkalne, które stanowią grupy: - 21 funkcyjne, - 9 zamienne, - 23 pozostałe. W minionym dziesięcioleciu dokonano modernizacji i remontów następujących budynków: budynek mieszkalny w osadzie w Swarzędzu przy ul. Bema, mieszkanie dla Komendanta Posterunku StraŜy Leśnej przy ul. Prowent w Kórniku, leśniczówki: - obręb Babki: Rogalin, Mieczewo, OdrzykoŜuch, - obręb Kórnik: Mechlin, Zwola, BłaŜejewo, Czmoń. W 2008 roku rozpoczęto modernizację budynku w Poznaniu przy ulicy Wczasowej z przeznaczeniem na leśniczówkę Leśnictwa Kobylepole oraz modernizację leśniczówki Leśnictwa Sasinowo. W leśniczówce Leśnictwa Czmoń zaadaptowano pomieszczenie na kancelarię leśnictwa.

- 130 - W kancelariach Leśnictw BłaŜejewo i Łękno wygospodarowano pomieszczenia sanitarne. W ramach remontów zostały wymienione eternitowe pokrycia dachów na blachodachówkę w budynkach gospodarczych przy leśniczówkach oraz w budynkach mieszkalnych. Część środków finansowych na wykonanie wymiany pokryć dachów nadleśnictwo uzyskało z WFOŚ w Poznaniu. Wybudowane zostały przydomowe oczyszczalnie ścieków: - przy leśniczówce w Leśnictwie Zwola, - na Składnicy Drewna w Gądkach, - przy leśniczówce w Leśnictwie Drapałka, - przy osadzie na ul. Wczasowej w Poznaniu, - przy leśniczówce w Leśnictwie Mieczewo. Nadleśnictwo dokonało przebudowy pomieszczeń gospodarczych przy leśniczówkach w Leśnictwie Zwola i BłaŜejewo na pomieszczenia garaŝowe, a w Leśnictwie Czmoń wybudowano nowy dwustanowiskowy garaŝ. podleśniczówki: - wyremontowano mieszkanie dla podleśniczego przy ul. Prowent w Kórniku, budynek nadleśnictwa: - wybudowanie kotłowni gazowej (zmiana sposobu ogrzewania budynku z węglowego na gazowe), przebudowa pomieszczeń dla nadleśniczego, zastępcy, sekretariatu oraz kasy, remont świetlicy, wymiana okien, modernizacja garaŝy znajdujących się przy budynku administracyjnym nadleśnictwa i adaptacja ich na pomieszczenie magazynowe, odwodnienie terenu wokół budynku, połoŝenie nowej nawierzchni na drogach dojazdowych do siedziby nadleśnictwa i wokół budynku, pozostałe obiekty: - w 2005 roku w Leśnictwie Łękno zostało oddane do uŝytkowania pole biwakowe wraz z wybudowanym wigwamem, - w 2008 roku wyremontowano łazienki w domkach w Ośrodku Wypoczynkowym w Leśnictwie Łękno oraz zadbano o otoczenie wokół domków, - na Składnicy Drewna w Gądkach wybudowano wiatę, która słuŝy do magazynowania drewna opałowego oraz ogrodzono teren składnicy,

- 131 - - w budynku przy ul. Prowent w Kórniku zmieniono sposób ogrzewania lokali z ogrzewania stałego na ogrzewanie gazowe. - Budownictwo drogowe Nadleśnictwo Babki posiada na swoim utrzymaniu drogi o łącznej długości 295 kilometrów. W większości są to drogi gruntowe o nieulepszonej nawierzchni. W minionym okresie Nadleśnictwo w ramach inwestycji budowlanych wykonało roboty polegające na przebudowie wybranych odcinków dróg leśnych: - rok 2004 Leśnictwo Rogalin odcinek o długości 0,280 km za kwotę 20 412 zł, - rok 2004 Leśnictwo Czmoń odcinek o długości 0,490 km za kwotę 35 721 zł, - rok 2005 Leśnictwo Kobylepole odcinek o długości 0,250 km za kwotę 32 677 zł, - rok 2005 Leśnictwo Mieczewo odcinek o długości 0,600 km za kwotę 61 656 zł, - rok 2005 Leśnictwo Rogalin odcinek o długości 0,300 km za kwotę 32 266 zł, - rok 2005 Leśnictwo Łękno odcinek o długości 0,450 km za kwotę 58 207 zł, - rok 2005 Leśnictwo Zwola odcinek o długości 0,550 km za kwotę 71 142 zł. W roku 2007 wykonano przebudowę wraz z budową drogi na terenie siedziby nadleśnictwa (odcinek 0,5 km z masy bitumicznej oraz kostki pozbrukowej za kwotę 337 973 zł). W roku 2008 dokonano przebudowy odcinka drogi w Leśnictwie Mieczewo na długości 0,860 km za kwotę 114 583 zł. W roku 2008 wykonano przebudowę drogi w Leśnictwie Kobylepole o nawierzchni bitumicznej na powierzchni 809m 2, czyli. ok. 0,162 km za kwotę 50 871 zł. Nadleśnictwo wykonuje konserwacje dróg, polegające na równaniu i wałowaniu oraz uzupełnieniu powstałych ubytków. W ciągu roku przeznaczone do konserwacji jest około 60 kilometrów dróg, wykonanie jest jednak uzaleŝnione od moŝliwości finansowych. - Budownictwo i melioracje wodne Nadleśnictwo prowadzi na bieŝąco naprawy przepustów oraz konserwacje rowów melioracyjnych. W ewidencji nadleśnictwa znajdują się obecnie 84 przepusty.

- 132 - W latach 1999 2008 zostały wykonane następując naprawy przepustów: w 2004 roku Leśnictwo Mechlin, dwa przepusty w oddz. 117i i 174d, w 2004 roku Leśnictwo Łękno, przepust w oddz. 63f, w 2007 roku Leśnictwo Drapałka, przepust w oddz. 51, w 2007 roku Leśnictwo Sasinowo, przepust na drodze przy siedzibie nadleśnictwa, oddz. 33, w 2008 roku Leśnictwo Zwola, dwa przepusty w oddz. 160d i 161a.

- 133 - V ROZMIAR SZKÓD POWODOWANYCH W LASACH PRZEZ CZYNNIKI BIOTYCZNE, ABIOTYCZNE I ANTROPOGENICZNE 1. Szkody powodowane przez zwierzynę Szkody powodowane przez zwierzynę w uprawach i młodnikach stanowią powaŝny problem i mają istotne znaczenie gospodarcze. Głównie powodowane są przez jelenie, daniele i sarny. Szkody od zwierzyny ograniczano poprzez: - utrzymanie stanu ilościowego zwierzyny na odpowiednim poziomie, w celu ograniczenia szkód od zgryzania upraw i spałowania młodników, - grodzenie uprawy, - stosowanie chemicznych środków odstraszających, - prowadzenie właściwego zagospodarowania poletek łowieckich i dokarmianie zwierzyny, - wysadzanie na obrzeŝach upraw, głównie wzdłuŝ dróg, krzewów i gatunków liściastych, - w trakcie wykonywania zabiegów CP w miejscach ostoi zwierzyny układano ścięte sztuki w poprzek rzędów, co utrudniało przejścia zwierzynie, natomiast na uprawach przeorywano przejścia dla zwierzyny pługiem leśnym w poprzek rzędów, co w obu przypadkach ograniczało szkody, - w okresie wczesnowiosennym w trakcie wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych w drzewostanach młodszych klas wieku wykładano drzewa zgryzowe, w celu ograniczania szkód od spałowania, - współpracowano z kołami łowieckimi w celu osiągnięcia maksymalnego zagospodarowania łowisk, osiągnięcia docelowego stanu zwierzyny w obwodach oraz optymalnego ich pozyskania zgodnie z zatwierdzonym wieloletnim łowieckim planem hodowlanym. W ramach ograniczania szkód od zwierzyny w nadleśnictwie stosuje się róŝne formy ochrony. Podstawową, najbardziej skuteczną formą jest ochrona upraw przez grodzenie. W nadleśnictwie stosuje się przede wszystkim grodzenie kęp gatunków cennych na nowozakładanych uprawach, a takŝe w rębniach złoŝonych grodzenie

- 134 - gniazd. Natomiast grodzenia wielkopowierzchniowe stosuje się w bardzo nieznacznym stopniu. Rozmiar grodzeń w nadleśnictwie wg stanu na 31 grudnia 2008 roku przedstawia się następująco: - powierzchnia ogrodzona wynosi: 125,69 ha, - ilość grodzonych powierzchni: 158, - łączna długość grodzenia: 70019 mb, - średnia powierzchnia grodzonej uprawy: 0,80 ha, Nadleśnictwo stosuje równieŝ zabiegi chemiczne i mechaniczne zabezpieczające uprawy i młodniki przed szkodami od zwierzyny. Do zabezpieczenia upraw stosuje się preparat Repentol-6 PA. Zabezpieczenie chemiczne wykonano w minionym dziesięcioleciu na powierzchni 311,34 ha. Z zabiegów mechanicznych stosowano palikowanie sadzonek Md, które w całym dziesięcioleciu wykonano na powierzchni 23,35 ha. Nadleśnictwo nie stosuje indywidualnych form ochrony takich jak tuby, spirale, osłonki itp. NaleŜy podkreślić, Ŝe dobre efekty w celu ograniczenia szkód od zwierzyny osiąga się przez wykładnie drzew zgryzowych, a takŝe wykorzystywanie istniejących nasadzenia gatunków krzewiastych, jako elementu pielęgnacyjno-ochronnego drzewostanów. Zestawienie szkód od zwierzyny Szacunkowa powierzchnia uszkodzeń [ha] Faza rozwojowa drzewostanu powyŝej do 20% od 21 do 50 % Razem 50% Uprawa 36,56 16,24 6,77 59,57 1999 2000 2001 2002 Młodnik 22,87 1,95 0,07 24,89 Drzewostan 3,50 - - 3,50 Razem 87,82 18,19 6,84 87,96 Uprawa 41,25 11,09 1,90 54,24 Młodnik 7,16 10,07-17,23 Drzewostan - - - - Razem 48,41 21,16 1,90 71,47 Uprawa 41,85 8,35 0,60 50,80 Młodnik 19,49 5,50-24,99 Drzewostan - - - - Razem 61,34 13,85 0,60 75,79 Uprawa 46,08 10,53 2,50 59,11 Młodnik 14,94 4,03-18,97 Drzewostan - - - - Razem 61,02 14,56 2,50 78,88